ISSN: 1896-382X | www.wnus.edu.pl/pl/epu/ DOI: 10.18276/epu.2016.123-31 | strony: 337-343
+$/,1$ĝ:,(%2'$
Akademia Obrony Narodowej1
PROGNOZY ROZWOJU RYN.835$&<:632á(&=(ĔSTWIE INFORMACYJNYM
Streszczenie
Perspektywa finansowa lat 2014–RWZRU]\áDNROHMQHV]DQVHQDZVSDUFLHURz-ZRMXVSRáHF]HĔVWZDLQIRUPDF\MQHJREfektywny rynek pracy jest jednym z kluczowych czynników, G]LĊNL NWyUHPX PRĪOLZ\ MHVW UR]ZyM $UW\NXá SRĞZLĊFRQR GLDJQR]LH V\Wu-DFMLQDU\QNXSUDF\RUD]LGHQW\ILNDFML]DJDGQLHĔLWUHQGyZZDĪQ\FKGODEH]SLHF]HĔVWZD VSRáHF]QHJRGODNWyUHJRSRGVWDZąMHVWSHZQRĞü]DWUXGQLHQLD:\áDQLDMąFDVLĊV\WXDFMD ma znaczenie strategiczne, ERZLHP SU]HZLG\ZDQLD WUHQGyZ QD U\QNX SUDF\ Vą V]F]e-JyOQLHLVWRWQHZNRQWHNĞFLH]PLDQGHPRJUDILF]Q\FK, DZLĊFSU]\V]áRĞFLNUDMX
6áRZDNOXF]RZH technologie ICT, rynek pracy, nowe zawody.
Wprowadzenie
Projekt programu operacyjnego Polska Cyfrowa (MAiC 2014) jako szczegól-QLH ZDĪQH FHOH SU]HZLGXMH Z]PRFQLHszczegól-QLH F\IURZ\FK SRGVWDZ UR]ZRMX NUDMX ZRSDUFLXRV]HURNLGRVWĊSGRV]\ENLHJRInternetuHIHNW\ZQHLSU]\MD]QHXĪ\WNRw-nikom e-XVáXJLSXEOLF]QHRUD]VWDOHURVQąF\SR]LRPNRPSHWHQFMLF\IURZ\FKVSRáe-F]HĔVWZD2 : NRQWHNĞFLH WDN VIRUPXáRZDQ\FK FHOyZ QLH]Z\NOH LVWRWQD VWDMH VLĊ
LGHQW\ILNDFMDF]\QQLNyZNWyUHZQDGFKRG]ąFHMSU]\V]áRĞFLEĊGąNV]WDáWRZDüU\QHN pracy.
1 =DNáDG =DU]ąG]DQLD 5\]\NLHP Z ,QVW\WXFLH ,QĪ\QLHULL 6\VWHPyZ %H]SLHF]HĔVWZD QD
Wydziale BezpiHF]HĔVWZD1DURGRZHJRZ:DUV]DZLH
2
3UREOHPSRWU]HELUR]ZRMXNRPSHWHQFMLSRUXV]RQRZDUW\NXOH +ĝZLHERGD.V]WDáWo-ZDQLH NRPSHWHQFML RE\ZDWHOVNLFK QD SRWU]HE\ UR]ZRMX VSRáHF]HĔVWZD LQIRUPDF\MQHJR, Szczecin
'R SURJQR]RZDQLD SU]\V]áRĞFL XĪ\ZD VLĊ UyĪQ\FK WHFKQLN L QDU]ĊG]L Z\No- U]\VWXMHVLĊUR]PDLWHSRGHMĞFLDWHRUHW\F]QH:SURJQR]RZDQLXSU]\V]áRĞFLĞZLDGo-PRĞüQDV]\FKGRĞZLDGF]HĔLZLHG]DQDWHPDWKLVWRULLRGJU\ZDMąQLHEDJDWHOQąUROĊ +LVWRULD PRĪH E\ü WDNĪH GRVNRQDá\P GRVWDUF]\FLHOHP Dnalogii, perspektyw przy-GDWQ\FKZSU]\JRWRZ\ZDQLXVFHQDULXV]\SU]\V]áRĞFL$OHLQDF]HMSU]HGVWDZLDMąVLĊ SUyE\ SURJQR]RZDQLD ZSá\ZX UR]ZRMX L ]DVWRVRZDĔ WHFKQRORJLL QD U\QHN SUDF\ ZSU]\V]áRĞFL-XĪREHFQLHRGF]XZDP\]PLDQ\MDNLHZ\ZRáXMąWHFKQRORJLH]Rb-V]DUX,&7Z]DNUHVLHZ\PDJDĔNRPSHWHQFMLZLHG]\i XPLHMĊWQRĞFL, MDNLPLPXV]ą VLĊOHJLW\PRZDüSUDFRZQLF\.
