Joanna Newerli-Guz
Zachowanie konsumentów na rynku
usług kosmetycznych - wybrane
aspekty
Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu 22, 449-455
2011
NR 694 PROBLEMY ZARZĄDZANIA, FINANSÓW I MARKETINGU NR 22 2011
d r inż. JO A N N A N E W E R L I-G U Z A k a d e m ia M o rsk a w G d y n i
ZACHOWANIE KONSUMENTÓW NA RYNKU USŁUG
KOSMETYCZNYCH - WYBRANE ASPEKTY
Streszczenie
Artykuł jest poświęcony analizie zachowań konsumentów na rynku produktów kosmetycz nych. Przedstawiono w nim zmiany zachodzące w zachowaniach nabywczych konsumentów oraz, w oparciu o zebrane opinie klientów, podjęto próbę oceny charakteru preferowanych usług, ich miejsca i czynników wpływaj ących na wybór konkretnej usługi i usługodawcy.
Wprowadzenie
T e rm in p ro d u k t w m a rk e tin g u słu ży do n a z w a n ia teg o , co się w y tw arza, k u p u je lu b sp rzed aje. W za le ż n o śc i od ro d z a ju n o śn ik a w a rto śc i uży tk o w ej i w y m ien n ej p ro d u k t m o że w y stę p o w a ć w postaci:
- u tw o ru , d la k tó re g o g łó w n y m n o śn ik ie m w a rto śc i j e s t in fo rm acj a, - w y ro b u , d la k tó re g o g łó w n y m n o śn ik ie m w a rto śc i je s t tw o rz y w o m a te
rialn e,
- u słu g i, d la której g łó w n y m n o śn ik ie m w a rto śc i j e s t d z ia ła n ie 1.
W ta k im ro z u m ie n iu u s łu g a k o sm e ty c z n a m o że b y ć n a z w a n a d z iałan iem z w y k o rz y sta n ie m lu b n ie w y ro b u k o sm ety czn eg o .
W e d łu g A . D ąb ro w sk iej u słu g i p e łn ią w ży c iu c z ło w ie k a w ie le fu n k c ji1 2. W ś ró d w y m ie n io n y c h p rz e z tę au to rk ę n a jisto tn ie jsz e w p rz y p a d k u u słu g k o sm e ty c z n y c h w y d a ją się b y ć n astęp u jące:
1 W. Mantura, Marketing przedsiębiorstw przemysłowych, Wyd. Politechniki Poznańskiej, Po znań 2000, s. 21.
2 A. Dąbrowska, Rozwój rynku usług w Polsce - uwarunkowania i perspektywy, Oficyna Wyd. SGH, Warszawa 2008, s. 133.
4 5 0
Joanna Newerli-Guz
- u słu g i stały się n ie o d z o w n y m d o d a tk ie m do w ię k sz o śc i to w a ró w k o n su m p cy jn y ch , p o m n a ż a ją c ich w a rto ść d la k lien ta,
- u słu g i s ą e le m e n te m c z a su w o ln e g o , d e c y d u ją o ja k o ś c i je g o z a g o s p o d a ro w an ia,
- u słu g i p o z w a la ją k o rz y sta ć z o sią g n ię ć c y w ilizacy jn y ch .
W sz y stk ie w y żej w y m ie n io n e w y b ra n e p rz e z au to rk ę fu n k cje p o z w a la ją sp o jrz e ć n a k o sm e ty k i i u słu g i k o sm e ty c z n e p o d n ieco in n y m k ątem , ja k o n a p ro d u k ty słu żące z a g o sp o d a ro w a n iu cz a su w o ln eg o , ch arak tery zu j ące się b a r dzo c z ęsto sto su n k o w o d u ży m sto p n ie m in n o w acy jn o ści.
