Jadwiga Rauhutowa,Boško
Babič,Witold Hensel
Debrešte, S. R. Macedonia
Informator Archeologiczny : badania 13, 292-293
292 n ie m p r z e z p r z y b ó r z a p o m o c ą m u r u z c e g ły p a lo n e j łą c z o n e j b itu m e m , w s p a r te g o od s tr o n y w e w n ę tr z n e j o m u r k a m ie n n y . S tw ie rd z o n o , ż e w a r s tw a o d p o w ia d a ją c ą je d n e m u z p o z io m ó w u ż y t k o w y c h , a z a w i e r a j ą c ą w y łą c z n ie c e r a m i k ę o k r e s u a s y r y j s k i e g o , w y s tę p u j e n ie ty lk o n a o b s z a r z e p i e r w o tn e j tw ie r d z y , a l e r ó w n ie ż n a c z ę ś c i d o b u d o w a n e j, O ba e ta p y budow y n a le ż ą w ię c do ty c h c z a s ó w , c h o c ia ż n ie m o ż n a ic h j e s z c z e w y d a to w a ć b a r d z i e j p r e c y z y jn ie . W y sp a tw o r z y ła n i e w ą tp liw ie o gniw o w ła ń c u c h u o b r o n n y m u tw o rz o n y m n a E u f r a c i e w o k r e s i e ś r e d n i o a s y r y j s k im , w Х Ш -Х 1 w , p, n . e .
P o s to s u n k o w o k r ó t k i m , ja k s i ę w y d a je , o k r e s i e u ż y tk o w a n ia t w i e r d z a z o s t a ł a z a p e w n e o p u s z c z o n a . W a r s tw a z o k r e s u pa г ty j s k i eg o / I - I I I w . n . e . / z a le g a b o w iem n i e m a l b e z p o ś r e d n io n a a s y r y j s k i e j . W y sp a z n a jd o w a ła s i ę w ty m c z a s i e na l i n i i g r a n ic z n e j m ię d z y P a r t i ą a R z y m e m i b y ła n ie w ą tp liw ie w y k o r z y s ty w a n a w c e la c h w o jsk o w y c h . O d n a le z io n o b a r d z o l ic z n e n a c z y n ia z a s o b o w e o id e n ty c z n e j ty p o w ej f o r m i e , k t ó r e ś w ia d c z ą o i s t n i e n i u m a g a z y n ó w ż y w n o ś c io w y c h o c h a r a k t e r z e m i l i t a r n y m . S ta n z a c h o w a n ia w s k a z u je n a g w a łto w n e z n i s z c z e n i e m a g a z y n u . O b fita c e r a m i k a o k r e s u p a r t y j s k i e g o , k t ó r a s ta n o w i w i ę k s z o ś ć z n a l e z i s k ru c h o m y c h , m o ż e b y ć p o d s ta w ą do o b s z e r n i e j s z e g o o p r a c o w a n ia , z w ła s z c z a ż e j e s t d o ty c h c z a s b a r d z o s ła b o z n a n a . W ś ró d in n y c h z n a l e z i s k w y m ie n ić n a le ż y d r o b n e b r ą z y a s y r y j s k i e , a ta k ż e l ic z n e f r a g m e n ty d e k o r o w a n e j c e r a m i k i z o k r e s u A b b a sy d ó w i S eld żu k ó w /1Х -Х 1 w . / . J U G O S Ł A W I A V D E B R E S T E , S .R . M a c e d o n ia P o ls k a A k a d e m ia N auk I n s ty tu t H i s t o r i i K u ltu r y M a te r ia ln e j i M u z e u m N a ro d o w e w P r i l e p i e B a d a n ia m i k i e r o w a l i z e B tro n y p o ls k ie j d r J a d w ig a R a u h u to w a , z e s tr o n y m a c e d o ń s k ie j d y r e k t o r M u z e u m w P r i l e p i e B oSko B a b ic . N a d z ó r n au k o w y s p r a w o w a ł c z ł . r z e c z y w is ty PA N p r o f , d r W ito ld H e n s e l. S z ó s ty s e z o n b a d a ń . O s a d n ic tw o o d n e o litu do w c z e s n e g o ś r e d n io w ie c z a . O d s ło n ię to d a ls z e p a r t i e fu n d a m e n tó w w r z u c i e p o z io m y m p r a w ie k w a d r a to w e j, k a m ie n n e j b u d o w li, p e łn ią c e j fu n k c ję f o r t a l i c j u m . D łu g o ść je j ś c i a n w y n o s iła 1 1 , 2 0 m p r z y s z e r o k o ś c i m u ró w do 1 , 8 0 m . B u d o w la ta p o c h o d z i p ra w d o p o d o b n ie z V w ie k u . Na o k r e s w c z e s n o ś r e d n io w ie c z n y /X I-X II w i e k / d a to w a ć m o ż n a d w ie ja m y o d p a d k o w e w y p e łn io n e f r a g m e n ta m i n a c z y ń g lin ia n y c h , k o ś ć m i z w ie r z ę c y m i i k a m ie n ia m i. W ś ró d c e r a m i k i z n a jd u ją s i ę w ię k s z e k a w stk i p r a ż n i c . Z d o ty c h c z a s o w y c h o b s e r w a c j i w n o sić n a le ż y , ż e o s a d n ic tw o s ł o w ia ń s k ie s k u p ia s i ę w k ie r u n k u n a z a c h ó d od, o d s ło n ię ty c h w u b ie g ły c h s e z o n a c h , r e lik tó w a r c h i t e k t u r y s a k r a l n e j i c m e n t a r z y s k a k u ltu r y b je lo - b r d o w ś k ie j.
