Colposcopic-histologic eligibility criteria for fertility-sparing surgical management in early-stage cervical cancer

Pełen tekst

(1)DOI: 10.17772/gp/2396. Ginekol Pol. 2015, 86, 406-413.

(2)

(3) g i n e kol og i a. Kwalifikacja kolposkopowo-histologiczna wczesnych postaci raka szyjki macicy do oszczędzającego narząd rodny leczenia chirurgicznego Colposcopic-histologic eligibility criteria for fertility-sparing surgical management in early-stage cervical cancer 1

(4) 1 1 2 1 1 2. Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum; Katedra Ginekologii Położnictwa; Klinika Ginekologii i Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie, Polska Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum; Katedra Patomorfologii w Krakowie, Polska. Streszczenie Wstęp: Istotnym problemem dla kobiet z rakiem szyjki macicy pragnących zachować płodność jest określenie w których przypadkach możemy zastosować oszczędzające narząd rodny skuteczne leczenie operacyjne. Postępowanie takie jest możliwe w przypadkach, w których nie spodziewamy się przerzutów do węzłów chłonnych i w których ryzyko rozsiewu raka poza szyjkę macicy jest znikome. Wymaga to precyzyjnej oceny wielkości ogniska nowotworowego. Cel pracy: Celem pracy jest określenie kryteriów cytologicznych, kolposkopowych i histologicznych umożliwiających podjęcie decyzji o oszczędzającym narząd rodny chirurgicznym leczeniu kobiet z wczesnym rakiem szyjki macicy, które pozwala na zachowanie płodności. Materiał i metody: Materiał kliniczny stanowi 119 kobiet w wieku 25-43 lat diagnozowanych i operowanych z powodu zmian w obrębie szyjki macicy. W każdym przypadku wykonano cytologię, kolposkopię oraz pobrano „duży”, celowany wycinek ze zmiany z miejsca najbardziej podejrzanego w kolposkopii. Wyniki: Na podstawie wyników badania histologicznego wycinka celowanego pobranego pod kontrolą kolposkopii ustalono rozpoznanie w 60 (50,4%) przypadkach raka w stopniu IA1, w 53 (44,5%) raka w stopniu IA2 , natomiast w 6 (5,1%) w stopniu IB1. Zgodność badania histologicznego wycinka celowanego z badaniem histologicznym materiału operacyjnego w stopniu IA1 dotyczyła 59 (98,4%) przypadków, w zmianach IA2 51 (96,2%) przypadków, natomiast w zmianach IB1 6 (100%) przypadków. Wnioski: Prawidłowa ocena kolposkopowa wczesnego raka inwazyjnego (stopień IA) w obrębie szyjki macicy pozwala na wybór najbardziej odpowiedniego obszaru do pobrania wycinka, umożliwiającego ustalenie prawidłowego rozpoznania histologicznego, przedterapeutycznego w ponad 95% przypadków zgodnego z ostatecznym rozpoznaniem histologicznym, co warunkuje oszczędzające narząd rodny leczenie chirurgiczne.. Słowa kluczowe: rak szyjki macicy / kolposkopia / biopsja celowana / /

(5) /. Adres do korespondencji: Paweł Basta Klinika Ginekologii i Onkologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie Ul. Kopernika 23, 31-501 Kraków, Polska tel: (+48) 12 424 85 60; fax: (+48) 12 424 85 84 e-mail: pawel.basta@uj.edu.pl. 406. © Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Otrzymano: 02.09.2014 Zaakceptowano do druku: 15.11.2014. Nr 6/2015.

