40-lecie pracy na Politechnice Gdańskiej

Edmund Wittbrodt

40-lecie pracy na Politechnice

Gdańskiej

Acta Cassubiana 14, 181-187

40-lecie pracy na Politechnice

Gdańskiej

Ju b ile u sz c z te rd z iestu la t p ra c y n a P o lite c h n ic e G d ań sk iej to d la m n ie p rzed e w sz y stk im czas n a reflek sje. Z a sta n a w ia m się, ja k to się stało i ja k do te g o d o ­ szło? Ile w ty m b y ło p la n o w a n e g o d z ia ła n ia , a ile p rz y p a d k u ? Ja k ic h in stru m e n ­ tó w u ż y ł N a jw y ższy , ab y m o je ży cie p o to c z y ło się ta k , a n ie in aczej?

U ro d z iłe m się w 1947 ro k u w R u m i, w d o m u p rz y P lacu K aszu b sk im . E d u k a ­ cję p o d s ta w o w ą ro z p o c z ą łem w S zk o le P o d staw o w ej N r 1 w R u m i, a u k o ń c z y łe m w szk o le n r 5 p rz y ul. S taro w iejsk iej. W m ło d o śc i m a rz y ło m i się z o stać m a ry n a ­ rzem . Je d n a k m ój o jc ie c b y ł b a rd z o p rak ty czn y . U w a ż a ł, że m ę ż c z y z n a m u si m ieć k o n k re tn y fa c h w ręk ach . Z a m ia st w ię c do liceu m w R u m i, p o sz e d łe m do T e c h n i­ k u m M e c h a n ic z n o -E le k try c z n e g o p rz y ul. A u g u sty ń sk ie g o w G d a ń sk u - z re s z tą szk o ły te ż m u n d u ro w e j. M ia łe m z o stać te c h n ik ie m m e c h a n ik ie m lub elek try k iem . C o d zien n e d o ja z d y do sz k o ły z R u m i do G d a ń sk a m i nie p rzeszk ad zały . M iałem p o g o d z in ie w k a ż d ą stronę ja z d y n a p rz e jrz en ie n o ta te k i p rz e m y śle n ia , a n a w e t o d ra b ia n ie lekcji.

M ój o jc ie c A n to n i b y ł K a s z u b ą z d z ia d a p ra d ziad a. U ro d z ił się i całe życie m ie sz k a ł w R u m i. B y ł je d n y m z d z ie w ię c io rg a d z ieci m o ic h d ziad k ó w : Jo an n y i Ja n a W ittb ro d tó w . U c z y ł się w szkole p o d sta w o w e j, tej sam ej, w której j a ro z p o ­ cz y n a łe m sw o ją ed u k ację. B ra ł u d z ia ł w d z ia ła n ia ch w o je n n y c h 1939 ro k u w raz z G d y ń sk im i K o sy n ieram i. P o z a trz y m a n iu zo sta ł z e sła n y do o b o z u k o n c e n tra c y j­ n eg o D a c h a u w N ie m c z e ch . M atk a, K a ta rz y n a z d. K a p u stin a , u ro d z iła się w R że- w ie k o ło M o sk w y , b y ła R o sjan k ą. Po w y b u c h u w o jn y n iem ie c k o -ro sy jsk ie j z o ­ sta ła w y w ie z io n a n a ro b o ty do N ie m ie c . P ra c o w a ła p rz y o b słu d ze o b o z u k o n c e n ­ tra c y jn e g o D ach au . Tam ro d zice się p o zn ali. B e z p o śre d n io p o w o jn ie w z ię li ślub c y w iln y w N ie m c z e ch , z o b a w y p rz e d w y w ie z ie n ie m m a m y do R o sji, i w ró c ili do R u m i. M a m a p rz e s z ła n a w iarę k ato lic k ą , z o sta ła o c h rz c z o n a i ro d zice w z ię li ślub w k o ściele w Starej R um i. M ieli czw órkę dzieci - córkę i trzech synów . O jciec b y ł m u ra rz e m , a m a m a p rz e z d łu g ie la ta p ra c o w a ła , p ro w a d z ą c m a g a z y n w F a ­ b ry ce U rz ą d z e ń M e ta lo w y c h w R u m i. W ro d zin ie o jc a m ó w iło się p o k asz u b sk u ,

182

E

W

(G

)

n a to m ia s t w n a s z e j, p e w n ie ze w z g lê d u n a p o c h o d z e n ie m a m y - p o p o lsk u . Je d n a k p o d c z a s c z ê sty c h sp o tk a ń z w u jo stw e m - b y liśm y sąsia d a m i - sły ch ać b y ło u n as jê z y k k aszu b sk i.

