195
ZASADA MIÊDZYNARODOWEJ SOLIDARNOCI W NAUCZANIU JANA PAW£A IIT
EOLOGIA IM
ORALNOÆ Volumen 10(2015), numer 2(18)Sprawozdania
SPRAWOZDANIE Z MIÊDZYNARODOWEGO SYMPOZJUM TEOLOGICZNEGO
DUSZPASTERSTWO RODZIN TROSK¥ KOCIO£A O MA£¯EÑSTWO I RODZINÊ
(Kazimierz Biskupi, 11-12 lutego 2015 roku)
Dwie rocznice
Ju¿ po raz 15. w Kazimierzu Biskupim k. Konina teologowie spotkali siê na na-ukowym sympozjum powiêconym trosce Kocio³a o ma³¿eñstwo. Rodzinna tematyka tych spotkañ wynika z tego, ¿e organizatorem debaty s¹ misjonarze wiêtej Rodziny, szczególnie akcentuj¹cy w swoim pos³ugiwaniu wzór Rodziny z Nazaretu jako patron-ki wspó³czesnych ludzi. W tym roku Zgromadzenie Misjonarzy wiêtej Rodziny (da-lej Zgromadzenie) celebruje jubileusz 120. rocznicy za³o¿enia, co uwarunkowa³o do-bór prelegentów i tematów. Ksi¹dz dr Andrzej Pryba MSF (UAM Poznañ) tak okreli³ tegoroczny temat „Pragniemy w tym roku zaj¹æ siê tematem niezwykle wa¿nym, ja-kim jest duszpasterstwo rodzin w perspektywie synodu biskupów, który odby³ siê w Rzymie. Refleksja ta niech pos³u¿y nam do wypracowania konstruktywnych wnio-sków na przysz³oæ, dla naszej pracy duszpasterskiej”.
Dwa tematy
W ci¹gu wszystkich sesji pierwszego dnia przeplata³y siê dwa w¹tki: pos³uga Ko-cio³a dla rodzin oraz historia i dzia³alnoæ Zgromadzenia w tej przestrzeni w czasie 120 lat istnienia od momentu za³o¿enia i prawie 100 lat obecnoci w Polsce. Jako pierwszy wyst¹pi³ ks. genera³ Edmund Michalski MSF z Rzymu, który pokaza³, ¿e duszpasterstwo rodzin jest na sta³e wpisane w charyzmat tego Zgromadzenia oraz po-da³ przyk³ady, jak jest ono rozumiane w ró¿nych czêciach wiata, w których misjona-rze maj¹ swoje placówki. Nastêpnie uczestnicy wys³uchali refleksji by³ego pmisjona-rze³o¿o- prze³o¿o-nego generalprze³o¿o-nego, pochodz¹cego z Niemiec ks. Egona Färbera MSF, który by³ wiadkiem historycznej ewolucji metod duszpasterskiego pos³ugiwania, szczególnie za pewnego rodzaju rewolucji i zachwiania bêd¹cego efektem zmian dokonanych po So-borze Watykañskim II. „By³ taki moment – wspomina³ ¿e zaczêto siê zastanawiaæ nad sensem ¿ycia zakonnego i naszego pos³ugiwania”. Ksi¹dz prowincja³ dr hab. Adam Sobczyk MSF (UMK Toruñ), który jest tak¿e naukowym specjalist¹ od duchowoci wiêtorodzinnej, przedstawi³ proces formowania siê nauki Magisterium na temat ro-dziny, co zbieg³o siê z kolejnymi etapami rozwoju Zgromadzenia. By³a to jedna z
przy-196
SPRAWOZDANIAczyn, dla których wiêtorodzinnoæ i troska o chrzecijañskie ma³¿eñstwa sta³y siê sta³ymi cechami pos³ugiwania tego konkretnego zakonu. Zaproszono wielu kap³anów Zgromadzenia, którzy, ka¿dy z perspektywy swojej specjalnoci naukowej (biblistyki, liturgiki, teologii moralnej, duchowoci), starali siê odpowiedzieæ na pytania o sposo-by i metody wspó³czesnego duszpasterstwa rodzin.
