Jentkiewicz Bolesław

1

IS Z A W A R T O Ś C I T E C Z K I - J:

<r

...

...

... '

d

1/1. R e la c ja j e , b 3 , A w 2 )

112. Dokumenty (sensu slriclo) dotyczące osoby relalora h , / I 5 ^/f

1/3. Inne rńalerialy dokumentacyjne dotyczące osoby relalora J t * J <5,

II. Materiały uzupełniające relację J(, 'B

111/1 - Materiały dolyczące rodziny relalora — -

III/2 - Malerialy dotyczące ogólnie okresu sprzed 1939 r. — *>■

III/3 - Materiały dotyczące ogólnie okresu okupacji (1939-1945) — 111/4 - Materiały dotyczące ogólnie okresu po 1945 r . ---

III/S - in n e ...

IV. K o r e s p o n d e n c j a /i

^ J IpIm m ... Ł . . A ... ...

V. Nazwiskowe kariy informacyjne

2

3

a r c h i w u m Elżbiety Z a w a c k i c J

Relacja o nieżyjącym członku AK

Jentkiewiczu Bolesławie, złożona przez żonę Klarę Jentkiewicz z domu Suchoc­

ką ur. 1.01.1901 r.

zam. 13-200 Nowe Lii a sto Lub poz.

dola wpływu—

Jentkiewicz Bolesław urodzony 5.03.1890r. w Iło­

wym Mieście Lubawskim z ojca Antoniego - urzędnika pocztowego i matki Marianny.Ukończył gimnazjum w No­

wym Mieście. Był kupcem, właścicielem sklepu bławat- nego i obuwniczego do 1939r.Należał do organizacji

"Sokół" i Zrzeszenia Kupców Samodzielnych. Z I- szej wojny światowej - sierżant.W 1939r. aresztowany przez Niemców.Był przez dwa miesiące wieziony koło Olszty­

na.Po powrocie do Nowego, Miasta dalej prowadził sklep pod administracją niemiecką.Pomagał Polakom, bez kar­

tek wydawał buty i inne artykuły, w 1945r. zmarła pierwsza żona /Pelagia z domu Szudzińska/. Drugi raz ożenił się w 1947r. Żona nie potrafi nic powiedzieć o działalności konspiracyjnej męża w czasie II wojny światowej.Bezpośrednio po wojnie brał czynny udział w Komitecie Obywatelskim i był pierwszym starostą z wyboru.Od 1945r. - dyrektor Banku Ludowego w Nowym Mieście.W 1950r. przeszedł na emeryturę. W 1975r.

zmarł. Zona przekazuje do klubu:Krzyż Kawalerski i inne odznaki męża oraz osiem fotografii w tym dwie z

"Sokoła” .

'ii Iłowym Mieście żyje jeszcze siostra Jentkiewicza - Teresa Ostrowska lat 90, zam.ul.1 Maja, która również o działalności konspiracyjnej brata nic nie może po­

wiedzieć .

4

Kelacja o nieżyjącym członku AK

Jentkiewiczu Bolesławie, złożona przez żonę Siarę Jentkiewicz z domu Suchoc­

ką ur. 1.01.1901 r.

zam. 13-200 Nowe Niasto Lub

Jentkiewicz Bolesław urodzony 5.03.1890r. w No­

wym bieście Lubawskim z ojca Antoniego - urzędnika pocztowego i matki Jarianny.Ukończył gimnazjum w No­

wym lieście. Był kupcem, właścicielem sklepu bławat- nego q obuwniczego do 1939r.Należał do organizacji

'•Sokół” i Zrzeszenia Kupców Samodzielnych. Z I- szej wojny światowej - sierżant.»v 1939r. aresztowany przez Niemców.Był przez dwa miesiące wi ziony koło Olszty­

na. Po powrocie ao Nowego iasta dalej prowadził sklep pod administracją niemiecką.Pomagał Polakom, bez kar­

tek wydaweł buty i inne artykuły, u 1945r. zmarłii pierwsza żona /Pelagia z domu Szudzidska/. Drugi raz ożenił się w 1947r. żona nie potrafi nic powiedzieć o działalności konspiracyjnej męża w czasie II wojny światowej.Bezpośrednio po wojnie brał czynny udział w Komitecie Obywatelskim i był pierwszym starostą z wyboru.Od I945r. - dyrektor Banku Ludowego w Nowym

Iieście.'iV 1950r. przeszedł na emeryturę. W 1 9 7 5r.

zmarł. Żona przekazuje do klubu*Krzyż Kawalerski i inne odznaki męża oraz osiem fotografii w tym dwie z

"Sokoła".