(6) Ginekol Pol. 2015, 86, 406-413. DOI: 10.17772/gp/2396. P R A C E. O R Y G I N A L N E g i n e kol og i a. Paweł Basta, et al. Kwalifikacja kolposkopowo-histologiczna wczesnych postaci raka szyjki macicy do oszczędzającego narząd rodny leczenia chirurgicznego.. Abstract Background: The decision whether fertility-sparing surgical management may be successfully applied in women with cervical cancer who wish to preserve their fertility remains a great therapeutic challenge. Such management is possible if no node metastases are expected and the risk of cancer spread beyond the cervix is limited. Thus, precise evaluation of tumor size is necessary. Objectives: The aim of the study was to establish cytologic, colposcopic and histologic eligibility criteria for fertilitysparing treatment in women with early-stage cervical cancer. Material and methods: The study included 119 women (aged 25-43 years) diagnosed and operated on due to malignant changes within the cervix. Each subject underwent cytologic and colposcopic examination, followed by histologic evaluation of a large, target section from the most suspicious area of the lesion. Results: Histologic evaluation revealed stage IA1 in 60 (50.4%), IA2 in 53 (44.5%), and IB1 in 6 (5.1%) patients. Histologic compatibility between target sections and evaluation of the surgical material was 59 (98.4%), 51 (96.2%), and (100%) for stages IA1, IA2, and IB1, respectively. Conclusions: Proper colposcopic assessment of early-stage invasive cervical cancer (IA) allows to identify the most adequate area for large wedge biopsy. That in turn makes it possible to establish proper histologic pre-treatment diagnosis, with an over 95% compatibility with the final histologic evaluation, what conditions fertility-sparing surgical treatment.. Key words: cervical cancer / colposcopy / target biopsy / fertility sparing /. Wstęp !" # # $%# & ' ( ' ) #& (* " %$ + , !! !#-. /034.5,/67+ +, ) !# 8 +&!96 &-. /0 9678 99 &-: 9 503;"! & + ! ! # + <

(7) %' +=67+ +) 8 96 &-=03>8 # + # !#+8 %! , # %#&%$*!$(&"-?03 4 $ )8!+%! + , ! # + * + 8%#3 > +, !#8 # !## # ! !3 %'(%+ +(34 % "$! + ! + %!%+# , + +%!( # %% 8, "8 8 ! #3 @ +%!( . % # + + !# % & $%%%! # 8 "8 !# #8 )!& # + + '34 ) ( %"' + #%, + +3%+8 %'!, 8 !+! '#! %+ + ' + %''3 < # '# ! $% ) + +, !#&# * "!( ( , %+ !34%% 8 ! , !( & "!( ( + "+ + ! ! #&% + + ' # ! ) ! +# " + ) , #) ") ) ! + !"#! #34#' , %$' '34%$*' ,. '#&*+ 8 %'' Nr 6/2015. A&'B+8 ' !# &+8' ! #+ ! !#%8# ' #3 + )8 % %!+, #" %$( ' ' # 8, $ + ) #) ") , +@ .C?: 3 + :+ # ) %$ # ! !3 !! '$ $ '"8$ ! % ( !! %$* + ) ! 8 ! " + ) ") 3 4 +D.6##%'$# .6##% !! $ 5 ## '"8$ ! ( , ' 8!" $566##:-E03>% 8 ! %! & '"8$!+, &!:##%+ + "+ #) ")-C .603 +, ' %8!" $ A# !'B F % +<

(8) 'G<HI (# %'! !$ F?##I '"8$*, !:%85##3 &+ + )8 8%8!" $' '-..03 & 8 ! 8 + ( + +! +,. ! + G<H 8 + %' !#<

(9) %*# $ , ?##'"8$!:##F<

(10) .I + ) 8 ! "! + )#) ") # &$ ?##'"8$!:,5##F<

(11) /I ) #'(* %+ + #) ", )-./03. Cel pracy ;%#+ ! $% ) %' %, + + %' #&%!( +!" , ! "!(# ( '# % 8 # # !# ) +%, +$3. © Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. 407.

(12) P R A C E O R Y G I N A L N E ginekolog i a. DOI: 10.17772/gp/2396. Ginekol Pol. 2015, 86, 406-413. Paweł Basta, et al. Kwalifikacja kolposkopowo-histologiczna wczesnych postaci raka szyjki macicy do oszczędzającego narząd rodny leczenia chirurgicznego.. Materiał i metody @ % ..C8 /5,9:% , '+ #$ % .CC?, /6./+#8 "8 !#3 (+ , + ' + ' ' 8 #+% 8 !3 %' %+ + +8 %' + %(%+ + %+ + )& 8 !#3. Badanie cytologiczne. 4 J! # 8 "8 ! # + %'!3@ 8 %''+, 8 "$+! !# ), + + # ! % "+8 # (+%#J, ! + '-.:03K#+ ',. %'!#%% ! '$ + & # +J #L !(% J!" -.9 .503 K)$+8 &# # !#, 8 8$>

