POŁĄCZENIA KOŚCI. Połączenia kości wspólnie z układem szkieletowym tworzą bierne narządy ruchu

(1)

POŁĄCZENIA KOŚCI

Połączenia kości wspólnie z układem

szkieletowym tworzą bierne narządy ruchu

Połączenia te dzielimy na:

- połączenia ścisłe

- połączenia wolne, czyli stawy

(2)

POŁĄCZENIA ŚCISŁE

Dzielą się na:

- więzozrosty – jest to połączenie, w którym materiałem łączącym jest tkanka łączna

- chrząstkozrosty – stanowią połączenie, w którym materiałem łączącym jest chrząstka

/połączenie trzonów kręgów za pomocą krążka międzykręgowego/

- kościozrosty – powstają wskutek skostnienia więzozrostów i chrząstkozrostów /kość

krzyżowa, która powstała ze skostnienia

połączeń kręgów krzyżowych/

(3)

WIĘZOZROSTY

Zaliczmy:

- szwy – występują pomiędzy kośćmi czaszki

- wklinowanie – stanowi umocowanie zęba w zębodole

- błony międzykostne – łączą sąsiadujące kości

- więzadła – w kręgosłupie łączące

sąsiednie kręgi ze sobą

(4)

POŁĄCZENIA WOLNE

STAW /ARTICULATIO/ jest ruchomym połączeniem dwu lub większej liczby kości

Wyróżniamy w nim:

- stałe składniki stawu

- niestałe składniki stawu

(5)

STAŁE SKŁADNIKI STAWU

Występują w każdym stawie i do nich zaliczamy:

- powierzchnie stawowe, które stanowią

główkę i panewkę pokryte chrząstką stawową.

Powierzchnia stawowa wypukła stanowi główkę a wklęsła panewkę

- jama stawowa – jest włosowatą szczeliną

wypełniona mazią, która znajduje się pomiędzy powierzchniami stawowymi i objęta od

zewnątrz torebką stawową

(6)

STAŁE SKŁADNIKI STAWU

- torebka stawowa – jest błoną, która łączy ze sobą końce kości i otacza staw odgraniczając go od

otoczenia.

Składa się:

- błony włóknistej, która stanowi warstwę zewnętrzną, mocniejszą i utrzymuje końce kości w prawidłowym położeniu względem siebie

- błony maziowej, która stanowi warstwę wewnętrzną, cienką i wydziela maź stawową wypełniającą jamę stawową. Maź zwilża powierzchnie stawowe i w ten sposób zmniejsza tarcie przy wykonywaniu ruchów w stawie

(7)

NIESTAŁE SKŁADNIKI STAWU

Więzadła stawowe – są to pasma łącznotkankowe, które wzmacniają torebkę stawową i hamują zbyt rozległe ruchy w stawie.

Obrąbki stawowe – są to pasma chrząstki włóknistej, które przyczepiają się do brzegu panewki i ją

pogłębiają,gdy ta panewka jest zbyt płytka w stosunku do silnie wypukłej główki.

Krążki i łąkotki stawowe – są to płytki chrząstki włóknistej, które całkowicie /krążki/ lub częściowo /łąkotki/ rozdzielają jamę stawu. Występują w tych stawach, w których powierzchnie stawowe są

niedopasowane do siebie i wzmacniają stabilność stawu

(8)

POŁĄCZENIA KRĘGOSŁUPA

Wyróżniamy połączenia ścisłe:

- więzozrosty

- chrząstkozrosty - kościozrosty

Połączenia ruchome

- stawy międzykręgowe

(9)

WIĘZOZROSTY

Tworzą więzadła kręgosłupa.

