3 9 0 S P R A W O Z D A N IA
s z a w y “ . C złon k ow ie T M H b rali u dzia ł w p op u la ry za to rsk iej a k c ji o d c z y to w e j p r o w a d zon ej przez Z arząd G łó w n y PTH .
Z w y d a w n ic tw T M H uk azał się „P rzeg lą d H isto ry czn y “ roczn ik 1956, n r 1-4 (ark. w y d . 80), zeszyt s p e cja ln y „P rze g lą d u “ „ Z e p o k i M ick ie w icza “ (ark. w yd. 20) oraz p ra ca M arii B o g u c k i e j „G d a ń sk ie rzem iosło te k sty ln e o d X V I d o p o ło w y X V I I w ie k u “ , W r o cła w 1956, s. 318.
K o m is ja B a dań D aw n ej W a rszaw y n ie p ro w a d ziła ju ż p ra c tere n o w y ch , lecz w zn aczn ie zm n ie jszon y m zesp ole osób, w o b e c ogra n iczen ia k red ytów , p ra cow a ła g łó w n ie n ad k artotek am i i k atalogam i zeb ra n y ch w p op rzed n ich latach m ateriałów . W szystk ie za by tk i k u ltu ry m aterialnej p rze d sta w ia ją ce w a rtość dla op ra cow a ń sz cz e g ó ło w y c h zostały sfo to g ra fo w a n e lu b n arysow a n e, opisan e i pom ierzon e. P o w stały w ię c k atalog i k a fli, p rzed m iotó w szklan ych , m eta low y ch , sk órzan ych , d re w n ia n y ch itp. D ział A rch e o lo g ic z n y za łożył 1400 k art k a ta log ow ych . D ział H istoryczny p ra co w a ł nad k artoteką szczeg ółow ą m a teria łów arch iw a ln y ch K o m is ji (w . X V — 1939), rozp isu ją c 1867 haseł na 2207 k arta ch (kartoteka zostanie zakoń czon a w I k w a r tale br.). P on ad to p r o w a d z ił u zu p ełn iają cą k w eren d ę m a teria łów a rch iw a ln y ch , prze r abian ych i n ie d o k o ń cz o n y c h w ro k u 1955. Z a k o ń czy ł r ó w n ie ż p r z y g o to w y w a n ie do d ru k u lu stra cji i r e w iz ji W a rszaw y z X V I — X V I I I w ie k u (w y d a w n ic tw o źró d ło w e Instytutu H istorii, 35 ark. w druku).
R ozp oczęto o p ra co w y w a n ie poszczeg óln ych ro z d z ia łó w w y d a w n ictw a o ro zw o ju p rzestrzen n ym S ta re g o i N o w e g o M iasta, k tóre m a p o d su m o w a ć działa ln ość K om isji.
W A L N E Z G R O M A D Z E N IE T O W A R Z Y S T W A M IŁ O Ś N IK Ó W H IS T O R II W W A R S Z A W IE
W a ln e Z grom a d zen ie T M H w dn iu 11 październik a 1956 r. zostało zw oła n e w celu złożen ia sp ra w ozd an ia przez u stęp u ją cy Z arząd i w y b o ru n o w y c h w ładz. Z arząd T o w arzystw a p ra co w a ł p o d p r z e w o d n ictw e m ' p r o f. dra A d a m a S t e b e l s k i e g o od 19 m a ja 1953 r.