V. Nowym ilieście żyje jeszcze siostra Jentkiewicza - Teresa Ostrowska lat 90, zam.ul. 1 .iaja, która również o działalności konspiracyjnej brata nic nie może po­

wiedzieć.

Relację spisano w Nowym i.lieście Lubawskim w dniu 29.01.1988r.

5

kolacja o nieżyjącym członku aK

Jentkiewiczu olesławie, złażona przez żonę M a r y Jentkiewicz _z uomx Suchoc­

ki ar. 1*01*1901 r*

zam* 13-200 iowe s.daato Lut

Jentkiewicz Bolesław urodzony 5.03*1890r. w no­

wym .ideśole Lubawskim a ojca Antoniego - urzędnika pocztowego i matki iarionny.Uko iczył gimnazjum w Jo- wyra „descie* łjył kupoem, właścicielem sklepu bławat- nego o obuwniczego do t939r*Juleżał do organizacji

"Sekcji" i Zrzeszenia kupców Samodzielnych. 2 I- szej wojny ^wistowej - sierżant*.. 1939r* aresztowany przez

iienodw.iiył przez dwa aiesiące wi ziony koło Olssty- na.ro powrocie co Jowego iasta dalej prowadził sklep pod administracją niemiecką*Pomagał Polakom, bez kar­

tek wydawał buty i inne artykuły, i I945r* zmarftft pierwszo żona /Pelagia z domu Szudziuska/. Drugi raz ożenił Bi* w 1947-r* /.ona nie potrafi nic powiedzieć o działalno ci konspiracyjnej m*ża w czasie XI wojny ówiatowej.iiezpośrednio po wojnie brał czynny udział w Comitecie Obywatelskim i był pierwszym starostą z wyboru*Gd 1945r. - dyrektor Banku Luuowego w Iłowym

bieście*.- 1950r* przeszedł na emerytury, f 1975r.

zmarł, ^ona przekazuje do klubuiKrzyi Kawalerski i inne odznaki rayża oraz osiem fotografii w tym dwie z

"sokoła"*

'u iłowym JLeaci® żyje jeszcze siostra Jentkiewicza - Teresa Ostrowska lat 90, zam*ul.1 łaja, która również o działalności konspiracyjnej brata nic nie może po­

wiedzieć *

Relacją spisano w Jowyra deścic Lubawskim w dniu 29*01.1 )83r*

6

7

D o l o 3 law J e n t k i e w i c a

j.i O i a s G O —. L i O .

i<owa—ITiau Lu u a . l o . C o . 1 9 7 J

Jako b. przewodni czący Polskiego 1-Icmitetu Cbywatelakiego którego członkiem był również Ob. Ecminik Pater, i jako b .^starosta

powiatu lubawskiego w roku 1S45 oświadczam co następuje:

V chwili wyzwolenia iłowego Miasta Lubawskiego spod okupacji hit lei rowskiej PKO objęło władzę w mieście obsadzając wszystkie urzędy

ludźmi zaufanymi. O wystawianiu jakichkolwiek angażów wtenczas nie myślano, wystawiając tylko legitymacje służbowe polsko-

rosyjskie. Pierwszym urzędem w powiecie było Starostwo, w którym pracował Gb.Dominik Pater w/g legitymacji z dnia 15.11.1945^ a faktycznie już z dniem 21.1.1945r. G-dy z dniem 1.7.1345r została utworzona Komunalna Easaa Oszczędności powiatu lubawskiego,ktora była składową częścią Starostwa Ob. Pater Dominik przeniesiony do pracy tamże,jako były pracownik bankowy. O tak zwanych

papierkowych przeniesieniacn nie myślano, iiajważniejsze by praca w pierwszych tygodniach wyzwolenia szła sprawnie. Stąd też podawa nie przez Ob. Patera Dominika czasu pracy w Starostwie do 3o.IV.

1345r, zaś w EZO do 31.^.1945r jest słuszne i ciągłość pracy zachowana.

