Waldemar Gliński
Bodzentyn, woj. kieleckie. Miejskie
mury obronne, odcinek północny
Informator Archeologiczny : badania 18, 159
159
-Wykop 13 (S ж 5 a) blokow ano fia p ó łn o c od z w e n ą trz n e g o , p ó łn o c n e g o щи r u obwodowego w m ie ja c u sugerow anym w ynikam i badań g e o f iz y c z n y c h , k t ó r a n a t e r e n i e bo b ro w i l e k l e j budow li o r z e - p r o w a d z ił w 1978 r* mgr i n ż , A .ftÓ życki z PAK PP PKS 0 /P o z n a rt. S tw ie rd z o n e p o d c z a s ty c h p ra c a n o m a lia e le k tr o o p o r o w ą , n i e w y k lu c z a ją c e i s t n i e n i a w tym m iejB cu b l i ż e j n ie o k r e ś lo n e g o z a ło ż e n i a m urow anego, m u sia ły b y ć powodowane innym i c z y n n ik a m i, poniew aż n i e n a t r a f i o n o n a żadne po z o s t a ł o ś c i s u b s t a n c j i a r c h i t e k t o n i c z n y c h , z a l e g a j ą c e t u t a j u tw o ry zicom e s ą e fe k te m d z i a ł a l n o ś - wylewowej r z e k i W isły о га л d z i a ł a l i e r o z y jn y c h p o ło ż o n y c h w yżej r e l i k t ó w zamku* g f e k t ro z p o z n a n i« t e j p a r t i i z a ł o ż e n i a z d a je s i ą ró w n ie ż w y k lu c z a ć o b e c n o ść w tym m ie js c u budynku wieżowego (?) (w id o czn eg o n a r y c i n i e A, B oot a z l a t 1627-28)» j e d l i takow y z n a jd o w a ł s i ą w p ó łn o c n o -z a c h o d n i e j c z ą ś c i га л к и t o r a c z e j b a r d z i e j na zachód w n a r o ż n ik u utworzonym p r z e z z a c h o d n io -p ó łn o c n y b u r obwodowy ( ? ). Je g o r e l i k t y tk w iły b y zatem w r z e c e , c o w y k lu ć2« o b e c n ie m ożliw ość w e r y f i k a c j i .
P o z o s ta łe wykopy ( n r 12, 14-17) z lo k a liz o w a n o na t e r e n i e d z i e d z i ń c a zadkowego* t l r o ż l i w i - ł o t o d a l s z e ro z p o z n a n ie s t r a t y g r a f i i o r a z u z y s k a n ie i n f o r m a c j i d o ty c z ą c y c h m .in . posadow ień budynków w s k r z y d ła c h zachodnim , południow ym i w s c h o d n ia . We w s z y s tk ic h wykopach s tw ie rd z o n o z n a c z n e z a k ł ó c e n i a s t r a t y g r a f i c z n e , w ią ż ą c e s i ą ró ż n e g o r o d z a ju p ra c a m i budow lano-rem ontow ym i budynków zamkowych*
Z n a jd u ją c e s i ę pod o d s ło n ię ty m b ru k ie m kamiennym fra g m e n ty murów wykonanych z k am ien i p o ln y c h o r a z c e g ły o e w id e n tn ie n o w o ż y tn e j < x v n - w ie c z n a j ?) m e tr y c e , o t r u d n e j do i n t e r p r e t a c j i f u n k c j i (z w y ją tk ie m p o z o s t a ł o ś c i u r z ą d z e n ia zapewne o gospodarczym c h a r a k t e r z e w o k o lic a c h p ó łn o c n o -z a c h o d n ie g o n a r o ż n ik a budynku s k r z y d ła w sch o d n ieg o (duży p i e c ? ) , Św iadczą zarazem e c z ą s ty m p r z e k ł a d a n i u b ru k u p r z y n a jm n ie j w p a r t i a c h p r z y le g a ją c y c h do zabudowań zamkowych w ok r e s i e fu n k c jo n o w a n ia o b ie k tu (X V II-X V IH s t u l e c i e ) . P o tw ie r d z a ją t o o b se rw a c je u w a rstw ie ń pod- brukow ych, o wyrównawczym c h a r a k t e r z e i ró ż n o ro d n e j z a w a r to ś c i (g ru z c e g la n y , s p a l e n i z n a , r o z d ro b n io n y s i l n i e m a t e r i a ł c e ra m ic z n y i t d j ,
-O d k ry ty w br* m a t e r i a ł zabytkow y n i e o d b ie g a o d d o ty c h c z a s p o zy sk an y ch τ o b ie k tu tiobrow - n i c k i a g o m o b ilió w . P rzew aża zd ecy d o w an ie m a t e r i a ł c e ra m ic z n y - u łam k i n aczyń g lin ia n y c h 1 k a f l i , r z a d z i e j s p o ty k a e t ą fra g m e n ty s z k ł a 1 s i l n i e skorodow ane wytwory ż e l a z n e , g łó w n ie h a k i 1 gwoź d z i e . bo c ie k a w s z y c h i n i e l i c z n y c h z n a l e z i s k n a l e ż ą kam ienne k u le bombard o małym k a l i b r z e *
W ydaje s i e , i ż o b ecn e ro z p o z n a n ie o b i e k t u j e s t w y s ta r c z a ją c e do p ro w a d z e n ia p o d ję ty c h w 1982 r . d z i a ł a ń z a b e z p ie c z a ją c o - k o n s e r w a to r a k lc h i s t ą d t e ż a k c ją w y k o p alisk o w ą n a zamku bobrów n i c k l e u z n a ć n a le ż y za z a k o ń c z o n ą . P rzew idyw ane j e s t p ro w a d z e n ie s t a ł e g o n a d z o ru a r c h e o lo g ic z n e - g o .
