KONKURS HISTORYCZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO
III ETAP WOJEWÓDZKI 11 lutego 2015
Ważne informacje:
1. Masz 120 minut na rozwiązanie wszystkich zadań.
2. Pisz długopisem lub piórem, nie używaj korektora. Jeżeli się pomylisz, przekreśl błąd i napisz ponownie.
3. Pisz czytelnie i zamieszczaj odpowiedzi w miejscu na to przeznaczonym. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
Życzymy powodzenia!
Maksymalna liczba punktów 50 100%
Uzyskana liczba punktów %
Podpis osoby sprawdzającej
Zadanie 1. (0–1 pkt.)
Przyporządkuj po dwie z wymienionych poniżej zasług Kazimierza Wielkiego podanym dziedzinom jego działalności na rzecz państwa.
I Polityka zagraniczna:……….
II Umocnienie obronności państwa:………..
A) Lokowanie nowych miast i wsi.
B) Ujednolicenie monety.
C) Budowa zamków.
D) Zhołdowanie Mazowsza.
E) Otoczenie murami miast.
F) Przyłączenie do Polski Rusi Halickiej Zadanie 2. (0–1 pkt.)
Zaznacz szereg, w którym podane są wydarzenia z czasów panowania Kazimierza Jagiellończyka ułożone w porządku chronologicznym.
A) wydanie aktu inkorporacji Prus do Polski; sekularyzacja państwa zakonnego w Prusach;
zawarcie unii realnej między Koroną Królestwa Polskiego i Wielkim Księstwem Litewskim;
B) zawarcie unii w Krewie; nadanie szlachcie przywilejów w Jedlni i Krakowie; odzyskanie przez Polskę Pomorza Gdańskiego;
C) początek unii personalnej Polski z Węgrami; wypowiedzenie posłuszeństwa zakonowi krzyżackiemu przez Związek Pruski; inkorporacja Mazowsza do Polski;
D) zawarcie przez króla Polski małżeństwa z Elżbietą Habsburżanką; nadanie rycerstwu polskiemu przywilejów w Cerkwicy i Nieszawie; wybuch wojny między Koroną Królestwa Polskiego a biskupem warmińskim, tzw. wojna popia.
Zadanie 3. (0–2 pkt.)
I. Przeczytaj tekst i wskaż poprawne zakończenie zdania.
Dokument 139: Nota Dąbrowskiego do Dyrektoriatu – 9 października 1796 r.
Chodziłoby o formację paru legionów franko-polskich przy armii Rzplitej nad Renem i we Włoszech (…). Te legiony służyłyby za środek i szkołę dla przyszłej armii polskiej(…). Te legiony służyłyby jako korpusy ochotników przy armii Rzplitej Francuskiej.
T. Maresz, K. Juszczyk, Historia w tekstach źródłowych, T. 2, Toruń 1994, s. 113.
W przytoczonym tekście źródłowym Jan Henryk Dąbrowski zwracał się z prośbą do Dyrektoriatu o:
A. utworzenie legionów polskich, jako jednostek armii francuskiej.
B. sformowanie polskiej legii na terenie jednego z państw sprzymierzonych z Francją.
C. sformowanie polskich legionów na terenie Nadrenii.
D. utworzenie legionów polskich w Lotaryngii.
II. Oceń czy zdanie jest prawdziwe czy fałszywe wstawiając znak X w odpowiednią rubrykę tabeli.
PRAWDA FAŁSZ 9 I 1797 r. w Mediolanie podpisano umowę z Administracją
Generalną Rzeczpospolitej Lombardzkiej, która przewidywała utworzenie na tym terytorium legionów polskich pod dowództwem gen. Jana Henryka Dąbrowskiego.
Zadanie 4. (0–3 pkt.)
Przeczytaj uważnie teksty.
Wpisz imiona i nazwiska postaci z historii Polski, którym są one poświęcone.
A. Przez pewien czas mógł uważać się za przyjaciela i głównego powiernika cara Aleksandra I.
W traktacie politycznym pt. „O systemie, którego winna trzymać się Rosja” próbował pogodzić postulat przywrócenia państwa polskiego z wielkością i mocarstwowymi interesami imperium rosyjskiego.
A. Chwalba, Historia Polski 1795–1918, Kraków 2000, s. 229.
………..
B.
Wspierał rozwój polskiego przemysłu i handlu zagranicznego, uzdrowił finanse Publiczne.