M o ja c z te rd z ie sto le tn ia „ p rz y g o d a ” z P o lite c h n ik ą G d a ń s k ą z a c z é ła siê ju ż w te c h n ik u m . U czy li w n im ta k ż e w y k ła d o w c y z tej u c z e ln i. To o n i n a m ó w ili m n ie, a b y m - z a m ia st k o rz y sta ć z fach u , k tó ry m ia łe m ju ż w rçk a c h - p o d ją ł stu d ia n a W ydziale M ech an iczn y m T echnologicznym . A rg u m en tem by ło te ż to , że m ia łe m b a rd z o d o b re w y n ik i w nau ce. P o m y sł stu d io w a n ia p o p ie ra ła m o ja m am a.

W ży c iu p rz e d e w sz y stk im m ia łe m o g ro m n e szczêœcie do lu d zi, k tó ry m w iele zaw d z iê cz a m . S p o tk ałem w ie lu w sp a n ia ły c h p e d a g o g ó w n a sw ojej d ro d ze. P ro f. P io tr B e sa la - m a te m a ty k , n a u c z y ł m n ie a b stra k c y jn e g o i lo g ic z n e g o m y śle n ia , doc. Z b ig n ie w D z iêg ielew sk i - o d g eo m e trii w y k reśln ej, p o sz e rz y ł m o ją w y o b raź- niê p rz e strz e n n ą, a p rof. M a ria n P iątek - z a in te re so w a ł m n ie m e c h a n ik ą , n ie ty lk o zre s z tą k lasy czn ą.

W czasie stu d ió w d z ia ła łe m w k o le n a u k o w y m „ M e c h a n ik ” , b y łe m te ż sta ­ ro s tą roku. Z e w z g lê d u n a co d z ie n n e d o ja z d y z R u m i m o ja d z ia ła ln o ść w P a rla ­ m e n c ie S tu d en ck im b y ła je d n a k d o ść o g ra n ic z o n a . Jak o stu d e n t p rz e ż y w a łem b u rz liw y M a rz e c ’68 o ra z w y d a rz e n ia G ru d n ia ’70. M y ś^ , że to w sz y stk o d ało m i p o d sta w y do sp o łeczn eg o m y śle n ia i działan ia. M iałem te ż w sw o im ży c iu liczący siê ep iz o d m u zy czn y . o d p o ło w y sz k o ły średniej g ra łe m w zesp o le m u z y c z n y m „ P o sz u k iw a c z e ” . To b y ły p o c z ą tk i g ita ry e le k try c z n ej, c z a sy B e a tle s ’ów, Sha- d o w s ’ów, a w P o lsce - C z e rw o n y c h G itar. P o c z ą tk o w o g ra łe m n a g itarze e le k ­ try c z n e j, k tó rą sam zro b iłem . Szło n a m c a łk iem n ie ź le , ch o ć b y liśm y am ato ram i. G raliśm y w M iej skim D o m u K u ltu ry w R um i. N a regularne n o n -sto p y przy jeżd żało w ielu , ta k ż e z G d y n i i W ejh ero w a. L a te m k o n c e rto w a liśm y n a w e t d w a d n i w t y ­ g o d n iu . G ran ie d a w a ło m i ró w n ie ż zn aczące w sp a rc ie fin an so w e. N a trz e c im ro k u stu d ió w trz e b a b y ło siê je d n a k z d e c y d o w a ć n a b y c ie m u z y k ie m , ale ty lk o p ro fe ­ sjo n aln y m , albo inżynierem . W ybrałem , z a n a m o w ą ż o n y D anuty, to drugie. O dtąd g ra łe m i n a d al g ra m ju ż ty lk o d la p rz y je m n o śc i, w śró d n a jb liż sz y c h z n ajo m y ch i p rzy jació ł.

