Kronika Uczelni

Andrzej Guryn

Kronika Uczelni

Studia Theologica Varsaviensia 7/1, 352-362

3 5 2 K S . J . Sn i e g o c k i _{[ 5 6 ]}

R ów nież rw środow isku lubelskim trwają prace zm ierzające do opraco­ w ania sy stem u k ated h ezy in icjacyjnej. Przedstaw ił je ks. Fr. B l a c h ­ n i c k i , Planuje s ię w y d a n ie 4- częścio w eg o podręcznika, k tórego jedna czę ść b ędzie przeznaczona dla k atech ety, druga ·—· dla dziecka, trzecia — dla rod ziców (potrzeba w spółpracy domu i k atechety), czwartą stanowi ■zeszyt pracy dziecka. R ów nocześnie z p rzygotow aniam i teoretycznym i trw ają próby eksperym entalne. N aw iązu jąc do tradycji katechum enatu, uroczystość pierwszokom iunijną próbuje się p odzielić na k ilka etapów. N a początk u roku szk oln ego odbyw a s ię p o św ięcen ie dzieci M atce Bożej i w ręczen ie m edalików . N astęp n ie w ok resie W ielk ieg o Postu urządza się nabożeństw o pokutne jako przygotow an ie do sp ow ied zi. Bezpośrednie przygotow ane do pełnego przeżycia M szy św . obejm uje kilka tygodni. Przez 5 k olejn ych nied ziel w spólnota dorosłych chrześcijan przyjmuje now ych członków . D zieci w raz z rodzicam i grom adzą się n a M szy św., na której przez p oszczególn e n ied ziele uw ydatnia się inną część: liturgię w ejścia,S łow a, liturgię m iłości, w ielk ą m od litw ę eucharystyczną, a w osta­ tnią n ied zielę ma m ie jsc e uczta eu charystyczna jako p ełn e przeżycie M szy św. D zięki temu ·—· w y d a je się — dzieci głębiej p rzeżyw ają w ew ­ nętrzni e d zień sw ojej I kom unii, gdyż dotych czas, w sk u tek przeładow a­ n ia go różnym i cerem oniam i, pam iętają często jed y n ie o tym, że w tym dniu otrzym ały jak ieś p rezenty i ż e b y ły ładnie ubrane...

O d now ienie przyrzeczeń Chrztu św . od b yw a s ię albo przed uroczys­ to ścią pierw szokom unijną, alb o n a w et w przeddzień. Bywa połączone z nabożeństw em Słow a B ożego oraz z pośw ięceniem i w ręczeniem ksią­ żeczek do nabożeństw a. Sama uroczystość I Komunii św. jest zew nętrznie m niej okazała, ale przez to staje się w p ełn i przeżytą M szą św.

Podsum ow ując sym pozjum , ks. dr B l a c h n i c k i zaznaczył, ż e sprawy poruszone p odczas spotkania są w w ięk szo ści mało znane w ięk szej gru­ pie, p ozostają ponadto teorią, w y m agającą spraw dzenia.

U czestn icy sym pozjum w y su n ęli w n io sek p od adresem «organizatorów, a b y w p rzy szło ści tak ie spotkania trw ały przynajm niej dw a dni — w tedy obrady stan ą się ow ocn iejsze. N a zakończenie w k o śc ie le akademickim została odprawiona M sza św. podczas której grupa dzieci lu b elskich od­ b yw ała k o le jn y etap in icja cji eucharystycznej.

O. Z. N i e m y j s k i (KUL) i ks. J. Sniegocki (ATK)

KRONIKA UCZELNI

W dniach 17 — 18 IV 1968 r. ks. prof, dr E ugeniusz W yczawiski, w ice­ przew od n iczący Sek cji H istoryków K ościoła, ks. doc. dr H enryk Rybus i ks. m gr Andrzej Guryn w z ię li udział ,w z j e ż d z i e p r o f e s o r ó w i w y k ł a d o w c ó w h i s t o r i i K o ś c i o ł a w K atow icach, w czasie k tórego k s. prof. W yczaw ek i w y g ło sił referat na tem at zagadnień me­ tod ologicznych, p ostulując pow ołanie kom itetu, który by koordynow ał w y siłk i badaw cze polskich h istoryk ów k ościeln ych .

W dniach 18 i 19 IV 1968 r. odbyło s ię s p o t k a n i e p r o f e s o r ó w W ydziału T eologiczn ego ATK oraz w y k ł a d o w c ó w h o m i l e t y k i z sem inariów d iecezjaln ych i zakonnych. W czasie spotkania omawiano

1 5 7 ] K R O N I K A U C Z E L N I 3 5 3

zagadnienie d z is ie js z e g o duszpasterstw a w zakresie od d ziaływ an ia Słow a B ożego przez je g o g ło sicieli. W prow adzenie do d y sk u sji sta n o w iły krót­ k ie referaty: Ks. Z. GTzegorskiego z Poznania, „Technika przystosow ania W p osłu d ze słow u" (teoria inform acji na usługach h om iletyk i); ks. L. Kuca (ATK), „T eologia przepow iadania Słow a B ożego” ; ks. J. 'Pasierba (ATK), „Słuchacz w sp ó łczesn y , je g o sy tu a cja duchow a i potrzeby"; Ks. E. W ero­ na (Sem. P allotynów ), „Słuchacz w sp ółtw órcą kazania; iks. U. B asisty (K atow ice), „W nioski p raktyczne .dla d y d a k ty k i hom iletycznej".

Dnia 24 IV 1968 r. ks. dr Stanisław Sm aleński z Krakow a w y g ło sił na W y d zia le T eologicznym referat pt. „W pływ polskiej m y śli teologicznej na form ow anie się teo lo g ii m oralnej w latach 1880—1939".

