"Jesus - Gottes und des Menschen Sohn", Herbert Vorgrimler, Freiburg-Basel-Wien 1984 : [recenzja]

Stefan Moysa

"Jesus - Gottes und des Menschen

Sohn", Herbert Vorgrimler,

Freiburg-Basel-Wien 1984 : [recenzja]

Collectanea Theologica 56/2, 190-191

R E C E N Z J E

k ie j m e d y ta c ji p r a g n ie n a k r e ś lić n a jp i e r w n a tu r a ln e , a p o te m c h rz e ś c ija ń s k ie w y jś c ie z t e j s y tu a c ji.

N ie m o ż n a s tw o rz y ć n icze g o tr w a łe g o b e z o d d a n ia s ię ja k ie m u ś d z ie łu czy s p r a w ie . T y lk o p rz e z ta k i e o d d a n ie c z ło w ie k d o c h o d z i do p e w n e j lu d z k ie j d o sk o n a ło śc i. T o zaś o z n a c z a p o w o ln ą ś m ie rć so b ie . T a k i c z ło w ie k p rz e z c a łe ży cie u c z y się u m ie ra ć .

T a k d z ia ła ł C h ry s tu s . K lu c z o w y m p o ję c ie m w J e g o ż y c iu b y ło p o s ła n ie p rz e z O jca. T o p o s ła n ie b y ło u m ie ra n ie m , g d y ż b y ło w y k o n y w a n ie m w o li O jc a , u s iło w a n ie m , b y p o g o d z ić ś w ia t z B o g iem , u s iło w a n ie m u w ie ń c z o n y m n ie p o w o d z e n ie m , a le k rz y ż e m . P o w o ln a ś m ie rć C h r y s tu s a w c ią g u całeg o J e g o ż y c ia z o s ta ła z a k o ń c z o n a k r w a w ą ś m ie rc ią n a k rz y ż u .

Z ta k i e j ś m ie rc i z ro d z iło się ży cie. Bóg w s k rz e s ił C h r y s tu s a z m a r tw y c h d z ię k i s w o je j m o cy . Z m a r tw y c h w s ta łe c z ło w ie c z e ń stw o u k a z a ło się w ó w c z a s w c a łe j s w o je j d o s k o n a ło śc i, ja k św ia d c z ą o ty m s p o tk a n ia z u c z n ia m i, k tó r e są b a r d z ie j lu d z k ie n iż k ie d y k o lw ie k . K o śció ł z o s ta je p o s ła n y w ś w ia t w r a z z C h ry s tu s e m . J e s t to m is ja n a ś m ie rć . B a rd z ie j n iż w w ie lu p o p rz e d n ic h w ie k a c h K o śc ió ł d z is ia j n a s k u te k te j m is ji d o ś w ia d c z a p rz e ś la d o w a ń . W sz y s tk o je d n a k z m ie rz a k u ta je m n ic y o b c o w a n ia ś w ię ty c h . K o śc ió ł z C h ry s tu s e m u m ie r a a b y z a B a r a n k ie m p o ­ s tę p o w a ć w c h w a le . T e o lo g ic z n a m e d y ta c ja B a lth a s a r a w c h o d z i w s a m r d z e ń ż y c ia c h rz e ś c i­ ja ń s k ie g o i d la n ie je d n e g o b ę d z ie p o m o c ą , b y p rz e ż y ć is to tę ś w ią t Z m a r ­ tw y c h w s ta n ia P a ń s k ie g o . k s . S te f a n M o y s a S J , W a r s z a w a H e r b e r t V O R G R IM L E R , J e s u s — G o tte s und, d e s M e n s c h e n S o h n , F r e i b u r g - -B a s e l-W ie n 1984, V e rla g H e r d e r , s. 159 (H e r d e r b ü c h e r e i, t. 1107). W y d a w n ic tw o H e r d e r a p u b li k u je s e r ię n ie w ie lk ic h k s ią ż e c z e k , k tó r e m a ją w y ja ś n ić z a s a d n ic z e m o m e n ty w ia r y c h rz e ś c ija ń s k ie j. C a ła s e r ia o d p o w ia d a n a p y ta n ie , o co w w ie r z e ch o d zi. W teg o ro d z a ju s e r ii n ie m ogło o c z y w i­ ście z a b r a k n ą ć k s ią ż k i o J e z u s ie C h ry s tu s ie .