:Sá\ZHZROXFMLLLQWHQV\ZQHJRUR]ZRMXWHFKQRORJLLZRVWDWQLPF]DVLH]ZáDVz-cza systemów mobilnej komunikacji, Internetu, rozwoju systemów kontroli, takich MDNQS*36UyĪQHJRURG]DMXV\VWHPyZPRQLWRULQJXRGF]XZDVLĊMDNRSRGQRV]HQLH poziomu HIHNW\ZQRĞci G]LDáDĔLSR]LRPXEH]SLHF]HĔVWZD MHGQDNĪHSURFHVWHQRGEy- ZDVLĊ]QDUXV]HQLHPQDV]HMSU\ZDWQRĞFL 3RQDGWRMHGQ\P]DPELZDOHQWQ\FKVNXt-ków jest prRFHV]DFLHUDQLDVLĊJUDQLF\PLĊG]\SUDFąD]DMĊFLHPDWDNĪHRGF]XZDQ\P RJUDQLF]DQLHP F]DVX SU\ZDWQHJR RUD] Z]UDVWDMąF\PL Z\PDJDQLDPL ]DDZDQVRZa-Q\FKXPLHMĊWQRĞFLLNRPSHWHQFML]]DNUHVXZ\NRU]\VWDQLD,&7QDU\QNXSUDF\
1. :Sá\ZUR]ZRMX,&7QDU\QHNSUDcy
Wraz z rozwojem WHOHLQIRUPDW\NL QDVWąSLá G\QDPLF]Q\ UR]ZyM VHNWRUD XVáXJ LQIRUPDF\MQ\FKNWyU\]ZLĊNV]DVZyMXG]LDáZ3.%LJHQHUXMHMHGQRF]HĞQLHPLHj-sca pracy. ']LĞ XG]LDá ,&7 Z WZRU]HQLX SROVNLHJR 3URGuktu Krajowego Brutto to ok. 5%. 3URJQR]XMHVLĊĪHw 2020 roku ma RVLąJQąüRG 9% do 13% PKB. W fir-PDFKĞZLDGF]ąF\FKXVáXJL,7SUDFXMHZ3ROVFHSRQDGW\VRVyE:DUWRĞüU\QNX XVáXJ,7WR FDáNRZLWHMZDUWRĞFLU\QNX,7ZPolsce (dane IDC).
W QDGFKRG]ąF\FKODWDFKprzewiduje VLĊdalszy, ale umiarkowany rozwój ryn-NX XVáXJ 3URJQR]XMH VLĊ ĪH G\QDPLF]Q\ Z]URVW PRJą odnotRZDü XVáXJL tylko z zakresu hostingu infrastruktury (hosting infrastructure services, 17,5% CAGR, 2013– L ]DU]ąG]DQLD DSOLNDFMDPL NOLHQWD hosted application management, 17,6% CAGR, 2013–2018), GR F]HJR PRĪH VLĊ SU]\F]\QLü V]HUV]H Z\NRU]\VWDQLH UR]ZLą]DĔZFKPXU]H
'RW\FKF]DVRZH REVHUZDFMH U\QNX SRWZLHUG]DMą LQIRUPDFMH ĪH ZLĊNV]RĞü dodatkowo wykreowanych miejsc pracy w sekWRU]H XVáXJ E\áD VNRQFHQWURZDQD w trzech REV]DUDFKZNWyU\FKV]HURNRZ\NRU]\VWXMHVLĊQRZHWHFKQLNLLWHFKQROo-gie informacyjne:
