Pracownia Bibliografii i Księgoznawstwa Staropolskiego

Władysław Korotaj

Pracownia Bibliografii i

Księgoznawstwa Staropolskiego

Biuletyn Polonistyczny 12/34, 7-10

m anuscriptorum .I" na łan ach "Pam iętnika L ite r a c k ie g o " /1 9 6 8 , Z.3/» Z o s ta ł on pomyślany jako p ierw sze ogniwo s e r i i ukazują- c7ch s i ę sporadycznie komunikatów, w których Pracownia nasza

d z i e l i s i ę z c z y te ln ik a m i pok łosiem ciek aw szy ch f czy choćby

ty lk o ch a r a k ter y sty cz n y c h p o z y c j i, j a k ie stopniow o napływają do R e je s tr u . J e s t t o zatem m ie j s c e , w krćrym z n a le ź ć można im-

p r e s j e , uw agi, p rzy k ła d y , w k raczające w t r e ś ć zasobów R ejes­

tr u . N ie włączamy tam n a to m ia st danych spraw ozdaw czo-statys­

ty czn ych o p r a c y r e j e s t r a c y j n e j , gdyż t e publikujemy

w " B iu le ty n ie P o lo n istyczn y m " .

T u taj t e ż podać pragniemy do wiadom ości w sz y stk ic h z a in ­ teresow anych R ejestrem , że j e s t on dostępny w Pracowni S ta ro ­ p o l s k ie j IBL /P a ła c S t a s z i c a , pokój 119» t e l , wewn. 1 4 2 /.

S ta r s z y k u sto sz dyplomowany Ir en a Fabiani-Łiadey aka

2 . PRACOWNIA BIBLIOGRAFII I KSI^xOZNAUÏSTÏA STAROPOLSKIEGO

Zgodnie ze swą nazwą, Pracownia w dalszym c ią g u prowadzi badania w ćLwóch kierunkach: b i b l io g r a f icznym i księgoznawcsym , k tóre ze w aględu na nowe zad an ia b i b l i o g r a f i i retro sp ek ty irn ej sta n o w ią n ie r o z d z ie ln ą c a ło ś ć .

Wśród prac b ib lio g r a f ic z n y c h rozróżniam y dwie grupy: za­

gadnie n i owe i osobowe. Trzyosobowy z e s p ó ł: mgr mgr 1 2 . К o -

r o t a j , J. S z w e d o w s k a , Ii. S z y m a ń s k a

/ r e d . nauk. p r o f .d r A * G r y c z o w a , k o n su lta n t z język a

ła c iń s k ie g o d o c . dr T. B i e ń k o w s k i / opracowuje ko­

l e j n y , d r u g i tom b i b l i o g r a f i i dramatu s ta r o p o ls k ie g o : od jeg o początków do pow stan ia Sceny Narodowej. Omawiana praca j e s t b i b l i o g r a f i ą zagadnienipv?ą, d o ty czą cą gatunku l i t e r a c k i e g o . 0 - pracowywany ob ecn ie tom obejmie programy t e a t r u s ta r o p o ls k ie ­

g o , k tó reg o główny tr z o n stan ow ią ; przekazy dawnego t e a t r u

sz k o ln e g o . Programy t e d o s ta r c z a ją w ie lu różnorodnych in fo r ­ m acji o sztu k ach przew ażnie z a g in io n y c h , z a w ie ra ją również

sz»-r e g danych o psz»-roblemach dsz»-rasz»-rJ?-i'.sz»-rgii s z k o ln e j . Można np. do­ s t r z e c pewne w skaźniki rozv/ojowe t e j d ram atu rgii, ewoluowanie

od p o ety k i do p o e ty k i, zam ieran ie jednych r e çu t na r z e c z .in­

n ych. ťrograny jako zapow iedzi przed staw ień d o s ta r c z a ją w ie le m a te r ia łu do poznania t e a t r u i ż y c ia te a tr a ln e g o w dawnej Rze­

c z y p o s p o lit e j . Lietoda o p isu oraz opracowania, zastosow ana w

tom ie pierwszym /1 9 6 5 /» j e s t . utrzymana i w to n ie następnym -

o c z y w iśc ie z koniecznym i, choć n ie lic z n y m i zmianami, wypływa­ jącym i ze s p e c y f ik i m a te r ia łu .

