Biuletyn liturgiczny

(1)

Władysław Głowa, Bogusław

Nadolski

Biuletyn liturgiczny

Collectanea Theologica 55/1, 77-93

(2)

C o lle c ta n e a T h e o lo g ic a 55(1985) fasc. I

BIULETYN LITURGICZNY

Z a w a r to ś ć : 1. D o b ó r p ie ś n i w e M szy św . — 2. Z w iz y tą w K o n g re g a c ji do S p r a w S a k r a m e n tó w i K u ltu B ożego *. 1. D o b ó r p ie ś n i w e M szy św .

J ę z y k ła c iń s k i z a c h o w a n y p rz e z c a łe w ie k i w litu r g ii, a n ie z ro z u m ia ły d la o g ó łu w ie rn y c h , w y e lim in o w a ł ic h z a k ty w n e g o w n ie j u d z ia łu . Z a n im w p ro w a d z o n o ję z y k i n a ro d o w e do M szy św ., w o k re s ie r e f o r m y S o b o ru W a ty k a ń s k ie g o II, w ró ż n y sp o só b s ta r a n o się u a k ty w n ić w ie rn y c h o b e c n y c h n a ty m „ m is te r iu m w i a r y ”.

R u c h litu r g ic z n y w p o c z ą tk a c h 'X X w ie k u s t a r a ł się w y p o sa ż y ć w ie r n y c h w m s z a lik i z te k s ta m i m s z a ln y m i w ję z y k a c h n a ro d o w y c h . P ó ź n ie j p ra w ie p o w s z e c h n ie w p ro w a d z a n o k o m e n ta to r a litu rg ic z n e g o , k tó r y w czasie c ic h e j M szy św ., o d p r a w ia n e j z d z ie ć m i lu b m ło d z ie ż ą , c z y ta ł g ło śn o o d p o w ie d n ie te k s ty m s z a ln e , d o d a ją c od sie b ie p e w n e u w a g i. N a to m ia s t z n a c z n ie w c z e ś n ie js z ą p r ó b ą u a k ty w n ie n i a w ie r n y c h b y ło ś p ie w a n ie w cza sie M szy św . G o d z in e k a lb o o d p o w ie d n ic h p ie ś n i m s z a ln y c h . G o d z in k i z a jm o w a ły c a łą M szę św ., n a to m ia s t p ie ś n i d o b ie r a n o n a p o sz c z e g ó ln e części N a jś w ię ts z e j O f ia r y — z w y k le n a W e jś c ie (In tro it), n a C h w a ła n a w y s o k o ś c i B o g u (G loria), p rz e d E w a n g e lią , n a W ie r z ę w je d n e g o B o g a (C redo), n a P rz y g o to w a n ie d a r ó w (O ffe r to r iu m ), n a Ś w i ę t y (S a n c tu s), p o P o d n ie s ie n iu , n a B a r a n k u B o 

ż y (A g n u s D ei) i n a b ło g o s ła w ie ń s tw o k o ń c o w e (n a p rz e ż e g n a n ie ).

N ie k tó r e z d a w n y c h m o d lite w n ik ó w z a w ie r a ją p o k ilk a ta k ic h z e s ta w ó w p ie ś n i m s z a ln y c h . N p . D roga do szc zę śc ia p r a w d z iw e g o (L w ó w 1855)1 i m o d lite w n ik d ie c e z ji p rz e m y s k ie j N a jś w ię ts z a R o d z in a (P r z e m y ś l 1922, w y d . 8 ) 2 m a j ą p o p ię ć ta k i c h z e sta w ó w , a K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a d la k a to li

k ó w w s z y s tk ic h s ta n ó w , z 1890 r . 3, m a o je d e n z e s ta w w ię c e j. D o te g o d o c h o 

d zą jeszcze o d p o w ie d n ie z e s ta w y p ie ś n i n a m sz e ż a ło b n e . W k o ń c u , w o k r e sie a d w e n to w y m śp ie w a n o p ie ś n i z A d w e n tu , w o k re s ie B ożego N a ro d z e n ia , k o lę d y , w o k re s ie W ie lk ie g o P o s tu p ie ś n i p o s tn e , a w o k re s ie Z m a r tw y c h w s ta n ia P a ń s k ie g o , p ie ś n i w ie lk a n o c n e .

W iele z ty c h p o ls k ic h p ie ś n i ś p ie w a n y c h w c z a sie M szy św . ju ż w p ie r w sz y m e ta p ie r e f o r m y M szy św . m u s ia ło o d e jść , a z in n y c h z re z y g n o w a n o w ra z z w p ro w a d z e n ie m ję z y k a n a ro d o w e g o do c a łe j M szy św . w 1970 r. N a jp ie r w , z a te m , s k o ń c z y ła się f u n k c ja p ie ś n i m s z a ln y c h b ę d ą c y c h p a r a * R e d a k to re m n in ie js z e g o b iu le ty n u je s t ks. B o g u s ła w N a d o l s k i T C h r., W a rs z a w a -P o z n a ń . 1 D roga do sz c zę śc ia p r a w d z iw e g o c z y li n a u k a p r a k ty c z n a c h r z e ś c ija ń  s k i e j c n o ty i p o b o żn o ś c i. K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a i c z y ta n ia d u c h o w n e g o p o św ię c o n a d la k a ż d e g o w ie k u , a sz c ze g ó ln ie d la k a to l ic k i e j m ło d z ie ż y , p rz e z X . J a k ó b a N o w a k o w s k i e g o , L w ó w 1855, 309— 322. 2 N a jś w ię ts z a R o d z in a . K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a d la w ie r n y c h w s z y s tk ic h sta n ó w , o p ra c o w a ł k s. J ó z e f S t a c h y r a k , P r z e m y ś l 8 1922, 445—450. 3 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a d la k a to lik ó w w s z y s tk ic h s ta n ó w , w e d le n a j le p s z y c h w z o r ó w o p ra c o w a n a , c z y li źró d ło m iło ś c i B o ż e j, m ie s z c z ą c e w so  b ie n a b o ż e ń s tw o do w s z e lk ic h p o tr z e b w ż y c i u za s to s o w a n e , G ru d z ią d z 1890, 690— 707.

(3)

fr a z ą ś p ie w ó w s ta ły c h , ta k i c h ja k C h w a ła n a w y s o k o ś c i B o g u , W ie r z ę , Ś w ię 

t y . P ó ź n ie j u s u n ię to p ie ś ń p rz e d E w a n g e lią , p o P o d n ie s ie n iu i n a B a r a n k u B o ż y . R ó w n o c z e ś n ie je d n a k 5 I I I 1967 r. S to lic a A p o s to ls k a z e z w a la , b y z a 

m ia s t d o ty c h c z a s o w y c h ś p ie w ó w p ro c e s y jn y c h , t j . a n ty f o n z p s a lm e m n a W e jś c ie (In tro it), n a P rz y g o to w a n ie d a ró w (O ffe r to r iu m ) i n a K o m u n ię św .

(C o m m u n io ), ś p ie w a ć o d p o w ie d n io d o b r a n e p ie ś n i z a tw ie rd z o n e p rz e z K o n  fe r e n c ję B is k u p ó w 4. W P o ls c e t a k i z e s ta w p ie ś n i z a tw ie rd z iła , a n a s tę p n ie o g ło siła K o n f e r e n c ja E p is k o p a tu 20 V I 1969 r . 5 W U w a g a c h w p r o w a d z a ją  c y c h , k tó r e p o p r z e d z a ją t e n z e s ta w p ie ś n i, c z y ta m y , że w p ro w a d z e n ie p o l s k ic h p ie ś n i n ie e lim in u je te k s tó w m s z a łu ( a n ty fo n n a W e jś c ie , P rz y g o to w a n ie d a r ó w i K o m u n ię ). T e k s tó w ty c h n a le ż y u ż y w a ć p r z y r e c y ta c ji, a w ś p ie w ie z m ie n n ie z p ie ś n ia m i, z w ła sz c z a w ó w c z a s, g d y m o że w y s tą p ić sc h o la k a n to r ó w , lu b g d y z p o w o d u m a łe j ilo śc i w ie r n y c h (np. w d n i p o w sz e d n ie ) ś p ie w a s a m o r g a n i s t a 8. W y ja ś n io n o ta m , że c e le b ra n s n ie o d m a w ia te k s tó w a n ty f o n n a W e jśc ie , P rz y g o to w a n ie d a r ó w i K o m u n ię , z a ró w n o w ó w c z a s, g d y je ś p ie w a lu b r e c y tu je s c h o la w z g lę d n ie lu d , j a k i w ó w c z a s, g d y ś p ie w a s ię p o ls k ą p ie ś ń n a t e tr z y p ro c e s je 7. W o m a w ia n y m z e s ta w ie z 1969 r., n a jp i e r w z n a jd u ją się p ie ś n i p ro c e s y jn e z P r o p r iu m d e te m p o r e (z p o sz c z e g ó ln y c h o k re s ó w r o k u k o ścieln eg o ), n a s tę p n ie z P r o p r iu m S a n c to r u m (p ie ś n i o ś w ię ty c h ) i w k o ń c u p ie ś n i n a m s z e w o ty w n e . P r o p r iu m d e te m p o r e ro z p o c z y n a się p ie ś n ia m i n a A d w e n t, a p ó ź n ie j id ą w k o le jn o ś c i p ie ś n i n a B oże N a ro d z e n ie , n a Ś w ię to Ś w ię te j R o d z in y , n a N o w y R o k , N ie d z ie lę po N o w y m R o k u , o k re s B ożego N a ro d z e n ia , O b ja w ie n ie P a ń s k ie , n a o k re s z w y k ły w c ią g u r o k u (p e r a n n u m ), n a Ś ro d ę P o p ie lc o w ą , W ie lk i P o s t, N ie d z ie lę P a lm o w ą , W ie lk i T y d z ie ń , W ie lk i C z w a r te k , W ie lk i P ią te k , W ig ilię P a s c h a ln ą , n a N ie d z ie lę Z m a r tw y c h w s ta n ia P a ń s k ie g o , o k re s Z m a r tw y c h w s ta n ia , D n i K rz y ż o w e , W n ie b o w s tą p ie n ie P a ń s k ie , Z e s ła n ie D u c h a Ś w ię te g o , n a u ro c z y s to ś ć T ró jc y P rz e n a jś w ię ts z e j, B oże C iało , u ro c z y s to ś ć N a jś w ię ts z e g o S e rc a P a n a J e z u s a i o k re s Z e s ła n ia D u c h a Ś w ię te g o . P r o p r iu m S a n c to r u m z a w ie r a p ie ś n i n a N ie p o k a la n e P o  c zęcie N a jś w . M a r y i P a n n y , O fia r o w a n ie P a n a J e z u s a w ś w ią ty n i, n a u r o c z y sto ść św . J ó z e f a O b lu b ie ń c a N a jś w . M a r y i P a n n y (ta k ż e n a 1 m a ja ), n a Z w ia s to w a n ie P a ń s k ie , n a św . W o jc ie c h a , n a u ro c z y s to ś ć N a jśw . M a r y i P a n n y K ró lo w e j P o ls k i, św . S ta n i s ł a w a B is k u p a , ś w ię ty c h A p o s to łó w P io tr a i P a w ła , W n ie b o w z ię c ie N a jśw . M a r y i P a n n y , u ro c z y s to ś ć M a tk i B o żej C zę s to c h o w s k ie j, ś w ię to N a ro d z e n ia N a jś w . M a r y i P a n n y , P o d w y ż sz e n ie K rz y ż a Ś w ię te g o , ś w ię ty c h A rc h a n io łó w : M ic h a ła , G a b r ie la i R a fa ła , w s p o m n ie n ie N a jś w . M a r y i P a n n y R ó ż a ń c o w e j, u ro c z y s to ś ć W s z y s tk ic h Ś w ię ty c h , ś w ię to św . S ta n is ła w a K o s tk i i u ro c z y s to ś ć C h r y s tu s a K ró la . W k o ń c u ze M szy w o ty w n y c h u w z g lę d n io n o : R o ra ty , p ie r w s z e p ią t k i i so b o ty m ie s ią c a , m sze za