1. Sektor uVáXJU\QNRZych: informatyka, turystyka, transpoUWORWQLF]\LXVáXJL biznesowe.
2. Sektor uVáXJSXEOLF]Qych: sektor edukacji i zdrowia. 3. Sektor uVáXJosobistych: kultura, rekreacja i wypoczynek.
1LHZLHONL QDWRPLDVW E\á Z]URVW ]DWUXGQLHQLD Z ZLHOX XVáXJDFK WUDG\F\MQ\FK DQDZHWZ\VWąSLáUHJUHVZKDQGOXGHWDOLF]Q\PXVáXJDFKSRF]WRZ\FKEDQNRZ\FK ubezpieczeniach i administracji publicznej. Technologie dla rynku pracy JHQHUXMą ]DUyZQRV]DQVHMDNL]DJURĪHQLD WDEHOD
=JRGQLH]UDSRUWHP2(&'3ROVND]DMĊáDPLHMVFHQDNUDMHSRGZ]JOĊ GHPMDNRĞFLU\QNXSUDF\1DMZLĊNV]\PLVáDERĞFLDPLnaszego rynku pracy Vą
EH]URERFLHZĞUyGPáRG\FK XPRZ\QDF]DVRNUHĞORQ\ niskie pensje,
VWUHVLQLHUyZQRĞFLSáDFRZH
:HGáXJUDSRUWX3RODF\VąOHSLHMZ\NV]WDáFHQLZLĊFHMSUDFXMą, ale mniej zara-ELDMą QLĪZLQQ\FKNUDMDFK.
Tabela 1 =PLDQ\QDU\QNXSUDF\Z\ZRáDQHUR]ZRMHPWHFKQRORJLL,&7
Szanse =DJURĪHQLD
nowe formy pracy,
powstanie nowych zawodów, nowe miejsca pracy, zmniejszenie bezrobocia, QLH]DOHĪQRĞüRGPLHMVFD]DPLHV]NDQLD
polepszenie warunków pracy, NRQLHF]QRĞüXVWDZLF]QHJRNV]WDáFHQLD minimalizacja kosztów utrzymania powierzchni
biurowych ]ZLĊNV]HQLHEH]URERFLDSRprzez automatyza-FMĊSHZQ\FKVWDQRZLVNSUDF\ ]PQLHMV]HQLD]DWUXGQLHQLDZSU]HP\ĞOH i rolnictwie, SRZLĊNV]HQLHOXNLSRNROHQLRZHM NRQLHF]QRĞüNV]WDáFHQLDXVWDZLF]QHJRL]GRl-QRĞFLGRSU]HNZDOLILNRZDĔ ħUyGáR RSUDFRZDQLHZáDVQH W najkorzystniejszej V\WXDFMLQDU\QNXSUDF\VąRVRE\RQDMZ\ĪV]\FKNZDOLIi-kacjach zawodowych. W 2015 roku ZVNDĨQLNL U\QNX SUDF\ SRSUDZLá\ VLĊ, a stopa EH]URERFLDZ\QLRVáD, RVLąJDMąc ZDUWRĞüFRUD]EOLĪV]ąKLVWRU\F]QHJRPLQLPXP (7%) z 2008 roku. :\VWĊSXMH MHGQDN Z\UDĨQH ]UyĪQLFRZDQLH Z SRV]F]HJyOQ\FK UHJLRQDFK NUDMX 7D QLHMHGQRURGQRĞü MHVW Z\QLNLHP QLHUyZQRPLHUQHJR UR]ZRMX VSRáHF]QR-gospodarczego regionów.