Wyróżniamy:

- więzadła długie, które biegną wzdłuż całego kręgosłupa i zaliczmy:

a) więzadło podłużne przednie i tylne

b) więzadło nadkolcowe

- więzadła krótkie – łączą ze sobą jednakowe elementy dwu sąsiadujących kręgów i

zaliczmy:

a) więzadła żółte

b) więzadła międzypoprzeczne c) więzadła międzykolcowe

(10)

CHRZĄSTKOZROSTY

Są utworzone przez:

- krążki międzykręgowe /discus intervertebralis/, które łączą ze sobą trzony sąsiadujących kręgów.

Pierwszy krążek znajduje się między 2 a 3 kręgiem szyjnym a ostatni między kręgiem lędźwiowym a podstawą kości krzyżowej

(11)

KRĄŻEK MIĘDZYKRĘGOWY – DISCUS INTERVERTEBRALIS

Utworzony jest z tkanki chrzęstnej i składa się:

- pierścienia włóknistego,

położonego obwodowo - jądra miażdżystego,

półpłynnego,

położonego centralnie

(12)

KOŚCIOZROSTY

Są następstwem

skostnienia więzozrostów i chrząstkozrostów.

Przykładem jest kość guziczna lub kość

krzyżowa

(13)

STAWY MIĘDZYKRĘGOWE

W stawach tych łączą się powierzchnie

stawowe dolne

położone na wyrostkach stawowych dolnych

kręgu wyżej leżącego z powierzchniami

stawowymi górnymi położonych na

wyrostkach stawowych górnych kręgu niżej

leżącego

(14)

KRZYWIZNY KRĘGOSŁUPA

Lordoza szyjna

Kyfoza piersiowa

Lordoza lędźwiowa

Kyfoza krzyżowa

(15)

Połączenie kręgosłupa z czaszką

Staw górny głowy - staw szczytowo-

potyliczny /połączenie kręgu szczytowego z kością potyliczną/

Staw dolny głowy - staw szczytowo-

obrotowy /połączenie kręgu szczytowego z kręgiem obrotowym

(16)

CZASZKA - CRANIUM

Połączenia ścisłe:

- więzozrosty a) szwy

b) ciemiączka /nieparzyste:

przednie i tylne oraz parzyste:

przednio-boczne i tylno-boczne/

c) wklinowanie - osadzenie zęba w zębodole

- chrząstkozrosty - występują między kośćmi podstawy czaszki - kościozrosty - skostnienie

szwów

Połączenia wolne:

- staw skroniowo-żuchwowy

(17)

KLATKA PIERSIOWA -THORAX

Połączenia:

- staw mostkowo - żebrowy /chrząstki żebrowe łączą się z wcięciami żebrowymi mostka/

- staw żebrowo-

kręgowy /głowa i guzek żebra łączą się z dołkami żebrowymi trzonu i

wyrostków poprzecznych kręgów piersiowych/

(18)

(19)

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ

Stawy obręczy:

- staw mostkowo -

obojczykowy- utworzony przez wcięcie obojczykowe mostka i koniec mostkowy obojczyka

- staw barkowo -obojczykowy - utworzony przez wyrostek barkowy łopatki i koniec barkowy obojczyka

W obu stawach występują

krążki stawowe zwiększające ich ruchomość

(20)

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓNEJ

Stawy wolnej kończyny:

- staw ramienny - articulatio humeri - utworzony jest przez wydrążenie stawowe łopatki pogłębione przez obrąbek stawowy oraz przez głowę kości ramiennej

Czynnościowo jest to staw kulisty wolny i wykonujemy

następujące ruchy:

- zginanie i prostowanie

- odwodzenie i przywodzenie - obwodzenie

- ruchy obrotowe /nawracanie i odwracanie/

(21)

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY GÓRNEJ

Stawy wolnej kończyny:

- staw łokciowy -

articulatio cubiti - składa się z trzech stawów :

1. Staw ramienno-łokciowy 2. Staw ramienno-

promieniowy

3. Staw promieniowo- łokciowy bliższy

(22)

