Enkele methoden ter bepaling van het gewicht van een scheepsschroef

(1)

NKELE METHODEN

TER BEPALING VAN HEI GEWICHT

VAN EEN SCHEEPSSCHROEF

door K. TASSERON

frfedewerker van het Nederlandsch Scheepsbouwkundig ProeFstation te Wageningen

Publicatie no 98 van bet

JN.S.P. te Wageningen

J

(2)

Publicatie No

Voorradige publicaties van het

Nederlandsch Scheepsbouwkundig Proefstation te Wageningen

Titel

i International conference of tank superintendents, The Hague 5933, 13 & 14 July - Collected papers and flotes

32 Analyse der voortstuwingscomponenten in verband met het

schaaleffect bij scheepsmodelproeven

33 Open water test series with modern propeller forms

37 E.H.P. of small seagoing cargo ships with LIB ratio = 6 39 Stichting van een cavitatietank bij het Nederlandsch

Scheeps-bouwkundig Proefstation

41 De nieuwe cavitatietank te Wageningen

42 Open water test series with modern propeller forms, Part II 43 Het ontwerpen van scheepsvorrnen uit een oogpunt van

weer-stand en voortstuwing

43a Het ontwerpen van scheepsvorrnen uit een oogpunt van

weer-stand en voortstuwing met ontwerp-diagrammen op grote

schaal

45 Enige gezichtspunten bij het ontwerpen van scheepsschroeven 54 Hoe groot is de weerstand van stilgezette schroeven bij varende

schepen

551) _{Weerstand en Voortstuwing van Schepen. Beknopte uitgave}

56 Door welke manoeuvres komt het achterschip van een langs

een kade gemeerd liggend dubbelschroefschip het gemakkelijkst

los van de wal en wat is daarbi de invloed van op het roer aangebrachte horizontale platen?

8 Invloed van de naafdiameter-verhouding op de optimale

schroefdiameter

59 Sleepproefresultaten met zeiljachten

64 Enkele methoden ter bepaling van het ontwikkeld

blad-opper-viak bu scheepsschroeven met schuine trekker

66 Enige beschouwingen over het cavitatie- en erosievraagstuk

bij scheepsschroeven. Moderne cavitatie-criteria

67 Reduced-pressure experiments on screw propellers

70 Bepaling van de schroefgegevens van sleepboten met behuip van t-G diagrammen

72 Resultaten van enkele proefnerningen ter bepaling van de

invloed van de nauwkeurigheid van de fabricage van scheeps-schroeven op haar cavitatie-eigenschappen en haar rendement

73 Enige gegevens voor het ontwerpen van scheepsvormen voor:

Zeegaande Vracht- en Passagiersschepen

Kustvaartuigen

752) Resistance, Propulsion and Steering of Ships

76 Een critische vergelijking van de voornaamste methoden

van toepassing van de werveltheorie bij het ontwerp van

scheeps-schroeven op haar practische bruikbaarheid

77 Enkele constructies ter verbetering van het rendement van

de voortstuwing

78 Een uitbreiding van de systematische 3- en 4-bladige

schroef-series van het N.S P

Auteur _{inclusief porto}Prijs

W. P. A. van Lammeren

,,

20,-W. P. A. van Lanimeren ,, 2,50

J. G. Koning ,, o,

W. P. A. van Lammeren ,, 19,50

Uitgegeven bij: De Technische Boekhandel H. Stam, Plantage Muidergracht 69-7 r te Amsterdam Te bestellen aldaar of

via de Boekhandel.