W p ie lę g n a c ji c ia ła o d zaw sze n a jw a ż n ie jsz e m ie jsc e z a jm o w a ły ro ślin y , za ró w n o te o w ła śc iw o śc ia c h p ie lę g n a c y jn y ch , ja k i le czn iczy ch . N o w o c z e sn y p rz e m y sł k o sm e ty c z n y w y tw a rz a ją c p ro d u k ty k o sm e ty c z n e i w p ro w a d z a ją c n o w e u słu g i, ro z w ija się o b e c n ie w d w ó c h k ie ru n k ach , z je d n e j stro n y j e s t to z a sto so w a n ie n a jn o w o c z e śn ie jszy c h w y n a la z k ó w c h em ii k o sm e ty c z n e j, z d ru giej zaś p o w ró t do n a tu ry w p ro d u k ta c h i za b ie g a ch n a tu ra ln y c h , e k o lo g iczn y ch . R y n e k p ro d u k tó w k o sm e ty c z n y c h p rz e ż y w a sta g n ację z w y łą c z e n ie m s z y b k ie g o ro z w o ju ry n k u p ro d u k tó w n atu raln y ch , ek o lo g ic z n y c h i ty c h sk ie ro w a n y c h do m ęż c z y zn . D y n a m ic z n ie ro z w ija się n a to m ia st ry n e k u słu g k o sm e ty c z n y c h św ia d c z o n y c h p rz e z m a łe i d u że „ sie c io w e ” g a b in e ty k o sm ety czn e.
W e d łu g U sta w y o k o s m e ty k a c h 3 k o m p aty b iln ej z D y re k ty w ą k o s m e ty c z n ą 7 6 /7 6 8 /W E 4 k o sm e ty k ie m j e s t k a ż d a su b sta n c ja lu b p re p a ra t p rz e z n a c z o n y do z e w n ę trz n eg o k o n ta k tu z c ia łe m c zło w iek a, skórą, w ło sam i, p a z n o k c ia m i, z e w n ę trz n y m i n a rz ą d a m i p łc io w y m i, zęb am i, b ło n a m i ślu zo w y m i ja m y u stn ej, k tó ry c h w y łą c z n y m lu b p o d sta w o w y m c e le m je s t u trz y m a n ie ich w czy sto ści, p ie lę g n o w a n ie , o ch ro n a, p erfu m o w a n ie , z m ia n a w y g lą d u c ia ła lu b u le p sz e n ie je g o zap ach u .
P rz e n o sz ą c tę d e fin icję n a u słu g i k o sm e ty c z n e , u z n a ć j e n a le ż y z a sp ecjaln y rodzaj u słu g z w ią z a n y ch z w p ły w a n ie m n a s ta n sk ó ry i in n e części c ia ła c z ło w iek a, zm ie n ia n ie m p ro c e só w fiz jo lo g ic z n y c h , u su w a n ie m d e fe k tó w sk ó rn y ch b ą d ź u p ię k sz a n ie m . U słu g i ta k ie o fe ro w a n e s ą p rz e z firm y k o sm e ty c z n e o p ra cow uj ące co ra z sk u te czn iejsze p re p araty , g a b in e ty k o sm e ty c z n e oferuj ące s z e ro k i w y b ó r za b ie g ó w , a ta k ż e o śro d k i o d n o w y b io lo g ic z n e j, sp a i g a b in e ty m e d y c y n y e s te ty c z n e j.
3 Ustawa o kosmetykach z 30 marca 2001 roku, DzU nr 42, poz. 473.
4 Dyrektywa 76/768/WE z 21 lipca 1976 roku w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do produktów kosmetycznych wraz ze wszystkimi poprawkami.
