Wojciech Mazurek
Cyców I, woj. chełmskie, St. 40, AZP
77-87/47
Informator Archeologiczny : badania 24, 46-47
4β Okres taieriskf
ciekawszy zabytek nteceram iczny to luźno znaleziony fragm ent brązowej bransolety z guzkam i n a obwodzie, tzw. JCnotenrlng".
M ateriały z b ad a ń zn ajdują się w PMA,
Z uwagi na sto p ień zn iszczen ia stanow iska n ie przewiduje się kontynuacji badań.
I Chalawy, gm. Brodnica woj. poznańskie St. 15 patrz neolit
Charlupia Mala, w oj.sieradz k ie S t. 8 AZP 6 9 -4 4 _______
M uzeum Okręgowe w S ieradzu
B adania prowadzili m gr A nna Kufel-Dzierzgowska 1 m gr Piotr Kurowicz przy w spółudziale Mercedes L abuena Marco i J u a n a Olivana Villacam- p a z Uniwersytetu w Saragossie. Finansow ał WKZ w S ieradzu, Pierwszy sezon b ad a ń n a ciałopalnym cm entarzysku wlelookresowym.
Stanow isko położone je s t n a prawym brzegu M esznłka, między szosą Sieradz — W arta i brzegiem doliny Warty, n a piaszczystej wydmie. J e s t ono praw ie cale zniszczone przez w ybieranie p ia sk u . Kilkakrotnie prowadzono tu krótkotrwale b ad an ia ratow nicze (1941 r. — d r M öhren, I9 6 0 r. — m gr T. Łaszczewska, 1971 r. — m gr A. Kufel-Dzierzgowska] uzyskując m ateriały k u ltu ry łużyckiej z okresu halsztackiego i kultu ry przeworskiej z okresu rzymskiego.
W ykopaliska m iały n a celu przebadanie resztek cm entarzyska. Na powierzchni ok. 140 m 2 odkryto 14 grobów jam ow ych. Ja m y grobowe były dość regularne, owalne, o średnicach od 70 do 200 cm i głębokości dochodzącej do 100 cm. W ypełnisko stanow iła czarna, piaszczysta ziemia przem ieszana z drobnym i fragmentami przepalonych kości 1 ułam kam i ceram iki. W 3 grobach natrafiono n a przedm ioty metalowe. Były to: w grobie 6 dwie fibule brązowe typu G wg Kostrzewskiego, n it żelazny i fragm enty noża żelaznego; w grobie 7 fragm ent ażurowej pochew ki fibuli oraz w grobie 11 fibula brązowa typu A67, nóż żelazny 1 igła żelazna. C eram ika w ystępująca w grobach była jed n o ro d n a i datow ać ją m ożna n a przełom okresu lateńskiego i rzymskiego.
Najbardziej interesujący byl grób 11. w którym oprócz wymienionych zabytków m etalo wych znaleziono przęśli к gliniany i fragm enty 17 naczyń, z których 7 udało się wy kleić.
Badania będą kontynuow ane w 1991 r. C y c ó w I, w o j. c h e ł m s k ie St. 4 0 AZP 7 7 - 6 7 /4 7 ________
M uzeum Okręgowe w Chełmie
B adania prowadził mgr Wojciech Mazurek. Finansow ało M uzeum O krę gowe w Chełmie. Pierwszy sezon badań. Cm entarzysko (?) kultury pomor skiej. Ślady osadnictwa kultury pucharów lejkowatych, ceramiki szn u ro wej. trzcinieckiej, łużyckiej, wielbarskiej 1 zw czesnego średniowiecza. Stanow isko odkryto wiosną 1989 r. Materia! zebrany n a powierzchni ujawnił istnienie o sadnictw a pradziejowego począwszy od II-go okresu epoki brązu aż do okresu wpływów rzym skich. Analiza w skazyw ała n a możliwość istnienia grobu [lub grobów) k u ltu ry pom orskiej oraz o sadnictw a kultu ry wielbarskiej (m.in. 1 fr. ceramiki siwej oraz 1 fr, ceramiki toczonej n a kole) obok śladów k u ltu ry trzcinieckiej i łużyckiej.
