193
BIOGAZOWNIE ROLNICZE – PIERWSZY ROK
FUNKCJONOWANIA REJESTRU
Znowelizowana w 2010 roku ustawa Prawo energetyczne wprowadzi³a przepisy, których celem by³o stworzenie optymalnych warunków rozwoju sek-tora biogazu rolniczego w Polsce.
Do najwa¿niejszych zmian nale¿a³o wprowadzenie definicji biogazu rolni-czego, uregulowanie zasad wt³aczania biogazu rolniczego do sieci gazowej oraz wsparcie finansowe dla inwestycji biogazowych poprzez stworzenie sys-temu zbywalnych œwiadectw pochodzenia biogazu rolniczego wt³aczanego do sieci. Kolejn¹ wa¿n¹ zmian¹ by³o u³atwienie rozpoczêcia dzia³alnoœci w zakre-sie wytwarzania biogazu rolniczego lub energii elektrycznej z biogazu rolni-czego. Taka dzia³alnoœæ nie wymaga uzyskania koncesji prezesa Urzêdu Regu-lacji Energetyki (URE), a ogranicza siê jedynie do obowi¹zku wpisu do reje-stru przedsiêbiorstw energetycznych zajmuj¹cych siê wytwarzaniem biogazu rolniczego. Rejestr ten od 1 stycznia 2011 roku prowadzony jest przez preze-sa Agencji Rynku Rolnego (ARR).
W dniu 30 paŸdziernika 2011 roku wesz³y w ¿ycie przepisy kolejnej nowe-lizacji powy¿szej ustawy, które m.in. rozszerzy³y definicjê biogazu rolniczego. Zgodnie z now¹ regulacj¹ biogaz rolniczy oznacza paliwo gazowe otrzymane w procesie fermentacji metanowej z surowców rolniczych, produktów ubocz-nych rolnictwa, p³ynubocz-nych lub sta³ych odchodów zwierzêcych, produktów ubocznych lub pozosta³oœci z przetwórstwa produktów pochodzenia rolnicze-go lub biomasy leœnej, z wy³¹czeniem gazu pozyskanerolnicze-go z surowców pocho-dz¹cych z oczyszczalni œcieków oraz sk³adowisk odpadów.
Kolejn¹ istotn¹ zmian¹ na podstawie powy¿szej nowelizacji by³o rozszerze-nie zakresu obowi¹zku dotycz¹cego zakupu energii elektrycznej, wytworzonej w odnawialnych Ÿród³ach energii, po œredniej cenie jej sprzeda¿y w poprzed-nim roku kalendarzowym. Ustawa wprowadzi³a w ¿ycie przepisy zobowi¹zu-j¹ce do stosowania ww. ceny równie¿ w stosunku do przedsiêbiorstw energe-tycznych wpisanych do rejestru prowadzonego przez ARR. Wczeœniej powy¿-szy obowi¹zek odnosi³ siê wy³¹cznie do przedsiêbiorstw posiadaj¹cych konce-sjê prezesa URE.
194
Warunki uzyskania wpisu
O wpis do rejestru mog¹ ubiegaæ siê przedsiêbiorcy, którzy spe³niaj¹ nastêpu-j¹ce warunki:
– posiadaj¹ tytu³ prawny do obiektów budowlanych, w których bêdzie
wykony-wana dzia³alnoœæ gospodarcza,
– dysponuj¹ odpowiednimi urz¹dzeniami technicznymi i obiektami
budowlany-mi – spe³niaj¹cybudowlany-mi wymagania okreœlone w szczególnoœci w przepisach o ochronie przeciwpo¿arowej, sanitarnych i o ochronie œrodowiska – umo¿li-wiaj¹cymi prawid³owe wykonywanie dzia³alnoœci gospodarczej.
W celu uzyskania wpisu do rejestru przedsiêbiorca jest zobowi¹zany do z³o-¿enia w Centrali ARR wniosku o wpis do rejestru przedsiêbiorstw energetycz-nych zajmuj¹cych siê wytwarzaniem biogazu rolniczego. Do wniosku nale¿y do³¹czyæ dowód uiszczenia op³aty skarbowej (dotyczy przedsiêbiorstw zajmuj¹-cych siê wytwarzaniem energii elektrycznej w OZE o ³¹cznej mocy elektrycznej przekraczaj¹cej 5 MW) oraz oœwiadczenie, ¿e dane zawarte we wniosku s¹ kom-pletne i zgodne z prawd¹ oraz ¿e przedsiêbiorca zna i spe³nia warunki wykony-wania przedmiotowej dzia³alnoœci. Formularz wniosku o wpis do rejestru oraz wzór oœwiadczenia s¹ dostêpne na stronie internetowej www.arr.gov.pl.
