KONKURS HISTORYCZNY
DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW
WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO
I ETAP SZKOLNY 20 października 2014
Ważne informacje:
1. Masz 60 minut na rozwiązanie wszystkich zadań.
2. Pisz długopisem lub piórem, nie używaj ołówka ani korektora. Jeżeli się pomylisz, przekreśl błąd i napisz ponownie.
3. Pisz czytelnie i zamieszczaj odpowiedzi w miejscu na to przeznaczonym. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
Życzymy powodzenia!
Maksymalna liczba punktów 40 100%
Uzyskana liczba punktów %
Podpis osoby sprawdzającej
Zadanie 1. (0-2 pkt.)
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenia.
Jego ( Boga) nieskończona łaska sprawiła, iż ten (…), który Go srogo prześladował pokajał się i pozbył (…) jadu przyrodzonego pogaństwa, chrztem świętym zmywając plamę grzechu pierworodnego. I natychmiast w ślad za głową i swoim umiłowanym władcą poszły ułomne dotąd członki spośród ludu i w szatę godową przyodziane, w poczet synów Chrystusowych zostały zaliczone.
T. Maresz, K. Juszczyk „Historia w tekstach źródłowych”, Toruń 1994, str. 84 Rozpoznaj wydarzenie i władcę, którego dotyczy tekst. Podaj poprawną nazwę państwa, którym władał.
A) wydarzenie: ……… władca: ………..
B) nazwa państwa: ……….
Zadanie 2. (0-4 pkt.)
Do wymienionych władców dopasuj kobiety, które zostały ich żonami. Wpisz ich imiona.
A) Bolesław Chrobry 1. Dobroniega
B) Kazimierz Odnowiciel 2. Salomea C) Bolesław Krzywousty 3. Aldona Anna
D) Kazimierz Wielki 4. Emnilda
5. Rycheza
A) ……….. B) ……….…. C) ……..………. D) ……..….……..
Zadanie 3. (0-1 pkt)
Do którego z władców Polski odnoszą się słowa kronikarza niemieckiego, że Bolesław skorzystał z kłótni panów niemieckich, koronując się na hańbę królestwa niemieckiego?
A) Bolesław Chrobry B) Bolesław Śmiały C) Bolesław Krzywousty
str. 3
Zadanie 4. (0-1 pkt)
Wskaż poprawne zakończenie zdania.
W 1135 r. w Merseburgu Bolesław Krzywousty złożył hołd lenny cesarzowi. Pozwoliło to na
A) wysłanie misji chrystianizacyjnej na Pomorze Zachodnie
B) obronę Kościoła w Polsce przed poddaniem go pod zwierzchność niemiecką C) kontrolowanie przez władcę Polski terenów na zachód od Odry
D) wprowadzenie ustawy sukcesyjnej
Zadanie 5. (0-1 pkt)
Zaznacz zdanie, zawierające informację o dokonaniu, które nie było zasługą Bolesława Chrobrego
A) zorganizowanie wyprawy misyjnej św. Wojciecha
B) ustanowienie diecezji podporządkowanych polskiemu arcybiskupowi
C) koronacja na króla podkreślała niezawisłość Polski i jej niezależność od cesarstwa D) wzmocnienie wpływów Polski na Węgrzech i na Rusi
Zadanie 6. (0-3 pkt.)
Przeczytaj uważnie cytaty. Napisz, którym postaciom z dziejów Polski są one poświęcone.
A) Po przymusowym wyjeździe z Polski (…) przebywała w Niemczech. Za zgodą cesarza Konrada II zachowała tytuł królowej. Jej środowisko rodzinne było na tyle wpływowe, że mogło odgrywać dość istotną rolę w kontaktach Kazimierza Odnowiciela z Rzeszą ( …) S. Szczur, „Historia Polski. Średniowiecze.”, Kraków 2002, str. 104
………..
B) Królestwa swego dzielnie bronił. Krzyżacy bowiem, widząc jego potęgę i
przedsiębiorczość, ziemię kujawską i dobrzyńską, które zajęli za czasów jego ojca, na powrót mu oddali i zawarli z nim pokój wieczysty.
S. Roszak, ”Śladami przeszłości” podręcznik do historii kl. II gimnazjum, Warszawa 2013, str. 41
………
C) (…) została koronowana na króla Polski w asyście najprzedniejszych dostojników
Królestwa. Miała wówczas ok. 11 lat i mimo młodego wieku była bardzo wykształcona. Znała łacinę, węgierski i niemiecki, a prawdopodobnie też włoski i podstawy polskiego.
„Poczet władców Polski” pod red. R. Marcinka, Kraków 2012, str. 219
………..
Zadanie 7. (0-2 pkt.)
Zaznacz zdania zawierające informacje prawdziwe (P) i zdania zawierające informacje fałszywe (F).
A. Cesarz Otton III zamierzał utworzyć powszechne cesarstwo, z którym miały współpracować kraje sąsiednie m.in. Polska.
B. Bolesław Śmiały uzyskał zgodę na koronację, ponieważ zachował neutralność w sporze papieża Grzegorza VII z cesarzem Henrykiem IV.
