• Nie Znaleziono Wyników

Prognoza podaży pracy w województwie opolskim na lata 2001-2020

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Prognoza podaży pracy w województwie opolskim na lata 2001-2020"

Copied!
48
0
0

Pełen tekst

(1)

0 6 % !

URZĄD STATYSTYCZNY W OPOLU

/\2 Q Ó 2 \

PROGNOZA PODAŻY PRACY A S , W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM

NA LATA 2001-2020

l i p i e c

2002

(2)

Kreska (-) - zjawisko nie wystąpiło.

Kropka (.) - zupełny brak informacji albo brak informacji wiarygodnych.

Znak (x) - wypełnienie pozycji jest niemożliwe lub niecelowe.

Znak A - oznacza, że nazwy zostały skrócone w stosunku do obowiązującej klasyfikacji.

„W tym” - oznacza, że nie podaje się wszystkich składników sumy.

W A Ż N I E J S Z E S K R Ó T Y

tys. = tysiąc m.in. = między innymi

= złoty tj- - to jest

pkt = punkt cd. = ciąg dalszy

m-cy = miesięcy dok. = dokończenie

r. = rok tabl. = tablica

nr (Nr) = numer Dz.U. = Dziennik Ustaw

poz. = pozycja PKD = Polska Klasyfikacja Działalności

Przy publikowaniu danych US - prosimy o podanie źródła

(3)

URZĄD STATYSTYCZNY W OPOLU

PROGNOZA PODAŻY PRACY W WOJEWÓDZTWIE OPOLSKIM NA LATA 2001-2020

/ \ 2 0 0 2

l i p i e c

2002

(4)

Opracowanie publikacji: Robert Rauziński Ośrodek Statystyki Pracy

pod kierownictwem: Kazimierza Teleguj - dyrektora

Skład komputerowy Jolanta Bardoń i wykresy:

Druk: Urząd Statystyczny we Wrocławiu

Wydział Poligrafii w Legnicy

Nakład: 150 egz. Format: A5

(5)

PRZEDM OW A

Niniejsza publikacja przedstawia m.in. przewidywane w prognozie demograficznej zmiany w strukturze wieku ludności w latach 2001-2030, wpływ czynników demograficznych na kształtowanie przyrostu zasobów pracy oraz zmiany na rynku pracy w latach 1999-2001.

Treść publikacji składa się z trzech części, tj.:

• uwag metodycznych,

• uwag analitycznych,

• części tabelarycznej.

W pierwszej części zamieszczono podstawowe pojęcia i metody opracowania danych liczbowych dot. pracujących, ruchu zatrudnionych oraz bezrobocia.

W uwagach analitycznych omówiono m.in. prognozowaną sytuację demograficzną i je j wpływ na bilans zasobów pracy oraz przeanalizowano zróżnicowanie przestrzenne lokalnych rynków pracy w naszym regionie w latach

1999-2001.

W części trzeciej zaprezentowano w formie tabelarycznej dane dot.

prognozy przyrostu (spadku) ludności według wieku, pracujących według sektorów własności i form własności, sekcji PKD oraz bezrobocia rejestrowanego według wieku, poziomu wykształcenia i stażu pracy.

Mam nadzieję, że niniejsze opracowanie będzie użyteczne do podejmowania decyzji strategii rozwoju, a prezentowany temat wzbudzi zainteresowanie.

Dyrektoi Urzędu Statystyczni

Dyrektony

Urzędu Statystycznego w Opolu

dr Kazimierz Telcguj

Opole, lipiec 2002 r.

(6)

SPIS TREŚCI

Tabl. Str.

U wagi m etodyczne ... X 5 U wagi a n a lity c z n e ... X 8

T A B L IC E

Prognoza przyrostu /spadku/ ludności w edług wieku w latach 2 0 0 2 -2 0 2 0 ... 1 23 Prognoza struktury w ieku ludności w latach 2000-2020 ... 2 23 Prognoza przyrostu /spadku/ ludności w edług wieku i pow iatów w latach

2001-2020 ... 3 24 Prognoza struktury w ieku ludności w edług pow iatów w latach 2 0 0 0 -2020 4 30 U czniow ie i absolw enci w szkolnictw ie średnim technicznym i zaw odow ym

dla m ło d z ie ż y ... 5 34 Studenci i absolw enci szkół wyższych w edług szkół i grup kierunków studiów 6 34 Pracujący w gospodarce narodowej w edług sektorów i form w łasności, sekcji

i płci (1999, 2000) ... 7 35 Pracujący w edług płci, sektorów w łasności i pow iatów (2000, 2001) ... 8 36 Pełnozatrudnieni i niepełnozatrudnieni w głów nym miejscu pracy w edług płci

i sekcji (2000, 2001) ... 9 37 Emeryci i renciści zatrudnieni w niepełnym w ym iarze czasu pracy w edług płci

i sekcji (200, 2 0 0 1 ) ... 10 38 Przeciętne zatrudnienie w edług grup zatrudnionych i sekcji (2000, 2001) 11 40 Bezrobotni zarejestrow ani w edług pow iatów (1999, 2 0 0 0 ,2 0 0 1 ) ... 12 41 Bezrobotni zarejestrow ani w edług poziom u wykształcenia i pow iatów (1999,

2000, 2 0 0 1 )... 13 42 B ezrobotni zarejestrow ani w edług wieku i pow iatów ( 1999, 2000, 2001) ... 14 43 B ezrobotni zarejestrow ani w edług stażu pracy i pow iatów (1999, 2000, 2001) 15 44

(7)

Prezentowana w publikacji prognoza przyrostu (spadku) ludności oraz struktury wieku ludności według powiatów została opracowana na podstawie publikacji pt. „Prognoza ludności według wieku w przekroju powiatów na lata 2000-2020”

wydanej przez GUS w 1999 r. i opublikowanej w lutym 2000 r.

Ludność

1. Przez ludność w wieku produkcyjnym rozumie się ludność w wieku zdolności do pracy. Dla mężczyzn przyjęto wiek 18-64 lata, dla kobiet 18-59 lat. Wśród ludności w wieku produkcyjnym wyróżnia się ludność w wieku mobilnym, tj. w wieku 18-44 lata i niemobilnym, tj. mężczyźni - 45-64 lata, kobiety - 45-59 lat. Przez ludność w wieku nieprodukcyjnym rozumie się ludność w wieku przedprodukcyjnym, tj. do 17 lat oraz ludność w wieku poprodukcyjnym, tj. mężczyźni - 65 lat i więcej, kobiety - 60 lat i więcej.

Pracujący

1. Dane o pracujących dotyczą osób wykonujących pracę przynoszącą im zarobek lub dochód; do pracujących zalicza się:

■ osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy (umowa o pracę, powołanie, mianowanie lub wybór),

■ pracodawców i pracujących na własny rachunek, a mianowicie:

— właścicieli i współwłaścicieli (łącznie z pomagającymi członkami ich rodzin;

z wyłączeniem wspólników spółek, którzy nie pracują w spółce) podmiotów prowadzących działalność gospodarczą poza gospodarstwami indywidualnymi w rolnictwie;

— inne osoby pracujące na własny rachunek, np. osoby wykonujące wolne zawody;

■ osoby wykonujące pracę nakładczą;

■ agentów (łącznie z pomagającymi członkami ich rodzin oraz osobami zatrudnionymi przez agentów);

■ członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych.

