Dignitatem Burggrabii Auctoritate Regia [...] Carolo Ernesto Ramsey [...] Laudis Inconvenientias Notat Ioannes Samuel From

D I G N I T A T E M B V R G G R A B I I

A V C T O R I T A T E R E G I A

V I R O

I L I V S T R I

M A G N I F I C O , G EN ER OS O M A X I M E Q V E S T R E N V O D O M I N O

D O M I N O

C A R O L O E R N E S T O

R A M S E Y

P R A E C O N S V L I C I V I T A T I S G R A V I S S I M O

AC

P H O T O S C H O L A R C H A E D I G N I S S I M O D. X V ; M A R T . c h h C C L X V U l .

P R I MV M D E M A N D A T A M

N O M I N E G Y M N A S I I

G R A T V L A T V R V S ,

Q_V A S D A M

L A V D I S I N C O N V E N I E N T I A S NOTAT

I O A N N E S S A M V E L F R O M

C O N R . E T P. P.

E L B I N G A E

L I T T E R I S N O H R M A N N I A N I S .

t l > ⁱ

-

- - • •••: -

,

■ . i .

v y

» x r

' J

A

& expedit & fas eft, famae n o n folum conferuandae, fed &

amplificandae atque illuftrandae nece/Tariam fem per habere rationem . V erum p r o p te r com m unia etiam in patriam officia h o c honefti nominis ftudium fequendum elTe, exinde c o n fla t, q u o d n o n facile q u isq u am , nifi perfpefta alicuius dexteritate, fide ac peritia fuam , n o n dicam , falutem, fed ne vitae qui­

d em c o m m o d it a te m curae alterius com mittit. O m n i igitur e x parte cuilibet circumfpe&a qusedam vitae ratio c o m m e n ­ d a t u r , quae publicae de fe exiftimationis honeftati confulat, Sc qua quisque ita faltem fe g e ra t, vt illas certe virtu tes, quae ab om nibus probis humanae focietatis ciuibus p o ftu la n tu r, in fmu quad fuo fouere credatur. In n o cen s haec ac grata virtutis filia, quae eam tam quam vmbram feq u itu r, fama h o n efta, im ­ p o rtu n io re m quamdam na&a eft forarem ? laudem ac gloriam.

Ula modefta fe in m entes h o m in u m infinuat, tacite oculos quafi praefentium d em u lcet, vel absque vilis verborum orna-

a z m entis

m entis vulgaria virtutis infucatae teftim onia in aures paucorum ta n tu m p r o oblata occafione infufurrat. H a e c vero tuba quafi arrepta vbique Jocorum merita ac infigniores res geftas multis orationis ampullis verbisque fesquipedalibus diuulgat, amicos fuos in confpeclu o m n i u m , fumma feftiuitate exorna­

tos e x p o n i t, eosque fum m os ac ad humani generis felicitatem n ato s p ro n u nciat. I n c e r tu m n e eft, quae harum vanitati h o ­ m in u m magis blan d iatu r? M i r u m n e , q u u m mortales adeo ad adm irationem p r o p e n d e a n t, fama n eg led a laudem q u a e r i;

illam vei ideo conferuari, v t haee fequi poffit, vel adeo plane repu d ia ri, v t , laude p a rta , n o n amplius curae fit? Q u o tu s en im quisque vir fummus ac om nibus laudationum formulis ex o rn atu s n o n eru b efcit, vulgares ac cum quolibet p ro b o ac vtili hum anae focietatis m em bro co m m u n es fibi qualitate»

ac virtutes tribui ? N o n n e laud u m fe llato r indignatur de adfcriptis fibi tritiflimis illis v irtu tib u s , honeftate ac d exteri­

t a t e , quas fama in infimo etiam h o m in u m ord ine d e p re h e n ­ d ere folet ? V eren d u m fane eft, ne aliquando vir honeftus plane periille, & no n nifi excellens & fummus eius loco re- li&us elTe videatur. O m n ia in laude praeclariffima re q u ir u n ­ t u r , rem otis omnibus quae c o m m u n e m vitam & triuialem in ferio ru m perfectionem redolent. Q uid itaque ? N u m lau­