Powołał do życia Bank Polski- strażnika finansowej niezależności państwa. Był jednym z autorów planu rozbudowy Staropolskiego Okręgu Przemysłowego.
A. Chwalba, Historia Polski 1795–1918, Kraków 2000, s. 269.
……….
C. Był gotowy do ugody z Rosją za cenę przywrócenia autonomii. Rozpoczął proces repolonizacji stanowisk biurokratycznych. W „Liście szlachcica o rzezi galicyjskiej do księcia Metternicha” proponował m.in. carowi zawarcie ugody-porozumienia i uratowania szlachty przed radykalnymi rewolucjonistami.
A. Chwalba, Historia Polski 1795–1918, Kraków 2000, s. 305, 326.
……….
Zadanie 5. (0–2 pkt.)
Zaznacz zdania zawierające informacje prawdziwe (P) i zdania zawierające informacje fałszywe (F).
A. Pieśń „Jeszcze Polska nie umarła” Józefa Wybickiego podczas powstania listopadowego została uznana za hymn narodowy.
B. Gen. Józef Bem wsławił się jako jeden z dowódców powstania niepodległościowego w Belgii.
C. Romuald Traugutt jako naczelnik powstania przeprowadził reorganizację sił zbrojnych.
Zadanie 6. (0-2 pkt.)
http://www.mhk.pl/wystawy/w-nurtach-historii-w-200-rocznice-smierci-ksiecia-jozefa-poniatowskiego-1
I. Z jaką bitwą jest związana ilustracja ? Podaj jej datę.
A) Bitwa :…………... B) Data (rok): ………
II. Wskaż poprawne zakończenie zdania.
Książę Józef Poniatowski za udział w tym wydarzeniu A) został odznaczony Orderem Virtuti Militari.
B) otrzymał funkcję ministra wojny w rządzie Księstwa Warszawskiego.
C) został mianowany wodzem naczelnym armii Księstwa Warszawskiego.
D) został mianowany marszałkiem Francji.
Zadanie 7. (0–1 pkt.)
Wskaż zdanie, w którym nie ma mowy o zasługach księcia Józefa Poniatowskiego.
A) Uczestniczył w Powstaniu Kościuszkowskim i kierował obroną Warszawy.
B) Osłaniał odwrót armii napoleońskiej z Moskwy.
C) Był jednym z dowodzących w bitwie pod Wagram.
D) Dowodził w zwycięskiej bitwie pod Zieleńcami.
Zadanie 8. (0–2 pkt.)
Wskaż wydarzenie chronologicznie pierwsze (wpisz cyfrę1) i chronologicznie ostatnie (wpisz cyfrę 4).
A) Utworzenie przez Romana Dmowskiego w Komitetu Narodowego Polskiego. ……..
B) Odkrycie przez Marię Skłodowską-Curie i jej męża Piotra Curie pierwiastków polonu i radu. ………….
C) Przyznanie Henrykowi Sienkiewiczowi Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za powieść
„Qvo vadis?” ………….
D) Rozpoczęcie przez Aleksandra Wielopolskiego reformy szkół w Królestwie Polskim.
………...
Zadanie 9. (0–1 pkt.)
Wskaż poprawne zakończenie zdania.
Benedykt Dybowski zasłynął:
A) odkryciem polaryzacji światła korony słonecznej.
B) pionierskimi badaniami fauny Jeziora Bajkał.
C) zaprojektowaniem linii kolejowej w Peru.
D) wyjaśnieniem zjawiska ruchów Browna.
Zadanie 10. (0–2 pkt.)
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenia.
Art.1. Królestwo Polskie jest na zawsze połączone z Cesarstwem Rosyjskim.
Art.2. Stosunki cywilne i polityczne, które jemu naznaczamy, jako też i związki to połączenie ustalić mające, objęte są niniejszą ustawą, którą mu nadajemy.
Art.3. Korona Królestwa Polskiego jest dziedziczną w osobie naszej i naszych potomków, dziedziców i następców podług porządku następstwa, ustanowionego dla tronu cesarsko - rosyjskiego.
Art.5. Kró1 w przypadku swojej nieprzytomności mianuje namiestnika, który powinien mieszkać w Królestwie. Namiestnik podług woli odwołanym być może.
T. Maresz, K. Juszczyk, Historia w tekstach źródłowych, t. 2, Toruń 1994, s. 121.
I. Podaj nazwę i datę wystawienia cytowanego powyżej dokumentu.
A) Nazwa dokumentu: ……….………...; B) Data ( rok):………
II. Wskaż poprawne zakończenie zdania.
Cytowany powyżej dokument opracował A) Joachim Lelewel.
