WYMAGANIA I KRYTERIA OCENIANIA Z PRZYRODY W KLASACH 4 – 6
Wstęp
1. Zawarcie na początku roku szkolnego kontraktu między nauczycielem a uczniem obejmującego zasady pracy na zajęciach przyrody dotyczące:
− oceniania wypowiedzi ustnych i pisemnych,
− możliwości poprawiania ocen,
− zgłaszania nieprzygotowania do zajęć i uzupełniania braków wynikających z dłuższej nieobecności, zasad prowadzenia zeszytu lub zeszytu ćwiczeń i wymaganych przyborów.
2. Przedmitem oceniania uczniów są:
− wiadomości i umiejętności,
− obserwacje, doświadczenia oraz ich dokumentowanie,
− postawa (aktywność, samodzielność pracy).
3. Sprawdzanie wiedzy odbywa się przez:
− wypowiedzi ustne,
− wypowiedzi pisemne: kartkówki, testy sprawdzające wiadomości i umiejętności,
− wykonywanie ćwiczeń, obserwacji i doświadczeń,
− prace domowe i dodatkowe.
Sposoby gromadzenia informacji o postępach ucznia:
1. Przechowywanie prac piemnych (do końca roku szkolnego).
2. Obserwacja ucznia podczas lekcji.
3. Zapisy w dzienniku lekcyjnym.
4. Zapisy w zeszycie lub zeszycie ćwiczeń.
Sposoby przekazu informacji rodzicom/opiekunom:
1. Zapis w zeszycie lub zeszycie ćwiczeń.
2. Zebrania wychowawców z rodzicami/opiekunami.
3. Indywidualne rozmowy z rodzicami.
Ocenianie:
Ocenie stopniowej w skali 1 – 6 podlegają:
1. Wypowiedzi pisemne – przy ocenie uwzględnia się poprawność merytoryczną i estetykę zapisu na miarę możliwości ucznia. Dopuszcza się stosowanie znaków + i - w celu podkreślenia maksymalnej i minimalnej ilości punktów uzyskanych przez ucznia w poszczególnych przedziałach progów procentowych. Są to testy sprawdzające wiadomości i umiejętności po zakończonym
dziale. Czas trwania: 25 – 40 minut. Ukierunkowane i zapowiadsne z tygodniowym wyprzedzeniem (do uzupełnienia w wypadku choroby lub innej, dłuższej nieobecności w ciągu najb liższych 2 tygodni po powrocie).
2. Rozumienie podstawowych pojęć – przy ocenie uwzględnia się poprawność merytoryczną i estetykę zapisu na miarę możliwości ucznia. Dopuszcza się stosowanie znaków + i - w celu
podkreślenia maksymalnej i minimalnej ilości punktów uzyskanych przez ucznia w poszczególnych przedziałach progów procentowych. Są to niezapowiedziane kartkówki z 3 ostatnich lekcji. Czas trwania: 10 – 15 minut.
3. Wypowiedzi ustne – przy ocenie uwzględnia się samodzielność wypowiedzi, poprawność merytoryczną i językową. Są to odpowiedzi ustne z 3 ostatnich lekcji. Czas odpowiedzi zależy od indywidualnych potrzeb ucznia.
4. Obserwacje / pomiary / ćwiczenia / doświadczenia – przy ocenie uwzględnia się
samodzielność w wykonaniu obserwacji, doświadczenia lub ćwiczenia, poprawność pomiaru. Przy ocenie uwzględnia się poprawność merytoryczną i estetykę zapisu na miarę możliwości ucznia.
Dotyczy obowiązkowego wykonania dodatkowej pracy na zadany temat i w formie podanej przez nauczyciela. Czas na przygotowanie pracy: 1 – 2 tygodnie. Poza tym punkt ten obejmuje również
zadania domowe i karty pracy wykonywane na lekcji.
5. Korzystanie z dostępnych źródeł informacji - przy ocenie uwzględnia się samodzielność, rzetelność, pomysłowość, zgodność z zadanym tematem i estetykę zap isu (odręcznie lub
komputerowo) na miarę możliwości ucznia. Obejmuje obowiązkowe wykonanie dodatkowej pracy na zadany temat i w formie podanej przez nauczyciela. Czas na przygotowanie pracy: 1 – 2
tygodnie.
6. Aktywność na zajęciach – jest punktowana podczas swobodnych wypowiedzi lub pracy grupowej, gromadzenia ciekawostek przyrodniczych. Obejmuje swobodne wypowiedzi na omawiany temat. Suma zgromadzonych punktów (1 – 5 plusów) skutkuje wystawieniem oceny.