(13) MN (M, 8 ;+ <<-.503. Badanie kolposkopowe. %+ +" + & %+ + J # ''%8J #%#+ !(+ )8":7 #,. # "$+ +) &+ )8"%% -.=03

(14) , % # 8 ' !( + ! %%!" !$" ' &8$*+8+ %', <<< +3L8 )+! !& . + + ' +8 & 8 %''3 4 + + # !$# " # ! , & ! %8 " 8 ! + +# %+# + # + 8 %'#3 $% & 8 %+ +# $ " # ! + !#!( & + %( % "!(' $* $ +&!/6## + '%" &!!8 ( # & # + + , ' % $ )8! +%! ! #F;< I3. Badanie histologiczne. O # 8 %''# .67 #%+ + # , %' '8 ++ J3L8%)+ J + ' ' 8$/P# ) 8 # ( # %,3 %' + + , '% J!(4M-.?03L # ! 8 ' # Q @ -.E03 4# 8' '"8$*8, +# +#&#+#%# !%8+ & #+ ' # % 8 F

(15) % <#'' # H#8MI3 + )8 &'"8, $*!$ "# !3 %' %+ + %' )+8 + %(%+ + "$+ , +) & 8 ! # +% . 408. % 8 + # %'! & $ ' '"8$*!34 + )8+ 8' , %+ + ' + %''3 O +% !3> , $% & + ,4%3 + , & 8! ' + 8 # ,. #% % ! % + )! & +, # ' , 34 $* $ !+ + )# +#+R6 653 8%+ +#+ 'Q

(16) Q<, Q<;

(17) F % #S .6 J # 3 <3/6..I3. Wyniki 4 # %' %, #) + 8'F 3. /I3% + +#8# +348 %+ +# "+!( !# !, #D '" 8% 8 "$ +! ! # ' #!( " ')% 8$( )! + 8 :E F:. C7I + + #./F:.7I8 8$*+ %'<T%8 << +F 3: 9I ' 8(#"T%8' 8+ /.F.? ?7I+ + #8$*+ %', <T%8<< +..F5/ 97I8 F 35I 8 #, ::F/? ?7I+ + #8$*+ , %'<T%8<< +.9F9/ 97I8 #'J,. #8 '#8 ##! #+ ! ,. $8.CF.5 C7I+ + #..F5? C7I 8 + %' < T%8 << + F 3 =I E F= E7I + + # J & + 8 # #! # + ! $ 8 F 3?I #:F:? 57I8 8$*+ %', <T%8<< +38 %+ + '" , '8%8 )!+ 8$, + %'<< +8 !"$! !# +<.F 3EI38$+( ! !%$*# %$*+ %' '%( + 8 + % + ! $3 ( # % ( $ '%' !('%+ +"! % 348 %+ +' ' !(' !#+( ( !(8 8%<3 + ) 8 %'' %, '' %' +8 ' + %( %+, + % ++ + ) #=6 F56 97I + + + <

(18) .F 3C .6 ..I 5:F99 57I+ + +, <

(19) /F 3./I # =F5 .7I+ + , + <.F 3.:I FQ8%<<I3 L'$* 8 %'' %' 8# %'# # + !' + <

(20) . 5CFCE 97I+ +) #, <

(21) /5.FC= /7I+ +) # #<.= F.667I+ +)FQ8%<<<I3. Dyskusja 4 + "+ ' # + !' !#8 %' #! . © Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Nr 6/2015.

(22) Ginekol Pol. 2015, 86, 406-413. P R A C E. DOI: 10.17772/gp/2396. O R Y G I N A L N E g i n e kol og i a. Paweł Basta, et al. Kwalifikacja kolposkopowo-histologiczna wczesnych postaci raka szyjki macicy do oszczędzającego narząd rodny leczenia chirurgicznego.. Tab e la I . Wyniki oceny kolposkopowej.. Obrazy kolposkopowe. n (%).

(23)

(24) . n (%).

