Arkadiusz Marcinkan
Blogi filmowe jako substytut
drukowanej prasy filmowej
Media – Kultura – Komunikacja Społeczna 10/2, 138-154
Blogi filmowe jako substytut drukowanej prasy
filmowej
Słowa kluczowe: blogi, drukowana prasa filmowa, Internet, krytyka filmowa Key words: blogs, printed film press, Internet, film criticism
Krótka charakterystyka filmowego rynku prasowego w Polsce
Perspektywy dla prasy
W p a ź d z ie rn ik u 2 0 1 3 ro k u a g e n c ja M illw ard B ro w n - lid e r b a d a ń ry n k u i op in ii p u b liczn e j n a o b szarze E u ro p y Środ k ow ej i W sc h o d n ie j1 - n a z le c e n ie Izb y W ydaw ców P r a s y p rzep ro w ad ziła w P o lsce b a d a n ia , ab y spraw dzić, ja k k s z ta łtu ją się sp ołeczn e z a ch o w a n ia cz y te ln icz e w obec p ra sy d ru kow an ej i cyfrow ej. Iz b a W ydaw ców P r a s y c h c ia ła ta k ż e u z y sk ać in fo rm a c je n a te m a t now ych p la tfo rm d o stę p u do tr e ś c i i p rze p ro w ad zić a n a liz ę tr a n s fo r m a c ji p rasy . Z ty ch b a d a ń jed n o z n a cz n ie w y n ika, że p ra s a w ciąż, obok te le w iz ji, od gryw a „głów ną rolę w z a k re sie k sz ta łto w a n ia k on d y cji k u ltu ro w ej sp ołeczeń stw a [i] p o zo staje lid ere m w z a k re sie form ow an ia i rozw oju z a in te re so w a ń [...] z a ra z e m p ra s a b o ry k a się z tru d n o ścia m i w p o sta ci u trzy m u jąceg o się sp ad k u cz y te ln ictw a w e rs ji d ru kow anych, głów nie z a p rzy czy n ą szerok iego i b e z p ła t nego d o stęp u do tr e ś c i”2. I choć, co m o żn a p rzeczy tać w d alszej czę ści rap o rtu , „ p łatn a p ra sa , n a tle b ezp łatn y ch źród eł tr e ś c i prasow y ch (in te rn eto w y ch s e r w isów czy p o rtali), p o siad a bard zo w y razisty , spójny i pozytyw ny w izeru n ek o p a rty n a ta k ic h ce ch a c h , ja k : a u to ry te t, p ro fesjo n a liz m , u czciw ość, w ia ry godność, in te lig e n c ja ”3, to p o jaw ia się p y tan ie: co się s ta n ie , k ied y te j p rasy z aczn ie b rak o w ać? D okąd w p o szu kiw an iu tr e ś c i u d ad zą się czy teln icy , od la t p rzy zw y czajen i do re g u la rn e g o s ię g a n ia po swój u lu bion y ty tu ł prasow y?
P ró b a odpow iedzi n a pow yższe p y ta n ia z n a jd u je się w d ru giej cz ę ści a r ty k u łu . N a jp ierw je d n a k w a rto p rzy jrzeć się b liżej s y tu a c ji n a p o lsk im ry n k u czasop ism d ru kow an ych pośw ięconych szeroko p o jętej te m a ty ce film ow ej. M im o że, ja k w y n ik a z ra p o rtu M illw ard B ro w n , p ism a te m a ty cz n e m a ją dość
1 Zob. strona internetowa Millward Brown, zakładka „O firmie”, [online] <http://www. millwardbrown.com/subsites/poland/about>, dostęp: 26.04.2014.
2 Millward Brown, Diagnoza społecznych zachowań czytelniczych w obrębie prasy. Raport z badania zrealizowanego na zlecenie Izby Wydawców Prasy, 2013, s. 3, [online] <http://zkdp. pl/attachments/article/517/Raport%20RYNEK%2011-02-2014%20%28R%29%20word%20IWP. pdf>, dostęp: 26.04.2014.
s iln ą pozycję w śród d o stęp n ej p ra sy d ru kow an ej i cyfrow ej (się g a po n ie łą c z n ie 5 6 % resp on den tów , p ra sę k o b iecą cz y ta 58% , a g a z ety cod zienne - 48% resp on d en tów 4), to n ie p recy zu je on, ja k ie k o n k re tn ie s ą to p ism a i n ie dzie li ich n a poszczególne gru p y te m a ty cz n e . I choć prognozy n a n a jb liż sz e la ta ta k ż e p o z w a la ją n a p ew ien optym izm , bo d zię k i w zrostow i z a in te re so w a n ia odbiorców cz a so p ism a m i te m a ty cz n y m i w w e r s ji cyfrow ej ich łą c z n y u d ział m a w y n ieść w ciąg u n a jb liż sz y ch p ięciu la t 64% , co je s t n a jle p sz y m w y n ik iem spośród w sz y stk ich b ra n y c h pod u w ag ę rod zajów p ra sy (ty g o d n ik i o p in ii - 46% , g azety cod zienne - 60% , p ra s a k o b ieca - 6 1 % )5, to po k ró tk ie j a n a liz ie ry n k u m ożn a stw ierd zić, że a k tu a ln ie d ostęp n ych m agazynów film ow ych je s t n iew iele, a ta k ic h , k tó re byłyby sk ierow an e do ta k zw anego m asow ego odbiorcy, n ie m a w cale.
Analiza rynku czasopism filmowych na przełomie ostatnich kilku lat
Do n ie d a w n a n a p o lsk im ry n k u p rasow y m u k azy w ały się ta k n ap raw d ę ty lk o dw a m a g a z y n y p ośw ięcon e szerok o ro z u m ia n e m u k in u d o stęp n e d la m asow ego odbiorcy, a pięć periodyków poru szało te m a ty k in a w ogóle. „ F ilm ”, n a js ta r s z y p o lsk i m a g a z y n tr a k t u ją c y o k u ltu r z e film ow ej, z o s ta ł założony w 1 9 4 6 rok u i b y ł w ydaw any przez 6 7 la t - początkow o ja k o dw utygodnik, a od 1 9 9 3 ro k u ja k o m ie się cz n ik (o s ta tn i n u m e r u k a z a ł się w czerw cu 2 0 1 3 ro k u )6. Ł ą cz n ie w ydano 2 5 3 4 n u m ery „F ilm u ”. N a je g o ła m a ch pu blikow ano recen zje, arty k u ły , new sy, felieto n y , r e la c je z festiw a li, w yw iady z lu d źm i k in a i w iele in n y ch te k stó w pośw ięconych te j w ła śn ie d ziedzinie k u ltu ry 7 .
D ru g im czaso p ism e m , k tó re m o żn a za licz y ć do ty ch ła tw ie jsz y c h w od biorze, b y ł w yd aw an y od 2 8 m a rc a 2 0 1 2 ro k u przez A gorę S.A . k w a rta ln ik film ow y z a ty tu ło w a n y „Film ow y. M ag azy n do C z y ta n ia ”. B y ło to około stu- stron icow e pism o, w sk ła d re d a k c ji k tó reg o w eszli „redak torzy i d z ie n n ik arze z w ią z a n i z d z ia łem k u ltu r y »G azety W yborczej« [a] re d a k to re m n acz e ln y m ty tu łu b y ł W łod zim ierz N ow ak”8. J e d n a k ju ż po dwóch n u m e ra c h zaw ieszono te n ty tu ł9, praw dopodobnie z podobnych przyczyn, ja k i e n ie ca ły rok później
4 Tamże, s. 42-45. 5 Tamże.
6 Ł. Adamski, Miesięcznik „FILM” zamknięty. Czy koniec legendarnego pism a to znak czasów?, [online] <http://wnas.pl/artykuly/1830-miesiecznik-film-zamkniety-czy-koniec-legen- darnego-pisma-to-znak-czasow>, dostęp: 26.04.2014.
7 Zob. strona internetowa magazynu „Film”, zakładka „O nas”, [online] <http://www.film. com.pl/o-nas/>, dostęp: 26.04.2014.
8 Strona internetowa spółki medialnej Agora S.A., zakładka „Dla prasy”, komunikat praso wy: Filmowy. Magazyn do Czytania, [online] <http://www.agora.pl/agora/1,114226,11429134, _Filmowy Magazyn_do_czytania_.html>, dostęp: 26.04.2014.
9 KOZ [pseud.], „Happy” Agory znika z rynku, [online] <http://www.press.pl/rn/newsy/pra- sa/pokaz/40074,Happy_-Agory-znika-z-rynku>, dostęp: 26.04.2014.
w płynęły n a zaw ie szen ie „F ilm u ”10, a ta k ż e in n y ch czasop ism d otyczących tej dziedziny s z tu k i11.
T a k ie p ostęp o w an ie w ła ś c ic ie li w sp o m n ian y ch cz a so p ism było spow odo w an e, ja k n a le ż y się d om yślać, sp a d k ie m z a in te re s o w a n ia odbiorców ty m i k o n k re tn y m i ty tu ła m i i n ie u z y sk iw a n ie m przez w ydaw ców oczekiw an y ch w y ników sprzedaży. „Film ow y” b y ł n a ry n k u z b y t k ró tk o , aby m óc poddać jeg o fu n k cjo n ow an ie ja k ie jś sen sow n ej a n a liz ie , „Film ow i” n a to m ia s t n ie pom ogły cz ę ste zm ia n y red ak torów n acze ln y ch w ciąg u o sta tn ic h la t (o sta tn im , od p aź d z ie rn ik a 2 0 1 2 rok u , b y ł T om asz R a c z e k 12), a co z a ty m idzie, ta k ż e zm ian y tre śc i, a często też la y o u tu czasop ism a. Z m ian y m ia ły n a ce lu p rzy ciąg n ięcie now ych odbiorców i z a ra z e m u trz y m a n ie sta ry ch . P rzyczyn y powolnego u p ad k u m ie się cz n ik a dobrze od d ają słow a R a fa ła O św ieciń sk iego, jed n eg o z a u to rów w o rta lu in tern eto w eg o K lu b M iłośników F ilm u :
W nowym stuleciu FILM nie był już tak samo dobry, tak samo intrygujący. Wielu autorów odeszło (m.in. do „Kina” [...]), ja k w kalejdoskopie zmieniały się pomysły na czasopismo (raz kolorowo, innym razem powrót do tradycji, za moment kolejna rewolucja) - to nie mogło zostać niezauważone. Truizm em
je s t stw ierdzenie faktu, że to intern et zask arbił sobie sym patię kino m anów kosztem w yd an ia papierow ego - FILM nie daw ał nic, czego nie znaleźlibyśm y w sieci. Owszem, gwarantował od czasu do czasu wysoką jakość publicystyki, wciąż był matecznikiem dla młodych krytyków filmowych, ale jednocześnie nie spełniał pokładanych w nim nadziei - odkrywał to, co w internetach dawno odkryte; pokazywał to, co już pokazano. Naprawdę, nie pamiętam, kiedy ostatnio FILM był na językach, kiedy ja k iś artykuł, recenzja budziły jakieś emocje, dyskusje.