7. Przygotowanie do lekcji – dotyczy adnotacji o brakach lub nieprzygotowania do lekcji. Brak zgłoszenia nieprzygotowania, braku zeszytu/zeszytu ćwiczeń, atlsu lub zadania domowego skutkuje wystawieniem oceny niedostatecznej. Uczeń ma prawo 2 razy w semestrze być nieprzygotowanym (nie dotyczy zapowiadanych wcześniej sprawdzianów, powtórzeń i kartkówek), ale musi zgłosić to przed lekcją. Po wykorzystaniu 2 tzw. enek (symbol N) otrzymuje minusy (5 minusów oznacza ocenę niedostateczną).
Przy wystawianiu ocen końcowych bierze się pod uwagę wagę oceny w następującej kolejności: sprawdziany – kolor czerwony, kartkówki, odpowiedzi ustne, ćwiczenia, obserwacje, doświadczenia i pomiary oraz aktywność, prace dodatkowe i przygotowanie do lekcji.
W przypadku nieobecności ucznia na zajęciach, sposób uzupełniania materiału lub zaliczenia testu sprawdzającego, uczeń ustala z nauczycielem indywidualnie.
Uczeń może poprawić tylko test sprawdzający wiadomości i umiejętności do 2 tygodni po teście, pozostałych ocen nie poprawia.
Ocena semestralna i roczna jest wypadkową (a nie średnią arytmetyczną) ocen cząstkowych.
Wystawiając te oceny nauczyciel bierze pod uwagę: aktywność, wkład pracy ucznia,
zaangażowanie w pracę grupy, systematyczność w pracy, możliwości ucznia. Wystawiając ocenę semestralną/roczną, nauczyciel uwzględnia wagę ocen tj. najważniejsze są oceny z testów
sprawdzających, następnie kartkówek, odpowiedzi ustnych i pozostałe oceny.
Zeszyty / zeszyty ćwiczeń sprawdzane są pod kątem zawartości merytorycznej, ale również pod kątem ortografii i estetyki. Podlegają bieżącej kontroli i ocenie.
Progi procentowe na poszczególne oceny:
◦ 0 – 29 % ocena niedostateczna;
◦ 30 – 49 % ocena dopuszczająca;
◦ 50 – 74 % ocena dostateczna;
◦ 75 – 89 % ocena dobra;
◦ 90 – 98 % ocena bardzo dobra;
◦ 99 - 100 % ocena celująca;
Stosowane środki zaradcze w sytuacji zagrożenia ucznia oceną niedostateczną:
1. Indywidualna pomoc uczniowi podczas lekcji lub po zajęciach lekcyjnych.
2. Zorganizowanie pomocy koleżeńskiej.
3. Współpraca z rodzicami / opiekunami w celu uzupełnienia braków.
WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE STOPNIE:
Klasa IV – przyroda Ogólne kryteria stopni.
Stopień celujący – otrzymuje uczeń, który:
1. Posiada wiedzę i umiejętności wykraczające poza poziom wiedzy i umiejętności ucznia klasy 4.
2. Potrafi samodzielnie:
− zaplanować, wykonać i udokumentować proste doświadczenie, obserwację, pomiar,
− odczytywać treści tabel i schematów,
− wyjaśnić proste zjawiska przyrodnicze,
− wykorzystywać wiadomości i umiejętności w praktycznym działaniu.
3. Bierze udział w konkursach przyrodniczych.
Stopień bardzo dobry - otrzymuje uczeń, który:
1. Opanował pełny zakres treści i umiejętności określony w podstawie programowej z przyrody.
2. Potrafi samodzielnie:
− wykonać proste doświadczenie, przeprowadzić obserwację lub pomiar,
− bezpiecznie posługiwać się przyrządami do obserwacji i przyrządami pomiarowymi,
− porównywać cechy budowy organizmów,
− na podstawie opisu cech budowy określić funkcje narządów oraz przystosowa nia organizmów do środowiska,
− krótko wyjaśnić treść zapisu słownego lub rysunkowego,
− planować swoje zajęcia i wypoczynek,
− posługiwać się skalami map, orentować je w terenie,
− planować i prezentować działania, dzięki którym można poprawić wpływ człowieka na środowisko,
− przeprowadzić pomiar składników pogody i udokumentować je zapisem.
Stopień dobry - otrzymuje uczeń, który:
1. Nie opanował w pełni treści i umiejętności określonych podstawą programową z przyrody, ale opanował je na poziomie przekraczającym wymagania podstawowe – dostateczne.
2. Potrafi samodzielnie:
− przeprowadzić obserwację lub wykonać doświadczenie wg podanej instrukcji i udokumentować je,
− odwzorować rysunkiem kształt i proporcje wybranych struktur,
− określić przystosowania podanych organizmów do środowiska,
− zaplanować swój dzień,
− wskazać przykłady zachowań ludzi, które szkodzą środowisku lub je chronią,
− oszacować odległość „na oko”,
− porównywać substancje,
− ustalić skalę liczbową dla rysowanego planu,
− odczytać treść map.