(25)

(26)

(27)

(28)

(29)

(30)

(31)

(32)

(33)

(34) . !" #$%. #&" #'%. &#"#**%. ##"+&,%. "&**%. #,",&,%. #$"#+$%. ##"+*$%. !"0!%. " *+%. ##$"#''%. +#",&$%. . (

(35)

(36) ) -

(37) .

(38) /

(39)

(40)

(41)

(42)

(43)

(44) .

(45)

(46) /

(47) "

(48) %

(49)

(50)

(51) . 1

(52) "2%. Tab e la I I . Wyniki oceny histologicznej wycinka celowanego.

(53) .

(54) "2%. IA1. IA2. IB1. . 0'"+',%. + ",,+%. 0"+#%. ##$"#''%. Tab e la I I I . Zgodność oceny histologicznej wycinka celowanego z oceną histologiczną materiału operacyjnego.

(55)

(56) " " .

(57) . . n. 3 45#. " "

(58) . $. !" "

(59) . . # $ n (%). CIN3 n (%). IA1 n (%). IA2 n (%). IB1 n (%). 0'. ,6"0*%. ++"$#*%. #"#0%. -. +$"$!,%. 3 45&. +. &6" !%. #6"#$%. ,!"$'+%. &" !%. +#"$0&%. 3 48#. 0. -. -. -. 0"#''%. 0"#''%. *Niezgodność pozorna – materiał w całości zabrany w wycinku biopsyjnym (wyjaśnienie w tekście). ! 8$ #) 3 # 8 %+, ++!%%!"# +8 ,. 8 &8$*+8'+ %, ''& '34+% )8 %+ + # % # (!(-.C /6 /. //03 4' # + ( # & # #&%$ 8# %+ +# +* ' ! -//03 8 ! ! + !( +. )3L#$ ?##+ .5 #+", %+ +#!8 + .5U" ! %5#V-//03 !+ #&+, #8 *+ %'< + << + ) !+ &++3N , W+ #!(8$( !!-/:03 ( %, + +#& +* %"%! + !#3 % !%8# + * !# +<

(60) G<H#$+,. Nr 6/2015. %%# !%&+ $%* & #!" ! + %'' %' '&# # ++ ,. '34& +%' + +<# ! !&, # +3$ * & + +#8%+ +'! %'' ' ' !#! ! & # #! + + + 8'3 L'# ('% !# ! + #& +* $%* + , ' !#+ 8 %'' %'348 %''A&'X %'+8 '+ %(%+ +8, !8 ! +! ' !" + , ' 8 ( '$* # 8 %'' # + !' (( +&! C57YSQ8%<<<3. © Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. 409.

(61) P R A C E O R Y G I N A L N E ginekolog i a. DOI: 10.17772/gp/2396. Ginekol Pol. 2015, 86, 406-413. Paweł Basta, et al. Kwalifikacja kolposkopowo-histologiczna wczesnych postaci raka szyjki macicy do oszczędzającego narząd rodny leczenia chirurgicznego.. Rycina 1. Mikrofotografia. Obraz cytologiczny komórek raka płaskonabłonkowego w stopniu zaawansowania IA1.. Rycina 2. Mikrofotografia. Obraz cytologiczny komórek raka płaskonabłonkowego w stopniu zaawansowania IA1.. Rycina 3. Kolpofotografia. Obraz po kwasie octowym. Na przedniej wardze ogniska gęstego zbielenia nabłonka, naczynia patologiczne I stopnia. Histologicznie: CaIA1.. 410. Rycina 4. Kolpofotografia. Obraz kolposkopowy po kwasie octowym. Gęste zbielenia nabłonka, obszary grubego punkcikowania. Histologicznie: CaIA2.. Rycina 5. Kolpofotografia. Obraz przed kwasem octowym. Pierwotne zmniejszenie przejrzystości nabłonka a poniżej liczne naczynia patologiczne I i II stopnia. Histologicznie: CaIA1. tologicznie CaIA2.. Rycina 6. Kolpofotografia. Obraz kolposkopowy po kwasie octowym. Gęste zbielenie nabłonka z obszarami nabłonka wyniosłego, gruba mozaika, krwawienie kontaktowe. Histologicznie: CaIA1.. © Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Nr 6/2015.