2. Aktualne trendy na rynku pracy IT w Polsce
3RWU]HE\U\QNXZ\PXV]DMąQDILUPDFKSRV]XNLZDQLHSUDFRZQLNyZRZąVkich VSHFMDOL]DFMDFKZREV]DU]H,70LĊG]\LQQ\PLFRUD]ZLĊNV]ąSRSXODUQRĞFLąFLHV]ą VLĊ umieMĊWQRĞFL w zakresie programowania SAP, testowania oprogramowania, ]DU]ąG]DQLD %LJ 'DWD GOD UyĪQ\FK VHNWRUyZ F]\ Z REV]DU]H UR]ZLą]DĔ GOD XVáXJ mobilnych. Na zatrudQLHQLHPRJąOLF]\üRVRE\]GRĞZLDGF]HQLHPMDNRSURJUDPLVWD
i tester w projektach wykorzystXMąF\FK QDMQRZV]H ZHUVMH WDNLFK technologii, jak: Java/JEE, NET, C++, iOS, Android, Windows Phone OS oraz HTML 5, CSS 3 i JavaScript. 3RV]XNLZDQL Vą HNVSHUFL RG ZLUtualizacji, komunikacji bliskiego za-VLĊJX 1)& NRPXQLNRZDQLD Z F]DVLH U]HF]\ZLVW\P 57& FORXG FRPSXWLQJu LEH]SLHF]HĔVWZD,7
JHGQRF]HĞQLH RSUyF] NZDOLILNDFML Z\PDJDQH Vą W]Z NRPSHWHQFMH PLĊNNLH, WDNLH MDN XPLHMĊWQRĞü SUDF\ Z ]HVSRáDFK NRPXQLNDW\ZQRĞü NUHDW\ZQRĞü ]DU]ą dzanie czasem w ramach realizowanych projektów czy GXĪDRGSRUQRĞüQDVWUHV
Informatyka od 2013 roku jest najpopularniejszym kierunkiem studiów w Polsce (rys. 1):HGáXJQDXNa.gov.pl w roku akademickim 2014/2015 o SU]\MĊFLH na iQIRUPDW\NĊVWDUDáRVLĊW\VNDQG\GDWyZ
Rys. 1. Liczba studentów i absolwentów kierunków informatycznych ħUyGáR dane GUS.
1LHVWHW\ OLF]ED VWXGHQWyZ QLH SU]HNáDGD VLĊ QD OLF]EĊ DEVROZHQWyZ NLHrunku LQIRUPDW\NLFRSRZRGXMHĪHZWHMSURIHVMLRGF]XZDVLĊEUDNL
:FDáHM8QLL(XURSHMVNLHM, DOHUyZQLHĪLZ3ROVFH, ĞUHGQLRSURFHQWILUP]JáDV]D zapotrzebowanie na specjalistów ICT (Migracje zarobkowe Polaków, Work Service).
3URJQR]\ GR NRĔFD 0 roku SU]HZLGXMą ĪH Z 8( EUDNRZDü EĊG]LH RNRáR 800 tys. specjalistów IT. 3UREOHPGRW\F]\WDNĪH3ROVNLJG]LHQLHGREyULQIRUPDWy-NyZVLĊJDW\VRVyED GHILF\WURĞQLHFRURNXRGGR
/XNDZ\QLND]V]\ENLFK]PLDQWHFKQRORJLF]Q\FKPDOHMąFHMOLF]E\absolwen- WyZNLHUXQNyZLQIRUPDW\F]Q\FKDWDNĪH]DRVWU]RQHMNRQNXUHQFML]HVWURQ\]DJUa-nicznych pracodawców.
3. Rynek pracy a ]DZRG\SU]\V]áRĞFL
=PLDQ\ZWHFKQRORJLDFKJHQHUXMąQRZHSRWU]HE\ZREHFU\QNXSUDF\3UDFo-GDZF\FRUD]F]ĊĞFLHMSRV]XNXMąVSHFMDOistów w zawodach, których do tej pory nie
E\áR3RV]XNLZDQHVą QLHU]DGNRNZDOLILNDFMHLNRPSHWHQFMHZ]DVNDNXMąF\FKNRn-ILJXUDFMDFK SRáąF]HQLD ZLHG]\ L GRĞZLDGF]HQLD Wzrasta popyt na pracowników ZV]HFKVWURQQLHZ\NV]WDáFRQ\FKSRVLDGDMąF\FKZLHG]ĊLGRĞZLDGczenie charaktery-VW\F]QHGODNLONXUyĪQ\FKG]LHG]LQ
:SU]\V]áRĞFLRSUyF]LQIRUPDW\NyZSRWU]HEQLEĊGąUyZQLHĪKXPDQLĞFLZ\So-VDĪHQLZZLHG]Ċ]]DNUHVX,&7 REV]DUW]ZVSRáHF]QHMLQIRUPDW\NL .RPSHWHQFMH ] REV]DUX QRZ\FK WHFKQRORJLL SU]\GDWQH EĊGą Z MXĪ Weraz poszukiwanych zawo-dach, takich jak: PHQHGĪHUOXEEURNHULQIRUPDFML researcher ]DMPXMąF\VLĊSURIe-VMRQDOQ\P Z\V]XNLZDQLHP LQIRUPDFML Z ,QWHUQHFLH ĨUyGáDFK RVRERZ\FK F]\ Dr-chiwach, dydaktyk medialny, broker wiedzy, organizator pracy wirtualnej czy ana-lityk systemów komputerowych D WDNĪH Z ]DZRGDFK ]ZLą]DQ\FK ] ,QWHUQHWHP e-commerce manager, specjalista ds. e-marketingu.