Staraniem ks. doc. dr S tan isław a O lejnika, dziekana W yd ziału i prze­ w od n iczącego S ek cji polsk ich teo lo g ó w m oralistów , odbyła się w dniu 25 IV tegoiż roku w U czelni k onferencja robocza dla p r z y g o t o w n i a p o l s k i e g o p o d r ę c z n i k a t e o l o g i i m o r a l n e j . W zięli w niej udział m oraliści z w ielu polskich zak ład ów teologiczn ych . W trakcie k o n ­ ferencji dysk u tow an o nad ram ow ym i założeniam i projektow anego podrę­ cznika, a n a stęp n ie nad sam ym i projektam i, przedstaw ionym i przez ks. S. O lejn ik a i ks. S. S m oleńskiego z Krakowa. W czasie d y sk u sji uzgod­ niono, że n ow y podręcznik sem inaryjny m usi spełnić następujące postu­ laty: 1) M usi posiadać o d p ow ied n ie w alory naukow e; 2) Jako podręcznik sem inaryjny ma nie tylko d aw ać w ied zę moralną, ale taikże form ować studenta; 3) Ma ukazać odrębność m etod ologiczną teo lo g ii m oralnej w sto­ sunku do innych nauk, zw łaszcza d o ety k i filozoficznej; 4) Podana w nim teologia m oralna m usi p osiad ać charakter biblijny,, teo- i chrystocentry- czny oraz sakram entalny.

W d y sk u sji nad przedstaw ionym i schem atam i podręcznika zebrani do­ szli do w niosku, ż e w W iększym stop n iu spełnia p o w y ższe p o stu la ty pro­ jekt, którego struktura została oparta o id eę pow ołania b ożego i życiow ej odpow iedzi człow ieka. N a zakończenie obrad postanow iono opracow ać projekt podręcznika bardziej szczeg ó ło w eg o , zw łaszcza jeg o część ogólną

i poddać go pod d ysk u sję na ogólnopolskim zjeżdzie teo lo g ó w m oralistów . Dnia 25 IV br. na p osied zen iu naukow ym P olsk iego Tow arzystw a T e­ o logiczn ego w K rakow ie ks. prof, dr Ign acy R óżycki w y g ło s ił refer,at pt. „Pogląd na ro.zwój teo lo g ii posoborow ej w środow iskach u n iw ersy ­ teckich Zachodu".

Dnia 30 IV 1968 r. Senacka K om isja W ydaw nicza U czelni zorganizow ała m ięd zy w y d zia ło w e p osied zen ie naukow e, p o św ięco n e dysk u sji nad p r o ­

g r a m e m o p r a c o w a n i a p o l s k i e j b i b l i o g r a f i i t e o l o g i i , f i l o z o f i i c h r z e ś c i j a ń s k i e j i p r a w a k a n o n i c z e g o . O bszer­ ne wjpr.owaidizenie d o d ysk u sji stan ow ił referat ks. doc. ,dr Joachim a Ro­ mana Bara pt. „Program opracow ania p o lsk iej b ibliografii teologiczn ej i polsk iej b ibliografii filo zo fii cherzścijańskiej". R eferent przypom niał najpierw aktualną sytuację, podkreślając, że n a ATK jest w druku kilka bibliografii szczeg ó ło w y ch , a ogóln ą bibliografię teo lo g ii za lata 1940 — 1948 opracow ali już ks. J. R. Bar i ks. A. Schletz. Pom inięto w referacie b ibliografię retrosp ek tyw n ą do r. 1939, p on iew aż to w ym aga in n ych roz­ w iązań organizacyjnych. P ostulow ał natom iast referat zorganizow anie prac nad bibliografią bieżącą, przynajm niej do r. 1969, a lukę za łata 1949 — 1968 proponow ał w y p ełn ić w przeciągu kilku lat jed n olitym opracow

3 5 4 A . G U R Y N _{[ 5 8 ]}

niem . Po przedyskutow aniu ca łeg o problem u zebranie w y su n ęło w niosek, aby Senacka Kom isja W ydaw nicza w y ty p o w a ła osoby, m ające w ejść do p ow ołanej przez Rektorat kom isji bibliograficznej, która b y przygotow ała teren do zorganizow ania prac bibliograficznych.

A k a d e m i a 1 - m a j o w a . W spom niana akadem ia odbyła się 30 IV br. W zięli w niej udział: Senat Akadem ii, (pracownicy naukow i i administra­ cy jn i oraz studenci. Przew odniczył akadem ii ist. a sy sten t mgr Edward N ie- znański, k tóry rów nież w y g ło sił referat (pt. „O sen sie życia i pracy”. Prelegen t w w y n ik u sw ych rozw ażań doszedł d o w niosku, iż „w szystk ie c e le w yd ają się być dostępne temu człow iekow i, który potrafi stać się tw órczym ogniw em zibiorowego dzieła. Sensem bow iem życia n ie jest sens działania, lecz sens w spółdziałania. T ylko w spółdziałania, a n ie w spół­ zaw odnictw a. W spółdziałania, które jest w sp óln ą troską, prężnością i dą­ żeniem d o w sp óln ych ideałów . M iejsce zaś człow ieka jest w tej sp o­ łeczn ości, tworzącej z nim taką rzeczyw istość, której w izja nadaje też sen s jeg o życiu". — C zęść artystyczną akadem ii w y p e łn iły w y stęp y studenckiego teatru „Ateka" oraz chóru sek cji m uzykologii.

W dniu 8 V br. odbyło się s y m p o z i u m, p o ś w i ę c o n e p o l ­

s k i e j l i t e r a t u r z e s o b o r o w e j . Program sym pozjum , którem u przew odniczył J. M. ks. R ektor iprof. dir Józef Iw anicki, b ył następujący: R eferat J. E. ks. arcybpa B olesław a Kom inka pt. „ N iep ok oje i ten d en cje w sp ółczesn ej te o lo g ii”, stan ow ił ogóln e w prow adzenie do tem atyki sym ­ pozjum . N astęp n ie autorzy k siążek o Soborze W atykańskim II oraz re­ daktorzy w yd aw n ictw przedstaw ili p oszczególn e p u blikacje soborow e, po każdym zaś om ów ieniu n astęp ow ał koreferat. I tak ks. prof, dr Euge­

niusz D ąbrow ski om ów ił sw oją książkę „Soibór W atyk ań sk i II a bibli- styk a 'katolicka". R ecenzję tej p o zy cji przedstaw ił iks. dr M. W olniewiciz. N astęp n ie :ks. dr A. Bardeoki dał autoreferat sw ej k sią żk i „K ościół epoki dialogu", a zrecenzow ał k siążk ę p. dr A. W ielo w iey sk i. Ks. doc. dr. M. Ja­ w orski zaprezen tow ał w yd aw n ictw o Pollotinum „Sobór W atyk ań sk i И” (tek sty soborow e z kom entarzam i), krytyczną zaś recenzję k siążki dał ks. dr L. Kuc. Ks. dr J. Jóźw iak om ów ił problem atykę soborow ą w „A te­