2. Dane dotyczące pracujących podano bez przeliczenia niepełnozatrudnionych na pełnozatrudnionych, przy przyjęciu zasady jednorazowego ujmowania tych osób w głównym miejscu pracy.

3. Dane o przeciętnym zatrudnieniu ujmują wyłącznie osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy w pełnym wymiarze czasu pracy oraz w niepełnym, po przeliczeniu na pełnozatrudnionych.

(8)

4. Pełnozatrudnieni są to osoby zatrudnione w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zakładzie pracy lub na danym stanowisku pracy, w tym również osoby, które zgodnie z obowiązującymi przepisami pracują w skróconym czasie pracy, np. z tytułu warunków szkodliwych dla zdrowia lub przedłużonym czasie pracy, np. dozorcy mienia. Niepełnozatrudnieni są to osoby, które zgodnie z umową o pracę pracują stale w niepełnym wymiarze czasu pracy. Niepełnozatrudnieni w głównym miejscu pracy są to osoby, które złożyły w zakładzie pracy oświadczenie stwierdzające, że dany zakład jest ich głównym miejscem pracy.

5. Współczynnik przyjęć (zwolnień) oblicza się jako stosunek liczby przyjęć pomniejszonej o osoby powracające do pracy z urlopów wychowawczych i bezpłatnych (lub liczby zwolnień pomniejszonej o osoby, które otrzymały urlopy wychowawcze i bezpłatne) w danym roku do liczby zatrudnionych według stanu (w 1999 r. - stan w dniu 30 IX) z roku poprzedniego.

Bezrobocie rejestrowane

1. Dane o bezrobotnych zarejestrowanych obejmują osoby, które zgodnie z ustawą z dnia 14 XII 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (jednolity tekst, Dz. U. Nr 25, z 1997 r. poz. 128 z późniejszymi zmianami), określone są jako bezrobotne.

Pod pojęciem bezrobotnego należy rozumieć osobę niezatrudnioną i niewykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy, nieuczącą się w szkole w systemie dziennym, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania (stałego lub czasowego) powiatowym urzędzie pracy, jeżeli:

■ ukończyła 18 lat (z wyjątkiem młodocianych absolwentów);

■ kobieta nie ukończyła 60 lat, a mężczyzna - 65 lat;

■ nie nabyła prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, nie pobiera:

zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, świadczenia rehabi­

litacyjnego, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego lub wychowawczego;

■ nie jest właścicielem lub posiadaczem (samoistnym lub zależnym) nieruchomości rolnej o powierzchni użytków rolnych powyżej 2 ha przeliczeniowych;

■ nie podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z tytułu stałej pracy jako domownik w gospodarstwie rolnym o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe;

■ nie podjęła pozarolniczej działalności gospodarczej lub nie podlega - na podstawie odrębnych przepisów - obowiązkowi ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego;

■ jest osobą niepełnosprawną, której stan zdrowia pozwala na podjęcie zatrudnienia co najmniej w połowie wymiaru czasu pracy obowiązującego w danym zawodzie lub służbie;

■ nie jest tymczasowo aresztowana lub nie odbywa kary pozbawienia wolności.

(9)

2. Stopa bezrobocia rejestrowanego obliczona została jako procentowy udział liczby bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności aktywnej zawodowo, tj. bez osób odbywających czynną służbę wojskową oraz pracowników jednostek budżetowych prowadzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego.

Informacje o bezrobociu rejestrowanym pochodzą z rejestrów Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Opolu.

W stosunku do obowiązującej Polskiej Klasyfikacji Działalności, w publikacji dokonano dodatkowego grupowania, ujmując pod pojęciem „Przemysł" sekcje:

„Górnictwo i kopalnictwo”, „Przetwórstwo przemysłowe” oraz „Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę”. Ponadto zastosowano podane niżej skróty (oznaczone w tablicach znakiem „A”):

skrót pełna nazwa

sekcje PKD

Handel i naprawy Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego

Obsługa nieruchomości i firm Obsługa nieruchomości, wynajem, nauka i usłu­

gi związane z prowadzeniem działalności gos­

podarczej Administracja publiczna i obrona

narodowa; obowiązkowe ubezpie­

czenia społeczne i zdrowotne

Administracja publiczna i obrona narodowa;

obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i po­

wszechne ubezpieczenia zdrowotne

(10)

Znajomość regionalnych i lokalnych bilansów ludności, zasobów pracy, kadr kwalifikowanych oraz zasobów pracy w rolnictwie je st niezbędnym narzędziem prowadzenia aktywnej polityki zatrudnienia i ograniczenia bezrobocia w różnych układach przestrzennych (województwo, powiat, gmina, miasto).

Aktualnie prowadzone są prace metodologiczne nad bilansami pracy oraz analizy problemów dem ograficznych i zatrudnienia w układach przestrzennych kraju. Analiza sytuacji demograficznej: bezrobocia, prognoz demograficznych i podaży pracy do 2010 r. to minimum prac, które należy wykonywać w układach regionalnych.

Dostępny materiał statystyczny pozwala aktualnie na taką ocenę, je st też niezbędnym warunkiem opracowania strategii rozwoju społeczno-gospodarczego każdego regionalnego i lokalnego rynku pracy co najmniej do 2005 r.

Celem podjęcia regionalnych badań nad opracowaniem bilansów zasobów pracy do 2005 r. je st rozpoznanie i ocena:

1. Struktury dem ograficznej;

2. Struktury zatrudnienia;

3. Istniejących zasobów pracy;

4. Zmian w dynam ice i strukturze zatrudnienia;

5. Stopnia nasycenia i wykorzystania kadr kwalifikowanych;

6. Prognozy zasobów pracy według cech ilościowych i jakościowych na lokalnym rynku pracy do 2005 r.;

7. Struktury bezrobocia według cech ilościowych i jakościowych;

8. Dostosowania szkolnictwa do potrzeb lokalnych rynków pracy;

9. Oceny zbędnych zasobów pracy wśród zatrudnionych w restrukturyzowanych przedsiębiorstwach;

10. Bezrobocia agrarnego.

Bilanse ludności i zasobów pracy powinny być szczególnie przydatne dla samorządów terytorialnych, ponieważ problemy pracy, zatrudnienia i bezrobocia w chodzą w zakres szeroko pojętej polityki społecznej. Najważniejsze problemy, które w ym agają pilnych rozwiązań to między innymi:

" zahamowanie bezrobocia, stworzenie nowych miejsc pracy,

obrona obywateli przed przestępczością, zwiększenie poczucia bezpieczeństwa na ulicy i w domu,

zapewnienie pom ocy socjalnej ludziom ubogim,

zwiększenie wpływu mieszkańców miasta na decyzje jego władz,

rozwój instytucji kulturalnych,

powstanie nowych obiektów rekreacyjnych.