K łopotem b y ły też zaw irow an ia w łaścicielskie i - last bu t not least - zm iany redaktorów naczelnych, z k tórych k a żd y m iał za zadanie odzy skać starych czytelników , zdobyć now ych i zalśnić daw nym blaskiem.
Obsada tego stanowiska to - od czasu odejścia Lecha Kurpiewskiego w 2002 roku - zazwyczaj kompletna pomyłka. Cel był prosty - znane nazwisko w roli naczelnego to gwarancja odpowiednich reklamowych przychodów i odpowied nich, nowoczesnych standardów pracy. Najpierw Igor Zalewski i Robert Ma zurek mieli ratować ten okręt - co dwaj dziennikarze polityczni mieli wspól nego ze światem filmu i oczekiwaniami czytelników, tego zaprawdę nie wiem.
10 P. Pallus, Koniec miesięcznika „Film”. Point Group zamyka ten tytuł, [online] <http:// www.wirtualnemedia.pl/artykul/koniec-miesiecznika-film-point-group-zamyka-ten-tytul#>, dostęp: 26.04.2014.
11 Rosnący brak zainteresowania filmową prasą drukowaną dobrze opisuje w swoim tek ście dotyczącym zamknięcia „Filmu” Rafał Oświeciński: „A może już nie ma miejsca na tego typu prasę? Upadła »Cinema«, upadł »Świat Filmu«, upadło »Movie«, »Kino« leci na państwo wej zapomodze [...], a Agora zrezygnowała z »Magazynu Filmowego«. W zeszłym roku amery kański »Newsweek« zrezygnował z papierowego wydania, co wpisuje się znakomicie w ogólno światowe trendy - tradycyjna prasa, w dotychczasowym kształcie, powoli odchodzi do lamusa. Oczywiście płakać nie trzeba, bo ci, co mają na siebie pomysł, na pewno przetrwają. Ci bez pomysłu, jak »Film«, niestety upadną prędzej czy później” (R. Oświeciński, Koniec FILMU, [online] <http://film.org.pl/kmf/blog/koniec-filmu-29810/>, dostęp: 26.04.2014).
W każdym bądź razie obejmowali FILM w czasie, gdy sprzedaż oscylowała wo kół 60 tysięcy miesięcznie. Później Agnieszka Różycka prosto z „Elle”. Po niej - M arcin Prokop [...]. Po nim - po zmianie właściciela z Hachette na Point Group - Ja ce k Rakowiecki, dziennikarz polityczny związany m.in. z „Rzeczpospoli tą ”, który rządził pismem przez pięć lat [...]. I ostatnia zeszłoroczna zmiana, czyli głośne wejście Tomasza Raczka na krzesło naczelnego, który w licznych wywiadach rozpalał nadzieje na wyjście z dołka (tym bardziej, że redaktorem prowadzącym, na krótki moment, został Michał Oleszczyk, jedno z najlepszych filmowych piór w kraju [...]. Niestety, przez pół roku mu się nie udało - FILM kończy ze sprzedażą na poziomie 19 tysięcy egzemplarzy13.
T a k r ó tk a a n a liz a pom ysłów n a ra to w a n ie p ism a p ok azu je, że w ła ścicie le „F ilm u ” s t a r a li się użyć w szelk ich d ostęp nych sposobów i środków , ab y ty lk o u ra to w a ć ty tu ł. N ie ste ty , w ie lo k ro tn e z m ia n y k ad row e n ie p rzy n io sły p ożą d an ych re z u lta tó w , a w z ro st sp rzed aży o 10% podczas z a rz ą d z a n ia p ism em przez R a c z k a n ie b y ł w y sta rcz a ją c y , aby u trz y m a ć je n a ry n ku . J a k przew i d u je Ł u k a sz A d am sk i, je d e n z red ak torów p o rta lu w N as.p l, n iep ręd k o tak że, je ś l i w ogóle, dojdzie do w sk rz e sz e n ia tego ty tu łu 14.
J e ś l i chodzi o m ag azy n y p rzy stęp n e treściow o d la m asow ego odbiorcy, to obecnie, po z a m k n ię c iu w yżej w ym ieniony ch tytu łów , k ra jo w y ry n e k n ie ofe ru je ju ż n ic w ię ce j. J e d n a k , ab y w p e łn i w yczerp ać te m a t czaso p ism film o w ych, w y m ien ić n a le ż y w sp o m n ian e n a sa m y m p o cz ą tk u trz y p eriod y k i po św ięcone te j te m a ty ce , choć ju ż tru d n ie jsz e w odbiorze i p rzezn aczon e raczej d la w y traw n y ch kin om an ó w i film oznaw ców .
P ie rw sz y m je s t „K ino” - „m iesięczn ik pośw ięcony tw órczości i e d u k a c ji fil m ow ej, w yd aw any od 1 9 6 6 roku, u k a z u je się 11 ra z y w ro k u (w y d anie lipco- w o-sierpniow e łączo n e)”15. A u torzy pu blikow an ych w n im te k stó w p o ru sz a ją często m n ie j p op u larn e tr e ś c i niż, n ie u k a z u ją c a się ju ż , k o n k u re n c ja - często m o żn a ta m z n a le ź ć, oprócz tra d y c y jn ie z a m ie sz cz a n y ch w tego ro d z a ju p is m ach re c e n z ji i w ywiadów , rów nież różnego ro d zaju p ogłębione an alizy .
D ru g i ty tu ł z te j grupy to n a jb a rd z ie j e lita r n e p o lsk ie pism o pośw ięcone k in u - „ K w a rta ln ik F ilm ow y ”. C zasop ism o to było w yd aw ane od 1 9 5 1 do 1965 roku, a n a stę p n ie w znow ione w 1 9 9 3 ro k u ; od tego m o m en tu u k a z u je się do dziś. P ie c z ą o b ją ł j e I n s t y t u t S z tu k i P a ń stw o w e j A k a d e m ii N a u k , co s p r a w ia, że p u blikow an e s ą w n im ty lk o n a jle p sz e i n a jcie k a w sz e te k s ty naukow e z z a k re s u film o zn aw stw a16.
Do g ro n a cz a so p ism tr a k tu ją c y c h o film ie n a le ż y ta k ż e za k w a lifik o w a ć m ie się cz n ik „ E k ra n y ”, k tó ry - ja k cz y ta m y n a je g o o ficja ln e j stro n ie W W W - j e s t „pośw ięcony różn orod ny m z ja w isk o m w sp ó łczesn ej au d iow izu aln ości. P u b lik o w an e s ą w n im a rty k u ły a n a liz u ją c e film y i p rzek azy au diow izualne,
13 R. Oświeciński, dz. cyt. 14 Ł. Adamski, dz. cyt.
15 Strona internetowa miesięcznika „Kino”, zakładka „O nas”, [online] <http://kino.org. pl//index.php?option=com_content&task=view&id=110&Itemid=97>, dostęp: 26.04.2014.
16 Zob. strona internetowa Instytutu Sztuki PAN, Redakcja czasopisma „Kwartalnik Fil mowy”, [online] <http://www.ispan.pl/pl/dzialalnosc-badawcza/zaklad-antropologii-kultury-fil- mu-i-sztuki-audiowizualnej/kwartalnik-filmowy.-redakcja>, dostęp: 26.04.2014.
te k s ty re in te rp re tu ją c e h isto rię i te o rię k in a oraz p u b lik a c je p re z e n tu ją ce n i szowe z ja w isk a film u aw angardow ego, anim ow anego i d o k u m en taln eg o . U zu p e łn ia je r e fle k s ja n a te m a t w zajem n y ch zw iązków m iędzy film em a w spół cz e sn ą lite r a tu r ą , te a tr e m i sz tu k a m i p erfo rm aty w n y m i oraz now oczesnym i g a tu n k a m i tra n sm e d ia ln y m i”17.
T a k a licz b a czasop ism pośw ięconych film ow i, a m ów iąc k o n k re tn ie j, cz a sop ism p rzy stęp n y ch i d ostęp n ych d la p rzeciętn eg o cz y te ln ik a , w y d aje się je d n a k n ie w y sta rc z a ją c a . Co z a ty m idzie, czy teln icy s z u k a ją altern a ty w y , k tó rą m ogą być w ła śn ie film ow e b log i in tern eto w e.
