Beata Kurządkowska
Ogólnopolska konferencja naukowa
"XXI wiek w literaturze", Olsztyn, 4-5
kwietnia 2014 roku
Prace Literaturoznawcze 2, 371-374
lu b całkiem św ieżych czasów zaw sze nosi p iętn o pew nej in te rp re ta c ji. J e d n a k poeci m a ją obow iązek re lacjo n o w an ia i u trw a la n ia w pam ięci lu dzi ich dziejów. N ależy ponieść ofiarę ew e n tu a ln y c h p rz e k sz ta łc e ń h isto rii oraz s u biektyw nego sp o jrze n ia n a n ią w im ię w yższych celów: po zo staw ien ia św ia dectw a d la potom nych.
B ib lijn e śla d y w w ierszach M a rcin a Sw ietlickiego prób o w ała odnaleźć
prof. Zofia Z arę b ia n k a . R e fe re n tk a zw róciła u w ag ę n a n ieoczyw istą religij ność poety kojarzonego z b u n te m , k o n tr k u ltu r ą i „ b a rb arzy ń stw em ”. Swie- tlick i w w ielu u tw o ra ch k re u je p rz ew ro tn y obraz Boga, o dbierając m u boskie atry b u ty , podw ażając jego w szechm ocność. Z d an iem Z aręb ian k i w szystkie te zabiegi m a ją służyć d em istyfikacji S tw orzyciela, re in te rp re ta c ji p ra w d wiary, p o sz u k iw a n iu nowego se n su . S w ietlick i su b ie k ty w n ie ro z u m ie w iarę, n a p rz e m ia n ro z w ia n ą i k ry s ta liz u ją c ą się, p o m ag ają cą odnaleźć siebie. P re le g e n tk a n a p o tw ierdzenie p o staw ionych tez przy w o ły w ała liczne cy ta ty z po szczególnych utw orów , np. B u rzen ie, A p o kry f, P rzedpotop, J o n a sz , Gorzko.
K onferencja N o w a poezja p o lsk a wobec trad ycji sp e łn iła o czek iw an ia za rów no jej organizatorów , ja k i uczestników . N iem al w szy stk ie w y stą p ie n ia prow okow ały dyskusje, k tó re rzuciły now e św iatło n a om aw ian e za g a d n ie n ia. S p o tk a n ia m iały c h a ra k te r żywej w ym ian y poglądów, słuchacze nie po zo staw ali obojętni n a p o ru sz an e tem aty. M iejm y nad zieję, że k on ferencja s ta n ie się w y d arzen iem cyklicznym ze w zględu n a sw oją u n iw e rs a ln ą i sta le a k tu a ln ą p roblem atykę.
B e a ta K u rz ąd k o w sk a
O g ó l n o p o l s k a k o n f e r e n c j a n a u k o w a X X I w i e k w l i t e r a t u r z e , O ls z ty n , 4 -5 k w i e t n i a 20 1 4 r o k u
W d n iach 4 -5 k w ie tn ia 2014 ro k u odbyła się w O lsztyn ie ogólnopolska ko n feren cja n a u k o w a X X I w iek w literaturze, zo rg an izo w an a przez Z akład L ite ra tu r y W spółczesnej I n s ty tu tu Filologii P olskiej U n iw e rs y te tu W a rm iń sko-M azurskiego w O lsztynie oraz Tow arzystw o L itera ck ie im. A d a m a M ic kiew icza, oddział w O lsztynie. N aukow e sp o tk an ie uroczyście otw orzył p ro re k to r prof. d r hab. G rzegorz B ia łu ń sk i oraz p ro d z ie k an W ydziału H u m a nistycznego, d r hab. M ieczysław Jag ło w sk i, prof. UWM.