dis ftudium plane eft reiiciendum ? N o n n e cum eo o m n e m fimul perfe& ionum com parandarum c u r a m , quae quafi illius fu n ­ d am en tum f u n t , abiicies ? P ericulofum lane confilium laudis n egligendae, II in ter eam & v irtu tes, quibus fuperftru&a e f t, tam a r d u m interced it v in c u lu m , v t illa n o n nifi his fimul repudiatis deferi poffit. A t fi fieri p o te ft, vt virtutes ac merita p ro p te r in te rn u m fuum pretium fe& em ur, fpreto ex­

te rn o laudis praem io ; tum vtru m q u e ftudii fui f r u d u m q u i­

libet vir p r o b u s , fi ex p e d ire t, rep o rtare poterit. A n te o m n iu m enim oculos perfe&iones eius expofitae beneuoiam aequi iudicii aeftimationem h a b eb u n t c o m i t e m ; quae fi fp o n te

f e q u it u r ,

§ m v feq m tu r, refpuenda o m n in o n o n eft. M erita potius, fi no n gloriam, fui certe co g n itio n e m , bonam que de fe aliorum exiftimationem p ro p rio iure q uodam pofcunt. Anxia illa tan tu m laudis venatio, quae vanae gloriolae magis quam in ­ ternae virtuti ftu d et, ideoque nubem faepe p ro I u n o n e cap tat, digna fane eft, cuius cauifa, p r o p te r varias cum illa co n n e- xas, vt ita d icam , inconuenientias im pugnetur.

Triplex maxime hic occurrit hom inum g e n u s , in ter quos laudis n eg otiu m verfatur. Alii funt teftes vel potius iu- dices laudis, ii fcilicet, ante qu o rum aures ac oculos aliorum merita celebrantur ; alius qui partes laudationis fu fc ip it; alius d e n iq u e , cuius virtutes laudis quafi materiam c o n f titu u n t, circa q u as, apud p rio re s , euehendas ac om ni artis fuae ornatu amplificandas ille occupatur. Iam vero videam us, quam lepide Jaus apud fingulos fine fuo plerum que e x c id a t, vt in- teiligatur, quantis laboret incommodis.

Quodfi q u a e ritu r, quo confilio alicuius laudes magni­

ficis verborum formulis aliis e x p lic e n tu r, facile l i q u e t ; n o n aliud effe, quam vt celebratae virtutes in admirationem o m n e s ab rip iant, ad reuerentiam ac gratum in tanta merita anim um exftim ulent, ad praeftanda viris meritis quaeuis bona officia,

& exempla eorum fequenda p ro u o cen t. H o c vero quid aliud e f t, nifi confciis laudis expofitae teftibus apertam iniuriain facere, eosq;ue vel iniuftitiae vel negligentiae accufare? Q u e m ­ ad m o d u m e n im , vt prouerbium f e r t, b o n o v ino n o n opus eft hedera : ita & merita propria fua dignitate fe c o m m e n ­ d a n t , n e q u e , v t fen tiantu r, verborum am plitudinem requirunt.

S p o n t e fe animis h o m in u m infinuant, iuftique rerum aeftima- tores p ro p rio m arte conueniens iliis p retiu m f ta tu e n t, debitos

a i h o no res

h o n ores c o n f e r e n t, ac in officiis humanitatis pares referent gratias. C au en d u m ig itu r, ne publicis alicuius meritis laus tam quam praem ium aliquod tribuatur. Teftes enim huius officii aut q u e r e n tu r , fe ingrati animi aut iniqui de meritis judicii fufpectos elle, qui laudis o p e m on e n di elle c r e d u n tu r , quanti ea face re , & q uantopere rem unerare d e b e a n t; aut illae ipfae virtutes decantatae incipient fufpectae v id e ri, q uippe quae patrocinio praeconis alicuius opus habeant.

