MATERIA&Y, SPRAWOZDANIA, RECENZJE 177
którzy zapragn poszerzy swoje horyzonty poznawcze. Co wi!cej, ksi"ka z uwagi na bardzo interesujcy i liczny materiaM egzemplifikacyjny pochodzcy z kanonu literatury rosyjskiej mo"e zyska uznanie w#ród literaturoznawców, posMugujcych si! na co dzie$ tekstami tMumaczonymi.
Maria Mocarz Instytut Filologii S2owiaskiej KUL
BEATA SIWEK, Instytut Filologii SMowia$skiej KUL
Konferencja: W kr gu warto!ci: Bóg, cz2owiek, !wiat w kulturze i
litera-turach wschodnios2owiaskich
, Lublin, 18-19 kwietnia 2008
W dniach 18-19 kwietnia 2008 roku w Collegium Norwidianum Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana PawMa II odbyMa si! ogólnopolska konferencja naukowa pt. W kr gu warto!ci: Bóg, Cz2owiek, "wiat w kulturze i literaturach
wschodnios2o-wiaskich. Organizatorami konferencji byMy: Katedra Literatury Rosyjskiej KUL oraz ZakMad Literatury i Kultury Rosyjskiej XVIII-XIX wieku UMCS.
Konferencja stanowiMa upami!tnienie dziesitej rocznicy #mierci Profesora Ryszarda &u"nego, zaMo"yciela slawistycznego o#rodka naukowo-dydaktycznego w KUL!, wy-bitnego popularyzatora literatury i my#li religijnej narodów wschodniosMowia$skich, o którym prof. Jan OrMowski pisaM: „Ryszard &u"ny byM uczonym wielkiego formatu, odwa"nie i przewidujco stawiaM przed polsk rusycystyk nowe horyzonty badawcze, nigdy nie ulegaM pokusom jej ideologicznej sowietyzacji. Nie byM typem badacza, który zasklepia si! w swojej wskiej dyscyplinie filologicznej, wprost przeciwnie – byM uczonym, humanist w peMnym tego sMowa znaczeniu, ujmujcym dawne pi#miennictwo Rosjan, Ukrai$ców i BiaMorusinów w szerokim kontek#cie kultury duchowej tych narodów”".
Nieprzypadkowy byM zatem wybór tematu konferencji, wszak wyra%nie nawizywaM on do profilu bada$ historycznoliterackich i kulturowych, zapocztkowanych na gruncie bada$ slawistycznych przez prof. &u"nego, a tak"e wybór prelegentów – na konferencji obecni byli uczniowie Profesora (Jan OrMowski, Witold Kowalczyk, Anna Ra%ny, Adam
!
Zob. na ten temat: J. O r M o w s k i, A. W o % n i a k, Wspomnienie o dzia2alno!ci Ryszarda
Fu#nego w KUL, „Roczniki Humanistyczne”, 51(2003), z. 7, s. 183.
"
J. O r M o w s k i, Chrze!cijaskie tradycje literatury rosyjskiej w badaniach Ryszarda
Fu#ne-go, tam"e, s. 195
.
MATERIA&Y, SPRAWOZDANIA, RECENZJE 178
Bezwiski, LudmiAa Jankowska, Barbara Stawarz, Anna Wo niak, Urszula Cierniak) oraz osoby w ró!ny sposób z nim zwi"zane.
Do Lublina przyjechali przedstawiciele najwa!niejszych o#rodków slawistycznych w Polsce: Uniwersytetu Jagielloskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu Gdaskiego, Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Uniwersytetu Opol-skiego, Akademii im. Jana DAugosza w Cz$stochowie, Akademii Pedagogicznej w Krako-wie; nie brakowaAo te! miejscowych badaczy-slawistów z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Uniwersytetu Marii Curie-SkAodowskiej.