Na aktualną sytuację dem ograficzną województwa opolskiego i jej bilans ludności w 2001 r. składa się wiele bardzo złożonych kwestii natury demograficznej, społecznej i gospodarczej. W ynikają one m.in. z: niekorzystnej reprodukcji ludności

(11)

(spadek urodzeń, wysoka umieralność, poziom płodności kształtuje się poniżej prostej reprodukcji ludności), nadumieralności mężczyzn, procesu starzenia się ludności, spadku liczby zawieranych małżeństw, nadmiernych migracji zagra­

nicznych. Okres transformacji ustrojowej, wywarł istotny wpływ na sytuację dem ograficzną i ruch naturalny województwa opolskiego. Tendencje spadku przyrostu naturalnego i rzeczywistego w latach 1995-2001 przedstawia następująca tabela:

Bilans ludności województwa opolskiego w 1995 i 2001 r.

Wyszczególnienie 1995 2001

ogółem miasto wieś ogółem miasto wieś

Ludność (stan w dniu

1 I) ... 1095398 573 847 521551 1084665 567711 516954 Urodzenia ... 11048 5465 5583 8927 4549 4378 Zgony ... 9869 4675 5194 9134 4460 4674

Przyrost naturalny ... 1179 790 389 -207 89 -296

Saldo migracji wewnę­

trznych ... +23 +566 -543 -247 -816 +569 Saldo migracji zagra­

nicznych ... -3087 -1328 -1759 -3 5 1 8 -1744 -1774 Przyrost rzeczywisty ... -1885 +28 -1913 -3972 -2471 -1501 Saldo zmian administra­

cyjnych (ludności cza­

sowej) ... -341 -571 +230 -188 -43 -145 Ludność (stan w dniu

31 XII) 1093172 573304 519 68 1080505 565197 515308

Na strukturę bilansu ludności w 2001 r. składają się trzy podstawowe procesy demograficzne: urodzenia, zgony, migracje wewnętrzne i zagraniczne. Bilans ludności w 2001 r. wskazuje na zarysowujący się kryzys demograficzny ludności i wyraźnie osłabienie dynamiki demograficznej. Przyrost rzeczywisty i naturalny ludności województwa w 2001 r. był ujemny. Liczba ludności w dniu 31 grudnia 2001 r. osiągnęła 1080,5 tys. osób i uległa zmniejszeniu w ciągu roku. Zmniejszyła się liczba ludności miast (-2514 osób) i wsi (-1646 osób). Nastąpiło poważne osłabienie zaludnienia województwa i jego poszczególnych obszarów (powiatów).

Nastąpił ubytek rzeczywisty ludności.

Tak niekorzystnych procesów demograficznych nie obserwowano od zakoń­

czenia II wojny światowej. Bilans ludności w 2001 r. wskazuje, że nadmierne migracje zagraniczne (-3518 osób), głównie do Niemiec wpływ ają niekorzystnie na sytuację demograficzną województwa i licznych powiatów. Bilans ludności wskazuje, że w 2001 r. województwo osiągnęło najniższy w latach powojennych przyrost naturalny. Urodzenia żywe (8927 osób), były niższe od zgonów (9134).

(12)

Przyrost naturalny był ujemny. Rok 2001 był kolejnym rokiem depresji urodzeń. Poziom reprodukcji ludności nie gwarantuje ju ż prostej zastępowalności pokoleń. Oznacza to w praktyce, że województwo opolskie w perspektywie najbliższych lat wchodzi w fazę stabilizacji stanu ludności. O spadku ludności województwa w 2001 r. zdecydowały liczne czynniki. Do głównych należy zaliczyć ujemne saldo migracji zagranicznych oraz nadw yżkę zgonów nad urodzeniami. Saldo migracji wewnętrznych (-247) w bilansie ludności jest aktualnie minimalne. Proces urbanizacji województwa ulega osłabieniu, o czym świadczą migracje wewnętrzne ludności. Ujemne saldo migracji z miast (-811) i m igracji zagranicznych (-1391), dotyczy wszystkich powiatów.

Czynnikami osłabiającymi proces urbanizacji województwa niezależnie od ujemnych migracji zagranicznych je st szybko malejący przyrost naturalny.

Podobnie bilans ludności wsi w 2001 r. charakteryzował się wysoką migracją zagraniczną (-1774). Migracje ze wsi do miast w skazują też na spadająca m obilność przestrzenną ludności wsi.

Procesy demograficzne ukazane w bilansie ludności stwarzają istotne zagrożenia zarówno dla dalszego rozwoju demograficznego, ja k i dla rozwoju społeczno-gospodarczego województwa. W yludnienie się województwa należy uznać za ważny czynnik kiyzysogenny. Świadczy on o słabości gospodarczej i małej odporności na procesy restrukturyzacyjne.

Sytuacja demograficzna w latach 2000-2005 będzie głównym czynnikiem kształtującym sytuację na rynku pracy.

PR O G N O Z A LUD NO ŚC I W ED Ł U G W IE K U Stan w dniu 31 XII

ty s.

700 600 500 400 300 200 100

0

2005 2010 2015 2020

Wiek:

| przedprodukcyjny |g |||| produkcyjny g g g poprodukcyjny

(13)

Przyrost ludności w wieku produkcyjnym w latach 2001-2005 (+27,3 tys.) stworzy szereg konsekwencji społeczno-ekonomicznych. Podstawowym proble­

mem w latach 2001-2005 będzie kwestia walki z bezrobociem poprzez:

zatrudnienie zarejestrowanych bezrobotnych i młodzieży osiągającej wiek zdolności do pracy;

zachowanie ogólnej równowagi pomiędzy podażą a popytem na zasoby pracy, według cech ilościowych i jakościowych, z uwzględnieniem lokalnych rynków pracy;

racjonalizację struktur zatrudnienia w przedsiębiorstwach i działach gospodarki narodowej wskutek restrukturyzacji przemysłu i regionu;

■ racjonalizację kształcenia młodzieży z punktu widzenia potrzeb regionu i aspiracji społeczeństwa.

W stępny szacunek podaży wskazuje, że problemy zatrudnienia w ysuw ają się na czoło regionalnej polityki gospodarczej. Bezrobocie może być głównym zagrożeniem dalszych reform gospodarczych oraz czynnikiem wzrostu ubóstwa.

Na rynku pracy w latach 2001-2010 należy spodziewać się nowej sytuacji, która charakteryzować się będzie:

wysokim bezrobociem;

■ wysokim przyrostem zasobów pracy z przyrostu demograficznego;

" wzrostem obciążeń ludności produkcyjnej pozostałą grupą ludności;

wzrastającym bezrobociem agrarnym;

m alejącą mobilnością przestrzenną zasobów pracy;

dezaktywizacją zawodową ludności;

* wysokim przyrostem liczby młodzieży w wieku 19-24 lat do 2005 r.

