W O J E W Ó D Z K I U R Z Ą D S T A T Y S T Y C Z N Y W O P O L U
GOSPODARKA LESiJA
W WOJEWÓDZTW 3 E OPOLSKI fi
OPOLE grudzień 1994
Tabl. St r . WPROWADZENIE ... X 3
ZASOBY LEŚNE ... X 6 Powierzchnia lasów według form własności ... 1/1 9 Powierzchnia lasów prywatnych według urzędów rejonowych w 1993 r . 2/2 9 Powierzchnia lasów stanowiących własność gmin ... 3/3 10 Powierzchnia lasów i lesistość według gmin w 1993 r ... 4/4 11 Powierzchnia lasów według wieku, składu gruntowego drzewostanów
w 1993 r ... 5/5 13 Zasoby drzewne na pniu według klas wieku i grup rodzajowych
w 1993 r ... 6/6 15 Niektóre zwierzęta łowne ... 7/7 15
ZAGOSPODAROWANIE LASÓW I ZADRZEWIENIA ... X 16 Odnowienia, zalesienia i inne prace hodowlane w 1993 r ... 1/3 19 Odnowienia i zalesienia ... 2/9 19 Odnowienia, zalesienia i pielęgnowanie lasów w lasach prywatnych
w 1993 r ... 3/10 20 Zadrzewienia i pozyskanie drewna z zadrzewień ... 4/11 20 Zadrzewienia i pozyskanie drewna (grubizny) z zadrzewień według
gmin w 1993 r ... 5/12 21
GOSPODARCZE WYKORZYSTANIE LASÓW ... X 23 Pozyskanie drewna (grubizny) w latach 1985-1993 ... 1/13 24 Pozyskanie drewna według form własności i sortymentów ... 2/14 24 Pozyskanie drewna (grubizny) w lasach prywatnych według urzędów
rejonowych w 1993 r... 3/15 25 Odstrzał zwierząt łownych ... 4/16 25 Powierzchnia i masa drzewostanów zagrożonych szkodliwym oddziały
waniem gazów i pyłów według stref zagrożenia ... 1/17 26 Powierzchnia i kategorie lasów ochronnych ... 2/28 26 Obiekty i obszary prywatnie chronione . . ... ; ... 3/19 27 Pomniki przyrody ... 4/20 27 Grunty leśne wyłączone na cele nieleśne ... 5/21 27 Chemiczne zwalczanie szkodników lasów w 1993 r ... 6/22 28 Usuwanie posuszu i wiatrołomów ... 7/23 28
Pożary w lasach 8/24 28
WPROWADZENIE
Od roku 1992 rozpoczęły się ustawowe przekształcenia własnoś
ciowe lasów wynikające z wejścia w życie nowej ustawy o lasach (Dz.U.nr 101 z 1991 r . poz. 444), która nakłada na wszystkich właścicieli lasów taki sam obowiązek trwałego ich utrzymywania i zapewnienia ciągłości użytkowania, pielęgnowania i ochrony oraz powiększania zasobów leśnych. Nowa ustawa o lasach wyodręb
nia dwie podstawowe formy własności leśnej:
- lasy Skarbu Państwa (lasy b.organizacji gospodarczej Lasy Pań
stwowe, lasy byłego PFZ oraz lasy pod zarządem innych ministrów - i wojewodów.),
- lasy nie stanowiące własności Skarbu Państwa (lasy osób fizy
cznych, wspólnot gruntowych RSP, Kółek Rolniczych, gmin oraz pozostałe).
W rozumieniu ustawy zarząd nad lasami państwowymi stanowiącymi własność Skarbu Państwa sprawuje Państwowe Gospodarstwo Leśne.
Lasy Państwowe. Nadzór nad gospodarką leśną w lasach nie stano
wiących własności Skarbu Państwa sprawuje wojewoda lub kierownik rejonowego urzędu rządowej administracji ogólnej.
Zgodnie z a r t . 44 i a r t . 74 ustawy, dyrekcje "Lasów Państwowych"
rozpoczęły od 1.01.1992 r. za pośrednictwem nadleśnictw przyjmo
wanie lasów państwowych od likwidowanych pgr podległych wojewodom oraz innym ministrom, a także lasów i gruntów leśnych przeznaczo
nych do zalesienia znajdujących się w zasobach Państwowego Fundu
szu Ziemi.
Formy własności leśnej wynikające z nowej ustawy w niniejszej p u blikacji zaprezentowano w sposób nawiązujący do lat poprzednich jako lasy publiczne i lasy prywatne.
Lasy publiczne obejmują:
a/ lasy stanowiące własność Skarbu Państwa zarządzane i użyt
kowane przez:
- Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe (w skrócie Lasy Państwowe),
- jednostki ochrony przyrody (parki narodowe),
- jednostki organizacyjne pod zarządem innych ministrów i i wojewodów (patrz a r t . 74 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach L Dz.U. Nr 101, poz. 444),
b/ lasy stanowiące własność gmin.
Lasy prywatne obejmują:
a/ lasy stanowiące własność osób fizycznych (lasy indywidu
alne ),
b/ lasy wspólnot gruntowych stanowiące wspólną własność wszystkich lub części mieszkańców wsi,
c/ lasy stanowiące własność rolniczych spółdzielni produkcyj
nych i kółek rolniczych oraz lasy oddane im w zarząd i bezpłatne użytkowanie,
d/ lasy stanowiące własność osób prywatnych (tj. kościołów, organizacji społecznych i politycznych, związków zawodo
wych oraz prywatnych spółek prawa handlowego.
WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE NA TLE KRAJU W 1993 R.
WYSZCZEGÓLNIENIE
Polska Województwo opolskie w liczbach
bezwzględnych
Polska=
=100
Powierzchnia lasów w tys.ha 8720,4 217,0 2,5
w t y m :
lasy publiczne 7228,9 209,4 2,9
lasy prywatne 1491,6 7,6 0, 5
Lesistość w % 27,9 24,5 X
Pozyskiwanie drewna (grubizny):
dam^ 20255,6 1011,1 5,0
3
na 100 ha powierzchni leśnej w m 232,3 465,9 200,6 Odnowienie i zalesienia w tys. ha 58,9 2,8 4,8
Melioracje w tys. ha 49,7 2,7 5,5
Powierzchnia drzewostanów zagrożo
nych szkodliwym oddziaływaniem
gazów i pyłów w tys.ha 1785,9 98,3 5,5
Powierzchnia lasów ochronnych:
w tys.ha 3213,6 104,6 3,3
w % ogólnej powierzchni lasów 36,9 48,2 X
Powierzchnia rezerwatów przyrody:
w tys.ha 111,0 0,2 0,1
w % ogólnej powierzchni geogra
ficznej _ ' 0,36 0,02 X
ZASOBY LEŚNE
Uwagi metodyczne
Powierzchnia lasów obejmuje grunty leśne zalesione (drzewostany i plantacje drzew) oraz przejściowo nie zalesione (zręby, halizny, płazowiny, plantacje choinek i krzewów, poletka łowieckie, szkółki leśne, użytki ekologiczne oraz przeznaczone do wyłączenia z pro
dukcji np. wylesienia spowodowane przez zalewiska i zapadliska).
Powierzchnia zalesiona obejmuje uprawy, młodnik i I klasy wieku (do 20 lat) o zadrzewieniu 0,5 i wyższym, drzewostany II klasy wieku
(21-40 lat) o zadrzewieniu 0,4 i wyższym, drzewostany III i wyż
szych klas wieku (41 lat i więcej) o zadrzewieniu 0,3 i wyższym, drzewostany w klasie do odnowienia, bez względu na zadrzewienie oraz plantacje topolowe i leśnych gatunków drzew szybko rosnących.
Zręby są to powierzchnie leśne pozbawione drzewostanu w okresie ostatnich 5 l a t .
Halizny są to powierzchnie leśne pozbawione drzewostanu dłużej niż 5 lat oraz uprawy i młodniki o zadrzewieniu do 0,4 (pełne zadrzewienie 1 ,0 ),
Płazowiny są to powierzchnie leśne pokryte drzewostanem II klasy wieku (21-40 l a t ) o zadrzewieniu 0,1-0,3 oraz III i wyższych klas wieku (41 lat i więcej) o zadrzewieniu 0,1-0,2.
Szkółka leśna lub zadrzewieniowa jest to teren, na którym odbywa się produkcja sadzonek drzew i krzewów do celów odnowień i zale- sień lub zadrzewień.
Plantacja nasienna to teren pokryty wyselekcjonowanymi drzewami w luźnej więźbie, przeznaczonej do produkcji nasion.
Do powierzchni lasów należą wszystkie grunty leśne o łącznej zwartej powierzchni co najmniej 0,1 ha. Zasada ta dotyczy wyłą
cznie gruntów formalnie włączonych do gospodarstwa leśnego. Zgod
nie z powyższym nie zaliczono do powierzchni lasów gruntów zadrze
wieniowych, parków, cmentarzy, nieużytków i innych gruntów prze
znaczonych do zalesienia itp.
Nie zalicza się do powierzchni lasów również gruntów wchodzących w skład gospodarstw leśnych, ale nie zajętych pod bezpośrednią produkcję leśną (dotyczy to użytków rolnych, terenów komunikacyj
nych, wód terenów osiedlowych, nieużytków).
Lesistość jest to stosunek procentowy powierzchni lasów do ogól
nej powierzchni geograficznej.
Drzewostany w klasie odnowienia są to drzewostany rębne i prze- szłorębne podlegające jednocześnie użytkowaniu i odnowieniu (pod osłoną), w których co najmniej 50 % powierzchni (w drzewostanach użytkowanych rębniami gniazdowymi co najmniej 30 % powierzchni) zostało odnowione naturalnie lub sztucznie, oraz drzewostany młod
sze wymagające przebudowy za pomocą rębni częściowych lub gniazdo
wych z uwagi na złe efekty produkcyjne.
Drzewostany w klasie do odnowienia obejmują drzewostany użytkowane rębniami częściowymi i gniazdowymi, które wymagają odnowienia jako bezwzględnego warunku kontynuacji cięć tymi rębniami.
Drzewostany o strukturze przerębowej są to drzewostany składające się z grup i kęp o różnym wieku i wysokości, w których prowadzone są jednocześnie zabiegi związane z użytkowaniem, odnowieniem i pielęgnowaniem lasu.
Przestoje są to drzewa nie wycięte w terminie przewidzianym kole
ją rębności.
