/ /
D I G N I T A T E M
S C H O L A R C H A L E M ,
VNANI MI BVS
PATRVM PATRIAE
C O N S C R I P T O R V M S V F F R A G I I S ,
VIRO
g en er o so, a m plissim o a t q v e
CO NSVLTISSIM O D O M IN O ,
DOMINO
ESTO
— A _JSL_ £
CENSO RI E T CIVITATIS ET TYPOGRAPHEI
D I G N I S S I M O ,
A . R. S. M D C C L X I . D. X V I I I . M A R T I I
COLLATAM,
M V S A R V M E L B I N G E N S I V M
P A R A R I V S
I A C O B V S W O I T , Prof.
GRATVLANS,
A nni I S 9 S > caujFa Oymnafii Communis in Pruffia alicuhi aperiendi,
recenfet illufiratque.
E L B I N G A E ,
L I T T E R I S N O H R M A N N I A N I S *
w»s
Giig 1 <3^f9
■| J L _ J o0 i itterarum fcientiarumque incrementa, a primis inde temporibus, innatas p r v s s i a e p r i n c i p v m jure dici delicias ; nemo nifi annalium patriae rudis ibit
^ negatum. Certo enim certius hi Mufarum Marce- p .e? c° n v i & i , innumerabiles ex reda juventutis inftitutione in rem-.
q lcarn redundare utilitates, tantoque meliores olim fperari cives?
p ac.° m^lior setatis juvenilis praeceftit formatio : omnem omni tem- fe e 111 Pl*omovendis ftudiis collocarunt operam. Quamobrem njodo
^ Piatos in civitatibus litterarum adornare laborarunt L u d o s , eorun- etTlque numerum ftatumque florentem fucceflu temporum magis ma-
q ^Ue augere; modo iteratis faepius vicibus in commune confuluerunc*
. 0lT»mune quoddam Gym nafium , vel Academiam confociatam Pruflias tra limites inftaurare,
~ T a c e o jam, primaeva Ordinis T eu to n ici, Prufliae Dominorum,’
scoria repetens fecula, Anfehmm Epifcopum Varmienfem primum, ann° x2 5 1 cum Equitibus Marianis Elbingge pacifcentem inter alia,
^ag iftros fcholarum in fuis duntaxat locis inftituant. 0 7'aceo u^Um litterarium, Elbingse feculo nifl forte jam tertio, quarto tamen j rt® poft decimum florentem. 2) Siquidem relatum legimus, eundem Clneres paulo ante red arum a. 1 92 2 reftauratum; 3) a. 1 985
<1 i no vo
U I l
n o vo incendio ex parte Iaefum denuo reparatum, 4) atque quadricfl- nium ante deflagrationem modo di&am h. e. a. 1 3 8 1 d, 8 Sept. Lyc^JJ111 Cathedrale Regiomonti ad noftri exemplar fuijfte exflru&um, 5) ceo Heinr. Tufenemm Supremum Ordinis T eutonici Marefchallu111 eundemque Commendatorem Regiomontanum a. 1 3 3 9 W e lavie n ^ llS plenariam concedentem libertatem, fcholam intra urbis pomoeria clytam, idoneo & litterato V iro (ut Privilegii fonant verba) c° !l ferre, 6) Et quis tandem foret finis, (i fubfequentia pererrans fecu^’
ad tempora defcenderem repurgatorum per b. Lutherum facro*1111*1' T o tid e m fane mihi occurrerent Sapientiae recenfendse Officinas, <la0t Pruffia univerfa com plebitur, urbes, oppida, vicosque.
1 ) Fiid. a Dreger Cod. Diplom. T . I. N o. 2 2 1 . pag. 3 3 1 fq.
2) Mentionem hujus injecit Gottfr. Zam clius, vivum Elbingae Archivum , Tn nofl? ^ comio Elbingae Hieronymi Falconii MSt. non Fratris Chriftophori Falconi' vr»
exprerto adjeftis, fequentibus : S)icjV(? ^fpffer Deilt flUetl 3u nfet’f)0f/
«Orti. £>einr. £ o rn g OBittfraucn roelcfieg fc&einc* init Der cine © o& nung gew fen jn fup», i|t Scc. 1 3 0 0 Die (gfawfc&ulc gcfoefai.