W sumie rynek pracy będzie kształtować się pod wpływem nowej sytuacji społecznej i istniejącego bezrobocia. Dlatego obecnie jeszcze zbyt mało mamy przesłanek do przeprowadzenia szczegółowej prognozy zatrudnienia. Możemy jednak postawić tezę o istnieniu poważnych rezerw pracy wśród zatrudnionych zasobów pracy. Spadkowi produkcji przemysłowej nie towarzyszyło bowiem pełne wykorzystanie istniejących kadr.

Głównym czynnikiem, który będzie w istotny sposób określał potrzeby społeczne mieszkańców je st zmienność struktury ludności według płci i wieku oraz falowanie liczebności niektórych grup wieku. Procesy te przesądzają na wiele przyszłych lat o potrzebach społecznych. Następnym czynnikiem je st proces starzenia się ludności, który bardzo wyraźnie określa potrzeby seniorów oraz bardzo wysoki przyrost zasobów pracy do 2005 r. Analiza zmian w strukturze wieku ludności w grupach 0 -2 , 3 -6 , 7-14, 15-18 oraz w wieku poprodukcyjnym w układach przestrzennych do 2020 r. wskazuje na konieczność prowadzenia aktywnej polityki społecznej.

(14)

ł ł ł

N a koniec 2001 r. w jednostkach o liczbie pracujących powyżej 9 osób (bez pracujących w jednostkach budżetowych prowadzących działalność gospodarczą w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego oraz bez rolników indywidualnych) liczba pracujących w województwie wyniosła 196,9 tys. osób i była mniejsza o 6,8 % w stosunku do stanu z końca 2000 r.

Kobiety stanowiły 47,8 % ogółu pracujących.

W sektorze publicznym, którego udział w ogólnej liczbie pracujących wynosił 48,0 % odnotowano wyższy spadek (o 6,2 pkt) liczby pracujących niż w sektorze prywatnym w porównaniu z 2000 r. W śród pracujących w sektorze publicznym 57,8 % stanowiły kobiety.

W końcu 2001 r. najwięcej osób pracowało w przemyśle tj. 59,0 tys., osób (30,0 % ogółu pracujących), w tym 57,8 tys. osób w przetwórstwie przemysłowym, następnie w edukacji - 22,1 tys., tj. 11,2 %, w ochronie zdrowia i opiece społecznej - 2 1 ,7 tys., tj. 11,0% oraz w handlu i naprawach - 15,7 tys., tj. 8,0 %.

ST R U K T U R A PRACUJĄCYCH" W G O SPO DARCE N ARO DO W EJ W E D Ł U G PŁCI I SEK CJI W 2000 R.

Stan w dniu 31 XII

°/c

Przem ysł

Budownictw o

Handel i naprawy1 T ransport, gospodarka m agazynow a i łączność O bsługa nieruchomości

i firm; nauka1 Edukacja O chrona zdrowia i opieka

społeczna Pozostałą działalność usługow a komunalna, społeczna i indywidualna

30 25 20 15 10 5 0 0 5 10 15%

a W edług faktycznego m iejsca pracy OGÓŁEM

Rolnictw o, łow iectw o i leśnictwo

w tym KOBIETY

(15)

Spośród wszystkich sekcji największy spadek liczby pracujących w stosunku do stanu w końcu 2000 r. odnotowano w sekcjach: transport, gospodarka magazy­

nowa i łączność (o 12,7 %), budownictwo (o 11,6 %), przetwórstwo przemysłowe ( o l 1,1 % ).

Liczba osób zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu w głównym miejscu pracy na koniec 2001 r. wyniosła 164,9 tys., w tym 48,4 % stanowiły kobiety.

W porównaniu ze stanem na koniec 2000 r. wystąpił spadek o 12,7 tys. osób, tj. o 7,1 %.

W niepełnym wymiarze czasu pracy zatrudnionych było 7,2 % ogólnej liczby pracujących w głównym miejscu pracy. W porównaniu ze stanem na koniec 2000 r.

odnotowano wzrost zatrudnionych o 0,6 tys. (o 4,9 %). Najwięcej niepełnozatrud- nionych osób pracowało w sekcjach: edukacja (3,2 tys. osób), ochrona zdrowia i opieka społeczna (1,8 tys. osób), przetwórstwo przemysłowe (1,9 tys. osób), obsługa nieruchomości i firm; nauka (1,8 tys. osób).

Spośród 13,1 tys. osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy 58,4 % zatrudnionych było kobiet i 33,3 % emerytów i rencistów.

W spółczynnik przyjęć w 2001 r. wyniósł 16,96 %, najwyższy był w budownictwie (35,28 %), hotelach i restauracjach (32,02 %) oraz w obsłudze nieruchomości i firm; nauka (31,34 %).

W spółczynnik zwolnień w 2001 r. wyniósł 25,75 %, najwyższy zanotowano w transporcie, gospodarce magazynowej i łączności (49,67 %) oraz w budownictwie (49,65 %).

Na Opolszczyźnie w 2001 r. utrzymywała się w dalszym ciągu trudna sytuacja młodzieży na rynku pracy oraz osób z niższym poziomem wykształcenia.

W pełnym wymiarze czasu zatrudniono w 2001 r. 3,3 tys. absolwentów, tj. o 505 osób (o 13,3 %) mniej niż w 2000 r.

Wśród zatrudnionych w 2001 r absolwentów największy odsetek stanowiły osoby posiadające wykształcenie policealne i średnie zawodowe (31,1 %).

Najwięcej absolwentów szkół wyższych podejmujących pierwszą pracę w 2001 r.

zatrudniono w sekcjach: edukacja (32,7 %), administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne (15,1 %).

Bezrobocie w województwie opolskim należy zaliczyć do głównej kwestii społeczno-gospodarczej regionu z uwagi na rozmiary i trwałość zjawiska i jego społeczne konsekwencje.

Istniejące bezrobocie je st funkcją sytuacji demograficznej i gospodarczej.

M a to swój wyraz w strukturze bezrobocia: koniunkturalnego, strukturalnego, agrarnego, masowego i ukrytego. Aktualnie w 20 0 lr. utrzymywał się wysoki wzrost bezrobocia w porównaniu z analogicznymi okresami 2000 r. Liczba bezrobotnych zwiększyła się z 69,3 tys. osób w końcu 2000 r. do 78,6 tys. osób w końcu 2001 r., tj. wzrosła o 13,3 %. O skali zjawiska bezrobocia i tempie jego zmian świadczy stopa bezrobocia. Bezrobotni zarejestrowani w końcu grudnia 1999 r. stanowili 13,2 %, cywilnej ludności aktywnej zawodowo, w 2000 r. - 15,3% , a w 2001 r. 17,8%.