n o w o ż e ń c ó w , ro c z n ic ę k o n s e k r a c ji k o śc io ła i m s z e za z m a rły c h .

O p ró cz ś p ie w u n a W e jś c ie , n a P rz y g o to w a n ie d a ró w i K o m u n ię św ię tą , k a ż d a M sza św . d a je jesz c z e d w ie m o ż liw o śc i ś p ie w a n ia p ie ś n i. P ie r w s z ą z n ic h je s t czas po ro z d z ie le n iu K o m u n ii św ., k ie d y to „ k a p ła n i w ie r n i m o g ą p rz e z p e w ie n czas m o d lić się w s e r c u s w o im ”, a lb o „ w e d le u z n a n ia , c a łe z g ro m a d z e n ie m oże ta k ż e w y k o n y w a ć h y m n , p s a lm lu b in n y śp ie w p o c h w a ln y ” 8. D ru g ą m o ż liw o śc ią je s t czas p o b ło g o s ła w ie ń s tw ie i r o z e s ła n iu w ie rn y c h , g d y k a p ła n w r a c a ju ż do z a k ry s tii.

D z isia j, k ie d y p o ls k a p ie ś ń s ta ła się e le m e n te m s k ła d o w y m li tu r g ii M szy św ., n ie m o że n ią b y ć p ie ś ń p r z y p a d k o w a , d o w o ln a i b e z z w ią z k u z c e le b r a

4 I n s tr u k c j a S to lic y A p o s to ls k ie j M u s ic a m s a c r a m , n r 32.

5 P o ls k ie p ie ś n i w e M s z y ś w ię t e j (n a W e jś c ie , O fia r o w a n ie i K o m u n ię ), K r o n ik a D ie c e z ji P r z e m y s k ie j 56(1970) z. 1,1— 18.

6 T a m ż e , 1.

7 T a m ż e , s. 1, n r 4.

(4)

c ją czy z p o s z c z e g ó ln y m i e le m e n ta m i N a jś w ię ts z e j O fia ry . Z a ró w n o p ie ś n i p r o c e s y jn e (n a W e jś c ie , P rz y g o to w a n ie d a ró w i K o m u n ię św .), ja k i p ie ś n i p o K o m u n ii św ., czy n a ro z e s ła n ie , m u s z ą s p e łn ia ć o d p o w ie d n ie w a r u n k i, m u s z ą in t e r p r e to w a ć d a n y o b rz ę d i w z y w a ć u c z e s tn ik ó w do p r z y j m o w a n ia o d p o w ie d n ic h p o s ta w . 1. P i e ś ń n a W e j ś c i e , w y k o n y w a n a w p o s ta w ie s to ją c e j, ro z p o c z y n a się, k ie d y c e le b ra n s w r a z z a s y s tą p r o c e s y jn ie u d a je się do o łta rz a ( in tro it) i p o w in n a t r w a ć d o c zasu , g d y k a p ł a n p o p o w ita n iu (i o k a d z e n iu ) o łta rz a z a jm u je m ie js c e p rz e w o d n ic z e n ia . D a w n e m o d lite w n ik i w t e j p ie ś n i n a jc z ę ś c ie j p o ru s z a ły te m a t w y z n a w a n ia w in y i n ie g o d n o ś c i p r z y s tę p u ją c y c h do o łta r z a . Ś w ia d c z ą o ty m n a s tę p u ją c e p ie ś n i n a W e jś c ie : — T u p rz e d T o b ą c z y n i, P a n ie ! L u d g rz e c h ó w w y z n a n ie , T u C ię w s k r u s z e jęcz ąc p ro s i, G d y o f ia rę w z n o si. T u b iją c się w p ie r s i w o ła , Co m o c jeg o z d o ła : Boże! T y ś n a s z e k o c h a n ie , G rz e c h y o d p u ść P a n ie O d p u ść P a n ie , g rz e c h y o d p u ść P a n ie .

J a k o m a r n o tr a w n e s y n y , Z n a ją c się do w in y , M y się do O jc a z b liż a m y : Z litu j się n a d n a m i! P r z y jm ij n a s P a n ie ła s k a w y , W y b a c z n a s z e s p r a w y ; P o p r a w ę o b ie c u je m y , S łu ż y ć T o b ie c h c e m y ,

T o b ie słu ż y ć , słu ż y ć T o b ie chcemy.® — D o C ie b ie , o d w ie c z n y P a n ie , P o k o rn ie w o ła m y ,

P a t r z n a s e rc n a s z y c h w y la n ie ! D o C ie b ie w z d y c h a m y , U życz n a m , O jcze p o c ie c h y , I o d p u ść n a m n a s z e g rz e c h y ; C ie b ie z u fn o ś c ią b ła g a m y : Z m iłu j się, B oże, n a d n a m i, A c h z m iłu j się, n a d n a m i z m iłu j się.

M y ś m y w n a s z y m o b łą k a n iu o d C ie b ie s tr o n ili I w b r e w T w e m u p rz y k a z a n iu p r z e w r o tn ie c z y n ili;

L ecz z ż a le m g rz e c h n a s z u z n a je m . T o b ie się o d tą d o d d a je m ; B oże lito ś c iw y b e z m ia ry , P r z y jm ij s e r c n a s z y c h o fia ry . O fia r y se rc , o f ia r y n a s z y c h se rc ...10

— N ie o g a rn io n y c a ły m ś w ia te m Boże! W ty m tu p r z y b y tk u p r z y jm ij od n a s d a ry ; L ecz cóż C i n ę d z n e s tw o r z e n ie d a ć m oże? P r z y jm S y n a T w e g o p o d c z a s t e j o fia ry .

W sz a k p rz e z n ią cześć C i n a jw y ż s z ą s k ła d a m y , Z a d o b ro d z ie js tw a w z ię te c z y n im d z ię k i, Z a g rz e c h y n a s z e g n ie w T w ó j r o z b r a ja m y I n o w e d a r y b ie r z e m z T w o je j r ę k i.11 — ...Tegoż J e z u s a , J e g o z a s łu g i i ra n y ,

O f ia r u je m y T o b ie , O jcze n a sz k o c h a n y !

R acz się d la n ic h z m iło w a ć n a d n a m i g rz e s z n y m i, Z g ład ź n a sz e w in y , o b d a rz n a s d a r a m i T w e m i.12 — B oże lu d T w ó j czcią p rz e ję ty ... L ic z n e n a n a s c ię ż ą w in y . L e c z n ie c h ż a l n a s z lito ś ć w z n ie c i. P r z y jm ij O jcze g rz e s z n e sy n y , N ie o d p y c h a j T w o ic h d z ie c i.12 9 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a , d z. c y t., 690. 10 T a m ż e , 697. 11 T a m ż e , 702. 12 T a m ż e , 694; D roga do szczęścia , d z. c y t., 317. 13 N a jś w ię ts z a R o d z in a , d z. c y t., 445.

(5)

O p ró cz o m a w ia n e g o te m a tu d a w n e p ie ś n i n a W e jś c ie w s k a z y w a ły n a M szą św . ja k o n a O fia r ę N o w e g o P r z y m ie r z a — u o b e c n io n ą O fia r ę K rz y ż o w ą : — Z p o k o r ą u p a d a m y ...

D n ie m p rz e d s w ą ś m ie rc ią s ro g ą , S y n B oga je d y n y , C h r y s tu s c h c ą c zg ła d z ić d ro g ą , S w ą K r w ią lu d z k ie w in y , W w ie c z e r n ik u s ię s ta w ił, Z u c z n ia m i p o sp o łu ,

C h le b , w in o b ło g o s ła w ił, M ó w ią c im u sto łu : B ie rz c ie i p o ż y w a jc ie , T o je s t C ia ło m o je . T o K r e w m o ja , t ą d a jc ie K a r m ić d u sz e sw o je . To C ia ło za lu d b ę d z ie o k r u tn ie zm ęc zo n e, T ą K r w ią w y la n ą w sz ę d z ie d u sz e o d k u p io n e ...14 — B oże S tw ó rc o , n a s z P a n ie ! P rz e d T o b ą p a d a m y ; U sły sz n a s z e w o ła n ie , p o k o rn ie ż ą d a m y : O fia r ę z a c z y n a m y n o w e g o z a k o n u , N io są c ją p rz e z k a p ła n y do T w o je g o tr o n u . K tó rą , ja k k a ż d y w ie r n y m o c n o te m u w ie rz y , C h r y s tu s P a n u s ta n o w ił p r z y o n e j w ie c z e rz y , G d y w z ią w s z y c h le b i w in o , p rz e m ie n ił o b o je B o sk ą s w ą m o c ą i d a ł m ię d z y u c z n ie sw o je ...15 — N a s to p n ia c h T w e g o u p a d a m y tr o n u , W sz e c h m o c n y P a n ie , w ie k u is ty Boże! J a k a ż o fia ra m ils z ą C i b y ć m oże N a d tę o fia rę C h r y s tu s a z a k o n u ? 16 — Co n a m n a k a z u je n a s z a w ia r a , J e s t m ię d z y in s z e m i i t a O fia ra , K tó r ą B óg S y n — d la n a s z y c h w in N a k rz y ż u s p r a w o w a ł a ż do tr z e c h g o d zin . T ę d ziś o d n a w ia m y z ty m K a p ła n e m P r z e d T o b ą , o B oże! n a jś w ię ts z y m P a n e m K y rie e le js o n — C h ry s te e le js o n , Z s e rc n a s z y c h w s tę p u je p r z e d T w ó j ś w ię ty t r o n . 17 W k o ń c u , z n a jd u je m y i ta k ie p ie ś n i n a W e jś c ie , w s ta r y c h m o d lite w n i k a c h , k tó r e p rz y g o to w y w a ły w ie r n y c h d o s k ła d a n ia B o g u o fia ry , u c z ą c ic h jeszcze, że t ą o f i a r ą je s t s a m S y n B oży, J e z u s C h ry s tu s :

— Z p o k o r ą u p a d a m y ...