Zasobność drzewostanów oblicza się dzieląc cały zapas drzewostanów (masa drewna znajdująca się na powierzchni leśnej lub zalesionej) przez ich ogólną powierzchnię.
LESISTOSC WEDŁUG GMIN W 1993 R.
.Wilków,
B yczyna
/N a m y s łó w /
/Ś w ie rc z ó w '
y// Popielów y // /
Ł u b n i a n y y y
■awafy
SCyhrząsUjwicc/^/^^
G rodków
/ / \ / 'V lJcm iclnicu %/gX/VSr 'Izbicko / /^■//,
/ 1 / S lrzc lc c / [ % / * j4? / O p olskie y Xyy G ogolin
'O tm u ch ó '
K rapkow ice'
Paczk ó w Zdzieszow ice
L eśn ica .Wa lce
K ę d zie rz y n ' / y K oźle /
P ru d n ik V LVbi;zaL R eń sk a
. W ieś
Pawłowiczki G łubczyce
.P o ls k a • C erek iew
Województwo
B aborów
15,0 i mniej
B ran ice K ietrz
TABL.1/1. POWIERZCHNIA LASÓW WEDŁUG FORM WŁASNOŚCI Stan w dniu 31 XII
WYSZCZEGÓLNIENIE 1985 1990 1991 1992 1993
0G0LEM w ha 216497 216028 216109 216323 217011
Lasy publiczne 209066 208993 209124 209161 209432
własność Skarbu Państwa 209066 208993 209124 207797a/ 208019a/
w tym zarządzie lasów
Państwowych 201274 201588 201687 201801 201933
własność gmin - - 1364 1413
Lasy prawatne 7431 7035 6985 7162 7579b/
w tym własność osób
fizycznych 5702 5425 5418 5418 5781
LESISTOSC w % 25,4 25,3 25,3 25,3 25,4
a/Lącznie z lasami. b.Państwowego funduszu Ziemi, które nie przeszły w zarząd Lasów Państwowych (w 1993-1610 ha) oraz lasami pozostającymi pod zarządem innych ministrów
(w 1993 r . - 7499 ha). b/W tym lasy: wspólnot gruntowych (w 1993 r . 2 ha), rolniczych spółdzielni produkcyjnych (w 1993 - 1179 ha, kółek rolniczych - 9 ha) oraz stanowiące własność osób prawnych (poza Skarbem państwa). - w 1993 r. - 608 ha.
TABL.2/2. POWIERZCHNIA LASÓW PRYWATNYCH WEDŁUG URZĘDÓW REJONOWYCH W 1993 R.
Stan w dniu 31 XII
URZĘDY REJONOWE
Ogółem
Według form własności
osoby fizy
czne
wspól
noty grun
towe
rolni
cze spół
dziel
nie produk
cyjne
kółka ' rolni
cze
pozos
tałe
w hektarach
WOJEWÓDZTWO 7579 5781 2 1179 9 608
Brzeg 268 149 2 62 4 51
Głubczyce 266 146 - 120 - -
Kędzierzyn-Koźle 583 415 - 95 - 73 •
Kluczbork 716 492 - 84 - 140
Nysa 1253 566 - 616 - 71
Opole 3233 2847 - 120 3 263
Strzelce Opolskie 1260 1166 - 82 2 10
Zasoby leśne
j _ - ... • ••
TABL.3/3. POWIERZCHNIA LASÓW STANOWIĄCYCH WLASNOSC GMIN Stan w dniu 31 XII
Powierz
chnia lasów w ha
Powierz
chnia lasów w ha
GMINY GMINY
WOJEWÓDZTWO 1412,7 POZOSTAŁE GMINY WIEJSKIE
MIASTA 0 STATUSIE GMINY Bierawa 6,6
Opole 6,2 Branice -
Brzeg - Brzeg -
Kędzierzyn-Koźle 9,0 Chrząstowice -
GMINY WIEJSKIE POŁĄCZONE Z MIASTAMI ZACHOWUJĄCYMI STATUS MIASTA:
Cisek Dąbrowa
31,7 3,2
Baborów 1,0 Dobrzeń Wielki 8,0
Biała 2,0 Domaszowice 2,0
Byczyna 1,1 Izbicko 3,0
Głogówek 40,0 Jemielnica 1,0
Głubczyce 403,9 Kamiennik 6,1
Głuchołazy 171,0 Komprachcice 0,6
Gogolin -
Grodków 4,0 Lasowice Wielkie -
Kietrz 10, 6 Lubrza 1,0
Kluczbork 141, 3 Lubsza 10,9
Kolonowskie 2,0 Łambinowice 6,0
Korfantów 3,0 Łubniany 0,2
Krapkowice 4,7 Murów 2,0
Leśnica 3,0 Olszanka -
Lewin Brzeski 0,4 Pakosławice -
Namysłów 21,0 Pawłowiczki 6,0
Niemodlin 5,3 Pokój 2,1
Nysa 70,0 Polska Cerekiew -
Otmuchów 112,6 Popielów
Prószków
6,0
Ozimek 3,0 Reńska Wieś 1,4
Paczków 15,5 Skoroszyce -
Prudnik 0,9 Strzeleczki
Świerczów 2,8
Strzelce Opolskie 3,0
Tarnów Opolski 1,9
Ujazd Tułowice -
Wołczyn 5,8 Turawa
Walce
262,0 1,6
Zawadzkie - Wilków 2,7
Zdzieszowice 0,9 Zębowice 2,7
TABL.4/4. POWIERZCHNIA LASÓW I LESISTOSC3'' WEDŁUG GMIN W 1993 R.
