Pióro. R. 1, nr 2 (1925)

.

M I E S I Ę C Z N I K

Młodzieży Paiistw. Sem. Naucz. Męsk. w Chełmie.

MAJ 1925.

Chełm, Druk. M. J '

V - \ ⁰ \ 6 0 / ,

R o k I-say /1 M A J 1 9 2 5 .

Nr. 2,

MIESIĘCZNIK MŁODZIEŻY PAŃSTW. SEMINARJUM NAUCZYCIELSKIEGO MĘSKIEGO W CHEŁMIE.

Redakcja i administracja:

Semin.

Nad głowami nasz sztandar łopocze I radosną ogłasza nam wieść,

Hasło w serca nam rzuca ochocze:

Mamy światło i pracę w lud nieść!

Niczem wszelkie nam w drodze przeszkody, Niczem wszelka ciemnoty nam straż,

Gdy w te św ięte prowadzi zawody Miłość ludu i sztandar ten nasz.

Choć nas ezeka trud wielki w przyszłości, Choć przed nami roztacza się mrok,

Jednak wiara i siła miłości

Naprzód śmiało podwoi nasz krok.

I różany pokazać mu świt.

Tam w tym mroku nas bracia czekają, Czy słyszycie rozpaczny ich głos,

Jak żeglarze ratunku wołają?

Czy bez zmiany zostanie ich los?

Tam w tym mroku potęga uśpiona, Tam Ojczyzna i Ludu je st byt, My musimy mu podać ramiona

Michał Pawłowski.

Ra

. . .

P I Ó R O J j .

Pod sztandarem

„Trzeba naprzód iść i św iecić!1* Takie hasło wypisaliśmy na naszym sztandarze szkolnym.

Pewien jestem, że każdy z nas rozumie je, bo też nieraz w życiu szkolnem z niem się spotykał. Ale wielu nie widzi całego ogromu zadań, obowiązków i trudów, ciążących na tych, którzy odważą się „naprzód" pójść, by „świecić*. Dziś w tej wielkiej dla nas chwili, gdy rozpięty sztandar z łopotem peł­

nym powagi i św iętości odsłania przed nami złote litery, od­

czytajmy je i zastanówmy się nad istotą i znaczeniem walki, jaką nam przyjdzie stoczyć z wrogiem, panoszącym się w łonie naszego narodu ,z ciemnotą! Wstępując do seminarjurn naj­

częściej z konieczności, a nieraz z nieśw iadom ością i dziecinnym jeszcze porywem do książki, nie widzieliśm y tego hasła, które dopiero po latach kilku stało się w łasnością naszych dusz.

Dziś je widzimy i za niem pójdziemy tam, gdzie trzeba dusze rozsłoneczniać, pójdziemy — w lud!

Jeśli dotychczas słabo uprzytomnialiśmy sobie w ielkość powołania do pracy na niw ie oświaty, to dziś, przysięgając na wierność sztandarowi, musimy dojrzeć, musimy zrozumieć wzniosły cel, jaki przyświeca nauczycielstwu polskiemu. In­

teligentny Polak wie, że największem bogactwem kraju nie są skarby mineralne, ale skarby duchowe jego mieszkańców, zalety charakteru i poziom oświaty, która winna szeroką rzeką rozlać się po Polsce. Grecja starożytna zaw dzięczała sw ą po­

tęgę w łaśnie tężyźnie charakteru obywateli. Św iat dzisiejszy, wydostaw szy się „z krwawej kąpieli narodów14, rzuca nowe hasło powszechnej oświaty, ośw iaty tłumów! Spójrzmy na Za­

chód: Niemcy, Francuzi, Anglicy i genjalny naród amerykański w ciągłej i systematycznej pracy czynią wielki w ysiłek umys­

łowy; tu już nie o militarną potęgę chodzi, to wojna o nie- zajęte jeszcze terytorjum doskonałości. A my'.’ My, Polacy, mamy jeszcze więcej do zrobienia.

Długi czas niew oli w yniszczył wrielc sil w narodzie, Lecz

dzis, gdy wróciliśmy na trakt, z którego zepchnęła nas historja,

musi zrodzić się w naszym narodzie poczucie potrzeby p ow ­

szechnej oświaty. Po tej drodze zdąża wiele innych narodów,

Xs 2. P I O R O 3 które drogo okupiły w yzw olenie z paszczy potwora— ciemnoty.

Polska nie będzie ostatnia, przeciwnie winna być awangardą w pochodzie narodów, a nie w tradycji tylko „przedmurzem Europy “. 1 tak jak niegdyś wielkie Niem cy, tak dziś Polskę w słońce ch w ały prowadzić m a — nauczyciel ludowy.