O P a n ie ! tę o f ia rę Ś w ię tą p rz y jm ij m ile, O d d a l za g rz e c h y k a r ę , D aj s w o b o d n e c h w ile ; W sz a k C i ju ż n ie z w ie rz ę ta o f ia r u je m Boże, L ecz J e z u s a , co p ę ta n ie w o li zn ieść m o że.18 — B oże S tw ó rc o , n a s z P a n ie !... T eg o ż J e z u s a , J e g o z a słu g i i ra n y , O f ia r u je m y T o b ie , O jcze n a s z k o c h a n y ! 14 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a , d z. c y t., 690— 691; D ro g a do szc zę śc ia , dz. c y t., 309— 310. 15 K s ią ż k a d o n a b o ż e ń s tw a , d z. c y t., 694; D ro g a do szc zę śc ia , d z. c y t., 312; N a jś w ię ts z a R o d z in a , dz. cy t. 447. 18 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a , d z . c y t., 699; D ro g a d o sz częścia , d z. c y t., 312; N a jś w ię ts z a R o d z in a , d z. c y t. 447. 11 K s ią ż k a d o n a b o ż e ń s tw a , 704; D ro g a d o szc zę śc ia , 315; N a jś w ię ts z a R o d z in a , 447. 18 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a , 690— 691.

(6)

R acz się d la n ic h z m iło w a ć n a d n a m i g rz e s z n y m i, Z g ład ź n a s z e w in y , o b d a rz n a s d a r a m i T w e m i.19 — N a s to p n ia c h T w e g o u p a d a m y tro n u ... J u ż n ie o b rz ę d e m d a w n e g o k o śc io ła K r e w n a o łta rz a c h le je się b y d lę c a , L ecz S y n a T w e g o T w ó j lu d Ci p o św ię c a ; Czyż n a s p o je d n a ć z O jc e m S y n n ie zd o ła? 20 W p r o w a d z e n ie O g ó ln e d o M s z a łu R z y m s k ie g o , z 1969 r. (W O M Rz), p o d a je c z te ry c h a r a k te r y s ty c z n e c e c h y ś p ie w u n a W e jś c ie (n. 25). G d y się o n ic h z a p o m n i, d o b ie r a ją c p o ls k ie p ie ś n i n a p o c z ą te k M szy św ., w te d y p ie ś n i te n ie s p e łn ia ją sw o je g o z a d a n ia . D la te g o k a ż d y , od k o g o za le ż y d o b ó r p ie ś n i do M szy św ., p o w in ie n p a m ię ta ć , że śp ie w n a W e jś c ie m a z a z a d a n ie :

— z a p o c z ą tk o w a ć c e le b ra c ję litu r g ic z n ą , — p o g łę b ić je d n o ś ć z g ro m a d z o n y c h ,

— s k ie ro w a ć m y ś l w ie r n y c h n a ta je m n ic ę o k re s u litu rg ic z n e g o lu b św ię ta .

— to w a rz y s z y ć p ro c e s ji k a p ła n a i a sy s ty .

M sza św . z a te m ro z p o c z y n a się n ie od „W I m ię O jc a i S y n a i D u c h a Ś w ię te g o ” a n i n ie od w s tę p n e g o p o z d ro w ie n ia w ie rn y c h , a le ju ż od te j p ie r w s z e j p ie ś n i p ro c e s y jn e j. Ś p ie w te n je s t t a k w a ż n y , że w p rz y p a d k u , g d y b y n ie m ó g ł b y ć w y k o n y w a n y , to w te d y o d p o w ie d n ią a n ty f o n ę n a le ż y o d re c y to w a ć (czy n ią to w ie r n i lu b k a p a ła n ). J e ż e li d ro g a k a p ła n a i a s y s ty do o łta rz a je s t b a rd z o k r ó t k a , w ta k im p r z y p a d k u p ie ś ń n a W e jśc ie m o ż n a n ie c o w c z e śn ie j zacząć, z a n im ro z p o c z n ie się p ro c e s ja W e jś c ia .21 L e p ie j je s t w c z e ś n ie j zacz ą ć i w y k o n y w a ć k ilk a z w ro te k t e j w s tę p n e j p ie ś n i, a n iż e li z a śp ie w a ć ty lk o je d n ą z w ro tk ę , z a c z y n a ją c w ra z z w y jś c ie m k a p ła n a i a s y s ty do o łta rz a . Z b y t k r ó t k i ś p ie w p ro c e s y jn y n ie b ę d z ie b o w ie m m o c n y m a k c e n te m ro z p o c z ę c ia c e le b r a c ji litu r g ic z n e j. M sz a św . je s t O fia r ą , ja k ą w ie r n i s k ła d a ją P a n u B o g u „ n ie ty lk o p rz e z r ę c e k a p ła n a , lecz ta k ż e ra z e m z n im ” (K L 48). J e s t to o f ia ra całe g o z g ro m a d z e n ia , i d la te g o w sz y sc y , ju ż od sa m e g o p o c z ą tk u w in n i so b ie to u ś w ia d o m ić . W z w ią z k u z ty m p ie ś ń n a W ejście, ja k o p ie ś ń ro z p o c z y n a ją c a c e le b ra c ję litu r g ic z n ą , p o w in n a b y ć w y k o n y w a n a p rz e z w s z y s tk ic h u c z e s tn ik ó w te j ś w ię te j c zy n n o ści. Z a te m m u s i to b y ć p ie ś ń w s z y s tk im d o b rz e z n a n a .22

D o b re u c z e s tn ic tw o w e M szy św . m a d o p ro w a d z ić do teg o , że w ie r n i b ę d ą „za p o ś r e d n ic tw e m C h r y s tu s a z k a ż d y m d n ie m d o s k o n a lili się w z je d n o c z e n iu z B o g iem i w z a je m n ie z so b ą , a b y w k o ń c u B óg b y ł w s z y s tk im w e w s z y s t k ic h ” (K L 48). N a jb a r d z ie j c z y te ln y m z n a k ie m t e j je d n o ś c i z B o g ie m i w z a je m n ie z s o b ą je s t p r z y s tą p ie n ie w s z y s tk ic h u c z e s tn ic z ą c y c h w e M szy św . do K o m u n ii św . W c z e śn ie j ta je d n o ś ć o b ja w ia się ta k ż e p rz e z p r z y jm o w a n ie ty c h sa m y c h p o s ta w litu r g ic z n y c h , o d m a w ia n ie ty c h s a m y c h m o d litw i a k la m a c ji, d a w a n ie o d p o w ie d z i n a w e z w a n ia c e le b ra n s a . A n a sa m y m w s tę p ie w y ra z e m je d n o ś c i i z b r a t a n ia w s z y s tk ic h u c z e s tn ik ó w N a jś w ię ts z e j O fia r y je s t w s p ó ln y ś p ie w n a W e jśc ie . J e d n o ś ć je s t ta m , g d z ie je s t m iło ść. N ie n a w iś ć lu d z i ro z d z ie la i s ta w ia w p rz e c iw n y c h i w ro g ic h ob o zach . A m i ło ść je d n o c z y w s z y s tk ic h , b ez w z g lę d u n a ra s ę , w ie k czy p o c h o d z e n ie , w je d n ą ro d z in ę . I to w ła ś n ie m iło ś ć je s t d u sz ą śp ie w u . Ś p ie w je s t w y ra z e m ra d o s n e g o s e r c a (por. D z 2,46). I d la te g o z u p e łn ie s łu s z n ie św . A u g u s ty n m ó 19 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a , 694; D roga d o szc zę śc ia , 317. 29 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a , 699— 700; D ro g a do szc zę śc ia , 312. 21 P o r. I. P a w l a k , Ś p ie w a j m y P a n u . N a W e jś c ie , M sza Ś w ię ta 33(1977) 136. 22 P o r. A lle lu ja . Z b ió r ś p ie w ó w m s z a ln y c h i p ie lg r z y m k o w y c h . P r a c a z b io ro w a p o d re d . k s. J . Z a w i t к o w s к i e g o, W a rs z a w a 1978, 9. 6 — C ollectanea Theologica

(7)