Z a b y tk i i d o k u m e n ta c ja z n a j d u j ą s i ą w K a te d rz e A r c h e o lo g ii U n iw e rs y te tu Ł ó d zk ieg o .
BODZENTYN * w ojew ódzki O śro d ek A rc h e o lo g 1с zno* woj* k i e l e c k i e K o n s e rw a to rs k i M ie js k ie rnury o b ro n n e w K ie lc a c h o d c in e k p ó łn o c n y B a d a n ia p ro w a d z ił.N a ld e m a r G l i ń s k i . F in a n so w a ł WOAK w K ie lc a c h . P ie rw sz y se z o n badań* Mury o b ro n n e (2 o o ł , XIV w ,-X V III w,] C elem p r a c b y ło a r c h i t e k t o n i c z n o - a r c h e o l o g i c z n e ro z p o z n a n ie r e p e r a c j i i z a b e z p ie c z a n ia o r a z o k r e ś l e n i e c h r o n o lo g ic z n e j f a z o w o ś c i p ó łn o c n e g o o d c in k a murów m i e js k ic h w c z a s a c h h i s t o r y c z n y c h p w o b r ą b i e t r z e c h p r z y p ó r n a z a ła m a n iu s i ą l L n i i łu k u muru m ie js k ie g o n a w y so k o ści k o ś c i o ł a .
C ią g orurów o b ro n n y c h m ia s ta b i s k u p ie g o B o d z en ty n a d a t u j e s i ą na 2 połow ą XłV w ieku. Z a ło ż e n ie ic h p r z y p i s u j e s i ą b isk u p o w i F lo r ia n o w i z M okrska, T r : y p rz y p o ry o d k r y te w t r a k c i e odgruzow yw ania w/w o d c in k a muru p o c h o d z ą z czasów n o w o ży tn y ch . ■= w yniku b ad ań s tw ie rd z o n o , Ze
f
r z y p o r s w sch o d n ia j e s t n le p tz a w ią z a n a z c ią g ie m murów m i e j s k i c h , j e s t do n i c h d o sta w io n a , rodkow a p r z y p o ra j e s t p rz e w ią z a n a z w nętrzem muru m ie js k ie g o i p osadow iona j e s t na n a w a rstw ie n ia c h z XVI-XVII w ie k u . T r z e c i a , z a c h o d n ia p r z y p o r a , p o d o b n ie ja k p r z y p o ra w sch o d n ia j e s t n i e - p rz e w lą z a n a z l i n i ą murów m i e j s k i c h . D o b ija do n i e j n u r ta k ż e n i e zw iąza n y a n i z p r z y p o rą , a n i z murem m ie js k im . C ią g n ie s i ą on od p rz y p o ry z a c h o d n ie j z k ie ru n k u z a n k u .M iedzy p rz y p o ra m i w s c h o d n ią 1 śro d k o w ą , s tw ie rd z o n o w y s tą p ie n ie murku (oporow ego?>. F u n k c ja te g o murku n i e j e s t w p e ł n i j a s n a . Być może j e s t t o p o z o s t a ł o ś ć wkopu p iw n ic z n e g o pod b l i ż e j n i e o k r e ś l o n ą zabudową d re w n ia n ą . K ie w y k lu cza s i e i s t n i e n i a pod Środkową p r z y p o rą w cześ n i e j s z e j ( p ie r w o tn e j) p rz y p o ry * Środkow ą p r z y p o rę p o sta w io n o zapewne po z a w a le n iu s i e l i c a mu ru m i e j s k i e g o , p r z e w ią z u ją c j ą z je g o w n ątrzem .
W t r a k c i e b ad ań u zy sk a n o l i c z n y z e s p ó ł k a f l i d a to w an y ch od 2 połow y XVГ w ieku do wieku X V III. K a f le t e p o c h o d z ą t k o le jn y c h f a z przebudow y zamku* lia s z c z e g ó ln ą uwagą z a s łu g u ją f r a g - jœ n ty w c z e sn o -re n e se n so w e g o k a f l a z p r z e d s ta w ie n ie m f ig u ra ln y m ( t r z e c h ta ń c z ą c y c h p o s t a c i ) .
B a d a n ia prow adzone b y ły w ram ach s t a ł y c h nadzorów n a d rem ontem m i e js k ic h aurćw o b ro n n y ch prow adzonych p r z e z Z ak ład B eoontow o-K onserw ącyjny T ow arzystw a P r z y j a c i ó ł G ó rn ic tw a , flu tn ie tw a 1 P rz e m y słu S t a r o p o ls k i e g o w K i e l c a c h , n a z l e c e n i e W ojew ódzkiego K o n s e rw a to ra Z abytków .