GMINY
Powierz
chnia lasów w ha
Lesistość Powierz
chnia lasów na 1 miesz
kańca w arach w % lokata
gminy
WOJEWÓDZTWO 216695 25,4 X 21,1
MIASTA 0 STATUSIE GMINY
Opole 898 9,3 48 0,7
Brzeg 4 0,3 64 0,01
Kędzierzyn-Koźle 5528 44,8 14 7,8
GMINY WIEJSKIE POLECZONE Z MIASTAMI ZACHOWUJĄCYMI STATUS MIASTA:
Baborów 338 2,9 59 4.5
Biała 3428 17,5 34. 26, 5
Byczyna 2185 11,9 43 21,6
Głogówek 618 3,6 57 3,9
Głubczyce 3093 10,5 45 11,9
Głuchołazy 2929 17,4 35 10,7
Gogolin 3413 34,0 20 25,8
Grodków 3974 13,9 40 19,6
Kietrz 353 2,5 60 2,8
Kluczbork 4049 18,7 32 10, 1
Kolonowskie 5898 70, 5 2 80, 6
Korfantów 4013 22, 3 30 33,8
Krapkowice 1655 17,0 36 6,1
Leśnica 1358 14,4 39 14,6
Lewin Brzeski 1417 8,9 49 10,4
Namysłów 6895 23,8 28 25,9
Niemodlin 4907 26,8 26 34,8
Nysa 1873 8,6 50 3, 1
Otmuchów 1118 5,9 52 7,5
Ozimek 7218 57,1 9 32,0
Paczków 136 1,7 62 0,9
Prudnik 1365 11,2 44 4,4
Strzelce Opolskie 6007 29,7 23 16,8
Ujazd 1928 23,1 29 27,9
Wołczyn 6553 27,2 25 43,7
Zawadzkie 4939 60, 1 6 34,8
Zdzieszowice 790 13,7 41 4,4
w ;
TABL.4/4. POWIERZCHNIA LASÓW I LESISTOSCa/ WEDŁUG GMIN W 1993 R.(dok.)
GMINY
Powierz
chnia lasów w ha
Lesi
w %
stość
lokata gminy
Powierz
chnia lasów na 1 miesz
kańca w arach POZOSTAŁE GMINY WIEJSKIE:
Bierawa 7276 61,0 4 77,0
Branice 177 0, 1 65 2,0
Brzeg 376 3,4 58 7,0
, Chrząstowice 3381 41,1 17 51,3
Cisek ' 72 1,0 63 1,0
Dąbrowa 2874 22,0 31 30,8
Dobrzeń Wielki 3290 36,0 19 24,5
Domaszowice 3172 27,9 24 80,2
Izbicko 3129 36, 8 18 53,7
Jemielnica 6655 58,8 7 v- 1 85,1
Kamiennik 1465 16,4 37 37,3
Komprachcice 1042 18,7 33 9,5
Lasowice Wielkie 12199 57, 9 8 159,8
Lubrza 802 9,6 46 16,3
Lubsza 9438 44,4 15 107,8
Łambinowice 1929 15,6 39 23, 5
Łubniany 5976 47,7 12 62,8
Murów 11665 72,8 1 174,7
Olszanka 502 5,4 53 9,5
Pakosławice 915 12,4 42 23,3
Pawłowiczki 779 5, 1 54 8,3
Pokój 6374 47, 9 11 111,7
Polska Cerekiew 300 5,0 55 5,4
Popielów 7981 45,5 13 89,7
Prószków 3963 32,7 22 39,4
Reńska Wieś 928 9,5 47 9,3
Skoroszyce 421 4, 1 56
Strzeleczki 3894 33,2 21 44,2
Świerczów 2648 24,0 27 73,8
Tarnów Opolski 3468 42, 5 16 33,2
Tułowice 5458 67,3 3 95,7
Turawa 8769 51,1 10 84,5
Walce 492 7, 1 51 7,5
Wilków 229 2,3 61 4,9
Zębowice 5776 60, 3 5 129,6
TABL.5/5. POWIERZCHNIA LASÓW WEDŁUG WIEKU, SKŁADU GRUNTOWEGO DRZEWOSTANÓW W 1993 R.
Stan w dniu 1 I
WYSZCZEGÓLNIENIE
Powierzchnia lasów w tys.ha w odsetkach
WEDŁUG KLAS DRZEWOSTANÓW
OGOLEM 216,0 100,0
W tym powierzchnia zalesiona 210,6 97,5
drzewostany w klasach wieku:
I U - 2 0 lat) 37,8 17,5
II (21 - 40 lat) 52.7 24,4
III (41 - 60 lat) 33, 1 15,3
IV (61 - 80 lat) 39, 3 18, 2
V i wyższych (81 lat i więcej) 44,7 20.7
drzewostany w klasie odnowienia, w klasie
do odnowienia i o strukturze przerębowej 3,0 1,4
WEDŁUG GRUP RODZAJOWYCH DRZEW
OG0LEM 216,0 100,0
Drzewa iglaste 177, 1 82,0
sosna i modrzew 160, 5 74,3
świerk 16,4 7,6
jodła i jedlica 0,2 0,1
Drzewa liściaste 38,9 18,0
dąb, jesion, klon, jawor i wiąz 19,2 8,9
buk 1,7 0,8
grab, brzoza i robinia akacjowa 8,0 3,7
olcha 8,0 3,7
osika, lipa, wierzba i topola 2,0 0,9
Źródło: dane Biura Urządzenia Lasu i Geodezji Leśnej oraz szacunki uzupełniające Głównego Urzędu Statystycznego.