Z ż o n ą D an u tą, u ro d z o n ą ta k ż e w R u m i, p o b ra liśm y siê, k ie d y b y łe m n a tr z e ­ cim ro k u studiów , w 1968 roku. Z n aliśm y siê ju ż z p rzed szk o la p rzy ul. T opolow ej, do k tó re g o razem ch o d ziliśm y . M a m y w sp ó ln e fo to g ra fie z te g o o k resu . Jed n ak ch o d z ić ze s o b ą z a c z êliśm y w o k resie sz k o ły śred n iej. Po la ta c h p rz e d sz k o ln y c h sp o tk a liśm y siê p o n o w n ie w k o le jc e ele k try c z n ej - o n a d o je ż d ż a ła do szk o ły w G d y n i, a j a - w G d ań sk u . S p o ty k a liśm y siê n a k o n c e rta c h w M D K , n a k tó re p rzy ch o d ziła. Po ślu b ie m ie sz k a liśm y w R u m i, z ro d z ic a m i żony, do 1974 r.

P o u k o ń c z e n iu stu d ió w ch c ia łe m siê sp raw d zić ja k o in ż y n ie r w p rz em y śle. Tym b a rd z ie j, że w a ru n k i fin an so w e n ie za c h ê ca ly do p o z o sta n ia n a u czeln i. M o je sty p en d iu m n a u k o w e , a b y ł to ro k 1972, b y ło w y ż sz e n iż p e n s ja a sy ste n ta sta ż y ­ sty. D o p o z o sta n ia n a u c z e ln i p rz e k o n a ł m n ie w sp a n ia ły c z ło w ie k , p r o f . śp. Jan K ru s z e w s k i. Z a in te r e s o w a ł m n ie s w o im p o m y s łe m n a n o w o c z e s n e m e to d y

modelowania i obliczania (odkształcenia, naprężenia, drgania) układów mecha­

nicznych oraz rozwijającymi się właśnie metodami numerycznymi. Przyciągnął

mnie też swoją osobowością - prostotą i skromnością, życzliwością, bezpośred­

niością, wartościami, które uznawał.

W Polsce rozpoczął się okres intensywnego rozwoju metod komputerowych

- z braku dostępu do dobrych komputerów, próbowaliśmy, z powodzeniem, uru­

chamiać programy komputerowe nawet na miniaturowych Sinclair Spectrum. Na

studiach nie mieliśmy praktycznie żadnego dostępu do komputerów, choć wie­

dzieliśmy, że są ogromne gabarytowo komputery typu RIAD czy ODRA. Dopiero

gdy we współpracy z Centrum Techniki Okrętowej w Gdańsku mogliśmy korzystać

z nowoczesnego komputera ICL, sytuacja się zmieniała. Tworzyliśmy wówczas

świetny zespół, w którym byli między innymi: Włodzimierz Gawroński, Janisław

Tarnowski, Jan Kozłowski, Henryk Majewski, Stefan Sawiak. Zdobyliśmy uzna­

nie nie tylko w kraju. Prof. Gawroński wyjechał potem do USA, gdzie zrobił

karierę w NASA, a dr Tarnowski do Kanady.

Współpracowaliśmy z wieloma innymi ośrodkami. Poznałem znakomitych

profesorów. Wystarczy wymienić chociażby takie nazwiska, jak: Jan Szmelter,

Olgierd czesław Zienkiewicz - profesor polskiego pochodzenia pracujący na

uniwersytecie w Swansea w Wielkiej Brytanii, uważany za j ednego z oj ców metody

elementów skończonych, Witold Nowacki, Jan Langer, Krzysztof Marchelek,

Michał Kleiber. Z profesorem Zienkiewiczem współpracowałem przez cały rok

akademicki 1976/1977, podczas mojego pobytu w Wielkiej Brytanii w ramach

stypendium British Council. Wiele się od nich nauczyłem. Spowodowało to, że

dwa lata po studiach byłem już po doktoracie, a potem także habilitacji i uzyska­

łem tytuł naukowy profesora.