neum Kapłańskim ”, natom iast ocenę soborow ych artykułów tego czaso­ pism a zaw ierał k oreferat k s. dr A. B ardeckiego. P o seł dr J. Zabłocki zreferow ał sw oją książkę „K ościół a św iat w sp ółczesn y", a zrecenzow ał ją doc. dr A. Ś w ięcick i. J. E. k s. bp B. Bej ze zaprezentow ał zbiorow ą pracę „W nurcie zagadnień posoborow ym '', koreferat zaś w y g ło sił ks. dr F. M acharski. Ks. doc. dr H. Bogacki p rzedstaw ił problem atyką soiborową w C ollecta nea T heolo gica 1966/67, a zrecenzowaił j e ks. dr J. M yśków . W reszcie ks. dr F. Sztafrow ski zreferow ał „Posoborow e ustaw odaw stw o k o ścieln e d o 30 m aja 1967 r”, zrecenzow ał zaś tę p o zy cję ks. dr T. Pawluk.

Z in icja ty w y grupy stu d en tów ATK p o w sta ł a k a d e m i c k i t e a t r A T E K A . Kierują teatrem stu d en ci Szczepan N ow ak i Bogusław W yrost- kiew icz. Z ram ienia U czelni opiekę nad izespołem spraw uje dyr. adm ini­ stracyjny mgr W ła d y sła w D ziedziak. K ierow nictw o arty sty czn e o b jął w y ­ bitny aktor Teatru N arod ow ego Adam M ularczyk. D ebiutem zesp ołu b yło w y sta w ien ie w dniu 14 VI br. „N iesp od zian k i” K. H. R ostw orow sk iego na sc e n ie dolnej sali k o ścio ła W szystk ich Ś w iętych przy pi. Grzybow skim 3/5, g d zie teatr ma .swoją sidzibę. Spektakl pow tórzono w dniu 17 VI oraz 10 IX (dla u czestn ik ów kursu hom iletycznego).

[ 5 9 ] K R O N I K A U C Z E L N I 3 5 5

Z pięciu sek cji AZS — ATK (piłka nożna, siatkow a, k oszyk ow a, p ły ­ w anie, turystyka) najlepiej rozw inęła się s e k c j a p i ł k i n o ż n e j . Drużyna AZS— ATK rozegrała dwa m ecze z AZS — KUL (1 : 2; 4 : 2)

oraz brała udział w rozgryw kach m iędzyuczelnianych, zajm ując w og ó l­ nej k la sy fik a cji p ią te m iejsce.

W okresie w ak acyjn ym zorganizow ano trzy o b o z y s z k o l e n i o w o - w y p o c z y n k o w e : w lip cu o d b y ł s ię obóz na Mazurach, w którym uczestn iczyli człon k ow ie AZS, k oła naukow a m iały sw ój obóz w sier­ pniu w M iędzyzdrojach, a zesp ół teatru „Ateka" na przełom ie lipca i sierpnia b y ł zgrupow any na obozie w Zakopanem. N a każdym obozie było po około 20 osób.

W dniach 4 i 5 IX br. ks. dr Tadeusz G ogolew ski wziął udział w ogól­

nopolskim s e m i n a r i u m n a u k o w y m d l a w y k ł a d o w c ó w t e o l o g i i f u n d a m e n t a l n e j , zorganizow anym na KUL-u, w y g ła ­ szając referat .pt. „P ojęcie K ościoła w apoliogetyce posoborow ej".

Dnia 7 IX z m a r ł ks. dr A ntoni B o r o w s k i , em erytow an y profesor W ydziału T eologiczn ego U. W . W jeg o pogrzebie w z ię li udział z ra­

m ienia ATK ks. prof, dr W a len ty Ur-maaowicz i ks. prof, dr E ugeniusz W yczaw sk i oraz ks. dr Józef Myś.ków.

„ S ł o w o B o ż e s k u t e c z n e". Pod takim hasłem od b ył się w A k a­ dem ii trzydniow y k u r s h o m i l e t y c z n y (9 — 11 IX), zorganizow any przez W yd ział T eologiczny. W k u rsie tym w zięło udział k ilk u set k sięży z całego kraju. Zainaugurow ała kurs M sza św., koncelebrow ana przez J. E. ke. bpa T. Ettera i pracow ników naukow ych A kadem ii. H om ilię w y ­ głosił k s. d r L eszek Kuc. Po M szy Pro-Rektor k s. jxrof. dr Jam Stęp ień p o ­ w itał zebranych, a następnie przem ów ił do uczesn ik ów kursu J. Em. ks. kardynał Stefan W yszyń sk i, om aw iając .podstaw ow e warunki sk u teczn ego dotarcia z e Słow em Bożym .do d z isie jsz e g o słuchacza. Z program em k a ­ znodziejskim. Episkopatu P.olski na rok 1968/69 zapoznał zebranych J. E. ks. bp Etter, zaznaczając przy tym, ż e podstaw ą d o opracow ania tem atów kazań są te k s ty obecnych czytań m szalnych. W ykład o projektow anym now ym cy k lu czytań m szalnych, obejm ującym w y ją tk i z e St. Tes.tam.emtu, Listów A p ostolsk ich i Ewangelii, w y g ło sił ks. dr J. Charytański. W ieczo ­ rem zaś ks. dr A. Zuhierbier przeprow adził „godzinę biblijną" na tem at „Lud B oży św iadkiem Słow a Bożego".

W drugim dniu o'brad, ipo M szy św., koncelebrow anej przez uczestników kursu, ks. prof. dr S. Łach z KU.L-u w y g ło sił referat pt. „W ybrane te k sty P ięciok sięgu w użytku liturgiczna hom iletycznym ", a 'ks. dr M. W oln ie- wioz z Poznania .omówił „K sięgi d yd ak tyczn e St. T estam entu w czytaniach m szalnych i na ambonie". N astęp n ie od b yły się konw ersatoria na te ­ mat problem atyki h om iletycznej czytań biblijnych w e M szy św., stając się forum szerokiej i w szechstronnej d ysk u sji nad ca łą tem atyką teg o ro ­ cznego spotkania duszpasterzy, b.iblistów i hom iletów na ATK.