(16)

W całym badanym okresie stopa bezrobocia w województwie opolskim była wyższa niż przeciętnie w kraju. W województwie nadal utrzymuje się duże przestrzenne zróżnicowanie bezrobocia. Najwyższą stopę bezrobocia zanotowano w powiatach: nyskim - 25,9 % (w 2000 r. - 23,6 %), brzeskim - 25,2 % (w 2000 r.

- 22,7 %) oraz nam ysłowskim - 24,8 % (w 2000 r. - 23,7 %). Natomiast relatywnie niska stopa bezrobocia wystąpiła w powiatach: oleskim - 11,3 % (w 2000 r. - 10,5 %), kędzierzyńsko-kozielskim - 12,1 % (w 2000 r. - 10,9 %) oraz w m. Opolu - 9,5 % (w 2000 r. - 7,6 %).

Rozpiętość między najwyższą i najniższą stopą bezrobocia w ynosiła 16,4 pkt.

ST O PA B E Z R O B O C IA W EDŁUG POW IATÓW Stan w dniu 31 XII

W O JEW Ó D Z TW O Brzeski

G łubczycki K ędz.-kozielski K luczborski K rapkow icki Nam ysłow ski N yski O leski O polski3 Prudnicki

1999 2000 Strzelecki 2001

m .O pole

0 5 10 15 20 25

a W 1999 łącznie z m. Opole.

Od stycznia do grudnia 2001 r. w urzędach pracy zarejestrowało się 68,2 tys.

osób, tj. o 1,4 tys. osób mniej niż w 2000 r.

W śród zarejestrowanych bezrobotnych w 2001 r. najliczniejszą grupą były osoby ponownie rejestrowane - 68,1 %, natomiast status bezrobotnego po raz pierwszy uzyskało 21,7 tys. osób, tj. 31,9 % ogółu now o zarejestrowanych.

W 2001 r. zarejestrowało się 6,1 tys. osób, które zostały zwolnione przez zakład pracy. Grupa ta stanowiła 9 % nowo zarejestrowanych bezrobotnych.

(17)

W 2001 r wyrejestrowano z ewidencji urzędów pracy 59,0 tys. osób (w 2000 r.

59.8 tys. osób). Główną przyczyną było podejmowanie pracy - 27,6 tys. osób, tj. 46,8 % ogółu wyrejestrowanych (w 2000 r. - 49,2 %).

Drugim istotnym powodem wyłączeń z ewidencji bezrobotnych było niepotwier- dzenie gotowości do pracy w wyznaczonym terminie i z tego tytułu wykreślonych zostało 21,8 tys. osób, tj. 37 % ogólnej liczby osób wyrejestrowanych z ewidencji (w 2000 r. - 34 %).

Bezrobocie dotyka przede wszystkim ludzi młodych. W końcu 2001 r.

najliczniejszą grupę wśród bezrobotnych stanowiły osoby w w ieku do 24 lat (27,4 %) oraz w wieku 25-34 lata (25,9 %). Obie te grupy skupiały prawie 54 % ogółu bezrobotnych.

N a koniec 2001 r. zarejestrowanych było 4,2 tys. absolwentów (w 2000 r. - 4.8 tys.), najliczniejszą grupę stanowiły osoby, które ukończyły szkoły zasadnicze zawodowe (38,2 % w ogólnej liczbie bezrobotnych absolwentów), najmniejszą absolwenci szkół wyższych (12,7 %) i liceów ogólnokształcących (10,1 %).

Struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia w porównaniu ze stanem na koniec grudnia 2000 r. nie zmieniła się. Ponad 70 % ogółu bezrobotnych nadal stanowią osoby posiadające wykształcenie zasadnicze zawodowe (37,4 % ogółu bezrobotnych) oraz podstawowe i niepełne podstawowe (33,0 %). Oznacza to, że bezrobotni z niskimi kwalifikacjami mają największe trudności ze znalezieniem pracy na lokalnych rynkach. Natomiast najm niejszą grupę wśród bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy stanowią osoby z wyższym wykształceniem (2,9 %).

W porównaniu z grudniem 2000 r. zwiększył się odsetek długotrwale bezrobotnych. W końcu 2001 r. bezrobotni pozostający bez pracy ponad rok stanowili 46,8 % ogółu bezrobotnych (w końcu 2000 r. - 41,4 %), w tym 25,8 % to osoby, które pozostawały bez pracy dłużej niż 2 lata.

W końcu grudnia 2001 r. liczba bezrobotnych pozostających bez prawa do zasiłku wynosiła 63,4 tys. osób, a w 2000 r. 55,8 tys. osób. Ich udział w ogólnej liczbie bezrobotnych zarejestrowanych zwiększył się z 80,5 % w 2000 r. do 80,6 % w 2001 r.

Analiza bezrobocia w województwie opolskim wskazuje, że głównymi czynnikami powodującymi bezrobocie są:

niska konkurencyjność regionu wyrażająca się ograniczonym napływem kapitału zagranicznego, inwestycji prywatnych, środków unii europejskiej, wysokim odpływem kadr kwalifikowanych z wyższym wykształceniem oraz ujemnymi migracjami ludności.

kryzys koniunkturalny znacznej części przedsiębiorstw, wynikający z opóźnień restrukturyzacyjnych, globalizacji procesów gospodarczych, wysokich kosztów produkcji, mało sprawnej organizacji pracy oraz przestarzałej techniki.

" wysoka podaż pracy młodzieży wchodzącej na rynek pracy z wyżu demogra­

ficznego lat siedemdziesiątych.

* problem y makroekonomiczne kraju nie rozwiązują regionalnych problemów bezrobocia.

" mała elastyczność kształcenia w szkolnictwie średnim i wyższym.

* niskie nakłady inwestycyjne na infrastrukturę techniczną i społeczną.

(18)

Prognoza demograficzna do 2010 r. dla województwa opolskiego wskazuje na trzy główne procesy demograficzne. Po pierwsze, nastąpi spadek liczby ludności do 2010 r., warunkowany niskim przyrostem naturalnym i ujemnymi procesami migracyjnymi (zagranicznymi).

Po drugie, w latach 2001-2010 wystąpi duża zm ienność struktur demogra­

ficznych mających istotne znaczenie dla rozwoju w ojewództwa opolskiego i jego strategii.

Po trzecie w latach 2001-2010 wystąpi wysoki przyrost zasobów pracy.

Analiza bezrobocia i podaży pracy do 2005 r. wskazuje na to, że charakte­

rystycznymi cechami rynków pracy będą:

bezrobocie jako trwała cecha rynków pracy,

wysokie bezrobocie absolwentów wśród szkół, średnich i zawodowych w ośrodkach o dużej monokulturze przemysłowej,

dezaktywizacja zawodowa ludności,

wzrost bezrobocia w grupie osób starszych i o niskich kwalifikacjach,

wzrost bezrobocia agrarnego,

" zwiększony udział kobiet i chłopo-robotników wśród bezrobotnych,

wydłużenie się czasu oczekiwania na pracę,

wzrost tendencji do migracji zagranicznych w poszukiwaniu pracy,

wzrost migracji do ośrodków zapewniających pracę,

* wyraźne zubożenie rodzin wielodzietnych, o niskiej aktywności zawodowej i pozbawionych pracy,

znaczne zubożenie obszarów rolniczych o niskim stopniu rozwoju gospo- Szczególnie istotnym problemem demograficznym będzie wysoka podaż pracy. W układzie powiatów, miast i gmin przyrost podaży pracy w latach 2001- 2005 będzie nierównomierny i będzie wskazywał na liczne dysproporcje przestrzenne.