3 ) Fragm. M St. Incerti sutoris.
4) Sigm. Meienreis Fragm. MSt.
5 ) grleuterfe« Vmiffen t . iii. n o . io . p. 3 5 5 . © an . £cin r. 5IrnoI& £i|?orfc ^
^onig^. 3lcflDemii’ /Part. I. p. 3.
6 ) 2ut>. Stcinf). »on V e r n e r gefammlefe Sftadjridjfen ju r (£rganjung Der un& ^olnifcfKn ©cfcljic&te, V o). 1. No. 3 . p. 1 1 8 fq.
Relinquo etiam inta&as diverfas viciflitudines, quas tempoi'uf?
injuria Seminarium illud Scientiarum fuit expertum, quod Culm^n in civitate Seculis X I V . X V & X V I mirum quantum , per angu^
tamen temporum fpatia excelluit, modo Academiae, modo Schoty modo G ym nafii, induens formas. 7) Nec attingo faluberrimas <\f' d e m , aft in catfum cedentes Statuum Ordinumque Pruffiae delibera^0' nes publice inftitutas, de Schola Provinciali vel Elbingae vel B ^ 5' bergae aperienda, 8)
6% J> Sg F
? ) & a n h o i i i R ir(8<n5i|ii)tif p. i g 6 & 1 0 5 8 . Gottfr. Zamelii Comment. de Scho*
p S ^ r u.s . ^ rl]^ ’ 3e* £)• Academiae prim um , dein & Gymnafii Culmenfis ia J } ' ia.> MSt. & inftar omnium Joh, Dan, Hoffm anni, Collegae conjutv . 5 j[lltimat,® n 3?ntfj<? 511 £ u lt n , ttttiien i)cg bafclljt! 910. 1 5 5 4 neu aufge*
vSpmnajit / tuolnt) in t>cn bctygefugtcn IfrUfatcrungfn tsie ©rfcfjidtfe uni? £>ic p^ tcrfrtie Der t)or(rgcn ©djuler? fur* befcftricben tt>cr!3cti/ autographum dignum
auc quod exferiptum cum litterario communicaretur orbe.
Gottfr, Zamelii Comment. de Scholis illuftribus PrulTia:. MSt,
Cq r ad novifilmas venio trium Majorum Civitatum
^r| i t i o n e s a. 1 5 9 5 Mariceburgi inchoatas, Gedani Menfe Decem- jr, continuatus, nunquam vero pertextas ad f i nem, de Gymnafio t e r ?IUn^ a^cu^ aperiendo > quarum quantum ego quidem n o vi, unus th ^ ntc^*us) V ir Confularis G ed. deque hiftoria patriae immortaliter
~ 'tus, fecj brevibus & quali in tranfltu injecit mentionem. 9) vero mihi haud ita pridem forte fortuna, feriptum quoddam rti^ f rdphum , infi goitum A $ a in caujpi Gymnafii communis in BoruJJia n 1 aperiendi perluftrare. Quare haud credo fruftraneum me fa- c0rp| m ^ k o re m , (1 epitomatoris jam fungens vice, potiffima illius f o r a b o capita, infperfis fcitu neceifariis ex ejusdem temporis
9) ©offfr. gcnpkp (Bcfdjicljft Der grtiiDe/ unfrr Der Styjimmg Sigism. III.
P- 2 1 4 fij.
