Viro, Permagnifico [...] Samueli Rogge [...] Musae Elbingenses interprete Gottlieb Thoma Achenwall

V I R O

PERMAGNIFICO MAXIME STRENVO

GENEROSO ATQVE AMPLISSIMO

DOMINO

Dno. s a m v e l i

ROGGE

CONSVLI HACTENVS GRAVISSIMO

ET HOSPITALARIO MERITISSIMO

PRAECONSVLARES HONORES

SVB

AVSPICIIS DIVINIS

PERMAGNIFICO SENATV

A. R. S\ MDCCLVI. D. XXX. MARTII

C O L L A T O S

HVMILLIMIS MENTIBVS G R A TVLA N TVR

M V S A E E L B I N G E N S E S

INTERPRETE

G O T T L I E B T H O M A A C H E N W A L L

GR. ET HEBR. LINGV. PROF. EXTRAORD.

ET R. M. C .

E L B I N G A E

E X O F F I C I N A N O H R M A N N I A N A .

HOs H

X

1

torium conventus &r' fiftent f e ibi tecuin. E t defcendam loquar tecum ib i c7 feponam de Spiritu tuo ponam fuper eos} portabuntque tecum onut papidi £? non portabis tu folus. N ifi aliunde co n flaret fatis, n on efle poteftatem f. M agiftratum nifi a d e o ; a) h o c 10I0 fa $ o illud egre­

gie poflet probari. Sine ordin e confiftere fosietas humana non poteft, n ec o r d o , nifi fin t, qui im perent & qui pareant. O n u s e ft, M agi­

ftratum g e re re , iudicem agere, litigantibus iura d icere, curare ne q u id refpublica detrim enti cap iat, legum urgere ob fervan tiam , leges p ro re nata condere n o v a s, coercere m align os, pro tegere bonos,

parcere fubie# is & debellare fu p e r b o s ;

O n u s e ft, cui in nu m erofo p op u lo unius viri hum eros impares eile ip fe iudicat d e v s. A eq u u m eft dividere o n u s, u t conferri confilia, ut iu n g is manibus em olum enta maiora & facilius effici poffint. A t q u od altioris indaginis e ft, ipfe d e v s fummam reipublicae fuae curam fibi referv at, Spiritum fuum largitus M o fi, eundem com m unicat cum feptuaginta fenioribus p o p u li, ut onus im pofitum ferre valeant. Q u is ille Spiritus, nifi ipfum N u m en fuprem um , S piritu s, qui in d e o eft, tantis tam que variis donis celebris in republica Chriftiana ? H o c qui d o n atu s e ft, re& e U n & u s d ic itu r; huius fub aufpicio rebus & re& e

& feliciter gerundis aptum fe co n fid ere poteft. Q u id enim magis defiderari in Magiftratu p o flit, quam Spiritus fpontaneus b) feu Prin­

cip alis, ut quidam c) in terp retan tu r, S piritus, qui oleum laetitiae d i­

c itu r , d) Spiritus D o m in i, Spjritus fapientiae & in te lle d u s, Spiritus confilii & fortitudinis, Spiritus fcientiae & pietatis f tim oris D om ini ? e)

A p a g e faftum fto ici in tolerabilem , qui

fed fatis eft (inquit) orare I o v e m , qui donat & aufert, d et v itam , det o p es; aequum m i animum ipfe parabo ; f ) V eriu s A p o fto lu s: §) Q u is te d ifce rn it? Q u id autem habes, qu od n o n accepifti ? & P ropheta h) om nia opera noftra operatus es in nobis.

D ifferunt a) Rom. XIII, I. b) Pf. L I, 14. c) ita Vulg. LXX. tytucvinu!.

d) Pf. XLV, 8• c) Icf. X I , 2. f) Horat. Ep. XVIII. g) 1 Cor. IV, 7.

h) I c C X XV I , 12.

' t

D ifferunt d o n a , differt menfura d o n o ru m , diverfus eorum ufus e ft, at idem S piritus, qui largitur fingula & pro lubitu diftribuit.

N e q u e enim fpiritualia falcem , Ecclefiae aedificandae neceffaria, fed

& e a , quae Magiftratum perficiunt, ab eodem effe Spiritu, h oc illuftre fa& um m onet. M o fi, Ifraelitarum P rin cip i, am ico d e i & fideli in univerfa eius familia fervo abundantior conceffa erat m enfura, p lu ri­

bus ditandis ita fufficiens, u t ipfi decederet nihil. S ep o n am , inquit D o m in u s, de Spiritu tuo & ponam fuper eos. Ita finguli confirm ati eodem Spiritu oneri tanto fufficiebant. Felicem rem publicam quae unius & O p tim i M axim i Spiritus nutu re g itu r, q u i, cum fibi ipfl adverfari non p o ffit, n o n finit animos d ifco rd es, fed fingulos ad eun- dem & non nifi ad optim um dirigit finem.

Q u is hin c n on in telligat, velle d e v m, u t M agiftratus, donis illuftrioribus orn atus, fupra com m unem fortem p o fitu s, legati quafi divini auctoritate fp len d id u s, exiftim ation e, h o n o re & obedientia colatur a civibus fubditisque. Parentum lo c o fu n t, qui reipublicae tanquam am pliori familiae praefunt. Parentes vero a liberis vu lt h on orari d e v s. Spo n te fluunt om nia apud in g e n u o s , q u o magis paternum animum & d ivin o fim ilem in im perantibus refplendefcere intelligunt.