Zmiany w zachowaniach nabywczych na rynku dóbr i usług kosmetycznych
W cią g u o sta tn ic h la t b ard zo z m ie n iły się z a c h o w a n ia n a b y w c z e k o n su m e n tó w d ó b r i u słu g k o sm e ty c z n y c h . G. R o sa p o ró w n y w a ła dan e zeb ran e p rzez C B O S 5 z a la ta 1 9 9 7 -2 0 0 8 d o ty c z ą c e z a c h o w a ń n a b y w c z y c h P o la k ó w i stw ie r d z iła z m ian y w p re fe ro w a n y c h m ie jsc a c h i fo rm a c h za k u p u 6 7. K o sm e ty k i k u p o w an e s ą p rz e d e w sz y stk im w su p e rm a rk e ta ch (4 4 % ). W ro k u 2 0 0 4 P o la c y n a b y w a li j e p rz e w a ż n ie w m a ły c h sk le p a c h , g d zie to w a r p o d a w a ł sp rzed aw ca. P raw ie co c z w a rty b a d a n y (2 3 % ) k u p u je j e w n ie d u ż y c h sk le p a c h sa m o o b słu g o w y c h , a 16% w sk lep ach o k reślo n ej firm y . T y lk o co 20. k o n su m e n t (5% ) n a b y w a k o sm e ty k i n a b a z a rz e, ta rg o w isk u i ta g ru p a z m ie n iła się isto tn ie od 2 0 0 4 roku. S p o rad y czn ie te g o ro d z a ju p ro d u k ty k u p o w a n e s ą w h u rto w n ia c h (3% ) i z a p o śre d n ic tw e m In te rn e tu (2% ). O b ecn ie sy tu a c ja ta w o p in ii au to rk i je s z c z e b ard ziej u le g ła z m ian ie, w z ro sło z n a czen ie In te rn e tu ja k o ź ró d ła nie ty lk o in fo rm a c ji, ale i o fe re n ta d ó b r i u słu g k o sm e ty c z n y c h .
Produkty kosmetyczne jako zakupy impulsywne
Z. B a u m a n u w a ż a , że o b e c n ie m a rk e tin g b u d u je co raz częściej sw ój w iz e ru n e k n a z a c h c ian k a c h k o n su m e n ta , a n ie n a je g o re a ln y c h p o trz e b a c h , sp rz y ja j ąc je d n o c z e ś n ie k o n su m p c jo n iz m o w i, w ty m je g o im p u lsy w n y m za c h o w a
-7 n io m .
Z a k u p o m im p u lsy w n y m sprzyjaj ą w a ru n k i p re z e n ta cji to w a ró w i u słu g , d la te g o te ż w p rz y p a d k u u słu g k o sm e ty c z n y c h sz czeg ó ln ie p o p u la rn e stały się a k c e le rato ry p ro m o c ji, tj, G ro u p o n , G ru p eo , G ru p of, G ru p o n y , Z n iż k o m a n ia , G ru p er. K o b ie ty sta n o w ią o b e c n ie p o n a d 6 0 % g łó w n y c h k lie n tó w G ro u p o n u i g łó w n ie do n ic h k ie ro w a n e są o fe rty z a k ła d ó w k o sm e ty c z n y c h , fry z je rsk ic h , sa lo n ó w sp a o fe ru ją c y ch sw o je u słu g i w o k o lic y m ie js c a z a m ie sz k a n ia „g ro u - p o n o w c a ” . O k a z ja i p ro m o c ja to h asła, k tó re n ie o d m ie n n ie to w a rz y s z ą zak u p o m p rz y u ż y c iu a k c e le rato ró w p ro m o c ji, a sk ło n n o ść do ro b ie n ia z a k u p ó w w ta k i sp o só b n ie z m ie n ia się w śró d P o la k ó w o d la t8.
5 Zachowania konsumenckie, komunikat z badań CBOS,BS/117/2008, Warszawa, lipiec 2008, http://cbos.pl/SPISKOM.POL/2008/K_117_08.PDF.
6 G. Rosa, Ocena zmian w zachowaniach nabywczych Polaków - miejsca, style i sposoby doko nywania zakupów, w: Marketing przyszłości. Trendy. Strategie. Instrumenty. Zachowania nabyw ców - wczoraj, dziś i jutro, red. G. Rosa, A. Smalec, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczeciń skiego nr 594, Ekonomiczne Problemy Usług nr 54, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Szczecińskie go, Szczecin 2010, s. 123-131.