KKG nie mogła wystawić zaświadczenia,że pracował od 15.II.1945r skoro została reaktywowanaa dopiero 1 .7.1945r i za ten czas EKG wystawiło świadectwo.

Już później następowała normalizacja i właściwe wystawianie dokumentów.

Ha 1-e^SttysJaęji z dnia 15 II lS45r -jest mój podtds.

'fe s '— — ^{/> c i ~ >}

h j f Solesław/tfentkiewica/

Ić*:'. Stwierdzam własnoręczność podpisu

' V - \

: Ob. Bolesława Jentkiewicza*

Nowe Miasto' Lub.dnia 20.VIII.1973rV

Kierownik Referatu Ogólno -f Jiiiiin^btrsoyjnego

/ Urszula Radziszewska /

8

9

10

11

Jentkiewicz Bolesław ps. „W ładysław ” (?)

(1890-1974), km dt Obw. A K Now e M iasto^/f /j

Lubaw skie.

U rodzony 13 V II 1890 r. w Nowym M ieście Lubaw skim ; syn A ntoniego, u rzęd n ik a pocztow e­

go i M arianny z d. Bożeńskiej. W 1905 r. ukończył 4. klasę progim nazjum w Nowym M ieście Lubaw ­ skim. Po trzyletniej nauce w latach 1908-1912 pracow ał jako pom ocnik handlowy. W 1912 r.

został pow ołany do czynnej służby wojskowej. B rał udział w I w ojnie światowej, skąd w rócił jako in­

w alida w ojenny (sztywny prawy staw barkow y). O d 1920 do 1927 r. pracow ał w W ydziale Powiatowym w Nowym M ieście Lubaw skim . W latach 1928- -1 9 3 9 był kierow nikiem sklepu obuw ia i teksty­

liów. O d 1933 do 1939 r. pełnił funkcję członka Z arząd u B anku Ludow ego. W la­

tach 1933-1938 był członkiem R ady M iejskiej z listy Stronnictw a N arodow ego. W lipcu 1936 r. został zatw ierdzony na stanow isko w iceburm istrza N ow ego M iasta Lubaw skiego n a pięcioletni okres. D ziałał aktywnie w organizacjach społecznych jako prezes lub w iceprezes w Zw iązku Inw alidów W ojennych R .P., Tow arzystw ie Kupców Sam odzielnych, Tow arzystw ie Śpiewaczym „ H arm o n ia”, Tow arzystw ie Gim nastycznym „Sokół”, Parafialnej A kcji Katolickiej.

W czasie okupacji pracow ał jak o sprzedaw ca w firm ie niem ieckiej. D a ta i o k o ­ liczności zaprzysiężenia nie są znane. K o n tak t konspiracyjny utrzym yw ał z p rz e d sta ­ wicielem In sp e k to ratu B rodnica o ps. „W ładysław ”. W spółdziałał ze Stanisław em Leskim, powiatowym referen tem bezpieczeństw a i wywiadu O D R i B ern a rd e m Piotrow skim , kierow nikiem pionu wojskowego. P raw dopodobnie był też in fo rm a­

torem Józefa G russa ps. „Stanisław ” — szefa wywiadu KO P om orze. Zainicjow ał przekształcenie nieform alnej sam opom ocy charytatyw nej w zorganizow aną opiekę społeczną, k tórą kierow ał K onrad Skibowski. Pośredniczył w załatw ianiu sprawy zaopatryw ania w artykuły żywnościowe zgrupow ania partyzanckiego In sp ek to ratu AK Brodnica „Sprężyny” przez M arcina G raszka ps. „R ybka”.

25 I 1945 r., w czasie narady u radzieckiego w ojennego k o m en d an ta m iasta przedstawił negatyw ne przejaw y i skutki kilkudniow ego bezrządu i zaproponow ał powołanie na zebraniu m ieszkańców K om itetu O byw atelskiego, zarządzającego m iastem do dnia przybycia pełnom ocnika w ładz polskich. 26 stycznia nowom iesz- czanie powierzyli m u stanow isko przew odniczącego Polskiego K o m itetu O byw atel­

skiego. W ostatnich dniach stycznia 1945 r. N K W D przeprow adziło w jego m ieszka­

niu szczegółową rewizję. O d 9 II do 7 III pełnił funkcję pierw szego pow ojennego starosty powiatowego. (Był to okres w alki w P rusach W schodnich, wywożenia am u­

nicji z lasów rakow icko-radom iańskich i łąkorsko-biskupieckich, grasow ania luź-