C. Książę Henryk Brodaty wspierał osadnictwo, a także górnictwo i hutnictwo na Śląsku.
D. Kazimierz Jagiellończyk wydał akt inkorporacji Prus do Korony a
mieszkańcom tej ziemi obiecał liczne przywileje polityczne i gospodarcze.
Zadanie 8. (0-1 pkt)
Rozpoznaj postać, której dotyczą ilustracje i tekst.
http://www.dokumentyslaska.pl/.../obraz%2011.html http://www.dokumentyslaska.pl/.../obraz%2011.html
str. 5
Słynęła z niezwykłej pobożności oraz działalności fundatorskiej ( ufundowała klasztor w Trzebnicy), podejmowała misje polityczne.
Ilustracje i tekst dotyczą: ……….
Zadanie 9. (0-1 pkt)
Wskaż zdanie zawierające informację o osiągnięciu, które nie było zasługą Władysława Łokietka.
A) Uzyskanie zgody papieża Jana XXII na koronację na króla Polski.
B) Doprowadzenie do zawarcia przez Polskę sojuszów z potężnymi sąsiadami Królestwem Węgierskim i Wielkim Księstwem Litewskim.
C) Zjednoczenie ziem polskich po rozbiciu dzielnicowym.
D) Wprowadzenie urzędu starosty dla usprawnienia administracji państwowej
Zadanie 10. (0-1 pkt)
Na podstawie informacji zawartych w tekście uzupełnij część drzewa genealogicznego.
Wpisz prawidłowo imiona występujące w tekście i określ stopień pokrewieństwa między wymienionymi osobami a Władysławem.
Roku pańskiego 1381, dnia 21-go miesiąca grudnia, pani Elżbieta, córka Władysława, a siostra zmarłego króla polskiego Kazimierza, starsza królowa Węgier i Polski, na zamku swoim w Budzie przeniosła się do Chrystusa.Nikt nie mógł wyjednać od królowej zwrotu niesłusznie zabranych dziedzictw, ani załatwienia rozmaitych ważnych spraw, gdyż ona wszystko, odsyłała do swego syna, króla Ludwika, król zaś ze swej strony odsyłał do matki.
D. Ostapowicz, S. Suchodolski, D. Szymikowski, „Od Hammurabiego do Fukuyamy”, T. 1, Gdańsk 2010, str. 85.
A)………..………
)………
B)………
…
C)………..………
….
Władysław
Zadanie 11. (0-3 pkt.)
Rozpoznaj wydarzenie, którego dotyczą tekst i ilustracje. Podaj datę tego wydarzenia oraz współczesną nazwę tej powołanej wówczas instytucji.
Przeto My Kazimierz […] postanowiliśmy w mieście naszym Krakowie, wyznaczyć miejsce, na którym by szkoła powszechna w każdym wydziale kwitnęła, a dla przyszłości na wieczne czasy tym pismem jej istnienie zapewnić chcemy. Niechże więc tam będzie nauk przemożnych perła, aby wydawała męże, dojrzałością rady znakomite, ozdobą cnót świetne, i w różnych umiejętnościach biegłe […]. Wszystkim […] przyrzekamy, niżej wypisane artykuły […], nienaruszone strzec i zachować, a w szczególności rektorom […], doktorom, mistrzom, scholarom, którzy by do wzmiankowanego miasta przybyli.
T. Maresz, K. Juszczyk „Historia w tekstach źródłowych”, Toruń 1994, str. 109
Obraz Jana Matejki http://halat.pl/jmatejko.html
http://www.dobra-rada.pl/o…/-cudze-chwalicie-swego-nie-znacie_2583
str. 7
A) wydarzenie ………. data ………..
B) nazwa współczesna ………
Zadanie 12. (0-2 pkt.)
Wskaż wydarzenie chronologicznie pierwsze ( wpisz cyfrę - 1) i to, które jest ostatnie (wpisz cyfrę - 4)
A) Objęcie tronu w Polsce przez Jadwigę Andegaweńską. ……..……..
B) Odzyskanie przez Polskę Pomorza Gdańskiego. ……….
C) Odnowienie uczelni w Krakowie. ……….
D) Wykupienie z rąk Krzyżackich Malborka ………..
Zadanie 13. (0-1 pkt)
Zaznacz prawidłowe zakończenie zdania.
Okres panowania Kazimierza Wielkiego uważany jest za koniec kształtowania się w Polsce:
A. monarchii despotycznej.
B. demokracji szlacheckiej.
C. monarchii stanowej.
D. monarchii patrymonialnej.
Zadanie 14. (0-2 pkt.)
Przyporządkuj przedstawicielom polskiej kultury średniowiecznej wymienione niżej informacje o ich dziełach i dokonaniach. Wpisz odpowiednią cyfrę w wykropkowane miejsca.