ZASOBY LEŚNE W 1993 R.
v- y. *
STRUKTURA G A T U K O M STRUKTURA WIEKOWA
Powierzenia lasów
Zasoby drzewostanów (grubizna w korze) Powierzchnia
1 asów
Zasoby drzewostanów (grubizna w korze)
Drzewa iglaste sosna
± 3 świerk
jodła
Drzewa liściaste
I 1 i 111 II Jesion,klon, U 1111 li Jawor i Wiąz
buk
grab,brzoza.
> robinia akacjowa ol cha
osika, lipa, wierzba,topola
Klasy wieku
i ( 1-P.O lat)
////I
m i n i i )
11 (PI - 40 lat)
111 (41-bO lat)
IV (bl-80 lat)
v (powyze.) 80 lat) 7%}'i7Zxi\ nalizny .płazowiny
zręby
TABL.6/6. ZASOBY DRZEWNE NA PNIU WEDŁUG KLAS WIEKU I GRUP RODZAJOWYCH W 1993 R.
Stan w dniu 1 I
WYSZCZEGÓLNIENIE
Grubizna bruttoa^~
li
!w odset
kach
WEDŁUG KLAS DRZEWOSTANÓW
OGCLEM 46,3 100,0
W tym na powierzchni zalesionej 46,2 99,9
drzewostany w klasach wieku:
I (1-20 lat) 0,3 0,7
II (21-40 lat) 7,4 15,9
III (41-60 lat) 9,3 20, 1
IV (61-80) lat) 13,1 28,4
V i wyższych (81 lat i więcej) 15, 1 32,6
drzewostany w klasie odnowienia, w klasie
do odnowienia i ostrukturze prze rębowej 0,9 2,0
przestoje 0, 1 0.2
WEDŁUG GRUP RODZAJOWYCH DRZEW
OG0LEM 46,3 100,0
Drzewa iglaste 38, 5 83,2
sosna i modrzew 34,5 74,5
świerk 4,0 8,6
jodła i jedlica 0,0 0,1
Drzewa liściaste 7,8 16,8
dąb, jesion, klon, jawor i wiąz 4, 1 8,8
buk 0,5 1,0
grab, brzoza i robinia akacjowa 1,3 2,7
olcha 1,6 3,5
osika, lipa, wierzba i topola 0,3 0,8
a/W korze.
Źródło: dane Biura Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej oraz szacunki uzupełniające Głównego Urzędu Statystycznego.
TABL.7/7. NIEKTÓRE ZWIERZĘTA LOKNEa/
Stan w dniu 31 III
ZWIERZpTA ŁOWNE
1935 1990 1991 1992 1993
w sztukach
Jelenie 2803 3883 4028 4322 4286
Daniele 274 350 421 512 499
Sarny 20917 21795 23147 24062 24877
Kuropatwy 22770 13490 17600 23400 29940
Dziki 1880 2518 2506 2304 2206
Lisy 1470 1615 1490 1400 1630
Zające 47030 33000 31780 34000 39140
Bażandy 19820 9380 11400 11500 11870
a/Dane szacunkowe.
Źródło: dane Wydziału Ochrony środowiska Urzędu Wojewódzkiego.
ZAGOSPODAROWANIE LASÓW I ZADRZEWIENIA
Uwagi metodyczne , .
Zagospodarowanie lasu obejmuje zespół czynności gospodarczych m a jących na celu zachowanie lasu i pomnożenia jego zasobów oraz wymagane jego wielostronnych funkcji ekologicznych i społecznych.
Hodowla lasu obejmuje wszelkie prace z zakresu nasiennictwa i szkółkarstwa leśnego, odnowień na powierzchni lasów przejściowo pozbawionych drzewostanu, zalesień na gruntach,nieleśnych, dole- sień luk i przerzedzeń powstałych w drzewostanach, poprawek i uzupełnień, pielęgnowania siedlisk i drzewostanów oraz melioracji leśnych.
Zalesienia polegają na zakładaniu upraw leśnych na gruntach pozos
tających poprzednio poza uprawą leśną (nie zaliczonych do powierz
chni leśnej) t j . na gruntach nieleśnych.
Przez odnowienia rozumie się powstawanie młodego drzewostanu w miejsce drzewostanu usuwanego lub usuniętego:
a/ odnowienia sztuczne są to uprawy leśne zakładane przez sa
dzenie lub siew,
b/ odnowienia naturalne są to uprawy leśne powstałe na powierz
chni leśnej z samosiewu i odrośli, uznane za pełnowartościowe i pokrywające co najmniej 50 % terenu.
Odnowienia wykonywane są na powierzchniach otwartych tj. na powie
rzchniach pod osłoną drzewostanu (w wyniku cięć rębniami złożonymi, wprowadzenie II piętra, dolesienia luk w drzewostanach).