Uitgegeven bij: De Technische Boekhandel H. Stam, Zijiweg i, Haarlem. Te bestellen aldaar of via de Boekhandel. Edited by L. Troost

_f

3,50 W. P. A. van Lammeren ,,

3,-L. Troost ,, 2,50 J. G. Koning ,, 7,50 L. Troost ,,

o,o

L. Troost ,,

o,o

L. Troost ,, 2,50 W. P. A. van Lamrneren ,, 2,50 J. G. Koning ,, 0,50

W. P. A. van Lammeren ,,

i,o

J. A. van Aken en W. H. C. E. Rösingh ,, 2,50

W. P. A. van Lammeren en J. A. van Aken ,,

2,-W. P. A. van Lammeren 3,50

D. J. Doust en W. P. A. van Lammeren

,, I,

J. A. van Alten ,, 2,50

W. P. A. van Lammeren ,, 3,50

J. K. D. van der Klis en J. Kamps ,, 1,50

W. P. A. y. Lainmeren, L. Troost en J. G. Koning ,,

40,-J. Baihan ,,

3,-W. P. A. van Lammeren ,, 1,50

(3)

3,-Enkele methoden ter bepaling van

hetgewicht van een scheepsschroef

door K. TASSERON. Medewerker van het Nederlandsch &heepsbouwkundig Proefstarion te Wageningen

Publicatie no. 98 van het N.S.P. te Wageningen

Inleiding:

Daar men het gewicht van een scheepsschroef in ver-schillende stadia van het ontwerp van een schip dikwijls met zeer beperkte gegevens moet bepalen en er weinig of geen betrouwbare formules op dit gebied bestaan, is zocht naar één of meer methoden waarmede men het ge-wicht van een. schreef met redelijke nauwkeurigheid kan bepalen. Achtereenvolgens zullen worden behandeld de bepaling van het gewicht als men beschikt over:

j. de complete schroeftekening,

de gegevens die nodig zijn voor het tekenen van de

schroef,

een beperkt aantal gegevens van de schroef,

enkele gegevens van de voortstuwingsmachine en van het schip.

Tot slot zullen enkele oudere formules worden vermeld,

waarmede men in de loop der tijden heeft getracht het

ge-wicht van een scheepsschroef te benaderen.

r. Bepaling van het gewicht van een

scheepsschroef indien de complete

tekening van de schroef ter

beschik-king Staat.

a. Ha gewicht van de bladen.

Voor de bepaling van het gewicht van de schroefbladen

verkrijgt men het rneest nauwkeurige resultaat indien men de oppervlakken van de ontwikkeld gestrekte cilindersneden met behulp van een planimeter bepaalt, deze oppervlakken

in een diagram uitzet als functie van de radius en van de

aldus ontstane figuur het oppervlak bepaalt tussen bladtop

en schroefnaaf. Na het aldus gevonden volume te hebben vernienigvuldigd met het soortgelijke gewicht van het schroefmateriaal en met een factor voor het in rekening

brengen van de afrondingen bij de overgangen van de bladen

Tabel I.

in de naaf (deze factor bedraagt ongeveer 1,05) beschikt men

over het gewicht van de schroefbladen:

G1,1 y . 1,05 .V1

wa,rin: Gbj = gewicht von de echreefbiaden inclonief afrondingen buj dc overgangen in de naaf, in kg,

Vbi volume van de bladen exciusief dccc afrondingen. in m' Y soortetijk gewicht van bet rnateriaal, in k5'm'.

voor gietstaal y = 7850 kg m-3

voor stainless steel y = 7850 kg m-3

voor nikkelstaal y

S000 kg m'

voor gietijzer y = 7600 kg m2

voor grafietstaal

y = 7600 kg m')

voor mangaanbrons y = 8300 kg rn3

en voor het brons, dat in Nederland wordt gehruikt,

bedraagt

y = 8130 kg m'

Indien men beschikt over de volheidscoefficiënten van de cilindersneden, kan men het planimetreren van de oppervlakken O vervangen door voor elke doorsnede het

oppervlak te bepalen alt het product van de koorde lengte 1,

de grootste djkte s en de genoernde volheidscoefficiënt

C = O/s.l.

Voor de B-3 en B-4 serie schroeven van het N.S.P. zijn deze coefficienten C in tabel r gegeven.

b. Ha gewicht van de naaf.

Voor de bepaling van het gewicht van de schroefnaaf gaat men als voigt te werk:

Men verdeelt de naaf, met behulp van een aantal vlakken,

die loodrecht staan op de hartlijn van de schroef, in een aantal moten waarvan men de volumina gemakkelijk kan

Als goed gemiddelde van deze coëfficienten kan men desgewenst C = 0,725 nemen.