STAW ŁOKCIOWY - A. CUBITI

Ad.1 głowę tworzy bloczek kości ramiennej a panewkę wcięcie łokciowe kości

łokciowej

Ad.2 głowę tworzy główka kości ramiennej a panewkę dołek głowy kości

promieniowej

Ad.3 głowę tworzy obwód stawowy głowy kości

promieniowej a panewkę wcięcie promieniowe na kości łokciowej

(23)

POŁĄPCZENIA KOŚCI PRZEDRAMIENIA

Staw promieniowo- łokciowy bliższy

Staw promieniowo- łokciowy dalszy

Błona międzykostna przedramienia -

więzozrost przedramienia Oba stawy czynnościowo należą do stawów

obrotowych -

wykonywany ruch jest obrotowy

(24)

STAW PROMIENIOWO-NADGARSTKOWY ARTICULATIO RADIOCARPALIS

- głowę tworzy szereg bliższy kości nadgarstka a panewkę powierzchnia stawowa

nadgarstkowa kości promieniowej i krążek stawowy

Czynnościowo jest to staw eliptyczny i wykonujemy następujące ruchy:

- zgięcie grzbietowe - zgięcie dłoniowe

- przywodzenie i odwodzenie - obwodzenie

(25)

STAWY RĘKI

Staw śródnadgarstkowy łączący szereg bliższy kości nadgarstka z szeregiem dalsz Stawy nadgarstkowo -

śródręczne - łączące szereg dalszy kości nadgarstka z podstawami kości śródręcza Staw nadgarstkowo -

śródręczny kciuka jest to staw siodełkowaty, ze względu na kształt tworzących go

powierzchni. Dzięki temu kciuk posiada zdolność

przeciwstawienia pozostałym palcom.

(26)

STAWY RĘKI

Stawy śródręczno-

paliczkowe utworzone są przez głowy kości

śródręcza i paliczki bliższe Stawy międzypaliczkowe bliższe i dalsze łączą

między sobą paliczki poszczególnych palców

(27)

Połączenia kończyny dolnej

Połączenia obręczy - miednica - pelvis

- więzozrosty /więzadło

pachwinowe - ligamentum inguinale/

- chrząstkozrosty /spojenie łonowe - symphysis

pubica/

- kościozrosty - kość krzyżowa

- staw krzyżowo-biodrowy

(28)

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY DOLNEJ

Staw biodrowy - Articulatio coxae

- głowę tworzy głowa kości udowej a panewkę panewka kości miednicznej pogłębiona o obrąbek panewkowy

Czynnościowo - staw kulisty panewkowy o następujących ruchach:

- zgięcie i prostowanie

- odwodzenie i przywodzenie - obwodzenie

- obrót: nawracanie i odwracanie

(29)

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY DOLNEJ

Staw kolanowy - Articulatio genus

- głowę tworzą kłykcie kości udowej a panewkę kłykcie kości piszczelowej i rzepka Dodatkowe elementy stawu to:

- łąkotka przyśrodkowa i boczna

Czynnościowo staw zawiasowy Ruchy:

- zgięcie i prostowanie - ruchy obrotowe

(30)

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY DOLNEJ

Połączenia kości podudzia:

- staw piszczelowo- strzałkowy

- więzozrost

piszczelowo-strzałkowy - błona międzykostna

podudzia

(31)

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY DOLNEJ

Staw skokowo-goleniowy - Articulatio talocruralis

Głowę tworzy bloczek kości skokowej a panewkę

powierzchnia stawowa dolna kości piszczelowej i powierzchnie stawowe

kostki przyśrodkowej i bocznej:

Czynnościowo staw

zawiasowy, wykonujemy ruchy:

- zgięcie i prostowanie

(32)

POŁĄCZENIA KOŃCZYNY DOLNEJ

Stawy stopy:

- staw skokowo- piętowo-łódkowy

Czynnościowo staw kulisty Ruchy:

-odwracanie z przywodzeniem

- nawracanie z odwodzeniem