Konferencja o podobnym charakterze pt. Polsko-wschodnios,owiaskie stosunki
kulturowe, po#wi$cona pami$ci prof. Ryszarda &u!nego, odbyAa si$ nieco wcze#niej,
w dniach 7 i 8 marca 2008 roku w Krakowie (dokAadnie w 10. rocznic$ #mierci). Organizatorami sesji krakowskiej byAy: Instytut Filologii WschodniosAowiaskiej UJ oraz Komisja Wschodnioeuropejska PAU.
Lubelsk" konferencj$ zapocz"tkowaAa uroczysta msza #w. za spokój duszy prof. R. &u!nego w Ko#ciele Akademickim KUL, celebrowana przez ks. prof. dr. hab. Augustyna Eckmanna. Po mszy #w. w Collegium Norwidianum KUL odbyAo si$ uro-czyste otwarcie konferencji.
Po oficjalnym powitaniu go#ci przez prorektora KUL prof. dr. hab. Romana Doktóra i dziekana WydziaAu Humanistycznego UMCS prof. dr. hab. Henryka Gmiterka roz-pocz$Ay si$ obrady plenarne, którym przewodniczyA prof. Adam Bezwiski. W ich ramach wygAosiAo swoje odczyty troje prelegentów: Stefan Kozak (Ukraicy wobec „Nowego
Chrze cijastwa”), Jan OrAowski (Cz,owiek w drodze do Boga (O cyklu sonetów religijnych Jana Bernarda „Ucieczka przez pustyni!”)) oraz Anna Ra ny (Globalizm w uj!ciu Aleksandra Panalina. Nowa ideologia zniewolenia).
Po krótkiej przerwie odbyAa si$ dalsza cz$#% obrad, w której zaprezentowaAo si$
dwunastu badaczy: LudmiAa Jankowska (Matka Bo"a w twórczo ci Jazarza
Bara-nowicza), Alina OrAowska (Koncepcja Boga w wierszach duchownych Aleksandra Sumarokowa), Barbara Stawarz (Prze"ycie graniczne a prze"ycie estetyczne w poezji Micha,a Lermontowa), Anna Wo niak (Do wiadczenie ulotno ci i idea witalizmu u Lwa Szestowa „Dziennik my li”), Maria Cymborska-Leboda, („#$%&'( ')(*) +',-” %.% ')(*)/)(*&&'/)0 (1-2.3-45-,','): ') 4'/)'*(/6',' 2' 7*(%&$/$), Adam Bezwiski
(„Listy o kulturze rosyjskiej” Gieorgija Fiedotowa (wokó, problemów dziedzictwa
i przysz,o ci)), Ihor Nabytovych (8$65'95'&')': i/)'5%;&',' 5'<$&- 7*'&i2$ ='-/*&2>$ „?/)$&&%@ :5'5'6”), Wanda Laszczak (Z kr!gu poetyckiej sofiologii Matki Marii), Monika Grygiel (Metafizyka drobiazgów w „Powrocie Czorba” Vladimira Nabo-kova), Joanna Mianowska (4&*(&%6% :5'). A.*6/$&25$ B<*<$&$ ( 6'&)*6/)* :5$-('/.$(&',' <%5'/'>*5C$&%3), Witold Kowalczyk („Kometa nad KosmD i Damianem”, czyli wiat widziany oczami prawos,awnego poety Aleksandra Zorina) oraz Stefania
Andrusiw („Nieszcz! liwa wiadomo E” postateistyczna w poszukiwaniu Boga (na
ma-teriale wspó,czesnej prozy ukraiskiej)).
Tematyka zaprezentowanych referatów byAa zatem niezwykle bogata i zró!nicowana, odczyty dotyczyAy problematyki dzieA i autorów ró!nych epok. Zdecydowana wi$kszo#% z nich po#wi$cona byAa jednak!e rosyjskim pisarzom wspóAczesnym.
MATERIA&Y, SPRAWOZDANIA, RECENZJE 179
Pierwszy dzie konferencji zakoczyE si uroczyst! kolacj!, podczas której nie zabrakEo miejsca na wspomnienia o prof. &u"nym, którymi dzielili si m.in. Jego przyjaciele i wieloletni wspóEpracownicy: Jan OrEowski, MichaE &esiów i Stefan Kozak.