\

Q uon iam vero merita n o n n u m q u a m la te n t, fas certe e f t, vt ex fqualore obfcuritatis extra&a, in publicam p ro fe ­ ra n tu r lucem. E x p o n a n t u r ita q u e , n a rre n tu r res praeclare geftae, vjrtutes variis occationibus h o c illoue m od o manife- ftatae» d o c u m e n tis , quafi viuis c o lo r ib u s d e p in g a n tu r 3 v t fpe&ari fere p o f f i n t ; reliqua vero fpe&atori co m m ittan tur. Ipfe ex m agnitudine em inentia harum p erfeftionum pretium defi­

n ie t, in q u o omnia ea p u te t habenda efte. Quod/i quis ab hac nuda rerum expolitione ad laudem & encomia p r o c e l le n t ; n o n n e fe alteri quafi iudicem aliquem n o n expetitum o b tr u d it?

N o n n e c o n fu n d e tu r in te r r o g a tu s : n u m fe vel fo lu m , vel aequiorem m erito ru m cenforem p u te t ?

A d haec grauiora laudes fub eu n t in c o m m o d a , q u an do cum iis c o m m u n ic a n tu r, quibus aliena maxime fordent. S u n t h o m in e s , qui vix ac ne vix quidem aequis oculis aliorum perfe&iones intueri p o li u n t, fi t e £ a e adhuc lateant. H i iam in d e a primis virtutis parturientis initiis ad omnia a tte n ­ d u n t , ac materiam co llig u n t, qua euoluendam fu tu ro te m p o re eius gloriam obfcurare poffint. Taciti quafi dentibus ta n tu m f r e m u n t , d um merita fub cinere glifcunt. Quae fi exarfe- r i n t , q uid ? q u o d laudibus adeo illufjrentur ; n u m hi fatis

fibi

fibi tem p erare p o t e r u n t , quin bilem inuidiae tam grauiter m o ­ ta m , variis crim inationibus & contumeliis eu o m a n t, eaque h o c n o uu m exortum lum en exftinguant. E n certiflimatn conflatam inimicitiam ! N o n nifi oblique virum tantis lau­

dibus ex o rn atu m adfpicient i figna honoris externa adeo ei d e n e g a b u n t, vt & humanitatis ac vrbanitatis officia negligant;

q u an tu m pofTunt ad eius dam num c o n f e r e n t, ac o m nem xnouebunc la p id em , vt eum de faftigio hon o ris d etu rb e n t.

Q u i licet ea re fatis prauae mentis in do lem , ac propriae dignitatis vel defe&um vel exiguitatem in d ic e n t, plures tamen in ­ uidiae confortes inuenient,* cum quibus in gloriam m eritorum al­

terius co n fp ira b u n t, & im peritis, q u o ru m maxima eft m u ltitu ­ d o , p e rfu ad eb u n t, maculas, quibus tem ere dignitatem m eri­

to r u m co n ta m in a ru n t, n o n adfperfas efle, fed infitas, & plures a d h u c in h a e re re , quas p e r modeftiam reticeant. H is arti­

ficiis facile fuccedet n e g o t iu m , laudem alterius calumniae ope c o r r u m p e n d i, neq u e m iru m , fi n o n gloria vana fo lu m , fed om nis bona etiam exiftimatio pereat. E a enim eft eiusmodi h o m in u m c o n d itio , vt prius n o n q u ie fc an t, quam o m n em dignitatem ^ ac virtutis adeo vmbram d eleu erin t, quas inta<ilas r e liq u if le n t, nifi quis Jaude miniftra vitra mediocritatem proceflerit. Quantas itaque laus turbas d a t , quantum detri­

m e n tu m adfert ! Plus fane moleftiae ac in co m m od i fecum f e r t , quam fru&us ac e m o lu m e n ti, fi eos fpe&es, in quorum

linum illa ampliffimo verborum farragine effunditur.

A tq u e fro n te n o n minus aufiera in fuos quafi mini- ftros ac in terp retes defpicit, iisque laudandi negotium faceffis.