O b rad y p le n a rn e rozpoczął i poprow adził prof. d r h ab. Zbigniew C hoj now ski (UWM). J a k o p ierw sza w y stą p iła prof. d r h ab. Zofia Z a rę b ia n k a (U J) z re fe ra te m pośw ięconym obecności B oga i człow ieka w poezji s. A gnieszki Kotei. C elem w y stą p ie n ia prof. Z a rę b ia n k i b y ła p re z e n ta c ja specyfiki w p isa nego w tę poezję dośw iadczenia duchow ego i sch a ra k te ry z o w a n ie sposobu k re acji sa cru m w w ierszach poetki. P ro b le m a ty k a re lig ijn a s ta ła się ta k ż e te m a te m w y stą p ie n ia d r hab. A gnieszki Rydz, prof. UAM, k tó ra n a p rz y k ła dzie tw órczości R óżew icza i Sw ietlickiego z a s ta n a w ia ła się n a d p o trz e b ą w ia ry w XXI w ieku. K olejne dw a re fe ra ty rów nież podejm ow ały p ro blem aty k ę poezji w spółczesnej. D r J a c e k K raw czyk (UWM) swoje w y stąp ien ie poświęcił trad y c ji p o stro m a n ty z m u w poezji ty p u „slices of life sto rie s”, n a to m ia s t m g r G rzegorz J ę d r e k (KUL) próbow ał w yznaczyć d a tę p rzełom ow ą d la poezji XXI w ieku.
Po przerw ie uczestn icy konferencji obradow ali w dwóch sekcjach. P ie rw sz a z n ich d y sk u to w ała o prozie, d ru g a - o poezji. W sekcji prozy w szy stkie trz y re fe ra ty dotyczyły obecności trad y c ji ro m an ty czn ej we współczesności. I ta k kolejno: m g r A n e ta K ozyra (KUL) sc h a ra k te ry z o w a ła w ize ru n k i pol skich wieszczów w tw órczości W ita S tw osza, m g r A n n a R adzew icz-B ork (UG) s k u p iła się n a problem ie lite ra tu ry XXI w iek u wobec dzieł A d a m a M ickiew i cza, a m g r L u iz a K a ra b a n (U P H w Siedlcach) om ów iła p o stać u k ra iń sk ieg o K o zak a rom antycznego w polskiej lite ra tu rz e i te k s ta c h k u ltu ry XXI w ieku. W ty m sam y m czasie d r hab. L eo k a d ia H u ll (UWM) w ygłosiła re fe ra t po św ięcony tom ikow i poezji P om a ra ń cza N ew to n a E w y L ipskiej, d r K a ta rz y n a W ą d o ln y -T atar (U P w K rakow ie) z a p rez en to w ała m ik ro h isto rie opow iedzia ne poezją n a przy k ład zie to m u Głosy J a n a Polkow skiego, a m g r M a r ta D ą b ro w sk a (UMK) sc h a ra k te ry z o w a ła w iek XXI w refleksji poetyckiej C zesław a M iłosza.
D yskusję o prozie rozpoczął te k s t d r hab. Jo a n n y C hłosty-Z ielonki, prof. UW M, p t. P rzekraczanie g ra n ic w sty d u w litera turze X X I w ieku. In ty m n e
relacje kobiet. K olejny re fe ra t n a te m a t prozy roczników 80. wobec (nie)rze-
czyw istości w ygłosiła m g r D a ria B ru sz e w sk a -P rz y tu ła (UWM), zaś m g r K a ta rz y n a R y tlew sk a (UKW) sc h a ra k te ry z o w a ła pro blem y człow ieka XXI w ie k u w soczewce lite rac k ie j p rz e s trz e n i sz p ita la psychiatrycznego.
W sekcji rów noległej za p rez en to w an e zo stały n a stę p u ją c e w y stąp ien ia: m g r E w eliny S a sin (U J) pt. D rugie życie poezji T ytusa C zyżew skiego w w yko
n a n iu a d a p ta cji cyfrow ej Ł u k a s z a Podgórniego i U rszu li P aw lickiej, m g r E lż
b iety L itw in (UW) dotyczące sieciow ych fa n ta sm a g o rii w lite ra tu rz e d la dzie ci i m łodzieży oraz m g r R e n a ty N o lb rzak (UŁ) n a te m a t zn a cze n ia w y d a rzeń lite ra c k ic h d la p o pularyzacji poezji n a p rzy k ład zie fe stiw a lu „P uls L ite r a tu ry ” w la ta c h 2007-2013.
naukow ego olsztyńskiej polonistyki, „Ars S c rip ta ”, którego op iek u n em je s t d r P aw eł P ietrzyk.