W trzecim dniu, po M szy św. z w zorow ą .organizacją uczesnictw a, ks. dr J. H om erski z Tarnow a zreferow ał „Problem atykę hom iletyczną czytań m szalnych z K siąg prorockich St. Testam entu" i w reszcie fos. doc. dr Leszek Kuc w y g ło sił referat pt. „Słow o Boże skuteczne". N a zak oń ­ czenie kursu przem ów ił Pro-Rektor Akadem ii, ks. prof, dr Jan Stępień. W czasie kursu czynny .był rów nież .ośrodek kon su ltacyjn y, zorganizo­ w any przez katedrę hom iletyki. O środek ten b ędzie działał rów nież póź­

3 5 6 K S . A . G U R Y N _{1 6 0 ]}

niej. Prócz 'konsultacji i p om ocy w organizow aniu „Dni biblijnych" i re­ k o lek cji biblijnych w parafiach O środek planuje ogłaszan ie biuletynu d uszpasterstw a (biblijnego w p o sta ci stałej ru/bryiki w C ollecta nea The­

ologica.

W dniach 11 i 12 IX ibr. w Ogólnopolskim z j e ź d z i e m o r a l i s t ó w , jaki obdył się na KUL-u, w z ię li udział: ks. dr .J Pryszmont, w ygłaszając refeTat pt. „Zagadnienie chrystocentryzmiu w teo lo g ii m oralnej", oraz ks. dr H. Juros, k tó ry przed staw ił „Spraw ozdanie z d y sk u sji nad projek­ tem n ow ego p o lsk ieg o pod ręczn ik a teo lo g iii moralnej".

D nia 16 IX ibr. z g i n ą ł w k atastrofie sam ochodow ej ks. bp A ntoni P a ­ w ł o w s k i , ib. profesor W yd ziału T eologiczn ego U. W . W uroczstościach pogrzebow ych w z ię li udział ks. Pro-Rektor prof. dr J,an Stępień, ks. prof, ■dr Kazimierz K łósek i fcs. doc dr Janusz Pasierb.

W o k resie spraw ozdaw czym (il IV — 1 X) W y d a w n i c t w o A T K w yd ało następ u jące p race czło n k ó w W ydziału T eologiczn ego: Ks. L. Kuc, „K aznodziejstw o a teo lo g ia w edług H enryka z Gandawy"; ks. Janusz St. Pasierb, „O chrona za b y tk ó w sztuki kościelnej"; ks. B olesław 'Przybyszew­ ski, „Złoty dom K rólestw a. Studium ж d ziejów k ra k o w sk ieg o cechu zło t­ n iczego od czasów jeg o p ow stan ia (ok. 1370) do p ołow y w iek u XV"; ks. H enryk Rybus, „Prymas M aciej D rzew icki. D ziałalność k ościeln a w die­

cezji p rzem yskiej (1504 — 1513)"; Studia D ogm atyczno — M oralne: Ks. M iłosław K ołodziejczyk, „Tożsam ość M isty czn eg o cia ła C hrystusa i K oś­ cioła k a to lick ieg o w te o lo g ii katolickiej ostatn iej doby", i ks. Jan Prysz­ mont, „P odstaw y relig ijn e e ty k i W. Sołow jew a".

iPoza tym spoza W ydziału T eologiczn ego opublikow ano : Ks. Tadusz Ślipko, „Zagadnienie godziw ej obrony sek retu ; ks. W ład ysław Szafrań­ ski. „K om petencja sądu w p rocesie kanoniczym (kan. 1556 —· 1568)",· W iktor W ąsik, „System p ed a g o g iczn y Sebastiana iPetrycego z Pilzna".

U kazały się rów n ież w tym czasie z eszy t 1/1968 Studia Theologica

V a rsa v ie n sia oraz z e sz y ty 3/1967 i 1/1968 Collecta nea Theologica.

I n a u g u r a c j a r o k u a k a d e m i c k i e g o 1968/69. Dnia 1 X od­

b yła się uroczysta inauguracja roku akademickiego· 1968/69. U roczystą M szę n a rozpoczęcie u roczystości inauguracyjnych odpraw ił w m iejsco ­ w ym k o śc ie le J. E. ks. bp Jerzy M odzelew ski. K azanie w y g ło sił st. w y ­ k ład ow ca n a W yd ziale Prawa kan. fcs. dr W ła d y sła w St. Rymarz OFMCap. N aw iązując do E w angelii dnia, om ów ił rolę laikatu w św ie­ tle dokum entów Vaticamum II.

Ze w zględu na sz c z u p łe , pom ieszczen ie uroczystość inauguracyjna od­ b yła s ię rów nież w k ościele. W zięli w niej -udział: J. E. ks, bp Jerzy M odzelew ski, jako p rzed staw iciel W ielk ieg o Kanclerza ATK Ks. Kar­

dynała Stefana W y szy ń sk ieg o . M inisterstw o O św ia ty i Szkolnictw a W y ższeg o reprezentow ał p. naczelnik mgr H enryk W eyna, a Urząd do Spraw W yznań p. naczelnik mgr A leksander W ołow icz. W inauguracji w zięli ponadto udział: Rektor KUŁ, ks. prof, dr W in cen ty Granat z pro­ rektorem prof, dr Stanisław em Papierkowskim , Rektor C hrześcijańskiej A kadem ii T eologicznej ks. prof, dr W aldem ar Gastpary i prorektor k s. doc. dr Jerzy Klinger, w y ż si p rzełożen i zakonni, rektorzy sem i­ nariów diecezjaln ych i 'instytutów teologiczn ych oraz przedstaw iciele p rasy k atolick iej.

W im ieniu n ieob ecn ego Ks. R ektora przem ów ienie p ow italn e w y g ło sił Pro-Rektor fcs. prof. dr Jan Stępień składając na ręce p rzedstaw icieli

[ 6 1 ] K R O N I K A U C Z E L N I 3 5 7

w ładz państw ow ych w y ra zy d zięcznośoi za op iek ę nad Uczelnią. W szczeg ó ln o ści p odziękow ał 'za nom inacje na p rofesorów zw yczajn ych i docentów etatow ych , za przyznanie A kadem ii .kilku etatów dla pra­ cow ników naukow ych, adm inistracyjnych i gospodarczych. Ks. Pro-Rektor wyrazi! zarazem nadzieję, że zostanie zrealizow ana i najw ażniejsza, a najbardziej oczekiw ana oibietnica M inisterstw a przyjścia z pom ocą A kadem ii w rozw iązaniu jej trudnych w arunków lok alow ych .

