R e ce n z je
641
Stanisław K o s s u t h , G órn ictw o w ę g lo w e ną Górnym , Śląsku w p o ło w ie X I X w . W ydaw n ictw o „Ś lą sk ” , K atow ice 1965, ss. 343.
W ydan a w ram ach P rac G łó w n e g o In sty tu tu G órnictwa* książka S. K ossu th a składa się z dw óch części. Część pierw sza Z m ia n y w górnictw ie ló ę g lo w ym na G ór n y m Śląsku w p ołow ie X I X w ie k u p o św ię co n a ' jest obrazow i pracy i technicznego w yposażenia kopalń w ęgla kam iennego. Jest tu m ow a o rynkach zbytu, o obow ią zu ją cym w połow ie X I X w . na Śląsku praw ie górniczym , jest też porów nanie w y dobycia innych zagłębi i krajów . Obszernie om ów iony jest stan techniczny kopalń, uzyskiw ane przez nie efekty gospodarcze, polityka górnośląskich p rzem ysłow ców oraz szkolnictw o górnicze. Część d ru ga zaw iera O pis kopalń w ęg la k am ien n ego czyn n n ych w 1859 r. na G ó r n y m Śląsku. Zach ow u jąc podział w edług rew irów , opi sano tu do stu kopalń.
M . R.
K azim ierz P o p i o ł e k , G órnośląski p rz e m y sł g órn iczo-h u tn iczy w drugiej p o ło w ie X I X w ie k u . Państw ow e W ydaw n ictw o N au kow e, K atow ice— K r a k ó w 1965, ss. Ż45.
W y d a n a w ram ach publikacji Śląskiego Instytutu N aukow ego w K a to w icach praca K . Popiołka skład a się z dw óch części, rozdzielonych cezurą la t 1875— 1876.
C zęść pierw sza (lata 1850— .1875) zawiera rozw ażania o b u rzliw ym rozw oju w N iem czech przem ysłu w ogóle, a górniczo-hutniczego — w szczególności, oraz na tym tle d a je opis sytuacji górnictw a i hutnictw a na Śląsku, a w ięc przem ysłu hutniczego żelaznego, górnictwa w ęglow ego, przem ysłu cynkow ego, górnictw a i hutnictw a ołow iu i srebra. O m ów iono zm iany strukturalne w tych gałęziach p ro dukcji na skutek koncentracji k apitałów oraz podkreślono w agę takich czynników rozw oju , jakim i b y ły : budow a kolei żelaznych o r a z ’ rozbudow a transportu rzecz nego.
C zęść druga (lata 11876— 1900) o bejm u je okres w zględnie spokojnego rozw oju gospodarki niem ieckiej. Autor obszernie analizuje w arunki produkcji i zbytu roz w ażanych gałęzi przem ysłu. P rzy opisach i analizach sytuacji w tych gałęziach autor pow ołuje się często na dokonany postęp w technologii górniczej czy hutniczej oraz w organizacji przem ysłu. W zakończeniu autor precyzuje pozycję Śląsk a w gra nicach państw a niem ieckiego, stw ierdzając skutki w alk i konku rencyjnej z z a - chodniońiem ieckim i okręgam i przem ysłow ym i, które pow oli w y p y ch ały G órny Śląsk z ryn ków zachodnich. U m ieszczone na końcu pracy 15 tablic statystyczn ych zaw iera dane liczbow e produkcji oraz w ew nętrznego i zagranicznego zbytu p rze m ysłu górnośląskiego.
- M . R.
S esja ju bileu szow a X X X -l e c i a In stytu tu O rien ta listycznego U n iw er sy te tu W a r szaw sk iego (21— 2 2 1 1 9 6 4 ). K om u n ik a ty nau kow e. W y d a w n ictw a U n iw ersytetu W a r szaw skiego, W arszaw a 1964, ss. 147.
Instytut Orientalistyczny U niw ersytetu W arszaw skiego pow stał w listopadzie 1932 r. Uroczystości jubileuszow ych nie udało się zorganizować ściśle w 3 0 -le c ie i sesja jubileuszow a odbyła się dopiero w styczniu 1964 r. (włączono ją w obchody X X - le c i a Polski L u dow ej). K o m u n ik a ty n aukow e w ygłoszon e na sesji w ydan o w książce. Poprzedzone są one słow em w stępnym prof. Stefan a Strelcyn a i szkicem próf. Jana R eych m an a Z d ziejów In stytu tu O rien ta listycznego U n iw er sy te tu W a r sza w sk ieg o w latach 1933— 1964 (ss. 7— 17; na s. 7 o tradycjach orientaliśtyki na