12

nych g ru p radzieckich). D o końca lu teg o 1945 r. w czasie spotkań z akow cam i w m ieszkaniu ks. Łaniew skiego u stalał podstaw ow e k ieru n k i działania w zakresie obsady personalnej, spraw adm inistracyjnych i gospodarczych m iasta. W ciągu kil­

k u n a stu dni pow ołał do życia we wszystkich gm inach aktywnie działające obyw atel­

skie w ładze z w ójtam i na czele. U aktyw niał placów ki O chotniczej Straży O byw atel­

skiej. Spow odow ał zabezpieczenie zboża w poniem ieckich gospodarstw ach, ochronę młynów, zlewni m leka przed dew astacją, w prow adził dystrybucję żywności. U łatw iał m u to fakt, że w niektórych gm inach przetrw ały placów ki AK, których członkowie nie ujaw nili się po wojnie na mocy decyzji Km dy O bw odu A K podjętej 9 V 1945 r.

O d 1 V I 1945 r. do 1951 r. pełnił funkcję kierow nika B anku Ludow ego w Nowym M ieście Lubawskim, a następ n ie likw idatora i re fe re n ta kredytow ego.

W 1958 r. przeszedł na em eryturę. Z m arł w 1974 r. w Nowym M ieście Lubawskim . O dznaczony Srebrną O dznaką Izby R zem ieślniczej i O dznaką Polskiego Zw iązku Zespołów Śpiewaczych (przed w ojną), K rzyżem K aw alerskim O rd eru O d ro d zen ia Polski i O dznaką za Zasługi dla PC K (po w ojnie).

Ż o n a jego K lara z d. Suchocka, nauczycielka języka polskiego, w spólnie z Zofią Staw icką w pierwszych dniach w rześnia 1939 r. uratow ała od spalenia część księgozbioru TCL. Prow adziła tajne nauczanie, a p rzed e wszystkim udzielała p orad m etodycznych rodzicom prow adzącym dom ow e nauczanie.

AP AK, T.: Jentkiewicz B. (rei. żony Klary spisana przez Z. Muchlińskiego, odznacze­

nia), Kujawski J., Piotrowski B., Pomorski J. (oświadczenie); K o r e c k i A., Bank Spół­

dzielczy w Nowym Mieście Lubawskim 1893-1993, Nowe Miasto Lubawskie, 1993, s. 45, 102-103; Nowe Miasto. Z dziejów miasta i powiatu, pod red. W i t k o w s k i e g o Z., Olsztyn 1963, s. 134-135, Nowe Miasto Lubawskie. Zarys dziejów, pod. red. W o j c i e ­ c h o w s k i e g o M., Nowe Miasto Lubawskie, 1992, s. 172,181,185, 200, 258, 345.

I

Jan Kujawski

13

14

15

J a n K u j a w s k i C l b Z t j n , 1 6 m a j a 2C0C r e k u .

1 0 - 1 4 0 O ls z t y n

Pr._{U - '}

F u n d a c j a

, A r c h . i w u i : . P o m o r s k i e A r m i i K r a j o w e j ” W i e l k i e G a r t a r j 2 8 7 - 1 0 0 T o r u ń

• ' p ł y n ę ł o dni a

,,

D z i ę k u j ę z a p r z e s ł a n y m i „ B i u l e t y n * .

P r o s z ę c p r z e s ł a n i e m i z a z a l i c z e n i e m p o c z t o w y m n a s t ę p u j ą c y c h w y d a w n i c t w : 1 . 1 . J a s z c w s k i , O k r ę g P o m o r s k i A r m i i K r a j o w e j P o d o k r ę g P c ł u d r i o w o - W s c h c d n i - 1 e g 2 . Tom XX - F o l s k i e P a ń s t w o P o d z i e m n e n a P o m o r z u 1 9 3 9 - 1 9 4 5 , - l e g z .