Wil men het bladvolume door Simpsonneren bepalen i.p.v. door planimetreren van de figuur O f (nR), dan kan men gebruik maken van het volgende schema:

Bere kening gewicht bladen

vol. blad tussen top en 0,2 R =

='2/3.0,IR.= 2/3

vol. blad tussen 0,2 R en naaf = = 0,725 . l,,. . S02 (o, R - d / 2) =

= 0,725

volume van i blad excl. afrondingen v _bi

gewicht van alle bladen mcl. afrondingen:

G1,1 = 1,05 . y . z.V = x,oç I nR C 0,95 0,732 0,9 0,714 o,8 0,714 0,7 0,728 0,6 0,737 0,5 0,741 0,4 0,739 0,3 0,725 0,2 0,705 r/R SF O .SF 0,9 2 0,8 I 0,7 2 o,6 I 0,5 2 0,4 I 0,3 2 0,2 y2

(4)

bepalen door ze te vervangen door rechte hohe ciinders. Het volume van elk dezer cilinders kan worden bepaald met bchulp van de formule:

V = I

. 7t/4(d3bUd'hl)

waarin: _m volume van de besehouwde moot,

= tengte van de moot,

dhu buitendiameter van dc halle chiader, db) binnendiameter van de halle cilinder.

Opnierking:

Wij zullen in deze verhandeling de eenheden, waarin de verschillende variabelen worden uitgedrukt, slechts

aangevcn indien dit noodzakelik is oui verwarring te

voor-komen.

Het spreekt wel van zeif dat men steeds bij elkaar

beho-rende eenheden moet kiezen.

Afhankelijk van de grootte van de schroef zal men kiezen:

lengten in m, sg. in kg m- gewicht in kg; lengten in dm, s.g. in kg dm-3, gewicht in kg; lengten in cm, s.g. in kg cm, gewicht in kg.

Men kan het volume van een moot ook bepalen met

be-huip van de volgende regel van Guldin:

,,Bi wenteling van een gesloten vlakke figuur orn een in het vlak van die üguur gelegen as, die de figuur niet snijdt,

is de inhoud van hei lichaam dat door de figuur wordt beschreven, gehijk aan het p:oduct van het oppervlak van de figuur en de orntrek van de cirkel beschreven door het

zwaartepunt van die figuur".

De practische uitvoering komt nu hierop fleer, dat men

van een meridiaandoorsnede van een naafmoot het

opper-viak bepaalt, hetzij door de figuur te vervangen door een trapezium (F = h/2 (a + b)') of door de figuur te piani-metreren, dat men de plaats van het zwaartepunt van de figuur schat, en vervolgens het volume berekent uit:

V = 2 r0 F

waarin Vm volume van de beschouwde moot,

r = afstand van bet zwaartepunt van de wentelcnde figuur

O _{tot de hartlijn van tIe schroef,}

F = oppervlak an de weutelende figuùr.

Deze methode is in hei algerneen iets rnoeilijker dan de eerstgenoemde, maar verdient de voorkeur indien de vorm van de naaf het vervangen van de moten door rechte holle cilinders bemoeilijkt.

Hei gewicht van de naaf wordt ten slotte:

G11 = y .

waarin: Gn gewicht van de naaf,

'r= soortelijk gewicht van het materiaal,

V = am van de votumina van de moten waarin de cast is

verdceld

2.

Bepalirig van het gewicht van een

scheepsschroef indien de

voor-naamste gegevens, die nodig zija

voor hei tekenen van de schroef,

ter beschikking staan.

a. Her gewicht van de bladen.

Wanneer de bladoppervlakverhouding bekend is en de vorm van blad en cilindersneden is gekozen, kan men dc bladelementlengien berekenen en met de

bladelement-dikten die uit de sterkteberekening volgen de opperviakken van de ciindersneden bepalen met behuip van de formule:

0= C.l.s

waarha: t = bladelementlengte,

s = grootste dikte van het bladelement,

C = volheidscoffficiênt van het bladelement.

f

als functie van H I D en z voor B-serie schroeven.

Voor dc cihindersneden van dc B-serie schroeven vindt men de waarders van C in tabel t.