W ramach odnowień i zalesień mieszczą się prace z zakresu:
- zakładania plantacji gatunków drzew szybko rosnących,
- przebudowy drzewostanów negatywnych, obejmujących zmianę ich składu gatunkowego i formy (pod względem rozmieszczenia
gatunków).
Poprawki i uzupełnienia są to prace hodowlane mające na celu po
prawę jakości hodowlanej oraz uzupełnienie potencjału produkcyj
nego upraw i młodników, w których z różnych przyczyn powstały wy
pady luki i przerzedzenia:wpływające na obniżenie masy drzewnej.
Pielęgnowanie lasu obejmuje zespół czynności gospodarczych zwią
zanych z pielęgnowaniem gleby i drzewostanu tj. spulchnienie gle
by, niszczenie chwastów w uprawach, wprowadzanie podszytów, cięcia pielęgnacyjne i poprawianie formy poszczególnych drzew (podkrze- sywanie itp.), utrzymywanie gleby w czarnym ugorze na plantacjach drzew szybko rosnących.
Nazwa uprawy określa się drzewostan od momentu powstania do osią
gnięcia zwarcia (zazwyczaj w wieku do 10 lat).
Pod pojęciem młodnika rozumie się drzewostan w okresie życia od momentu osiągnięcia zwarcia do rozpoczęcia procesu wydzielania i oczyszczania się strzał (zazwyczaj w wieku od 10 do 20 lat).
Prace pielęgnacyjne właściwe dla młodników to usuwanie lub hamo
wanie wzrostu zbędnych, wadliwych lub przeszkadzających drzew (czyszczenia późne), formowanie strzał i koron.
Wprowadzanie podszytów jest to sadzenie drzew lub krzewów, które powinny znajdować się stale w dolnej warstwie drzewostanu, speł
niając w stosunku do gleby i drzewostanu głównego rolę pielęgna- cyjną.
Dane dotyczące pielęgnowania lasu obejmują rzeczywiste powierzchnie (określone szacunkowo), na których dokonywano wszystkich czynności związanych z pielęgnacją upraw i młodników, wprowadzaniem podszytów formowaniem strzał i koron itp. Dane te nie obejmują powierzchni leśnej, na której wykonywano trzebieże (cięcia pielęgnacyjne prowadzone w drzewostanach starszych niż 20-letnie).
Melioracje do których zalicza się agromelioracje i melioracje wodne są to zabiegi mające na celu oczyszczenie powierzchni przed odno
wieniem i zalesieniem, likwidacją warstwy rudawca, ustalenie gleby podlegającej erozji oraz polepszenie produkcyjności gleby przez wprowadzanie pewnych gatunków roślin, nawożenia, odnawianie, nawa
dnianie itp. Melioracje, o których mowa mają charakter lokalny
i stwarzają warunki do odnowień i zalesień.
Ochrona lasów obejmuje czynności zapobiegające szkodom wyrządzo
nym w lesie przez czynniki przyrody ożywionej i nieożywionej oraz zanieczyszczenia przemysłowe, czynności zwalczające choroby i szkodniki oraz usuwające zaistniałe szkody.
Zadrzewienia są to produkcyjne i ochronne nasadzenia drzew i krzewów na terenach publicznych i prywatnych poza lasami i granicami admi
nistracyjnymi miast. Celem ich jest produkcja drewna i użytków nie- drzewnych, oddziaływanie na środowisko przyrodnicze oraz kształto
wanie krajobrazu. Do zadrzewień nie zalicza s i ę : lasów i gruntów nieleśnych przeznaczonych prawomocnymi decyzjami do zalesienia, sadów, plantacji oraz szkółek drzew i krzewów, cmentarzy, urządzo
nej zieleni komunalnej w miastach (parki miejskie, lasy komunalne, zieleńce użyteczności publicznej), ogrodów działkowych, nieruchomo- mości otaczających obiekty zabytkowe.
Dane dotyczące pozyskania drewna z zadrzewień nie zostały uwzględ
nione w danych o ogólnym pozyskaniu drewna (grubizny).
Dane dotyczące pozyskania drewna z zadrzewień na gruntach prywat
nych mają charakter szacunkowy.
TABL.1/8. ODNOWIENIA,’ ZALESIENIA I INNE PRACE HODOWLANE W 1993 R.
Lasy publiczne Własność Skarbu
Państwa WYSZCZEGÓLNIENIE Ogółem razem
razem
w tyra w za
rządzie Lasów Pań-
■ stwo- wych
wła
sność gmin
Lasy pry
watne
w hektarach
Powierzchnia produkcyjna
szkółek leśnych (stan w dniu
31 XII)a/ 12662 12662 12662 12662
Odnowienia i zalesienia 2850 2836 2831 2803 5 14
sztuczne 2823 2809 2804 2776 5 14
zrębów13^ 2079 2075. 2071 2043 4 4
w tyra dolesienia luk
w drzewostanach 69 69 69 69 - -.
halizn i płazowin 634 632 631 631 1 2
użytków rolnych0^ i nie
użytków 110 102 102 102 - 8
naturalne 27 27 -27 2.7 - -
Poprawki i uzupełnienia 1010 1018 1018 1012 - -
Plantacje choinek 2 2 2 2 - -
Pielęgnowanie lasu 14199 14138 14120 13959 18 61
w tym:
upraw 9753 9723 9714 9583 9 30
młodników 2772 2743 2734 2704 9 29
wprowadzanie podszytów 398 398 398 398 - -
Melioracje 2722 2722 2722 2722 - -
a/W arach. b/Lącznie z odnowieniami pod osłoną drzewostanu. c/Zakwalifikowanych do zalesienia.