3 . Tom X X V I I - P o l s k i e P a ń s t w o P o d z i e m n e n a P o m o r z u , r o d r e d . G . G ó r s k i e g o - 1 e g z . U p r z e j m i e p r o s z ę o p o d a r i e m i d a t \ m i a n o w a n i a p o d p o r u c i n i k i e m e s i a s u w e j n y B o l e s ł a w a J e n t k i e w i c z a , k o m e n d a n t a GTbw odm AK Nowe M i a s t o .

Z p o w a ż a n i e m

/

16

* ’’ ’ \ • ■’• *:-ir /\ j -j y‘ >:?f ** ■*,

■ : < Jan Kujawski

; > - £ 4 ^{V K ]} / rO^t ' ^{• ^}

I 1 0 - 1 4 0 O l s z t y n

■ , ■ , • . ..

' 1 i : •'

Szanowny Panie!

■> .

• v.f ’ \ . • ‘ ; - •/

Zgodnie z prośbą1 przesyłamy w z a ł ą c z e n i u w y d a w n i c t w a - F u n d a c j i :

1. "Polskie Państwo Podziemne na Pomorzu"-t.XX,

. . . ' _ ’ - ’ V: '.J,/ '«•...'

2 .“Polskie Państwo Podziemne na Pomorzu " p o d r e d . G . G ó r s k i e g o

t .XXVII

Jednocześnie informuje, i& niestety nie mogę p o d a ć P a n u d a t y

ji mianowania Bolesława Jentkiewicz na stopień " p o r u c z n i k a c z a s u

wojny", ponieważ nie posiadamy takiej informacji; b r a k j e j w aktach osobowych.. Dysponujemy aktami K o m e n d y O k r ę g u AK P o m o r z e ,

ale uzyskanie odpowiedzi na Pana p y t a n i e w y m a g a w i e l u

konfrontacji dokumentów. Wyjściem z sytuacji m o ż e b y ć C e n t r a l n e

Archiwum Wojskowe w Rembertowie.

Zapraszam także do naszego Archiwum.

; Vj

,1 ^{■ x ' ;; .}

Łącze ^serdeczne pozdrowienia.

z ...

•■ Ella Skerska

.:t.' dokumentalistka Fundacji Archiwum Pomorskie AK w Toruniu

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

AĄ

JENTKIEWICZ BOLESŁAW BRODNICA

AK Kmdt Obw, AK N .M .L u b . przez cały okres okupacji.

Inwalida wojenny (sztywny prawy staw barkowy), z zawodu kupiec, prezes "Sokoła", działacz społeczny Często kontaktował się z lek. z N .M .L u b . Bernardem Piotrowskim, kierownikiem pionu wojskowego w/w obw.

Spotykali się na ulicy i w ślepie ubuwniczym, gdzie Jentkiewicz pracował. Jentkiewicz mówił, że przyjeżdża do niego z Brodnicy "Władysław". Przy spotkaniach

obowiązywało hasło i odzew. Ponadto Jentkiewicz miał

"kostkę", którą zobowiazany był każdorazowo pokazywać.

Kto dostarczył hasło o "kostkę", Piotrowski nie wie.

Piotrowski spotykał sie w czasie okupacji z k s . Manthay, który pochodził z Brodnicy i czasem

przekazywał pieniądze Jentkiewiczowi, który z kolei jako pomoc przekazywał je Dzięgie1ewskiemu i sędziemu Pomorskiemu.

Do Jentkiewicza do sklepu przychodził mężczyzna

"Stanisław" [Józef Gruss? - szef wywiadu KO AK Pom.] i omawiał z nim sprawy administracji powojennej. Miał to być "dowódca wyższej rangi".

T. Piotrowski Bernard, Insp. Brodnica, M-7, I/i/lv, 3.

31

32

33

J E N T K I E W I C Z B O L E S Ł A W

AK B R O D N I C A

Członek grupy nowomie j ski cb. AK-owców, którzy jako Polski Komitet Obywatelski uczestniczyli w

pertraktacjach z radzieckim wojennym kmdtem miasta po wyzwoleniu N ,M .Lub. Komitet tworzyli: Bolesław

Jentkiewicz, Jan Kujawski, Stanisław Leski,

ks . Władysław Łaniewski, lekarz Bernard Piotrowski.

Tłumaczem był Bryła.

T. Piotrowski Bernard, Insp. Brodnica, M-7, I/i/4.

34

35

36

37

38