Streszczenie
Artykuł przedstawia rolĊ informatyki w procesach tworzenia i upowszechniania zasobów wiedzy na przykładzie platformy zarządzania wiedzą o projektach naukowo-badawczych zrealizowanej w oparciu o oprogramowanie OfficeObjects®.
Słowa kluczowe: zarzdzanie wiedz, projekt badawczy, dokumenty, procesy, mapy wiedzy
1. Wprowadzenie – Projekt badawczy jako centrum powstawania wiedzy
Informatyczne wsparcie zarzdzania wiedz, a w szczególnoci procesów tworzenia wiedzy, obejmuje obsług procesów badawczych (ang. scientific workflow) i zarzdczych realizowanych w ramach projektów naukowo-badawczych.
Projekt badawczy jest form struktury organizacyjnej zorientowanej na dobrze okrelony cel, której immanentn cech jest jej przejciowy charakter. Projekt badawczy zaczyna si i koczy w dobrze okrelonych momentach czasowych, a jego wynikiem jest kapitał intelektualny (wiedza) oraz materialny, wytworzone jako produkty prac naukowo-badawczych. Centralnymi obszarami modelu projektu s Społeczno projektu, wytwarzane w ramach jego realizacji Akta projektu oraz wykorzystywane w ramach prowadzonych prac naukowo-badawczych Zasoby informacji.
Praca grupowa (wymiana dokumentów) Wybierz
Wykorzystaj Dopasuj
ZapamiĊtaj Metody szukania rozwiązaĔ
Case-based reasoning (CBR)
Praca grupowa (telekonferencja))
Procedury badawcze Akta projektu Monthly Statement Acct No. 1234-567-8910 $123.00 $456.00 $789.00 $1011.12 DebitsWithdrawals First Item Second Item Third Item Four th Item Deposits/Credits Invoice 12345 Eastman Sof tware 901 Elmgrove Rochester NY 14653 Repozytoria dokumentów Zasoby informacji Społeczno projektu Koordynator Współpracownicy (A) Współpracownicy (B) Współpracownicy (C) Projekt Infrastruktura komunikacyjna Dokumenty papierowe Fax Poczta elektroniczna Portal dostpowy Procesy obiegu dokumentów
Rysunek 8 Model wymagaĔ zarządzania wiedzą w projekcie badawczym ródło: Opracowanie własne.
Społeczno projektu
Społeczno projektu jest dynamicznie zmieniajc si, za wyjtkiem roli koordynatora pro-jektu, grup wykonawców rónorodnych zada badawczych, technicznych i zarzdczych uczestni-czcych w tworzeniu produktów projektu stanowicych jego dokumentacj, w tym dokumentacj fizycznych produktów projektu takich jak np. prototypy urzdze. Istotnym aspektem zarzdzania tak grup uczestników projektu jest rónorodny i zmieniajcy si dynamicznie zakres uprawnie dostpu do informacji wytwarzanej w trakcie realizacji projektu.
Akta projektu
Akta projektu powinny stanowi dobrze uporzdkowan kolekcj dokumentów wytworzo-nych w trakcie projektu lub dokumentów pozyskawytworzo-nych z zewntrz projektu, bdcych istotnym materiałem referencyjnym. Naley przyj, e taksonomia typów dokumentów składajcych si na dokumentacj projektu moe istotnie róni si w zalenoci od typów oraz dziedziny podejmo-wanych prac badawczych. Tak wic wanym wymaganiem jest moliwo opisania hierarchicznej taksonomii struktury akt projektów w modelu ontologii platformy zarzdzania wiedz.
Zasoby informacji
Zasoby Informacji projektu obejmuj rónorodne ródła informacji badawczej i technicznej, które s wykorzystywane jako materiał referencyjny w prowadzonych pracach. Szczególnie istot-nymi ródłami informacji mog by wewntrzne lub zewntrzne zasoby wiedzy wytworzone w ramach poprzedzajcych lub współbienych projektów badawczych.