A. nagrobek Kazimierza Jagiellończyka w katedrze na Wawelu 1.Gall Anonim B. kronika z XIV w., opisująca panowanie Kazimierza
Wielkiego
2. Wincenty Kadłubek
C. najstarsza polska kronika 3. Jan Długosz
D. kronika obejmująca dzieje Polski do 1202 r. 4. Wit Stwosz
5. Janko z Czarnkowa
A. ………. B. ………….. C. ………. D. ………
Zadanie 15. (0-1 pkt.)
Zaznacz poprawne zakończenie zdania.
W wyniku polityki dynastycznej Jagiellonów władcy tej dynastii w XV w. zasiadali na tronach
A. Polski, Wielkiego Księstwa Litewskiego, Szwecji.
B. Czech, Węgier, Francji.
C. Węgier, Polski, Niemiec.
D. Polski, Wielkiego Księstwa Litewskiego, Czech i Węgier.
Zadanie 16. (0-3 pkt.)
Przeczytaj tekst i wykonaj polecenia.
Ponieważ prawa ogólne i ustawy publiczne dotyczą nie pojedynczego człowieka, ale ogółu narodu, przeto na tym walnym sejmie (…) wraz ze wszystkimi królestwa naszego prałatami, radami i posłami ziemskimi za słuszne i sprawiedliwe uznaliśmy, jakoż postanowiliśmy, iż odtąd na potomne czasy nic nowego stanowionym być nie ma przez nas i naszych następców, bez wspólnego zezwolenia senatorów i posłów ziemskich, coby było z ujmą i ku uciążeniu Rzeczypospolitej, oraz ze szkodą i krzywdą czyjąkolwiek, tudzież zmierzało ku zmianie prawa ogólnego i wolności publicznej.
T. Maresz, K. Juszczyk „Historia w tekstach źródłowych”, Toruń 1994, str. 127 A) Nazwij dokument, którego dotyczy cytowany fragment.
………
B) Podaj datę i miejsce wystawienia tego dokumentu.
data: …………. miejsce: ………..
C) Podaj władcę (imię, dynastia), który podpisał ten dokument.
………
str. 9
Zadanie 17. (0-1 pkt.)
Zaznacz czy zdanie jest prawdziwe czy fałszywe wpisując literę P lub F w trzeciej kolumnie tabeli.
A. Jadwiga Andegaweńska była ostatnim dziedzicznym władcą Polski.
B. Elżbieta Rakuszanka prowadziła politykę dynastyczną na Węgrzech i w Czechach.
C. W okresie panowania Władysława Jagiełły wzrosło znaczenie szlachty w Wielkim Księstwie Litewskim.
Zadanie 18. (0-6 pkt.)
Dopasuj powiedzenie lub pojęcie do władcy, z którym jest związane oraz nazwij wydarzenie lub osiągnięcie, które przyczyniło się do jego powstania.
A. „soczewica, koło, miele, młyn” 1. Kazimierz Wielki B. „daj ać ja pobruszę a ty pocziwaj” 2. Władysław Łokietek C. „ szlak orlich gniazd” 3. Henryk Brodaty
A) ………;wydarzenie/osiągniecie………
B)……….; wydarzenie/osiągnięcie………
C)……….; wydarzenie/osiągnięcie………
Zadanie 19. (0-4 pkt.) Wpisz definiowany termin.
A) Przypadała mu główna pozycja w państwie, sprawował władzę zwierzchnią wobec młodszych książat, prowadził politykę zagraniczną państwa ( podejmował np. decyzje o wojnie czy o zawarciu pokoju) i reprezentował je na zewnątrz; miał też prawo do inwestytury ( przy nadawaniu godności biskupich i związanych z nim dóbr).
L. Trzcionkowski, L. Wojciechowski, „Historia. Podręcznik do gimnazjum kl I”, Warszawa 2013, str. 147
………..
B) Władca traktował terytorium państwa jako swoją własność dziedziczną; mógł nadawać w nim uprawnienia różnym osobom i instytucjom, mógł je dzielić między swych dziedziców.
T. Małkowski, J. Reśniowiecki, „Historia. Podręcznik do gimnazjum kl II”, Gdańsk 2010, str. 12
………..
C) Określeniem tym objęto wszystkie ziemie, trwale należące do państwa polskiego w ciągu jego dziejów, uważano, że król powinien dążyć do odzyskania obszarów przynależnych do państwa, a te, które są pod jego władzą, nie mogą być przez niego uszczuplone ani dzielone.
G. Kucharczyk, P. Milcarek, M. Robak, „Historia. Przez tysiąclecia i wieki. kl II gimnazjum”, Warszawa 2010, str. 20
……….
D) Szczególne uprawnienia polityczne, gospodarcze i sądowniczo-administracyjne
przyznawane w zamian za określone ustępstwa na rzecz króla; władcy najczęściej wyrażali na nie zgodę w momentach, gdy potrzebowali poparcia dla swoich planów politycznych.
L. Trzcionkowski, L. Wojciechowski, „Historia. Podręcznik do gimnazjum kl II”, Warszawa 2013, str. 56
……….
str. 11
BRUDNOPIS