a j Primam faluberrimo huic incepto praebuit occafionem Synodus, a(/ jC° c°ngregationis, Thovunenfis dicla, ac a Diffidentibus in Polonia, bP U 0 paulo ante anno inftituta. IO) Haud poltremum in illa deli- atl°num fuit momentum, rei fcholaftica? in Polonia emendatio, * 0 jn dm etiam Evangelicorum ex Pruffia eadem in Synodo praefentium ri ^ lnuntio maxima commendarunt emphafi, 32) eandemque in litte- C a/^ ^ ai°res Prufliae Civitates paulo poft datis gravius adhuc incul- Qj nt* *3) Id quod etiam in animis bonorum P r u f e eos excitavit u*os? u t om nibus poftea d u ceren tu r cogitationibus pia haec vota
a i a c
F I
ac defideria quantocius effe&ui dare. Anteflgnanum vero toto hoc°e in negotio obtulit fe Heinvicus Strobandt Praeconf Thorun. poft etiam maximus. Ipfe enim cum Delegatis civitatum Pruffia? ad 0°^
yentum generalem d. 9 Junii didi faepius jam anni Mariaeburgi cee' brandum congregatis, Sermonem protrepticum Cal. Ju n ., ut in ejusdem legitur, communicavit, de adornando Gymnafio com m un^
Pruffiae oris, qui Articulum J. A d o ru m jam percenfendorum vit. 14) E x quo fatis, ut mihi quidem videtur, patefcit, Deputat^
hofce data opera atque ex compofito aliquot antecipafle dies terinifU ^ Conventus generalis, ut nimirum fibi reftaret tempus ad deliberati0 nes hafce rite & eo fecretius, ut Strobandtius cavit, infticuefld3' Sedecim hicDifcurfus comprehendit paragraphos, nihil nifi pium que^
c}am & vere heroicum in religionem & Patriam fpirans zelum» J!
gumentisque ut inftitutum hoc Delegatis perfuaderet refertus pon^e|1 maximi. Inprimis vero illis, ut monui jam, commendat filentiuifl»11 confiiia haec faluberrima ftatim fub initium ab adverfariis vel te#*
rentur, vel peflundarentur in totum.
1 0 ) Haitk. 1. c. p. 8 9 7 fq. Lengn. 1. c. p. 19 3,.
1 1 ) Id. 1. c. Docum. N o. XXXIII. p. 1 1 0 ,
1 2) Ibi J . Docum. N o. X XX II. p. g 6 . Item p. 1 2 9 . 1 3 ) Cir. loc. Docum. No. XXXV. p. 1 39 .
?4) J Pfa infcriptionis verba fic fonant, £rn. 6cfari($ 0frobflnbf^ Difcours DD»
}uoa eiaei’ gc.iimnea ©cl)ule in |)rcii|Jm Ao. 15 9 5 . Ad quos vero is fuerit dir^l fequentia docent: §)(tt Sfremjletl, «Jto&IJI&afMl, dfclwcn, ^oblwdkn l SKarienburg, 21baefanf>fen fcr Itonitjl. <Preu&ifcfKn ©fatite, Sjjimi, (Sibina, OT*!
SJ&artenburg, ©rau&eni, SOKrn, u»b iwofdben (H’n«c{;bamn Sfeiroauttrii/ ^ '^rifgfnjiigcji p m n uui> kfo/iDern (jutm greunjDtfi?.
Adjecit exhortationi huic aliud fcriptum, praenotatum S01^
cupita deliberationis de aperiendo novo ludo litterarum. Brevibus h°C conceptum leramatibus, novem conftat partibus, quarum q u a ^
r n h ^ rtita eft, agens vel de Inftitutione Claffica vel Academia, ubi ad jj3?? ^Pe&antia figno feparato funt notata. Ex quo fequi mihi videtur >
e<r Iasa^hucdum haefifle Civitates, utrum Gymnafium an Academiam inftauraturi- Poftremo fimilibus lemmatibus perbrevem fubne- fcpilogum, Requifita adumbrantem partim interna, partim externa*
. Quem vero Confultationes has Mariceburgi habuerint fucceflum»
4uousque procefferint, ex defedlu documentorum allerere haud p . e°* Id tamen ex fequent ibus certum fatis, convenifie ibidem inter 1Vltatum Internuntios, Confilia haec propediem alicubi continuare*
Qvtlculus enim II. A&orum fequentem in fronte gerit infcriptionem : y P lta futura Deliberationis de Gymnafio communi alicubi aperiendo»
° cUm Vero hujc negotio deftinatum Gedanum fuiile, Pruiliae nos
^ftiores facit T acitu s, Lengnicbius *5) emendandus tamen ubi affir- i ^ C(>nfilia haec gymnaftica Gedani primum Decembri menfe fuifle ibCl0ata, ubi modo addu&a evincunt, non inchoata fed continuata j ern fui (Te. Dubium A rt. hic II. relinquit L e p o r e m , quis Capitum
.0rum iit autor. Quodfi vero Art. III. huic jungimus, exprefle intelli- j)Inus> utrumque M. Uldaricum Schoberum Gymnafii T h o r. ea aetate
^ ° le&orem vel Conredlorem elaboraile, & quidem Strobandtii auto- ul)tate- Brevi enim prooemio huic A rt. III. praemiflo Schoberi nomen
^ cum die traditionis capitum eft adje&um, nempe d. 22 Sept.