D laczego blogi
fi
lm ow e m ogą z pow odzeniem zastąpić
drukow aną prasę
fi
lm ow ą
Definicja bloga
J a k zau w a ż a w sw oim te k ś c ie Ł . A d am sk i, to w ła śn ie b log i m ogą być od pow iedzią n a w ciąż z a m y k a n e (czy też zaw ie szan e) k o le jn e ty tu ły p ra sy film o- w e j18. B o ż e n a Ja s k o w s k a tw ierd zi n a to m ia st, że:
wiara w możliwości prawdziwego uczestniczenia i sprawstwa oraz demokra tycznego dzierżenia władzy odżyła wraz z nurtem rozwoju współczesnego In ternetu zwanego Web 2.0. Obok zmonopolizowanego rynku profesjonalnych na dawców z głównego nurtu (mainstreamowych) pojawiła się szansa na tworzenie i produkowanie treści przez każdego z użytkowników sieci (tzw. user generated content). W kulturze uczestnictwa fani i inni konsumenci są zapraszani do aktywnego uczestnictwa w tworzeniu i redystrybucji nowych treści [...] oraz możliwości komentowania każdego newsa w serwisach informacyjnych, roz rywkowych, kulturalnych i naukowych itp., itd. - dzięki prostym narzędziom Web 2.0 dziś każdy może być i - jeśli tylko chce - je s t nie tylko odbiorcą treści, ale również aktywnym komentatorem, ekspertem, krytykiem oraz autorem internetowego zasobu19.
D od atkow ą z a le tą blogów je s t fa k t, że z ro k u n a ro k w p olskojęzycznym In te r n e c ie p o ja w ia się ich coraz w ię ce j (ty lk o n a dwóch p la tfo rm a ch : Blog . p l i B lo x .c o m blogów s t r ic t e film ow y ch je s t 7 6 8 ). I choć - pow ołu jąc się n a słow a T o m a sz a G o b a n a -K la sa - zb y t duża ilo ść in fo rm a c ji m oże być „również źród łem problem ów zw iązan y ch z ch a o se m n a d m ia ru ”20, to je d n a k u m ie ję tn a s e le k c ja p o w in n a te m u z a p o b ie g a ć. D od atkow o „w y stęp o w an ie w je d n y m
17 Zob. strona internetowa pisma „Ekrany”, zakładka „O nas”, [online] <http://ekrany.org. pl/o-nas/>, dostęp: 26.04.2014.
18 Ł . Adamski, dz. cyt.
19 B. Jaskowska, O kulturze konwergencji słów kilka, „EBIB” 2008, nr 1, [online] <http:// www.ebib.info/2008/92/a.php?jaskowska>, dostęp: 26.04.2014.
20 G. Gmiterek, Prasa w dobie konwergencji i nowych mediów, „EBIB” 2008, nr 1, [online] <http://www.ebib.info/2008/92/a.php?gmiterek>, dostęp: 26.04.2014.
d oku m en cie obok sieb ie ta k ic h elem en tów , ja k te k s t, g ra fik a , z d jęcia, dźw ięk, sek w en cje w ideo oraz lin k i w zbogaca p u b lik a c ję i z a ch ę ca odbiorcę do c z ę st szego o d w ied zan ia in te rn e to w e j w itry n y d anego p ro je k tu ”21, ja k im w ty m p rzy p ad k u m oże być blog. T e w sz y stk ie e le m e n ty dowodzą coraz w iększego z n a cz e n ia blogów w d zisiejszy m św iecie.
C zym z a te m je s t blog i ja k to p ojęcie będ zie ro zu m ian e w d alszej części p rezen tow an ego a rty k u łu ?
Blog (od ang. Weblog - sieciowy dziennik, pamiętnik) to rodzaj strony inter netowej, na której autor umieszcza datowane wpisy, wyświetlane kolejno, od najnowszych począwszy. Zwykle przy notce pojawia się data je j opublikowania i tytuł, a czytelnicy m ają możliwość zamieszczania swoich komentarzy
- ta k o blogu p iszą A n n a G u m k ow ska, M a ciej M a ry l i P io tr T o czy sk i22. W e dług M a rty W ięckiew icz blog iem m ożem y nazw ać „doku m ent osobisty, s k ła d a ją cy się z d atow an ych w pisów p rezen tow an y ch w k o le jn o ści od w rotnej do ch ron o log iczn ej, p u b lik ow an y przez b lo g e ra n a stro n ie in te rn e to w e j”23. A u to rk a zacy to w an ej d efin icji p o d k reśla, że w edług n ie j blog łączy się z su b ie k tyw izm em , co, ja k tw ierd zi, w y k lu cza m ożliw ość p is a n ia go przez w ięcej niż je d n ą osobę. G u m k ow ska, M a ry l i T o czy sk i dochodzą n a to m ia s t do w niosku, że „o ile b log i o so b iste s ą zazw yczaj je d n o a u to rsk ie , o ty le w b log ach te m a ty czn y ch au to rstw o [...] [m oże być] zbiorow e”24. J e ś l i n a to m ia s t chodzi o d efi n ic ję blogów o te m a ty ce k u ltu r a ln e j, a w ięc film ow ych ta k ż e , M . W ięckiew icz ch a ra k te ry z u je je w n a stę p u ją c y sposób:
Blogi poświęcone szeroko pojętej problematyce kulturalnej m ają dwojaki cha rakter. Z jednej strony, można wskazać dzienniki internetowe dotyczące „teo rii”, a więc takie, w których autorzy przedstawiają własne spojrzenie na świat kultury: recenzują książki, opisują wystawy, komentuj ą obejrzane filmy, odno szą się do bieżących wydarzeń kulturalnych lub prezentują ogólne refleksje na tem at kultury. Z drugiej strony, funkcjonują blogi wiążące się z „praktyką”, a więc prowadzone przez artystów, którzy przedstawiają w łasną twórczość; są to zarówno dzieła literackie (np. wiersze), ja k i plastyczne (np. rysunki)25.
P o n iż ej z o sta n ie om ów iony p ierw szy z w y m ien io n y ch przez W ięck iew icz rodzajów blogów, czy li b log i dotyczące „teo rii”. Z o sta n ą ta k ż e w zięte pod u w a gę - w ed ług d e fin icji G u m k o w sk iej, M a ry la i Toczy sk ieg o - w sz y stk ie blogi te m a ty cz n e p isa n e przez w ięcej niż jed n eg o au to ra.
21 Tamże.
22 A. Gumkowska, M. Maryl, P. Toczyski, Blog to.... blog. Blogi oczyma blogerów. Raport z badania jakościowego zrealizowanego przez Instytut Badań Literackich PAN i Gazeta.pl, w: Tekst (w) sieci. Tekst - język - gatunki, red. D. Ulicka, Warszawa 2009, s. 1; zob. też J.W. Rettberg, Blogowanie, tłum. M. Szczubiałka, Warszawa 2012, s. 35-36; M. Jeleśniański, Definicje i rodzaje blogów, [online] <http://eredaktor.pl/teoria/definicja-i-rodzaje-blogow/>, dostęp: 26.04.2014.
23 M. Więckiewicz, Blog w perspektywie genologii m ultim edialnej, Toruń 2012, s. 64. 24 A. Gumkowska, M. Maryl, P. Toczyski, dz. cyt.
Główne cechy blogów filmowych
Sp ośród w ielu form w ypow iedzi blog i w y różn ia szereg cech, k tó re w oczach odbiorcy m ogą z w ię k szać ich a tra k c y jn o ść . C z te r e m a głów n ym i a tr y b u ta m i blogów, k tó re ch cia łb y m poddać g łęb szej a n a liz ie , są: 1) ogólnodostępność - w ty m ta k ż e b e z p ła tn y dostęp do tr e ś c i, 2) in tera k ty w n o ść, 3 ) różnorodność i 4) zróżn icow an ie ich z a w a rto ści. Je d n o c z e śn ie s ą to te cechy, k tó re m ogły m ieć duży w pływ n a sp a d e k z a in te r e s o w a n ia m a g a z y n a m i d ru k o w an y m i i w k o n se k w e n c ji przyczynić się do ich atrofii.
W przy p ad ku blogów
ogólnodostępność
to m ożliw ość k o rz y sta n ia z n ich przez n ie m a l k ażd ego u ż y tk o w n ik a u rząd zeń e le k tro n icz n y ch (kom p u terów P C , laptopów , sm artfon ó w itp .) z d ostęp em do In te rn e tu . O czyw iście w ym a g a n a j e s t ta k ż e p ew n a z n a jo m o ść fu n k cjo n o w a n ia S ie c i, je d n a k ju ż daw no m in ę ły czasy, w k tó ry ch tw orzyć b log i i k o rz y sta ć z n ic h m ogli je d y n ie pro g ra m iśc i zawodowo z a jm u ją c y się p ra c ą z k o m p u te ra m i lu b hobbyści, k tó rzy p rz e d z ie ra li się przez t a jn i k i kod u H T M L d la w ła sn e j p rzy jem n o ści. O b ec n ie u p o w szech n ien ie u słu g sieciow ych spowodowało u ła tw ie n ie p ro cesu tw o rz e n ia , ja k i łatw eg o n a w ig o w a n ia po b lo g a ch 26. D od atk o w ą ich z a le tą je s t b e z p ła tn y dostęp do w sz y stk ich tr e ś c i zam iesz cz a n y ch n a p o rta la c h (czy też w o rta la ch ) film ow ych - n ie p o trz e b n a je s t ż a d n a p re n u m e ra ta czy dodatkow a o p ła ta z a tr e ś c i e k s tr a bądź z a ja k ą k o lw ie k in n ą z aw arto ść. B lo g erz y u m iesz c z a ją sw oje w pisy całk o w icie z a darm o, a je ś l i ju ż w ja k iś sposób n a sw ojej d z iałaln o ści z a r a b ia ją , to je d y n ie u m ie sz cz a ją c n o tk i p ła tn e lu b re k la m y , choć te p ra k ty k i s ą dość rz a d k ie w przy p ad ku blogów film ow ych i m a ją one ra c ję b y tu ty lk o i w y łączn ie w tedy, k ied y b lo g er m a dużą liczbę sta ły ch o b serw a torów sw ojego bloga. R ek la m y , a ogólniej rzecz b iorąc, dochód z p ro w ad zen ia b log a je s t ra cz e j zarezerw o w an y i o p ła ca ln y w p rzy p ad k u p ro w ad zen ia blo- gów lifesty low y ch bądź m odow ych27.K o le jn ą z a le t ą i je d n o c z e ś n ie p rz e w a g ą blogów n a d tr a d y c y jn ą p r a s ą d ru k o w a n ą je s t m ożliw ość
interakcji
28. O p a sy w n o ści s ta ry c h m ediów i in te ra k ty w n y m c h a r a k te r z e now ych w sp o m n ia ł w K u lt u r z e k o n w e r g e n c ji H e n ry J e n k in s 29, c y tu ją c N ico la sa N egrop on te, k tó ry m ia ł podobne p rzem y ś le n ia ju ż w 1 9 9 5 ro k u i w y ra z ił j e w sw oim b e s ts e lle rz e C y fr o w e ż y c ie . C hoć26 Zob. A. Gumkowska, Blogi wobec tradycji diarystycznej. Nowe gatunki w nowych me diach, w: Tekst (w) sieci. Tekst - język - gatunki, s. 232; M. Więckiewicz, dz. cyt., s. 55.