H i tam quam miferae in h o n o rem aliorum v id im ae om nibus fe maleuolis iudiciis ac iniquis cenfuris e x p o n u n t , n eq u e tamen ad q u em adfpirant, finem contingunt. Quibus patro n o s delicias fuas, omnibus orationis artificiis d e p in g u n t, le p o rib u s ac

ac auditoribus faepe tam incredulis ac indocilibus VtuntUr, vc alienae au&oritatis iudicio ftare, ac adeo om nibus de alio­

rum dignitate ceftimoniis fidem adhibere nolint. Q uam uis h o c laboris Tui im m eritu m praemium plane n o n e x f p e c h u e r in t, fe fcilicet merita laudata aliis n o n pro b atu ro s e f l e : in fau­

to r u m tam en adpiaufu libi pleru m q u e gratu lan tu r, & co n tra illum dolorem praefidia ac fom enta quaerunt. Iam fi accidat, v t nec laude lua eorum gratiam in e a n t, ad q u o r u m famam euehendam o m nes Inudandi formulas largis quafi manibus p r o f u d e r u n t, q u o d folatium re fta t, in q u o acquiefcere po fiin t?

O male perditum ftudii fui fru&um ! O miferandam c o n ­ d itionem , q u u m ab altera parte vituperatis ac reie&is ad alteram nullum datur perfugium ! E t tam en quoties v tr o - q u e v o t o , tam auditores in partes fuas ac virtutis celebratae adm irationem ab rip iend i, quam p a tr o n o s magis libi deuinci- e n d i , maiorem que eorum beneuolentiam conciliandi fruftran- tur. N ihil fupereft, q u am vc in pro b a iuftaque cauffa fua exfultent ac triu m p h en t. Q uid enim mali co m m iferu n t?

M eritis dignas laudis retu le ru n t gratias.

M u ltu m vero intereft qualia f u e r i n t , publicane an priuata merita ; quae ad c o m m u n em patriae falutem , an folum laudantis c o m m o d u m fpe6lant. Generalia illa laude n o n in ­ digere p u t a n t u r , q u ip p e quae fenfibus om nium expofita, fatis in fe laudis habeant. Q u a n tu m ad haec p riu ata, quae beneficiorum alias n o m in e v e n iu n t, grati fane eft anim i, e t iuftis h o no rib u s celebrare. V erum enim vero quum intra priuatos ta n tu m parietes inclufa, n e q u e plures in eo ru m iocietatem ac confortium admiill f i n t ; n eq u e e x p e d it, ea p u ­ blice p r o f e r r e , quae fcire aliorum n o n refert. Q u um enim alii nullam beneficiorum partem tra x e rin t, e o ru m publica praedicatio vel inuidiam de collatis alteri beneficiis, quibus

. quilibet

quilibet fe aeque dignum p u ta e , quaeque ideo fibi n o ti contigiffe d o le t, vel fufpicionem ex citat, e fpe laudis m u­

nificentiam p ro g n a ta m , & quali m e rc ed em , diuulgationem ac beneficii celebrationem pa&am efle. A tq u e haec quidem frequentiffima eft r a tio , qua tam quam calcari alter exfti- m u latu s, alterius laudem fibi co n cinnandam fumit. V t v ero fola laudis exfpe&atio aliquando iam munificentiae cauffa e f t ; ita & fola b en efice n tiae in fe deriuandae fpes faepe ad laudes alicuius decan tan d as p e r d u c i t, exem plo e o ­ r u m , qui ante praeftita officia co rru m p e re centanc, quos in cauffae fuae partes pertrahere ftudent.

H o r u m fami ac auiditati liberalior cenfura facile aliquid co n ceflerit, q uum d u ro neceffitatis telo preffi tamquam opi­

ficium aliquod laudis negotium e x e r c e a n t, ac e n co m ia, merces fuas plus licitantibus v e n d a n t ; nifi vniuerfo laudato­

ru m generi turpitudinis n otae inuftae m o le ftu m f o e t o rem r elin q u eren t. Q u id e n im c o n f u e t iu s , quam o m n e s fere qui laudibus praedicandis o c c u p a n tu r , lucri ftudii fufpe&os ha­

b e re , qui attentiore oculo liberalitatem ? quam reliqua patroni m erita conilderauerint.