W popołudniow ych o b ra d ach w sekcji prozy jak o p ie rw sz a w y stą p iła d r hab. J o a n n a S zydłow ska (UWM), k tó ra m ów iła o sposobach z a rz ą d z a n ia fa k to g ra fią w n a rra c ji o d z ie n n ik a rsk im śledztw ie n a p rzy k ład zie M y z J e
dw abnego A nny B ikont. M g r A le k sa n d ra M ukaj (UWM) p rz e d s ta w iła obraz
kobiety w pow ieściach K ieszonkow y a tla s kobiet i C w a n ia ry Sylw ii C h u tn ik , n a to m ia s t m g r E m ilia K o n w e rsk a (UWM) s k u p iła się n a m ęskości w tw ó r czości M ich ała W itkow skiego.
W popołudniow ej sekcji poświęconej poezji u czestn icy o b ra d w y słuch ali dwóch w y stąp ień : d r hab. B eaty T arnow skiej, prof. UW M, k tó ra m ów iła o lite ra tu rz e polskiej w Iz ra e lu po 2000 ro k u oraz m g ra A rk a d iu sz a Sylw e s t r a M astalsk ieg o (U P w K rakow ie) n a te m a t „Pindrzenie się” (wierszem).
A rs versificatoria K a m ila B rew ińskiego wobec tradycji.
W sekcji prozy o s ta tn ie w ypow iedzi tego d n ia zaprezen to w ały: d r B e a ta W alęciuk-D ejn eka (U P H w Siedlcach), M ięd zy bezn ad ziejno ścią a m o d lit
w ą - S w ię ta R ita w litera tu rze p o lsk ie j X X I w ieku , m g r J o a n n a M a ria B ień
ko w sk a (UWM), W spółczesne i d a w n e p o r a d n ik i d la m ło d zieży (oraz n iektó
rych dorosłych) oraz m g r B e a ta K u rząd k o w sk a, W świecie, g d zie k a ż d y je s t in n ym , a n ik t nie je s t sobą - o p o sz u k iw a n iu w łasnego „ja ” w literatu rze X X I w ieku.
W sekcji rów noległej swoje re fe ra ty wygłosili: d r h ab . G rzegorz Igliński, prof. UW M, pt. R o b a k X X I w ieku. U źródeł m akabrycznego m o tyw u w p o l
skiej po ezji w spółczesnej, d r E w a B orkow sk a (U P H w Siedlcach) pt. Poezja h isto ry kó w litera tu ry. P rzyp a d e k D a riu s za C ezarego M a leszy ń skieg o oraz
m g r M a re k M aru sz cza k pt. N a r o d zin y fa n ta s y ko m iczn ej - a n a liza tekstów
kry tyczn ych w m iesięc zn ik u „Nowa F a n ta s ty k a ”.
D ru g i d zień o b ra d rozpoczął się od o brad p len arn y ch . P o pro w ad ziła je d r h ab. A gnieszk a Rydz, prof. UAM. J a k o p ierw szy w y stap ił prof. d r hab . Zbi g niew C hojnow ski, k tó ry m ówił o XXI-wiecznych d e b iu ta c h m łodych poetów. D r M a łg o rz a ta P e ro ń (KUL) s c h a ra k te ry z o w a ła n u r t „ośm ielonej w y ob raźni” w poezji roczników 70., ks. d r G rzegorz G łąb (KUL) om ówił n o w ą wizję dziejów w tw órczości M arcin a C iszew skiego, a m g r D o m in ik a K o tu ła (UWM) w ygłosiła re fe ra t pt. U zależnienie czy lęk p r ze d w p ły w e m ? A n d r z e j S o sn o w ski
wobec tra d ycji i k ry ty k i literackiej.