Hierna bepaalt m.en door middel van planimetreren of Simpsonneren (zie schema in paragraaf r) het volume 4er

bladen, Vbl. Het gewicht der bladen bepaalt men vervolgens met de formule:

G1,1 = y . 1,05 .

(Voor de betekenis der factor I,o5 en voor de waarde van y, zie paragraaf r).

Indien men gebruik maakt van de vorm van de bladen en cilindersneden van de B-serie schroeven en men kiest een rechthijnig dikteverloop, kan men het volume van de

bladen bepalen met behulp van de volgende, door de auteur afgeleide formule:

Fa

_.D'

D F

waarin: f1 = factor voor de invloed van de

naafdiameter-verhouding;

f1= I,309I,765.d11/D

Voor d111D = 0,175 bedraagt f2 = i.

f, = factor voor de invloed van de

bladdikteverhou-ding op hart as;

f, = i,00 - 1,40 . s

D

Voor s 1D = 0,05 bedraagt f2 = r.

f, = factor voor de invloed van de bladdiktever-houding aan de bladtop;

f3 = 0,932 -f- 22,8 . s10/D

Voor s0/D = 0,003 bedraagt f, = I.

Indien het dikteverloop niet rechtlijnig is, maar hol, kan men aan de bovenstaande formule een factor f4 toe-voegen, die voor het hoUe dikteverloop dat tegenwoordig door het N.S.P. wordt gebruikt, 0,955 bedraagt; voor her

dikteverloop dat tegenwoordig door de 's-Hertogenbossche

Scheepsschroevengieterij te Drunen wordt gebruikt,

be-draagt de factor f4 = 0,970.

Indien de vorm van de cilindersncden enigszins afwijkt van die van de B-serie schroeven kan men aan de boyen-staande formule nog een factor f5 toevoegen, welke voor

schroeven, waarvan de cihindersneden bij de naaf de vorm

hebben van een al of niet getild Gutsche-profiel, gelijk is

aan 0,97.

Her gewicht van de bladen bedraagt ten slotte: G11 = y. 1,05 .

b. Her gewicht van de naaf.

Wanneer de afmetingen van het schroefraam en de

hoos-diameter bij een enkelschroefschip, of de plaats van de

schroef t.o.v. achterkant asbroek en de asbroekdiameter bij een dubbelschroefschip bekend zijn, kan men gemakkehijk de diameters van de naaf aan voor- en achterkant door hei

niaken van een sehers van ring, naaf en muts vaststellen. De lengte van de naaf kan men bepalen met behuip van

de formule:

lu = f0 . D. Fa!F

waarin de factor f11 aan tabel z of flguur i kan worden

ont-leend. In figuur t wordt deze factor C genoemd.

Zijn nu ook de afmetingen van het tapse aseinde bekend,

dan kan men op de in paragraaf i besproken wijze het volume van de naaf bepalen.

Tabel 2. Vbl = H0 ¡D 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 f11 z = 3 = 4 0,344 0,258 0,386 o,z88 0,416 0,312 0,438 0,330 0,456 0,343 0,472 0,354 0,485 0,364 0,496 0,372 0,504 0,378 0,5 12 0,384 0,5 17 0,388

(5)

Fig. i. C als functie van H,, [D en z, ter bepaling van de

naaflengte i,,

Beschikt men niet over de afmetingen van het aseinde,

dan kan men aannemen dat dit de helft van de dikte van de naaf heeft. Hot volume van de naaf wordt dan:

V,, = 7t/4 (d ,,' - 1/4 d 2)_{. 1,}

= 0,589. d0 i,

waarin voor d0 kan worden genornen: dv+ da

(d en d5 zijn resp. de naafdiameters aan voor- en

achter-zijde).

Beschikt men niet over gegevens van het schip, waaruit

de vorm van de naaf kan worden afgcleid, dan kan men als naafdiameterverhouding 0,x75 kiezen.

Het volume van de naaf wordt dan berekend met dc

formule:

V,, o,ox80. D2 . 1,

Men bepaalt 1 weer met behuip van tabel 2 of figuur t. Het gewicht van de naaf wordt in al deze gevallen gevonden met behulp van de formule:

G0 = y. V

§ 3.