K im b y ł J e z u s ? P r z e d e w s z y s tk im p ra w d z iw y m c z ło w ie k ie m . N a jb a rd z ie j f a s c y n u je w J e g o p o s ta c i p rz e d e w s z y s tk im J e g o c z ło w ie c z e ń stw o . J e z u s je s t p ra w d o m ó w n y , m ó w i z p rz e k o n a n ia , d ą ż y k o n s e k w e n tn ie do c e lu ; ch o cia ż d o ś w ia d c z a u c z u ć i e m o c ji, n ie k ie r u je się n im i w sw o im d z ia ła n iu . J e z u s n ie j e s t n a d c z ło w ie k ie m , p o s ia d a s w o je s ła b o śc i i g ra n ic e . B y ł u w a r u n k o w a ­ n y s w o im p o c h o d z e n ie m ze ś r e d n ie j k la s y sp o łe c z n o śc i iz r a e ls k ie j, w n ie j o tr z y m a ł w y c h o w a n ie , k tó r e G o n a z n a c z y ło . J e g o ję z y k i sp o só b w y r a ż a n ia się n ie b y ł n a jp ię k n ie js z y ; J e g o p o s ła n ie n ie b y ło sz c z y te m o sią g n ię ć i n t e ­ le k t u a ln y c h lu d z k o ś c i; n ie p rz y n ió s ł ze s o b ą p r o g r a m u r e f o r m y sp o łe c z n e j; o ta c z a ją c a G o p r z y r o d a n ie w z b u d z a ła J e g o sz c zeg ó ln eg o z a c h w y tu i z a in ­ te r e s o w a n ia .

J e z u s p rz y n ió s ł p o s ła n ie o n a d c h o d z ą c y m k r ó le s tw ie B o ży m . T o p o sła n ie p o jm u je p rz e d e w s z y s tk im ja k o u d a n e ży cie lu d z k ie i m o ż liw o ść u rz e c z y ­ w is tn ie n ia p ra w d z iw e j s p ra w ie d liw o ś c i. J e g o c z y n y , w sz czeg ó ln o ści u z d r o ­ w ie n ia , m ia ły to k ró le s tw o u r z e c z y w is tn ić i m ó w ić o ty m , ja k i je s t B óg. W y ­ m a g a n ia J e z u s a b y ły r a d y k a l n e i w n ie je d n y m p u n k c ie p r z e k r a c z a ły to, co b y ło w y m a g a n e od w y z n a w c ó w S ta r e g o P rz y m ie rz a .

J e z u s n ie b y ł z w y c z a jn y m c z ło w ie k ie m . W y p o w ie d z i N ow ego T e s ta m e n tu w id z ą w N im M e s ja s z a z a p o w ie d z ia n e g o p rz e z p r o r o k ó w i „ S y n a C z ło w ie ­ czeg o ” z p r o f e ty c z n e j w iz ji D a n ie la . C h rz e ś c ija n ie p o c h o d z e n ia h e lle n is ty c z ­ n eg o b y li sz c z e g ó ln ie u c z u le n i n a ta k ie J e g o ty tu ły , j a k S ło w o B oże, M ą ­ d ro ś ć B o ża — r ó w n a B o g u . N ie b y ł O n w ię c ty lk o s tw o r z e n ie m , a le B ogiem . J e s t to sz c z y to w a w y p o w ie d ź N o w eg o T e s ta m e n tu o J e z u s ie . D o n ie j n a w ią ­ żą k o ś c ie ln e w y p o w ie d z i, k tó r e b ę d ą się s t a r a ły o d e p rz e ć p o w s ta ją c e c h r y ­

sto lo g ic z n e h e re z je . D o p ro w a d z ą o n e do s f o r m u ło w a n ia w ia r y K o śc io ła n a w ie lk ic h s o b o r a c h c h r y s to lo g ic z n y c h w IV i V w ie k u . I c h w y p o w ie d z i p o ­ c h o d z ą je d n a k z in n e g o ś w ia t a k u ltu r y , d la te g o te ż a u to r p r a g n i e n a k o n ie c p rz e d s ta w ić d o g m a ty c h ry s to lo g ic z n e , w sz c z e g ó ln o śc i d o g m a t o w c ie le n iu i o d k u p ie n iu w d z is ie js z y m ję z y k u . W c ie le n ie p o jm u je ja k o je d y n e i n ie ­ p rz e k r a c z a ln e u d z ie le n ie s ię B oga. O d k u p ie n ie zaś ja k o n a jw y ż s z e o k a z a n ie m iło ś c i B oga, k tó r e s ta le t r w a i b ę d z ie tr w a ł o d o p ó k i c z ło w ie k n ie o sią g n ie z b a w ie n ia .

A u to r s p o d z ie w a s ię z a r z u tu , że w jeg o p r z e d s ta w ie n iu w ia r a c h rz e ś c i­ ja ń s k a z o s ta ła u m n ie js z o n a . S tw ie r d z a , że ż a d e n so b ó r a n i p a p ie ż n ie m o g ą p rz e d s ta w ić p e łn e j w ia ry , a ch o d z i ty lk o o to , a b y p o d a n e s f o rm u ło w a n ia b y ły o tw a r t e n a d a ls z e ro z w in ię c ia . M o ż n a b y a u to r o w i p rz y z n a ć r a c j ę j e ­ żeli c h o d z i o s f o r m u ło w a n ia k r ó tk ie , o fic ja ln e , p o d k r e ś la ją c e ja k ie ś szcze­ g ó ln e a s p e k ty w ia r y . T a m je d n a k , g d zie c h o d z i o p r z e d s ta w ie n ie c a ło śc i w ia ­ r y c h ry s to lo g ic z n e j, j a k w re c e n z o w a n e j k s ią ż c e , a s p e k ty is to tn e n ie m o g ą być p o m in ię te , g d y ż s tw a r z a to fa łs z y w y o b ra z . W y d a je się w ięc, że od p o w y ższeg o z a r z u tu n ie b ę d z ie m o ż n a a u t o r a c a łk o w ic ie u w o ln ić .

k s . S t e f a n M o y s a S J , W a rs z a w a

G is b e r t G R E S H A K E , G o tte s W ille n tu n . G e h o r s a m u n d g e is tlic h e U n te r ­

s c h e id u n g , F r e ib u r g - B a s e l- W ie n 1984, V e rla g H e r d e r , s. 95.