M u lto v ero magis iis, qui beneficii vel collati vel conferendi cauffa ad aliorum gloriam celebrandam fe accin­

g u n t , vitio id verti poteft? q u o d in fumma perfe& ionum genuinarum p e n u ria , ad quascurnque alias qualitates ac for*

tunae bona r e c u r r a n t, quae n o n nifi p er ignorantiam au:

abufum in m e rito ru m clafTem r e f e r u n tu r, q u u m qui ea pos- f id e n t, illis n o n p ro p rio labore vel animi v irtu te , fed cafu acquifitis fruantur. E t tam en eiusmqdi laudes auribus noftris o b f t r e p u n t : alios aydimus p r o p te r diuitiarum adfluentiam ,

i * alios

X

alios p r o p te r ftirpis no b ilitatem , alios p r o p te r formae venu- fta te m , alios p r o p te r cen tum alia fortunae co m m o d a laudari ac fere ad fidera tolli. N u m hi infipidi vanitatis p raeco n es, qui fe laudum quad adminiftratores p u ta n t, ea fe audloritate c r e d u n t , vt rebus omnibus pro lubitu certum vaiorem ftatuere p o f li n t; alios vero tam im prudentes iu d ican t, quibus tam quam o m n iu m rerum imperitis omnia perfuadere ac im p o n ere va­

le a n t, vt quae n o n f u n t, p ro meritis v en diten t ?

H a e c fere f u n t , quae circa m a te ria m , in qua laus verfari d e b e t, n o tatu digna v id e n tu r ; fu n t vero & alia, quae ad externum eius habitum ac form am p ertin en t. E o referri p o te f t inconfiderata quaedam in te m p e r a n tia , quae m odum in laudibus im pertiendis nefcic, ac ipfa merita ita e u e h it, vt n o n folum laude fint inferio ra, fed o m n in o circulum finiti liom m is exceflifie, nec vmquam in eo gradu deprehendi pofTe videantur. H i q u em adm o d u m adfe&atam d ig n ita te m perfe-

«ftionibus e o r u m , quos la u d a n t, a d f in g u n t; ita magis adhuc ridiculos fe ex h iben t j fi in quauis vel vilifiima occafione eu m d em laudandi m orem o b f e r u a s t, & omnia eadem menfura m e tiu n tur. D iligentes o m n iu m a&ionum fcrutatores ac ob- feruatores admirandam ac fummam in r if u , ingreflu, geftibus, ac ftern u tatio n e adeo gratiam v en a n tu r, in v e n iu n t, ac m irum q u an tu m c e l e b r a n t ; quafi in his vanis ac leuiflimi m o m e n ti rebus cardo reipublicae vertatur. Q ui nifi ita leuis animique fint imbecillis, nifi tam imperiti rerum cen fo res, vt quacum ­ q u e perfe&ionis vmbra ca p ia n tu r , ac o m n i a , quae aliquem faltem fplendorem prae fe f e r u n t, fumma e x iftim e n t: adfen- tatoribus farte m erito adnuraerantur.

I n

I n aliis triuiales laudandi formulae fure co rrip iu n tu r,’

quibus idolum fuum per omnia locorum com m unium genera d e d u c u n t, atque tam ieiunis o rn a n t encom iis, vt omnibus fere meritis o r b a tu m , ac laudes profufae cuiuis alteri c o m p e ­ tere videantur. A t q u e h o ru m adfines quidem f u n t, q u o r u m laus tam in o p p o rtu n o tam que intem peftiuo loco p r o d i t , vt digni effent, quibus a c c la m e re tu r: vbi iudicium ? T antus n im iru m aliquos inuafit laudandi f u r o r , vt i ndi f ferens habeant;

iuftone an i n i q u o te m p o r e Jaudum fuarum thura accendant*

o r a n e m q u e , occa/Ionem d ic a m , an potius cafum ad h o c n e­

gotium expediendum arrip ian t; quum tamen quaeuis laus male fedea t, quae contra o m n em o p in io n em o c c u r r it, quam que n em o vm quam fanus illo loco vel tem p o re fufpicatus eflet.