W drugim dniu konferencji zaprezentowano osiem referatów. Przed poEudniem wysEuchali#my odczytów: Witolda KoEbuka, Dzieje unii cerkiewnej w XIX-wiecznej
hi-storiografii rosyjskiej, o. archimandryty Sergiusza Gajka, Fabian Abrantowicz i Andrej Cikota i ich duchowy „podwig” na rzecz kultury, Urszuli Cierniak, „Rzymski Babilon”, czyli arcybiskupa Hermogena (1880-1954) polemiki z papiestwem, Reginy
Rybickiej-Ja#kowskiej, Tekst poetycki o charakterze modlitwy we wspóOczesnej literaturze rosyjskiej, Joanny Tarkowskiej, Miasto jako archetyp wiary, kultury i cywilizacji w poezji SwietOany
Kekowej.
Po tej cz #ci obrad uczestnicy konferencji zostali zaproszeni do zwiedzania Kaplicy Trójcy $wi tej na Zamku Lubelskim, jednego z najcenniejszych zabytków sztuki #redniowiecznej w Polsce, z bizantysko-ruskimi malowidEami stanowi!cymi unikaln! syntez kultur Wschodu i Zachodu.
Po powrocie odbyEa si ostatnia ju" cz #% obrad, w której zaprezentowane zostaEy nast puj!ce referaty: MaEgorzaty Mateckiej, Wizja czOowieka i wiata w
muzyczno-literackich dzieOach kompozytorów rosyjskich drugiej poOowy XIX i pocz tku XX wieku,
Beaty Siwek, CzOowiek w wiecie absurdu. O dramacie „Labirynt” MikoOy
Ara-chouskiego, MirosEawy Kaweckiej, !wiat polityki i sztuki w pami"tnikach Iryny #yOenko „Homo feriens”.
Na zakoczenie organizatorzy dokonali podsumowania konferencji, a tak"e wyrazili podziekowania wszystkim referentom i uczestnikom za udziaE.
W holu Collegium Norwidianum KUL przygotowano tak"e wystaw po#wi con! pami ci prof. Ryszarda &u"nego, zatytuEowan! Ryszard Wu$ny (1927-1998). Lubelskim
szlakiem Profesora. Wystawa, na któr! zEo"yEy si fotografie, publikacje ksi!"kowe i
cza-sopi#miennicze, korespondencja sEu"bowa, a tak"e przedmioty osobiste, stanowiEa dobr! ilustracj lubelskiej dziaEalno#ci naukowej, dydaktycznej i organizacyjnej Profesora.
To jeszcze nie wszystkie inicjatywy lubelskich badaczy zwi!zane z upami tnieniem dziesi!tej rocznicy #mierci prof. R. &u"nego. Warto w tym miejscu wspomnie%, "e na pocz!tku 2008 r. nakEadem Wydawnictwa KUL, ukazaEa si ksi!"ka pt. Ryszard Wu$ny.
Myl sOowia%ska Jana PawOa II, pod redakcj! Anny Wo&niak i Jana OrEowskiego. Stanowi
ona zbiór artykuEów prof. R. &u"nego prezentuj!cych ide sEowiask! w pracach Jana PawEa II. Jak przekonuj! redaktorzy tomu, my#l! przewodni! prac, które zEo"yEy si na tre#% tej ksi!"ki, byEy sEowa Jana PawEa II, odczytane podczas po"egnania Profesora. Papie" napisaE wtedy, i" szczerze ceniE „jego wra"liwo#% na dobro, jego wytrwaEo#% i kompetencje w docieraniu do korzeni naszej sEowiaskiej kultury, wielkie znawstwo literatury i dziejów narodów wschodniosEowiaskich”#. Obok artykuEów prof. R. &u"nego w tomie tym zamieszczony zostaE obszerny "yciorys Profesora, artykuE Jana OrEowskiego
#
Cyt. za: A. W o & n i a k, J. O r E o w s k i, SOowo wst"pne, w: Ryszard Wu$ny. Myl sOowia%ska Jana PawOa II. Zbiór artykuOów, red. A. Wo&niak, J. OrEowski, Lublin 2008, s. 8.