Podaż pracy młodzieży w wieku lat 18 wchodzącej na rynek pracy w latach 2001-2005 według powiatów

darczego.

W yszczególnienie Osoby

W ojewództwo 96492

powiaty:

Brzeski ...

Głubczycki ...

Kędzierzyńsko-kozielski ...

Kluczborski ...

Krapkowicki ...

Namysłowski ...

N yski ...

Oleski ...

Opolski ...

Prudnicki ...

Strzelecki ...

M iasto na prawach powiatu - Opole

8379 4767 9678 6809 6508 4186 13757 6369 12033 5482 7637 10887

(19)

M łodzież województwa opolskiego poszukująca pracy stanowi też poważną siłę społeczną. M ożna postawić tezę, że zapewnienie wykształcenia i pracy prawie 100 tys. rzeszy młodzieży stanowi główny cel regionalnej polityki społeczno- gospodarczej do 2005 r.

Globalna podaż pracy w latach 2001-2005 w województwie:

1. Przyrost zasobów pracy (19-59/64) 29, 8 tys.

2. Istniejące bezrobocie 78, 6 tys.

3. Bezrobocie agrarne (szacunek) 35, 0 tys.

4. Bezrobocie przemysłowe (szacunek) 22, 0 tys.

5. Bezrobocie wśród ludności biernej 15, 0 tys.

6. Podaż pracy brutto 180, 4 tys.

Pełne zatrudnienie ludności wymaga zatrudnienia do 2005 r. ponad 180,4 tys.

osób (co przekracza możliwości gospodarki regionu). Pełne zatrudnienie podaży pracy (+ 180,4 tys. osób) oznacza zrównoważony bilans zasobów pracy.

M igracje zagraniczne (stałe i zarobkowe) na Opolszczyźnie posiadają swoje specyficzne uwarunkowania, niepowtarzalne w innych obszarach kraju. Tkwią one w tradycjach historycznych, związanych z pracą sezonową w Niemczech, migracjach powojennych związanych z wysiedleniem ludności niemieckiej oraz migracjach stałych i sezonowych. Procesy migracyjne ukształtowały silne powiązania rodzinne, które są czynnikiem sprzyjającym podejmowaniu pracy sezonowej w Niemczech i emigracji stałej.

Lata transformacji gospodarczej są okresem wzrostu migracji zarobkowej (czasowych), które w konsekwencji przekształcają się w migracje stałe. Ten proces etapowych migracji ma swój wyraz w rozmiarach wymeldowań stałych z województwa opolskiego w przeważającej części do Niemiec. Proces migracji ilustruje tablica następująca tablica:

Migracje zewnętrzne (zagraniczne)

Lata Osoby Lata Osoby

Ogółem ... 30658 1995 ... 3218

1989 ... 5959 1996 ... 2615

1990 ... 2080 1997 ... 2603

1991 ... 2930 1998 ... 2402

1992 ... 1539 1999 ... 2742

1993 ... 2430 2000 ... 4285

1994 ... 2563 2001 ... 4190

(20)

Migracje zagraniczne mają wpływ na:

ubytki demograficzne i kadry kwalifikowane,

transfer pieniędzy,

kształtowanie się sytuacji na rynku pracy i bezrobocia,

* bilans zasobów pracy.

Emigracja zarobkowa (czasowa) posiada w dużym stopniu charakter rodzimy i sąsiedzki. Jest to emigracja trwała, a okres pobytu w N iem czech je st często kilkuletni. Emigracja stała i czasowa na wielu lokalnych rynkach pracy objęła często ponad 20 % zasobów pracy. Migracje kadr kwalifikowanych z wyższym wykształceniem (stałe) objęły 870 osób oraz czasowe 2034 osoby. M igracje te poważnie osłabiły jakościowo czynnik ludzki na lokalnych rynkach pracy, zmniejszając ich szanse na rozwój w zakresie kreowania twórczych postaw i inicjatywy gospodarczej. Utrzymywanie się migracji zarobkowych ma duże znaczenie ze względu na problem bezrobocia, często znacznie je łagodzi. Migracje zewnętrzne wpływają w sposób istotny na bilans zasobów pracy poprzez obniżenie podaży pracy o 20 -3 0 %.

* * *

Rozwój każdego regionu je st uwarunkowany nie tylko stopniem zainwestowania przemysłowego, ale głównie liczbą i jakością kadr o najwyższych kwalifikacjach. M imo więc pozytywnych zmian w zakresie kształcenia pod względem wzrostu poziomu wykształcenia ludności i zatrudnienia kadr z wyższym wykształceniem oraz powołania Uniwersytetu Opolskiego i Politechniki Opolskiej, obserwujemy od 1985 r. nieznaczny wzrost, zatrudnienia kadr z wyższym wykształceniem. Zatrudnienia pracowników z wyższym wykształceniem w okresie 1985-2000 przedstawia tablica:

Zatrudnienie pracowników z wyższym wykształceniem w latach 1985-2000

Lata Osoby Lata Osoby

1985 ... 23,7 1992 ... 23,1 1989 ... 22,6 1996 ... 2 3,9 1990 ... 22, 1 2000“ ... 25, 1 1991 ... 22,8

a Dane szacunkowe

Problem kształcenia, zatrudnienia i bezrobocia absolwentów opolskich szkół wyższych winien być ważnym zadaniem polityki zatrudnienia i polityki

(21)

edukacyjnej, ponieważ obecnie ja k i w najbliższych latach te ilościowo liczne studiujące roczniki zaczną potrzebować pracę. Rozmiary i kierunki kształcenia będą podlegać weryfikacji przez rynek pracy i to w ciągu 10-15 lat aktywnego życia naszych absolwentów. Relacje między absolwentami szkół wyższych województwa opolskiego a absolwentami, którzy podjęli pracę po raz pierwszy przedstawia tablica:

Absolwenci szkół wyższych

Lata Ogółem

Podejmu­

jący pracę poraź pierwszy

Lata Ogółem

Podejmu­

jący pracę po raz pierwszy 1985 ... 978 811 1998 ... 3139 952 1990 ... 1173 726 1999 ... 4441 1028 1995 ... 1679 858 2000 ... 5851 929 1996 ... 2126 900 2001 ... 6639 979 1997 ... 2586 691

STUDENCI I ABSO LW ENCI SZKÓŁ W YŻSZYCH W EDŁUG GRUP K IER U N K Ó W STUDIÓW W 2001R.

