1
Scenariusz uroczystości. Epoka stanisławowska – czas upadku czy rozwoju?
(Zosia i Maciek) Witamy wszystkich na prezentacji dotyczącej epoki stanisławowskiej Zadamy dziś pytanie, czy były to czasy upadku czy rozwoju?
(W tle cichutka muzyka- na slajdzie karta konstytucji, zdjęcia obrad sejmu z XVIII w. Może portret Stanisława Augusta, Kołłątaja, Ignacego Potockiego.)
W XVIII w Rzeczypospolitej nie działo się dobrze w polityce. Szlachta spierała się miedzy sobą i ze sobą walczyła. Wykorzystywano powszechnie liberum veto. Jeden poseł mógł wtedy zniweczyć pracę wielu tygodni i zerwać sejm. Panoszyła się korupcja – kupowano głosy za pieniądze. Sąsiednie państwa: Rosja, Prusy i Austria mieszały się w wewnętrzne sprawy Polski. Ingerowały w wybór króla, w polskie ustawy, wolności Polaków.
Ale próbowano ratować Nasz kraj przed upadkiem. Podejmowano różne próby reform i w tych okolicznościach uchwalono w Rzeczypospolitej pierwszą Europie i drugą na świecie konstytucję zwaną dziś „ konstytucją 3 maja. Miało to miejsce 228 lat temu. W roku 1791.
Konstytucja to taki najważniejszy dokument w państwie, w którym zapisanie są wszystkie najważniejsze sprawy, czyli: kto nami rządzi i jakie mamy prawa.
Dokument ten znosił wolną elekcję wprowadzając monarchię dziedziczną. Szlachta już nie mogła wybierać sobie króla.
Nadano podstawowe prawa mieszkańcom miast: mogli kupować ziemię, żenić się z kim chcieli i brać udział w polityce. Wzięto też chłopów pod opiekę państwa.
Zniesiono liberum veto – odtąd o zmianach w prawie miano decydować większością głosów.
I wprowadzono trójpodział władzy. Istnieć miał rząd w osobie Króla i Straży Praw, sejm oraz sądy.
Uchwalenie tego dokumentu nie uratowało Rzeczypospolitej. Szybko sąsiedzi Polski dokonali kolejnych rozbiorów w latach 1793 -1795. Polska rozpoczęła wojnę z Rosją ale ją przegrała. Nie udało się też utrzymać wolności Tadeuszowi Kościuszce, który stanął na czele powstania w 1795 roku.
( na slajdzie mapa rozbiorów i zdjęcie - obraz z bitwy pod Racławicami))
Polska przestała wtedy istnieć ale my chcemy się dziś krótko przyjrzeć tym czasom. Oto nadchodzi dwóch przybyszów tamtej epoki, spotkali się oni tuż po upadku Polski. Posłuchajmy ich rozmowy.
(20 sekundowy fragment piosenki Jacka Kaczmarskiego: „Krajobraz po uczcie” ) J: Witam Waćpana
P: Pochwalony. Witaj Mości Panie.
J: Cóż to z naszą ojczyzną się stało Waści?
P: Mocium Panie straszne rzeczy. Niepodległość utracona (Chwyta się za głowę)
2
Rzeczpospolita zniszczona. Obce wojska wszędzie. Co teraz zrobimy Oj….(kiwa głową) J: Co począć mamy- nie wiem… ale za to wiem, czyja to wina!!! Króla Poniatowskiego, co za złoto Ojczyznę carycy Katarzynie sprzedał.
P: Zmiarkuj Waść. On niewinny przeto. Mnie zdaje się, że to cała polska szlachta upadkowi kraju winna. A zachłanni bogacze magnaci – najwięcej.
J: wspomnę tylko, że to caryca Katarzyna wydatnie do objęcia przez Stanisława korony przyczynić się miała. Za Jej pieniądze i z Jej wojska udziałem wybrany został.
P: Ale to Polacy w wolnej elekcji go wybrali.
J: ( coraz bardziej zdenerwowany) A kto Polaków mordować kazał z pomocą Rosjan w czasie Barskiej konfederacyji? A potem do Targowicy przeciw reformom własnym przystąpił?
P: Nie unoś się człowiecze i miarkuj, że konfederaci barscy w obronie wiary katolickiej stanęli.
Król zaś prawa takie wprowadził, które równość innych religii miały gwarantować i o prawa ich walczył.
J( wściekły)Ależ wiara Nasza katolicka to naszych przodków sprawa TRADYCJA.
P:Król bronić się musiał przecież. Brutalnie napadnięty został. Porwano go nawet ale szczęśliwie potem uwolniono.
J: Ja tam zdania nie zmieniam. A jakież zdanie Mości Pana o Targowicy. Król do zdrajców dołączył- psich synów. Z Branickimi i Rzewuskimi u boku stanął, a przeciw Ojczyźnie swojej.