£ ° ‘ 55. Rubri verba autem edocent no s, dicatum Viris Ampliffimis rK Henrico Strobandtio Dno. Stanislao Scbultzio. 16)
15) j. c. p. 2 1 4 .
1 6 ) Hunc matricula Conf. T hor. nominat 6 f(R *eI ad annum fitpe di^um &
dubio procul eadem cum hoc Stan. Scbultzio eft perfona, quippe forte ex inufitato Schulff nomine > per mutilationem vulgi Schultz fa ftu m , dum hodie auhuc vidua nata SchulfEa Thorunii cft fuperftes.
& E x quo hsec ego colligo. Primum, eundem hunc Schoberum II, eile autorem. Namque his ipfum orditur verbis: “ Uni*
“ verfus
VIII
il verfus coetus fcholafticus in duo genera authore Siurmio diftribuitj1 >
<£ quorum alterum pueritiae eft: quod neceffarias perpetuasque
«aufcultationes, alterum adultos aetatis, quod publicas liberasq
«requirit, Jam cum de pofteriori capita quaedam obiter confcrlP Vdifquifitioni inteliigentium virorum fubjecerimus : de pnorl ^
“ praefentia mutato rerum ordine dicendum eft. „ T u m id deduco, A rt. II. SeSHonem L Capitum Deliberationis effe, ' vero Sech IL Deinde & hoc ex allatis repeto, A rt. II, brevi IIL hifce Litterarum Statoribus fuiile traditum. Prooemium ® nim paulo ante commemoratum, fequentibus incipit ver ^
“ Quod mihi in mandatis dediftis Patroni chariffimi, feci n011. ? a,
« feci. Qui enim potuerim his tam paucis horis, q u s mihi * [Qf
«tatione proxima funt relictae. „ Denique non erraturum me ipe ^ fi Strobandtium primum totius operis dicam autorem ac motoie quippe ejusdem autoritate haec Deliberationis Capita tempore ^ medio inter Conventum Mariaeburgenfem & CongreiTum Gedane11^
fuere adornata. Com plebitur autem A rt, II. fummatim paragrapjj^
C X X X l l l , ex quibus triginti priores generaliora continent:?nonM ^ mnafium Commune concernentia, una cum pathetica exhortari°llCj ut confultationes has forti & intrepido fufcipiant animo. ReljQ13^
in duo divifit Capita, quorum primum de Infiitufione litterato, fiere a g it , in fpecie de /copo, forma3 tempore ac operarim Par^*lC'jn*, tam generali, quam fpeciali, & quidem a^que in Gy mna fio ac in % s 4ema inftaurandis, in altero ad Media pergit, quibus finis prop sflequendus h. e. Gymnafium ipfutn c f Perfonas adjungas, partti11 Gymnafium pertinentes, q u i , nempe ipfius ex m e n te , funt SchoU^
tres, Vifitaiores totidem, Praeceptores Cl affici undecim, exceptis grapho Z? Lingu& Polonic# Magi/his, £r Famulis duobus, praetere3
centes publici, in Primis duobus Ordinibus numero oBo ; partim conferentes, Civitates nimirum PruJJice B J Poloni liberos in hunc ^ dum transmittentes ; porro de Sumtibus ipfis ad Gymnafium aqu? ,1C ^ Oeconomiam neceffariis, qui dufta fumma fuerunt 4 0 0 0 flor.