Bepaling van het gewicht van een

scheepsschroef indien men

be-schikt over eon beperkt aantal

gegevens van de schroef.

a. Formules en diagrammen volgens Jean Lefol 2). Het totale gewicht van een bronzen scheepsschroef wordt

in de figuren a en 4b gegeven als functie van:

f Kst0,. K0 . '/z. D8. Fa/ES S255 .10,25

Hierin is: KSLOP = ecn factor die de invloed van de biadtopdiktein

rekening brengt; Ks00 functie van D (sie fig. s),

ceo factor die de invloed van de naaf in rekening brengt; K0 = eco funche van naafvorm en

verhou-ding van schroefdiameter D tot asdameter das (zw

iiguur (,

z = aantal bladen,

D = scbroefdiameter, in m,

Fa/F = bladopperviak verhouding, bladdikte op0,S5 R, in in.

= hiadelementlengte 0 0,25 R inin.

Ter bepaling van de betrouwbaarheid van Lefol's dia-grammen en formule werden doze getoetst aan een aantal door weging bepaalde gewichten van schroeven waarvan

de gegevens ter beschikking werden gesteld door de 's-Her-togenbossche Scheepsschroevengieterij. In figuur is de

betrouwbaarheid van de gewichtenbepaling volgens Lefol

in beeld gebracht. Uit doze figuur blijkt dat de methode van Lefol in 6o van de too gevallen minder dan ± iO %

afwijkt van de door weging bepaalde schroefgewichten.

Ter illustratie is in dezc figuur tevens de overeenkomstige

kromme gegeven volgens de formule van hot N.S.P. die geldt voor de schroefbladen (zio paragraaf a) en waarbij hot gewicht van de naaf werd bepaald met de formule

G0=o,I47.y(d+ da)2ln

b. Formule van W. H. C. Rösingh 3).

G= y.D' O,23.

+

+ 0,55

H

F D

waarin: D = schroefdiameter,

y = sg. van het rnateriaal,

Fa = ontwikkeld gestrekt bladopperviak,

F scbijfoppervlak,

s = bladdikte ophartas,

bladdikte aan de bladtop,

I,, = naaflengte, = naafdiameter.

Voor mangaanbrons: y = 8300 kg rn2

Voor gietijzer: y = 7200 kg m3 Voor gietstaal: y = 7900 kg m3

Do eersto term tussen de accolades geeft het gewicht van

dc bladen aan, de tweede term het gewicht van de naaf.

Fig. 2. K511, als functie van D.

3 0,55 In =0 D.F/F 0,50 0.45 z=3 0,40 025 0.20 04 06 06 10 12 1.4 Hn/D 1,15 1,6 1,4 1.2 gewone naa f vorm

r fijne"

f vorm 8 10 as 12 14 16

(6)

Fig. 4a. Gewicht van bronzen scheepsschroeven als functie van f, volgens Lefol.

Fig. 4h. Gewicht van bronzen scheepsschroeven als functie van f, volgens Lefol.

Indien s ¡D onbekend is, schat men voor schroeven van mangaanbrons:

voor F/F=o,4o

voor FIF= 0,80

Indien an de naaf geen afrnetingen bekend zijn, schat

men:

d

voor Fa/F= 0,40 = 0,x7; = 0,x6

voor F ¡F = o,8o = 0,23; = o,i8 Ook deze formule werd getoetst aan een aantal door

weging bepaalde schroefgewichten 4). In flguur 5 is de

betrouwbaarheid ervan vergeleken met die van de formule

en diagrammen van Lefol en die van de in paragraaf 2

gegeven N.S.P.-formule.

De volgens de formule van Rösingh bepaalde gewichten zijn alle kleiner dan de gemcten gewichten. De verschillen

variren tussen z % en 32 %. Zou men de waarde

volgens de formule van Rösingh vergroten met ongeveer

6 %, dan zou de kromrne in figuur practisch sameavallen

niet die volgens de door het N.S.P. ontwikkelde formule. Wij vestigen er de aandacht op dat in het voorgaande enige formules werden getoetst aan een aantal metingen.