Wanymi obszarami wsparcia informatycznego dla prowadzonych projektów badawczych s Infrastruktura komunikacyjna oraz wsparcie dla Metod szukania rozwiza badawczych. Szczególnie ten drugi obszar w sposób bezporedni stanowi wsparcie procesów tworzenia wiedzy w projektach badawczych.
Infrastruktura komunikacyjna jest naturaln platform współpracy w ramach projektu badaw-czego oraz pomidzy zespołami badawczymi tej samej lub rónych instytucji. Wymiana Doku-mentów papierowych i Poczta elektroniczna stanowi tradycyjne elementy infrastruktury ze wszystkimi znanymi powszechnie ich mankamentami. Portal dostpowy czy te procesy obiegu dokumentów elektronicznych s znacznie bardziej efektywn metod komunikacji, szczególnie w ramach zespołu projektowego, ze wzgldu na moliwoci wnikliwej adresacji rozsyłanych in-formacji oraz na łatwo utrzymania kompletnych akt projektu obejmujcych nie tylko wytworzo-n w ramach projektu dokumentacj lecz równie formalny zapis wszystkich procedur współpra-cy.
Metody szukania rozwiza obejmuj takie oczywiste techniki badawcze jak analiza istnie-jcych rozwiza (ang. case-based reasoning), przez rónorodne techniki pracy grupowej do sformalizowanych procedur badawczych. Analiza przypadków badawczych w zakresie wyników prac badawczych oraz metod ich otrzymania i weryfikacji wymaga wsparcia precyzyjnych mecha-nizmów wyszukiwania informacji w wewntrznych i zewntrznych zasobach wiedzy. Odpowied-nie indeksowaOdpowied-nie tych zasobów oraz ocena ich relewancji, zazwyczaj dokonywana przez uyt-kowników reprezentujcych dan dziedzin przez odpowiednie etykiety oceny, w powanym stopniu ułatwiaj przeszukiwanie zasobów wiedzy. Oczywistym obowizkiem jest zapis osigni-tych rezultatów badawczych, przy czym podstawowym ograniczeniem dostpnoci moe by polityka publikacji wyników prac badawczych obowizujca w danej instytucji.
Wsparcie dla procedur badawczych stanowi szablony procesów badawczych (ang. scientific workflows) dotyczce typów projektów badawczych jak i typów indywidualnych zada podejmo-wanych w ramach tych projektów.
2. Platforma zarzdzania wiedz o zasobach naukowo-badawczych
Architektura platformy zarzdzania wiedz o zasobach naukowo-badawczych, któr przed-stawia Rysunek 9, obejmuje dwie podstawowe warstwy funkcjonalne:
wewntrzn – zrealizowan jako repozytorium zasobów wiedzy obejmujce takie funkcje jak zarzdzanie procesami pracy grupowej, obiegiem dokumentów, zarzdzanie zasobami do-kumentacji i zarzdzanie projektami oraz
zewntrzn – obejmujc portale informacyjne skierowane do rónych docelowych grup odbiorców i umoliwiajce komunikacj (redagowanie informacji, ich publikacj i łatwe wy-szukiwanie) pomidzy uytkownikami wywodzcymi si z rónych instytucji badawczych działajcych w ramach wspólnego konsorcjum (np. Fundacja Technology Partners), jak rów-nie publikowanie informacji o działalnoci naukowej przeznaczonych dla potencjalnych partnerów badawczych lub handlowych.
Wewntrzna Platforma Zarzdzania Wiedz Zewntrzny Portal Zarzdzania Wiedz Publiczny Portal Zarzdzania Wiedz
Repozytorium zasobów wiedzy Mapa wiedzy
Model struktury Mapa wiedzy
Mapa wiedzy
Instytut Badawczy
wiat zewntrzny Konsorcja Instytucji
Odwzorowania Odwzorowania Odwzorowania
Rysunek 9. Architektura platformy zarządzania wiedzą ródło: Opracowanie własne.