A ft ubi n u n c M ofes ? U bi tentorium co n ven tu s ? ubi v o x D o ­ m ini articulate audita ? ubi Schechinah de c o e lo defcendens ? E xtra­

o rd in aria, fa teo r, ifta e ran t, & illorum tem porum oeconom iae adae­

q u ata, figurae tamen & um brae, ut reliqua m ulca, futurorum. Ita agebat olim d e v s cum m in o ren n ib u s, adultis m elior c o g n itio , maior refervata erat libertas. M ofes n o n adeft in ter n o s , fed e ft, q u i M o fe m aior eft. S ervu s, fidus ille q u id em , d e ce ffit, manfit tam en Filius fam ilias, & m anet cum Ecclefia ad finem feculi. Ille vere P rin ­ ceps eft R egum & regnantium in terris. ‘) P er hu n c R eges regnant

& legum con ditores iufta d e ce rn u n t, per h u n c Prin cipes im perant &

p oten tes decernun t iuftitiam . k) A b illo un & ion em habem us, qu i fine menfura un&us eft prae con fortibus fuis. *) In coelum afcendit

& dona im petravit hom inibus. E x eius plenitudine accepim us & ac­

cipere licet gratiam fupra gratiam. Illi res C hriftian oru m curae funt, ille dat Paftores fecundum co r fuum .

°0

Ita mihi videor v id e re , co n ferri T I B I , V I R P E R M A G N I * F I C E , M A X I M E S T R E N V E , G E N E R O S E , A M P L I S ­

S I M E , i) Apoc. I, 5. k) ProY. VIII, 15.16.

1

S I M E , C O N S V L T I S S I M E , fafces P raecon fu lares, ,non ex hum ano folum arb itrio , fed ita dirigente divina providentia. H abuic ha&enus Elbinga n o ftra , quae d e i benignitas e ft, V ir o s eo Spiritu o rn ato s, qui M ofen olim in Magiftratus negotiis agitabat. E xp erti fumus (triftis reco rd atio !) fidos in familia d e i fe rv o s , Patriae veros P atres, exem pla virtu tu m , Ecclefiae orn am en ta, & Mufarum praefidia.

Habem us adhuc illius gloriae haeredes & aem ulos, quos coram lau­

dare modeftia eorum vetat. N o n dubitam us, ut faciebant olim Ifrae- litae, efle ^{d e v m} inter nos. N o n dubitam us, ex Eius nutu & vo lu n ­ tate ceffiffe ita ele& ionem proxim am . C o m m u n ican t, qui T E c u m re g u n t, de fuo S p iritu , u t lum en a lum ine accenditur. C o m m u n i­

c a n t, at n o n in e x p e rto , fed V I R O per plura Magiftratus munera, ab aliquot annis cum laude gefta, velut per gradus ad altiora afcen- denti. A u & a n u n c a u & o ritate, a u d i s on erib u s, m a d e , V I R G E ­ N E R O S E , virtutis & m eritorum lau d e, n ec m inor fit T V O ftadio praefixus term in us, quam im m ortalis gloria.

Im pleat T E d e v s Spiritu vere p rin cip ali, Spiritu fpontan eo.

U n g at T E p orro oleo laetitiae, o m n i a onerum p o n d era, om nia re­

rum difcrim ina h eroice fuperantis, laetitiae ex fo n te falutis fluentis.

Splendeat in T E Spiritus D o m in i, Spiritus Sapientiae & intelle& us, Spiritus confilii & fo rtitu d in is, Spiritus fcientiae & pietatis. Invitaris d en u o a D o m in o , quem fum m um & aeternum ecclefiae & reipublicae noftrae P ro te d o re m & C on fervatorem ven eraris; rogaris a civibus, a co etu C h riftia n o , a Mufis n o ftris, accedas ad thronum gratiae cum confid en tia, u t exin de om nia, quibus indigebis, abundanter & qu otid ie accipias. Q uae fo rte minima curarum T u a ru m efle p o ffit, ut d e v s

d et vitam longaevam & quae eam faciu nt beatiorem , ifta T I B I exorare fedulo fui officii credet quivis virtutum T u aru m aequus aeftim ator. B enedicat T I B I D o m in u s, quem adm odum b en edicit viro tim enti illum . Benedicat T I B I D om inus ex S io n , ut videas falutem Elbingae per longiffim os vitae d ie s, ut videas liberorum libe­

ros & pacem fuper Ifrael. n)

Sam uelem habet E lb in g a , faufto om ine. C refcat Samuel & D o ­ m inus fit cu m ipfo & agnofcat univerfus p o p u lu s, Samuelem noftrum etiam vere efle amicum d e i. °) O rabit Samuel nofter pro pop ulo, u t magnus ille Ifraelitarum Iudex facere fo le b a t; O rabit iterum p ro Sam uele fuo p op u lu s, u t ita diu v iv e r e , ita feliciter regere contingat u t immortalis m em oriae praeftantiffim o S A M V E L I .

n) K CX X V IH , 4 . 5- 6. o) 1 Sam. III, 19 . 20.