7 Z. Bauman, Konsumpcja życia, w: Konsumpcja, istotny wymiar globalizacji kulturowe, red. A. Jawłowska, M. Kempny, Wyd. Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa 2005.
4 5 2
Joanna Newerli-Guz
S iła o d d z ia ły w a n ia In te rn e tu ro śn ie w raz z je g o zasięg iem . S y stem aty czn ie ro śn ie k o rz y sta n ie z sieci w k ra ja c h cz ło n k o w sk ic h U E , w P o lsce o d se te k te n w y n o si 5 9 % 9. N ie sie to z a s o b ą w iele zalet, ale i w ad. In te rn e t stał się p o w sz e c h n y m źró d łe m in fo rm a c ji, ro zry w k i, e -sk lep em , ale je d n o c z e ś n ie n o w y m m ie jsc e m p rz e stę p stw .
D o k o n y w a n ie z a k u p ó w to w a ró w i u słu g p rz e z In te rn e t stało się o b ecn ie ró w n ie ż fo rm ą sp ę d z a n ia w o ln e g o czasu . S ą to za k u p y b a rd z o d o g o d n e, czas i m iejsce k lie n t m o że w y b ra ć sam .
Produkty i usługi kosmetyczne - rynek skierowany tylko do kobiet?
R y n e k k o sm e ty k ó w i u słu g k o sm e ty c z n y c h b a rd z o d łu g o b y ł p o strz e g a n y ja k o sk ie ro w a n y w y łą c z n ie do k o b iet. W e d łu g M . B a rle tty k o b ie ty d ecy d u j ą
0 zak u p ie 8 0 % p ro d u k tó w , n a w e t je ż e li sam e n ie d o k o n u ją z ak u p ó w , to m a ją d ecyduj ą c y g ło s p rz y w y b o rz e , sk ie ro w a n y zaś do n ic h m a rk e tin g zy sk u je 1 b ęd z ie c o raz bardziej z y sk iw a ł n a z n a c z e n iu 10. P o n ad to k o b ie ty lu b ią k u p o w ać p ro d u k ty p o sia d a ją c e w iele ró ż n y c h fu n k cji, p rz y za k u p ie b io rą p o d u w ag ę w ięcej cz y n n ik ó w n iż m ę ż c z y źn i, z n aczn ie częściej ro zm aw iaj ą o k u p o w a n y c h p ro d u k ta c h i p rz y w y b o rz e kieruj ą się n a jle p s z ą cen ą, ja k o ś c ią i p o d n ie sie n ie m e fe k ty w n o śc i fu n k cjo n o w an ia.
R z e c z y w iśc ie k o b ie ty w p rz y p a d k u p ro d u k tó w k o sm e ty c z n y c h w g łów nej m ierze d e c y d u ją o ich zak u p ie , a c z k o lw ie k p a m ię ta ć n a le ż y , że o d 2 - 3 la t p o ja w ił się siln y tre n d w p ro m o w a n iu k o sm e ty k ó w sk ie ro w a n y c h sp ecjaln ie do
m ę ż c z y zn , a n ie b ę d ą c y c h k o sm e ty k a m i do i p o g o le n iu (ch o d zi o serie k o s m e ty k ó w do p ie lę g n a c ji skóry). W p rz y p a d k u u słu g k o sm e ty c z n y c h ró w n ie ż n a z n a c z e n iu z y s k u ją m ę ż c z y źn i ja k o k lie n c i g a b in e tó w k o sm e ty c z n y c h . W o fercie g a b in e tó w k o sm e ty c z n y c h p o ja w iły się p o w sz e c h n ie o fe rty sk iero w an e sp e c ja l n ie do m ężczy zn .