Połowa z moich czterdziestu lat pracy na Politechnice Gdańskiej przypadało

na trudne czasy, ze względu na panujący wtedy system polityczny. Dotyczyło to

szczególnie lat osiemdziesiątych. Na ówczesnym Wydziale Budowy Maszyn mie­

liśmy nie tylko silną organizację partyjną, ale także i silną opozycję. W naszej

katedrze pracowali m.in.: Stefan Gomowski, Henryk Majewski i Jan Kozłowski -

obecny eurodeputowany. Później, po zmianach politycznych, aż trzech pracowni­

ków naszej katedry pełniło funkcje ministerialne: Henryk Majewski - ministra

spraw wewnętrznych, Jan Kozłowski - wiceprezesa Urzędu Kultury Fizycznej

i Turystyki, a ja - ministra edukacji narodowej w rządzie Jerzego Buzka.

Były to jednak czasy prawdy, poznawania ludzi i charakterów. Założyliśmy

na politechnice NSZZ „Solidarność”. To rodziło wiele problemów, tym bardziej

że w 1983 r. zostałem prodziekanem ds. kształcenia, a potem dziekanem Wydziału

Budowy Maszyn. Próbowano mnie nawet odwołać z funkcji dziekana. „Teczkę na

mnie”, którą przygotował dyrektor administracyjny Wydziału, którego byłem dzie­

kanem, trzymam do dziś. Na pamiątkę. Te próby skutecznie zablokował ówcze­

sny rektor, prof. Bolesław Mazurkiewicz - Kaszuba urodzony w Kościerzynie.

184

E

W

(G

)

N a W y d ziale o trz y m y w a łe m n ajw ięcej w s p a rc ia od: p r o f . M a ria n a C ich eg o , d ziekana doc. W ojciecha N ow akow skiego, doc. O lgierda O lszew skiego, doc. L eszk a C a n tk a i p r o f . Ja n a K ru sz e w sk ie g o . U d ało się w te n sp o só b o b ro n ić od w y rz u c e ­ n ia z u c z e ln i n ie k tó ry c h p raco w n ik ó w , m ię d z y in n y m i H . M a je w sk ie g o , a p rzed e w sz y stk im stu d e n tó w z a a n g a żo w a n y c h w d z ia ła ln o ść o p o zy cy jn ą. N a szczęście d a liśm y rad ę, d o sz ło do zm ia n p o lity c z n y c h 1989 r., n a sta ły n o w e czasy. B y ł w n as o g ro m n y za p a ł i en tu zjazm .

W p a ź d z ie rn ik u 1989 r., g d y k o ń c z y ła się m o ja k a d e n c ja d z ie k a ń sk a , k ie d y w P o lsce n a stą p iły zasa d n ic z e zm ian y , sk o n ta k to w a ł się ze m n ą p r o f . E u g e n iu sz B ielew icz z W y d ziału B u d o w n ic tw a L ąd o w eg o . W im ien iu g ru p y n au czy cieli a k a ­ d e m ic k ic h n a m a w ia ł m n ie do w y ra ż e n ia z g o d y n a k a n d y d o w a n ie n a stan o w isk o rek to ra. M ia łe m w ą tp liw o śc i co do w y sta rc z a jąc e g o d o św ia d c z e n ia , a n a w e t sto ­ su n k o w o m ło d e g o w iek u . Z a n im p o d ją łe m d ecy zję, o d b y łe m w iele ro z m ó w m ię ­ d zy in n y m i z pro feso ram i: Z b ig n ie w e m C y w iń sk im , R o m a n e m K a z im ie rc za k ie m i F ra n c isz k ie m M ilk ie w ic z e m . W k o ń c u się z g o d ziłem . W y g ra łe m w y b o ry ju ż w pierw szej tu rze g ło so w an ia U czeln ian eg o K o leg iu m E lektorów , u zy sk u jąc p o n ad p o ło w ę o d d a n y c h głosów . I ta k w 1990 r. ro z p o c z ą ł się n o w y etap w m o im ży ciu zaw o d o w y m .