Zeer stellig komen een gedeelte van de grootste afwijkingen

voor rekcning van één of meer der volgende oorzaken: i. De vorm van de naaf wordt door de formules niet

volkomen in rekening gebracht (de vorm van asgat, kamer, spiebaan, voor- en achterkant van de naaf,

boutgaten).

Gebrek aan overeenstemming tussen de afrondingen bij de overgang van blad in naaf zoals deze op de tekening zijn aangegeven en zoals ze ziin uitgevoerd.

Toleranties van de bladdikten en bladelenientlengten.

Bepaling van het gewicht van een

scheepsschroef indien raen slechts

over enkele gegevens van

devoort-stuwingsmachine en van het schip

b e s e h i k t.

Voor de ontwcrper van een schip zal het van belang zijn orn, met het oog op een nauwkeurige gewichts- en momen-tenberekening, te kunnen beschikken over hct gewicht van

de schroef op het moment dat hij slechts enkele gegevens heeft van schip en machine.

Voor een 6 tal gevallen werden daaroni de gemeten gewichten in cen diagram. uitgezet als functie van het

machinevermogen.

Daar hierbij bleek dat het gebied tussen 6000 APK en 15000 APK open bleef, werd in 25 gevallen het gewicht

zo nauwkeurig mogelijk berekend.

Het is toen niogelijk gebleken een diagram (fig. 6a en b)

samen te stellen, waarin het gewicht van de schroef kan worden afgelezen als functie van het machinevermogen, met het aantal omwentelingen per minuut als parameter.

In fig. 6a is het gewicht gegeven voor vermogens groter dan 2000 APK en in fig. 6b het gewicht voor vermogens kleiner

dan 2000 APK.

Voor elk gemeten punt werd dc procentuele afwijking

bepaald van de waarde die het diagram geeft. Figuur 7 geeft

een gocde indruk van de waarde die het diagram figuur 6

kan hebben. In 90 van de 100 gevallen bedraagt het verschil

tussen het gemeten gewicht en het gewicht volgens het

diagram minder dan 25 %, hetgeen voor het hovengenoemde

dod niet onbevredigend mag worden genoemd.

Fig. 5. Waarschijnlijkheidskrommen voor de bepaling van het gewicht met een nauwkeurigheid ¿G volgens enkele formules.

20000 _{KM Vz o'.r,/F.}

'e1o,

Voor K,, lie fig 2

oP 2500 2000 f=<.K.Vz.0

foi,,,

Voor K,, ze fig 2 Voor K lie hg 3

/

1500 1000 1500 2 0:4 08 08 1.0

ì

;, 0 100 I

y

._--,,___ 75

/

25 I

i /

N.5.P.

///

j .

---Rdsirigh

-Le fol 0 _±10 _____-G in .-'o ±20 30 si + S D - 0,05

s + S

D - o,o6

(7)

Fig. 6a. Het gewicht van een bronzen scheepsschroef als functie van APK,,CI. en het aantal omwentelingen per tninuut van de schroef.

5 35.000

A

30000

VA/AV

25.000 OD A 4,,200 15,000 10.000 ¡ 5.000 0

i

b0 )O 5.000 10,000 15.000 20.000 25.000

(8)

Fig. 6b. Het gewicht van een bronzen scheepsschroef als functie van

APK,nach. en het aantal omwentelingen per minuut van de schroef.

C 4-9.00 0

8000

7.000 A 6.0 00

5000

4.000

f A

AV

IaAPA

AAj

rrr.

200

3.000 .300

-i

_a) Q) o L -c

2.000

nul

1.000

o(

A P <2.0 0 0 0 ₅₀₀ _1.000 ₁₅₀₀ _2.000 _2.500 _3.000

(9)

Fig. 7. Wacsrschijnlijkheidskromme year de bepaling van

het gewicht met een nauwkeurigheid AG uit de diagrammen 6a en 6b.

§ .

Enkele oude formules ter bepaling

van

het

gewicht

van

scheeps-s e h r o e y e n.