Dwa stanowiska
Pierwszy dzieñ obrad uwieñczy³a burzliwa dyskusja na temat roli duszpasterstwa ma³¿eñstw niesakramentalnych. Przedmiotem sporu by³ problem planowanego urucho-mienia duszpasterstwa ma³¿eñstw niesakramentalnych i o nieuregulowanej sytuacji. Z jednej strony znaleli siê zwolennicy tego projektu, którzy argumentowali koniecznoæ objêcia duszpastersk¹ opiek¹ Kocio³a wszystkich bez wyj¹tku ludzi, nawet tych, którzy nie mog¹ przystêpowaæ do sakramentów, z drugiej strony przeciwnicy obawiali siê, ¿e stworzenie odrêbnej instytucji dla takich osób bêdzie niejako milcz¹c¹ zgod¹ Kocio³a na ponowne zalubiny po rozwodzie i uspokojeniem sumieñ tych, którzy nie chc¹ skon-frontowaæ swojego postêpowania z teologicznomoralnym wyk³adem Katechizmu. Osta-tecznym wnioskiem z tej dyskusji by³ postulat objêcia trosk¹ tych ma³¿eñstw i zwi¹zków w ramach obecnego programu Krajowego Duszpasterstwa Rodzin. Uczestnikami panelu byli m.in. ks. bp dr Damian Bryl (Poznañ), ks. prof. dr hab. Mieczys³aw Ozorowski (UKSW Warszawa) oraz dr hab. Mieczys³aw Guzewicz (Wschowa).
Dwa dni
Drugi dzieñ sympozjum powiêcono interdyscyplinarnemu studium problemów ro-dzinnych. Z wyk³adami wyst¹pili prelegenci specjalizuj¹cy siê w filozoficznej antropo-logii, socjologii i psychoantropo-logii, którzy zgodnie podkrelali, ¿e kocielna troska o wspólno-ty rodzinne nie mo¿e ograniczaæ siê do prawd teologicznych, a ogromn¹ pomoc¹ mog¹ byæ osi¹gniêcia wspó³czesnej psychologii i socjologii, gdy¿ obok kryzysu wiary mamy wspó³czenie równie czêsto do czynienia z kryzysem to¿samoci czy problemami natury psychicznej. Teologiczne podstawy zbawczej misji Kocio³a wobec rodzin syntetycznie przedstawi³ ks. dr Andrzej Pryba MSF (UAM Poznañ), zwracaj¹c szczególn¹ uwagê na sakramentalny wymiar ma³¿eñstwa i koniecznoæ dobrego przygotowania do niego. Cie-kawa by³a myl ks. dr. Józefa M³yñskiego (UKSW Warszawa), ¿e warto wykorzystaæ potencja³ osób starszych. „Nie mo¿na zapomnieæ zaznaczy³ ¿e osoby te s¹ nosiciela-mi tradycji pokoleniowej narodu i stra¿nikanosiciela-mi panosiciela-miêci, reprezentuj¹ te¿ silny zwi¹zek z wartociami chrzecijañskimi”. Pani Ma³gorzata Bojarska przedstawi³a raport z prac duszpasterstwa rodzin diecezji w³oc³awskiej, Anna i Jerzy Kolbuszowie podzielili siê wiadectwem swojego ¿ycia, a ks. dr Adam Bajorski MSF (Kazimierz Biskupi) przed-stawi³ konkretne propozycje rekolekcji dla rodzin i ma³¿onków, które mo¿na prze¿ywaæ w misjonarskich orodkach formacji wiêtorodzinnej.
Dwa s³owa zakoñczenia
Duszpasterstwo rodzin powinno byæ fundamentem pos³ugi Kocio³a wobec wie-rz¹cych, poniewa¿, jak naucza³ ks. Jan Berthier MSF za³o¿yciel Zgromadzenia, „to
197
SPRAWOZDANIArodzina czyni cz³owieka i spo³eczeñstwo”. Uczestnicy jubileuszowego XV Sympozjum zgodnie przyznali, ¿e w obecnych trudnych czasach to w³anie rodzina jest przedmio-tem najostrzejszych ataków, nurtuj¹ j¹ równie¿ rozliczne problemy, musi byæ wiêc tak-¿e przedmiotem najsilniejszej troski hierarchów, ale te¿ pozosta³ych wieckich katoli-ków, zaanga¿owanych w dzie³o ewangelizacji, których, co godne zauwa¿enia, podczas obrad nie brakowa³o.