TABL.2/9. ODNOWIENIA I ZALESIENIA
WYSZCZEGÓLNIENIE
1985
, . . . ■ —
1990 1991 1992 1993
w hek tarach
OG0LEM 1755 2302 2093 2160 2850
Lasy publiczne 1703 2249 2055 2134 2836
własność Skarbu Państwa 1703 2249 2055 2131 2831
w tym w zarządzie Lasów
Państwowych 1674 2223 2018 2098 2803
własność gmin - - - 3 5
Lasy prywatne 52a/ 53b/ 38b/ 26 14
a/Lącznie z lasami stanowiącymi własność gmin. b/Dane szacunkowe.
TABL.3/10. ODNOWIENIA, ZALESIENIA I PIELĘGNOWANIE LASÓW W LASACH PRYWATNYCH W 1993 R.
URZĘDY REJONOWE
Odnowienia i zale
sienia
Pielęg
nowanie ogółem lasu
w tym na gruntach nieleśnych w hektarach
WOJEWÓDZTWO 14 8 . ' 61
Głubczyce 1 - 2
Kędzierzyn-Koźle 3 3 13
Kluczbork 2 1 3
Nysa 2 - 6
Opole 2 1 21
Strzelce Opolskie 4 3 16
TABL.4/11. ZADRZEWIENIA I POZYSKANIE DREWNA Z ZADRZEWIEŃ
1985 1990 1991 1992 1993
WYSZCZEGÓLNIENIE
ogółem
w tym na grun
tach prywa- nych
Powierzchnia .produkcyjna spółek zadrzewieniowych (stan w dniu
31 XII) w ha . 132 106 16 2 2 -
Sadzenie drzew w tys.szt 277,2 214,0 242,5 272,5 128, 8 3,3
Sadzenie krzewów w tys. szt 408,2 254,0 98,6 112,3 80,0 5,5
Pozyskanie drewna (grubizny)^w m^ 4326 5466 5151 7570 7221 3060
w tym grubizna iglasta 493 270 349 1090 294 228
a/Dane szacunkowe; nie uwzględniono w danych o ogólnym pozyskaniu drewna ( grubizny).
TABL.5/12. ZADRZEWIENIA I POZYSKANIE DREWNA (GRUBIZNY) Z ZADRZEWIEN WEDŁUG GMIN W 1993R.
Stan w dniu 31 XII
Sadzenie drzew Sadzenie krzewów
Wyrąb drewna (grubizny)
GMINY ogó
łem
w tym na grun
tach prywa
tnych
ogó
łem
w tym na grun
tach prywa
tnych
ogó
łem
w tym na grun
tach prywa
tnych
• w sztukach w metrach
sześciennych
WOJEWÓDZTWO 72542 3280 63761 5483 5593 3060
MIASTA 0 STATUSIE GMINY
Opole 9546 140 6975 900 196 25
GMINY WIEJSKIE POŁĄCZONE Z MIASTAMI ZACHOWUJĄCYMI STATUS MIASTA:
Baborów 450 - 1100 - 15 15
Biała - - 1500 - 43 35
Byczyna 540 - - - 10 10
Głogówek 150 60 2300 1100 113 89
Głubczyce 10663 1260 3595 680 56 44
Głuchołazy - - - - 395 390
Gogolin 420 110 1037 395 26 -
Grodków - - - - 42 42
Kietrz - - - - 71 56
Kluczbork 106 - 7214 - 315 48
Kolonowskie - - - - 94 14
Korfantów 430 - 11600 - 97 70
Krapkowice - - 250 - 255 72
Leśnica 300 - 1000 27 3
Lewin Brzeski - - - - 50 33
Namysłów 2550 350 3000 - 270 160
Niemodlin 200 - 100 - 80 60
Nysa 295 110 186 80 503 296
Otmuchów 400 - - - 61 54
Ozimek 37277 220 1493 103 79 4
Paczków 443 - - - 201 63
Prudnik 350 - - - 200 104
Strzelce Opolskie 155 - 2500 - 96 82
Ujazd - - - - 20 15
Wołczyn - - - - 41 32
Zawadzkie - - - - 125 97
Zdzieszowice 50 - 184 34 23
TABL.5/12. ZADRZEWIENIA I POZYSKANIE DREWNA (GRUBIZNX) Z ZADRZEWIEfJ WEDŁUG GMIN W 1993 R. (dok.)