Z a c h o w a n ie k o n su m e n tó w n a ry n k u u słu g k o sm e ty c z n y c h w o d ró ż n ie n iu o d ry n k u sam y ch p ro d u k tó w k o sm e ty c z n y c h d ete rm in o w a n e je s t s y tu a c ją m a te r ia ln ą k o n su m e n tó w , a w ła śc iw ie sk ło n n o śc ią lu b je j b ra k ie m do p rz e z n a c z a n ia sto su n k o w o d u ż y c h k w o t p ie n ię d z y n a te u słu g i. W e d łu g A . D ąb ro w sk iej i M . Jan o ś-K re sło , g łó w n y m i czy n n ik a m i d e c y d u ją c y m i o w y b o rz e p la c ó w k i
9 Raport strategiczny IAB Internet 2009 Polska-Europa-Świat 2010, iab-polska-2009-polska- europa- swiat- już na rynku.html (20.02.2011).
10 M. Barletta, Marketing skierowany do kobiet, Cedewu Wydawnictwa Fachowe, Warszawa 2003.
u słu g o w ej o feru jącej u słu g i k o sm e ty c z n e s ą p rzed e w sz y stk im ja k o ś ć 3 8 ,8 % , c e n a 3 4 ,4 % , lo k a liz a c ja 2 0 ,2 % , re n o m a firm y 6 ,6 % n .
Wyniki badań własnych
B a d a n ia zac h o w a n ia k o n su m e n tó w n a ry n k u p ro d u k tó w i u słu g k o sm e ty c z n y c h p rz e p ro w a d zo n o w śró d 50 k o b ie t w w ie k u 3 5 - 5 6 lat. B y ły to re sp o n - d e n tk i d o b ran e celo w o ze w z g lę d u n a d e k laro w an e k o rz y sta n ie z u słu g k o s m e ty c z n y c h (m in im u m raz n a 3 m ie sią c e ) i częste za k u p y ty c h p ro d u k tó w k o s m e ty c z n y c h . K w e stio n a riu sz a n k ie to w y sk ła d a ł się z 12 p y ta ń w części zasad n iczej i d w ó c h w m etry czce.
W ię k sz o ść b a d a n y c h (7 6 % ) d e k la ro w a ło p rz e z n a cz a n ie m ie się c z n ie do 2 0 0 zł n a u słu g i i p ro d u k ty k o sm e ty c z n e (z w y łą c z e n ie m p erfu m ).
P ro d u k ty k o sm e ty c z n e n a jc zęściej (6 8 % ) n a b y w a n e b y ły w w y sp e c ja liz o w a n y c h sk le p a c h k o sm e ty c z n y c h , rzad ziej w su p e rm a rk e ta ch (3 6 % ), m ały ch sk le p ik a c h (28% ). N a za k u p y w In te rn e c ie d e c y d o w a ło się 3 2 % b a d a n y c h , ze sp rz e d a ż y b e z p o śred n iej (A von, O riflam e) k o rz y sta ło 2 0 % re sp o n d en tek . A p te kę ja k o m ie jsc e za k u p u k o sm e ty k ó w w sk a z a ło ty lk o 16% b a d a n y c h k o b iet.
N a jc z ę śc iej k u p o w a n y m i k o sm e ty k a m i b y ły k o sm e ty k i p ie lę g n a c y jn e, p rz e z n a cz o n e do h ig ie n y ciała, a n a stę p n ie te w y k o rz y sty w a n e do m ak ijażu .
C ech am i d e c y d u ją c y m i o zak u p ie p ro d u k tó w k o sm e ty c z n y c h b y ły g łó w n ie c e n a i m a rk a (p o n a d 6 0 % w o b y d w ó c h p rz y p a d k a c h ), u le g a n ie re k lam ie b ąd ź o p in io m zn a jo m y c h d e k la ro w a ło 3 0 % re sp o n d en tek . B a d a n e z w ra c a ły u w ag ę n a sk ład i o p a k o w a n ie p ro d u k tu , ale te czy n n ik i w z n aczn ie m n ie jsz y m sto p n iu d e c y d o w a ły o zak u p ie.