27 M. Rabij, Blogerzy. Zarabianie na klikaniu, [online] <http://biznes.newsweek.pl/bloge- rzy--zarabianie-na-klikaniu,105147,1,1.html>, dostęp: 26.04.2014.
28 Podobny zamysł miał, obejmujący w październiku 2012 roku stanowisko redaktora na czelnego „Filmu”, Tomasz Raczek. Chciał wprowadzić pismo w świat nowoczesnych mediów, a także stworzyć na jego łamach forum wymiany poglądów i dzielenia się swoimi wrażeniami. I o ile jeszcze na oficjalnej stronie miesięcznika „Film” można przeczytać fragmenty tekstów wybranych z aktualnego numeru, to komentarzy pod nimi już nie ma, a jeśli nawet się poja wiają, to można je policzyć na palcach jednej dłoni. Zob. [online] <http://www.film.com.pl/o- nas/>, dostęp: 18.04.2014.
29 H. Jenkins, Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, tłum. M. Ber natowicz, M. Filiciak, Warszawa 2007, s. 11.
N. N egrop on te m ów ił ta m głów nie o telew izji, to p orów nanie to id e a ln ie w pi su je się rów nież w p re zen to w an e tu ro zw ażan ia. P ra w ie w szyscy czy teln icy danego blog a, k tó rz y ch c ą się p od zielić z a u to re m lu b in n y m i c z y te ln ik a m i sw oim i s p o strz e ż e n ia m i n a te m a t op isyw an eg o film u bądź sa m e j re ce n z ji, m ogą zo staw ić k o m e n ta rz (n ie sto su ję tu ta j o k re śle n ia „w szyscy cz y te ln icy ”, poniew aż n ie k tó rz y au to rzy p od d ają k o m e n ta rz e m o d eracji, co sp raw ia, że n ie k ażd y m oże k o m e n ta rz opu blikow ać; c z a s a m i trz e b a sp ełn ić ja k ie ś k o n k re tn e w a ru n k i, ab y było to m ożliw e, ja k choćby n ie używ ać w sw oich w ypow iedziach w ulgaryzm ów czy też n ie p u blikow ać ja k o anonim ow y „gość”30). T a form a do stę p n a je s t ta k ż e w p ra sie , w d ziałach , gdzie p u blikow an e s ą listy od cz y te ln i ków, choć ta m w cale n ie m am y pew ności, że n asz lis t z o sta n ie opu blikow any albo ch ociażby p rzeczy tan y ; czas o cze k iw an ia n a p u b lik a cję lis tu w raz z od pow iedzią n a niego je s t ta k ż e u zależn io n y od czę sto tliw o ści u k a z y w a n ia się danego czaso p ism a - i n ie m a m owy o ja k ie jk o lw ie k n aty ch m iasto w o ści.
N a blog ach t a d y sk u sja w y g ląd a zd ecyd ow anie in a c z e j. K o m e n ta rz e po ja w ia ją się p rzew ażnie au to m a ty cz n ie (w szy stk o zależy od w yżej w sp o m n ia n ych o g ran iczeń u sta n a w ia n y ch przez w ła śc ic ie la bloga). M ożem y j e p isa ć ju ż tuż po ty m , ja k dany w pis z o s ta ł opu blikow any, w ięc i m ożliw ość b ezp ośred n ie j w y m ian y m y śli z a u to re m je s t dość duża i często sp o ty k a n a , poniew aż w iększość blogerów cz e k a n a odbiór sw oich te k stó w i w ie lo k ro tn ie n a bieżąco odpow iada n a k o m e n ta rz e czytelników . C zęsto ta k ie d y sk u sje pod k o n k re tn y m i p o sta m i s ą bard zo ciek aw e, m ogą k om en to w an y te k s t u rozm aicić i w zbo g acić o in fo rm a cje , k tó ry ch a u to r w tr a k c ie p is a n ia n a p rzy k ład re c e n z ji je s z cze n ie p o sia d a ł albo z ja k ic h ś przyczyn n ie u m ie ś cił w sw oim te k śc ie . M ogą ta k ż e rozpocząć ro z w a ż a n ia n ad in n y m i film a m i u trz y m a n y m i w podobnym k lim a c ie czy też p o ru sz a ją cy m i te sa m e k w e stie. T e n fra g m e n t blogow ej c h a r a k te r y s ty k i id e a ln ie k o m p o n u je się z k o le jn ą c e c h ą k u ltu r y k o n w e rg e n cji J e n k in s a - m ó w iącą o tw o rz e n iu się „zbiorow ej in te lig e n c ji” (p o jęcie u k u te przez P ie r r e ’a L ev y ’ego), o w y m ian ie m y śli, a w reszcie o ty m , że „n ik t z n as n ie m oże w iedzieć w szystkieg o , a le k ażd y z n a s m a ja k ą ś w iedzę”31. W y s ta r czy ty lk o j ą połączyć, czyli postępow ać w ed ług z a sa d y n o n e o f u s is a s s m a r t a s a l l o f f u s, co blog erzy i ich k o m e n ta to rz y , choć oczyw iście n ie ty lk o oni, w ta k p rz e p a stn y m m iejscu , ja k im je s t In te r n e t, czynią.
R ó ż n o r o d n o ś ć je s t n a s tę p n ą c e c h ą blogów . D z ie je się t a k z a sp ra w ą tego, że blog erzy różn ie podchodzą do sw oich dzienników in tern eto w y ch . M o żem y p rz e b ie ra ć w s ty la c h p is a rs k ic h i w ed łu g n ich w y b iera ć n a sz e u lu b io n e b lo g i i au toró w , a ta k ż e seg reg o w ać je pod w zg lęd em doboru i sposobu p o ru sz a n ia tem atów . S ą blogi, k tó ry ch au to rzy s k u p ia ją się n a n ajn ow szy ch p ro d u k cja c h i ty lk o cz a s e m p isz ą o s ta rs z y c h film a ch - ja k to m a m ie jsce w p rzy p ad ku b lo g a R e v ie w s .b lo x .p l, gdzie m iędzy p ro d u k cja m i z 2 0 1 4 roku,
30 Paul Levinson, pisząc o moderowaniu komentarzy na blogu, używa wobec autora okre ślenia „dozorca”, ponieważ to właśnie on dozoruje, czyli decyduje o tym, kto i w jaki sposób może pozostawiać swoje komentarze. Zob. P. Levinson, Nowe nowe m edia, tłum. M. Zawadzka, Kraków 2010, s. 41.
n a p rzy k ład H a r d k o r D is k o (reż. K r z y sz to f S k o n ieczn y ), K a p i t a n A m e r y k a : Z im o w y ż o łn ie r z (reż. A n th o n y R u sso , J o e R u sso ) czy N o e : W y b r a n y p r z e z B o g a (reż. D a rre n A ronofsky ), m o żn a z n a le ź ć re c e n z ję B u n t o w n i k a b e z p o w o d u (reż. N ich o las R ay), czy li k la s y k i św iatow ego k in a z Ja m e s e m D ea n em w ro li głów nej z 1 9 5 5 ro k u 32. In n i k ie r u ją sw o ją u w agę k u k in u n iezn an em u , a co z a ty m idzie, p ro p a g u ją film y często n ie słu sz n ie zap o m n ian e bądź w ogó le n ie o g ląd an e przez sz e rsz ą pu bliczność. Tego ty p u tr e ś c ią je s t w yp ełniony n a p rzy k ład blog P a n o r a m a k i n a 33. N ajn ow sze re ce n z je s ą tu pośw ięcone t a k im obrazom , ja k D o m ś m ie ją c y c h s ię o k ie n (1 9 7 6 , reż. P u p i A v ati), Z d a r z e n ie w O x -B ow (1 9 4 3 , reż. W illia m A. W ellm an ) czy też T r z e c h w y jęty c h s p o d p r a w a s a m u r a jó w (1 9 6 4 , reż. H ideo G o sh a) - film om , k tó re n ie s ą pow szechnie z n a n e i p o p u larn e34. N ie ty lk o je d n a k n a ty m blogu m iło śn ik k in a zn a jd z ie in fo rm a cje o film a ch sta ry c h bądź m ało zn an y ch , podobną te m a ty k ą z a jm u ją się ta k ż e in n i blogerzy, m iędzy n im i A re k S zp ak , tw ó rca b lo g a N o h a y b a n d a 35, i M a rcin Z em brzu ski, a u to r b log a K in o m is ja , k tó ry - ja k sa m odnotow uje n a sw ojej stro n ie W W W - p isze „o k in ie szerzej w P o lsce n ie z n a n y m lu b zw yczaj n ie zap om n ian y m , a le n ie bez w yjątków (cz a se m liczn y ch )”36. W ie lu blogerów p ośw ięca sw o ją u w agę i m ie jsce w d z ie n n ik a ch in tern e to w y ch ta k im z a g ad n ien iom , ja k s e r ia l czy m u zy k a film ow a37.