M ia łe m szczęście do d o b ry c h p ro rek to ró w . B y li nim i: p r o f . A le k sa n d e r K o ­ ło d z ie jc z y k , p rof. A n to n i N o w a k o w sk i i p rof. Z b ig n ie w s z c z e rb a . U d ało m i się te ż św ietn ie u ło ż y ć w sp ó łp ra c ę z d z ie k a n a m i w y d ziałó w , w ty m z p ro f. H e n ry ­ k iem K raw czy k iem - o b ecn y m rek to rem , p ro f. W ło d z im ie rz em P rzy b y lsk im , p ro f. A n d rz e je m B ala w e n d e rem , a p o te m ta k ż e p r o f . P io tre m D o m in iak iem . To p o m o ­ g ło m i w e w p ro w a d z a n iu z a sa d n ic z y ch zm ian . Jak o je d n i z p ie rw sz y c h w P o lsce w p ro w a d z iliśm y n o w e m e c h a n iz m y z a rz ą d z a n ia u c z e ln ią i w y d z ia ła m i, z a ję li­ śm y się in fo rm a ty z a c ją u c z eln i, ro z p o c z ę liśm y d ig italizację zb io ró w B ib lio tek i G łó w n ej, p o łączo n e zo stały w y d ziały m ech an iczn e (M ech an iczn y T echnologiczny o raz B u d o w y M aszy n ) w je d e n siln y W y d z ia ł M e c h a n ic z n y i u tw o rz o n y zo stał n o w y w y d z ia ł - W y d z ia ł Z a rz ą d z a n ia i E k o n o m ii. W z o rg a n iz o w a n iu h is to ry c z ­ n e g o ju b ile u s z u 9 0 -le c ia u c z e ln i w ie le p o m ó g ł m i doc. A n d rzej Ja n u sz a jtis, w y ja ­ śn iając z d a rz e n ia z o k re su p rz e d w o je n n e g o , k ie d y to w y rz u c o n o z u c z e ln i stu d iu ­ ją c y c h P o laków . S k u teczn ie p rz e k o n y w a ł w ą tp ią c y c h . W 1994 r. d o szło do h is to ­ ry c z n e g o sp o tk a n ia b y ły c h stu d en tó w P o la k ó w i N iem có w , stu d iu ją c y c h razem p rz e d II w o jn ą św iato w ą. M ieli w ó w c z a s ju ż p o 80-90 lat. N ig d y p ó źn iej ta k ie sp o tk an ie nie b y ło ju ż m o żliw e. P ro f. A d o lf B u tte n a n d t, la u re a t N a g ro d y N o b la z a b a d a n ia p ro w a d z o n e n a p o lite c h n ic e w G d a ń sk u n a p o c z ą tk u lat trz y d z ie sty c h u b ie g łe g o w ie k u , o trz y m a ł ty tu ł d o k to ra h o n o ris c a u sa P o lite c h n ik i G d ań sk iej.

W y ją tk o w o u k ła d a ła się ró w n ie ż w sp ó łp ra c a śro d o w isk a ak a d e m ic k ieg o n a ­ szego reg io n u . W sz y sc y d ą ż y liśm y do m o ż liw ie dużej in te g racji. T ym w y ró ż n ia ­ liśm y się w P o lsce. U tw o rz y liśm y R ad ę R e k to ró w P o m o rz a N a d w iśla ń sk ie g o , której z o sta łe m p rz e w o d n ic z ąc y m . W je j sk ład w c h o d z ili re k to rz y u c z e ln i w y ­ ż szy ch n a sz e g o re g io n u o ra z w o je w o d a . Ju ż 3 m a ja 1991 r. zo rg a n iz o w a liśm y