Jak szczytne przed nami zadanie!.. Więc gotujm y się do wielkiego pochodu z żagwią oświaty, aż, cały kraj przeszedłszy, rozpalimy łunę pożaru dusz, poświęconych Ojczyźnie. Lecz więcej sił i wiary w przyszłość, która do nas, młodzieży należy! Ci, którzy z pośród nas wyszli i piastują już godność latarników ludowych, powiedzą nam, jak trudno je st stanąć na wysokości zadania w zawodzie. Pomni jednak na dolę nauczycieli-męczen- ników, którzy w stokroć cięższych warunkach pracowali, (a wiemy, że wytrwali) powiedzmy za Marją Konopnicką:

„Choćbyśmy więcej cierpieć mieli, płonąc, niż gasnąc, gorejąc, niż stygnąc— to jednak gorejmy i płońmy!"

Dziś, podnosząc sztandar, symbol uaszych dążeń i idei, podnoś imy myśli na wyżyny prawdziwego udochowienia. Im więcej naród w historji swej posiada chwil wielkich, podniosłych, tern w y ższe i podnioślejsze jest jego życie codzienne. P o ­ dobnie my, jeśli dziś potrafimy wznieść się na szczyt zrozu­

mienia i prawdy, to w chwili odlotu bliżej będziemy ideału, a miarą normalnego lotu naszych charakterów będzie — wyż.

A. L.

Wrażenia z Wycieczki

Zagłębie Dąbrowskie

Po zw iedzeniu Krakowa, W ieliczk i i Ojcowa w yjeżd żam y z Krakowa do Zagłębia. Po parogodzinnej jeździe je steśm y w Strzemieszycach. P o ­ ciąg będziński ma wkrótce odejść, w ięc spiesznie p rzebyw am y drogę, oddzielającą tor b ęd ziń sk i od stacji, na której w y s ie d liśm y . J es te ś m y już w Zagłębiu. N aokoło sterczą k o m iny i czernieje w ęgiel, droga jest zasypana pyłem w ę g lo w y m , a d o m y są czarne od sadzy. P rz y b y w a m y na stację w porę, g d y ż po c h w !li podchodzi p ra w ie próżny pociąg. Z okien

4 P I Ó R O JSi h.

w a g o n i w w ychy la ją się ty lk o głów k i jak ich ś sztub aczek , więc, u p a trzy w ­ szy takie wagony, w sia d a m y i zapoznajemy się. Okazuje się, że są to

„koleżanki po fachu" — s em in a rzy stk i, jadące do S o sno w ca na lekcje.

Koleżanki te ch ętnie informują o Zagłębiu, my zaś opowiadam y im o Chełm ie, w ycieczce, a także o b da ro w u jem y pamiątkami z Wieliczki. K o.

leżanki są trochę zakłopotane, coby nam podarować nawzajem, ja k o pam iątk ę z Zagłębia, ale naokoło nic niema prócz... w ęgla. W szę d z ie czernieje ten d ro g o ce n n y minerał. Ciężko sapią pociągi naładowane wę- g lem , w ę g ie l czernieje naokoło kopalni i na stacjach.

Nad kopalniami, wprawiane w ruch jakby ja k ą ś n iew id zia ln ą siłą, szyb k o obracają się koło wi<nd, w yd ob yw ają z głębokości w ę g ie l, trafnie ochrzczony cz arn y m diam en tem . J est to najdroższy sk a rb n aszego kraju, g d y ż u m ożliw ia krajowi ruch, życie przem y sło w e i uniezależnia nas od zagranicy. Przez tą sk a rb nicę Polski właśnie przejeżdżamy. Przed oknam i wagonów wyrastają praw dziw e lasy kominów. Mijamy D ąb row ę i za ch w ilę je s t e ś m y w Będzinie. Mainy sta m tąd udać się do od le g łeg o 0 ó km. Grodźca w celu zw iedzenia kopalni. Na d w o rcu cz ek a na nas d w ie auto, w ysłan e przez zarząd kopalni.

W ogóle c a ły nasz pobyt w G n d ź c u dzięki sto su nk o m pana prof.

W. i uprzejmości zarządu kopalni jest bardzo u łatwiony. P ęd zim y au tem przez ulice Będzina, które sw em i ry n szto ka m i p rzypom niają u k o c h a n y nasz Chełm.

W aucie panuje w esołość, g d y ż m a m y miłe to w a r zy s tw o w osobie g im n a zistek , powracających do Grodźca z lekcyj. Migają na c h w ilę z ie ­ lone pola, w twarz uderza czyste polne powietrze, widok wkrótce jednak zn ó w zasłaniają kominy i mury; je s te ś m y w Grodźcu. W ysiadam y, zja.

d am y p rzy sz y k o w a n y już porządny obiad i u dajem y się na zw iedzanie cem en to w n i, z cem en tow n i u łajem y się do za w ia d o w c y kopalni. Ten bardzo uprzejmy c z ło w ie k zaraz polecił kilku inżynierom pokazanie nam kopalni.