Vel h i, vel priores etiam pleru m q u e n o n tam dignitati e o r u m , q u o s tamquam publici praecones celebrant, quam propriae fuae m a g n itu d in i, qua eo ru m animus vbique o ccu p a tu r, orationibus fuis laudatoriis m o n u m en ta sxftruergr c o n ten d u n t,

P e rg o tandem ad e o s , qui quafi laudibus fubiacent,

& in qu o ru m virtutibus decantandis ftrenue laudatorum fe e x ercen t ingenia. A n te vero quam de his dicere in c ip iam , mediam q u a m d a m 'in te r laudatores ac laudatos, ia<5latorum fci­

lic e t, ridiculam fane nationem ac monftri firnilem, duplicem q uip p e perfonam fu ftin en tem , in tran/ifu quafi perftringendam cenfeo. N o n eft q u o d h u ic gen er i m ultis i m m o r e r , q uum in omnibus fere focietatibus pbuii fatis inflpiant, v t iacfcmtia immoderata ventofam fuam vanitatem om n iu m oculis publice e x p o n a n t, propiam e f M a m dignitatem aliis p r o b a r e , feque jpfos admirationis ac imitationis exemplaria ftatuere audeant, luftas vero ineptiarum fuarum poenas lu u n t, q u u m ne infi- cetae quidem fatisque credulae plebis exiftimationem fibi c o n ­ cilie n t, derifui praeterea ac ludibrio fint prudentioribus.

b 2, lam

Iam vero quantas difficultates ii f u b e a n t , qu o ru m laudes ab aliis publice celebran tu r, facile intelligi poteft.

P erfonae prae om nibus delicatioris fuftinendae partes illis trib u u n tu r. Q u i in laudis -celebritate verfatur, quam libet form am i n d u e r i t ; fem per erit, cur vanitatis fufpicionem in ­ currat. S iu e enim clientis ftudia fibi probari d e c la r a u e r it:

e n h o m in e m vanum ac aurae captandae c u p i d u m , qui ta n to laudis ftudio d u c i tu r , vt nec gaudium fuum de gloria inani co h ib ere vel diffimulare poffit ! S iu e laudem fibi tributam i n d i g n e t u r : O fumm am hom inis in fo len tiam , qui eo vsque laudis p retio ta n g itu r , vt eam fibi difplicere aliis perfuadere ftudeat. M odeftiatn a d f e $ a t, ac eius fpecie m eritorum tan­

to p e re celebratorum adftruere n ititu r v e r it a te m , ne cum p ra e c o n e fuo ad propriam gloriam confpirafle videatur.

N o n n e in dignatione vel adplaufum , quem ambabus quafi ma­

n ib u s & ex anim o clientis officio p o rrig it, diffimulare vult*

vel certe g rau atu r, fe n o n fatis digne laudatum efle N u m laudem inique ferre r, fi vere c o n t e m n e r e t ? In d ig n a tio fane feuerior ac nimis rigida eflet animaduerfio in deli&um aut plane n u llu m , aut tem ere & ex inconfiderantia admifliim.

Q ui enim tam alta fublimique m entis indole praediti f u n t, v t laudum infignia c o n tem n ere p o f f i n t ; tam liberalem q u o q u e an im um d e m o n ftr a b u n t, v t patien ter gloriolam ab aliis ten - tatam tolerent. S u m m u m b o n i, fublimis ac delicati fimul ingenii eft artificium, ita diffimulare laudis c o n t e m t u m , v t q u u m eam euitare n o n poffit, nec eius adp etendae ftudium iiec fpernendae inuidiam prodat.