u ro c z y ste p o sie d z e n ie se n ató w n a sz y c h uc z e ln i, ab y u c z c ić 200. ro czn icê K o n sty ­ tu c ji M ajo w ej. M ia łe m p rz y je m n o ść w sp ó łp ra c o w a ć ze w sp a n ia ły m i rek to ram i, k tó ry m i byli: p r o f . Z b ig n ie w G rz o n k a - U n iw e rsy te t G d ań sk i, p r o f . S tefan A n ­ g ie lsk i - A k a d e m ia M e d y c z n a w G d ań sk u , p r o f . J ó z e f L iso w sk i - W y ż sz a S zk o ła M o rsk a, p r o f . S tan isław R a d w a ń sk i - A k a d e m ia S ztu k P iêk n y ch , p r o f . śp. R o m an S u ch eck i - A k a d e m ia M u z y c z n a , p r o f . Z b ig n ie w M ro c z y ń sk i - A k a d e m ia W y ­ c h o w a n ia F iz y c z n e g o , ks. Jan T elus - G d a ń sk ie S em in ariu m D u ch o w n e i ks. śp. Je rz y B u x a k o w sk i - S em in ariu m D u ch o w n e w P elp lin ie. B ard zo d o b ra b y ła te ż w sp ó łp ra c a z ó w c z e sn y m w o je w o d ą śp. M a c ie je m P ła ż y ń sk im i w ic e w o je w o d ą p r o f . Jó z e fe m B o rz y sz k o w sk im , a ta k ż e abp. T ad eu szem G o c ło w sk im . P ó źn iej, k ie d y b y łe m m in is tre m e d u k a c ji n a ro d o w e j, w s p ó łp rz e w o d n ic z y liś m y z abp. T ad eu szem G o c ło w sk im K o m isji W sp ó ln e j R z ą d u i E p isk o p atu .

D o p ro w a d z iliśm y do w p ro w a d z e n ia w sp ó ln y c h śro d o w isk o w y c h in a u g u ra ­ cji ro k u a k a d e m ic k ieg o . R o z p o c z y n a liśm y 1 p a ź d z ie rn ik a ran o m s z ą ś w iê tą o d ­ p ra w ia n ą w K a te d rz e O liw skiej (p rz e w o d n ic zy ł je j c z êsto abp. śp. Jan B ern a rd Szlaga), a ko ń czy liśm y w ieczo rem k o n certem w Państw ow ej O perze i F ilh arm o n ii B a łty c k ie j. U tw o rz y liśm y m iê d z y u c z eln ian e la b o ra to riu m N M R . P o w o ła liśm y do ż y c ia T ró jm ie jsk ą A k a d e m ic k ą Sieć K o m p u te ro w ą T A S K , a ta k ż e stu d ia m iê d z y ­ u c z e ln ia n e n a k ie ru n k u b io te c h n o lo g ia . W iele z ty c h in ic ja ty w d ziś m a ju ż d w u ­ d z ie sto le tn ią trad y cjê.

W ram ach w sp ó łp racy z in n y m i u czeln iam i w P olsce sp o tk ałem ró w n ież w iele zn ak o m ity ch osób, o d któ ry ch siê dużo nauczyłem . W ym ieniê ch o ciażb y rektorów : p r o f . śp. M a rk a D ie tric h a z P o lite c h n ik i W arszaw sk iej, p r o f . A n d rz e ja W isz n ie w ­ sk ieg o z P o lite c h n ik i W ro cław sk iej i p r o f . śp. A n d rz e ja P e lc z a ra z U n iw e rsy te tu Jagiellońskiego. Z prof. M ark iem D ietrich em , Z b ig n iew em N iem czy ck im i innym i p o w o łaliśm y Polskie F orum A k ad em ick o -G o sp o d arcze. To zap o czątk o w ało w sp ó ł- p racê z g o sp o d a rk ą . P a m iê ta m d o b rze d y sk u sje z p re z e se m P a w łe m O le c h n o w i­ czem , d o ty c z ą c e ro z ró ż n ia n ia ty tu łó w in ż y n ie ra i m ag istra , a ta k ż e d y sk u sje d o ty ­ czące b u d o w a n ia p o w ią z a ń u c z e ln ia n o -g o sp o d a rc z y c h z Ja n e m Z a rçb sk im , P io ­ tre m Soyką, W o jciech em M ajch rzak o w sk im , A n d rzejem U b erto w sk im , E d w ard em L ip sk im . W ó w c z a s te ż p o d jé ^ m y p ie rw sz e p ró b y u tw o rz e n ia c e n tru m in n o w a ­ c y jn eg o i tra n sfe ru te c h n o lo g ii.