Istotn cech architektury systemu jest centralne repozytorium zawierajce informacje o wszystkich zasobach wiedzy objtych systemem, zorganizowane w oparciu o dobrze okrelony strukturalny model tych zasobów przy jednoczesnym zapewnieniu dostpu do informacji po-przez wiele perspektyw zrealizowanych jako arbitralnie złoone sieci powiza wspomagajcych nawigacyjne wyszukiwanie i kojarzenie rónych typów powizanych ze sob zasobów. Takie
perspektywy, nazwane mapami wiedzy, pozwalaj na selektywne udostpnianie informacji w oparciu o model zasobów dopasowany do zainteresowa i moliwoci percepcji docelowej grupy odbiorców.
Złoone struktury map wiedzy s automatycznie tworzone i aktualizowane przez zdefiniowa-ne w systemie funkcje odwzorowa pomidzy strukturalnym modelem zasobów wiedzy a odpo-wiednimi sieciami powiza.
3. Repozytorium zasobów wiedzy
Architektura repozytorium zasobów wiedzy, któr prezentuje Rysunek 10, obejmuje trzy pod-stawowe obszary funkcj zbiór obiektów informacyjnych wraz z przyjtymi perspektywami (mo-delami) zasobów wiedzy, procesy pracy wraz z opisami ontologii wspieranego rodowiska ba-dawczego oraz narzdzia wspierajce projektowanie i implementacj nowych typów zasobów wiedzy oraz procesów pracy.
Strukturalny model zasobów danych
Strukturalny model zasobów wiedzy słuy do definiowania typów obiektów informacyjnych reprezentujcych zasoby wiedzy i zawierajcych metadane charakteryzujce dany typ oraz dowol-n struktur plików binarnych.
Skład obiektów binarnych Monthly S tatement Acct No. 1234-567-8910 $12 3. 00 $45 6. 00 $78 9. 00 $1 011.1 2 DebitsWithdrawals First Ite m Seco nd Ite m Third It e m Fo urth I tem Deposits/ Credits Monthly S tatement Acct No. 1234-567-8910 $1 23. 00 $4 56. 00 $7 89. 00 $10 11 .12 DebitsWithdrawals First It em Sec ond It em Third It em Fourth Ite m Deposits/ Credits Monthly S tatement Acct No. 1234-567-8910 $12 3. 00 $45 6. 00 $78 9. 00 $1 011.1 2 DebitsWithdrawals First Ite m Seco nd It e m Third It e m Fo urth I tem Deposits/Credits Indeksy Pełno tekstowe
Meta-dane obiektów informacyjnych
Zbiór obiektów informacyjnych
Perspektywy repozytorium obiektów informacyjnych
Struktura zasobów wiedzy Model wiedzy
Procesy pracy O n Ontologia procesów Instancje procesów rodowisko projektanta Edytor formularzy Edytor definicji procesów Edytor ontologii
Rysunek 10. Repozytorium zasobów wiedzy ródło: Opracowanie własne.
Wyszukiwanie obiektów informacyjnych moe by realizowane w oparciu o wartoci meta-danych danego typu zasobu lub poprzez mechanizm wyszukiwania pełnotekstowego uwzgldnia-jcego zawarto meta-danych oraz dokumentów tekstowych.
Zasoby wiedzy mog by grupowane w drzewach kategoryzacji stanowicych hierarchiczne struktury tworzone automatycznie w oparciu o wartoci wybranych atrybutów metadanych. Alter-natywn technik grupowania obiektów informacyjnych s foldery reprezentujce struktury tema-tyczne przyjte dla repozytorium lub tworzone przez poszczególnych jego uytkowników jako obszary robocze. Przykład struktury zasobów wiedzy pokazuje Rysunek 11 przedstawiajcy hie-rarchiczny model zasobów wiedzy repozytorium Fundacji Technology Partners.