B ad a n e k o b ie ty n a jczęściej k o rz y sta ły g a b in e tó w k o sm e ty c z n y c h (6 4 % ), n a stę p n ie z g a b in e tó w w y p o sa ż o n y c h w ró ż n e g o ro d z a ju u rz ą d z e n ia (28% ), rzadziej z g a b in e tó w m a sa ż u i g a b in e tó w sp a np. w h o te la c h . T y lk o 12% b a d a n y c h k o b ie t k o rz y sta ło z u słu g g a b in e tó w m e d y c y n y e s te ty c z n e j.
R e sp o n d e n tk i d e k la ro w a ły k o rz y sta n ie ze zn a n y c h im g a b in e tó w k o s m e ty c z n y c h , w 6 6 % b y ły ta m stały m i k lie n tk a m i, le c z p o n a d p o ło w a z n ic h (56% ) p rzy n ajm n iej 1 raz sk o rz y sta ła z o ferty je d n e g o z a k c e le rato ró w p ro m o c ji (n a j częściej w sk a z y w a n y b y ł G ro u p o n ).
D u ż a g ru p a b a d a n y c h (4 6 % ) k o rz y sta ła z u słu g z a k ła d ó w k o sm e ty c z n y c h dłużej n iż 2 lata, k o n ty n u o w a ć u cz ę sz c za n ie z a m ierza zaś 88% . 11
11 A. Dąbrowska, M. Janoś-Kresło, Konsumpcja w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, PWE, Warszawa, 2007, s. 99.
4 5 4
Joanna Newerli-Guz
U słu g i, z ja k ic h k o rz y sta ły b a d a n e , n ajczęściej b y ły z w iązan e z k o s m e ty k ą tw a rz y (6 2 % ), p ie lę g n a c ją d ło n i i stóp (5 4 % ), n a stę p n ie p ie lę g n a c ją c ia ła (z a b ie g a m i w y sz c z u p la ją cy m i, d ep ila c ją ) i p rz e d łu ż a n iem rzęs.
B ad a n e d o ść sp raw n ie p o ru sz a ły się w te rm in o lo g ii zw iązan ej z zab ieg am i, aż 7 4 % w sk a z y w a ło w ła śc iw e d e fin icje za b ie g ó w tj. m e z o te ra p ia, m ik ro d e rm o - ab ra z ja , m a k ija ż p e rm a n e n tn y , liftin g itp.
7 8 % b a d a n y c h k o rz y sta ła z ró ż n o ro d n y c h z a b ieg ó w , z a leżn ie o d p o trzeb y , p o z o sta łe resp o n d e n tk i k o rz y sta ły z za b ie g ó w a p lik o w a n y c h seryjnie.
P o w o d y , d la k tó ry c h an k ie to w a n e k o rz y sta ły z u słu g g a b in e tó w k o s m e ty c z n y c h p o k ry w a ją się z je d n y m z ty p ó w z a k u p ó w im p u lsy w n y c h , aż 7 8 % b a d a n y c h k o rz y sta ło z u słu g k o sm e ty c z n y c h w c e lu p o le p sz e n ia sobie sa m o p o c z u cia, p o c ie sz e n ia p o n ie p o w o d z e n ia ch , w n ag ro d ę . T y lk o 4 6 % u w a ż a ło te zab ieg i z a n ie z b ę d n e d la z a c h o w a n ia z d ro w ia i u ro d y , a 3 0 % z a sp raw iające p rz y je m ność.