: UDPDFK Ä3URMHNWX SUDFD GOD PáRG\FK´ ]EXGRZDQR SURJQR]Ċ Z]URVWX i spadku liczby miejsc pracy w poszczególnych zawodach dla lat 2012–2020. Wy-QLNLZVND]XMąĪHQDMEDUG]LHMSRĪąGDQLSU]H]SUDFRGDZFyZPDMąE\üVSHFMDOLĞFLRG DGPLQLVWUDFML L ]DU]ąG]DQLD VSU]HGDĪ\ PDUNHWLQJX L SXEOLF UHODWLRQV %UDQĪD PD ]DWUXGQLDüW\VRVyEDĪRW\VZLĊFHMQLĪG]LĞ 5R]FKZ\W\ZDQL PDMąE\ü analitycy i doradcy finansowi – SU]\EĊG]LH GOD QLFK RN W\V PLHMVF GR W\V DWDNĪHVSHFMDOLĞFL,7 GVED]GDQ\FKLVLHFLNRPSXWHURZ\FKRUD]SURJUDPi-ĞFL – LFKOLF]EDZ]URĞQLHRSRQDGW\V ZV]\VWNLFKEĊG]LHW\V :WHMJru-SLHZ]URVWEĊG]LHQDMV]\EV]\ U\QHNSUDF\GODQLFK]ZLĊNV]\VLĊRSRQDGSRáRZĊGR NRĔFDGHNDG\
1LH EĊGą PLHOL WUXGQRĞFL Dbsolwenci kierunków takich, jak chemia, biologia czy matematyka, bo prognozowany jest rozwój takich sektorów, jak biomedycyna LQDQRWHFKQRORJLDRFKURQDĞURGRZLVNDL]LHORQDHQHUJLD
3ROVNLH VWDU]HMąFH VLĊ VSRáHF]HĔVWZR EĊG]LH SRWU]HERZDü XVáXJ ] ]DNUHVu RSLHNLJHULDWU\F]QHMXVáXJVWRPDWRORJLF]Q\FKSURWHW\F]Qych, okulistów, fizjotera-peutów, SLHOĊJQLDUHN i opiekunów medycznych.
6\WXDFMĊ Z GDQ\P ]DZRG]LH RSUyF] ZSá\ZX WHFKQRORJLL NV]WDáWXMH ]D]Zy-F]DMVNXWHNG]LDáDĔSDĔVWZDLV\WXDFMLHNRQRPLF]QHMEĊGąFHMLFKNRQVHNZHQFMą
Podsumowanie
: QDGFKRG]ąF\FK ODWDFK NOXF]RZH F]\QQLNL NWyUH EĊGą NV]WDáWRZDü U\QHN pracy, VąWRWUHQG\Z UR]ZRMXWHFKQRORJLLGHPRJUDILLLPLJUDFML.