Dokumentacja utrzymywana w aktach projektów badawczych stanowi, razem z odpowiednimi procesami pracy, model wspierajcy działalno naukowo-badawcz. W ramach tego modelu odbywa si zarzdzanie prawami dostpu do akt projektu lub do jego poszczególnych dokumen-tów. Prawa dostpu mog by zmieniane dynamicznie w ramach realizowanych procesów pracy. Akta projektów s opisywane odpowiednimi zbiorami metadanych definiowanych w zakresie poszczególnych typów działalnoci i umoliwiajcych odpowiednio wyszukiwanie oraz grupowa-nie obiektów informacyjnych w ramach drzew kategoryzacji.
Zarzdzanie repozytorium zasobów wiedzy obejmuje dwie grupy funkcji uytkowych, to jest tworzenie dokumentacji i obsług dostpu. W pierwszym przypadku uytkownik repozytorium tworzy nowe lub modyfikuje istniejce obiekty informacyjne wprowadzajc wartoci metadanych obiektu informacyjnego oraz zapisujc jego dokumentacj w postaci plików treci. W przypadku modyfikacji istniejcych obiektów informacyjnych tworzone s nowe wersje zawartoci i metada-nych tych obiektów. W drugim przypadku wspierane s cieki dostpu do obiektów informacyj-nych poprzez tworzenie odpowiednich uprawnie dla wybrainformacyj-nych uytkowników repozytorium, tworzenie rónych uytecznych taksonomii zasobów wiedzy i odpowiedni kategoryzacj obiek-tów informacyjnych, przez udostpnienie funkcji wyszukiwania strukturalnego po wartociach atrybutów metadanych oraz wyszukiwanie pełnotekstowe zarówno po zawartoci plików teksto-wych, jak i po zawartoci tekstowych atrybutów metadanych.
Rysunek 11. Struktura zasobów wiedzy repozytorium Fundacji Technology Partners ródło: Opracowanie własne.
Mapy wiedzy
Mapy wiedzy pozwalaj na definiowanie dowolnych sieci powiza poj stanowicych od-wzorowanie metadanych obiektów informacyjnych zgodnie z przewidywanym modelem wykorzy-stania zasobów wiedzy. Tworzone perspektywy zasobów wiedzy s podstawowym modelem nawigacyjnego dostpu dla uczestników rónych grup docelowych uytkowników repozytorium. W kadym momencie nawigacji w mapie wiedzy istnieje moliwo dostpu do dokumentów repozytorium odnoszcych si do danego pojcia. Przykład sieci powiza mapy wiedzy dostp-nej w ramach graficznego nawigatora pokazuje Rysunek 12.
Platforma OfficeObjects® pozwala na definiowanie dowolnej liczby modeli map wiedzy przeznaczonych do wykorzystania w ramach repozytorium zasobów informacyjnych lub publiko-wanych w portalach informacyjnych. Dostp do poszczególnych typów map wiedzy jest regulo-wany poprzez odpowiednio rozbudoregulo-wany mechanizm kontroli dostpu do zasobów wiedzy. Mapy wiedzy s budowane w oparciu o standard sieci semantycznych Topic Maps (ISO 13250).
Rysunek 12. Graficzny nawigator w mapie wiedzy ródło: Opracowanie własne.
Procesy pracy
Podstawowe grupy funkcji uytkowych repozytorium zasobów wiedzy obejmuj wsparcie dla zarzdzania procesami obiegu dokumentów i zarzdzania projektami badawczymi, przy czym wsparcie dla zarzdzania projektami, poza utrzymaniem centralnej dokumentacji wszystkich pro-jektów, skoncentrowane jest na monitorowaniu przebiegu procesów projektu oraz raportowaniu. Dokumentacja oraz procesy obsługiwane w tej warstwie systemu zarzdzania wiedz s dostpne wyłcznie dla autoryzowanych pracowników instytucji bdcej włacicielem repozytorium syste-mu.