w i: „ te n , k to k o c h a , ś p ie w a ”.23 A G o e th e t e n z w ią z e k ś p ie w u i m iło śc i o d d a je w p ię k n y m , k r ó t k im w ie r s z u : „G d z ie sły sz y sz ś p ie w , t a m w s tą p . T a m d o b re s e r c e lu d z ie m a ją . Ż li lu d z ie , w ie r z a j m i, ci n ig d y n ie ś p i e w a j ą ”. Ś p ie w z a te m je s t o b ja w ie n ie m n a z e w n ą tr z m iło ś c i m ie s z c z ą c e j się w lu d z k im se rc u . T a k a m a n if e s ta c ja m iło ś c i u z g ro m a d z o n y c h n a s p r a w o w a n ie N a jś w ię ts z e j O fia r y je s t p o tr z e b n a , b y w sz y sc y z d a li so b ie s p r a w ę z te g o , że z g ro m a d z iła ic h t u t a j m iło ść do B oga i do b liź n ic h ; że w o b e c te g o są d la sie b ie ży c z liw i i g o to w i do p o św ię c e ń . T a p ra w d z iw a e k s p lo z ja m iło śc i, w p ie ś n i n a W ejście, p o g łę b ia i c e m e n tu je je d n o ś ć . N ic t a k p rz e c ie ż n ie je d n o c z y , j a k p r z e k o n a n ie , że te n b liź n i s to ją c y ob o k m n ie n a M szy św . m a t a k sa m o j a k i ja s e r ce p rz e p e łn io n e m iło ś c ią do B o g a i do c z ło w ie k a , i że w k a ż d e j c h w ili m o g ę n a n ie g o liczyć. Ś p ie w a ją c tę s a m ą p ie ś ń , n a jc z y te ln ie j w y ra ż a m y je d n o ś ć u c z u ć i je d n o m y ś ln o ś ć z in n y m i. Z re s z tą , d z ie je s ię to ta k ż e i p o za M szą św . I n n e z g ro m a d z e n ia , p o z a z g ro m a d z e n ie m litu r g ic z n y m , ta k ż e sw o ją je d n o ś ć w y r a ż a ją w p ie ś n i. I d la te g o ś p ie w a się p ie ś n i, a z w ła sz c z a h y m n y p a ń s tw o w e n a ró ż n y c h w ie c a c h , m a n if e s ta c ja c h czy a k a d e m ia c h . Ż e b y je d n a k p ie ś ń n a W e jś c ie m o g ła s p e łn ić s w o je z a d a n ie , czy li p o g łę b ić je d n o ś ć z g ro m a d z o n y c h , tr z e b a z a ś p ie w a ć k ilk a , a p r z y n a jm n ie j d w ie z w r o tk i o d p o w ie d n ie j p ie ś n i. P o n ie w a ż ś p ie w n a W e jś c ie m a s k ie ro w a ć m y ś l w ie r n y c h n a ta je m n ic ę o k re s u litu r g ic z n e g o lu b ś w ię ta , to n ie m o ż e b y ć n im ś p ie w p rz y p a d k o w y . K o n ie c z n y je s t z a te m o d p o w ie d n i d o b ó r p ie ś n i z u w z g lę d n ie n ie m te k s tu . P r z e b o g a te m is te r iu m C h r y s tu s a , k a ż d e ś w ię to i k a ż d y o k re s r o k u litu r g ic z n e g o p o z w a la n a m p rz e ż y w a ć w ró ż n y sp o só b i w ró ż n y m a s p e k c ie , a z a d a n ie m p ie ś n i n a W e jś c ie je s t w ła ś n ie w p ro w a d z e n ie w ie r n y c h w tę t a j e m n i cę, k tó r a n a ic h o czach d o k o n u je się. J e d n o i to sa m o m is te r iu m O d k u p ie n ia in a c z e j p rz e ż y w a m y w A d w e n c ie , in a c z e j w o k re s ie B ożego N a ro d z e n ia , w W ie lk im P o śc ie , czy w o k re s ie w ie lk a n o c n y m . D la te g o p ie ś ń a d w e n to w a u k a z u je to m is te r iu m od s tr o n y o c z e k iw a n ia n a p rz y jś c ie Z b a w ic ie la (G łos w d z ię c z n y z n ie b a w y c h o d z i; G r z e c h e m A d a m a ; M ą d r o śc i, k tó r a z u s t B o ż y c h w y p ły w a ; N ie b io sa ro sę sp u ś c ie n a m z g ó ry ; S p u ś c ie n a m n a z ie m s k ie n iw y ), k o lę d y w z y w a ją do ra d o ś c i z p r z y jś c ia n a ś w ia t J e z u s a C h r y s tu s a (A c h w i 

ta jż e p o ż ą d a n a ; A n io ł p a s te r z o m m ó w ił; B ó g s ię r o d z i; C ie sz c ie s ię i p o d n ie b io s y ; D o B e tl e je m u ; D z ie c ią tk o się n a ro d z iło ; D z is ia j w B e tle je m ; G d y się C h r y s tu s ro d z i; J e z u s a n a ro d z o n e g o ; N a r o d z ił się J e z u s C h r y s tu s , b ą d ź m y w e s e li; N ie p o ję te d a r y ; P a n z n ie b a i z ło n a ; P ó jd ź m y w s z y s c y do s ta je n k i; T r y u m f y K r ó la n ie b ie s k ie g o ; W e so łą n o w in ę ; W ś r ó d n o c n e j c is zy ; W żło b ie le ż y ; Z n ie b a w y s o k ie g o ) , p ie ś n i w ie lk o p o s tn e u k a z u ją m ę k ę i ś m ie rć J e z u s a C h ry s tu s a , są w e z w a n ie m do p o k u ty i n a w r ó c e n ia (A c h m ó j J e z u j a k T y k lę c z y s z ; J e z u C h r y s te , P a n ie m iły ; J u ż e m d o ść p ra c o w a ł; K ró la w z n o s z ą się z n a m io n a ; K r z y ż u ś w ię ty ; L a m e n t s e r d e c z n y ; L u d u m ó j lu d u ; O d u sz o w s z e l k a n a b o żn a ; O g ro d zie O liw n y ; O K r w i n a jd r o ż s z a ; P ła czcie A n ie li; P o zw ó l m i T w e m ę k i śp ie w a ć ; R o z m y ś la j m y d ziś; W i s i n a k r z y ż u ; Z a w ita j U k r z y ż o w a n y ; Z b liż a m się k ’T o b ie ), a p ie ś n i w ie lk a n o c n e a p e lu j ą o ra d o ś ć

z p o w o d u Z m a r tw y c h w s ta n ia P a n a J e z u s a , k tó r e je s t g w a r a n c ją i p ie r w o c i n a m i z m a r tw y c h w s ta n ia w s z y s tk ic h w ie rz ą c y c h (A ll e lu j a , J e z u s ż y je ; C h r y s 

tu s z m a r t w y c h w s ta ń je s t; N ie z n a ś m ie r c i; O tr z y jc ie j u ż łz y p ła czą ce; P r z e z T w o je ś w ię te Z m a r tw y c h w s ta n i e ; W e s o ły n a m d z iś d z ie ń n a sta ł; W s ta ł P a n C h r y s tu s z m a r tw y c h n in ie ; Z łó ż c ie tr o s k i ż a łu ją c y ; Z w y c ię z c a śm ie rc i).

T a k ż e n ie k tó r e z m s z a ln y c h i n t r o i t ó w 24, b a rd z o d o b rz e w p ro w a d z a ły w ie r n y c h w ta je m n ic ę o k re s u litu r g ic z n e g o lu b ś w ię ta . N p. in t r o i ty a d w e n

-23 S e rm o 336,1: P L 38, 1472.

24 Z ob. M s za ł r z y m s k i ła c iń s k o -p o ls k i, P a r y ż 1968 ( te k s ty w z ię to z teg o m sz a łu ); M s za ł r z y m s k i d la d ie c e z ji p o ls k ic h , w y d a n ie s tu d y jn e , W a rs z a w a 1979.

(8)

to w e m ó w iły o b lis k im p r z y jś c iu M e s ja sz a (II N : „ L u d u S y jo n u , oto P a n p rz y jd z ie , b y z b a w ić n a ro d y , P a n d a p o sły sz e ć s w ó j głos p e łe n c h w a ły i u r a d u je s ię w a s z e s e r c e ” ; IV N : „N ie b io sa s p u ś ć c ie S p ra w ie d liw e g o ja k ro s ę ; n ie c h ja k d eszcz s p ły n ie z o b ło k ó w ; n ie c h się o tw o rz y z ie m ia i z ro d z i Z b a w ic ie la ” ), w z y w a ją c do r a d o ś c i z te g o p o w o d u ( I I I N : „ R a d u jc ie się zaw sz e w P a n u ; r a z jeszcze p o w ia d a m : r a d u j c ie s ię : W a sz a ła g o d n o ś ć n ie c h b ę d z ie z n a n a w s z y s tk im lu d z io m : P a n je s t b lisk o ! O n ic się ju ż z b y tn io n ie tr o s z czcie, a le w k a ż d e j s p r a w ie p ro ś b y w a sz e p r z e d s ta w ia jc ie B o g u w m o d lit w ie ”). W w ig ilię B ożego N a ro d z e n ia ju ż w y ra ź n ie je s t w s k a z a n y d z ie ń p r z y jś c ia P a n a : „ 0 z iś p o z n a c ie , że p rz y jd z ie P a n i z b a w i n a s , a ju t r o u j rz y c ie J e g o c h w a łę ”. W s a m ą z aś u ro c z y s to ś ć N a ro d z e n ia Z b a w ic ie la , w in - tr o ic ie p ie r w s z e j M szy św ., c z y ta m y : „ P a n r z e k ł do m n ie : T y ś S y n e m m o im , J a m C ie b ie d ziś z ro d z ił” ; w d ru g ie j n a to m ia s t je s t n a p is a n e : „ Ś w ia tło ść z a b ły ś n ie d z is ia j n a d n a m i, a lb o w ie m P a n się n a m n a ro d z ił! A im ię J e g o n a z w a n o : P rz e d z iw n y , B óg, K s ią ż ę p o k o ju , O jc ie c p rz y s z łe g o w ie k u . A k r ó l e s tw u J e g o n ie b ę d z ie k o ń c a ” ; w re sz c ie , w tr z e c ie j M szy św ., i n t r o i t b rz m i: „D ziecię n a m s ię n a ro d z iło i S y n z o sta ł n a m d a n y ; n a J e g o r a m io n a c h sp o częła w ła d z a i n a z w a n o G o Z w ia s tu n e m B o ży ch z a m ia r ó w ”. T a k ż e in t r o i ty z W ie lk a n o c y („ Z m a rtw y c h w s ta łe m i z a w sz e je s te m z T o b ą , a lle lu ja ; p o ło ż y łeś n a m n ie sw o ją r ę k ę , A lle lu ja . P rz e d z iw n a je s t T w o ja w ie d z a , a lle lu ja , a ll e lu j a ” ) i z Z e s ła n ia D u c h a Ś w ię te g o („D u ch P a ń s k i n a p e łn ił o k rą g ziem i, a lle lu ja , a ll e lu ja : A T e n , k tó r y o g a rn ia w s z y s tk o , z n a k a ż d e sło w o , a lle lu ja , a lle lu ja , a ll e lu j a ” ), b a rd z o d o b rz e w p r o w a d z a ją w te u ro c z y s to śc i. W id z im y z teg o , że ś p ie w n a W e jś c ie m o ż n a p o ró w n a ć do u w e r tu r y p rz e d o p e rą . U w e r tu r a s tw a r z a o d p o w ie d n i n a s t r ó j i z a w ie r a n a jc z ę ś c ie j n a jw a ż n ie js z e te m a ty m u z y c z n e , k tó r e p o te m p o ja w ia j ą się w o p e rz e . T a k sa m o t a p ie r w s z a m s z a ln a p ie ś ń s tw a r z a o d p o w ie d n i k li m a t do p rz e ż y w a n ia m is te r iu m E u c h a r y s tii w d a n y m d n iu , a k c e n tu ją c n a jw a ż n ie js z e te m a ty z d z ie ła z b a w ic ie la i O d k u p ic ie la czło w ie k a. C z w a r ty m z a d a n ie m p ie ś n i n a W e jś c ie je s t to w a rz y s z e n ie p ro c e s ji k a p ła n a i a sy s ty . I t a o s ta tn i a f u n k c j a te j p ie r w s z e j p ie ś n i p r o c e s y jn e j je s t w a ż n a i n a le ż y j ą d o c e n ia ć . P r o c e s ja W e jś c ia b o w ie m je s t z n a k ie m w e jś c ia C h r y s tu s a do z g ro m a d z e n ia litu rg ic z n e g o . A p o sto ł P a w e ł z a c h ę c a ł K o lo sa n , k tó r z y z b ie r a li się r a z e m , o c z e k u ją c p rz y jś c ia sw e g o P a n a , a ż e b y w s p ó ln ie śp ie w a li p s a lm y , h y m n y i p ie ś n i d u c h o w e (por. K o l. 3, 16). P o w ita n ie C h r y s tu s a P a n a w c h o d z ą c e g o do w s p ó ln o ty z g ro m a d z o n e j n a s p r a w o w a n ie p a m ią tk i J e g o Ś m ie rc i i Z m a r tw y c h w s ta n ia , o d p o w ie d n ią p ie ś n ią , je s t n a j p ie r w o d p o w ie d z ią n a sło w a P a w ło w e j z a c h ę ty . A le je s t to ta k ż e w y z n a n ie w ia r y w o b ecn o ść P a n a , k tó r y p rz y c h o d z i, b y s p r a w o w a ć i u o b e c n ia ć O fia r ę K rz y ż o w ą . N a jle p ie j je s t, ja k to ju ż p o w ie d z ia n o , g d y p ie ś ń n a W e jś c ie w y k o n u je c a łe z g ro m a d z e n ie litu r g ic z n e . M o ż n a t u t a j je d n a k s to s o w a ć u ro z m a ic e n ie i p ie ś ń tę m o że śp ie w a ć s c h o la i lu d n a p r z e m ia n lu b w p o d o b n y sp o só b k a n to r i lu d , e w e n tu a ln ie s a m a s c h o la (W O M R z 26). Z t e j o s ta tn ie j m o ż liw o ści n ie p o w in n o się je d n a k z b y t często k o rz y s ta ć . M oże m ie ć to m ie js c e zw ła sz c z a w te d y , g d y u tw ó r j e s t tr u d n y do w y k o n a n ia p rz e z w s z y s tk ic h w ie r n y c h u c z e s tn ic z ą c y c h w e M szy św . N a to m ia s t c ią g łe w y rę c z a n ie się sc h o lą , b y n ie u c z y ć w ie r n y c h n o w y c h p ie ś n i, je s t n ie n a m ie js c u . W p r o c e s ji W e jś c ia n a le ż y w y k o rz y s ty w a ć o d p o w ie d n ie p ie ś n i z o k re s u litu r g ic z n e g o lu b ze ś w ię ta , w z g lę d n ie a n ty f o n y w r a z z p s a lm e m , z a m ie sz c z o n e w G ra d u a le R z y m s k im (W O M R z 26).