Z p r o f . A n d rz e je m P e lc z a re m łą c z y ła m n ie p o te m R a d a G łó w n a S z k o ln ic tw a W yższego. O n jej p rzew o d n iczy ł, a j a b y łem jej w icep rzew o d n iczący m . W sp an iały c zło w iek , b lisk o z w ią z a n y z G d ań sk iem . Jeg o o jc ie c o d b u d o w y w a ł p o w o jn ie B ib lio te k ê G d a ń s k ą PA N , a sio stra M a ria b y ła je j w ie lo le tn im d y rek to rem .

Szczególny w p ły w n a m oj e życie w y w arł p ro f. J ó z e f B o rzy szk o w sk i. W ciąg n ął m n ie w o b sz a r d zia ła ln o śc i sp o łeczn ej, d zia ła ln o śc i n a rz e c z naszej k a sz u b sk o - -pom orskiej M ałej O jczyzny. W p ro w a d z ił m n ie do Z rz e sz e n ia K a szu b sk o -P o m o r- sk ieg o , a po te m w sp ó łtw o rzy liśm y in sty tu t K aszubski. P rzek o n ał m n ie, że nie je s t p rz e s z k o d ą to , że m ój o jc ie c K a sz u b a o ż e n ił siê z R o sjan k ą. P ro f. B o rz y sz k o w sk i d łu g o n a k ła n ia ł m n ie do k a n d y d o w a n ia do S en atu R z e c z y p o sp o litej P o lsk iej n a

186

E

W

(G

)

jego miejsce. W 1993 r. zgodziłem się zostać kandydatem Zrzeszenia Kaszubsko-

Pomorskiego. Kandydowałem jednak bez powodzenia. Na zaproszenie prof. Bo-

rzyszkowskiego działałem w Radzie Naczelnej oraz Zarządzie Zrzeszenia oraz

Instytutu Kaszubskiego. Uczestniczyłem w pracy II Kongresu Kaszubskiego.

Potem, już jako senator, pracowałem nad Ustawą o mniejszościach narodowych

i etnicznych oraz o języku regionalnym, a także zabiegałem o możliwość zażywa­

nia tabaki. Jako minister edukacji podjąłem decyzję o finansowaniu wydania ele­

mentarza kaszubskiego Kaszëbsczé ABACADŁO - twójpierszi elemeńtórz, autor­

stwa Witolda Bobrowskiego i Katarzyny Kwiatkowskiej. Byłem też inicjatorem

podpisania przez Politechnikę Gdańską, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Insty­

tut Kaszubski oraz Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej po­

rozumienia w sprawie utworzenia Cyfrowej Biblioteki Kaszubskiej. Jest ona bu­

dowana ze środków unijnych. Działalność ta pozwoliła mi poznać wielu wspania­

łych działaczy i samorządowców, między innymi: prof. Brunona Synaka, prof.

Jerzego Tredera, prof. Cezarego obracht-Prondzyńskiego, Izabellę Trojanowską,

Kazimierza Kleinę, Jana Wyrowińskiego, Pawła Adamowicza, Franciszkę Ce­

gielską, Jacka Karnowskiego, Wojciecha Szczurka, Tadeusza Kobielę.

Potem przyszły doświadczenia senatorskie oraz rządowe. Wiele zawdzięczam

bezpośredniej współpracy z prof. Władysławem Bartoszewskim, prof. śp. Wie­

sławem Chrzanowskim, prof. Leszkiem Balcerowiczem, Olgą Krzyżanowską, prof,

śp. Bronisławem Geremkiem, moim szefem w rządzie - premierem, prof. Jerzym

Buzkiem, ministrami: śp. Franciszką Cegielską, Andrzejem Wiszniewskim i Bro­

nisławem Komorowskim, czy też śp. Janem Kułakowskim - naszym unijnym

negocjatorem.