Po k ró tk ie j p rz e rw ie o b ra d y były k o n ty n u o w a n e w dw óch sekcjach. W pierw szej, poświęconej lite ra tu rz e fa n ta sty c zn ej, S a n d ra U ryzaj i P a u lin a S z y m a ń sk a (UAM) za p rez en to w ały jej rozwój n a p rzełom ie XX i XXI w ieku, m g r W a ld e m a r M a z u r (U W r) c h a ra k te ry z o w a ł X X I-w ieczn ą fa n ta s ty k ę , a m g r E w a D ra b (US) o m aw iała o s ta tn ie ten d en cje i h yb ry d aln o ść fa n ta s y w dobie nowoczesności.
A nny N D iaye, prof. UW M, k tó ra n a p o d staw ie tw órczości S ie rg ieja S zargu- no w a om ów iła tendencje „pokolenia n ex t” w lite ra tu rz e rosyjskiej XXI w ie k u oraz d r B a rb a ry Kozak, prezentującej literack ie korzenie prozy B orysa A kunina.
Po k ró tk iej p rzerw ie, w sekcji pierw szej m g r P io tr P rz y tu ła (UWM) w ygłosił re fe ra t pt. „Z cichego św ia ta w św ia ty w iecznie d rżące...” - D antego
droga z k la sy k i do p o p ku ltu ry, czyli „Boska K o m e d ia ” w p o lsk ie j fa n ta styce,
n a to m ia s t m g r W iktor G ardocki (UwB) zap rez en to w ał oblicza lite ra tu ry po ten cjaln ej.
W sekcji rów noległej d r R afał P o k ry w k a (UKW) opow iadał o n iem iec kiej pow ieści pokoleniowej XXI w ieku, m g r W ojciech B oryszew ski (UWM) o p o w ie śc i B ia łe zę b y Z a d ie S m ith , a m g r K a ro l G r z e h n ik o m a w ia ! X X I-w ieczną w izję religijności n a p rzy k ład zie w y b ra n y ch p o staci te rro ry s ty J o h n a U p d ik e’a.
Po p rzerw ie obiadowej w sekcji pod przew odnictw em prof. d ra hab . Zbi g n iew a Chojnow skiego m g r A n n a F ig a (U P w K rakow ie) m ów iła o an tyb oh a- te rz e w polskiej prozie, m g r A n n a K a rp iń s k a (UWM) za p rez en to w ała p isarz y w izjonerów i p ro to p lastó w - literack iej a w a n g a rd y w k o ntek ście lite ra tu ry w spółczesnej, m g r D a ria J a n k o w ia k (UMK) z a s ta n a w ia ła się, ja k p isa rz zdo by w a czytelników , m g r J u s ty n a C zu p iłk a (UŁ) p rz e d sta w iła s tu d iu m doty czące sla m poetry, a m g r O lga S zm id t (U J) w ygłosiła re fe ra t pt. Leche-
vitrin e . P o d m io t m e la n c h o lijn y w lite r a tu r z e X X I w ie k u n a p r z y k ła d z ie „Przezroczystości” M a rk a B ieńczyka.
W sekcji rów noległej d r J a n M ik las-F ran k o w sk i (UG) zajął się za g a d n ie n ie m p olsk iego r e p o r ta ż u lite ra c k ie g o w XXI w ie k u , d r K a m ila B ia lik (UW M) m ó w iła o fe lie to n a c h lu d z i t e a t r u , m g r Z big n iew M a re c k i (A P w S łupsku) sk u p ił się n a pro b lem ach g atu n k o w y ch w spółczesnych „czytadeł” d la kobiet, a d r K a ta rz y n a Kłos (O lsztyn) s c h a ra k te ry z o w a ła w y b ran e a s p e k ty futurologii neorom antycznej.