2. P i e ś ń n a P r z y g o t o w a n i e d a r ó w , to w a rz y s z y p r o c e s ji z w ią z a n e j ze s k ła d a n ie m d a r ó w o fia rn y c h . R o z p o c z y n a s ię z a ra z p o M o d litw ie P o w s z e c h n e j i tr w a p r z y n a j m n i e j do m o m e n tu z ło ż e n ia d a r ó w n a o łta rz u . P rz e p is y d o ty c z ą c e sp o s o b u ś p ie w a n ia s ą t e s a m e , co i w o d n ie s ie n iu do in tr o itu . W w y p a d k u , g d y się n ie ś p ie w a t e j p ie ś n i p r o c e s y jn e j, to o d p o

(9)

w ie d n ią a n ty f o n ę n a le ż y o p u śc ić (w ta k im s a m y m p r z y p a d k u a n ty f o n ę n a i n t r o i t n a le ż y o d m ó w ić : W O M R z 50). C h o ciaż ś p ie w n a P r z y g o to w a n ie d a r ó w n ie je s t t a k w a ż n y ja k p ie ś ń n a W e jśc ie , to je d n a k i o n, je ż e li ju ż je s t w y k o n y w a n y , m u s i s p e łn ia ć o d p o w ie d n ie w a r u n k i. W e d łu g I n s t r u k c j i M u s ic a m s a c r a m (n r 32) ś p ie w te n p o w in ie n z g a d z a ć się tr e ś c io w o z o b rz ę d e m P rz y g o to w a n ia d a ró w , ze ś w ię te m p rz y p a d a ją c y m w d a n y m d n iu , lu b z o k re s e m litu r g ic z n y m . D o b ie ra ją c , z a te m , p ie ś n i n a P rz y g o to w a n ie d a r ó w o fia rn y c h , tr z e b a n a jp i e r w p o z n a ć te o lo g ic z n ą tr e ś ć te g o o b rz ę d u . D o n ie d a w n a jesz c z e tę część litu r g ii m s z a l n e j n a z y w a n o „ O f ia r o w a n ie m ” (O ffe r to r iu m ). D z isia j ju ż w y ra ź n ie i p o  w s z e c h n ie w id z i się n ie a d e k w a tn o ś ć ta k ie j n a z w y , bo p rz e c ie ż o fia ro w a n ie m a m ie js c e d o p ie ro po K o n s e k ra c ji, g d y n a o łta r z u n ie m a ju ż c h le b a i w i n a , a le C iało i K r e w J e z u s a C h ry s tu s a . D la te g o te ż p r z y ję ła się n a z w a n a d a w n e „ O fia r o w a n ie ” — „ P rz y g o to w a n ie d a r ó w ”. A le i t a n a z w a n ie je s t je d n o z n a c z n a , bo je d n a k s u g e r u je , że d a r a m i, ja k ie s k ła d a m y B ogu w e M sz y św ., są c h le b i w in o . W t e j c h w ili, ja k o n a jb a r d z ie j o d p o w ie d n ią n a z w ę n a tę część M szy św ., n a le ż y w id z ie ć o k re ś le n ie : „ L itu r g ia m iło ś c i” . O b rz ę d o f e r to r y j n y b o w ie m m a za z a d a n ie n ie ty lk o p rz y g o to w a n ie d a r ó w m a te r ia ln y c h d o w ła ś c iw e j o fia ry , a le ta k ż e m a p rz y g o to w a ć u c z e s t n ic z ą c y c h w ie r n y c h do o c h o tn e g o o fia ro w a n ia sie b ie B ogu, w łą c z n o śc i z J e z u se m C h ry s tu s e m . W y r a ż a ją to d a r y m a te r i a ln e p rz y n o s z o n e do o łta rz a : c h le b i w in o . D a r y t e są sy m b o le m p o k a rm u , od k tó r e g o u z a le ż n io n e je s t lu d z k ie życie. C h le b i w in o s k ła d a n e n a o łta rz u są z n a k ie m , że ci, k tó r z y u c z e s tn ic z ą w e M szy św ., o f i a r u ją s w o je ży cie B ogu. N ie z a w o d n y m zaś s p r a w d z ia n e m n a s z e j g o to w o śc i do o d d a n ia się B o g u . je s t g o to w o ść do o fia r o w a n ia sie b ie b liź n im , c z y li a u te n ty c z n a m iło ść b liź n ie g o . W ła ś n ie w o b rz ę d z ie P rz y g o to w y w a n ia d a r ó w w ie r n i o k a z u ją so b ie w z a je m n ą m iło ść w c z y n ie , s k ła d a ją c ja k iś m a t e r ia ln y d a r n a p o tr z e b y in n y c h czy d e k la r a c ję s łu ż e n ia b l i ź n i m 2δ. Z ło ż e n ie ja k ie jk o lw ie k o fia ry w p ie n ią d z a c h czy w f o r m ie z o b o w ią z a n ia się do w y ś w ia d c z e n ia b liź n im d o b r a w ja k im ś z a k re s ie p o w in n o b y ć w y ra z e m g o to w o śc i o f ia ro w a n ia im s w o je j oso b y , sw o ic h z d o l n o śc i, sw o je g o ży cia . T e n d a r, z a te m , z a w sz e b ę d z ie ty lk o s y m b o le m , z n a k ie m g o to w o śc i n a w y p e łn ia n ie p r z y k a z a n ia m iło śc i B oga i b liź n ie g o . W „ l i t u r g ii m iło ś c i” id z ie m y do B oga, n io s ą c w r ę k u c h le b i w in o — d a r sa m y c h sie b ie , d a r sw o je g o ż y c ia (c h le b i w in o ja k o p o d s ta w o w y p o k a r m je s t s y m b o le m lu d z k ie g o ż y c ia ; b e z p o k a r m u b o w ie m , c z ło w ie k n ie m o że żyć) i r ó w n o c z e śn ie s k ła d a m y n a s z ą d e k la r a c ję (s y m b o liz u je ją p ie n ią d z zło żo n y n a ta c ę , d a r w n a tu r z e czy z o b o w ią z a n ie do ś w ia d c z e n ia d o b r a b liź n im ), że ju ż n ie c h c e m y żyć i n a le ż e ć do sie b ie , a le do B o g a i do b liź n ic h . Z a te m , c a łą b o g a tą tr e ś ć te o lo g ic z n ą P rz y g o to w a n ia d a ró w , m o ż n a z a m k n ą ć w ty m je d n y m sło w ie : m i ł o ś ć .

P o n ie w a ż p ie ś ń n a P rz y g o to w a n ie d a ró w p o w in n a się z g a d z a ć tre ś c io w o z ty m o b rz ę d e m , d la te g o n a le ż y t u t a j ś p ie w a ć w s z y s tk ie p ie ś n i o m iło ści B oga i b liźn ieg o . Z e z n a n y c h p ie ś n i ta k ą w ła ś n ie tr e ś ć m a j ą : P r z y k a z a n ie

n o w e d a ję w a m , b y ś c ie się w z a je m n ie m iło w a li, w łą c z n o śc i z h y m n e m św .

P a w ła o m iło ści: G d y b y m m ó w ił j ę z y k a m i lu d z i i a n io łó w , G d zie m iło ś ć w z a 

je m n a i d o b ro ć, M iłu jc ie się w z a je m n ie .