STUDENCI ABSO LW EN CI

K ierunki studiów:

" i pedagogika nauki humanistyczne i sztuka

nauki społeczne, biznes i praw o

nauka

technika, przemysł i budownictwo pozostałe

3,0%

•• y , '~

Lata 2001-2005 będą okresem dalszej restrukturyzacji regionu i niestabilnej gospodarki. Te nowe mechanizmy gospodarki rynkowej powodują doraźny i mało zrównoważony popyt na absolwentów opolskich uczelni, wśród których obecnie jest wielu bezrobotnych.

30,6%

(22)

* * *

Zróżnicowanie przestrzenne lokalnych rynków pracy posiada szczególne znaczenie, z uwagi na istotne różnice w warunkach życia i pracy ludności, bezrobocie jaw ne i agrarne, ubóstwo, różnice w sytuacji mieszkaniowej i zdrowotnej społeczności lokalnych oraz dostępności do szkolnictwa wyższego i średniego.

Przeprowadzone przy pomocy metody taksonomicznej badania w skazują na wyraźną polaryzację społeczeństwa województwa. Polaryzacja ta polega na pewnym ożywieniu społeczno-gospodarczym niektórych miast i gmin, ale równocześnie na regresji lub stabilizacji obszarów rolniczych i m ałych miast.

W celu zbadania stopnia rozwoju gospodarczego rynków pracy, przyjęto następujące wskaźniki dla badanego okresu:

■ przyrost rzeczywisty ludności,

■ stopę bezrobocia,

* wzrost lub spadek zatrudnienia,

* saldo migracji,

■ poziom w ykształcenia ludności.

W tablicy przedstawiono miary rozwoju gospodarczego dla miast i gmin województwa opolskiego. Rozpiętość wskaźników miar rozwoju od Opola (0,4115) do Paczkowa (0,2700) w pełni ukazuje zróżnicowanie sytuacji gospodarczej na lokalnych rynkach pracy.

Miara rozwoju gospodarczego lokalnych rynków pracy

Ośrodki pracy Miara

rozwoju Ośrodki pracy Miara

rozwoju gm. Opole ... 0,4115 gm. Prudnik ... 0,2609 m. Opole ... 0,9019 m. Prudnik ... 0,5472 gm. Nysa ... 0,3368 gm. Krapkowice ... 0,3405 m. Nysa ... 0,7577 m. Krapkowice ... 0,5583 gm. Kędzierzyn-Koźle 0,3876 gm. Głubczyce ... 0,3542 m. Kędzierzyn-Koźle .... 0,6603 gm. Namysłów ... 0,1945 gm. Strzelce Opolskie ... 0,4285 m. Namysłów ... 0,4992 m. Strzelce Opolskie .... 0,5878 gm. Grodków ... 0,3197 gm. Kluczbork ... 0,6458 m. Grodków ... 0,3933 m. Kluczbork ... 0,3384 gm. Głuchołazy ... 0,3450 gm. Brzeg ... 0,3504 gm. Otmuchów ... 0,3200 m. Brzeg ... 0,6232 gm. Paczków ... 0,2700

(23)

Analiza lokalnych rynków pracy wskazuje na szereg przyczyn bezrobocia.

Do głównych zaliczamy:

" bezrobocie wynikające z dużej podaży pracy.

bezrobocie wynikające z recesji gospodarczej.

" bezrobocie wynikające z restrukturyzacji gospodarki.

" bezrobocie wynikające z likwidacji bezrobocia ukrytego w przemyśle.

bezrobocie wynikające z biernych postaw zakładów pracy.

bezrobocie wynikające z silnej aktywizacji kobiet niepracujących oraz

" dalszego odpływu młodzieży z rolnictwa i wsi.

* * *

W województwie opolskim bezrobocie ma już cechy trwałe i strukturalne.

Okazało się, że gospodarka Opolszczyzny jest mało odporna na bezrobocie, pomimo znacznej emigracji zagranicznej. Przestarzała technika i duża monokultura przemysłu powodują konieczność głębokiej restrukturyzacji regionu. Dlatego rozwiązanie problemu bez ożywienia gospodarki, w oparciu o restrukturyzację przemysłu i rolnictwa, je st mało realne. Nawet ożywienie gospodarki w granicach 3 -5 % rocznie może spowodować wzrost zatrudnienia jedynie rzędu 1-2 % rocznie.

Równocześnie realizacja doraźnego programu walki z bezrobociem (roboty publiczne i inwestycyjne, specjalne regionalne programy rozwoju, reforma szkolnictwa, nowoczesne pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe oraz inne) może ograniczyć bezrobocie w najbliższych latach jedynie o 5 -7 %.

Prognoza demograficzna wskazuje, że praktycznie całe województwo będzie zagrożone bezrobociem strukturalnym. Należy zwrócić uwagę na duże dysproporcje w rozwoju gospodarczym miast i gmin województwa. Dysproporcje te m ają charakter trwał)- i stanowią główny czynnik bezrobocia strukturalnego oraz związane są ze wzrostem ubóstwa ludności.

Bezrobocie przekroczyło granice bezrobocia nieuniknionego, przekształcając się w bezrobocie trwałe i masowe. Może być skutecznie zlikwidowane jedynie poprzez ożywienie gospodarcze i produktywne zatrudnienie bezrobotnych i m ło­

dzieży poszukującej pracy.

Bezrobocie w województwie charakteryzuje się w świetle analiz demogra­

ficznych głębokim zróżnicowaniem przestrzennym i zawodowym, kształtując dwa różne i odrębne lokalne rynki pracy, związane z rozwojem gospodarczym i pocho­

dzeniem regionalnym ludności.

Regionalny program walki z bezrobociem (doraźny i długofalowy) związany musi być systemowo z ożywieniem gospodarczym, programem budownictwa mieszkanio­

wego, wykorzystaniem rolnictwa jako warsztatu pracy dla przyrastającej młodzieży

(24)

wiejskiej, robotami publicznymi, racjonalnym wykorzystaniem funduszu pracy, zmianami polityki podatkowej, zmianami systemu kształcenia.

Strategie i programy przeciwdziałaniu bezrobociu w yróżniają metody makroekono­

miczne i regionalne. Skuteczność metod regionalnych w alki z bezrobociem jest ograniczona do nielicznych środków zaradczych. Strategia ograniczenia bezrobocia je st niezwykle złożonym problemem, gdyż jest związana z integralnym podejściem do problemów polityki zatrudnienia poprzez politykę państwa, władz regionalnych, resortowych, systemu szkolnictwa podmiotów gospodarczych.

Bardzo duży przyrost zasobów pracy do 2010 r. oraz utrzymujące się wysokie bezrobocie wymaga zróżnicowanego przestrzennie tworzenia nowych miejsc pracy dla w yżu młodzieży wchodzącej na rynek pracy. Należy oczekiwać licznych napięć na lokalnych rynkach pracy, pomiędzy podażą a popytem na zasoby pracy, według cech ilościowych i jakościowych. Wysoki przyrost zasobów pracy na obszarach rolniczych i przygranicznych, objętych tzw. depresją społeczną będzie czynnikiem zwiększającym bezrobocie i migrację młodzieży na nowe rynki pracy. Należy też sądzić, że regiony rolnicze będą objęte dalszymi głębokimi deformacjami w strukturze wieku i płci oraz niskimi kwalifikacjami. Szczególnie, że obszary te charakteryzują się długotrwałym, strukturalnym i agrarnym bezrobociem.