Na m arg in esie prac nad drugim tomem b i b l i o g r a f i i dramatu

Wł. K o r o t a j opracował r e f e r a t p t . "Z problem atyki s t a ­ r o p o lsk ic h programów t e a t r a ln y c h ” , ogłoszon y w tom ie: "Wroc­ ła w sk ie sp otk a n ia t e a t r a ln e ” , Wrocław 1967«

Na k o n fe r e n c ji naukowej I n s t y t u t u Badań L ite r a c k ic h PAN p ośw ięcon ej zakresow i i metodom dokum entacji h i s t o r y c z n o l i t e ­ r a c k ie j /Poznań 2 8 -3 0 XI 1 9 6 8 / Wł. K o r o t a j w y g ło s ił r e f e r a t p t . "Z problem atyki b i b l i o g r a f i i gatunku l it e r a c k i e g o /dram at s t a r o p o l s k i / ” , zło żo n y do druku w k s ię d z e r e fe r a tó w t e j k o n f e r e n c j i, k tó ra ukaże s i ę w r . I970.

Innego ro d za ju pracą b ib lio g r a f ic z n ą b y ł a r ty k u ł o p u b li­ kowany w "Boczniku B ib l io t e k i Narodowej" / t . V, 1 9 6 9 / P*. "War­ s z t a t naukowy h is to r y k a l i t e r a t u r w I n s t y t u c ie Badań L i t e ­

ra c k ic h " , a u torstw a J. C z a c h o w s k i e j i Wł. К o -

r o t a j a /k tó r y opracował c z ę ś c i: ś r e d n io w ie c z e , Okres s t a r o p o ls k i, O św ie c e n ie /.

Na podstaw ie m ateriałów zn ajdujących s i ę w Pracowni z o s ­

t a ł opracowany, również p rzez W ł . K o r o t a j a , r e f e r a t

n t . "Dynamika rozwoju p iśm iennictw a p o ls k ie g o w d obie kon tr­

r e fo r m a cji" , wygłoszony na k o n fe r e n c ji pośw ięconej problema­

ty c e p o ls k ie j k o n trrefo rm a cji w dniu 6 IV I968. Praca t a

znajduje s i ę w przygotow aniu do druku.

B ib lio g r a f ią osobową j e s t praca mgr I . K o s t k o w-

s k i e j " B ib lio g r a f ia tw ó r c z o śc i M ikołaja Reja. Okres s t a ­ r o p o lsk i" /r e d . nauk. p r o f, dr A. G r y c z o w a / . J e s t t o

w pewnym s e n s ie s p is załącznikowy do pełnego wydania w szy st­

k ich d z i e ł M.Reja, z których c z ę ś ć ukazała s i ę - a p o z o s ta łe mają s i ę ukazać - w s e r i i B ib lio te k a P isarzów P o ls k ic h . Praca stan ow i r o z s z e r z e n ie i u z u p e łn ie n ie dotychczasow ych r e j e s t r a —

c j i tw ó r c z o ś c i R eja, dokonanych p r z e z K .E s tr e ic h e r a , G.Korbu­ t a i autorów "Nowego Korbuta". " B ib lio g r a fia " obejmuje d z i e ł a

o r y g in a ln e o jca n a s z e j l i t e r a t u r y , utwory tłum aczone lub p r z e ­

r a b ia n e p rzez Reja oraz przypisyw ane mu. R e j e s t r a c j ą o b ję to

w s z y s tk ie egzem plarze utworów zn ajd u jące s i ę w b ib lio t e k a c h

krajow ych. Kwerend za gra n iczn y ch n ie przeprowadzano i t y lk o

d z i ę k i u p rzejm o ści p r o f , dr A.Gryczowej dodano dwa o p isy u -

tworów Reja z b i b l i o t e k P ra g i oraz sygnatury z b i b l i o t e k lwow­ s k ic h , w ile ń s k ic h i le n in g r a d z k ic h /d o s ta r c z o n e p rzez M,Błoń­ sk ą i W ł.K o r o ta ja /. W " B ib lio g r a f ii" uw zględnione z o s t a ły u - twory R eja, o k tó ry ch d o s z ły n as wiadom ości z d r u g ie j r ę k i,o d czasów A .T r z e c ie s k ie g o p o czy n a ją c. Jak ju ż z o s t a ł o zaznaczone w t y t u l e , z a s ię g c h ro n o lo g iczn y pracy zamyka s i ę w g r a n ic a c h od p ie r w s z e j połowy XVI do końca XVIII wieku.W znowienia d z i e ł

R eja w n astęp nych s t u le c ia c h , XIX i XX, podano t y lk o w dużym

wyborze i przy n a jw a ż n ie jsz y c h e d y cja ch te k stó w . 0 u k ła d z ie i m etodzie o p isu t r a k t u j e w stę p . Warto z a z n a c zy ć , że p rzed ru k i p i e ś n i podane z o s t a ł y w u k ła d z ie chronologicznym w c e l u l e p ­

sz eg o u w id o czn ien ia r e c e p c j i p i e ś n i R e ja . W iele t e ż mówią o

r e c e p c j i utworów te g o p is a r z a p row en ien cje odczytan e z k a r t

druków Rejowskic.h. U z u p ełn ie n ie pracy stan ow ią t r z y in d ek sy :

C hronologiczny w-ykaz d z i e ł R eja , Indeks in c ip it ó w w ie r sz y w

d z ie ła c h R eja, Wykaz kancjonałów XVI - XVIII w ieku z przedru­

kami p ie ś n i R e ja . Praca ukaże s i ę drukiem w r . 19^9 jako tom

X III s e r i i IHL k s ią ż k a w Dawnej K ulturze P o l s k i e j .