293 Do zab y tk ó w w y d z ie lo n y c h n a le ż ą p r z e d m io ty ż e la z n e o c h a r a k t e r z e u ż y tk o w y m , f r a g m e n ty o z d ó b b rą z o w y c h , u ła m k i s z k ła o k ie n n e g o i n a c z y n io w e g o , p r z ę ś l i k i i c i ę ż a r k i g lin ia n e o r a z s z k la n e o c z k o p i e r ś c io n k a i b r a n s o le ty s z k l a n e j . B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e , S U D A N K A D E R O P o ls k a S ta c ja A r c h e o lo g ii ^ Ś ró d z ie m n o m o rs k ie j UW w K a ir z e w e w s p ó łp r a c y z M u z e u m A rc h e o lo g ic z n y m w P o z n a n iu B a d a n ia m i k ie r o w a ł d o c . d r h a b , L e c h K r z y ż a n ia k . F in a n s o w a ła S ta c ja Afe UW. S ió d m y s e z o n b a d a ń . N e o lity c z n a o s a d a w r a z z c m e n ta r z y s k ie m /o k o ło 4000 p . n , e . / o r a z c m e n ta r z y s k o m e r o ic k ie / 1 - 3 w . n . e , /
O s a d a n e o lity c z n a w K a d e r o s k ła d a s i ę z dwu c z ę ś c i : p o łu d n io w ej i p ó łn o c n e j, o łą c z n e j p o w ie r z c h n i s z a c o w a n e j n a o k o ło 0 ,8 h a , O b ie c z ę ś c i o s a d y u s y tu o w a n e s ą n a p r z e c iw n y c h s k r a j a c h p a g ó r k a o p o w ie r z c h n i o k o ło 4 h a . W toku k r ó t k i e j , s ió d m e j k a m p a n ii b a d a ń z a ło ż o n o dw a w ykopy u s y tu o w a n e w p o łu d n io w e j c z ę ś c i o s a d y . C e le m te j e k s p l o r a c j i b y ło p r z e d e w s z y s tk im w y ja ś n ie n ie z a s ię g u p r z e s t r z e n n e g o te j c z ę ś c i o s a d y , a ta k ż e fu n k c ji c e n t r a l n e j c z ę ś c i p a g ó r k a , g d z ie b r a k j e s t w a r s tw y o s a d n ic z e j. P r z y p u s z c z a s i ę , ż e ta c z ę ś ć s ta n o w is k a m o g ła b y ć w y k o r z y s ta n a ja k o k r a a l d la s ta d a h o d o w la n e g o , g łó w n ie b y d ła
/e w id e n c ja o s te o lo g ic z n a je d n o z n a c z n ie w s k a z u je n a p o d sta w o w e z n a c z e n ie chow u b y d ła d la grupy o s ia d łe j w K a d e r o / . W a ru n k i e k o lo g ic z n e / p o r a d e s z c z o w a / m u s ia ły b o w ie m z m u s z a ć tę g r u p ę lu d z k ą do e w a k u a c ji s ta d a z se z o n o w o z a le w a n e j o k o lic y / p r z e z d e s z c z e tr o p ik a ln e i w y lew N ilu , o c z y m Ś w ia d c z y e w id e n c ja a r c h e o z o o l o g i c z n a / , n a t e r e n u sy tu o w a n y w y ż e j. P i e r w s z y w ykop, o p o w ie r z c h n i l ß m 2 / 4 x 4 m / , z a ło ż o n o n a w s c h o d n im k r a ń c u b a d a n e j c z ę ś c i o s a d y , n a w y ra ź n e j k o n c e n t r a c j i o to c z a k ó w k w a rc o w y c h i c z e r to w y c h . O k a z a ło s i ę , ż e j e s t o n a n a jp r a w d o p o d o b n ie j p o z o s t a ł o ś c i ą c e lo w e g o n a g r o m a d z e n ia s u r o w c a k a m ie n n e g o p r z e z m ie s z k a ń c ó w o s a d y n e o lo ity c z n e j. N ie o d k r y to tu ta j ż a d n y c h i n n y ch e le m e n tó w z a w a r t o ś c i k u ltu r o w e j. D ru g i w ykop, o p o w ie r z c h n i 38 m 2 / 9 x 2 m / , z a ło ż o n o n a p ó ł n o c n e j k r a w ę d z i b a d a n e j c z ę ś c i o s a d y , k i e r u j ą c go do c e n tr u m p a g ó r k a - d o m n ie m a n e g o k r a a l u . Z g o d n ie z p r z e w id y w a n ia m i, s t r a t y g r a f i a p o z io m a w s k a z a ła g r a n i c ę z a s ię g u o s a d y w ty m p u n k c ie s ta n o w is k a . Szybko z a n i k a ją c y - w m i a r ę p o s tę p u e k s p l o r a c j i ku c e n tr u m p a g ó r k a - m a t e r i a ł o s a d n ic z y w ty m w y k o p ie s k ła d a ł s i ę z ty p o w y ch fra g m e n tó w n a c z y ń c e r a m ic z n y c h , w y ro b ó w k a m ie n n y c h , m . i n . fra g m e n tó w ż a r e n k a m ie n n y c h o r a z s z c z ą tk ó w z w ie r z ę c y c h . N ie s p o d z ie w a n ie je d n a k n a tr a f io n o w tym w y k o p ie z a r a z za s k r a j e m w y stę p o w a n ia w a r s tw y o s a d n ic z e j n a p o