Stan w dniu 31 XII
Sadzenie drzew Sadzenie krzewów
Wyrąb drewna (grubizny)
GMINY
ogó
łem
w tym na grun
tach prywa
tnych ■ ogó
łem
w tym na grun
tach prywa
tnych
ogó
łem
w tyra na grun
tach prywa
tnych
w sztukach w metracn
sześciennych
POZOSTAŁE GMINY WIEJSKIE
Bierawa 163 1607 50 14 8
Branice 100 40 45 45 60 60
Brzeg - - - - 65 65
Cisek 866 586 2657 1772 2 2
Dąbrowa 3000 - - 115 65
Dobrzeń Wielki 190 15 280 40 19 15
Domaszowice 25 - - - 48 42
Izbicko - - - - 18 18
Jemielnica - - 69 12 45 22
Komprachcice - - 400 - 64 16
Lasowice Wielkie - - - - 27 27
Lubrza 100 - - - 58 55
Lubsza 39 39 - - 259 204
Łambinowice 100 - 300 - 61 50
Łubniany 190 - 1600 - 121 19
Murów - - - - 30 12
Olszanka 370 - 6100 - 370 120
Pakosławice - - - - 1 i
Pokój - - - - 119 119
Polska Cerekiew - - - - 21 5
Popielów 900 350 50 20 33 33
Prószków 1370 - 1175 - 157 33
Skoroszyce - - - - 15 15
Strzeleczki 24 - 117 - 201 18
Świerczów - - - - 56 22
Tułowice - - - - 15 15
Walce 700 - 377 286 22 1
1000 62 62
Wilków
Zębowice - ! 3150 -
G O S P O D A R C Z E W Y K O R Z Y S T A N I E L A S Ó W
Uwagi m e t o d y c z n e
N a m a s ę p o z y s k a n e g o d r e w n a s k ł a d a si ę m a s a grubi z n y , d r o b n i c y i karpiny,
Grubi z n a - j e s t to d r e w n o okrągłe, w i e l k o w y m i a r o w e i ś r e d n i o w y m i a r o w e . D r e w n o w i e l k o w y m i a r o w e j e s t to d r e w n o o ś r e d n i c y g ó r n e j od 14 c m (bez kory) m i e r z o n e w p o j e d y n c z y c h sztuk a c h . D r e w n o ś r e d n i o w y m i a r o w e j e s t to d r e w n o o ś r e d n i c y ( m i e r z o n e j be z kory) g ó r n e j od 5 c m i d o l n e j do 14 cm, m i e r z o n e w p o j e d y ń c z y c h s z t u k a c h i s z t u k a c h grupowo.
D r o b n i c a - j e s t to d r e w n o o k r ą g ł e o ś r e d n i c y d o l n e j do 5 cm (bez k o r y ) m i e r z o n e w s z t u k a c h g r u p o w o lub w stosach.
K a r p i n a j e s t to s u r o w i e c d r z e w n y p o z y s k a n y z k a r p nie ł u p a n y c h ( d r e w n o p n i a k o w e ) lub ł u p a n y c h n a s z c z a p y i n i e w y m i a r o w e kęsy.
K a r p i n a p r z e m y s ł o w a ( d o j r z a ł a ) s ą to k a r p y s o s n o w e d o j r z a ł e o o k r e ś l o n e j z a w a r t o ś c i żywicy.
U ż y t k o w a n i e r ę b n e p r o w a d z o n e j e s t w d r z e w o s t a n a c h , k t ó r e o s i ą g n ę ł y w i e k d o j r z a ł o ś c i r ę b n e j w r a m a c h c i ę ć p l a n o w a n y c h oraz p o z a p 1a n o w y c h ( c i ę c i a s a n i t a r n e i tp. ).
Użytki r ę b n e j e s t to d r e w n o p o z y s k a n e w r a m a c h u ż y t k o w a n i a rębnego. P o w i e r z c h n i a c i ę ć r ę b n y c h to r z e c z y w i s t a p o w i e r z c h n i a , na k t ó r e j d o k o n a n o w y r ę b u drzew.
U ż y t k o w a n i e p r z e d r ę b n e p r o w a d z o n e j e s t w d r z e w o s t a n a c h , k t ó r e nie o s i ą g n ę ł y w i e k u d o j r z a ł o ś c i r ę b n e j , w r a m a c h ci ę ć p i e l ę g n a c y j n y c h . P o w i e r z c h n i a , na k t ó r e j w y k o n a n o c i ę c i a p i e l ę g n a c y j n e .
U ż y t k o w a n i e p r z y g o d n e p o z y s k i w a n e j e s t j e d n o s t k o w o lub g r u p o w o z t y t u ł u u p r z ą t n i ę c i a w y w r o t ó w i złomów, p o j e d y ń c z o w y d z i e l a j ą c e g o się p o s u s z u ( m i ę d z y t r z e b i e ż a m i ) o r a z p u ł a p e k na s z k o d n i k i owadzi e.
D a n e o w y r ę b i e d r e w n a w r a m a c h u ż y t k o w a n i a r ę b n e g o i p r z e d r ę b n e g o o b e j m u j ą d r e w n o p o z y s k a n e w lesie. P r z e z p o z y s k a n i e d r e w n a n a l e ż y r o z u m i e ć o s t a t e c z n e p o z y s k a n i e s o r t y m e n t ó w d r e w n a p o c h o d z ą c e g o z b i e ż ą c y c h w y r ę b ó w i r e m a n e n t ó w .
D a n e o p o z y s k i w a n i u z w i e r z ą t ł o w n y c h d o t y c z ą o k r e s ó w p o l o w a ń w r a m a c h tzw. ł o w i e c k i e g o r o k u h o d o w l a n e g o (od 1 k w i e t n i a roku b i e ż ą c e g o do 31 m a r c a roku n a s t ę p n e g o ) ,