R ozpoczynający się n o w y m k akadem icki je s t p ięćd ziesiątym rokiem U czelni jak o kontynuatorki W ydziału T eologiczn ego U. W., a 14 rokiem istnienia U czelni ja'ko sam odzielnej A kadem ii T eologicznej.

N astęp n ie odśpiew ano hym n państw ow y. Potem Ks. Pro-Rektor od­ czytał nadesłane telegram y i listy; od M inistra O św iaty i S zkolnictw a W yższego, prof, dr H enryka Jabłońskiego, Ks. Kard.· Karola W ojtyły, arcybpa A n ton iego Baraniaka, arcybpa B olesław a Kominka, oraz K sięży Biskupów: F alk ow sk iego, Pluty, Skorom uchy, Kulika, Zaremby, Choromań- skiego, Dudźca, Jakiela, Jedwafoskiego. Kaczmarka, M ajdańskiego, M oś­ cickiego, Olbłąka, Szwagrzyka, Urbana i W ronki.

N astęp n ie Ks. P r o - R e k t o r odczytał s p r a w o z d a n i e z działal­ ności A kadem ii T eo lo g ii K atolickiej za irok akadem icki 1967/68, k tóre przytaczam y in extenso:

Rok spraw ozdaw czy 1967/68 był czternastym rokiem naisizej U czelni jako sam odzielnej szk o ły w y ższej, n atom iast 50 rokiem jej życia, jako kontynuatorki W ydziału T eologii k atolick iej na U n iw ersytecie W ar­ szawskim .

I. W ładze U czelni. W r. a.k. 1967/68 rektorem ATK b ył ks. prof, dr Jó­ zef Iw anicki, a prorektorem ks. prof, dr Jan Stęipień.

D ziekanem W ydziału T eologiczn ego b y ł ks; doc. dr Stanisław O lejnik, a prodziekanam i tegoż w y d zia łu byli: ks. doc. dr Stanisław Grzybek i ,kis. doc. dr Janusz Pasierb. D elegatem W yd ziału T eologiczn ego do s e ­ natu b ył ks. prof, dr W a len ty Urmanowicz.

S tan ow isk o D ziekana W ydziału F ilozofii C hrześcijańskiej zajm ow ał k.s. prof, dr Kazimierz K łósak. Prodziekanem teg o ż w y d zia łu b ył ks. doc. dr M arian Jaw orski, a d elegatem do senatu p. doc. dr M ieczysław Gogacz.

D ziekanem W ydziału Prawa K anoniczego b y ł ks. prof, dr M arian Myr- cha. D elegatem do senatu w om aw ianym o k resie b ył ks. doc. dr Roman Bar.

P rzedstaw icielem pom ocniczych pracow ników nauki w sen a cie ATK był ks. dr Janusz Frankowski.

II. P racow nicy i studenci. W ok resie spraw ozdaw czym A kadem ia za­ trudniała .ogółem 57 etatów pracow ników nauki, w tym 2 profesorów zw yczajnych, 9 profesorów nadzw yczajnych, 9 docentów , 23 adiunktów , 9 st. asysten tów , 1 asystenta, 2 st. w yk ład ow ców , 2 lek'torôw. Byli to pracow nicy pełnozatrudnieni. P o m nim i pracow ało w ATK trzech pra­ cow ników niepełnozatrudm onych (2 st. w ykład ow ców .i 1 adiunkt).

O ile ogólna liczba pelnozatrudnionych pracow ników nauki n ie u leg ła zmianie w stosunku do r. 1966/67, to izmieniła się struktura w ew n ętrzn a tej gru:py, a m ian ow icie u legła 'zm niejszeniu liczba profesorów zw yczaj­ nych i st. w yk ład ow ców , natom iast w zrosła ilo ść d o cen tó w i adiunktów . Poza pracow nikam i etatow ym i nauki A kadem ia zatrudniała w m inionym roku akadem ickim 52 o sob y prow adzące zajęcia zlecone. W stosunku do r. a'k. 1966/67 ilość tych osób w zrosła dw ukrotnie (w 1966/67 -— 26 osó:b).

pracow-358

_[62]

niików słu żb y bibliotecznej, 15 pracow ników adm inistracji (umysł.), 25 pracow ników gospodarczych i olbsługi.

O gółem w r. 1967/68 pracow ało w ATK 158 osób.

W końcu okres,u spraw ozdaw czego przen iesion y został na em eryturę z W ydziału T eologiczn ego ks. prof, dr W alen ty Urmanowicz.

Ks. prof, dr W alen ty U rm anowicz urodził się 14 lu tegoo 1898 r., w 1917 r. ukończył szkołę średnią w W iln ie i w tym że m ieście w stą p ił d o sem i­ narium duchow nego. W latach - 1921 — 23 odbył w y ższe studia teolo­ giczn e na KUL-u, a p otem p ogłęb iał jeszcze sw e w y k szta łcen ie na W y­ d ziale -Filozoficznym Instytutu K atolick iego w Paryżu (1923 — 25) i na W yd ziale T eologicznym U niw ersytetu w e Fryburgu Szw ajcarskim (1925—

28). Stopień licen cja ta te o lo g ii -uzyskał w r, 1923, licen cjata filozofii

w т. 1925, a w r. 1930 stopień doktora teo lo g i na p od staw ie pracy „De form atione virtutum a caritate".

W latach 1930 — 1945 k-s. prof. U rm anowicz nauczał na W ydziale T eologicznym U n iw ersytetu W ileń sk iego, początkow o jako asystent, a na­ stępnie jako zastępca profesora przy katedrze etyk i chrześcijańskich nauk społecznych.

W roku 1947 został hab ilitow an y na podstaw ie pracy pt. „Źródła w ła­ d zy państw ow ej". Od -r. 1948 ks. prof. W alen ty U rm anowicz pracow ał rów nież w sem inarium duchow nym w Białym stoku. W r. 1954 w s ta ł m ia­ now any profesorem nadzw yczajnym A kadem ii T eo lo g iii K atolickiej.