P rz y g o to w a n ie d a r ó w n ie je s t je s z c z e s k ła d a n ie m o fia ry . N a sz y m d a r e m b o w ie m s k ła d a n y m B o g u w e M szy św . n ie je s t c h le b i w in o , a le N ie p o k a la n a H o stia , czy li C ia ło i K r e w J e z u s a C h r y s tu s a , a ta k ż e d a r ze sie b ie (por. K L 48). D la te g o n ie m a o fia r o w a n ia p rz e d K o n s e k r a c ją . Co n a jw y ż e j m o że b y ć p rz y g o to w a n ie do o fia ro w a n ia . D o p ie ro c h le b i w in o p rz e m ie n io n e w C ia ło i K r e w J e z u s a C h r y s tu s a , s t a ją się n a s z ą o f ia r ą i d a r e m m iły m B ogu. S tą d te ż n ie m o ż n a n a P rz y g o to w a n ie d a r ó w śp ie w a ć p ie ś n i m ó w ią

25 P o r. I. P a w l a k , Ś p ie w a jm y P a n u . Ś p ie w n a P r z y g o to w a n ie d a ró w , M sza Ś w ię ta 34(1978) 114.

(10)

cy c h o o fia ro w a n iu B o g u c h le b a i w in a , ja k to p ro p o n o w a ły d a w n e m o d li te w n ik i: — P rz y jm , P a n ie ła s k a w y , O f ia r y złożone, To w in o i c h le b p r a w y od C ie b ie stw o rz o n e ...26 — P rz y jm , P a n ie , o f ia rą ś w ię tą T w eg o S y n a , K tó r ą T o b ie n a c h w a łę k a p ła n T w ó j z a c z y n a ; P r z y jm c ljleb i w in o , k tó r e za B o sk im T w e m s ło w e m P rz e m ie n io n e s ta je się C ia łe m C h ry s tu s o w y m ...27 — S p o jr z y j, ła s k a w ie P a n ie , Z w y so k ie g o n ie b a , N a to o fia ro w a n ie I w in a i c h le b a ...28 — U n ó g ś w ię ty c h o łta rz ó w T w y c h u p o k o rz e n i, O f ia r u je m Ci, B oże, d a r c h le b a i w in a ...29 — O jcze p rz e w ie c z n y ! p r z y j m ij t u złożone Ś w ię te o fia ry c h le b a o ra z w in a ...30 — P r z y jm ij od n a s, P a n ie , te o fia ry c h le b a i w in a , ja k T w e w ła s n e d a ry ...31 — P r z y jm ij O jcze t e n d a r c h le b a , w in a , Z r ą k k a p ła n a w k o ś c ie le n o w y m , J a k o ś p r z y ją ł z r ą k M a ry i, S y n a N ie g d y ś w s ta r y m S a lo m o n o w y m ...32 — Z r ą k k a p ła ń s k ic h p r z y jm ij P a n ie , T e o fia rę c h le b a , w in a ...33

O b rz ę d P rz y g o to w a n ia d a r ó w m a n a s p rz y g o to w a ć do z ło ż e n ia B ogu o fia r y z C ia ła i K r w i J e z u s a C h r y s tu s a i ze sie b ie sa m y c h . D la te g o ju ż tu t a j , u p rz e d z a ją c to , co n a le ż y z ro b ić po k o n s e k r a c ji, m o ż e m y ś p ie w a ć p ie ś n i m ó w ią c e o o f ia r o w a n iu C h r y s tu s a B ogu, w z g lę d n ie o s k ł a d a n iu sie b ie w o fie rz e . P ie r w s z y te m a t p o ru s z a p ie ś ń o f e r to r y jn a M szy św . za z m a rły c h , u m ie sz c z o n a w K sią ż c e do n a b o ż e ń s tw a , z 1890 r.: P r z y jm i j tę o fia r ę ś w ię tą , B o że od

n a s n ie p o ję tą , P od c h le b a , w in a za s ło n ą Z C iała J e z u s a z ł o ż o n ą 34. N a to 

m ia s t o o fia ro w a n iu s ie b ie B ogu. je s t m o w a w p ie ś n i: P r z y j m i j, P a n ie, o fia rę

św ię tą ... Z d r o w ie , ż y c ie i w s z y s tk o , co z T w e j r ę k i m a m y , O jc ze , d a je m y T o b ie n a p o w in n e d z i ę k i ...35, a z n o w sz y c h w p ie ś n i: W s z y s t k o T o b ie o ddać pra g n ę...

W u ro c z y s to śc i, w ś w ię ta i w e w s p o m n ie n ia , n a P rz y g o to w a n ie d a ró w m o ż n a ś p ie w a ć p ie ś n i m a ją c e ja k o te m a t ta je m n ic ę d n ia . I ta k , w ś w ię ta m a r y jn e , b ę d ą to p ie ś n i o M a tc e B o żej, a w in n e św ięta., p ie ś n i o ś w ię ty c h

26 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a , 692; D roga do sz c zę śc ia , 310. 27 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a , 695; D roga do szc zę śc ia , 318— 319. 28 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a , 698. 29 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a , 701; D ro g a do szc zę śc ia , 314; N a jś w ię ts z a R o d z in a , 448. 30 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a , 703. 31 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a , 705; D roga do szc zę śc ia , 315; N a jś w i ę ts z a R o d zin a , 447. 32 D roga do szc zę śc ia , 321. 33 N a jś w ię ts z a R o d z in a , 446. 34 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a , 707. 35 T a m ż e , 695; D roga do szc zę śc ia , 318.

(11)

(o św . J ó z e fie , o św . S ta n is ła w ie K o stc e , k u czci ś w ię ty c h A n io łó w , itp .), w z g lę d n ie o p o sz c z e g ó ln y c h O s o b a c h T ró jc y P rz e n a jś w ię ts z e j. D o ty c h c z a so w e a n ty f o n y o f e r t o r y j n e 3* z n ie k tó r y c h ś w ią t i u ro c z y s to śc i z g a d z a ją się z ty m i d n ia m i tre ś c io w o . N p. n a O b ja w ie n ie P a ń s k ie (6 I) o fe r - to r iu m je s t w z ię te z p s a lm u 71 (w. 10— U ) i z a p o w ia d a p o k ło n K ró ló w („ K ró lo w ie T a rs z is z i w y s p p rz y n io s ą M u d a ry , k ró lo w ie A ra b ó w i S a b y zło żą u p o m in k i. I u w ie lb ią G o w sz y sc y k ró lo w ie , w s z y s tk ie n a r o d y b ę d ą M u s łu ż y ły ” ); n a W n ie b o w s tą p ie n ie w y k o rz y s ta n o p s a lm 46,6: „B óg w s tę p u je w ś ró d r a d o s n y c h o k rz y k ó w , P a n w s tę p u je p rz y d ź w ię k u tr ą b y , a ll e l u j a ” ; n a U ro c z y sto ść T ró jc y Ś w ię te j a n ty f o n a o f e r to r y j n a je s t u w ie lb ie n ie m B o g a O jc a , S y n a i D u c h a Ś w ię te g o („ B ło g o s ła w io n y n ie c h b ę d z ie B óg O j c ie c i J e d n o r o d z o n y S y n B oży, i D u c h Ś w ię ty , g d y ż o k a z a ł n a m s w o je m i ło s ie rd z ie ” : T o b 12,6), a n a ś w ię to P o d w y ż s z e n ia K rz y ż a P a ń s k ie g o (14 IX ), w a n ty f o n ie n a o f e r to r iu m je s t p ro ś b a o w y b a w ie n ie od n ie p r z y ja c ió ł p rz e z z n a k K rz y ż a . W u ro c z y s to ś ć N ie p o k a la n e g o P o c z ę c ia N M P (8 X II) i Z w ia s to w a n ia (25 III), a n ty f o n y o f e r to r y j n e z a w ie r a j ą sło w a p o z d ro w ie n ia a n ie l s k ie g o : „ Z d ro w a ś M a r y jo , ła s k i p e łn a , P a n z T o b ą , b ło g o s ła w io n a ś T y m ię d zy n ie w ia s ta m i” ; w e w s p o m n ie n ie N a jśw . M a r y i P a n n y K ró lo w e j a n ty f o n a ta m ó w i o k r ó le w s k ie j g o d n o śc i M a tk i B o żej („ M a ry ja p o c h o d z ą c a z k r ó le w s k ie g o r o d u ja ś n ie je d o s to je ń s tw e m ; p ro ś m y J ą z całe g o se rc a , b y n a s w s p ie r a ła sw o im i m o d litw a m i” ), a n a św ię to M a c ie rz y ń s tw a a n ty f o n a w y c h w a la m a c ie rz y ń s k ą g o d n o ść M a r y i („ B ło g o sła w io n e ło n o M a ry i P a n n y , k tó r e n o siło S y n a O jc a P rz e d w ie c z n e g o ” : 11 X).

P o d o b n ą z g o d n o ść z te m a te m d n ia u k a z u ją a n ty f o n y o f e r to r y jn e d la n ie k tó r y c h ś w ię ty c h . I t a k w św ię to św . S z c z e p a n a w a n ty f o n ie te j je s t m o w a o je g o w y b o rz e n a a p o s to ła i o p ó ź n ie js z y m m ę c z e ń s tw ie (26 X II); w ś w ię to K a te d r y św . P io t r a a n ty f o n ą n a o f e r to r iu m s ą sło w a P a n a J e z u s a s k i e ro w a n e do P io t r a w o k o lic a c h C e z a re i F ilip o w e j: „ T y je s te ś P io tr, czy li sk a ła , i n a t e j s k a le z b u d u ję m ó j K o śció ł, a b r a m y p ie k ie ln e n ie z w y ciężą go, i to b ie d a m k lu c z e K r ó le s tw a N ie b ie s k ie g o ” (22 II); w e w s p o m n ie n ie ś w ię ty c h A n io łó w S tró ż ó w (2 X ) sły sz y m y w e z w a n ie s k ie ro w a n e do A n io łó w , p e łn ią c y c h B o że ro z k a z y , a b y b ło g o s ła w ili sw e g o P a n a , a w u ro c z y s to ś ć W s z y s tk ic h Ś w ię ty c h (1 X I) a n ty f o n a o f e r to r y j n a m ó w i o s y tu a c ji p o ś m ie r tn e j lu d z i s p r a w ie d liw y c h : „D u sze s p r a w ie d liw y c h s ą w r ę k u B oga i n ie d o s ię g n ie ic h m ę k a . N ie ro z u m n y m w y d a w a ło się, że p o m a r li, a o n i je d n a k ż y ją w p o k o ju , a ll e lu j a ” .