Stopień dostateczny - otrzymuje uczeń, który:
1. Opanował treści i umiejętności określone w podstawie programowej z przyrody na poziomie nie przekraczającym wymagań podstawowych.
2. Potrafi samodzielnie:
− sformułować spostrzeżenia z prowadzonej obserwacji,
− rozpoznać wybrane organizmy w swoim otoczeniu,
− założyć i prowadzić hodowlę rośliny od nasiona,
− poszukać w podręczniku wskazany tekst,
− odczytać informacje z rysunku i schematu,
− zorganizować miejsce i warunki do nauki oraz zaplanować jej czas,
− orientować się w najbliższej okolicy wg obiektów,
− obliczyć odległość w terenie.
Stopień dopuszczający - otrzymuje uczeń, który:
1. Ma braki w opanowaniu treści i umiejętności określonych w podstawie programowej z przyrody, ale braki te nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy w ciągu dalszej nauki.
2. Potrafi pod kierunkiem nauczyciela:
− wykonać prostą obserwację lub doświadczenie i sformułować wnioski,
− odszukać w tekście określoną informację,
− rozwiązać prosty problem o niewielkim stopniu trudności.
Stopień niedostateczny - otrzymuje uczeń, który:
1. Nie opanował treści i umiejętności zawartych w podstawie programowej z przyrody na poziomie koniecznym mimo zastosowanych przez nauczyciela środków zaradczych, a braki uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy przyrodniczej.
2. Nie potrafi wykonać obserwacji i doświadczenia o niewielkim stopniu trudności.
Ocenie podlegają:
1. Wypowiedzi pisemne.
2. Rozumienie podstawowych pojęć.
3. Wypowiedzi ustne.
4. Obserwacje, pomiary, ćwiczenia, doświadczenia.
5. Korzystanie z dostępnych źródeł informacji.
6. Aktywność na zajęciach.
Klasa V – przyroda Ogólne kryteria stopni.
Stopień celujący – otrzymuje uczeń, który:
1. Posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program naucznia przyrody.
2. Samodzielnie planuje i przeprowadza doświadczenia i obserwacje zjawisk przyrodniczych oraz procesów zachodzących w środowisku przyrodniczym.
3. Potrafi wykonać doświadczenie i wykorzystać przyrządy, a także modele oraz wyjaśnić zjawiska i procesy przyrodnicze, wykazując związki przyczynowo-skutkowe.
4. Biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych i praktycznych.
5. Osiąga sukcesy w konkursach przyrodniczych.
Stopień bardzo dobry - otrzymuje uczeń, który:
1. Opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony w podstawie programowej z przyrody.
2. Samodzielnie przeprowadza obserwacje, wykonuje doświadczenia i wyciąga wnioski.
3. Sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami i potrafi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów przyrodniczych w nowych sytuacjach.
Stopień dobry - otrzymuje uczeń, który:
1. Nie opanował w pełni treści i umiejętności określonych podstawą programową z przyrody, ale opanował je na poziomie przekraczającym wymagania podstawowe – dostateczne.
2. Potrafi samodzielnie:
− wykonać prostą obserwację lub doświadczenie na podstawie rysunkowej instrukcji,
− odszukać w źródłach pozapodręcznikowych informacje na określony temat,
− rozwiązywać i wyjaśniać proste zjawiska i procesy przyrodnicze,
− wykorzystywać wiadomości i umiejętności w praktycznym działaniu.
Stopień dostateczny - otrzymuje uczeń, który:
1. Opanował treści i umiejętności określone w podstawie programowej z przyrody na poziomie nie przekraczającym wymagań podstawowych.
2. Potrafi samodzielnie:
− sformułować cel i spostrzeżenia z obserwacji,
− odszukać zadania wg pisemnej instrukcji,
− wykorzystać wiadomości i umiejętności do praktycznego działania np.:
• odczytać treść mapy posługując się legendą,
• wskazać przykłady obiektów chronionych w Polsce,
• ocenić stan środowiska na podstawie wyglądu drzew i liści,
• zapobiegać procesowi korozji,
• rozpoznawać gatunki charakterystyczne dla wybranych ekosystemów, w tym rośliny uprawne, trujące.
Stopień dopuszczający - otrzymuje uczeń, który:
1. Ma braki w opanowaniu treści i umiejętności określonych w podstawie programowej z przyrody, ale braki te nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy w ciągu dalszej nauki.
2. Potrafi pod kierunkiem nauczyciela:
− wykonać prostą obserwację lub doświadczenie i sformułować wnioski,
− odszukać w tekście określoną informację,
− rozwiązać prosty problem o niewielkim stopniu trudności.