P:Jeno co król mógł zrobić? Zapobiec rozlewowi krwi i wojnie domowej jeno chciał. A i Kościuszkę w powstaniu chciał wspomóc. (przerwane gwałtownie)
J: (krzyczy)Jak to pomógł, przecież nawet map wojskowych Kościuszce nie udzielił i przez to klęskę poniosło powstanie. A tyle powiem tylko, że teraz kiedy Polski już nie ma bohaterzy, jak Kościuszko, w więzieniach siedzą, a były król żyje sobie spokojnie, za nie swoje pieniądze.
P: Politykiem wytrawnym może jednak nie był acz za to był wielkim mecenasem nauk i sztuki .Dzięki Szkole Rycerskiej nasi przyszli generałowie walczyli w obronie konstytucji lub później w obronie ojczyzny
( w prezentacji portrety: Kościuszki K. Pułaskiego i Ks. J Poniatowskiego) J: W przeciwieństwie do króla….
P: KEN właściwie Komisja nad Edukacją Młodzi Szlacheckiej Dozór Mająca był pierwszą organizacją w Europie która kształciła pociechy i wychowywała ich na patriotów a założycielem był Hugon
Kołłątaj(slajd Hugona) Dzięki niej teraz do szkoły chodzić wszyscy nawykli i uczyć się muszą…
(Wskazuje dzieci na widowni) HA HA.
J : Patrząc w ten sposób to i artyści związani byli z dworem króla. Był to czas tworzenia licznych
3
malarzy, muzyków i poetów. Z budował Łazienki, w których odbywały się słynne obiady czwartkowe.
P: I na te działania król nie szczędził pieniędzy.
Slajd ze zdjęciem Łazienek królewskich.
J: Taak niby tak…. -a słyszałeś o tym czym te obiady tak naprawdę były? choć to tylko pogłoska ale…
podobno pito tam litry piwa…….. (przerywa mu)
P: Ale spójrz no Mocium Panie. Odwiedził nas jeden z tamtych poetów biskup Ignacy Krasicki. Chyba zechce nam zaprezentować swoje bajki.
Wchodzi Mateusz i prezentuje 2/3 bajki ( Ptaszki w Klatce 3 osoby)
(2 bajka samodzielnie)
J: Zacne te bajki i….. morał mają. Dzieci, pociechy nasze, wiele dobrego mogą nauczyć. Ale zobacz i kapelmistrz królewski się zbliża. Pewnie pozwoli nam przypomnieć sobie polską muzykę z tamtych dni.
( wchodzi Janek F.)
Janek Fronczkowski: Witam szanownych państwa i Was publiczności………..
(prezentuje utwory i opowiada o nich)
P: Tak. I jeszcze przyznać trzeba, że na tych obiadach czwartkowych dobrze jedzono. Słodkości i konfekty robili wtedy najwyższej jakości. Zapytajmy o to kuchmistrzynie.
Na mowie Zosi może być w tle zdjęcie uczty lub fragment filmu potop…. Uczta. Proszę to skonsultować)
(Milena, Zosia, Emilia. Dziewczyny Dialog o zachowaniu przy stole i przepis na pączki Dołączyć do tekstu i prezentacji. W prezentami filmiki z pieczenia pączków zdjęcie przepisu z oryginalnej książki kucharskiej)
( w tle w prezentacji muzyka na czas rozdania pączków)
4
J. Żeby po tak obfitych posiłkach ospałym nie pozostawać, taniec jakowyś klasyczny proponuję zatańczyć. Zapraszamy Białogłowy……
Emilia: Chcemy troszkę zarazić państwa tańcem i zachęcamy, żeby spróbować trochę ruchu.
Milena: A juści Panie. Zatańczymy.
Emilia: W wieku wspomnianym tańczyło się wiele tańcówka balach i salonach. Były to tańce stare z poprzednich epok i nowości takie jak Polonezy , czy Kontradanse. Nam jednak najbardziej spodobał się stary dobry menuet. Zatańczmy do utworu
(W tle menuet przygotowany przez Janka Frączkowskiego) (Menuet Luigiego Boccheriniego)
(Emilia i Milena tańczą menuet a.)
(Wchodzi Paweł)
Paw: Mam nadzieję, że choć trochę przybliżyliśmy Państwu czasy Stanisława Augusta Poniatowskiego. Nie chcieliśmy jednoznacznie rozstrzygać , czy jego panowanie było drogą do upadku państwa, czy czasem rozwoju kultury i reform politycznych. To nie jest dla nas najważniejsze.
Naszym celem było spopularyzowanie wiedzy o Rzeczypospolitej w XVIII wieku.
Prowadząc przygotowania do naszej prezentacji sprawdziliśmy, Jaka jest wiedza ludzi współczesnych o XVIII wieku.
Przeprowadziliśmy ankiety wśród uczniów i osób dorosłych i przeprowadziliśmy rozmowy z ludźmi na ulicy. Oto wyniki naszych badań.
Paweł i Maciek Prezentują wyniki. Można jeszcze kogoś do tego zaangażować.
Zapraszam jeszcze Mateusza, który podsumuje naszą pracę.
Mateusz:
( Przedstawia czynności wykonane przez wszystkich w projekcie) Zosia: Dziękujemy wszystkim za przybycie i oddajemy głos Pani Dyrektor.