Miałem też możliwość nawiązania wielu kontaktów osobistych i współpracy

z politykami europejskimi, szczególnie podczas pracy w Konwencie Europejskim.

Byli to między innymi: Valery Giscard d’Estaing, Joschka Fischer, Pat Cox, Hans­

-Gert Poettering, Elmar Brok, czy późniejsi premierzy Alojz Peterle (Słowenia)

oraz Andrius Kubilius (Litwa). Nauczyły mnie one szerszego patrzenia na pro­

blemy współczesnej Europy i świata.

W okresie mojego piętnastoletniego „senatorowania” dobrze układała się

współpraca z całym naszym środowiskiem akademickim. Wymienię chociażby

rektorów: prof. Romualda Cwilewicza z Akademii Morskiej w Gdyni, prof. Ber­

narda Lammka z Uniwersytetu Gdańskiego, prof. Janusza Morysia z Gdańskiego

Uniwersytetu Medycznego, prof. Waldemara Moskę z Akademii Wychowania

Fizycznego i Sportu czy kontradmirała Czesława Dyrcza z Akademii Marynarki

Wojennej w Gdyni.

Przyznaję, że całe minione 40-lecie było dla mnie wielką szkołą życia. Było

edukacją ustawiczną. Jednak przez cały ten okres, poza pełnieniem funkcji mini­

stra, byłem pełnoetatowym profesorem Politechniki Gdańskiej. Chciałem „chodzić

po ziemi”. Zajęcia dydaktyczne i praca ze studentami dawała i daje mi wiele

saty sfak cji. W iele ra d o śc i sp ra w ia m i te ż d z ia ła ln o ść n a rz e c z całej naszej sp o ­ łe c z n o śc i lo k a ln e j.

Ju b ile u sz j e s t d o b rą o k azją, żeb y p o d z ię k o w a ć w sz y stk im m o im w sp a n ia ły m n a u c z y c ielo m , k o le g o m i p rz y ja c io ło m , ty m z u c z e ln i i sp o z a niej. To d zięk i n im w d u ży m sto p n iu m o g łe m p ra c o w a ć z p asją, a p ra c a sta ła się m o im hobby.

Je st je d n a k o so b a, której z a w d z ię cz a m n a jw ię c e j, k tó ra o d c z te rd z iestu c z te ­ re c h la t m i to w arzy szy , k tó ra „ to le ru je ” m o je w y b o ry , a n a jczęściej p o n o si te g o kon sek w en cj e . To m oj a ż o n a D anuta. P rzez w szy stk ie te la ta m n ie w sp ierała, przyj - m u ją c n a sieb ie tru d d b a ło śc i o ro d zin ę. To b y ło b a rd z o w a ż n e , b o ro d z in a - m im o całej tej m ojej ak ty w n o śc i - je s t d la m n ie n ajw a ż n ie jsz a. M am do m , w k tó ry m się czu ję n a jle p ie j, w k tó ry m n a b ie ra m sił do działan ia. Jestem d u m n y z n asz y c h córek: Iz ab eli - a rc h ite k t, A g a ty - p sy c h o lo g . Jestem te ż d u m n y z n a sz y c h trz e c h w n u c z e k , św ietn ie ra d z ą c y ch sobie w szkole: A n i - teg o ro czn ej m a tu rz y stk i, stu ­ d e n tk i W y d z ia łu P ra w a U n iw e rsy te tu G d a ń sk ie g o , A li - te g o ro c z n e j g im n a z ja lis- tk i, u c z e n n ic y g d ań sk iej T o p o ló w k i o raz n ajm ło d szej M ai - ro zp o czy n ającej w ła ś ­ n ie ed u k a c ję w „ z e ró w c e ” sz k o ły p o d staw o w ej w w ie k u 5,5 lat. W sz y stk ie one s ą u ta le n to w a n e m u z y c z n ie i a rty sty czn ie.