Stopień niedostateczny - otrzymuje uczeń, który:
1. Nie opanował treści i umiejętności zawartych w podstawie programowej z przyrody na poziomie koniecznym mimo zastosowanych przez nauczyciela środków zaradczych, a braki uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy przyrodniczej.
2. Nie potrafi wykonać obserwacji i doświadczenia o niewielkim stopniu trudności.
Ocenie podlegają:
1. Wypowiedzi pisemne.
2. Rozumienie podstawowych pojęć.
3. Wypowiedzi ustne.
4. Obserwacje, pomiary, ćwiczenia, doświadczenia.
5. Korzystanie z dostępnych źródeł informacji.
6. Aktywność na zajęciach.
Klasa VI – przyroda Ogólne kryteria stopni.
Stopień celujący – otrzymuje uczeń, który:
1. Posiada wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program naucznia przyrody.
2. Potrafi samodzielnie:
− planować, przprowadzić i dokumentować doświadczenia służące rozwiązywaniu określonego problemu,
− dokumentować doświadczenia,
− oceniać wiarygodność wyników obserwacji i doświadczeń,
− wykorzystywać źródła informacji, odczytywać zapisy słowne i graficzne oraz znaki umowne,
− wyjaśniać zjawiska i procesy przyrodnicze, wykazujące związki przyczynowo-skutkowe,
− w sposób biegły posługiwać się zdobytymi wiadomościami i umiejętnościami w rozwiązywaniu problemów,
− osiąga sukcesy w konkursach przyrodniczych.
Stopień bardzo dobry - otrzymuje uczeń, który:
1. Opanował pełny zakres treści i umiejętności określony w podstawie programowej z przyrody.
2. Potrafi samodzielnie:
− przeprowadzić, ocenić i dokumentować doświadczenia,
− porównywać treści zapisu słownego i graficznego,
− odnaleźć w bibliotece źródła informacji na zadany temat,
− wykorzystywać literaturę popularno-naukową, informacje źródłowe i informacje TV,
− dostrzegać i wyjaśniać zjawiska przyrodnicze,
− interpretować dane przedstawione na wykresie lub diagramie.
Stopień dobry - otrzymuje uczeń, który:
1. Nie opanował w pełni treści i umiejętności określonych podstawą programową z przyrody, ale opanował je na poziomie przekraczającym wymagania podstawowe – dostateczne.
2. Potrafi samodzielnie:
− wykonać prostą obserwację lub doświadczenie na podstawie instrukcji,
− dokonywać charakterystyk i porównań wielkości np. lądów i oceanów,
− posłużyć się rysunkiem, schematem do wyjaśnienia zjawisk przyrodniczych,
− odszukać w źródłach pozapodręcznikowych informacje na określony temat,
− wykorzystywać wiadomości i umiejętności w praktycznym działaniu,
− odwzorowywać budowę komórek obserwowanych przez mikroskop.
Stopień dostateczny - otrzymuje uczeń, który:
1. Opanował treści i umiejętności określone w podstawie programowej z przyrody na poziomie nie przekraczającym wymagań podstawowych.
2. Potrafi samodzielnie:
− wykonać obserwację wg instrukcji słownej i graficznej,
− posługiwać się prostym sprzętem laboratoryjnym,
− dokonywać selekcji obserwacji,
− wykorzystywać tabele, wykresy, diagramy jako źródła informacji,
− przewidywać skutki lekceważenia zasad higieny,
− rozpoznawać przedstawicieli wybranych grup zwierząt,
− właściwie stosować zdobytą wiedzę i umiejętności w praktycznym działaniu.
Stopień dopuszczający - otrzymuje uczeń, który:
1. Ma braki w opanowaniu treści i umiejętności określonych w podstawie programowej z przyrody, ale braki te nie przekreślają możliwości uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy w ciągu dalszej nauki.
2. Potrafi pod kierunkiem nauczyciela:
− wykonać prostą obserwację lub doświadczenie i sformułować wnioski,
− odszukać w tekście określoną informację,
− rozwiązać prosty problem o niewielkim stopniu trudności.
Stopień niedostateczny - otrzymuje uczeń, który:
1. Nie opanował treści i umiejętności zawartych w podstawie programowej z przyrody na poziomie koniecznym mimo zastosowanych przez nauczyciela środków zaradczych, a braki uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy przyrodniczej.
2. Nie potrafi wykonać obserwacji i doświadczenia o niewielkim stopniu trud ności.
Ocenie podlegają:
1. Wypowiedzi pisemne.
2. Rozumienie podstawowych pojęć.
3. Wypowiedzi ustne.
4. Obserwacje, pomiary, ćwiczenia, doświadczenia.
5. Korzystanie z dostępnych źródeł informacji.
6. Aktywność na zajęciach.