: . , ‘ c
IX
^ rncn’ quae difcentes ex propriisr O e co n o m o , fingulis feptimanis, r° viclu pendent, nempe Indigena i o grofT. & Exteri 20 gro(T.
(] Aclorutn A rt. ///. f. Se 81 io altera Capituvi Deliberationi i res 1Cei ^rev^ us portionibus ed confignatus, ex quibus viginti prio- exci^'aSa° C^0neS cluast^arn ^uc facientes tradunt, quas novem aliae P!L!n t , fuppeditantes Generalia quaedam omnes in univerfum Clajfes
^ wgenti a } tandemque fequuntur, quee circa quamlibet ClaJJim (qui- v mente rua denarium affignat numerum) in fpecie funt obfer-
nda» fimilibus politionibus modo pluribus, modo paucioribus.
f Jam ad A rt. IV. A dorum Gym nadi venio, nihil habentem in ' ° nte> quod de argumento illius nos faciat certiores, ex fubfcri- tet^ ne tamen perfpicimus DoSi. Jaccbum Fabricium, Re&orem tum
^ PorisGym n.Gedan. illius efle autorem, eundemque fuo & Collegae
^ .etyi Lofii vel (ut Praetorius in Athen. Gedan. eum appellat)
^en ^eni ° ris C on red oris nomine perfeciffe. Quod vero ad argu*
. ex capite & calce difeimus , Refponjionem ejje ad antecedentes d , lCulos duos modo recenfitos. Nam hoc ipfius eft initium. ‘ ‘ Cum
* < Ar a t i one s de aperienda aliqua Schola Generali in hoc Regalis
« territorio jam fufcipiantur & defignatio conftitutionis illius C(^ authorum & lectionum in ea habendarum ad nos mifla fit, no- t( j.Urnque de eo judicium expetatur; breviter non reprehendendi
‘< a ena’ monendi ac in medium confulendi animo mentem no-
<1 j.raiTl aperiemus, quae aliorum etiam judicio fubjicimus, parati me-
< J ° l’a m o n en t i bu s cedere,,, Finis vero fequens. “ Et haec quidem praecipua, quae breviter ad aperiendum confilium & fententiam requifiti monere voluim us: de quibus omnibus, ut amice
« nter fe conferant Scholarum Majorum Civitatum Frarceptores Pri-
« a.)ar**> operae pretium judicavimus, ut de praeceptis artium & autho- {( 1 in fingulis cladibus proponendis aliquid certi conftituatur, &
e,nceps conftanter obfervetur ab omnibus.,, Fabricio, autem in
b T horii-
X <2tfS &
Thorunenfium fententia difplicentia, eo potiftimum redeunt, ut fl in claflium diftributione, ledionibusque fingulis claflibus deftin^ f nec in numero claffium Scbobero applaudat, huncque denarium a*1 runenfibus ad mencem Sturmii Didatoris quondam Scholarum munis placentem, addudis ex rationibus, ad feptenarium, fummum oclonarium reftringat. In lectionibus vero a u t o r i b u s q u e11 gularum clailium taxandis diffudor eft, quam ut hic perfequi poffimus.
Officii mei jam quidem requirerent partes, Elbingenfium &
ferre fymbolam ad hoc litterarum condliorumque commercium c°
tam : quam vero in A d is hifce invenio nullam ipfamque rei hu) cauflam prorfus ignoro. Nam profiteri, vel nihil omnino cuin bingenlibus, communicatum, vel a Thorunenfibus fibi t r a n s i , lingula ex alie placuifle, vel A d a haec manca eile mutilataque, ' alias fonticas iplis fuiffe cauiTas, nihil confulendi in medium, coflj durae eifent, quibus locus hic eft nullus.