W tym czasie liczb a c z ło n k ó w w zrosła o 83%> d och od zą c d o 338; w śród p rzy b y ły ch w ięk szość stan ow ią m łod zi h istory cy . T o w a rzy stw o w ró c iło do sw ej da w n ej siedzi b y — kam ien icy ks. M a zow ieck ich na R y n k u (w k tó r e j je s t je d n a k ty lk o w sp óln y m u ży tk o w n ik ie m 1 p o k o ju ). Z arząd T ow a rzy stw a d op row a d ził do zrealizow a n ia za p isu J erzego N ie m o je w sk ieg o z 1937 r. w illi „A rk a d ia “ w K azim ierzu. W ięk szość p o m ieszcze ń w illi w y d zierża w ia szkoła og óln ok szta łcąca w K azim ierzu. T o w a rzy stw o d ok on a ło sk rom n y ch in w e sty cji i u d ostępn iło w sezonie letn im 1955 i 1956 r. 3 p o k o je z a n iską opłatą d la c z ło n k ó w T M H i p o k re w n y ch in stytu cji. Z a m ia rem T o w a r z y stw a je s t zorga n izow a n ie „A r k a d ii“ ja k o d om u w y p o czy n k o w e g o dla h istory k ó w , co w ym aga je d n a k d o ś ć d u ży ch n a k ła d ó w na r e m on t i urządzenie.
D ziałaln ość T o w a rzy stw a opierała się p o d o b n ie ja k w latach u b ie g ły ch o zebrania n a u k o w e ogóln e, orga n izow a n e przez Zarząd, zebrania p rzy g o to w y w a n e przez sek cje oraz o a k cję w yd a w n iczą . O d b y ło się ich 49; n a jw ię k sze zain teresow a n ie b u d ziły ze bran ia p o ś w ię c o n e k on ta k tom z nauką h istory czn ą w in n y ch k ra ja ch . W tem atyce zeb ra ń n a u k ow y ch o g ó ln y ch przew a ża ły p o św ięco n e p ro b le m o m X X w iek u , zw ią za n y m z 1905 r., za ga d n ien iom h istorii P olsk i X V I I w . oraz k on ta k tom z nauką h i- etory czn ą za granicą. R efera ty n a S e k c ji A r ch iw a ln e j om a w iały p oszczeg óln e zespoły
i
zb iory arch iw aln e, źró d ła d o w y b ra n y ch zagadnień, a rch iw ozn aw stw o, w reszcie p o św ię co n e b y ły sp ra w o zd a n io m z m ięd zy n a rod ow y ch k o n fe r e n cji. S ek cja H istoriiS P R A W O Z D A N IA
3 9 1
W arszaw y i M azow sza sk u piła sw e za interesow an ia nad d ziejam i sto licy , z m iast m a zow ieck ich d w a refera ty p o ś w ię c o n o Z a k roczy m o w i.
T M H k o n ty n u o w a ło w y d a w a n ie „P rzeg lą d u H isto ry czn eg o ", p r z y g o to w u je parę p o z y cji z serii B ib liotek i K orzon a, p o ś w ię co n e j d zie jo m W arszaw y. W serii p ra c In stytutu H istoryczn eg o U W u kazały się p o z y cje : B en ed y k ta Z i e n t a r y „D z ie je M a łop o lsk ieg o h u tn ictw a żela zn ego X V I — X V I I w .“ , H en ryk a S a m s o n o w i c z a „R z e m iosło w ie jsk ie w P o ls ce X I V — X V I I w .“ , A n to n ie g o M ą c z k a „S u k ie n n ictw o w ie lk o p o ls k ie w X V I — X V I I w ie k u “ .
S ek cja D yd a k ty czn a w 1954 r. zorga n izow a ła c y k l o d czy tó w dla n a u czy cieli, p o czym sp ra w y d y d ak tyk i u n iw e rsy teck ie j przekazano do PTH . N o w o zorga n izow a n a S ek cja P o p u la ry za cji W ied zy H istoryczn ej n aw iązała k on tak t ze śro d ow isk a m i r o botn iczym i, orga n iza cja m i sp ołe czn y m i i in stytu cja m i o św ia tow ym i, orga n izu ją c 68 od c z y tó w p o p u la rn y ch (g łów n ie w se zon ie 1955/56).