C z y n n ik i d ecyduj ące o w y b o rze k o n k re tn e g o z a k ła d u u słu g o w e g o p rz e d staw io n o w ta b e li 1. N a jisto tn ie jsz y m cz y n n ik ie m d e c y d u ją c y m o w y b o rz e k o n k re tn e g o za k ła d u b y ły efek ty , ja k ie k o n su m e n tk i z a u w a ż y ły p o zab ie g a ch , n a stę p n ie w sk a z y w a ły n a ja k o ś ć u słu g i p ro fe sjo n a liz m o b słu g i. N ajm n iej w a ż n y m cz y n n ik ie m b y ła ró ż n o ro d n o ść o fe ro w a n y c h w ty m zak ład zie u słu g o raz w y k o rz y sta n ie p rz y z a b ie g a c h k o sm e ty k ó w k o n k retn ej firm y.
Tabela 1 Czynniki decydujące o wyborze konkretnego zakładu usługowego w opinii ankietowanych
Czynnik decydujący o wyborze Udział ilościowy odpowiedzi %
Efekty po zabiegach 48 96
Jakość wykonywanej usługi 44 88
Wykwalifikowana i uprzejma ob sługa 38 76 Cena usługi 33 66 Lokalizacja gabinetu 28 56 Renoma firmy 20 40 Różnorodno śc usług 14 28
Korzystanie przy zabiegach z ko smetyków konkretnej firmy
14 28
Udziały % nie sumują się do 100%, respondentki mogły wybrać więcej niż jedną odpowiedź. Źródło: badania własne.
N a jle p sz y m i źró d ła m i in fo rm a c ji o p ro d u k ta c h i u słu g a c h k o sm e ty c z n y c h sk ła n ia ją c y m i do zak u p u , zd a n ie m b a d a n y c h , b y ły o p in ie z n a jo m y c h - m a rk e tin g szep tan y , re k la m a - u lo tk i re k lam o w e, In te rn e t - p ro m o c je in tern eto w e.
Podsumowanie
R y n e k u słu g k o sm e ty c z n y c h ro z w ija się z ro k u n a ro k za ró w n o p o d w z g lę d em liczb y , j a k i ja k o ś c i o fe ro w a n y c h u słu g . W u słu g a c h k o sm e ty c z n y c h k o n su m en ci n ie sz u k a ją ju ż ty lk o p o m o c y w w a lc e z d efek tam i u ro d y c z y zd ro w ia, ale ró w n ie ż sp o so b u sp ę d z a n ia w o ln e g o c z a su w sp o só b e fe k ty w n y , p rz y n o s z ą cy w y m ie rn e k o rzy ści.
P rz e p ro w a d z o n e b a d a n ia p o z w a la ją stw ierd zić, że b a d an e k o n su m e n tk i n a ry n k u d ó b r i u słu g k o sm e ty c z n y c h w y k o rzy stu j ą zeb ran e w ró ż n y sp o só b in fo rm acje, ab y sk o rz y sta ć z d o b rze d o branej u słu g i w g ab in e c ie k o sm ety czn y m . U słu g a ta m u si c h a ra k te ry z o w a ć się zad o w a la jąc y m i efe k ta m i p o za b ie g u i p ro fe s jo n a ln ą o b słu g ą. C e n a n ie je s t d la k o n su m e n te k n a jw a ż n ie jsz y m cz y n n ik ie m d eterm in u j ący m w y b ó r, a c z k o lw ie k p o n a d p o ło w a b a d a n y c h k o rz y s ta z o k azji o fe ro w a n y c h p rz e z a k c e le ra to ry p ro m o c ji. P o w o d y k o rz y s ta n ia z te g o ro d z a ju u słu g s ą zró ż n ic o w a n e, ta k ja k i za b ie g i, ja k im p o d d a w a ły się resp o n d en tk i.
CONSUMER BEHAVIOR ON THE MARKET
OF COSMETIC SERVICES - SELECTED ASPECTS
Summary
This article is an analysis of consumers’ behavior in services and cosmetic products. It pre sents the changes in consumer buying behavior. Based on collected customer feedback attempt is made to evaluate the nature of preferred services, their location and the factors influencing the choice of a particular service and the provider.