Stanow isko położone je s t na pograniczu Obniżenia Dorohuckiego i Pagórów C hełm skich, n a sto k u niewielkiego wyniesienia, łagodnie opadającego ku bezodpływowemu zagłębieniu (obecnie zm eliorowanemu). Na jego szczycie pod kilkunastocentym etrow ą w arstw ą gliny zalega czysty margiel. n a to m ia st n a stoku, opadającem u ku północnem u wschodowi, pokrywę sta n o wi dość ciężka gleba gliniasta. Takie w arunki glebowe spowodowały zaniechanie uprawy.
W sum ie przebadano 55 m3, otw ierając 3 wykopy. J e d e n wykop o w ym iarach 20 m x 1 m założono n a granicy ugoru i pola uprawnego, n a osi N-S. Drugi o takich sam ych w ym iarach wytyczono prostopadle do pierwszego w kierunku n a szczyt wyniesienia, n ato m ia st trzeci o w ym iarach 5 m x 2,5 m wytyczono równolegle do wykopu 1, pozostaw iając 0,5-m etrowy św iadek, który również został wyeksploatowany.
Wyniki b ad a ń nie przyniosły spodziewanych rezultatów, a więc odpowiedzi n a pytanie o ch a ra k te r śladów kultu ry pomorskiej i kultury wielbarskiej. Z trzech wykopów uzyskano jedynie 149 fragm entów ceram iki, w większości silnie rozdrobnionej i zniszczonej, 1 krzem ień (!), Ï polepę i 1 fragm ent przepalonej kości, najpraw dopodobniej ludzkiej. Nie udało się je d n a k odkryć żadnego obiektu, związanego nie tylko z kultu ram i żelaza, ale 1 epoki brązu. Analiza w spom nianych wcześniej fragmentów ceramiki potwierdza istnienie n a stanow isku śladów k u ltu ry pom orskiej, lecz w bardzo małym stopniu w yjaśnia ch a rak te r tych śladów. Jedynym i zabytkam i przem awiającym i za istnieniem n a stanow isku grobu lub cm entarzyska tej kultury Je st dro b n y frag m en t przepalonej kości ludzkiej (?) oraz znacznych rozmiarów fragm ent ceram iki z w ykopu 3, pochodzący być może z klosza. Biorąc pod uwagę fragm enty wylewów naczyń, znalezionych w wyniku b ad a ń powierzchniowych 1 wykopaliskowych, ja k i technologię w yrobu ceram iki określonej n a okres lateński, należy brać pod uwagę możliwość przynależnoś
Informator Archeologiczny 1990 47
ci części m ateriałów do niedaw no wydzielonej w Kotlinie Hrubieszowskiej grupy czerniczyńs- kiej. Z astanaw iający je s t b rak w śród uzyskanych fragmentów ceram iki śladów k u ltu ry wielbar- skiej oraz kultu ry łużyckiej, la k dobrze poświadczonych z b ad a n powierzchniowych. Uzyskano natom iast, nie stw ierdzone wcześniej, pojedyncze fragm enty ceram iki k u ltu ry p ucharów lejko watych, kultu ry ceram iki sznurowej, z wczesnej epoki brązu oraz z wczesnego średniow iecza. Potwierdziło się również istnienie n a stanow isku kultu ry trzciniecklej. W m ateriale zabytko wym dom inują je d n a k fragm enty ceram iki datow ane n a okres lateński, reprezentow ane przez k u ltu rę pom orską (rozum ianą szeroko, tzn. włącznie z k u ltu rą grobów kloszowych) oraz g rupę czem iczyńską.
Badania na stanow isku najprawdopodobniej będą kontynuowane.
I Dębczyno. woj. koszalińskie St. 53 patrz okres rzymski
G u lin M łyn. gm . Z akrzew woj. radom skie
S t. 1 AZP 7 2 - 6 6 /2 6 _________
M uzeum Okręgowe w Radom iu
B adania prowadziła mgr Iwona Micke. Finansow ał WKZ w Radomiu. Szósty sezon badań. Cm entarzysko kultu ry grobów kloszowych.