6SDGHNOLF]E\VWXGHQWyZZ\QLND]QLĪXGHPRJUDILF]QHJR, FRSU]HNáDGa VLĊQD OXNĊQDU\QNXSUDF\ZSU]\V]áRĞFL=NROHLREHFQ\GHILF\WV]DFRZDQ\ na kilkadzie- VLąWW\VLĊF\RVyEQDU\QNXSUDF\LQIRUPDW\NyZZ\QLNDSU]HGHZV]\VWNLP]PLJUa-cji zarobkowych do krajów Europy Zachodniej. Natomiast krajowy rynek pracy
informatyków pozostaje atrakcyjny dla migrantów spoza UE, przede wszystkim dla 8NUDLĔFyZ
Trendy demograficzne (migracje i demografia) wobec dynamicznie rozwijają FHJR VLĊ VHNWRUD XVáXJ Z\PXV]ą NRQLHF]QRĞü G]LDáDĔ ]ZLą]DQ\FK ] uelastycznie- QLHPREHFQ\FKWUDG\F\MQ\FKIRUP]DWUXGQLHQLDXPRĪOLZLDMąFZZLĊNV]\P]DNUe-VLH WHOHSUDFĊ OXĨQLHMV]H VDPRRUJDQL]XMąFH VLĊ ]HVSRá\ SURMHNWRZH, NRU]\VWDMąFH Z ZLĊNV]\P VWRSQLX ] ZLHG]\ W]Z IUHHODQFHUyZ 6SRZRGXMą UyZQLHĪ ]QDF]QLH szersze wykorzystanie robotyzacji, machine learningu i automatyzacji powtarzal-Q\FKSURFHVyZEL]QHVRZ\FKXZDOQLDMąFZWHQVSRVyEFHnne zasoby ludzkie, które WZyUF]RSRGHMPRZDüEĊGą nowe G]LDáDQLDVSU]\MDMąFH]UyZQRZDĪRQHPXUR]ZRMo-ZLLLQNOX]MLVSRáHF]QHMJZDUDQWXMąFHMSRSUDZĊMDNRĞFLĪ\FLD
Literatura
1. .ZDUWDOQD ,QIRUPDFMD R 5\QNX 3UDF\ *áyZQ\ 8U]ąG Statystyczny, Warszawa, 30.05.2014.
2. Migracje zarobkowe Polaków, Work Service, 2013.
3. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji oraz Ministerstwo Infrastruktury i Rozwo-ju w 2014 roku; https://mc.gov.pl/projekty/polska-cyfrowa-po-pc-2014-2020/opis-projektu.
4. OECD Skills Outlook 2015, Youth, Skills and Employability Published on May 27, 2015, http://www.oecd.org/edu/oecd-skills-outlook-2015-9789264234178-en.htm.
5. Raport ManpowerGroup 2013.
6. 5DSRUW3RWHQFMDáZ]URVtu sektora ICT w Polsce w perspektywie do 10 lat, http:// eregion.wzp.pl/sites/default/files/potencjal_wzrostu_sektora_ict_w_polsce.pdf. 7. 5\QHNXVáXJZ3ROVFH, www.absel.pl. 8. http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/nauka-i-technika-spoleczenstwo-informacyj ne/spoleczenstwo-informacyjne/wykorzystanie-technologii-informacyjno-telekomu nikacyjnych-w-przedsiebiorstwach-i-gospodarstwach-domowych-w-2014-r-,3,12.html. 9. http://www.postawnarozwoj.uni.lodz.pl/admin/zdjecia/file/ebooks/ZAWODY%20 PRZYSZ%C5%81O%C5%9ACI.pdf. 10. http://www.workservice.pl/Centrum-prasowe/Informacje-prasowe/Ekspert-HR-komentuje/Mlodzi-chca-emigrowac-za-praca.
LABOUR MARKET DEVELOPMENT FORECAST IN THE INFORMATION SOCIETY
Summary
The financial perspective for 2014–2020 opened another chance to support the development of the information society. The draft operational program Digital Poland as particularly important goals provides for strengthening the foundations of digital development of the country, on the basis of broad access to high speed internet access, efficient and user-friendly e-public services and ever increasing level of digital literacy of society. In the context of the so-formulated goals extremely important is the identifi-cation of needs that in the coming future will shape the labor market. The paper is de-voted diagnosis of the situation on the labor market and to identify issues and trends important to the social security for which is based on job security. The emerging situa-tion is of strategic importance for predicting labor market trends are particularly rele-vant in the context of demographic change and thus the future of the country.
Keywords: ICT, labor market, new professions.
7UDQVODWHGE\+DOLQDĝZLHERGD