SEBASTIAN SOBKOWIAK Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Wydzia³ Teologiczny
SPRAWOZDANIE Z OGÓLNOPOLSKIEGO SPOTKANIA NAUKOWEGO
STOWARZYSZENIA TEOLOGÓW MORALISTÓW TEOLOGIA MORALNA
WOBEC EKOLOGICZNEJ PERSPEKTYWY OCHRONY RODOWISKA
(Warszawa-Bielany, 14-16.06.2015 roku)
W dniach 14-16 czerwca 2015 roku w Warszawie odby³o siê Ogólnopolskie Spo-tkanie Naukowe Stowarzyszenia Teologów Moralistów. Jego temat Teologia moralna wobec ekologicznej perspektywy ochrony rodowiska wywo³a³ zainteresowanie wielu osób, równie¿ nienale¿¹cych do stowarzyszenia. Szczególnymi goæmi zaproszonymi do przewodniczenia Mszy w. i wyg³oszenia homilii byli ksiê¿a biskupi. W poniedzia-³ek, we wspomnienie b³ogos³awionej Jolanty, Mszy w. przewodniczy³ i homiliê wy-g³osi³ ks. kard. Kazimierz Nycz, arcybiskup metropolita warszawski. Podczas homilii ksi¹dz kardyna³, nawi¹zuj¹c do odczytanej Ewangelii, powiedzia³, ¿e cz³owiek w prze-sz³oci i w czasach wspó³czesnych podobny jest do rozmówców Chrystusa, którzy odrzucaj¹ kamieñ wêgielny, czyli Bo¿y fundament. Cz³owiek, urz¹dzaj¹c sobie wiat, czêsto odrzuca Chrystusa oraz Bo¿e przykazania. W³aciwa troska o ziemiê, ca³y wiat i ludzkoæ, co jest celem szeroko rozumianej ekologii, wymaga solidnego fundamentu, którym jest Jezus Chrystus. Na nim budowa³a swoje ¿ycie b³. Jolanta. Na tym funda-mencie winni budowaæ wszyscy, a zw³aszcza uczniowie Chrystusa. Teologowie mora-lici maj¹ wa¿n¹ rolê do odegrania w kszta³towaniu postaw ludzi ¿yj¹cych w Polsce. Drugi dzieñ sympozjum rozpocz¹³ siê równie¿ Msz¹ w., której przewodniczy³ i podczas której homiliê wyg³osi³ prymas Polski, arcybiskup metropolita gnienieñski Wojciech Polak. Nawi¹zuj¹c do przykazania mi³oci nieprzyjació³, które by³o g³ów-nym przes³aniem odczytanej Ewangelii, ksi¹dz prymas podkreli³, ¿e mi³oæ do Chry-stusa jest wzorem wszelkiej mi³oci, zarówno do Boga, jak i do ka¿dego cz³owieka oraz rodowiska i wiata. Wraz z ludmi, którzy niekiedy inaczej myl¹ i ¿yj¹, trzeba szu-kaæ wspólnej p³aszczyzny skutecznej troski o rodowisko ¿ycia ludzi, zwierz¹t i rolin. W poniedzia³ek, w pierwszym dniu obrad, ks. prof. dr hab. Marian Machinek MSF, przewodnicz¹cy Stowarzyszenia Teologów Moralistów, przywita³ wszystkich uczest-ników oraz otwar³ obrady sympozjum. W tym dniu podczas dwóch sesji przedpo³u-dniowych z ró¿nych perspektyw nawietlono zagadnienie ekologii. W czasie pierwszej sesji, której przewodniczy³ ks. prof. dr hab. Pawe³ Bortkiewicz (Poznañ/Toruñ), zosta-³y wyg³oszone dwa referaty. Autorem pierwszego z nich Fizyka i ekologia by³ prof. dr