(62) Ginekol Pol. 2015, 86, 406-413. DOI: 10.17772/gp/2396. P R A C E. O R Y G I N A L N E g i n e kol og i a. Paweł Basta, et al. Kwalifikacja kolposkopowo-histologiczna wczesnych postaci raka szyjki macicy do oszczędzającego narząd rodny leczenia chirurgicznego.. Rycina 7. Kolpofotografia. Obraz kolposkopowy po kwasie octowym. Zmiana endofityczna zlokalizowana poza strefą regeneracji, dno zmiany o nierównej powierzchni z ogniskami gęstego zbielenia. Histologicznie CaIA2.. Rycina 10. Mikrofotografia. Rak mikroskopowy – stopień zaawansowania CaIA1.. Rycina 8. Kolpofotografia. Obraz kolposkopowy po kwasie octowym. Gęste zbielenie nabłonka o nierównej powierzchni. Zmiana egzofityczna. Naczynia patologicznie II stopnia. Histologicznie: CaIB1.. Rycina 11. Mikrofotografia. Rak płaskonabłonkowy nierogowaciejący szyjki macicy – stopień zaawansowania CaIA1.. Rycina 9. Mikrofotografia. Obraz histologiczny raka z wczesną inwazja – stopnień zaawansowania CaIA1.. Rycina 12. Mikrofotografia. Rak płaskonabłonkowy szyjki macica – stopień zaawansowania CaIA2.. Nr 6/2015. © Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. 411.

(63) P R A C E O R Y G I N A L N E ginekolog i a. DOI: 10.17772/gp/2396. Ginekol Pol. 2015, 86, 406-413. Paweł Basta, et al. Kwalifikacja kolposkopowo-histologiczna wczesnych postaci raka szyjki macicy do oszczędzającego narząd rodny leczenia chirurgicznego.. Rycina 13. Mikrofotografia. Rak płaskonabłonkowy szyjki macicy – stopień zaawansowana CaIB1.. =6 + +) ) 8 %' , ) % + <

(64) . 8 ,. %'# + !'55FC. ?7I+ + + # + !, . + + + <

(65) / %& * '$* + (3 # 9 + +# + !' 8 %'# ;< : ! '$( ! + ( '& # + , + <

(66) . $8 #%#YvideQ8%<<<3Z &! $%+ +! !#+ $ # -/ /9034 '$* %'!%'# + !'+%*8 %', %'+8 '+ %(%+ + !( + )8 % %$ ' + 8' '"8$ !' ! # + + , + '3 K+ + + ! % +,. 8 %'' %' #& J*8# %'## + !' '+8'! %! % #3 4&# + +) #&8*%% ( ! !" $ #,. !! " %#8$%!, ! # 8% !$ " ' ! 8 %+ +# ! 3 % 8 & -/503 %, &+ $%* & $%%$' ' '"8 + !! %J!. + + + ! "!(3 %, '%'+% & $%+ %'! !' +! $3 %!# &#'# + +!"#! "!(# ( '# % 8 # # ! # ! $% #&%$ + )#) ")3. 412. K + ) #) ") + #%& + %' ! #3 4' !8 ! + , + + %# <

(67) . ! # 8 ! "8$+ )")3 , ) ! &!( & + % 8 6 697 + +) #& + * # + + #) ") 34 +<

(68) /%' 8$* + )#) "),. 6?7+ +)34 +<.6..7 , # +<.</6.E73( + << %' ! # 957-/= /?03 + ) #) ") %& & + %'' 3 !& ! + + 8# & +D' # 8#) # , #-/=03 + )& %'' %! !( ") 3 <# & + )& # & + ) #) ")-/= /E03 8$* #) + , & %'3 # + + " +## !" + #) + 8 !#8$", 3*#& ( %"' &, #) + 8' # ( .. / .= 5 P# $ # ( E P# 8 " + "& ' # ## % !%!$")-/5 /C03 4 #8%+ +#& * #! # 8$+ )#) , ")3O " J* + %+ + + 8$ ) 8 ! " " + ) #) ,. ")3> %, + + % "D 8$* + %'8 %+ +# ')% + %'<< +F&$ , %%"& I %%!"' , '!$" # !# ')% 8 "88 !-/903. Wnioski #!( %& * &D .3 4 8 %+ +# #& )&* + # ) % "D'" 8%8. "$+! !#' #!(, " ')% 8$( )! + 8 ' 8(#" ' 8+ # 'J # 8 '# 8 # #!, # + ! $ 8 # J . & + 8 # #! # + ! $ 8 8$* + %, '<T%8<< + ) +%!( , " + %'$+ ' # !#F +<

(69) I3. © Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. Nr 6/2015.