Quin itaque nd A doru m A rt. V. transeo, qui D ifpofiti^!
vel Catalogum univerfalem omnium in quavis cl a fiunt Gymnajii fi1^ ^ Lettionum tranandarum oculis fubjicit, adpofitis fimul autoribus* ^ quorum dudum lediones hse iint infiituendae. Sequens vero ni obfervatur o rd o , ut initium fiat a claile X & IX. quce, quia easo per eunda habent lediones, una hic com p ledu ntu r, indeque p{0°6 datur ad fequentes, usque ad primam. Poft fequatur ConfpeBusf blicarum lectionum, & tandem Generalia quadam monita circa ^ ^ fcbolafticos apponantur. In umbilico denique, trium T h o r u n e 11
Eibing. & Gedanends Gymnafiorum ejus temporis R edorum & k0 redorum priorum tantum duorum legimus nomina, cujuslibet Pr^
pria manu fubfcripta & hoc quidem o rd in e ; Jacolms Fabricius i ' M. Petrus L ojf., M. Cafpar Frifius, M. Huldricus Scboberus, * mas Rotus.
Agmen quafi percenfitorum hactenus Aftomm Plagula dau
con f *U f orma Patent* propofitae. Siftunc eaedem oculis uno v i ^ r f ^ 11 ^ m°durn Tabulae in certas columnas di vi fas, claffis cujus-
*n m0c^0 catalogo (ibi adfignatos, quo nempe
‘ne dierum horarum que fint proponendi, adpofito fuperius anno
‘s» quo quilibet difcipulorum in hanc vel illam claftem foret reci- fe . s ’ atque ita quidem , ut requiratur, Claffis nonae difcipulum Prinum vel o ch v u m , o6hvae nonum , feptimae decimum & ita r rr ° agere annum. Hcsc vero me latent, quae fit caufta, cur tabula J! lQr ad fecundam, altera autem ad quartam faitem fe extendat das-
?• Praeterea habet tabularum harum pofterior hoc etiam fingulare, ut t^)Us^bet cladis columnae Docentis fuperne impofitum fit nom en, in-
^ eluos nonnullos invenio, q u i, vel eo tem pore, vel paulo poft, in y^nafio Elbingenfi Docentium fu n $ i fuere munere. Aft Tem poris
^«ntum , quo vel Catalogus hic Re&orum C o n re $o ru m q u c no- nibus infignitus, vel T a b u la hae fint concinnatae, maxime eft IUfn, nullo vel die, vel anno illis adje& o, adeoque dubius haereo to allerere, utrum ante, vel tempore Congreflus Gedanenfis fint D *€$ i , quamquam ex praefentia horum , in d id o congre illi, uc
^ *ea dicendum e rit, ut & ex verbis in calce Refponfionis Fabricii,
^ erius recenfitae, ad d u cis, aliqua ex parte fimiie videtur vero, ipfos c°nimmii inter fe eonfcnfu eadem Gedani fcriptis confignaile.
j Nihil itaque jam reflat, ni fi ut ad CongreJJiim ipfum Gedani
■J ltlltiim accedam, brevibusque ibidem Adla percenfeam. Quod , acll!e ad terminum Congreflus, Lengnichii accedimus ad fententiam,
^ c° fepius citato nos edocentis, menfem Decembrem fuifle, quum
^ lVltatum Prufliae Delegati, nempe T h o ru n en fe s, FJbingenfes &
. ^ceburg-enfes ibidem confluxerunt. Quot vero & qui ex qualibet e eo convenerint Deputati, ne que Lengnichius refert, neque ipfe,
^ta defticutus notitia, confirmare aufim. Id tamen mihi maxime ..■ ^ t iir probabile, in his fuiile, e x partibus Thorunenfium Hmricum
b z S t r e -
Strobaridtium, Virum ad litterarum ftudia procuranda & auge11 a quali nat um, ex Elbingenfium gremio M. J c h . Sprengelium a Roeb# 1 Prceconf., fimili in .Mufas affectu i nfl ammatum, Gymnafi i patrii poft r e f t a u r a t o r e m & ,Mariaeburgenfium ex ordine Confulari, ^re' gorium Hefeium, conliliis in patriam non minus, quam fcript»s
autographo adhuc latentibus claritfimum. In p a r t e m tandem c ° n liorum Gymnafii Communis acciti fuere Civitatum Majorum par11^
Re&ores foli, partim etiam Con red o res in hunc f i nem, ut p3U^
ante percepimus, prsefentes, ut fententiam fuam in hoc negoti°, communi ipforum confilio adprobatam, Confultatoribus, ad ulterl°
res offerrent deliberationes.