O s ta tn i te m a t, ja k i m o ż e p o ru s z a ć a n ty f o n a n a p ro c e s ję z d a r a m i o f i a r n y m i, p o d s u w a o d p o w ie d n i o k re s litu r g ic z n y . S tą d te ż w o k re s ie a d w e n to w y m m o ż n a t u t a j śp ie w a ć p ie ś n i a d w e n to w e , w o k re s ie B ożego N a ro d z e n ia k o lę d y , w o k re s ie Z m a r tw y c h w s ta n ia P a ń s k ie g o p ie ś n i w ie lk a n o c n e , itd . W c zasie w y k o n y w a n ia p ie ś n i n a o f e r to r iu m o b o w ią z u je p o s ta w a s ie

d z ą c a . W y p a d a je d n a k , a b y n a czas u r o c z y s te j p ro c e s ji z d a ra m i, a ż do z ło ż e n ia ty c h d a ró w n a o łta rz u , w sz y sc y s t a li i w t e n sp o só b d u c h o w o d o łą c z a li się do p o c h o d u o fia rn ic z e g o . 3. P i e ś ń n a K o m u n i ę ś w i ę t ą ro z p o c z y n a się z a r a z po sło w a c h : „ O to B a r a n e k B oży... P a n ie n ie je s te m g o d z ie n ...”, g d y k a p ła n p r z y jm u je K o m u n ię św ., a t r w a p rz e z c a ły cz a s k o m u n ik o w a n ia w ie rn y c h . Ś p ie w u te g o n ie n a le ż y p rz e d łu ż a ć a ż do p u r y f ik a c ji, z w ła sz c z a g d y po s k o ń c z o n e j K o m u n ii św . b ę d z ie w y k o n y w a n a ja k a ś p ie ś ń d z ię k c z y n n a (W O M R z 56 i). W ta k im w y p a d k u b o w ie m w ie r n i n ie m ie lib y a n i c h w ili c z a su n a o so b iste

36 P o r. M sza ł r z y m s k i ła c iń s k o -p o ls k i, P a r y ż 1968. N a to m ia s t M s za ł

r z y m s k i d la d ie c e z ji p o ls k ic h , w y d a n ie s tu d y jn e , W a rs z a w a 1979, a ta k ż e M issa le R o m a n u m e x d e c re to S a c ro s a n c ti O e c u m e n ic i C o n c ilii V a tic a n i II in s ta u r a t u m a u c to r ita te P a u li P P . V I p r o m u lg a tu m , E d itio ty p ic a , T y p is

P o ly g lo ttis V a tic a n is , 1970, n ie m a ją w ogóle a n ty f o n n a P r z y g o to w a n ie d a ró w .

(12)

s p o tk a n ie się z C h ry s tu s e m . N a to m ia s t je ś li p ie ś ń k o m u n ijn a sk o ń c z y się w ra z z z a k o ń c z e n ie m k o m u n ik o w a n ia w ie r n y c h , n a w e t ci, k tó r z y ja k o o s ta tn i p r z y

s tą p ili do K o m u n ii św ., m a ją c h w ilę c z a su n a o s o b is ty d ia lo g z J e z u s e m C h ry s tu s e m (k a p ła n w ty m c z a sie o d n o si p o z o s ta łe k o m u n ik a n ty do t a b e r n a k u lu m i p u r y f ik u je p a te n ę , ta c k ę i k ie lic h ). Ś p ie w n a K o m u n ię św . s p e łn ia tr z y fu n k c je : — p rz e z je d n o ś ć g ło só w m a o k a z a ć d u c h o w ą w s p ó ln o tę k o m u n ik u ją c y c h , — m a w y ra z ić „ ra d o ś ć s e r c a ”, — i n a d a ć c h a r a k t e r b a r d z ie j b r a t e r s k i p r o c e s ji ty c h , k tó r z y p r z y s tę p u ją do K o m u n ii św . (W O M R z 56 i). K o m u n ia św . to c o m m u n io , czyli z je d n o c z e n ie z C h r y s tu s e m i p o m ię d z y u c z e s tn ik a m i u c z ty p a s c h a ln e j. J e z u s C h ry s tu s , k tó r e g o k o m u n ik u ją c y p r z y j m u ją do se rc a , s ta je się d la n ic h m ie js c e m s p o tk a n ia ze so b ą . N ie m o że p r z y s tą p ić do k o m u n ii z C h ry s tu s e m te n , k to n ie je s t w k o m u n ii z b ra ć m i. Z e rw a n ie łą c z n o śc i z b liź n im i p rz e z n ie n a w iś ć czy g n ie w p ro w a d z i do z e r w a n ia łą c z n o śc i z B o g iem . T y lk o ci, k tó r z y s ą w łą c z n o śc i p o m ię d z y so b ą i z je d n o c z e n i z B o g iem , m o g ą p rz y s tą p ić do s to łu P a ń s k ie g o . U d z ia ł w K o m u n ii św . z a w sz e b ę d z ie z e w n ę trz n y m z n a k ie m d u c h o w e j w s p ó ln o ty z C h r y s tu s e m i p o m ię d z y k o m u n ik u ją c y m i. P ie ś ń ś p ie w a n a w c z a sie p o c h o d u k o m u n ijn e g o św ia d c z y o ty m , że ci, k tó r z y p r z y s tę p u ją do K o m u n ii św ., ju ż są ze s o b ą z je d n o c z e n i, a te r a z id ą po C iało P a ń s k ie , a b y tę je d n o ś ć jeszcze b a r d z ie j p o g łę b ić i u m o c n ić . J e d e n i t e n sa m C h r y s tu s , b o w ie m , g d y p r z y j d zie do ic h se rc a , łą c z ą c ic h jeszcze b a rd z ie j ze S o b ą, p rz e z to sa m o d o k o n a p o g łę b ie n ia je d n o ś c i p o m ię d z y n im i. Ś p ie w je s t z w ią z a n y z ra d o ś c ią . J e s t o n po p r o s tu w y b u c h e m n a z e w n ą tr z r a d o ś c i n a g ro m a d z o n e j w lu d z k im s e rc u . P is m o ś w i ę t e u k a z u je n a m w ie lu lu d z i, k tó r z y sw o ją o g ro m n ą ra d o ś ć w y p o w ia d a li w śp ie w ie . T a k sw ą ra d o ś ć w y r a z ili m ię d z y in n y m i M a tk a N a jś w ię ts z a n a w ie d z a ją c św . E lż b ie tę (Ł k 1,39— 55), Z a c h a ria s z po n a ro d z e n iu J a n a C h rz c ic ie la (Ł k 1,57— 79) i s ta r z e c S y m e o n p o d c z a s o f ia ro w a n ia P a n a J e z u s a w ś w ią ty n i (Łk 2,22— 32). S w . J a k u b A p o sto ł z n a ją c z w ią z e k ś p ie w u z r a d o ś c ią w sw o im liśc ie ra d z i: „ J e s t k to ś ra d o ś n ie u s p o s o b io n y ? N ie c h ś p ie w a h y m n y ! ” (5,13). U ś w ia d o m ie n ie so b ie f a k t u u c z e s tn ic tw a w u c z c ie z C h r y s tu s e m b u d z i z je d n e j s tr o n y u c z u c ie n ie g o d n o ś c i i d la te g o p rz e d K o m u n ią św . m ó w im y : „ P a n ie , n ie je s te m g o d z ie n , a b y ś p rz y s z e d ł do m n ie ”, a le z d r u g ie j s tr o n y ś w ia d o m o ść ta w y w o łu je o g ro m n ą ra d o ś ć . P rz e c ie ż n ic w s p a n ia ls z e g o n ie m ó g ł B óg d a ć lu d z io m n a z ie m i ja k m o ż liw o ść p o s ila n ia się C ia łe m S w o jeg o S y n a , J e z u s a C h ry s tu s a . D la te g o im b a rd z ie j u ś w ia d o m im y so b ie w ie lk o ś ć teg o d a ru . ja k im je s t K o m u n ia św . d la n a s, ty m z w ię k s z ą r a d o ś c ią b ę d z ie m y do n ie j p rz y s tę p o w a ć , ś p ie w a ją c o d p o w ie d n ie p ie ś n i.

O p ró cz ty c h d w ó c h o m ó w io n y c h ju ż f u n k c ji p ie ś ń k o m u n ijn a m a jeszcze n a d a ć c h a r a k t e r b a r d z ie j b r a t e r s k i p ro c e s ji p r z y s tę p u ją c y c h do e u c h a r y s ty c z n e g o sto łu . S a m p o c h ó d n a w e t, g d y o d b y w a się w ty m sa m y m celu , n ie w p ro w a d z a a u to m a ty c z n ie a tm o s f e r y z b r a ta n ia i je d n o ś c i. A le g d y do p o c h o d u d o jd z ie ś p ie w a n ie t e j s a m e j p ie ś n i p rz e z w s z y s tk ic h u c z e stn ik ó w , to ju ż n ik t n ie m a w ą tp liw o ś c i, że p a n u je ta m je d e n d u c h i je d n o se rc e . Ci, k tó r z y m a ją je d n e g o O jc a w n ie b ie i p o s ila ją się je d n y m i ty m sa m y m e u c h a ry s ty c z n y m C h le b e m , m u s z ą czuć się b r a ć m i i s io s tr a m i w je d n e j ro d z in ie d ziec i B o ży ch . T a k a je s t w ła ś n ie s y t u a c ja w c z a sie K o m u n ii św . P o c h ó d k o m u n ijn y to g r u p a d ziec i id ą c y c h do O jc a p o C h le b . D zieci te id ą ze ś p ie w e m , g d y ż się k o c h a ją i w ie d z ą , że C h le b a d la n ik o g o niei z a b r a k n i e i n ik t od s to łu n ie o d e jd z ie g ło d n y , g d y ż O jc ie c ic h je s t d o b ry i s p r a w ie d liw y .