Q uoties vero accid it, vt laudes vix ferendae efle v id e an tu r, praefertim q u u m faepe in manus tam illotas inci­

d u n t , quibus m eritorum magis co n fp u rcatu r quam illuftratur dignitas i Vniuerfa fere vita t o t occafiones, fautores cele­

brandi

lirandi exhibet i v t difficile fit, im p e tu m , gratiam eorum hac via i n e u n d i , reprimere. H o c enim eft faeculi noftri inge­

n i u m , v t encom iis liberaliter fparfis ad p a tro n o ru m gratiam , ac per eam ad m u n e ra , aditus vel patere c r e d a tu r , vel vere pateat, Vix itaq u e fautor ad aliquod hono ris faftigium a d f c e n d it, vix feftiuus ac folemnis familiae illuxit dies aliquis:

en laboriofam clientum gentem totam an helan tem , ad laudis officinas, mufea d if c u r r e n te m , ac fcrinia, imperitiae fubfidia ft renue compilantem ! Millies d i$ a tem ere r e p e t u n t, v irtu ­ tes n a t r o n i , quibus faepe diiudicandis impares f u n t , fucceffii tam infelici e u e h u n t , v t aut illas, quae in eo infigniores f u n r , ficco pede tranfeant, aut iis decantandis diutius im m o- r e n t u r , quae in exemplari p ro p o ilto faltem n o n e m in e n t, faepius etiam defiderantur. N o n n e maiorem eius generis h om u n cu li patronis fuis iniuriam facere, quam gloriam c o n c i*

liare putan d i f u n t ; qui tam inconliderate aliorum o c u lo s, ratio n e eorum m e rito r u m , quae defiderantur, a p e riu n t, clau­

d u m v e r o , ea quibus fu p e rb iu n t, quafi furripientes.

A c c e d it, q u o d fi ve! merita vera ac inhaerentia ce­

lebranda fufceperint,* ita tam en extra oleas in iis efferendis v ag en tu r, vt laudes exemplar faepe poft fe re lin q u a n t, q u o d dein d e n o n in tanta maieftete a d p a re t, quanta erat d epiftum . N u d ae enim perfectiones longe maiores v id e n tu r , quam fe- ftiuo q uodam laudis habitu ornatae ac amplo ver b or u m faftu inflatae. Exim iae form ae facies om nium oculos in fe rap iet, ac adm irationem certum feret p r a e m iu m , nifi venuftior eius effigies maioris adhuc pulcritudinis exfpech tio n em excirauerit, qua adfpe&us ac ipfa forma vincatur. F u c o multum gratiae natura p e r d it , qui infitum ac genuinum eius fpl end orem minus a u g e t, quam corrum pit.

Quodli

XI V m * s »

Quodfi meritorum laudem diuulgandam inftituunt artis fuae periti, qui intra modeftiae limites fe c o n t in e n t , atque in g e n io , prudentia ac orationis concinnitate h o c negotium digne e x e r c e n t ; dubitandum tamen e f t : an merita aliquid inde lucrentur, aut illuftriora euadant. Q u o d faepius acci­

d i t , id e ft, q u o d laudis artifex vel confulto vel praeter o p in io n e m , fe manifeftum gloriae patrono conciliandae fubfti- tuac aemulum. Virtutes fcita laudis peritia com m endatae aliqua quidem admiratione dignae h a b e b u n tu r ; faepe vero m aiore, artificium orationis ; cuius mira fuauitate venuftate ac grauitate omnium aures ac m entes demulcentur. Traiani merita iam diu cum aliis principibus euanuiftent, nifi ea Plinius in longe infigniorem eloquentiae ac artis fuae laudem pofteritati tradidiflet, quae imperatorem fere obliuifcitur? ac folum admiratur oratorem»

P ericu lofa h a e c , V I R I L L V S T R I S in laudis tramite obuia adeo m e terrent veftigia, vt meritis T V I S exornandis immorari dubitem, N e q u e enim id , ne publico om n iu m iudicio diffidere videar, dignitati T V A E , n ec viribus meis refpondere arbitror; quum mediocritatis meae confcius tantum mihi n o n arrogo, vt difficultatibus laudis, quas indicare facilius e f t , fcite me expedire pofle credam.