P ra ce b a d aw cze T M H sk u p iły się g łó w n ie w p rzejętej w ok resie sp ra w ozd a w c zy m p la có w c e n a u k ow ej — K o m is ji B adań D a w n ej W a rszaw y fin a n sow a n ej przez N aczelną R a dę O d b u d ow y W arszaw y. K o m is ja p ro w a d ziła ba dan ia a rch eolog iczn e, a rch itek ton iczn e i h istory czn e nad d zie ja m i n ajsta rszych dzieln ic W a rszaw y: S tarego
i
N ow ego M iasta. P ra ce teren ow e zw iązan e b y ły ściśle z o d b u d ow ą tej dzielnicy. D o za sad n iczych tem atów badań te ren ow y ch n ależa ły : zagadnienia zw iązan e z n a j w cześn iejszym i u m ocn ien ia m i ob ron n y m i i śre d n iow ieczn y m osa d n ictw e m n a St. M ieście, p oczą tk i osa dn ictw a na teren ie N. M iasta, analiza arch itek ton iczn a m ie j skiej za b u d ow y m ieszka ln ej X V — X V I I w ., b u d y n k ó w sak raln ych , b u d y n k ó w u ży teczności p u b liczn e j. D ział H istoryczn y zeb ra ł m a teriały do d z ie jó w za b u d ow y d z ie l n icy od w. X V do trw a ją ce j o d b u d o w y w łączn ie. C zęściow e w y n ik i pra c o p u b lik o w an o w „S zk ica ch S ta rom iejsk ich “ („S ztu k a“ , W a rszaw a 1955), „S zk ica ch N o w o - m ie jsk ich “ („S ztu k a“ , w druku).W dy sk u sji n ad sp ra w ozd a n iem Z arząd u n a jw ię k s ze za in teresow a n ie w zb u d ziły spraw y a d m in istra cy jn o-g osp od a rcze zw iązan e z w illą „A rk a d ia “ . D ysk u tow a n o nad przezn aczeniem „A r k a d ii“ : d om p ra cy tw órczej, czy d o m w y p o czy n k o w y , poruszan o fin an sow e m oż liw ości dok on an ia k on ieczn y ch rem on tów . N astęp n ie p rzed y sk u to w a n o i u ch w a lo n o w n iosk i w sp ra w ie zm ian statutu T ow a rzystw a p rzy g o to w a n e na W alny Z ja z d P o lsk ie g o T o w a rzystw a H istoryczn ego.
W y b ra n o n o w y Z arząd T M H na okres d w u le tn i: prezes — p ro f, d r J a k ó b S a w i c k i , w icep rezes — d oc. dr E ugeniusz S z w a n k o w s k i , sek retarz g en era l n y — m gr O lgierd P u c i a t a , ska rb n ik — m g r H ieron im W e i s s , czło n k o w ie Z a rządu — dr K rzy sz to f D u n i n - W ą s o w i c z , m ec. Juliusz D u n i n , d oc. d r J a d w i ga J a n k o w s k a , dr Z y g m u n t K o l a n k o w s k i , m gr W ik tor N o w a k o w s k i , m gr H en ryk R u t k o w s k i , p ro f, d r A d a m S t e b e l s k i , m g r H anna S z w a n - k o w s к a, d r A n d rzej W y c z a ń s k i , inż. Stan isław Ż a r у n.
Z p ostu latów w ysu n iętych p od ad resem n ow e g o Z arząd u p oru szo n o k on ieczn ość rozw in ięcia p op u la ry za torsk iej a k c ji od czy to w e j, u tw orzen ie p op u la rn e go czasopism a h istoryczn ego w sp óln ie z h istoryk am i sztuki. P o stu low a n o stałe in fo rm o w a n ie og ółu h istory k ów o p ra cy T o w a rzy stw a na ła m ach „P rzeg lą d u H istory czn e g o“ , gdzie r ó w nież n ależy zam ieszczać streszczenia w yg ła sza n y ch refera tów , sta n ow ią cy ch istotn y w k ład do w ie d zy h istory czn ej, k tó re n ie zostaną o p u b lik ow a n e w in n ej form ie w n ajb liższym czasie. W y su w a n o k o n ieczn o ść p rzep row a d zen ia k on troli cz ło n k ó w i bliższego rozpatrzen ia w szy stk ich sp raw , zw ią za n y ch z posiad a n iem w illi „A r k a d ia “