Dotychczasowe doświadczenia przy opracowywaniu bilansów ludności i zasobów pracy pozwalają na stwierdzenie ich dużej przydatności dla praktycznych potrzeb polityki regionalnej i przestrzennej: pozw alają na rozpoznanie podstawo­

wych procesów i zjawisk demograficznych ważnych dla analizy lokalnych rynków pracy. Pozwala władzom regionalnym na właściwą ocenę problemów zatrudnienia i bezrobocia.

(25)

W YSZCZEGÓLNIENIE

2001-2005 2006-2010 2011-2015 2016-2020 2001-2020 przyrost /spadek/

OG Ó ŁEM ... -7 1 1 9 -1 8 2 9 +598 -6 3 9 0 -1 4 7 4 0 0 - 2 lata ... +1618 +4860 +2391 -4 5 4 4 +4325 3 - 6 ... -5 5 2 7 +3894 +6314 +665 +5346 7 -1 2 ... -20348 -7772 +5416 +8852 -1 3 8 5 2 13-15 ... -1 2 2 0 6 -10235 -2911 +3181 -22171

w tym 13-14 lat ... -7903 -6487 -1545 +2280 -1 3 6 5 5

16-18 ... -9 5 6 0 -11815 -7600 +318 -2 8 6 5 7 19-24 ... +6081 -17353 -22437 -13798 -4 7 5 0 7 z liczby ogółem w wieku:

Przedprodukcyjnym ... -44150 -16697 +6244 +8885 -4 5 7 1 8

Produkcyjnym ... +27278 +4189 -28215 -41321 -3 8 0 6 9 m obilnym ... -3 3 4 2 -12913 -22504 -3 2 6 4 0 -7 1 3 9 9

niem obilnym ... +30620 +17102 -5711 -8681 +33330

Poprodukcyjnym ... +9753 +10679 +22569 +26046 +69047

TABL. 2. PROGNOZA STRUK TURY W IEKU LUDNOŚCI W LATACH 2000-2020

W YSZCZEGÓLNIENIE 2000 2005 2010 2015 2020

w odsetkach

OGÓŁEM ... 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0

0 - 2 lata ... 2,7 2,9 3,3 3,5 3,1

3 - 6 ... 2,4 3,6 4,0 4,6 4,7

7 -1 2 ... 4,7 6,2 5,5 6,0 6,8

13-15 ... 5,0 3,9 3,0 2,7 3,0

16-18 ... 5,4 4,5 3,4 2,7 2.8

19-24 ... 9,6 10,2 8,6 6,5 5,3

W w ieku przedprodukcyjnym 23,4 19,5 18,0 18,6 19,5

W wieku produkcyjnym ... 62,1 65,0 65,5 62,8 59,4

W wieku poprodukcyjnym .... 14,5 15,5 16,5 18,6 21,1

(26)

2 0 0 1 - 2 0 0 6 - 2 0 1 1 - 2 0 1 6 - 2 0 0 1 -

POW IATY -2 0 0 5 -2 0 1 0 -2 0 1 5 -2 0 2 0 -2 0 2 0

przyrost /spadek/

W W IEKU 0 - 2 LAT

W O JE W Ó D Z T W O ... +1618 +4860 +2391 -4 5 4 4 +4325 powiaty:

B rzeski ... +51 +342 +41 -3 7 7 +57 G łu b c z y c k i... -1 +146 +11 -2 1 6 - 6 0

K ędzierzyńsko-kozielski ... +100 +515 + 169 -4 6 0 +324

K luczborski ... +102 +332 + 148 -3 0 4 +278 K rapkow icki ... +153 +387 +235 -3 1 2 +463

N am ysłow ski ... +67 + 103 +53 -1 9 5 +28

N yski ... +179 +537 +144 -6 3 0 +230 O leski ... +102 +249 +202 -3 0 2 +251 O polski ... +397 +617 + 826 -5 6 7 +1273 Prudnicki ... +42 +280 +112 -2 6 3 +171 Strzelecki ... +132 +449 +345 -3 3 6 +590 M iasto na prawach pow iatu -

O pole ... +294 +903 +105 -5 8 2 +720 W W IEKU 3 - 6 LAT

W O JEW Ó D Z TW O ... -5 5 2 7 +3894 +6314 +665 +5346

powiaty:

Brzeski ... -531 +247 + 417 -1 0 3 +30 G łu b c z y c k i... - 3 3 4 + 101 +173 -61 -1 2 1

K ędzierzyńsko-kozielski ... - 4 7 8 +321 +671 -3 6 +478

K luczborski ... -4 3 5 +253 +445 + 15 +278 K rapkow icki ... -3 9 7 +313 +539 +110 +565 N am ysłow ski ... -1 9 8 +111 +137 - 7 +43 N yski ... - 8 8 6 +451 +640 -6 2 +143 O leski ... -4 1 0 +223 +330 +99 +242 O polski ... -6 6 3 +725 +882 +664 +1608 Prudnicki ... -4 1 5 +186 +356 +21 +148 Strzelecki ... -4 8 6 +346 +599 +205 +664 M iasto na praw ach pow iatu -

O pole ... -2 9 4 +617 + 1125 -1 8 0 +1268

Cytaty

Powiązane dokumenty

Struktury pracujących wyodrębnione wg sektorów intensywności działalności B+R w krajach UE wykazują znaczne zróżnicowanie. Pozycję zmieniła jedynie Estonia. Natomiast w

[r]

Od początku lat 90. obserwujemy zmiany w natężeniu płodności i umieral- ności oraz ruchu wędrówkowym ludności, a zwłaszcza migracji zagranicznych. Jednocześnie procesy te

Wyjaśnić należy, że znany na długo przed Kodeksem Napoleona podział praw majątkowych na rzeczowe i obligacyjne posługiwał się pochodzącą z prawa ka- nonicznego

14) poziom narażenia na substancje chemiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym najniższe stwierdzone średnie stężenie ważone czasem 8-godzinnego narażenia ... mg/m

‰ Jeżeli nie zaistnieją inne czynniki ‐ o charakterze pozytywnym, oddziałujące w odwrotnym kierunku ‐ istotnie pogorszy się stan zdrowia populacji, wzrośnie odsetek

Zaprezentowane dane wskazują na niekorzystną sytuację demograficzną w województwie przejawiającą się postępującym procesem starzenia ludności, przy czym szybciej

Współczynniki dotyczące ruchu naturalnego i migracyjnego ludności są liczone jako iloraz liczby faktów określonego rodzaju i liczby ludności - zameldowanej na pobyt