608
R ec e n zjeO P R A C Y O JĘ D R Z E JU ŚN IA D E C K IM W N IE M IE C K IM C Z A SO PISM IE C zasopism o „ Z e itsc h rift fü r G esc h ic h te d e r N a tu rw isse n sc h a fte n , T ec h n ik u n d M ed izin ”, w ychodzące w 1960 r., zdążyło ju ż za ją ć p o w aż n ą pozycję w św iato w ej lite r a tu r z e w z a k re s ie h is to rii n a u k i. K w a r ta ln ik te n w ychodził w B e rlin ie po d re d a k c ją G e rh a rd a H a rig a i A le k s a n d ra M e tte g o p rzy w sp ó łu d z ia le m ię d z y n a ro dow ego k o leg iu m uczonych: J. D. B e rn a la (Londyn), N. A. F ig u ro w sk ieg o . (Mo skw a), J. K o fa n a (P raga), J. M a to u śe k a (O łom uniec), M. T e ich a (Praga).
W p ie rw sz y ch cz te re ch ze szy tach z 1960 r. n a szczególną u w ag ę z a słu g u ją ro z p ra w y : J. B. L a m a rc k ja k o tw ó rca te o rii ro zw o ju (W. R o th m ałer), A . H u m
b o ld t — p r z y r o d n ik n ie m ie c k ie g o h u m a n iz m u (G. H arig), K e p le r i w stąp O siand^a do dzieła K o p e rn ik a (G. H arig ), T eo ria flo g isto n o w a E. G. S ta h la (I. S trube), O p ra cach M. W . Ł o m o n o so w a w d zie d zin ie c h e m ii te o re ty c z n e j (N. A. F ig u ro w sk i).
U w ag ę h isto ry k ó w m e d y cy n y zw ró cił a r ty k u ł Z h isto rii rentg en o lo g ii na W ęgrzech (B. Bugyi), zaś h isto ry k ó w te c h n ik i — O sp o rzą d za n iu sztu c zn y c h b a r w n ik ó w
w X I X w . (F. WelSch) i W y n a le zie n ie m a s z y n p rzę d za ln ic zy c h po d ko n iec X V I I I w .
(M. K em ter).
C zasopism o za w ie ra ró w n ież d ział k r o n ik i o ra z re c e n z ji w y b ra n y c h pozycji w h isto rii n a u k i w s k a li św ia to w ej. W śród n ic h w n rze 4/1960 z n a jd u je się (s. 133— 134) re c e n z ja p o lsk iej p ra c y L eo n a S zy fm an a o J ę d rz e ju Ś n ia d e c k im 1. O z a in te re so w an iac h niem ieck ieg o św ia ta naukow ego ty m w y b itn y m filozofem i p rz y ro d n i k ie m św iadczyły ongiś d w a p rz e k ła d y je g o T eorii je s te s tw o rganicznych (z l a t
1810 i 1821), o b ec n ie zaś p rz y c h y ln a d la polsk ieg o a u to ra p ra c y o nim re c e n z ja M a u ritz a D ittric h a . R e ce n ze n t w id zi w te j p ra c y „zap ełn ien ie p o w ażn ej lu k i w h i s to r ii biologii” i p ro p o n u je je j „ry c h ły p rz e k ła d n a ję z y k n ie m ie ck i”. P o d k re śla te ż zasługę a u to ra , że „ b a rd zo w n ik liw ie o p ra c o w a ł p o d sta w o w ą tezę Ś n iad e ck ie go o je d n o ści o rg a n iz m u ze św ia tem ze w n ętrzn y m i jego d ą ż e n iu do p o jm o w a n ia p rz y ro d y w sta ły m p ro cesie ew o lu c ji” (sic).
R ów nież w o p ra c o w a n iu in n y c h p o g lą d ó w przyrodniczo-filozoficznych Ś n ia d eckiego (sto su n ek d o w ita liz m u , m a te ria ln o śTć św ia ta) w y ra ż a się rec en ze n t z p e ł n ą a p ro b a tą , p o d ziela ją c pogląd y a u to ra k siążk i.
J. Bb.
P H Y S IS . R O C ZN IK 1962
W n u m e rz e 1/1962 „P h y sis” z n a jd u je m y 4 arty k u ły . R o s a ria E gidi pisze o m a te m aty ce , logice i filozofii w p ra c a c h G o ttlo b a F re g eg o (1848— 1925). J e s t to p ie rw sz a część w iększego stu d iu m . Z a jm u je się w n ie j ro zw o jem ideograficznego p ro b le m u w dziele G. F regego, tw ó rc y w sp ó łczesn ej logiki sym bolicznej, k tó re g o p ie rw sz ą fazę tw o rz y Id e o g ra fia : ta k a u to rk a a r ty k u łu tłu m a c z y ty tu ł o ry g in a łu
B e g riffsc h rift, eine d e r a rith m e tisc h e n n a ch g e b ild e te F orm elsp ra ch e des re in en D enkens. K sią ż k a t a u k a z a ła się w H alle w 1879 r.; n ie b y ła w zn a w ian a , n a to m ia st
b y ła tłu m a c z o n a w części n a an g ielsk i (T ra n sla tio n s fr o m th e philosophical w r itin g s
o f G otteob Frege. O x fo rd 1952), a w y b ra n e fra g m e n ty s ą ró w n ie ż zaW arte w an to
logii J. M. B ocheńskiego (Form ale L o g ik. F re ib u rg 1956). A n aliza te j p rac y je s t n ie zb ę d n a d l a , zro z u m ien ia ro zw o ju m yśli fre g ia ń s k ie j, gdyż z n a jd u ją się w n ie j te o re ty c z n e za ło ż en ia pó źn iejszej filozofii a ry tm e ty k i F regego. A u to rk a a n a liz u je ró w n ież 4 in n e w y d a n e w la ta c h 1879— 1896 p ra c e Fregego, w iąż ąc e się z Ideogra*
fią i oddźw iękiem , ja k i w y w o ła ła Ideografia w k o ła ch n au k o w y ch (m. in . z reCen
1 L eon S z y f m a n , J ę d rze j Ś n ia d ecki p rzy ro d n ik -filo zo f, „K siążka i W iedza”, W a rsz a w a 1960, s. 345.