Z zakresu p£.ac k s ię g o znawczych - h i s t o r i i k s ią ż k i - wy­ m ien ić trz e b a ^ .s t ę p u j ą c e p o z y c je :

Z espół: A. G r y c z o w a , K. K o r o t a j o w a , J.

S ó j k a orâS J . S z c z e p a n i e c / z W rocław ia,

B i b l . O sso lin eu m /, pod r e d . nauk. p r o f . dr A. G r у с z o -

w e j , o p r a c o m je t r z e c i tom e d y c j i "Drukarze dawnej P o l s k i. Od XV do XVIII wieku", pośw ięcony W ielk o p o lsce i Mazowszu. Am­ b i c j ą z e sp o łu s ta ło s i ę d ą ż e n ie do jak n a j p e łn ie j s z e g o opra­ cowania d z ie jó w p o sz c ze g ó ln y c h o f ic y n ty c h reg ion ó w . W zw iąz­ ku z tym s ię g n i ę t o do ź r ó d e ł archiw aln ych p ozn ań sk ich i war­ szaw sk ich . W s t r u n k u do p op rzed n io wydanych tomów IV - VI j e s t t o novum, dotychczas bowiem sp o ra d y czn ie tylko k o r z y sta n o

z m a teriałów ręk op iśm ien n ych , o p ie r a ją c s i ę r a c z e j na przeka­ zach opublikowanych« Do w spółpracy zaproszono d ra J .S z c z ep a ń -

c a , zajm ującego s i ę d z ie ja m i k s ią ż k i o św iecen io w ej w Warsza­

w ie , Ze w zględu na bogactwo m a te r ia łu tom t r z e c i wydawnictwa b ę d z ie s i ę prawdopodobnie s k ła d a ł z dwóch c z ę ś c i .

Prócz t e g o sy stem aty с z n i e prowadzone s ą p race nad u zu p eł­ nianiem k a r to te k k sięgo zn a w czych , k tó r e obejmują b i b l i o g r a f i ę przedm iotową d z iejó w k s ią ż k i / n p , drukarstw a, k sięga rstw a^ d o b - n ictw a / .

Poza p racą zesp o ło w ą Jan S ó j k a p ra cu je nad "Dru­

karstwem poznańskim XVII i XVIII wieku", a K rystyna K o r o -

t a j o w a - nad "K siążką w Warszawie XVII w ieku” .

Osobną grupę sta n o w ią prace m ateriałow e nad d z ie ja m i b i ­ b l i o t e k w dawnej P o l s c e . M a te r ia ły gromadzone s ą w sz er e g u k a r to te k , sta n o w ią cy ch podstawę do opracowania tematów:

1 . B i b l io g r a f ia d z iejó w b i b l i o t e k w P o ls c e /r e tr o s p e k ty w ­ na i b i e ż ą c a / ,

2 . R e j e s t r w ł a ś c i c i e l i k sięg o z b io r ó w ,

3. Wykaz k atalogów drukowanych i ręk opiśm ien nych.

Mgr W ładysław K orotaj p .o . K ierow nika Pracowni

3 . PRACOWNIA. "SŁOWNIKA WSPÓŁCZESNYCH PISARZY POLSKICH"

Zgodnie z planem naukowym, głównym zadaniem z e s p o łu w s k ła ­ d z ie dr J . C z a c h o w s к a /k ie r o w n ik P r a c o w n i/, dr ]?.

Ł i c h o d z i e j e w s k a , mgr R. L o t h, i dr B.

W i n k l o w a , b y ła p ra ca nad kontynu acją "Słow nika w sp ó ł­

c z esn y c h p is a r z y p o ls k ic h " , k tó r eg o c z te r y tomy ukazały s i ę

w la t a c h 1 9 6 3 -1 9 6 6 . Przygotowywany od 1967 tom V ma o b ją ć

nowe h a s ła rzeczow e 1 osobowe p is a r z y d e b iu tu ją c y c h po 1950 r.} k o le jn y tom VI z a b ie r a ć b ę d z ie u z u p e łn ie n ia b io g r a fic z n e i b i ­ b lio g r a f ic z n e z a ok res po 19 5 7 r . do h a s e ł zaw artych w