O s ta tn ią z w ym ieniony ch przeze m n ie z a le t blogów, ale n ie n a jm n ie j w aż n ą, je s t z ró ż n ic o w a n ie ic h z a w a r to ś c i. C e ch a t a je s t podobna do poprzed n ie j, je d n a k w ty m p rzy p ad k u n ie chod zi o tr e ś ć , a o form ę poszczególnych w pisów . T e k s ty p o ja w ia ją ce się n a b log ach to n ie ty lk o w sp o m n ian e powyżej re cen z je , choć je s t to n a jp o w sz ech n iejsz a form a w ypow iedzi stoso w an a przez au torów in tern e to w y ch d zienników film ow ych - m ożn a je zn aleźć, w p rzeci w ie ń stw ie do in n y ch rod zajów w ypow iedzi, n a k ażd y m blog u pośw ięconym film om . W śród postów p o jaw ia się ta k ż e szereg in n y ch form w ypow iedzi, spo ty k a n y ch rów nież w szeroko p o jętej p ra sie tra d y cy jn e j. S ą to m iędzy in n y m i z e sta w ie n ia , ra n k in g i i p od sum ow ania. C z a se m p rz e k s z ta łc a ją się one w cy k le postów - u m ieszczan y ch , po zap o czątk o w an iu te m a tu przez jed n eg o z bloge- rów, n a b log ach in n y ch osób ch cący ch w ziąć u d ział w te j zab aw ie. P rzy k ład e m
32
Reviews.blox.pl, [online] <http://reviews.blox.pl/html>, dostęp: 26.04.2014.33
Panoram a kina, [online] <http://panorama-kina.blogspot.com/>, dostęp: 27.04.2014.34
Może o tym świadczyć liczba osób, które potwierdziły obejrzenie tych filmów na naj popularniejszym polskim portalu filmowym - Filmweb.pl. Wynika z tego, że Trzech wyjętych spod praw a samurajów zobaczyło 208 osób, Dom śmiejących się okien - 276 osób, a Zdarzenie w Ox-Bow - 471 osób. Są to liczby znikome w porównaniu z takimi obrazami, jak na przy kład Zielona mila (1999, reż. Frank Darabont), który dotychczas widziało 601 243 widzów, a 56 603 chce go zobaczyć, o czym możemy również przeczytać na tym portalu. Zob. Filmweb.pl, [online] <http://www.filmweb.pl/>, dostęp: 12.05.2014.35
No hay banda, [online] <http://arekmabloga.blogspot.com/>, dostęp: 27.04.2014.36
Kinom isja, [online] <http://kinomisja.blogspot.com/>, dostęp: 27.04.2014.37
Takim dość luźnym tematycznie blogiem, ale wciąż poruszającym się w obrębie te matyki filmów i seriali, jest Filmowy KOT, [online] <http://filmowykot.blogspot.com/>, do stęp: 27.04.2014; inne podobne blogi to: Salon Filmowy MN, [online] <http://salonfilmowy- mn.blogspot.com/>, dostęp: 27.04.2014; Film stock, [online] <http://filmstock.pl/>, dostęp: 27.04.2014; Seriale, filmy, muzyka, [online] <http://superkaczy.blog.pl/>, dostęp: 27.04.2014.m oże być ra n k in g o w a s e r ia w pisów „5 F ilm ów w M oim W ie k u ”. T e m a t te n p o jaw ił się początkow o n a b log u R o z t a r g n io n a s o w a 38, a później z o s ta ł z a a d a p tow an y p rzez in n y ch blogerów , m ięd zy in n y m i p rzez au to ró w P a n o r a m y k i n a 39 i F i lm o w e g o K O T a 40. P o p u la rn ą fo rm ą w ypow iedzi je s t z e sta w ie n ie k ilk u film ów , w y b ieran y ch i op isyw anych w ed ług ja k ie g o ś te m a tu przew od niego. Z a p rzy k ład m oże posłużyć w pis K a ta rz y n y Szolc pt. W e d d in g D a y !41 czy też, zap o czątk o w an y przez a u to ra o im ie n iu P io tr, cy k l „M otywy F ilm o w e”. W ty m p rzy p ad k u z a d a n ie polegało n a p u b lik o w a n iu n a sw oim blogu listy film ów p o ru szający ch za d a n y przez innego b lo g e ra te m a t42. J e ś lib y w y m ien ić n a to m ia s t p od su m ow ania lu b różnego ro d z a ju top listy , to p rzy kład y rów nież m ożem y zn a le ź ć n a w ielu blog ach. Je d n y m z n ich je s t B lo g film o w y K i n o K o n e s e r a , n a k tó ry m au to r, w z a k ła d ce „ R a n k in g i”, p rz e d sta w ia szereg tego ty p u zbiorów , m a ją c n a c e lu z ap re zen to w an ie odbiorcom sw ojego g u stu film ow ego43, czy ch o ciażb y blog T r z e c im o k ie m , k tó reg o a u to rk a , u k ry w a ją ca się pod p seu d on im em d., p re z e n tu je w y b ran e przez sieb ie n a jle p sz e film y 2 0 1 3 ro k u w sw ego ro d zaju „top 1 0 ”44. K o lejn y m , choć n ie o s ta tn im m iejscem , gdzie m o żn a sp o tk a ć ra n k in g i, je s t b log F i lm o w e p o l e , n a k tó ry m b lo g e rk a p o d p isu jąca się K a ś k a O. rów nież p re z e n tu je czy te ln ik o m sw oje z e sta w ie n ia , ta k ie ja k : „5 n a jle p sz y ch film ów tego ro k u ... ja k do te j p o ry ...”45 czy „5 film ów, k tó re w a rto było o b ejrzeć w ty m ro k u ... ja k do te j p o ry ...”46. J a k m o żn a zao b serw ow ać n a o s ta tn im przy kład zie, n ie k tó rz y au torzy, m im o że ro k 2 0 1 4 nie m a się je s z c z e k u końcow i, ju ż p ró b u ją podsum ow yw ać ciek aw sze, ich zd a niem , film ow e p rem iery.
In n y m g a tu n k ie m p ow szechnie obecnym n a b log ach je s t a rty k u ł. N iek iedy m a on w d z ie n n ik u in te rn e to w y m sw o ją w ła s n ą z a k ła d k ę , ja k n a p rzy k ład
38 K. Koniecko, 5 filmów w moim wieku. TAG?, [online] <http://roztargnionasowa. blogspot.com/2013/05/5-filmow-w-moim-wieku-tag.html>, dostęp: 12.05.2014.
39 Mariusz [pseud.], 5 filmów w moim wieku, [online] <http://panorama-kina.blogspot. com/2013/06/5-filmow-w-moim-wieku.html>, dostęp: 12.05.2014.
40 Ann Eithne [pseud.], Subiektywnie i wybiórczo - 5 filmów w moim wieku, [online] <http://filmowykot.blogspot.com/2013/06/subiektywnie-i-wybiorczo-5-filmow-w.html>, dostęp: 12.05.2014.
41 K. Szolc, Wedding Day!, [online] <http://filmowymelanz.blogspot.com/2013/06/wedding- day.html#more>, dostęp: 27.04.2014.
42 Piotr, zakładka „Motywy filmowe”, [online] <http://filmplaneta.blogspot.com/p/motywy- filmowe.html>, dostęp: 27.04.2014.
43 kinokoneser [pseud.], zakładka „Rankingi”, [online] <http://kinokoneser.blogspot.com/ /search/label/Ranking>, dostęp: 27.04.2014.
44 d. [pseud.], Najlepsze filmy roku 2013, [online] <http://cinemuwi.blogspot.com/2013/12/ /najlepsze-filmy-roku-2013.html>, dostęp: 27.04.2014.
45 Kaśka O. [pseud.], 5 najlepszych filmów tego roku... ja k do tej pory..., [online] <http:// film2me2you.blogspot.com/2014/04/5-najlepszych-filmow-tego-rokujak-do.html?showComment =1398763672639>, dostęp: 29.04.2014.
46 Taż, 5 filmów, które warto było obejrzeć w tym roku... ja k do tej pory..., [online] <http://film2me2you.blogspot.com/2014/04/5-filmow-ktore-warto-byo-obejrzec-w-tym.htmHshci wComment=1398763672639>, dostęp: 29.04.2014.
u P io tr a P lu ciń sk ieg o , prow adzącego blog Z g ó r n e j p ó ł k i 47. I choć obecn ie są ta m ty lk o dw a te k sty , oba pośw ięcone seria lo w i H B O G r a o tro n , to m o żn a się spodziew ać, że b ę d ą się p o ja w ia ły k o le jn e . N a stę p n e blogi, k tó ry c h au to rzy ta k ż e w y o d rę b n ia ją a rty k u ły spośród in n y ch p isan y ch przez sieb ie tek stó w , to przykładow o M e c h a n ic z n a k u l t u r a c j a 48, a ta k ż e K M F F i lm .o r g .p l49, pewnego ro d z a ju h y b ry d a, z je d n e j stro n y p rz y p o m in a ją c a sw o ją s tr u k tu r ą blog, a le m o g ąca być ta k ż e tr a k to w a n a ja k o w o rta l film ow y50.
N a K M F -ie s ą zam iesz cz a n e ta k ż e r e la c je - to k o le jn y g a tu n e k d z ie n n ik a r sk i, k tó re m u n a le ż y p rzy jrzeć się b liż ej. N a jb a rd z ie j ch y b a sp e k ta k u la rn y m w y d arzen iem , z re la cjo n o w a n y m ta m przez dwóch k oresp o n d en tów - F ilip a Ja ln o w sk ie g o i K a r o la B a lu te - b y ł zeszło ro czn y F e s tiw a l F ilm ow y w C a n n es; w arto dodać, że n a stro n ie K M F -u te m u w y d arzen iu pośw ięcono szereg w pisów 51. D w oje in n y ch au torów , tw órców blogów S e r i a l e , film y , m u z y k a i W y n u rz en ia z k in o w e g o fo t e l a , ja k iś czas te m u opublikow ało r e la c je z k o n fe r e n c ji p rasow ej z czło n k am i ek ip y s e r ia lu G r a o t r o n 52. N a stęp n y m p rz y k ła dem m oże być r e la c ja z a m ie sz cz o n a przez b lo g e rk ę u ż y w a ją cą p seu d o n im u M oni K a - z a p ośred n ictw em sw ojego d z ie n n ik a in tern eto w eg o , B l a c q u e M in t h e W o r ld o f P o p c u lt u r e , re la c jo n o w a ła o n a p rzeb ieg 13. M iędzynarodow ego F e s tiw a lu K in a N iezależn eg o Nowe H oryzonty53.