Zarzdzanie procesami obsługi korespondencji
Zarzdzanie procesami obsługi korespondencji obejmuje zestaw funkcji uytkowych umoli-wiajcych utrzymanie komunikacji ze wiatem zewntrznym poprzez obsług Korespondencji wchodzcej i Korespondencji wychodzcej oraz wsparcie wymiany dokumentacji i wiedzy w ramach pracy grupowej poprzez obsług Korespondencji wewntrznej. W tym ostatnim przy-padku budowana jest infrastruktura dla przebiegu procesów pracy grupowej polegajcej na wspól-nym tworzeniu zawartoci obiektów informacyjnych oraz wspierane s procesy opiniowania i/lub recenzowania wyników prac badawczych przez wyznaczone osoby. Selektywne udostpnianie produktów prac badawczych uytkownikom w ramach tej samej instytucji wspiera mechanizmy wymiany wiedzy oraz ponownego uycia wartociowych elementów wyników prac badawczych. Zarzdzanie projektami
Zarzdzanie projektami obejmuje trzy podstawowe grupy przypadków uycia, to jest Defini-cj projektu, Monitorowanie projektu i Raportowanie stanów oraz statystyk projektów.
Rysunek 13. Elementy definicji harmonogramu i zasobów projektu badawczego ródło: Opracowanie własne.
W pierwszym przypadku s wykorzystane standardowe narzdzia definiowania harmonogra-mów projektów oraz przydziału zasobów takie jak MS Project lub Gantt Project. Monitorowanie projektów jest moliwe dziki zastosowaniu platformy zarzdzania procesami oraz dziki opraco-waniu odpowiednich mechanizmów odwzorowania harmonogramu i modelu zasobów projektu na definicj procesu pracy i jego model ról wyznaczajcy wykonawców poszczególnych zada. Ra-portowanie obejmuje generowanie powiadomie o odchyleniach od załoonych parametrów pro-jektu takich jak przekroczenia czasu realizacji czy nadmierne wykorzystanie zasobów. Periodycz-ne gePeriodycz-nerowanie raportów statystycznych obejmujcych całe portfolio realizowanych projektów dostarcza kierownictwu instytucji niezbdnej wiedzy na temat stanu realizacji prac oraz wykorzy-stania zasobów instytucji.
Narzdzia projektowania repozytorium zasobów wiedzy
Projektowanie i implementacja repozytorium zasobów wiedzy wymaga podejmowania wielu decyzji projektowych dotyczcych struktury i zakresu przechowywanych informacji oraz sposo-bów ich wykorzystania. Stopie skomplikowania procesu projektowania i implementacji systemu zarzdzania wiedz wymaga zastosowania odpowiedniej metodyki projektowania. Zarys takiej metodyki pokazujcy jej zakres i struktur przedstawia Rysunek 14.
Rysunek 14. Zarys metodyki projektowania repozytorium zasobów wiedzy ródło: Opracowanie własne.
Platforma OfficeObjects® zawiera odpowiednie oprogramowanie narzdziowe wspierajce proces projektowania i implementacji repozytorium zasobów wiedzy zarówno w zakresie jego struktury i zawartoci, jak i jego wykorzystania bezporednio poprzez odpowiednie perspektywy oraz w ramach procesów pracy wspierajcych procedury naukowo-badawcze. Zestaw narzdzi projektowych, który schematycznie przedstawia Rysunek 15, obejmuje narzdzie projektowania procesów pracy umoliwiajce graficzne modelowanie procesów w oparciu o standardow nota-cj Business Process Modelling Notation (BPMN), narzdzie tworzenia formularzy elektro-nicznych pozwalajcych na zapisywanie i wykorzystanie metadanych obiektów informacyjnych oraz narzdzie tworzenia i przetwarzania zasobów ontologii systemu takich jak mapy wiedzy, słowniki, modele otoczenia procesów pracy oraz modele uprawnie dostpu do zasobów wiedzy i procesów pracy.
