K ron ika
627
kładam i C ynkow ym i „Silesia”. Wzrost produkcji cynku obrazuje produkcja n astę pujących lat: 1655 — 2000 t; 1866 — 17 000 t; 1903 — 26 000 t; i 1930 — 29 000 t.
Interesująca jest pracująca do dziś w alcow nia blachy cynkow ej, która była w y budowana w latach 1885— 1895. Do dziś pracują 4 w alcarki uruchomione w roku 1898; napęd indyw idualny m aszynam i parowym i (zaworowymi). Przed I w ojną św iatow ą w alcow nia w Lipinach była najw iększą w alcow nią blach cynkow ych na k ontynencie europejskim . 11 m aszyn parowych o m ocy od 150 do 300 KM napę dzało 18 w alcarek blach cynkow ych różnych gatunków, a naw et blach falistych. Produkcja w roku 1902 w ynosiła 19 000 t blachy cynkowej.
W latach 1955— 1959 wprowadzono częściową m odernizację, aby zw iększyć pro dukcję blach dla poligrafii, a zm niejszać stopniow o produkcję blach handlow ych, której zaprzestano w roku 1964. Uruchomiono w 1959 w ykańczalnię blach dla po ligrafii wprowadzając ziarnowanie blach i obróbkę skrawaniem pow ierzchni przez frezow anie blach offsetow ych i cyklinów anie blach ćhem igraficznych. W ostatnich latach wprowadzono produkcję blach offsetow ych alum iniow ych (wsad z Konina) — elektrochem icznie ziarnowanych i anodow anych w nowym oddziale.
W latach siedm edziesiątych w jednej w alcarce zm ieniono napęd z parowego na elektryczny, przy czym zainstalowano silnik elektryczny z przekładnią zębatą w y konaną w Zakładach M echanicznych w Elblągu. Obecnie pracują 2 w alcarki w stęp ne (jedna z roku 1898), 4 w alcarki w ykańczające (z 1901 r. napędzane m aszynam i parowymi), 1 w alcarka dwuklatkowa (napędzana elektrycznie), piec płom ienny do roztapiania ii rafinacji cynku z 1901 r.
Ten zabytek techniki w alcow niczej zachow ał się tylko dlatego, że stale pracuje dostosowując produkcję blach do nowych w ym ogów odbiorców.
Marian S a d ło w sk i
(Katowice)
WIZYTA SEKRETARZA GENERALNEGO MIĘDZYNARODOWEJ KOMISJI HISTORII NAUK GEOLOGICZNYCH (INHIGEO) DRA ENDRE DUDICHA
(WĘGRY) W POLSCE (11— 14 X I 1985 R.).
Celem w izyty gościa w ęgierskiego było przedyskutow anie z polskim środow is kiem historyków geologii, problem ów i kierunków rozwoju badań nad dziejam i m y śli geologicznej oraz om ówienie aktyw niejszego udziału Polaków w dalszych za m ierzeniach Kom isji. ‘
Na spotkaniach w W arszawie (Muzeum Ziem i PAN) i K rakow ie (Akadem ia G órniczo-Hutnicza) dr E. Dudich poinform ow ał o dotychczasowej, ponad 20-letniej, działalności Kom isji, której efek ty zaw arte są w publikacjach posym pozjalnych (12 sym pozjów) oraz źo planach pracy INHIGEO na najbliższe lata.
N astępnie przedyskutowane zostały m ożliwości szerszego w łączenia się polskich członków INHIGEO i całego środowiska polskich historyków nauk geologicznych w realizację zam ierzeń Komisji. Ustalono, że zostaną podjęte prace związane z na stępującym i im prezam i m iędzynarodowymi:
1) 13. Sympozjum M iędzykongresowe w Pizie w e w rześniu 1987 r. pośw ięcone tem atyce historii paleontologii i stratygrafii.
2) 14. Sym pozjum w ram ach 28 M iędzynarodowego Kongresu Geologicznego w W aszyngtonie w 1989 r. poświęcone dziejom poszukiw ań i eksploatacji surow ców m ineralnych.