Q uodfi enim generis nobilitas, grauitas oris ac habitus e x tern i, eruditio ac litterarum ftudia aiiquam ad gloriam co m m en d a­

tio n e m h a b e n t ; C i meritorum praemia iure creduntur m u­

n e r a , qualia T I B I per gradus vsque maiora publicis p r o ­ c e r a m fufFragiis collata fune, & q uae om nes norunt qua grauitate g e ffe r is: ~ quis e f t , qui ratione eorum om nium ha­

bita T I B I n o n debitas meritorum perfoluat laudes; quibus nulla orationis com m endation e maior accedet cumulus. Ipfa haec o c c a fio , quae o m n e s ad gratulationem & bona vota

p r o u o c a t ,

p r o u o c a t , ita eft com parata, vt virtutum T V A R V M cuilibet fidem facere debeat. A d cruem SereniJJimi Regis S T A N J S L A I A V G V S T I Domini nofivi longe cleinentifftmi iam prim um T E cuexit gratia, fummus in rep u - blica noftra h o n o r , tam q u am fingulare fiduciae adeo r e g i a e

teftim onium fufpiciendus eft. In d u e igitur V I R M A - G N I F I C E regiam i s v r g g r a b i i purpuram , fk cum ea * ad publicam ciuitatjs falutem , regiam fim ul in ter nos au&orita- t e m , generofum a v g v s t i s s i m i ani mum ac gratiam ! A p r i n c i p i b v s om nia fumma ex fp edare fas e f t ; fu n t enim patres patriae, ad quos tamquam ad ancoram facram o m n es c o n f u g iu n t, fu n t praefidia miferorum contra aduerfitatis tela, f u n t confilia ac adfli&orum folatia, fu n t vindices in n o c e n tia e , ac iniuriarum fcelerumque vitores. Vices quum ^{r e g i s} apud n o s f u f tin e a s ; fimilem noftram in T E collocatam fiduciam n o n irritam fo re fperamus.

H o c confiiio ac fpe om nium p ro b o ru m vota p ro incolum itate T V A ad coelum ardentiflima p en etran t. C o n - f e r u e t, vna om nes voce clam an t, conferuet d e v s in to ta M A G I S T R A T V S corona hanc E I V S gemmam pre- tiofiffimam l M u n iat I L L V S T R E M B V R G G R A - B I V M viribus corporis aeque ac animi ; muniat vigore ac fanitate, neceflariis ad officia ftrenue obeunda corporis b eneficiis; f o r titu d in e , conflantia ac intrep id a r e tfe fa g o r u m confcientia, certiOimis contra om nes tfiateuolentiae ac aduer*

fitatum infultus praefidiis muniat ! Conliliis E I V S in co m m u n em patriae incolum itatem dirigendis ac in e u n d is , ita vt digna f u n t , "laetum largiatur fuccefliim, ac ftudia ad pro- pulfandas iniuriae procellas ac tem porum calamitates fo rti fua m an u fecundet. Familiam E I V S ampli/Hmam quauis pro- fperitate ac dignis generofa ftirpe ornam entis frui iubeat,

ad

ad maiorem vsque fplendorem eu eh a t, varia in c o m m o d a ab E A clementiffime arceat. Quae quum om nia E I ex v oto c e f le r in t; quam laeta ac vberrima inde nos o m nes exfpe&at mellis ! Nullis domefticis curis ac periculis turbatus ad publica negotia animus redibit alacrior. Ita qui in fpem patriae natus ac educatus fu e ra t, in falutem reipublicae ad fumma dignitatum faftigia eue&us elle videbitur,

S u p e r e f t , P R O T O S C H O L A R C H A I N - D V L G E N T I S S I M E , v t quas publicis his acclama­

tionibus fuffragari, ac de nouae fpartae T I B I demandatae fplendore laetari n o n d u b itas, Mufas T V A E M A E C E ­ N A T I S tutelae ac amori o m ni cum reuerentia c o m m e n ­ dem us. P erg e eas T V O , in q u o d recep ifti, p a tro c in io , v t foles, dignari. Crefcit quidem m u n e ru m grauitas ac f p le n d o r, q uo ru m grauiora officia no s vereri iu b e n t, ne T E a litterarum noftrarum e x e r c i t i o i t u o t c u t , au ftudiis noftris aliquas P A T R O N I curas praeripiant. Sufficiat v e r o , fi T V A M erga Gymnalii antiftites ac alumnos gratiam ac be- n e u o le n tia m , v t fperam us, n o n im m in u u n t aut f r a n g u n t