Poiza podanym i w yżąj pracami -doktorską i habilitacyjną ks. prof. Ur- mainowicz opublikow ał ponad 20 pozycji, m. in. takich jak „Zasięg prawa

naturalnego", „Integralność podm iotu m oralności w ety c e chrześcijań­ skiej", w zb ogacając p o lsk i teo lo g iczn y i filozoficzn y dorobek naukowy. Ks. prof. U rm anowicz brał czyn n y -udział w organizacji żyoia nauko­ w eg o ^uczelni. Był czterokrotnie dziekanem W ydziału i na tym stanowisku zasłużył się d la A kadem ii na odcinku zw iększania kadr naukow ych oraz p odniesienia poziom u nauczania.

Za ten jeg o w ie lk i i cenny w kład w rozwój uczelni niech mi będzie w olno j:U'ż dziś na tym miej:s>cu złożyć mu w yrazy g łęb o k ieg o uznania i serdecznej w d zięczności.

W om aw ianym ok resie liczba studentów A kadem ii w yn osiła: 268 na W yd ziale T eologicznym , 183 na W yd ziale F ilozofii chrześcijań sk iej i 62 na W yd ziale Prawa kan., czyli w .sumie 513 osób. W stosunku do: p o­ przedniego roku nastąpił w yraźny w zrost liczb y studentów na w szystkich trzech -wydziałach uczelni, b o o 170 osób (343 studentów w r. 1966/67). III. D ziałalność m ięd zyw yd ziałow a ATK.

1. D ziałalność naukow a. W roku -sprawozdawczym 1967/68 ATK orga­ nizow ała a) -kursy, -sympozja i o d czyty naukow e.

Zorganizow any w e w rześniu 1968 r. kurs h om iletyczn o — duszpasterski pt. „Słow o Boże skuteczne" zgrom adził k ilk u set k się ż y diecezjalnych i zakonnych z całej P olski. Pozostałe od czyty i sym pozja b y ły organizo- nane w znacznie m niejszej skali. W spom nieć tu n ależałob y przynajmniej sym pozjum , p o św ięco n e polskiej literaturze soborow ej, sesję zorganizo­ w aną przez katedrę historii sztuki k ościelnej dla uczczenia jubileuszu ks. prof, dr A ntoniego K w ieciń sk iego, sym pozjum , p ośw ięcon e -antropologii filozoficznej i filo zo fii prawa, uroczyste p osied zen ie naukow e, p ośw ięcone pracy naukow ej i dydaktycznej ks. prof, dr Piotra C hojnackiego i p. prof, dr B olesław a Gawecki.ego.

W ubiegłym roku w y g ło szo n y ch zostało około 40 prelekcji.

b) W ydaw nictw a. U czelnia w y d a je trzy czasopism a naukow e redago­ w ane przez w ydziały. Są to: półrocznik Studia Theolo gica V a r s a v iensia,

[63]

359

którego redaktorem n aczelnym do czerw ca 1968 r. b ył ks. prof, dr M a­ rian M ichalski, a zastęp cą redaktora naczeln ego fcs. prof, dr Ignacy R óżycki: ob ecn ie zaś przew odniczącym prezydium kom itetu redak cyjn ego jest ks. prof, dr Ign acy R óżycki a redaktorem naczelnym iks. prof, dr Euge­ niusz W yczaw sk i. Drugim czasopism em jest kw artalnik historyczno — praw ny P rawo Kanoniczne, którego redaktorem naczelnym b y ł ks. prof, dr Marian M yrcha; trzecim zaś — półracznik Studia Philosophiae Chri-

stianae, k tórego redaktorem n aczelnym b ył fcs. prof, dr Józef Iw ani­

cki, a zastępcą redaktora n a czeln eg o fcs. prof, dr Kazimierz Kłós-afc, W ok resie spraw ozdaw czym «k a za ło się 10 numerów tych czasopism.

D zięki tem u udało się zlik iw id ow ać opóźnienia z r, 1966 w postaci trzech zaległych numerów, oraz dwu num erów za I półrocze 1967 r.

Poza czasopism am i naukow ym i A kadem ia w y d a ła w om aw ianym okre­ sie dwa sk ryp ty oraiz siedem p o zy cji m onograficznych (w tym trzy stanow ią prace habilitacyjne). W ydaw nictw a te w y d a n e zo sta ły tzw. małą poligrafią.

Poza w ym ienionym i już p ozycjam i p racow n icy naukow i ATK redagują rów nież organ P o lsk ieg o Tow arzystw a T eologiczn ego Collecta nea T h e­

ologica. K w artalnik ten je s t na w łasn ym rozrachunku. R edaktorem na­

czelnym b y ł fcs. prof, dr Jan Stępień, a zastępcam i redaktora ·— ks. doc. dr Stanisław Grzybek i ks. doc. dr H enryk Bogacki. W om aw ianym okresie ukazały się cztery num ery teg o -kwartalnika.

2. D ziałalność .kulturalno —■ -wychowawcza. W r. 1967/68 rozpoczął dzia­ łalność teatr studencki pod nazw ą „A-teka”, który w y sta w ił „N iespodzian­ kę" K. H. R ostw orow skiego, dając trzy przedstaw ienia tej sztuki.

Sekcja piłkarska AZS przy ATK brała udział w rozgrywlkaGh lig i m iędzyuczelnianej.

W okresie wakacyjny-m zorganizow ano trzy ob ozy szk olen iow o— w yp oczyn k ow e: w M iędzyzdrojach, w Zakopanem i na Mazurach.

IV. D ziałalność p oszczególn ych W ydziałów .

1. W yd ział teologiczn y. W yd ział ten p osiada 17 katedr. Prowadzi stu­ dia na n astęp u jących kierunkach: biblijnym , apologetycznym , -moralnym, historii (ze specjalizacjam i: historii K ościoła, historii sztuki k ościeln ej i patrologii), teo lo g ii praktycznej, (ze specjalizacjam i: hom iletyki, k a te­ ch etyk i i m yzyk i k ościeln ej), oraz ogóln oteologiczn ym , zw anym teo lo g ią dla św ieckich.

W r. 1967/68 W yd ział opracow ał ratio studiorum dla now ej sp ecja li­ zacji kerygmaty-cznej.