(70) Ginekol Pol. 2015, 86, 406-413. DOI: 10.17772/gp/2396. P R A C E. O R Y G I N A L N E g i n e kol og i a. Paweł Basta, et al. Kwalifikacja kolposkopowo-histologiczna wczesnych postaci raka szyjki macicy do oszczędzającego narząd rodny leczenia chirurgicznego.. /3 %+ + ' , !' F + <

(71) I 8 "8 ! # +% 8) !8 !+'8 +8 , #%!(' % + , ' + %'' + + ' +C57+ +)'' # , +# %'# ! "!( ( % '3 :3 + + + + +%* $%%$' , ' !' + %'! + ! $ , ! + +8 + ) #), ") " , +!" ) +%!( 8) #&%$ ! "!(' ( % ''3. References 1. Robert-Koch Institut, Bundesministerium für Gesundheit. Krebs in Deutschland, 2012, 25.05. 2. Basta A, Szczudrawa A. Ciąża powikłana schorzeniami onkologicznymi. W: Wybrane Zagadnienia Intensywnego Nadzoru Położniczego. Red. J.Kalita. Kraków: Wyd. Przegl. Lek. 2001, 271-285. 3. Parkin DM, Bray F, Ferlay J, [et al.]. Global Cancer Statistics 2002 .Cancer J Clin. 2005, 55, 7, 4-108. 4. Covens A, Rosen B, Murphy J, [et al.]. Changes in the demographics and perioperative care of stage IA cervical cancer over the past 16 years. Gynecol Oncol. 2001, 81,133-137. 5. Quinn MA, Benedet JL, Odicino F, [et al.]. Carcinoma of the cervix uteri FIGO 26th annual report on the results of treatment in gynecological cancer. In J Gynaecol Obstet. 2006, 95, 43-103. 6. Rob L, Skapa P, Robova HH. Fertility–sparing surgery in patients with cervical cancer. Lancet Oncol. 2011, 12, 192-200. 7. Kim HS, Chai ChH, Lim MCh, [et al.]. Safe criteria for less radical trachelectomy in patients with early stage cervical cancer: a multicenter clinicopathologic study. Am Surg Oncol. 2012, 19, 1973-1979. 8. Mestwerdt G. Diagnostik und Behandlungsmöglichkeiten der Mikrokarzinommas am Collum Uteri. Münch Med Wschr. 1993, 115, 1029-1037. 9. Lohe KJ. Early squamous cell carcinoma of the uterine cervix III. Frequency of lymph node metastases. Gynecol Oncol. 1987, 51-57 10. Madej J. Rozpoznanie i leczenie raka mikroskopowego szyjki macicy. Mat. Nauk. II Międz. Symp. Sekcji Patologii Szyjki Macicy I Kolposkopii PTG, Kraków- Rabka. 1986, 79-80.. Podziękowania: Serdeczne podziękowania dla Pani Karoliny Szczygieł za jej pomoc włożoną w ocenę językową i powstanie ostatecznej wersji manuskryptu.. 11. Burghardt E. Microinvasive carcinoma in Gynecological Pathology. Clin Obstet Gynecol. 1984, 11, 239-247. 12. FIGO Committee Gynecologic Oncology. Benedet JL, Bender M, Jones H, [et al.]. FIGO staging classification and clinical practice guidelines in the management of gynecologic cancer. Int J Gynecol Obstet. 2000, 70, 209-216. 13. Krupiński L. Własna modyfikacja metody Papanicolau. Akademia Medyczna Kraków: Przegl Metod. 1967, 33. 14. Berek J. Simplification of the new Bethesda 2001 classification system. Am J Obstet Gynecol. 2003, 188, 2-5. 15. Basta A. Rola infekcji wirusowych w etiopatogenezie raka szyjki macicy. W: Onkologia Ginekologiczna. Red. Markowska J. Wrocław: Wyd. Med. Urban&Partner, 2002, 425-440. 16. Walker P, Dexeus S, De Polo D, [et al.]