Quo fa&o communia haec confilia fuum feliciter ceperunt’n' tium, fpesque affulgebat maxi ma, eadem non folum ex voto | ceilura, fed univerfae quoque Patria* aliquando futura faluberf,r maxime. Jam enim inter ipfos convenerat de Loco} quo G y ,Tl1^
lium Com mune foret exftruendum, nimirum Tliorunii. Nec ^ nus Sumtus exfiruBionis aque ac Praebita annua 4 0 0 0 flor con^J|V tia, ad calculos revocabantur, quarum pofteriorum partem alteri T h oru n en fes, ob rationes ante ditias, penderent, altera vero PJl^
inter reliquas Prufiiae Civitates, cum Majores, tum Minores, ut c P o lo n o s, liberos fuos in hanc Mufarum fedem communem fu*1^
tempore mittentes, pro cujuslibet facultatibus, difpertirentur. ^r°
cefferant etiam ad deliberationem InfpeBionis quibus ea com m itti*?’
qui Scbolarcba ac Vifitatores conftituendi, atque numne In Jr ■ hsec confociata eflet, ut ex qualibet force urbe unus eligeretur, 4 ftatutis temporibus convenientes, ex confilii fententia Cimelii M . Patrice univerfae bonum procurarent. Tandem fermones etiam $!
fcebantur, de Numero ac Dexteritate DoBorum ad novum hoc narium evocandorum.
Quii
inft Vef° ^ e^e8at‘ ibidem prsefentes haudquaquam plena Vel ^ i erant ^acu^ ate> ut confiiia modo inita rata grataque haberent,
i co ophonem operi im pon eren t: placuit ipfis deliberata ad Collegas cUmC^ ^U° S ^e^erre, ^ac tamen cautione interpofita, fe communicaturos tat IVlC3t!bus ^ororj ° nexu colligatis, quicquid apud quamlibet civi- 6111 ^ etent firm um , tumque ultimam operi huic admoturos manum*
A ft , quod dolendum maxime 1 confiiia haec Patriae aliquando f - ^tiliilima atque mirum quantum jam p r o v e d a , ulteriori caruifie
^^ce(Tu, quippe commune eft filentium quicquam poftea ftiifle Urr]> utrum vero ob temporum calamitates, an adverfariorum M ination es contrarias, affirmet uberioribus inftrudus documentis.,
Is tamen ex confiliis hifce in caflutn ventilatis in patriam j0 ^^Unem Prufliam propullulavit frudus. Qua:libet Civitatum ma*
j .. pro innato in ftudia amore atque afFedu exinde feparata jatic c°nfilia, de emendando Ludo litterario, qualibet in urbe olim conftituto, vifumque fuit aliam alii palmam in hoc pafRi velie v Pipere»
c ^ N o n quidem jam vacat, fingula urbis cujuslibet percenfere arnina : Ingratus tamen in patriam meam efi^m civis, nifi hoc loco in^rn° r^m atque origines Gymnafii patrii refricarem, quod phoenicis bus- ex irritis hifce Gymnafii Pruffici communis confiliorum cineri- ' Paulo poft fuccrevit feliciter. Quem enim fugit inde ab hoc lv> r i ,s momento, fsepius iterata in Senatus Permagnifici Confeffibus vi lta fu i de confiiia, Ludo quod per tres partes quartas feculi jam
guerat, fplendidiorem foenerari formam iucemque. Annuit quo-
^ e ^u m en ter fandum confiliis hifce falutiferis, ut biennium ante
^ * Centefimum fupra millefimum ann um , firma Senatus Permagnifici fententia, diruto male materiato sedificio fcholaftico, prsfens Undamentis exftruere Palatium. Id quod etiam ita fucceifit feli-
b $ c ite r ,
cicer, ut ultimo ante feculi decimi fexti initium anno, d. 26 ^ yembris, nova h x c inauguraretur moles quam folemniflime. ^ quoque pofteris temporibus indefefla Patrum Patriae ceflavit cura 11 ibllicitudo ; quin tempus loquetur anus, quae commoda, qus 311 gmenta, quae incrementa, quemque fplendorem Mufagetae Elbing^
fes fuis evigilarint Camoenis, *7) Sed quid praeterita mente rec°
tempora ? Idem adhuc Caftalidum noftrarum Nutritoribus in?11 genti (limis infidet affedus, eademque propenfio nullis circumfc^P limitibus.