Platforma zarzdzania procesami pracy OfficeObjects®WorkFlow ma midzy innymi nast-pujce moliwoci technologiczne:
Elastyczne tworzenie definicji procesu Graficzne edytory
Elastyczne przypisywanie wykonawców do czynnoci Obsługa podprocesów
Modyfikacja definicji w trakcie wykonania procesu Komunikacja pomidzy procesami
Wykonywanie zdefiniowanych procesów pracy Monitorowanie wykonania procesów (instancji) Automatyzacja dekretacji korespondencji Praca grupowa
Moliwo prowadzenia i moderowania dyskusji
Współdzielone repozytorium dostpne tylko dla danej grupy Moliwo tworzenia i dodawania nowych wtków w dyskusji Łatwo integracji z systemami zewntrznymi
Rysunek 15. NarzĊdzia projektowania i implementacji repozytorium zasobów wiedzy ródło: Opracowanie własne.
Modele ontologiczne opisujce rodowisko procesów pracy zrealizowane w ramach repozyto-rium zasobów wiedzy obejmuj midzy innymi nastpujce elementy:
Definiowanie i rozbudowa systemu o nowe słowniki Import, eksport danych słownikowych
Definiowanie drzew kategoryzacji
Definiowanie wielopoziomowej struktury organizacyjnej Definiowanie uytkowników i grup uytkowników Definiowanie i egzekwowanie uprawnie
4. Portale informacyjne
Zarzdzanie portalami informacyjnymi słucymi do publikacji zasobów wiedzy oraz usług dostpnych dla uytkowników zewntrznych wymagaj stworzenia silnej roli Redaktora Portalu odpowiedzialnego za redagowanie portalu zarówno pod ktem szaty graficznej, jak i formy publi-kowanych informacji. Natomiast uytkownikami portali s pracownicy powizanych instytucji badawczych lub uytkownicy zewntrzni uzyskujcy dostp bez koniecznoci autoryzacji w
sys-temie. Przykładowe strony portali informacyjnych zrealizowanych na platformie OfficeObjects® przedstawia Rysunek 16.
Rysunek 16. Przykładowe strony portalu informacyjnego ródło: Opracowanie własne.
Podstawowym celem portalu informacyjnego dla powizanych instytucji badawczych jest uruchomienie synergii wynikajcej ze współpracy badawczej i technicznej jak równie stymulacja wymiany wiedzy i nawizywania kontaktów indywidualnych w ramach społecznoci pracowni-ków naukowych. Tak wic informacja dostpna w tej warstwie systemu jest z definicji otwarta i przeznaczona dla szerokiej, chocia ograniczonej i zamknitej, społecznoci pracowników ba-dawczych i kierownictwa instytucji współpracujcych.
Podstawowymi grupami funkcji aplikacyjnych dostpnych w tej warstwie systemu zarzdza-nia wiedz s funkcje wyszukiwazarzdza-nia informacji dostpnych w ramach portalu, funkcje redakcji portalu oraz funkcje publikacji informacji.
Wyszukiwanie informacji
Wyszukiwanie informacji w portalu informacyjnym stanowi podstawowy zestaw funkcji uytkowych przeznaczonych dla jego uytkowników. Mechanizmy nawigacji wspierane przez odpowiednie taksonomie, mapy wiedzy i etykiety (tagi), tworzone przez uytkowników jako spontaniczna kategoryzacja zasobów wiedzy, ułatwiaj przegldanie dostpnych w portalu obiek-tów informacyjnych.
Wyszukiwanie w oparciu o kategoryzacje, takie jak wartoci atrybutów metadanych tworzone w oparciu o predefiniowane słowniki lub struktura folderów grupujcych obiekty informacyjne
według dowolnych, dynamicznie ustalanych kryteriów, wspieraj klasyczne wyszukiwanie struk-turalne. Tworzenie dodatkowych zbiorów atrybutów metadanych dla poszczególnych typów obiektów informacyjnych w znacznym stopniu rozbudowuje aparat wyszukiwania strukturalne-go.