. International Terminology of Colposcopy: Upedated report from the International Federation for Cervical Pathology and Colposcopy. The American College Obstetricians and Gynecologists. Pub. Elsevier Suen.Inc. 2003,175-179. 17. Tavassoli FA, Devilae P. (Eds.): Pathology and Genetics Tumours of the Breast and Female Genital Organs. JARC WHO Classification of Tumors, No 4 JARC Press 2003. 18. Edge S, Byrd DR, Compton CC, [et al.]. AJCC Cancer Staging Manual. Springer. 2010. 19. Burghardt E. Diagnostic and Prognostic Criteria in Cervical Microcarcinoma. Clin Oncol. 1982, 1223-1231.. Oświadczenie autorów: 1. Paweł Basta – autor koncepcji i założeń pracy, analiza statystyczna wyników, przygotowanie manuskryptu i piśmiennictwa – autor zgłaszający i odpowiedzialny za manuskrypt. 2. Artur Ludwin – zebranie materiału, autor części zdjęć, przygotowanie manuskryptu. 3. Łukasz Laskowicz – zebranie i opracowanie materiału badawczego, prace edytorskie nad manuskryptem, korekta i aktualizacja literatury. 4. Krzysztof Okoń – badania histopatologiczne i ich interpretacja, wykonanie części rycin, komentarz merytoryczny do manuskryptu. 5. Janina Schwarz – opracowanie materiału badawczego, korekta edytorska, korekta i aktualizacja piśmiennictwa. Źródło finansowania: Praca nie była finansowana przez żadną instytucję naukowo-badawczą, stowarzyszenie ani inny podmiot, autorzy nie otrzymali żadnego grantu. Konflikt interesów: Autorzy nie zgłaszają konfliktu interesów oraz nie otrzymali żadnego wynagrodzenia związanego z powstawaniem pracy.. 20. Burghardt E. Microinvasive carcinoma in Gynecological Pathology. Clin Obstet Gynecol. 1984, 11, 239-247. 21. Lohe KJ, Burchardt E, Hillemans HG, [et al.]. Results of a Cooperative Study in the Mamagement of 419 Patients with Early Stromal Invasion and Microcarcinoma. Gynecol Oncol. 1978, 6, 3140. 22. Burghardt E. Zur Behandlung der Zervikalen Intraepithelialen Neoplasie; Materiały III Konferencji Naukowej Sekcji Patologii Szyjki Macicy i Kolposkopii PTG, Kołobrzeg 1987. 23. Verschoof KJH. Colposcopy in patients with microcarcinoma of the cervix. Materiały Naukowe II Międzynarodowego Sympozjum Sekcji Patologii Szyjki Macicy i Kolposcopii PTG, Kraków– Rabka 1986. 24. Madej J, Basta A, Szczudrawa A, [et al.]. Wybór zakresu operacji raka szyjki macicy w stadium klinicznym IA. Nowotwory. 1988, 89-99. 25. Madej J. Kolposkopia. Warszawa: PZWL. 1982. 26. Buckley SL, Tritz DM, Van Le L, [et al.]. Lymp node metastases and prognosis in patients with stage IA2 cervical cancer. Cancer. 1994, 2, 285-291. 27. Kędzia W. Czynniki prognostyczne w raku szyjki macicy i stanach przedrakowych. W: Ginekologia Onkologiczna. Red. Markowska J. Wrocław: Wyd. Med. Urban & Partner, 2006, 565-578. 28. Figat M, Zalewski K, Dańska-Bidzińska A, [et al.]. Clinical and histopathological factors in patients with cervical cancer allowing to indetify candidates for less radical surgery. Ginekol Pol. 2012, 83, 16-21. 29. Nelson JH, Averette HE, Richart RM. Dyspasia carcinoma in situ and early invasive cervical carcinoma. Am Ca Soc. 2004, 34, 6-10.. Nr 6/2015. © Polskie Towarzystwo Ginekologiczne. 413.

(72)