Prace w ykopaliskowe koncentrow ały się we w schodniej części stanow iska. Łącznie przeba dano obszar o powierzchni 350 m 2, odkrywając 9 grobów. Zarysy Jam grobowych były przew aż nie dosyć dobrze czytelne. Większość stanowiły typowe pochówki kloszowe, złożone z klosza, misy 1 popielnicy. Je d e n z grobów kloszowych obłożony był fragm entam i ceram iki, a stojąca pod kloszem popielnica um ieszczona w przydennej części dużego, grubościennego naczynia. Natrafiono także n a 2 groby popielnicowe, z których jed en zawierał zdobiony przęślik gliniany.
M ateriały i dokum entacja znajdują się w Muzeum Okręgowym w Radomiu.
Haćki, gm. Bielsk Podlaski, woj, białostockie patrz w czesne średniowiecze Kalisz-Stare Miasto p atrz wczesne średniowiecze
Kolonia H usynne woj. zamojskie St. 4 patrz okres rzymski
Leśno. gm. Brusy woj. byd g o sk ie S t. 2 AZP 2 0 - 3 5 /1 2
B adania prowadził d r Krzysztof Walen ta. Finansow ał U niw ersytet Łódz ki i WKZ w Bydgoszczy, Piętnasty sezon bad ań . Cm entarzysko k u r h a nowe k ultu ry wielbarskiej i cm entarzysko grobów skrzynkow ych k u ltu ry pomorskiej.
Prace koncentrow ały się w południowej części cm entarzyska. P rzebadano 350 m 2. Odkryto dwa wieńce kam ienne, grób szkieletowy i grób skrzynkowy k u ltu ry pom orskiej. Ponadto w zachodniej części badanego obszaru wy eksplorowano wkop nowożytny, w którym nie stw ier dzono żadnej zaw artości kulturow ej. Wieńce kam ienne oznaczono num eram i 14 i 15. Wieniec n r 14 m iał średnicę ok. S m, w centrum znajdował się grób popielnicowy bez wyposażenia. Wieniec n r 15 miał 7 ni średnicy, wew nątrz znajdowały się dw a groby szkieletowe. W obu grobach znajdow ało się identyczne wyposażenie — żelazny nóż i żelazna sprzączka do pasa. W ymienione przedm ioty były silnie skorodowane, co uniemożliwiało dokładniejszy opis przed konserw acją. W grobie usytuow anym w centrum (grób n r 2 usytuow any był w części zachod niej wieńca), w jego części południowej znajdował się wkop usytuow any prostopadle do osi jam y grobowej, w którym odkryto kości miednicy i nóg następnego osobnika. Pomiędzy o p isa nymi w ieńcam i odkryto grób szkieletowy oznaczony n r 57. Nad ja m ą grobową znajdowały się dw a niewielkie kam ienie. W grobie tym odkryto następujące wyposażenie: 2 brązowe zapinki oczkowate A.1II.57, brązową zapinkę zbliżoną do typu A.V. 120, klam erkę esowatą, 2 paciorki bursztynow e, igłę brązową, żelazną sprzączkę do p asa oraz brązowe okucie pasa.
W niewielkiej odległości od w ieńca 14 odkryto grób skrzynkowy Nr 18. W grobie tym znajdowały się dwie popielnice, z których jed n a była przykryta m isą silnie zniszczoną. Popiel nica przykryta m isą była zdobiona plastycznymi guzam i n a granicy b rzu śc a i szyjki. Usytuo wanie grobu w sto su n k u do pozostałych grobów kultury pom orskiej — raczej peiyferyczne oraz o p isa n a popielnica pozwalają zaliczyć om awiany grób do schyłkowej fazy użytkow ania cm en tarzyska pom orskiego i datow ać go na wczesny okres lateński.
' Badania będą kontynuowane.
Uniw ersytet Łódzki K atedra Archeologii