Wyszukiwanie pełnotekstowe obejmuje moliwo wykonywania zapyta zawierajcych złoone wyraenia logiczne budowane w oparciu o funktory zdaniotwórcze i słowa lub frazy jzy-ka naturalnego oraz stanowi podstawowy aparat wyszukiwania plików tekstowych lub plików, których metadane zawieraj pola tekstowe. Budowane dynamicznie w trakcie tworzenia i/lub aktualizacji obiektów informacyjnych indeksy wyszukiwania pełnotekstowego umoliwiaj wy-dajne przeszukiwanie duych zasobów wielojzycznych dokumentów tekstowych. Inn, równie uyteczn technik wyszukiwania dokumentów tekstowych jest automatyczna klasyfikacja treci oparta o metody statystycznej analizy tekstów. Dobrze przygotowane zbiory uczce algo-rytmy analityczne pozwalaj na osignicie ponad 80% dokładnoci zaliczania klasyfikowanych tekstów do właciwej kategorii.
Funkcje redakcji portalu
Funkcje redakcji portalu s udostpnione członkom redakcji portalu pracujcym jako stały, wyłoniony sporód pracowników, zespół zadaniowy odpowiedzialny za wszystkie aspekty funk-cjonowania portalu informacyjnego. Do zada redaktorów portalu naley konfigurowanie stron, a w ramach stron portletów, zgodnie z prowadzon polityk informacyjn wynikajc z wymaga partnerów projektu. Zastosowanie oprogramowania narzdziowego zgodnego ze standardem JEE JSR 286 pozwala na uzyskanie wystarczajcych moliwoci technicznych wspierajcych ten za-kres prac.
Istotn z punktu widzenia wsparcia administracji portalem grup funkcji s mechanizmy tworzenia i utrzymania ontologii portalu zawierajcej midzy innymi takie informacje jak uprawnienia uytkowników portalu, taksonomie wspierajce nawigacj po zasobach portalu oraz mapy wiedzy udostpnianych w ramach systemu.
Redagowanie treci publikowanych w portalu informacji nie odbiega od klasycznych funkcji redakcji konwencjonalnych i polega na kontroli edycyjnej oraz, w wybranych przypadkach, mery-torycznej, a take na utrzymaniu zawartoci portalu w zgodnoci z przyjt polityk informacyjn. W ramach portalu informacyjnego istnieje moliwo udostpniania mechanizmów definio-wania usług, takich jak subskrypcje okrelonych typów informacji, mechanizm wymiany in-formacji poprzez list dyskusyjn lub bezporednie komunikaty oraz moliwo tworzenia pro-cesów obsługujcych złoone interakcje uytkowników portalu wykorzystujcych zintegrowane w ramach procesu funkcje aplikacyjne.
Ostatni grup funkcji redakcyjnych s mechanizmy analizy wykorzystania portalu ze-wntrznego obejmujce biece monitorowanie jego eksploatacji oraz generowanie raportów zawierajcych statystyki dostpu.
Publikacja informacji
Publikacja informacji w portalu informacyjnym moe obejmowa publikacj artykułów prowadzon przez upowanionych pracowników partnerów projektu pod nadzorem redaktorów portalu w ramach wspieranej przez portal procedury akceptacji artykułów. Dodatkowo mog by uruchomione funkcje tworzenia treci bezporednio przez uytkowników portalu zewntrznego wykorzystujcych takie standardowe mechanizmy jak tworzenie blogów, publikacja wpisów Wiki oraz serwis społecznociowy przeznaczony dla uytkowników portalu.
Bibliografia
[1] Zespół, Podrcznik Experta OfficeObjects®Document Manager, Rodan Systems, Sopot 2010. [2] Zespół, Podrcznik Experta OfficeObjects®Ontology Manager, Rodan Systems, Sopot 2010. [3] Zespół, Podrcznik Experta OfficeObjects®WorkFlow, Rodan Systems, Sopot 2010.
KNOWLEDGE MANAGEMENT IN R&D Summary
The article presents the role of IT in the process of creating and disseminating knowledge on the example of knowledge management platform for scientific re-search projects realized on the basis of OfficeObjects® software.
Keywords: knowledge management, research project, documents, processes, knowledge maps
Witold Staniszkis Rodan Systems S.A.