Grono -nauczające na W yd ziale liczy ło 7 profesorów nadzw yczajnych,

6 docentów , 10 adiunktów, 4 st. -asystentów i 1 asystenta, razem 28 eta­

tow ych pracow ników nauki. Poza ty-m zajęcia zlecon e na W yd ziale pro­ w adziło 24 -osoby.

Ministerstwo- O św iaty i Szkolnictw a W y ższeg o zatw ierdziło uchw alę Rady W ydziału T eologiczn ego o nadaniu stopnia docenta ks. dr Jerze­ m u Nos-owlskiemu.

N a w y d zia le przeprow adzono 4 przewo-dy -habilitacyjne: ks. dr B oles­ ława P rzyb yszew sk iego, k s. dr Leszka Kuca, ks. dr Józefa M yśków a oraz ks. dr Franciszka W aw rzyniaka. H abilitacja -ks. dr B olesław a Przy­ b y szew sk ieg o została zatw ierdzona przez M inisterstw o O św iaty i Szkol­ nictw a W y ższeg o w fcwietni-u br. W ub. roku akadem ickim 3 osob y u zy s­ k ały na w y d zia le dypl-omy doktorskie. W ydano 26 dyplom ów m agister­

skich. i

3 6 0 K S . A . G U R Y N

10 p osied zeń naukow ych. Pracow nicy naukow i W ydziału opublikow ali 56 p o z y c ji '(monografii, artykułów d recenzji).

2. W yd ział F ilozofii C hrześcjańskiej. W yd ział posiada 7 katedr. Stu­ dia realizow ane są n a n astęp u jących kierunkach: a) lo g ik a formalna, filozofia lo g ik i form alnej, lo g ik a filozoficzna, historia logiki,· b) gn oseo- ło g ia ogólna i szczegółow a, w raz z m etod ologią naiuk a le bez filozofii przyrodoznaw stw a; c) filo zo fia bytu, teologia naturalna i filozofia re­ lig ii; d) p sych ologiczn e nauiki szczeg ó ło w e, dośw iadczalne i teoretyczne oraz p sy ch o lo g ia filozoficzna; e) filozofia przyrody i przyrodoznaw stw a; f) etyka (etiologia), (socjologiczn e studium ob yczajów ) i filozofia prawa; g) historia filozofii.

Grono nauczające lic z y ło 1 profesora zw yczajn ego, 1 profesora nad­ zw yczajn ego, 2 docentów , 7 .adiunktów, 4 st. asysten tów , razem 15 pra­ cow ników etatow ych. N iepełnozatrudm onych pracow ników b y ło na W y ­ d zia le 2: 1 adiunkt i 1 sit. w ykładow ca. Zajęcia zlecone prow adziły 22

o sob y.

N om inację na profesora zw yczajn ego z M inisterstw a O św iaty i Szkol­ n ictw a W y ższeg o otrzym ał ks. prof, dr Kazimierz Kłósak. M inisterstw o zatw ierdziło u ch w ałę Ra,dy W ydziału F ilozofii C hrześcijańskiej o nada­ niu stopnia docenta ks. dr Tadeuszow i Slipce. R ozpoczęto przew ód ha- b ib litacyjn y dr Stanisław a Sieka. N a w yd ziale nostryfikow ano 1 dyplom doktorski, M agisterium z filozofii ‘chrześcijańskiej u zysk ały 2 o sob y. O d b yło s ię 11 p o sied zeń adm inistracyjnych R ady W ydziału, 6 posie­

dzeń nau k ow ych W yd ziału or.az 8 posiedzeń naukow ych i (programowo —

adm inistracyjnych niektórych katedr.

Pracow nicy naukow i W ydziału o g ło sili drukiem bądź oddali do dru­ ku 51 p ozycji (m onografii, artykułów i recenzji).

W zak resie zajęć d ydaktycznych n a leży odnotow ać jako osiągn ięcie zorganizow anie praktyk d la studentów kierunku p sy ch o lo g iczn eg o oraz o b jęcie zajęciam i W F studentów I roku.

3. W yd ział Prawa K anoniczego. W yd ział p osiada 8 katedr. Prowadzi

na latach w yższych stu d ia na n astęp u jących kierunkach: teoretyczno — prawnym , adm inistracyjno — prawnym, historyczno — prawnym, litur- giczno —■ prawnym i cyw ilno — prawnym .

W om awianym ok resie grono nauczające na W yd ziale składało się z 1 profesora zw yczajnego, 1 profesora nadzw yczajnego, 2 docentów,

5 adiunktów , 1 st. asystenta, 2 st, w yk ład ow ców , razem 12 etatow ych pracow ników nauki. P oza ty m za jęcia zlecon e na W y d zia le .prowadziło

6 osób.

N om inację M inisterstw a O św iaty i S zk oln ictw a W y ższeg o na docenta etatow ego uzyskał ks. doc. .dr M arian Żurowski,

Rada w yd ziału odbyła w r. 1967/68 14 posiedzeń. W yd ział zorganizow ał

8 p osied zeń naukow ych, na których w ygłaszono najczęściej dwa re­

feraty.

-Dyplomy doktorskie u zysk ało 5 osób. D yplom y m agistersk ie w ydano

6 osobom.

P racow nicy n aukow i w y d a li drukiem, w zględ n ie oddali do druku 29 p ozycji (m onografii, artykułów i recenzji).

V. B iblioteka Główna i k sięg o zb io ry naukow e.

Zakuipiorao w 1967/68 r. 1327 w olum inów na zł 179.956, wym ieniono· 223 w olu m in y na zł 16.832, dary — 508 w olum inów na zł. 43.200, ra­ zem 2058 w olum inów na zł. 239.988. Stan o g ó ln y ksiągozb iorów na dzień 25 IX 1968 r. w y n o sił 57.382 w olum iny.

[ 6 5 ] K R O N I K A U C Z E L N I

_361’

B iblioteka prenum eruje z czasopism k rajow ych U 5 tytułów , z cza­ sopism zagranicznych 183 tytu ły, razem 298 tytu łów na sum ę zł. 60.883. Z w yp ożyczaln i B iblioteki Głównej k o rzy sta ły 563 osob y. W r. ak. 1967/68 przybyło 188 now ych czytelników . O gółem udostępniono 14.860 w olum inów . B ibliotekę w raz z c-zytelnią czasop ism od w ied ziły 14.382. o.soiby.