J a k o p ie ś ń k o m u n ijn ą m o ż n a w z ią ć a lb o a n ty f o n ę z G r a d u a łu R z y m sk ie g o (po ła c in ie lu b p o p o ls k u ), a lb o ja k iś in n y o d p o w ie d n i ś p ie w z a tw ie r d z o n y p rz e z K o n fe re n c ję B is k u p ó w (W O M R z 56 i). W p ie rw s z y m p r z y p a d k u do a n ty f o n y tr z e b a d o d a ć o d p o w ie d n i p s a lm i p r z e p la ta ć go śp ie w e m

(13)

te jż e a n t y f o n y 37. P s a lm y d o s to s o w a n e do p o sz c z e g ó ln y c h a n ty f o n p o d a je K się g a Ś p ie w ó w M s z a ln y c h (O rd o C a n tu s M issa e ) z 1972 r. N a to m ia s t d o b ie  r a j ą c p ie ś ń n a K o m u n ię św . sp o ś ró d u ż y w a n y c h p ie ś n i n a b o ż n y c h , n a le ż y się k ie r o w a ć p e w n y m i re g u ła m i. N a jp ie r w tr z e b a w z ią ć p o d u w a g ę fa k t, że a n ty f o n y k o m u n ijn e b a rd z o c zęsto n a w ią z u ją do E w a n g e lii d n ia 38 W s a m y m o k re s ie a d w e n to w y m 39 a ż w p ię c iu p r z y p a d k a c h a n ty f o n a n a K o m u n ię św . je s t w z ię ta z E w a n g e lii d n ia (d n i p o w s z e d n ie a d w e n tu — g r u d z ie ń : 18, 20, 21, 22, 24). W t e n sp o só b u k a z a n a je s t p r a w d a o z w ią z k u sto łu S ło w a B ożego ze s to łe m e u c h a ry s ty c z n y m . P o p r a w n e u c z e s tn ic tw o w p ie rw s z y m s to le je s t p rz y g o to w a n ie m , a n a w e t z o b o w ią z a n ie m do u c z e s tn ic tw a w d r u g im . R e a liz o w a n ie z o b o w ią z a ń w y n ik a ją c y c h z E w a n g e lii je s t n ie m o ż liw e b ez p o s ila n ia się C ia łe m P a ń s k im . Ś p ie w a n ie n a K o m u n ię św . p ie ś n i te m a ty c z n ie z w ią z a n e j z E w a n g e lią je s t b a rd z o w y m o w n e ; u c z y w ie rn y c h , że C h r y s tu s n ie ty lk o s ta w ia ż ą d a n ia , a le ta k ż e u m a c n ia lu d z i do re a liz o w a n ia ty c h w y m a g a ń , d a ją c im n a p o k a r m s w o je C iało.

Z d a w n y c h p ie ś n i w ła ś c iw ie n ie m a m y ta k ic h , k tó r e o p o w ia d a ły b y o s c e n a c h e w a n g e lic z n y c h . N ic je d n a k n ie sto i n a p rz e s z k o d z ie , a b y n ie k tó r e z d z is ie js z y c h p io s e n e k e w a n g e lic z n y c h (te, k tó r e m a j ą p o w a g ę o d p o w ia d a j ą c ą ś w ię te j czy n n o śc i) w y k o rz y s ta ć ja k o p ie ś n i k o m u n ijn e . T a k n p . g d y c z y ta się E w a n g e lię o D o b ry m P a s te r z u , m o ż n a z a ś p ie w a ć n a K o m u n ię św .

N a s z P a n je s t d o b r y m P a s te r z e m , g d y je s t E w a n g e lia o S y n u m a r n o tr a w 

n y m n a K o m u n ię św . m o że b y ć ś p ie w a n a o d p o w ia d a ją c a t e j E w a n g e lii p ie ś ń : P u s tą , s a m o tn ą dro g ą , z se r c e m c ię ż k im od w i n i ze sp u s zc zo n ą gło

w ą , s z e d ł m a r n o tr a w n y sy n . D o b ie ra ją c n a K o m u n ię św . p ie ś n i z d o ty c h c z a s o w y c h ś p ie w ó w k u czci N a jś w ię ts z e g o S a k r a m e n tu i N a jsło d sz e g o S e rc a P a n a J e z u s a 40, n a le ż y b r a ć te , k tó r e m a ją c h a r a k t e r e u c h a ry s ty c z n y , tz n . u k a z u ją E u c h a ry s tię ja k o P o k a r m d la c z ło w ie k a b ę d ą c e g o w d ro d z e do O jc a , a n ie p ie ś n i o c h a r a k te r z e a d o ra c y jn y m . M o żn a t u t a j ś p ie w a ć : p ie ś ń m s z a ln ą n a B oże C iało K a r m is z , P a n ie , n a s S w y m C ia łe m , J e z u , J e z u d o m n ie p r z y jd ź , J e z u s a u k r y te g o , O ś w ię ta U c zto , U d r z w i T w o ic h , J e z u , m iło ś c i T w e j, K o c h a jm y P a n a , W i ta j K r y n ic o .

N ie k tó r e z d a w n y c h p ie ś n i m s z a ln y c h ta k ż e m ó w ią w y r a ź n ie o E u c h a r y s tii ja k o p o k a rm ie . N a le ż y z n ic h w y m ie n ić n a s tę p u ją c e :

■— C u d się w ie lk i p rz e d n a m i, C h rz e ś c ija n ie , sta je ! P o d c h le b a p rz y m io ta m i P a n n a m S ie b ie d a je ; T u C iało u b ó s tw io n e , K re w J e z u s a ży w a, N a o łta r z u zło żo n e T a i i u k ry w a .

J e z u , B a r a n k u Boży! K tó ry ś lu d z k ie w in y

Z g ła d z ił; n ie c h w n a s p o m n o ż y T e n p o k a r m je d y n y Ł a s k i T w e, b y ś m y jeg o G o d n ie u ż y w a li

I C ieb ie, P a n a sw eg o . T ern w ię c e j k o c h a li. W szak że n a s w ia r a u czy , Z e te n p o k a r m ś w ię ty C iało i d u sz ę tu c z y N a b o ż n ie p rz y ję ty ;

U tw ie rd z a n a s w c n ó t w o n i, B ło g o sła w i s p r a w y ; O d ś m ie rc i w ie c z n e j b ro n i, S ą d je d n a ła s k a w y ...41

37 P o r. I. P a w l a k , Ś p ie w a jm y P a n u . Ś p ie w y n a K o m u n ię , M sza Ś w ię  ta 34(1978) 211. 38 P o r. I. P a w l a k , a rt. c y t., 211; G. M . S k o p , U w a g i n a te m a t d o  b o r u ś p ie w ó w m s z a ln y c h , A te n e u m K a p ła ń s k ie 98(1982) 103. 39 Zob. M s za ł r z y m s k i d la d ie c e z ji p o ls k ic h , w y d a n ie s tu d y jn e , W a rs z a w a 1979; M issa le R o m a n u m 1970. 40 K s. J a n S i e d l e c k i , Ś p ie w n i k k o ś c ie ln y , w y d . 34, O p o le 1973, 118— 173. 41 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a , 693; D ro g a do szczęścia , 311.

(14)

— W esel się d u szo w ie r n a , g d y ż C h r y s tu s sw e C iało N a p o k a r m d a je , k tó r e za c ie b ie c ie rp ia ło ; M asz p o d o so b ą c h le b a C h r y s tu s a żyw ego, B ez k ie lic h a p o ż y w a sz C ia ła i K r w i Je g o .

Je z u ! ja g rz e s z n ik T w o je j n ie g o d z ie n m iło ści, B y ś w sz e d ł do s e r c a m ego, bo je s t p e łn e złości, A le zg ład ź g rz e c h y m o je , w s z a k to m o żesz s p r a w ić , I je d n y m s ło w e m T w o im d u szę m o ją zb aw ić. Boże, Z b a w ic ie lu m ó j! ż y w y z n ie b a Chlebie, D a j, b y ś m y c z y s ty m s e r c e m p o ż y w a li C ieb ie, A w o s ta tn im m o m e n c ie , w ś m ie r te ln e j ciężk o ści, E ą d ź ż e n a s z y m p o s iłk ie m n a d ro g ę w ie c z n o ś c i42. — N a k rz y ż u s ro d z e d la n a s z am ę czo n y , Co się p o d c h le b a , w in a p o s ta c ia m i N a p o k a r m d u sz y d a je s z u ta jo n y , B a r a n k u B oży, z m iłu j się n a d n a m i!

T y ś je s t B óg p ra w y , S y n B oga je d y n y , P rz e d T o b ą g rz e c h y w y z n a je m ze łz a m i: T y ś za całe g o ś w ia ta c ie r p ia ł w in y , B a r a n k u B oży, z litu j się n a d n a m i! N a d o m ia r T w o je j b ez g r a n ic m iło ści K a rm is z n ie g o d n y c h ś w ię ty m C ia łe m T w o im , U czy ń g o d n y m i, o d p u ść n a s z e złości, B a r a n k u B oży i o b d a rz p o k o je m 43. ■— T en , co się n a k rz y ż u o fia ro w a ł, W p o d o b ie ń s tw ie c h le b a n a m się d a ro w a ł; B y o g n is ty m , s e r c e m c z y s ty m P r z y ję ty , o b d a rz y ł ż y c ie m w ie c z y sty m . T ego, g d y ju ż k a p ła n s a m p o ży w a, O d n a s te ż d u c h o w n ie p o ż y w a n b y w a ; W e d łu g m i a r y — N a sz e j w ia ry , H o jn ie n a s z b o g aca sw o je m i d a ry . J u ż w ię c s e r c a n a sz e o tw ie r a jm y , N a p rz y ję c ie P a n a u s p o s a b ia jm y ; Ż e b y so b ie — w n ic h ja k w żłobie, A lb o j a k p o ś m ie rc i s p o c z y w a ł w g ro b ie T y m n ie b ie s k im C hlebem p o sile n i, T y m n a p o je m P a ń s k im ju ż p o k rz e p ie n i, N ie w ą tp im y . — że z w a lc z y m y C iało, ś w ia t z p o k u s a m i c z a r t o w s k im i44. Ś p ie w k o m u n ijn y w y k o n u je a lb o s a m a s c h o la , a lb o s c h o la w z g lę d n ie k a n to r ra z e m z lu d e m . J e ż e li zaś n ie m a w s p o m n ia n e g o ś p ie w u , w te d y a n - ty f o n ę n a K o m u n ię św . p o w in n i o d m ó w ić a lb o w s z y sc y w ie r n i, a lb o n ie k tó r z y z n ic h , w z g lę d n ie le k to r. W p rz e c iw n y m ra z ie cz y n i to sa m k a p ła n , po p rz y ję c iu K o m u n ii św ., a p rz e d ro z p o c z ę c ie m k o m u n ik o w a n ia w ie rn y c h (W O M R z 56 i). 4. P i e ś ń u w i e l b i e n i a i d z i ę k c z y n i e n i a p o K o m u n i i ś w i ę t e j . D o o s t a tn i e j r e f o r m y so b o ro w e j i k a p ła n , i w ie r n i w sp o só b p r y w a tn y o d p r a w ia li d z ię k c z y n ie n ie po K o m u n ii św . K a p ła n c z y n ił to d o p ie r o p o s k o ń c z o n e j M szy św . (w z a k r y s tia c h w is z ą jeszcze ta b lic e z m o

42 K s ią ż k a d o n a b o ż e ń s tw a , 696; D roga do szc zę śc ia , 319. 43 K s ią ż k a do n a b o ż e ń s tw a , 703.