C zęsto p o ja w ia ją się n a b lo g ach ży ciory sy lu d zi k in a , n ie rzad k o w p o łą czen iu z pod su m ow aniem i o cen ą dorobku zawodow ego opisyw anych osób; ży cio ry sy b y w a ją p u b lik o w an e ja k o o b szern e b io g ra fie 54, cz a se m w y stęp u ją ce
47
P. Pluciński, Z górnej półki, zakładka „Artykuły”, [online] <http://gorna-polka.pl/cate- gory/teksty/artykul-teksty/>, dostęp: 29.04.2014.48
Simon [pseud.], Brat Simona [pseud.], tom571 [pseud.], Mechaniczna kulturacja, za kładka: „Artykuły”, [online] <http://mechaniczna-kulturacja.blogspot.com/p/artykuy.html>, dostęp: 29.04.2014.49
KMF Film.org.pl, zakładka: „Artykuły”, [online] <http://film.org.pl/a/artykul/>, dostęp: 29.04.2014.50
Autorzy tego bloga sami siebie charakteryzują w następujący sposób: „Jesteśmy grupą ludzi, którzy naprawdę kochają kino, są ześwirowani na jego punkcie, są mu oddani w stop niu najwyższym. I o swojej fascynacji chcemy pisać. Nie jesteśmy zawodowymi krytykami (i pewnie większa część z nas nigdy nimi nie będzie), ale mamy coś, czego zawodowi krytycy nie mają: niczym niekrępowaną pasję i permanentną wolność tworzenia. Piszemy, co chcemy, jak chcemy i o czym chcemy. I tego będziemy się trzymać (tak jak się trzymamy od ponad 15 lat). Kinomani dla kinomanów” (KMF Film.org.pl, [online] <http://film.org.pl/>, dostęp: 29.04.2014).51
Zob. teksty otagowane jako „Cannes 2013” na stronie KMF Film.org.pl, [online] <http://film.org.pl/tag/cannes-2013/>, dostęp: 29.04.2014.52
Na blogu Seriale, filmy, muzyka można przeczytać relację Michała Kaczonia zatytu łowaną Wspaniały dzień w Westeros, [online] <http://superkaczy.blog.pl/2013/05/wspania- ly-dzien-w-westeros/>, dostęp: 29.04.2014, a na blogu Wynurzenia z kinowego fotela - rela cję Dominiki [pseud.] Rycerz w moim mieście. O konferencji prasow ej „Gry o tron”, [online] <http://chodznafilm.blogspot.com/2013/05/rycerz-w-moim-miescie-o-konferencji.html>, dostęp: 29.04.2014.53
Moni Ka [pseud.], Festiwalowe perełki, [online] <http://blacqueem.blogspot.com/2013/ /07/festiwalowe-perelki.html>, dostęp: 29.04.2014.54
Tekst Szymona Pajdaka przybliżający postać Toma Cruise’a ma przeszło 12 tysięcy wy razów. Jest to wynik naprawdę wysoki - inne teksty o podobnej tematyce wahają się międzyw form ie w sp o m n ien ia55. W ch w ili p is a n ia tego a rty k u łu było ich n a stro n ie K M F F i l m .o r g .p l p rzeszło 1 6 0 - i choć n ie k tó re d otyczyły te j sa m e j p o s ta ci, n a p is a li je in n i au torzy, często w in n e j k on w en cji. P rz y k ła d e m m ogą być dwie b io g rafie a k to ra , p ro d u cen ta film ow ego i p io se n k a rz a M a rk a W a h lb e r g a - je d n a u trz y m a n a w b ard zo le k k im sty lu , m o żn a by n a w e t p ok u sić się 0 stw ierd zen ie, że z p rzy m ru żen iem oka, p o k a z u ją ca p o cz ą tk i a rty s ty w m u zycznym show b iz n e sie 56, a d ru g a sk u p ia ją c a się ju ż ty lk o i w yłączn ie n a jeg o d o k o n an iach a k to rs k ic h 57. N a blogu K i n o m is ja , w s p e c ja ln e j z a k ła d ce „Sy l w e tk i”, m o żn a zn a le ź ć te k s ty n a te m a t m iędzy in n y m i N ich o la sa W in d in g a R efn a , W o jcie ch a Je rz e g o H a s s a i J e a n - P ie r r e ’a M e lv ille ’a 58, a w P a n o r a m ie k i n a , w z a k ła d ce „Ludzie k in a ” - sy lw e tk i i d o k o n a n ia reżyserów , ak torów 1 a k to re k , a le ta k ż e kom p ozytorów czy też tw órców efek tó w sp e c ja ln y c h 59. G łęb sze a n a liz y a rty sty cz n y ch d okonań poszczególnych tw órców z a m iesz cz a n a sw oim blogu N o h a y b a n d a A re k S zp ak , o p a tru ją c je d op isk iem „N otatk i n a m a rg in e sie ”60.
W a rto w spom nieć też o felieto n a ch , choć te s ą ju ż zdecydow anie rzad sze; ogólnie rzecz b io rą c , m o żn a je z n a le ź ć ty lk o n a w ię k szy ch p o rta la c h film o w ych, ta k ic h ja k n a p rzy k ład F ilm w eb .p l. J e d n a k s ą też w y ją tk i, do k tó ry ch n ale ży za m iesz cz a n y w K M F -ie cy k l felietonów a u to rstw a J a k u b a K o isz a 61.
C ie k a w ą fo rm ą i tr e ś c ią w y ró ż n ia ją się, m oim z d an ie m , dw a d z ie n n ik i film ow e, d lateg o chcę je om ów ić oddzielnie, ja k o u zu p ełn ien ie i ro zszerzen ie tego, co ju ż n a p isa łe m . S ą to blog i W sz y stk o o f i l m a c h 62 i P la k a t y fi l m o w e 63. A u to r p ierw szeg o sk u p ia się g łów nie n a p u b lik o w a n iu w pisów z a ty tu ło w a n ych „Co ta m sły ch ać w św iecie film u ?”, p rz y b ie ra ją cy ch form ę k ró tk ic h n o te k dotyczących n ajn ow szy ch , często dopiero p lan ow an y ch , p ro d u k cji film ow ych 1000 a 2000 wyrazów. Zob. S. Pajdak, Tom Cruise. Zagubiony chłopiec - portret aktora, [onli ne] <http://film.org.pl/a/ludzie/tom-cruise-zagubiony-chlopiec-portret-aktora-46191/5/>, dostęp: 5.05.2014.
55 A. Nguyen, Robert Ebert 1924-2013, [online] <http://film.org.pl/a/ludzie/roger-ebert- -1942-2013-27073/>, dostęp: 5.05.2014.
56 T. Urbański, Marky Mark Wahlberg, czyli Lou Reed, Das Boot i Polska!, [online] <http://film.org.pl/a/ludzie/marky-mark-wahlberg-51670/>, dostęp: 5.05.2014.
57 D. Myśliwiec, Mark Wahlberg - buntownik nie tylko na ekranie, [online] <http://film. org.pl/a/ludzie/mark-wahlberg-buntownik-nie-tylko-na-ekranie-45651/>, dostęp: 5.05.2014.
58 M. Zembrzuski, Kinomisja, zakładka „Sylwetki”, [online] <http://kinomisja.blogspot. com/p/dluzsze-wypociny.html>, dostęp: 5.05.2104.
59 Mariusz [pseud.], Panoram a kin a, zakładka „Ludzie kina”, [online] <http://panorama- -kina.blogspot.com/p/ludzie-kina.html>, dostęp: 5.05.2014.
60 Zob. np. A. Szpak, Kino Hirokazu Koreedy - notatki na marginesie, [online] <http:// arekmabloga.blogspot.com/2014/02/kino-hirokazu-koreedy-notatki-na.html>, dostęp: 5.05.2014.
61 Teksty pisane przez Jakuba Koisza zostały na stronie KMF-u otagowane między inny mi jako „Felieton Koisza”. Przykładowo w felietonie Wpuśćmy nieco światła... autor opowiada o swoich spostrzeżeniach na temat serialu HBO True Detective. Zob. J. Koisz, Wpuśćmy nieco światła..., [online] <http://film.org.pl/kmf/felieton-kmf/wpuscmy-nieco-swiatla-51315/>, dostęp: 5.05.2014.
62 Quentinho [pseud.], Wszystko o film ach, [online] <http://quentinho.blox.pl/html>, do stęp: 6.05.2014.
63 Mierzwiak [pseud.?], Plakaty filmowe, [online] <http://plakatyfilmowe.blogspot.com/>, dostęp: 6.05.2014.
bądź te le w izy jn y ch i o d au to rsk ich k o m e n ta rz y d otyczących pow yższych n ew sów. P o z a ty m w o m aw ian y m blog u m o żn a z n a le ź ć ta k ż e tr a ile r y n a jn o w szych film ów , sp oty rek lam ow e i p la k a ty p ro d u k cji dopiero w chodzących do k in - n a p rzy kład sp ot film u X -M en : D a y s o f F u t u r e P a s t (reż. B ry a n S in g e r), k tóreg o p re m ie ra d ato w an a je s t n a 2 3 m a ja 2 0 1 4 ro k u 64, lu b p la k a t65 i tra i- le r66 G o d z illi (reż. G a re th E d w ard s), p re m ie ra 16 m a ja 2 0 1 4 roku. I choć a u to r p u b lik u je ta m rów nież dłu ższe form y, ta k ie ja k n a p rzy k ład re c e n z je 67, to te w ym ien ione powyżej n a le ż ą do n a jcz ę ście j zam ieszczan y ch .