VI. Budżet, przedstaw iał się w rok,u spraw ozdaw czym następująco: w ydatki b u dżetow e —· 7.996.000 zł; dochody budżetow e — 323.000 złotych.

W ok resie spraw ozdaw czym stołów ka w y d a ła 28.767 śniadań, 44.036 obiadów, 26.577 k olacji. W stosunku do u b ieg łeg o roku 1966/67 ilość samych obiadów w zro sła o 13.000. O gólna w artość w ydanych posiłków w yn iosła 711,159 złotych.

Przytoczone w tym zarysow ym spraw ozdaniu dane charakteryzują niew ątpliw y rozw ój uczelni, k tórego k olejn ym etapem b ył r. 1967/68.

Po odczytaniu spraw ozdania odlbyła się im m atrykulacja studentów . Chór sek cji m y zy k o lo g ii w y k o n a ł G audę M ater Polonia Grzegorza Go- cżyckiego, pocizym ks. doc dr Joachim ’ Roman Bar OFMConv. w y g ło sił w ykład Inauguracyjny pt. „Czy k a to licy zam ordow ani w oibozach kon- centralnych są męczennikam i?" P relegen t stw ierd ził na w stęp ie, że z a ­ gadnienie m ęczeń stw a w p o jęciu k atolick im je s t iciągle aktualne i za­ w iera w sob ie jeszcze w ie le problem ów n ierozw iązanych w teologii i praw ie kanonicznym . W P olsce szuka się ja k ieg o ś n o w eg o spojrzenia na m ęczeń stw o k a to lick ie ma skutek prześladow ań ze strony hitleryzm u i z p ow od u rozpoczętych starań o b eatyfik ację niektórych ofiar obo­ zów koncentracyjnych.

Zagadnienie p ostaw ion e w ty tu le n ie m oże być staw iane tak ogólnie, bez u ściślen ia niek tórych p o jęć praw nych i 'teologicznych, g d y ż d oszłob y się d o fałszyw ych w niosków . D la teg o Ks. Bar w w yk ład zie najpierw w yjaśnił k a to lick ie p ojęcie m ęczeństw a, n astęp n ie zaś zw rócił uw agę na to, że n ow sza literatura teologiczn a jaśniej przedstaw ia w arunki po­ trzebne do uznania danej śm ierci jako m ęczeństw a, m ian ow icie m usi to być dobrow olne p rzyjęcie śm ierci -dla C hrystusa, dalej fak tyczn e p o­ n iesienie śm ierci, w reszcie prześladow ca m usi działać z n ien aw iści do wiiary. Jest natom iast rzeczą obojętną, czy m ęczennik cierpi ogólnie dla nauki C hrystusow ej, czy dla jednej praw dy w iary lub jednej cnoty nadprzyrodzonej.

■Kanoniści, k tórzy zajm ują się udow odnieniem faktu m ęczeństw a, usta­ lają p ew n e elem enty, aiby -dokładniej przeprow adzić dowód. Z tych rozw-ażań, przedstaw ionych w w yk ład zie, najw ażniejszy jest tzw. elem ent form alny tak ze strony p rześla d o w cy jak i m ęczennika, czy li n ienaw iść do w ia ry lub zasad chrześcijańskich u prześlaidowcy, a p on iesien ie śm ierci ze w zg lęd u na w ierność dla w iary i zasad chrześcijańskich u m ęczennika.

Jeżeli ch cem y udow odnić, że k to ś p on iósł śm ierć m ęczeńską, n a leży najpierw zbadać sam fakt i okoliczności tej śm ierci. G łów nie trzeba poddać analizie przyczynę form alną tak z e strony prześladow cy, jak i ze strony m ęczennika. N ad to p rzep isy k od ek su p raw a k an on iczn ego żądają, aby są d o w n ie zbadać n ie tylko sam fak,t m ęczeń stw a i jeg o przyczynę, ale także czy istn ieje sław a m ęczeń stw a i znaki nadprzyrodzone w zglę­ dnie cuda.

Po tych w yjaśn ien iach P relegen t przystąpił d o odpow iedzi na p osta­ w ione w tytu le p ytan ie. G łów nie rozw ażył przyczyn ę form alną ze strony prześladow cy. D oszedł do w n iosk u na p odstaw ie literatury obozow ej,.

liczn ych w spom nień, aktów p rocesow ych zbrodniarzy wojen-nych i do­ tych czasow ej literatury teologiczn o — prawnej, że p rzyczyną formalną prześladow ania k a to lik ó w ze strony hitlerow ców w obozach koncentra­ cyjn ych b yła n ajczęściej n ien aw iść d o r elig i k atolick iej. To stw ierdze­ n ie odnosi się g łó w n ie do (prześladowania k sięży, kleryk ów , zakonników i zakonnic.

P relegen t zw rócił jednak uw agę, że n ależy pam iętać, jak dany k ato­ lik znosił w o b o z ie prześladow ania, w ię c rozw ażyć p rzyczyn ę formalną ze strony m ęczennika, czy li trzeba zastan ow ić się w konkretnym w y ­ padku nad m otyw em p rzyjęcia śm ierci. Zatem n iem ożliw a jest odpo­ w ied ź ogólna, natom iast odnośnie do niektórych osób, po zbadaniu szczegółow ych ok oliczn ości i po uznaniu podstaw ow ej zasady, że prześ­ lad ow cą nie ibył jakiś jed en człow iek, ale system hitlerow ski, jeżeli istn ieją p rzy tym inne w arunki w ym agan e przez prawo k anoniczne (sława m ęczeństw a, ła sk i otrzym yw ane za w staw ien n ictw em m ęczennika), można b y zw róoić s ię do W ładz k o ścieln y ch i próbow ać przeprow adzić proces o przyznanie danem u m ęczen n ik ow i publicznego k u ltu w K ościele ka­ tolickim . W yw od y, /przedstawione w w y k ła d zie zilustrow ał Prelegent procesem beatyfik acyjn ym O. M aksym iliana K olbego.

Po w yk ład zie G audeam us igitu r za k o ń czy ło uroczystość inaugura­ cyjną now ego roku ak ad em ick iego w A kadem ii T eologii K atolickiej,

q u o d ie lix, ia ustu m io itu n atu m ąu e sit.

Ks. A n d r z e j G uryn OFMConv.