Prace przygotow awcze do 14 Sympozjum koncentrować się będą w Akadem ii G órniczo-Hutniczej pod kierunkiem prof. dra A. K leczkow skiego, członka rzeczy
628
K ronikaw istego INHIGEO, a zatem faktycznego przewodniczącego polskiej grupy history ków geologii.
Omówiono także m ożliwość podjęcia trójstronnej w spółpracy (Polska r—, ;Wę- gry — Czechosłowacja), dotyczącej dziejów przyrodniczego poznania Karpat. Uzna no, że prace te pow inny być prowadzone w spólnie z A socjacją Karpacką, a w yn i ki ich przedstawione na specjalnym sympozjum.
Ważny elem ent rozm ów stanow iła także problem atyka nauczania historii geo logii, wprowadzenia takiego w ykładu do programów studiów w yższych oraz po trzeba w ydania nowoczesnego podręcznika z tej dziedziny. Uznano, że problema tyce tej można by pośw ięcić jedno z sym pozjów INHIGEO. Przedyskutowano też potrzebę i m ożliwości podjęcia, w spólnie z Komisją H istorii M yśli Geograficznej, badań na tem at narodzin i rozwoju geom orfologii.
Zdaniem polskich członków K om isji celow e byłoby podjęcie inicjatyw y zm ie rzającej do wydania przez INHIGEO pisma poświęconego historii nauk geologicz nych. Dr Dudich poinform ował, że w ładze Komisji w najbliższym czasie nie w i dzą m ożliwości powołania do życia nowego czasopisma. Planow ane jest natomiast rozszerzenie zakresu dotychczas w ydaw anego biuletynu INHIGEO „N ew sletter”.
N astępne spotkanie polskich członków Kom isji z jej Sekretarzem generalnym odbędzie się w Polsce na jesieni 1986 r.
Józef Babicz i Jadwiga Carbowska
(Warszawa)
Z Z A G R A N I C Y
MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA HISTORYKÓW OŚWIATY W SALAMANCE (9—12 WRZEŚNIA 1985)
Siódma już konferencja historyków w ychow ania, którą zorganizowano w sta rym hiszpańskim m ieście uniw ersyteckim , skupiła ponad 160 uczestników z blisko 30 krajów św iata położonych od A ustralii i Japonii po Kanadę, U SA i Argentynę. W skład delegacji polskiej w chodziło 6 osób z ośrodków naukowych w Krakowie, Lublinie, Poznaniu i Gdańsku.
Początki International Standing Conference for the H istory of Education się gają 1978 r., kiedy to grupa inicjująca spotkała się w Anglii na zebraniu organiza cyjnym , w jej składzie był prof. J. Miąso. Celem corocznych konferencji jest stw o rzenie lepszych m ożliwości bezpośredniego przedyskutowania problem ów nurtują cych różne środowiska naukowe, zaprezentowanie ciekawszych w yników badań i poddanie ich m iędzynarodowej ocenie, wym iana doświadczeń, publikacji, ułatw ie n ie przepływu wzajem nych informacji itp.
K olejne sesje, zawsze z udziałem przedstaw icieli polskich, odbywały się do tąd: w 1979 r. w Louvain na tem at kształcenia nauczycieli; w 1980 r. w Jabłon nie om awiano innow acje w ośw iacie i w ychow aniu; w 1981 r. w Sevres k. Pary ża — politykę ośw iatow ą; w 1982 r. w Budapeszcie analizowano historyczny roz wój w ychow ania przedszkolnego; w 1983 r. w Oxfordzie — rozwój nauk ścisłych i przyrodniczych oraz ośw iaty i techniki; w 1984 r. w W olfenbiittel skupiono się na stanie ośw iaty i nauki w okresie Oświecenia. Tematyka posiedzenia w Salamance została zatytułowana: W yższe w y k szta łce n ie i społecze ństw o w p e r s p e k ty w i e histo
rycznej.
Każdorazowo plonem obrad jest osobne w ydaw nictw o zaw ierające nadesłane referaty, które stanow ią przegląd badań poświęconych w ybranej problem atyce. Tak było w Budapeszcie, Oxfordzie, W olfenbiittel i obecnie w Salam ance. U kazały się