B) Julian Ursyn Niemcewicz.
C) Adam Jerzy Czartoryski.
D) Hugo Kołłątaj.
Zadanie 11. (0–3 pkt.)
Przyporządkuj imiona i nazwiska postaci historycznych do ich zasług.
Lp. Zasługi Postać 1. Działacz i pisarz polityczny i gospodarczy, prezes Towarzystwa Przyjaciół
Nauk w Warszawie, założyciel Szkoły Akademiczno-górniczej w Kielcach.
2. Polityk, pisarz, kolekcjoner i mecenas sztuki, współzałożyciel Towarzystwa Przyjaciół Nauk, minister wyznań religijnych i oświecenia z w Królestwie Polskim.
3. Założyciel fabryki produkującej narzędzia i maszyny rolnicze.
A) Hipolit Cegielski
B) Stanisław Kostka Potocki C) Józef Lompa
D) Stanisław Staszic
Zadanie 12. (0–2 pkt.)
I. Podaj imię i nazwisko postaci przedstawionej na każdym z portretów.
A)……… B)………. C)………….………
II. Wpisz poprawne dokończenie zdania.
„Dzieła (…) to w kwiatach ukryte armaty”, tak powiedział Robert Shuman o postaci przedstawionej na ilustracji: ……….
Zadanie 13. (0–2 pkt.)
Po analizie fragmentu wiersza wykonaj polecenia My z Tobą Boże rozmawiać chcemy,
lecz „Vater unser”* nie rozumiemy i nikt nie zmusi nas Ciebie tak zwać,
boś Ty nie Vater, lecz Ojciec nasz.
*Vater unser (niem.) – Ojcze nasz
http://wolnapolska.pl/index.php/tag/kalendarz-polski-codzienny/polska-mowa.html
I. Wskaż poprawne zakończenie zdania.
Powyższy tekst dotyczy
A) wprowadzeniu tzw. rugów pruskich.
B) walki przeciwko Kościołowi katolickiemu w Niemczech (tzw. Kulturkampf).
C) powołaniu Komisji Kolonizacyjnej.
D) strajku dzieci we Wrześni w 1901 r.
II. Oceń czy zdanie jest prawdziwe czy fałszywe wstawiając znak X w odpowiednią rubrykę tabeli.
PRAWDA FAŁSZ Na rzecz uczestników wydarzenia, którego dotyczy fragment wiersza,
koncertował Ignacy Jan Paderewski.
Zadanie 14. (0–3 pkt.)
Przyporządkuj programom nazwy partii (wpisz odpowiednią literę w drugiej kolumnie tabeli) oraz imiona i nazwiska ich przywódców.
Program Nazwa partii Przywódca ( imię i nazwisko) A. Pierwsza partia chłopska głosząca hasła walki chłopów
o społeczne, polityczne i narodowe wyzwolenie.
B. Program tej partii wiązał wprowadzenie reform socjalnych z dążeniem do odzyskania niepodległości.
C. Głównym celem tej organizacji było kształtowanie nowoczesnego narodu i dążenie do utworzenia jednolitego narodowo państwa.
I. Nazwa partii
A) Międzynarodowa Socjalno-Rewolucyjna Partia Proletariat B) Stronnictwo Demokratyczno-Narodowe
C) Polskie Stronnictwo Ludowe D) Polska Partia Socjalistyczna
II Przywódcy A) Roman Dmowski B) Ludwik Waryński C) Wincenty Witos D) Józef Piłsudski
Zadanie 15. (0–2 pkt.)
Porównaj mapy i wykonaj polecenia.
A) B)
I. Wpisz prawidłowe zakończenie zdania.
1. Walki powstania styczniowego przedstawia mapa oznaczona literą: ………..
2. Walki podczas powstania listopadowego przedstawia mapa oznaczona literą: ………..
II. Wskaż poprawne dokończenie zdania.
Postacią łączącą powstania, do których odnoszą się mapy jest A) Romuald Traugutt.
B) Józef Chłopicki.
C) Ludwik Mierosławski.
D) Jarosław Dąbrowski.
Zadanie 16. (0–2 pkt.)
Zaznacz zdania zawierające informacje prawdziwe (P) i zdania zawierające informacje fałszywe (F).