C n o ta p o s łu s z e ń s tw a n ie cieszy się d z is ia j p o s z a n o w a n ie m . N ie b e z w p ły ­ w u p o z o s ta ł t u f a k t, że o s k a r ż a n i z b ro d n ia rz e w o je n n i p o w o ły w a li się n a p o słu s z e ń s tw o w z g lę d e m s w o ic h p rz e ło ż o n y c h , k tó r e n a k a z y w a ło im s p e ł­ n ia ć te g o r o d z a j u c z y n y . A u to r w y k a z u je , iż m im o w s z y s tk o p o słu s z e ń s tw o p o z o s ta je z a sa d n ic z ą p o s ta w ą c h rz e ś c ija n in a , g d y ż b y ło te ż z a sa d n ic z ą p o ­ s ta w ą C h ry s tu s a .

K a ż d y je s t w o ła n y p rz e z B oga po im ie n iu , a p o s łu s z e ń s tw o n ie je s t n i­ c z y m in n y m , ja k o d p o w ie d z ią n a to w e z w a n ie , k tó r e s ię r e a l iz u j e p rz e z o d ­ d a n ie B o g u c a łe g o ży c ia . U sły s z a w sz y sło w o B oże c z ło w ie k s p e łn ia to, czego ono o d n ie g o w y m a g a m im o c ię ż a ru , k tó r y ta k a p o s ta w a ze s o b ą p rz y n o s i.

C zy je d n a k c z ło w ie k m o ż e n a p r a w d ę u sły sz e ć sło w o B oże? J a k B oga n ie w id z im y , t a k te ż n ie s ły s z y m y G o b e z p o śre d n io . A b y p rz e m ó w ić do czło­ w ie k a B óg p o s łu g u je s ię s tw o r z e n ia m i. N a le ż ą do n ic h z a ró w n o P is m o Ś w ię ­ te i z e w n ę trz n e w y d a r z e n ia , j a k te ż w e w n ę tr z n y p o c ią g i g ło s s u m ie n ia . Z a ­ ch o d zi tu w ię c p e w n a zb ież n o ść. To, co je s t z e w n ę trz n e , z o s ta je w e w n ę tr z n ie z in te r p r e to w a n e i ja k o w y n ik m a m y k o n k r e t n ie s k ie r o w a n e do c z ło w ie k a słow o B oże.

A u to r d a je s z e re g p r a k ty c z n y c h w sk a z ó w e k , ja k głos B oży ro z e z n a ć w ś ró d m n ó s tw a in n y c h g ło só w , k tó r e p o ch o d z ą a lb o od sa m e g o c z ło w ie k a , a lb o od ś w ia ta . T u G r e s h a k e w łą c z a s ię w s z e re g m is trz ó w ż y c ia d u c h o w n e g o , k t ó ­ rz y p o d a w a li r e g u ły ro z p o z n a n ia d u c h ó w , czy li — ja k się te r a z m ó w i — r o ­ z e z n a n ia d u c h o w e g o . A w ię c u s ły s z a n y głos m u s i d a ć się s p ro w a d z ić do j a ­ k ie jś w s k a z ó w k i, k t ó r ą d a je J e z u s lu b s ło w a P is m a Ś w ię te g o . D a le j głos B oży m u s i b y ć z g o d n y z ro z u m e m . M u si w s k a z y w a ć ja s n o n a cel i n a ś r o d ­ k i d o n ie g o p ro w a d z ą c e . W sło w ie B o ży m w in ie n c z ło w ie k z n a le ź ć p o c ie c h ę , ra d o ś ć i n a d z ie ję . S ło w o B oże m u s i b y ć w y k o n a ln e d la c z ło w ie k a . R e g u ły te a u to r w y ja ś n ia szczeg ó ło w o , co u m o ż liw ia ic h p r a k t y c z n e z a sto so w a n ie .

M a ła k s ią ż e c z k a , k tó r ą w y d a w n ic tw o o d d a je do d y s p o z y c ji c z y te ln ik a z a ­ w ie ra w so b ie w ie le c h rz e ś c ija ń s k ie j m ą d r o ś c i i m o że b y ć p rz e w o d n ik ie m n a d ro d z e ży cia d u c h o w e g o .

k s . S t e f a n M o y s a S J , W a r s z a w a