D ru g im ciek a w y m i o ry g in a ln y m pod w zględ em tr e ś c i b log iem je s t blog za ty tu ło w an y P l a k a t y f i l m o w e . P u b lik o w an e s ą tu te k s ty k o m e n tu ją ce to, co d zieje się n a ry n k u p lak atów film ow ych. Ic h a u to r d okład nie i fachow o op isu je oraz a n a liz u je w a rstw ę g ra ficz n ą i k om p ozy cy jn ą poszczególnych p lakatów
film ów a k tu a ln ie w ch od zący ch do k in . I choć 19 s ie rp n ia 2 0 1 3 ro k u z m ie n ił ad res sw ojego b lo g a (h ttp ://p lak aty film o w e.b lo g sp o t.co m /), to je d n a k pod s ta ry m a d re se m b log a (h ttp ://p la k a ty .b lo x .p l/) d o stęp n e je s t ca łe arch iw u m , p ełn e n a jro z m a itsz y c h sp o strz eż e ń i re ce n z ji. S w o ją drogą, p a trz ą c n a n ie cod zien n ą z a w a rto ść oraz b ieg ło ść b lo g era w p o ru sz a n iu się po te j te m a ty ce , n ale ży stw ierd zić, że je s t to je d e n z ciek aw szy ch blogów film ow ych w p olsko jęz y cz n y m In te r n e c ie 68.
N a w et po ta k k ró tk im p rz e d sta w ie n iu cech blogów m o żn a zau w aży ć, że m a ją one bard zo w iele do za o fe ro w a n ia czy teln ik o m . Z n aleźć w n ich m ożna p raw ie w szystko to, co w fachow ej p ra sie film ow ej. J e d y n ą ich w ad ą je s t b ra k w yw iadów z lu d źm i k in a - to je d n a k je s t w p isan e w sp ecy fikę tego m edium . T ru d n o w ym ag ać od często zu p ełn ie anonim ow ych, n ik o m u n ie z n a n y ch tw ór ców d zienników film ow ych, ab y m ie li dostęp i m ożliw ości p ro w ad zen ia roz mów z gw iazd am i p olskiego czy św iatow ego k in a . I choć m oże n ie w szy stk ie te k s ty blogerów s to ją n a w ysok im poziom ie m ery tory czn y m i sty listy czn y m , to je d n a k z d a rz a ją się blog i prow adzone od w ielu la t - ich au to rzy m a ją ogrom
n ą w iedzę n a te m a t k in a oraz w y ro b ili ju ż sobie sty l, k tó ry m o żn a ce n ić69. 64 Quentinho [pseud.], Słabiutki spot nowych „X-Menów”, [online] <http://quentinho.blox. pl/2014/05/Slabiutki-spot-nowych-X-Menow.html>, dostęp: 6.05.2014.
65 Tenże, Fenomenalny p lakat „Godzilli”, [online] <http://quentinho.blox.pl/2014/04/Feno- menalny-plakat-Godzilli.html>, dostęp: 6.05.2014.
66 Tenże, Nokautujący trailer „Godzilli”!, [online] <http://quentinho.blox.pl/2G14/G4/No- kautujacy-trailer-Godzilli.html>, dostęp: 6.05.2014.
67 Przykładem może być recenzja drugiego sezonu serialu Wikingowie. Zob. Quentinho [pseud.], „Wikingowie” - sezon II, [online] <http://quentinho.blox.pl/2014/05/Wikingowie-se- zon-II.html>, dostęp: 6.05.2014.
68 Podobnego zdania jest Elżbieta Ciapara. Zob. E. Ciapara, Blogi filmowe, „Film” 2012, nr 7, s. 65.
69 Można wymienić blogera o pseudonimie milczący_krytyk i jego blog Reviews.blox. pl. Bloger ten działa w Internecie bez przerwy od 2006 roku. Zob. Reviews.blox.pl, [online] <http://reviews.blox.pl/html>, dostęp: 6.05.2014. Na wysokim poziomie stoją też teksty mię dzy innymi: Klapsterki [pseud.], właścicielki bloga Apetyt na film - blog filmowy, działającej od lipca 2011 roku, zob. Apetyt na film - blog filmowy, [online] <http://klapserka.pl/>, do stęp: 6.05.2014, Marcina Zembrzuskiego - blog Kinomisja - działającego od września 2010 roku, zob. Kinomisja, [online] <http://kinomisja.blogspot.com/>, dostęp: 6.05.2014, i Mariusza - prowadzącego od września 2009 roku blog Panoram a kin a, zob. Panoram a kin a, [online]
Co w ięcej, w ydaw ać by się m ogło, że często to w ła śn ie te n a w sk roś su b ie k tyw ne, p ro ste i n a p isa n e le k k im sty le m te k s ty cie sz ą się w ięk szy m z a in te r e sow aniem .
W y m a g a ją cy cz y te ln ik m oże bez tru d u zn aleźć też i ta k ie blogi, k tó re są p row ad zone przez p ro fe sjo n a ln y ch d z ie n n ik a rz y oraz k ry ty k ó w film ow ych, n ie k ied y przez n ich sam y ch o k re śla n e m ia n e m „p rofesjonalnego b log a film o w ego”. T a k n a p rzy k ład o sw oim d zien n ik u in tern e to w y m p isze P io tr P lu c iń s k i w za k ła d ce „O sobie”: „Zawodowo p u b lik u ję lu b p u b lik o w ałem n a ła m a ch m .in . »Film u «, »K ina«, »N ew sw eeka«, »P olity k i«, »Z w ierciad ła«, »M achiny«, » W ir tu a ln e j P o lsk i« , » S to p k la tk i« , »H iro« czy » P e rsp e ctiv e « . P ro w a d z iłe m d ział D V D /B lu -ra y w » P o rtalu Film ow ym « i »F ilm ie«, w »P ersp ective« prow a dzę d ział k u ltu ra ln y . N a ogół z a jm u ję się k in em , często też k om ik sem , g ra m i i p o p k u ltu rą w ogóle”70. Z g rom ad zony d orobek a u to ra tego b lo g a p ozw ala w nioskow ać, że m am y do cz y n ie n ia z osob ą z n a ją c ą o p isy w an ą te m a ty k ę . I n n y m tego ty p u p rzy k ład em , m oże n a w e t b a rd z ie j w y razisty m , je s t blog M i c h a ła O leszczy ka, z a ty tu ło w an y O s ta tn i fo t e l p o p r a w e j s t r o n ie 71. Je g o au tor, ja k m o żn a p rz e cz y ta ć w n o tce b io g ra fic z n e j, je s t d o k to rem film ozn aw stw a, w y k ła d a ją cy m m iędzy in n y m i n a U n iw e rsy tecie Ja g ie llo ń s k im , k ry ty k ie m fil m owym , a u to re m k s ią ż k i G o ry c z w y g n a n ia . K in o T e r e n c e ’a D a v ie s a oraz tłu m aczem M id n ig h t M o v ies. S e a n s o p ó łn o c y J . H o b e rm a n a i J . R o se n b a u m a ; p u b lik ow ał bądź p u b lik u je w ta k ic h czasop ism ach , ja k m iędzy in n y m i „K ino”, „Tygodnik P ow szech n y ” i „P rz ek ró j”72.
Wnioski końcowe
D ra sty cz n e z a ła m a n ie się ry n k u film ow ej p ra sy d ru kow an ej - niem ożność u trz y m a n ia się n a ry n k u czasop ism z w ie lo le tn im i tr a d y c ja m i oraz kłop oty i b r a k o p ła c a ln o śc i now ych w y d aw n ictw - n ie p o z o sta w ia po so b ie p u stk i w szeroko ro zu m ian y ch m ed iach z a jm u ją c y c h się t ą d zied zin ą sztu k i. W m ie j sce za m y k a n y ch bądź z aw ie szan y ch ty tu łów czy teln icy ch cący d alej pog łębiać w iedzę n a te m a t k in a i ta k zw anego p rz e m y słu film ow ego w y b ie ra ją blog i film ow e. M ożn a w n ich zn a le ź ć w ięk szo ść g atu nk ów d z ie n n ik a rsk ich zn an y ch z tra d y cy jn e j p rasy : a rty k u ły , pogłębione an alizy , re cen z je , ra n k in g i, re la c je , b io g ra fie (ży ciory sy , w sp o m n ie n ia , sy lw e tk i), a ta k ż e fe lie to n y . Co z a ty m idzie, s t a ją się one w coraz szy bszym tem p ie, w raz z różnego ro d zaju p o rta la m i film ow ym i, ja k n a p rzy k ład F ilm w eb .p l, sto p k la tk a .p l, s u b sty tu te m tej <http://panorama-kina.blogspot.com/>, dostęp: 6.05.2014. Jest to, oczywiście, bardzo niewiel ki procent blogów wartych uwagi, ponieważ wszystkich wymienić nie sposób.