A. Jan Matejko reprezentował nurt pozytywistycznego malarstwa historycznego.
B. Maria Skłodowska-Curie jako pierwsza kobieta została profesorem Sorbony.
C. Stanisław Wyspiański był wybitnym przedstawicielem polskiego impresjonizmu.
Zadanie 17. (0–1 pkt)
Wskaż poprawne dokończenie zdania.
Aleksander Wielopolski jako naczelnik rządu cywilnego Królestwa Polskiego był A) lojalnym i uległym współpracownikiem cara.
B) zwolennikiem współpracy z zaborcą za cenę ustępstw i reform Królestwa Polskiego.
C) przeciwnikiem współpracy z administracją carską.
D) zwolennikiem walki zbrojnej, podjętej w celu odzyskania niepodległości.
Zadanie 18. (0–1 pkt)
Na podstawie tekstu i ilustracji wykonaj polecenie.
Po ogłoszeniu powstania celem Naczelnika było otworzenie sobie drogi w głąb kraju, w kierunku Warszawy. Przeciwko wojskom polskim nadciągał korpus rosyjski pod dowódectwem Fiodora Denisowa, który miał zamiar zdławić powstanie w zarodku. Doszło do starcia armii polskiej z częścią armii rosyjskiej pod dowództwem Aleksandra Tormasowa.(...) Kościuszko pokonał Tormasowa. W bitwie odznaczyły się oddziały chłopskich kosynierów.
A. Chwalba, Historia Polski 1795–1918, Kraków 2000, s. 709.
http://www.bliskopolski.pl/leksykon/panorama-raclawicka/ http://www.panoramio.com/photo/64868413
Podaj nazwę i datę bitwy, której dotyczy tekst i ilustracje.
A) bitwa: ………..; B) data (dzień,miesiąc, rok): ………..
Zadanie 19. (0–3 pkt.)
Przyporządkuj postaci informację o poglądach wpisując odpowiednią literę.
1. Ignacy Jan Paderewski – ………..
2. Roman Dmowski – ………
3. Józef Piłsudski – ………...
A) Dowodził konieczności powstania wolnej Polski dla dobra Europy.(…) powstająca Polska nie mogła być zamknięta ani w granicach historycznych, ani etnicznych. Domagał się m.in.
Gdańska, południa Prus Wschodnich, Górnego Śląska, Wilna i Lwowa.
A. Chwalba, Historia Polski 1795–1918, Kraków 2000, s. 586.
B) Uważał Rosję za śmiertelnego wroga Polski. Dla niego i jego zwolenników celem nie była trialistyczna monarchia Habsburgów, lecz niepodległa Polska.
A. Chwalba, Historia Polski 1795–1918, Kraków 2000, s. 539.
C) Postulował powstanie Stanów Zjednoczonych Polski, w skład których, poza ziemiami dawnej Rzeczpospolitej, miały wejść Górny Śląsk oraz Prusy Wschodnie
A. Chwalba, Historia Polski 1795–1918, Kraków 2000, s. 580.
Zadanie 20. (0–1 pkt)
Wskaż poprawne zakończenie zdania.
Formacja wojskowa stworzona przez zwolenników Romana Dmowskiego to A) Błękitna Armia.
B) Kompania Kadrowa.
C) Legion Puławski.
D) I Brygada Legionów Polskich.
Zadanie 21. (0–1 pkt)
Wskaż poprawne zakończenie zdania.
Podczas obrad konferencji pokojowej w Paryżu w latach 1919–1920 Polskę reprezentowali m.in.
A) Roman Dmowski i Józef Piłsudski.
B) Ignacy Jan Paderewski i Benedykt Dybowski.
C) Wincenty Witos i Józef Piłsudski.
D) Roman Dmowski i Ignacy Jan Paderewski.
Zadanie 22. (0–1 pkt)
Oceń czy zdanie jest prawdziwe czy fałszywe wstawiając znak X w odpowiednią rubrykę tabeli.
PRAWDA FAŁSZ W 1914 r. w Poznaniu z inicjatywy Józefa Piłsudskiego powstała tajna
Polska Organizacja Wojskowa.
Zadanie 23. (0–11 pkt.)
Panowanie króla Jana Kazimierza Wazy szlachta określała łacińskim terminem Initium Calamitatis Regni co znaczy „poczatek niedoli królestwa”. Uzasadnij prawdziwość tego stwierdzenia, opisując przynajmniej trzy wydarzenia z czasów panowania tego władcy.
………...
………...
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
………
Brudnopis