0m de lezer een beeld te geven van de min of meer

ge-brekkige pogingen, die in de loop der tijden zijn gedaan om bet gewicht van een scheepsschroef te benaderen, zullen wij,

zonder in bijzonderheden hierover te treden, enkele ge-wichtsforrnules noemen welke in sommige handboeken voorkonien of waarvan de herkomst onbekend is. Hierbij

zal, uit practische overwegingen, niet worden getracht

volledig te zijn. Geen der te noemcn formules kan voor ge-bruik worden aanbevolen, asngezien in dc voorgaande para-grafen betere methoden en formules zijn gegeven.

s. In de Schiffbau Kalender 1939 komt op blz. 277 ecu almea voor over eenheidsgewichten van scheepsschroeven waaraan wij bet volgendc ontlenen:

G=c .APK

waarbij bet gewicht in kg.

De factor e = voor middelgrote vermogens en lage

aantallen 0mw/min (hierbij opgebouwde

bladen)

C = 3 voor middeigrote vermogens en hoge aantallen 0mw/min.

Bij zeer grote vermogens en naar verhouding hol,e 0mw!

min is e nog kleiner.

Bij snelle passagiersschepen zoals de ,,Queen Mary"

en de ,,Bremen" bedraagt e resp. 1,0 en 0,8.

2. In Hütte: Des Ingenieurs Taschenbuch Il, Berlin 1919, komt op blz. 735 de formule voor:

Gb;=F3 .s02 .-y.o,4

Het gewicht van de naaf rnoet men in jeder geval

afzon-derlijk uitrekenen en hierbij optellen orn het gewicht van

dc gehele schroef te verkrijgen.

Voorts bestaan nog de volgendo formules voor het

gewicht van de bladen en het gewicht van de naaf van bron-zen schroeven.

Gb!= 3. s025. D2. F ¡F = gewich van de broncen biaden, in kg,

bladdikte O 0,25 R, in dro,

= schroefdiameter, iii dro,

= orrtwikkeld gestreicte bladoppervlakverbouding.

1d +d

2

Gfl=5.l\

2

)

G,, = gewicht van de bronceo naaf, in kg, d = diameter aan voorzijde naaf, in dm

da = diameter aan achterzijde naaf, in ciro,

I,, = lengte van de aaaf, in thu.

Ten slotte noemen we de volgende formule voor het gewicht van de schroefbladen.

Gb! = + o,85) . 0,X2 . z . 'max. .D_{. y}

waarbij

Gbl gewicht van de bladen, in kg,

s0,2 hiaddikte op 0,2 R, in cm,

z = aantal bladen,

1max = grootste bladelementlengte, in cm,

D = schroefdiameter, in cro,

y = sg. van het materiaal, in kglcm'.

R é sumé.

In dit artikel zijn enkele methoden gegeven ter bepaling van het gewicht van een scheepsschroef. De keuze van de

te volgen methode is afhankelijk gesteld van de aard en

bet aantal gegevens waarover men beschikt. Bu het gebruik

van een formule wordt die, wclke door het N.S.P. is ont-wikkeld, aanbevolen. Wil men in bet beginstadium van het scheepsontwerp bet gewicht van de schroef kennen, dan kan men dit bepalen met behuip van een, eveneens door het N.S.P. ontwikkeld diagram, waarin het gewicht als functie van het machinevermogen en het aantal

orn-wentelingen wordt gegeven.

') Grafietstaal (Grafista) is nodulair gietijcer; dit is een staalsoort met

betere eigenschappèn dan gietiizer; hat wordt in Nederland gehruikt voor achroeven met D <2m.

') Ontleend aan ,,Hélices Propulsives Marines'' par Jean Lefol;

Her-man et Cie., éditeurs, Paris, 1950.

') Overgenomen uit Sebip en Werf, 2942, bic. 182; daze formule komt ook your in ,,Nieuw Technisch Vademccum'', 1944, dee! III, S 139.

4) De waarden van 1,, / D en d0 f D werden hierbij ontleend aan de

schroeftekening. Gbl 0,25 D Faf F 7 loo 75 '5D 210 ±20 sG is 'O 130 a40 ±50 waarbij waarbij: