UNIWERSYTET IM. ADAMA MICKIEWICZA • WYDZIAŁ TEOLOGICZNY
poznańskie
studia
teologiczne
tom 23
POZNAŃ 2009
K O M ITET W Y D A W N IC ZY
PAWEŁ BO R TK IEW IC Z, JA C EK HADRYŚ, FELIKS LENORT, A D A M PR ZY B EC K I, AD A M SIK ORA,
JA N SZPET - PR ZEW O D N IC ZĄ C Y
RED A K C JA TOM U FELIK S LENORT, JA N SZPET
Bihl UÀM
R ecenzenci tomu:
B O G D A N C Z Ę SZ , U N IW E R S Y T E T IM. A D A M A M IC K IE W IC ZA ZD ZISŁA W PA W ŁO W SK I, U N IW E R S Y T E T M IK O Ł A JA K O PER N IK A JA C E K SAL1J, U N IW E R S Y T E T K A R D Y N A Ł A STEFA N A W Y SZY Ń SK IEG O
A N Z ELM W E ISS, K ATOLIC KI U N IW E R S Y T E T LU B ELSK I
PU BLIK A CJA D O FIN A N SO W A N A Z FU N D U SZU N A B A D A N IA W ŁASNE W Y D Z IA ŁU TEO L O G IC ZN E G O UAM
ISSN 0209-3472
ISBN 978-83-61884-37-8
U N IW ER SY TET IM. A D A M A M ICK IEW IC ZA W Y D Z I A Ł T E O L O G I C Z N Y
R E D A K C JA W Y D A W N IC TW 61-111 PO ZN A Ń , UL. W IEŻOW A 2/4
e-m ail: thfacw yd@ am u.edu.pl tel./fax (61) 851-97-43 http://www.thfac.poznan.pl
Projekt okładki: PAW EŁ PĄ K Korekta: JU ST Y N A IW ASZKIEW ICZ
T łum aczenie na języ k angielski: MAŁGORZATA W IERTLEW SKA
Spis treści
B IB L IS T Y K A
Isaac K a 1 i m i - Historia, historiografia a wiarygodność historyczna. K sięga K ronik na tle
starożytnego piśm iennictw a bliskow schodniego i g re c k o -rz y m sk ie g o ...
7
Janusz N a w r o t - O jcowskie pouczenie m ądrościow e w K siędze Przysłów (2,1.5) . . .
27
Teresa S t a n e k - Religijność w K siędze K a p ła ń s k ie j...
41
Adam D r o z d e k - Job 42:6 and telling the t r u t h ...
55
Bogdan P o n i ż y - Paradoksy królestw a Bożego (M dr 3,1-9 i 5 , 1 5 - 1 6 ) ...
59
Adam Ryszard S i k o r a - Była światłość praw dziwa (J l,9a). Jezus jako światłość w Pro
logu czwartej Ewangelii
...
77
T E O L O G IA S Y S T E M A T Y C Z N A
Bogusław K o c h a n i e w i c z - Antyteza Ewa-M aryja w „Adversus haereses” św. Irene
usza z Lyonu. Perspektywa a p o lo g e ty c z n a ...
89
Marian A n t o n i e w i c z - Chrystologiczno-sakramentalne podstawy „mistyki” Eucha
rystii w Deus caritas est Benedykta X V I ...
103
Adam S i k o r a - Status embrionu. Perspektywa biom edyczna i etyczno-antropologiczna
w świetle prac Papieskiej Akademii „Pro Vita”
...
115
Elżbieta K o t k o w s k a - Dostrzegać niestw orzoną miłość poprzez Prawdę, Dobro i Pię
kno w rozproszonym świecie, w edług Pawła Fłorenskiego ...
125
H IS T O R IA K O Ś C IO Ł A
Gian Luca P o t e s t à - Z Konstantynopola do Rzymu. Ilustrowane przepowiednie w służbie
średniowiecznej propagandy politycznej i religijnej
...
145
Jan G r z e s z c z a k - Wizja i proroctwo w L iber ostensor Jana z Roquetaillade ( f 1365).
169
Wojciech G r u p i ń s k i - Opętanie ekspiacyjne po staropolsku? Przypadek Zofii Tomickiej
191
Katarzyna S o k o ł o w s k a - Dziecko i dzieciństwo w hagiografii staropolskiej . . . .
213
Jarosław M o s k a ł y k - Arcybiskup Józef Teodorowicz (1864-1938). Hierarcha ormiański
233
F IL O Z O F IA
Jerzy O c h m a n n - Nicość realna w interpretacji Heideggera, Sartre’a, Weltego, Nehera
i filozofów Bliskiego i Dalekiego W s c h o d u ... 247
Peter K u n z m a n n - Różne płaszczyzny językow e m yślenia - mówienie o Bogu w filo
zofii i t e o l o g i i ... 265
Robert S p a e m a n n - Racjonalność a wiara w B o g a ...277
Zbigniew Nikodem B r z o z y - Moralność i pytanie o B o g a ... 293
Marek J ę d r a s z e w s k i - Konieczność przestrzegania „norm y personalistycznej” w spo
łeczeństwie in f o r m a c y jn y m ... 309
P E D A G O G IK A
Joanna B a z a n i a k - Inność obiektem tolerancji. Kształtowanie postaw tolerancyjnych
u dzieci w środowisku e d u k a c y jn y m ...323
Contents
BIBLE STUDIES
Isaac K a 1 i m i - History, H istoriography and Historical C redibility in Chronicles Com pared to the Ancient
N ear Eastern and G reco-Rom an C ultures... 7
Janusz N a w r o t - Paternal W isdom Instruction in the B ook o f Proverbs ( 2 : 1 . 5 ) ... 27
Teresa S t a n e k - R eligiousness in the Book o f L e v i t i c u s ... 41
A dam D r o z d e k - Job 42:6 and Telling the T r u t h ... 55
B ogdan P o n i ż y - T he Paradoxes o f the K ingdom o f G od (W is 3:1-9 and 5 :1 5 -1 6 )... 59
A dam Ryszard S i k o r a - The Word was the tm e light (Jn 1:9a). Jesus as the Light in the Prologue o f the Fourth G o s p e l ... 77
SYSTEMATIC THEOLOGY
Bogusław K o c h a n i e w i c z - The Eve-M ary Antithesis in „Adversus haereses” by St. Iranaeus o f Lyon. A n Apologetic P e r s p e c tiv e ... 89M arian A n t o n i e w i c z - Christological-Sacram ental Grounds o f the „M ysticism ” o f the Eucharist in Benedict X V I’s D eus caritas e s t ... 103
Adam S i k o r a - The Status o f the Embryo. A Biom edical and Ethical-Anthropological Perspective in Light o f the Works o f the Pontifical A cadem y Pro V i t a ... 115
Elżbieta K o t k o w s k a - To D iscern U ncreated Love through Truth, Good and Beauty in a Scattering W orld according to Pavel F l o r e n s k y ... 125
CHURCH HISTORY
Gian Luca P o t e s t à - From Constantinople to Rome. Illustrated Prophecies in the Service o f M edieval Political and Religious P r o p a g a n d a ... 145Jan G r z e s z c z a k - Vision and Prophecy in Liber ostensor by John o f Roquetaillade (+1365) . . . 169
W ojciech G r u p i ń s k i - E xpiatory Possession in the O ld Polish Style? The Case o f Zofia Tomicka . 191 K atarzyna S o k o ł o w s k a - T he C hild and C hildhood in Old Polish H a g io g ra p h y ... 213
Jarosław M o s k a ł y k - A rc h b is h o p Jó z ef Teodorowicz (1864-1938). An Arm enian H ierarch . . . 233
PHILOSOPHY
Jerzy O c h m a n n - Real Nothingness in the Interpretation o f Heidegger, Sartre, Welte, N eher and Philo sophers o f the N ear and Far E a s t ... 247Peter K u n z m a n n - D ifferent Linguistic Planes o f Thinking - Speaking about God in Philosophy and T h e o l o g y ... 265
Robert S p a e m a n n - Rationality and Faith in G o d ... 277
Zbigniew N ikodem B r z o z y - M orality and the Question about G o d ... 293
M arek J ą d r a s z e w s k i - The Necessity to Obey the „Personalistic N orm ” in an Information Society 309