MATERIA&Y, SPRAWOZDANIA, RECENZJE 180
Myl s%owia ska Jana Paw%a II w pracach Profesora Ryszarda 8u!nego, a take pos=owie
Anny Wo niak Ryszard 8u!ny jako badacz S%owia szczyzny wschodniej.
ANNA WO!NIAK Instytut Filologii S=owia"skiej KUL
Konferencje po#wi$cone A. M. Riemizowowi: Mi"dzynarodowa
konferen-cja naukowo-praktyczna: Spucizna A. M. Riemizowa i XXI wiek: aktualne
problemy badania i publikacji tekstów,
Sankt-Petersburg, 8-10 pa
dzier-nika 2007 roku
Aleksy Michaj=owicz Riemizow symbolicznie powróci= z emigracji do swej ojczyzny ju na dobre, dzi$ki przyblianiu w Rosji jego twórczo#ci, publikacji dzie=, wype=-niaj%cych kilkudziesi$cioletni% luk$ edytorsk%, a take badaniom naukowym nad jego dorobkiem. Od pocz%tku lat dziewi$&dziesi%tych bowiem w przeobraaj%cej si$ Rosji rozpocz%= si$ intensywny proces przyswajania na grunt rosyjski zakazanej, obj$tej wy-dawnicz% anatem% spu#cizny pisarza-emigranta – oczywi#cie znanego, cenionego i obec-nego w naukowych badaniach na Zachodzie, zarówno w Europie, jak i w USA. W Rosji powrót A. Riemizowa do obiegu czytelniczego i kulturowego, podobnie jak i innych wykl$tych twórców „pierwszej fali” emigracji rosyjskiej, znamionowa=y przedsi$wzi$cia edytorskie, ale przede wszystkim dzia=ania naukowo-badawcze, zw=aszcza publikowane artyku=y naukowe i monografie pisarstwa A. Riemizowa oraz po#wi$cone mu konferencje naukowe. Badania nad twórczo#ci% pisarza zainicjowane zosta=y – mniej wi$cej w tym samym czasie – rówie w innych krajach by=ego bloku sowieckiego, w tym na W$grzech, w Czechach, Estonii, Litwie i Polsce.
Kolejna, czwarta ju mi$dzynarodowa konferencja naukowa z cyklu konferencji specjalistycznych organizowanych w Rosji, poruszaj%ca problematyk$ Riemizowa, mia=a miejsce w dniach 8-10 pa dziernika 2007 roku w Sankt-Petersburgu, z którym pisarz – rodowity moskwiczanin zwi%zany by= przez lata bliskimi wi$zami, zarówno zawodowymi jak i personalnymi. Tak jak poprzednie konferencje tematyczne (1992, 1997, 2001)! i ta
!
Pierwsza mi$dzynarodowa konferencja z cyklu konferencji Riemizowowskich w Sankt-Pe-tersburgu organizowanych przez Dom Puszkinowski odby=a si$ w 1992 r. Zatytu=owana by=a Aleksy
Riemizow i kultura artystyczna XX wieku, druga mia=a miejsce w 1997 r. pt. Aleksy Riemizow i jego
spucizna w kraju i za granic#; trzecia w 2001 r.: pt. Aleksy Riemizow i kultura wiatowa, w 2007 r. przeprowadzono czwart% edycj$ spotka" z twórczo#ci% Riemizowa. Rezultaty tych konferencji z=o-y=y si$ na dwie publikacje: $%&'(&) *&+,-./. 0((%&1./23,4 , +25&6,2%', ()*. +,-. .. /.