Decyzja o wpisie do rejestru jest wydawana przez ARR w terminie 7 dni od dnia z³o¿enia poprawnego wniosku. Rejestr jest jawny i dostêpny na stronie in-ternetowej www.arr.gov.pl.
Zobowi¹zania przedsiêbiorcy i prezesa ARR
Po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiêbiorstwo energetyczne jest zobowi¹-zane do:
– wykorzystywania do produkcji wy³¹cznie surowców wymienionych w
defini-cji biogazu rolniczego;
– prowadzenia dokumentacji dotycz¹cej wykonywanej dzia³alnoœci,
obejmuj¹-cej m.in. informacje zwi¹zane z iloœci¹ i rodzajem u¿ytych surowców oraz ilo-œci¹ wytworzonego biogazu rolniczego, ciep³a oraz energii elektrycznej;
– przekazywania do ARR, w terminie 45 dni po zakoñczeniu kwarta³u,
sprawoz-dañ kwartalnych zawieraj¹cych ww. informacje;
– informowania ARR o ka¿dej zmianie danych zawartych w tym rejestrze,
w szczególnoœci o zakoñczeniu lub zawieszeniu wykonywania dzia³alnoœci gospodarczej; informacje te powinny byæ przekazane do ARR w terminie
14 dni od dnia zmian tych danych, pod rygorem wykreœlenia z rejestru. Na podstawie danych zawartych w rejestrze oraz sprawozdañ kwartalnych prezes ARR sporz¹dza zbiorczy raport roczny, który do 15 marca nastêpnego ro-ku przekazuje ministrom w³aœciwym do spraw gospodarki, rynków rolnych i œrodowiska oraz prezesowi URE, który jest dodatkowo informowany przez ARR o ka¿dej zmianie dokonanej w rejestrze.
W myœl ustawy ARR posiada upowa¿nienie do prowadzenia kontroli dzia³al-noœci objêtej wpisem do rejestru, wymierzania kar pieniê¿nych, wydawania de-cyzji o wykreœleniu wpisu w rejestrze, a tak¿e dede-cyzji o zakazie wykonywania dzia³alnoœci. W zale¿noœci od rodzaju stwierdzonej nieprawid³owoœci wydanie
195
ww. decyzji mo¿e oznaczaæ brak mo¿liwoœci uzyskania ponownego wpisu do re-jestru przez okres 3 lat od dnia jej wydania.
Aktualny stan rejestru
Wed³ug stanu na dzieñ 5 marca 2012 roku do rejestru zosta³o wpisanych 20 biogazowni rolniczych, z czego 8 nale¿y do jednego podmiotu. Biogazownie rolnicze wpisane do rejestru s¹ zlokalizowane na terenie województw: pomor-skiego (5), zachodniopomorpomor-skiego (4), kujawsko-pomorpomor-skiego (2), lubelpomor-skiego (2), lubuskiego (2), œl¹skiego (2), dolnoœl¹skiego (1), ³ódzkiego (1) oraz wielko-polskiego (1). Wszystkie zarejestrowane biogazownie rolnicze posiadaj¹ uk³ady kogeneracyjne, których ³¹czna moc elektryczna wynosi 20,870 MWe, natomiast moc cieplna – 20,893 MWt.
Ze sprawozdañ kwartalnych za cztery kwarta³y 2011 roku wynika, ¿e do wytworzenia biogazu rolniczego zu¿yto 462,63 tys. ton surowców, g³ównie gnojowicy (265,9 tys. ton), kiszonki z kukurydzy 108,6 tys. ton), wywaru po-gorzelnianego (30,5 tys. ton) oraz pozosta³oœci z warzyw i owoców (14,7 tys. ton). W procesie fermentacji metanowej z ww. iloœci surowców wytworzono oko³o 36,6 mln m3 biogazu rolniczego, z którego wyprodukowano blisko 74 GWh energii elektrycznej i 89 GWh ciep³a.
