Barbara Otwinowska
"Spory o retorykę w XVI w. a
twórczość Mikołaja Reja", Stefan
Zabłocki, Wrocław 1970 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 14/41, 172
/ U / ZABŁOCKI S te f a n : Spory o r e to r y k ę w XVI w. a tw ór czo ść M ik o ła ja H eja . W: "A cta U n i v e r s i t a t i s W r a tis la - y i e n s i s . P ra c e L i t e r a c k i e " . Osa. Wrocław 1970, z . 1 1 /1 2 , s . 1 1 9-1 40 .
A utor o k r e ś la po zy cję l i t e r a c k ą H eja ja k o p ro z a ik a na t l e w sp ó łc z e s n e j s y t u a c j i ż y d a l i t e r a c k i e g o w P o lsc e o ra z na t l e o g ó ln o e u ro p e js k ic h kierunków i d e o l o g i c z n o - s t y l i s t y - cznych. Wykazuje duże o c z y ta n ie B e ja , z b i ja m it o je g o n ie zn ajo m o ści ła c i n y . K ładąc n a c is k na ówczesną id e n ty f ik a c ję h u m a n isty cz n e j u c z o n o śc i z b i e g ł o ś c i ą w s t y l u cyc orońskim , u jaw n ia ta k ż e opozycję wobec te g o stan o w isk a wśród e u ro p e j s k ic h humanistów /E razm , Campanus i i n . / ; u k azu je n ad to in ny poziom wymagań wobec tw ó rc z o ś c i r e a liz o w a n e j w ję zy k ach narodowych, a ta k ż e r ó ż n ic e pomiędzy cy cero ń sk ą r e to r y k ą o - r a to r s k ą a śre d n io w ie c z n ą r e to r y k ą k a z n o d z ie js k ą lu b p i ś m ie n n ic z ą . P rz e d s ta w ia w re s z c ie w y czu len ie B eja na cenne nowości e u ro p e js k ie g o rynku wydawniczego, z d r u g ie j z a ś s tr o - ny - świadome k o r z y s ta n ie z t r a d y c j i śred n io w ieczn y ch i n ie chęć do c y c e r o n ia ń s k ie j ekskluzyw nej r e t o r y k i .
BP/41 B.O.
/ 1 1 / B1E&&0WSKI Tadeusz: B ola l i t e r a t u r y w o p i n i i B eja i je g o w sp ó łczesn y ch . W: M ikołaj B e j. W c z t e r e c h s e t l e c ie ś m ie r c i. P ra c a zbiorow a pod r e d . T. B ieńkow skiego, J .P e l c a i K .P isa rk o w e j. O ss. Wrocław-Warszawa-Kraków - Gdańsk 1971. IBL PAN. S tu d ia S ta r o p o ls k ie . T. XXX, s . 5 0 -6 4 .
A utor omawia p rzy cz y n y , d la k tó ry c h p is a r z e p o ls c y z e p o k i B eja podejm ow ali p ra c ę l i t e r a c k ą i ic h poglądy na ro l ę l i t e r a t u r y w ż y c iu społecznym . N a jw y b itn ie js i p is a r z e tr a k t o w a li swą p ra c ę l i t e r a c k ą jak o ważną 1 tru d n ą s łu ż b ę d la k r a j u i s p o łe c z e ń s tw a . I c h zdaniem , r o l a p is a r z y b y ła rów nie d o n io s ła ja k r o l a p o lity k ó w , a d m in is tra to ró w i woj skowych. Zadaniem p is a r z y b y ło p ielęg n o w an ie t r a d y c j i n aro dowych, d o s ta r c z a n ie rodakom pouczeń i k u l t u r a l n e j rozryw k i , p ię tn o w a n ie wad s p o łe c z n y c h , ro z w ija n ie i w zbogacanie
ję z y k a o jc z y s te g o o ra z re p re z e n to w a n ie ro d zim ej k u ltu r y po za g ra n ic a m i k r a j u . Vysoka ran g a l i t e r a t u r y 1 z a sz c z y tn e j e j m ie js c e w ż y c iu społecznym łą c z y ło s i ę z głębokim podejściem ideowym p is a r z y do d z i a ł a l n o ś c i l i t e r a c k i e j .