1 7 ) Lege dc his omnibus fufius Jo h . L a n g ii, Re&oris & Amici aeftumatiflSmi >
fcfM ©cnfmal t>cv Dvc^mal funftiglicR 3ube{fet;«v M <5i;mna(u in (p If>mn &
P o f f e m v e l m a j u s a (Terti m e i a d d u c e r e d ° cl1 m e n t u m , q u a m T E V I R G E N E R O S E A ^ P L I S S I M E a t q u e C O N S V L T 1 S S I M I!' q u e m u n a n i m i s P a t r u m C o n f c r i p t o r u m c o n f e n f u s , V° J f a q u e u n a n i m i a M u f i s n o f t r i s , m o r t e C o n f u l i s Senio' ,s
& S e h o l a r c h a s m e r i t i f l i m i , V i r i in v i v i s P r a e n o b i l i ® 1111’
A m p l i f f i m i a t q u e C o n f u l t i f l i m i A l e x a n d r i V n T ^
i b e r g o r b a t i s , h a u d i t a p r i d e m d o n a v i t S C H O L ^ C H A M V L a e ti h o c n u n t i o d i u j a m e x o p t a t o , ’ b u s a d v o l a m u s c i t a t i s , T E , V I R G E N E R O ^ a t q u e A M P L I S S I M E , S c h o l a r c h a m v e n e r a t u r i 1,0 v u m , n o n n o v i t i u m M u l a r u m M s c e n a t e m . G r a t ° ^
>i"!f i
X JF $ G%9
^1Ur T I B I honores praefcntcs, non ut onus, feci gra- 'lm an‘I_ni relaxationem, mente, ore, calamo, fincer*
nis obfervantiae noltrx in T E indiciis. Gratulamur
0 ls Scholarcham non hofpitem in parnaflb, ftd j;°ntubernalem, tempus a confiliis publicis vacuum 'ttCrario infumcntem otio. Gratulamur nobis, T E , j R . O T O S C H O L A R C H A E O P T I M O as-
° Clatmn, fociatis invicem confiliis Libethridum com*
l0da & incrementa promoturum certo certius.
Urea jam in antecefliim s p r e n g e l i o r v m , i sen-
° R. f f i o r v m atque b r a v n i o r v m , ex tantorum ufagetarum connubio Novelleto noftro auguramur Llla- Arceat modo devs ter Sandlus omnia cala- atum genera a Patria Patriasque Ephebeo quam cle-
^ t iflim e , ut poft nubila praefentia propediem gaudeat
‘ltria> gaudeamus & nos ipfi halcedoniis omni ex parte Piatis.
. Capeffe itaque felicillimo fub aufpitio novam lanc(partam, collatam T I B I , V I R G E N E R O S E , n° n ut eam bene de nobis merendo promerearis, fed
pro-
a r o 3K SV> X V
xn
promeritam jam dudutrt, incentivo T V O in Mu&s affe& u , meritis in rem litterariam eximiis, innataq«e T I B I in Apollinis Ibrores liberalitate-. Fungere hoc officio feliciter & ex votis’, quam diutiffime.' Juva' bimus T E precibus, votis, reverentia, obfequio. Lar' giatUr T I B I Numen Clementiffimum vires & corpo1'15
& animi perennes profperitatique addat diuturnitate*
ut per pliirima adhuc luftra confiliis & publicis & ich°' lafticis cum frudtu interfis maximo. Adaugeat in ^
T V A M F A M I L I A E q u e G E N E R O S ^ beatitatem omnigenam, ut S T I R P E M accepf3”1
a Majoribus S P L E N D I D A M , tradas Poftefti S P L E N D I S S I M A M ,
![Prima Musarum In Musagetas Sympathiae [...] Carolo Christiano Lange, Consuli [...] Castalidum Elbingensium [...] M. Jacobus Woit...]()