70 P. Pluciński, Z górnej półki, zakładka „O mnie”, [online] <http://gorna-polka.pl/o-mnie/>, dostęp: 6.05.2014.
71 M. Oleszczyk, Ostatni fotel po praw ej stronie, [online] <http://michaloleszczyk.blogspot. com/>, dostęp: 6.05.2014.
72 Zob. strona internetowa Korporacji Ha!art, zakładka „Autorzy/Michał Oleszczyk”, [online] <http://www.ha.art.pl/wydawnictwo/autorzy/318-michal-oleszczyk>, dostęp: 6.05.2014.
p rasy . K o le jn y m a tu te m blogów je s t zróżn icow an ie m ery tory czn e te k stó w n a n ich p u blikow an ych (b ie rze się ono z fa k tu , że b log i p row ad zą zarów no a m a torzy, ja k i p ro fe sjo n a ln i k ry ty cy film ow i). K ażd y u ży tk ow n ik In te r n e tu może n a n ich zn aleźć w pisy dopasow ane do sw oich potrzeb i poziom u w iedzy, bez obaw, że te k s ty m ogą m u się w ydać z a tru d n e, bądź też, p a trz ą c n a te n p rob le m z d ru g iej stron y , z b y t b a n a ln e i pow ierzchow ne. D odatkow o p o z w a la ją czy teln ik o w i n a w ię k sze z a a n g a ż o w a n ie się niż tra d y c y jn a p ra s a - głów nie poprzez in te ra k c ję z a u to re m te k s tu bądź z in n y m i czy te ln ik am i/u ży tk o w n i k a m i In te rn e tu , m ożliw ość p u b lik o w an ia k o m e n ta rz y czy też zało żen ie sw o jeg o w łasn ego b log a i w te n sposób n ie ty lk o cz y ta n ie te k stó w o film ach , ale ta k ż e sa m o d z ie ln e w y ra ż a n ie o p in ii i poglądów . N ie n a le ż y też z a p o m in a ć o bard zo w ażn ym fak cie : d z ie n n ik i in tern e to w e, ja k w sz y stk ie form y k om u n ik o w a n ia się z a p o śred n ictw em S ie c i, p o zw alają n a bły sk aw iczn y przepływ in fo rm a c ji i d zięki te m u n a n aty ch m ia sto w e reag o w an ie n a n ajn ow sze w yda rz e n ia w św iecie film u , a co w ięcej, d zięki sw ej in te ra k ty w n o ści u m ożliw iają dostęp do m a te ria łó w au d io w izu aln y ch - a tego p ra s a w ta k im sto p n iu n ie m oże zap ew nić. T rz e b a b y w ięc zap y tać: czy b log i m ożn a n azw ać ty lk o su b sty tu te m tra d y cy jn y ch czasop ism ?
B i b l i o g r a f i a Materiały źródłowe - blogi filmowe
Apetyt na film - blog filmowy, [online] <http://klapserka.pl/>, dostęp: 6.05.2014.
Blacque M in the World o f Popculture, [online] <http://blacqueem.blogspot.com/>, dostęp: 29.04.2014. Blog filmowy KinoKonesera, [online] <http://kinokoneser.blogspot.com/>, dostęp: 27.04.2014. Filmowy KOT, [online] <http://filmowykot.blogspot.com/>, dostęp: 27.04.2014.
Filmowy melanż, [online] <http://filmowymelanz.blogspot.com/>, dostęp: 27.04.2014.
Film Planeta - niezależny blog filmowy, [online] <http://filmplaneta.blogspot.com/>, dostęp: 27.04.2014.
Filmstock, [online] <http://filmstock.pl/>, dostęp: 27.04.2014.
Kinomisja, [online] <http://kinomisja.blogspot.com/>, dostęp: 27.04.2014. Klub Miłośników Filmu, [online] <http://film.org.pl/>, dostęp: 26.04.2014.
Mechaniczna kulturacja, [online] <http://mechaniczna-kulturacja.blogspot.com/>, dostęp: 29.04.2014. No hay banda, [online] <http://arekmabloga.blogspot.com/>, dostęp: 27.04.2014.
Ostatni fotel po prawej stronie, [online] <http://michaloleszczyk.blogspot.com/>, dostęp: 6.05.2014. Panorama kina, [online] <http://panorama-kina.blogspot.com/>, dostęp: 27.04.2014.
Plakaty filmowe, [online] <http://plakatyfilmowe.blogspot.com/>, dostęp: 6.05.2014. Pole filmowe, [online] <http://film2me2you.blogspot.com/>, dostęp: 29.04.2014. Reviews.blox.pl, [online] <http://reviews.blox.pl/>, dostęp: 26.04.2014.
Roztargniona sowa, [online] <http://roztargnionasowa.blogspot.com/>, dostęp: 12.05.2014. Salon Filmowy MN, [online] <http://salonfilmowymn.blogspot.com/>, dostęp: 27.04.2014. Seriale, Filmy, Muzyka, [online] <http://superkaczy.blog.pl/>, dostęp: 27.04.2014. Trzecim okiem, [online] <http://cinemuwi.blogspot.com/>, dostęp: 27.04.2014. Wszystko o filmach, [online] <http://quentinho.blox.pl/html>, dostęp: 6.05.2014.
Wynurzenia z kinowego fotela, [online] <http://chodznafilm.blogspot.com/>, dostęp: 29.04.2014. Z górnej półki, [online] <http://gorna-polka.pl/>, dostęp: 29.04.2014.
Opracowania
Adamski Ł., Miesięcznik „FILM” zamknięty. Czy koniec legendarnego pism a to znak czasów?, [online] <http://wnas.pl/artykuly/1830-miesiecznik-film-zamkniety-czy-koniec-legendarnego- -pisma-to-znak-czasow>, dostęp: 26.04.2014.
Ciapara E., Blogi filmowe, „Film” 2012, nr 7.
Gmiterek G., Prasa w dobie konwergencji i nowych mediów, „EBIB” 2008, nr 1, [online] <http:// www.ebib.info/2008/92/a.php?gmiterek>, dostęp: 26.04.2014.
Gumkowska A., Blogi wobec tradycji diarystycznej. Nowe gatunki w nowych mediach, w: Tekst (w) sieci. Tekst - język - gatunki, red. D. Ulicka, Warszawa 2009.
Gumkowska A., Maryl M., Toczyski P, Blog to... blog. Blogi oczyma blogerów. Raport z badania jakościowego zrealizowanego przez Instytut Badań Literackich PAN i Gazeta.pl, w: Tekst
(w) sieci. Tekst - język - gatunki, red. D. Ulicka, Warszawa 2009.
Jaskowska B., O kulturze konwergencji słów kilka, „EBIB” 2008, nr 1, [online] <http://www. ebib.info/2008/92/a.php?jaskowska>, dostęp: 26.04.2014.
Jeleśniański M., Definicje i rodzaje blogów, [online] <http://eredaktor.pl/teoria/definicja-i-rodza- je-blogow/>, dostęp: 26.04.2014.
Jenkins H., Kultura konwergencji. Zderzenie starych i nowych mediów, tłum. M. Bernatowicz, M. Filiciak, Warszawa 2007.
KOZ [pseud.], „Happy” Agory znika z rynku, [online] <http://www.press.pl/rn/newsy/prasa/pokaz/ /40074,Happy_-Agory-znika-z-rynku>, dostęp: 26.04.2014.
Levinson P., Nowe nowe media, tłum. M. Zawadzka, Kraków 2010.
Millward Brown, Diagnoza społecznych zachowań czytelniczych w obrębie prasy. Raport z ba dania zrealizowanego na zlecenie Izby Wydawców Prasy, 2013, [online] <http://zkdp.pl/at- tachments/article/517/Raport%20RYNEK%2011-02-2014%20%28R%29%20word%20IWP. pdf>, dostęp: 26.04.2014.
Oświeciński R., Koniec FILMU, [online] <http://film.org.pl/kmf/blog/koniec-filmu-29810/>, do stęp: 26.04.2014.
Pallus P., Koniec miesięcznika „Film”. Point Group zamyka ten tytuł, [online] <http://www.wir- tualnemedia.pl/artykul/koniec-miesiecznika-film-point-group-zamyka-ten-tytul#>, dostęp: 26.04.2014.
Rabij M., Blogerzy. Zarabianie na klikaniu, [online] <http://biznes.newsweek.pl/blogerzy-zara- bianie-na-klikaniu,105147,1,1.html>, dostęp: 26.04.2014.
Rettberg J.W., Blogowanie, tłum. M. Szczubiałka, Warszawa 2012.
Więckiewicz M., Blog w perspektywie genologii multimedialnej, Toruń 2012. Strony internetowe
Agora, <http://www.agora.pl/>, dostęp: 26.04.2014. „Ekrany”, <http://ekrany.org.pl/>, dostęp: 26.04.2014. „Film”, <http://www.film.com.pl/>, dostęp: 26.04.2014.
„Filmowy. Magazyn do Czytania”, <http://www.agora.pl/agora/!,114226,11429134,_Filmowy_ Magazyn_do_czytania_.html>, dostęp: 26.04.2014.
Filmweb, <http://www.filmweb.pl/>, dostęp: 12.05.2014. Ha!art, <http://www.ha.art.pl>, dostęp: 26.04.2014.
Instytut Sztuki PAN, <http://www.ispan.pl/>, dostęp: 26.04.2014.
Katalog czasopism kulturalnych, <http://katalog.czasopism.pl/>, dostęp: 26.04.2014. „Kino”, <http://kino.org.pl/>, dostęp: 26.04.2014.
Millward Brown, <http://www.millwardbrown.com>, dostęp: 26.04.2014.
S t r e s z c z e n i e
Głównym celem autora artykułu je s t zaprezentowanie stanu i oferty polskiej prasy drukowanej poświęconej zagadnieniom filmowym, której obecna kondycja je st bardzo słaba, a różnorodność - znikoma. Jak o alternatywę dla tej prasy autor podaje blogi
filmowe dostępne w polskojęzycznym Internecie. S tara się udowodnić, że z powodu ich liczby, a także cech takich, ja k : różnorodność, zróżnicowanie gatunkowe tekstów, interaktywność oraz ogólnodostępność mogą one być uważane za substytut drukowa nej prasy filmowej.
S u m m a r y
F ilm B lo g s a s a S u b s titu te f o r th e F ilm P r i n t M ed ia
This text presents, in very general term s, the current offer of the film print media in Poland. Pointing out its poor condition and lack of variety, the author proposes an alternative source - the wide range of film blogs operating in the Polish section of the Internet. He argues th at film blogs may fill the gap left by film journals gradually disappearing from the market. Due to their main advantages: diversity, variety of content, interactivity and general accessibility, they may successfully replace the film print media.