Podczas n a szy ch w ę d r ó w ek po kopalni z w ie d z a m y olbrzym ią k o t ­ łownię, pięknie urządzoną elektrow nię, g d zie ogrom ny turbogenerator w ytwarza prąd o napięciu 2 tys. w olt, oglądam y m aszyny, wtłaczające 1 w y sy sa ją ce powietrze i poruszające w in dy, w łaściw ą kopalnię jedn ak mam y zo b a cz y ć dopiero w głębi ziemi.

D o stajem y b rezen to w e ubranie g órnicze z kapiszonami, do rąk d ostajem y latarki t c e ty le n o w e i, pilnując się w agon etek z w ęglem , s ta ­ czających się do sortowni, kierujem y sit; do windy.

Pakujemy się do tej k h u k i jak śledzie do beczki, trzaskają drzwi windy, brzmi krótki dzwonek i zjeżdżam y na 300 m. w głąb.

M 2. P I O R O 5 W

nosim y się do góry, za ch w ilę jedn ak zm y s ły przychodzą do rów now agi, winda szyb k o m knie wdół i wreszcie staje. Znów sły c h a ć trzask o tw ie ­ ranych d rzw iczek i prąd powietrza uderza w twarz Rozglądamy się.

J esteśm y w długim dobrze o ś w ietlo n y m korytarzu, po k tórym z h uk iem przenoszą się o i czasu do czasu całe pociągi w agonetek, p ę d z a ­ ne prądem elek tryczn ym . W g łęb i kopalni dziw n e wrażenie robią te po­

ciągi, pędzące wśród w ilg o tn ych i pustych k orytarzy.

Zbliżają się wakacje, chw ila odpoczynku po całorocznej, mniej lub więcej intensywnej pracy, która wyczerpała silę i energję Chcesz jak najprędzej wyrwać się z murów szkolnych, krępu­

jących twoją swobodę, opuścić miasto pełne kurzu i wyziewów, a podążyć do domu rodzicielskiego, gdzie cię przyjmą z otwar temi ramionami.

Tam na wsi będziesz mógł się rozkoszować naturą i używać zasłużonego spoczynku.

Z początku sprawiać ci to będzie, przyjemność, ale po miesiącu znudzi ci się to życia (wiem to z doświadczenia) zwłaszcza, jeśli nie będziesz miał innego zajęcia i zaczniesz tęsknić do życia i gwaru szkolnego i do swych kolegów.

Jeśli cię taka tęsknota ogarnie, weż plecak, p0 porządnie niezbędnemi przedmiotami i wyrusz -

i i, i. n ui - * i i - na włoC/.ęfc"

chociażby tylko po najbhzszej okolicy. *

P i r » a n o f o m r / ik K ir n i n / ł I ’

d. n

M o t t o : Cudze chwalicie, swego nic znacie

Sami nie zuiecie, co posiadacie.

6 P I Ó R O Co ma na celu wycieczka?

Oczywista rzecz: poznanie kraju ojczystego Mówisz, że kochasz swój kraj; wierzę, ale miłość ta nie może być silna, bo nie znasz przedmiotu miłości. Ż?by coś można było silnie kochać, trzeba to w pierw poznać.

A mamy na naszej ziemi wiele miejsc pięknych, godnych zwiedzenia. Dość wspomnieć tylko morze, Tatry, podolskie jary i równiny Wołynia; jeziora Kaszubskie i dolinę Ojcowską, a trzeba przyznać, że je s t co zwiedzać.

Niektórzy są przeciwni wycieczkom pieszym. Twierdzą, że różne miejscowości historyczne, czy odznaczające się pięknoś­

cią krajobrazu leżą od siebie nieraz w bardzo wielkiej odleg­

łości i szkoda czasu tracić na kilkudniowy marsz po drod/.-, którą pociągiem mjażna przybyć w ciągu kilku godzin. I jaka korzyść z tego, że zobaczy po drodze „wojtkową stodołę"?

Jaka korzyść? Jest korzyść i to bardzo wielka

Poznać kraj, to nie znaczy poznać ty]ko m i a s t \ ru in y zamków i t. d , i t. d. ale poznać także i lud, który go za ­ mieszkuje, poznać jego kulturę duchową i um ysłow ą poznać zwyczaje i obyczaje, Dla nas, przyszłych nauczycieli, m a t >

szczególniejsze znaczenie, bo przecież mamy w przyszłości udać się do tego ludu i nieść mu .o ś w ia t y kaganiec".

Pewna amerykańska gazeta nauczycielska zapytuje: .Co musi znać ten, kto Johna chce nauczyć łaciny? Wszyscy ocze­

kują odpowiedzi: „Łaciny".— „Otóż nie odpowiada ten, który postawił pytanie—musi

znać Johna, to je st warunek pierwszy" *)

Jaki tego sens? Taki, że zanim zaczniemy kogoś u c z y ć / musimy najpierw poznać jego psychikę, aby móc na nią sku tecznie działać.

Jeśli więc kto uzna za słuszne moje dowodzenia, niech weźmie, powtarzam, wypakowany plecak i wyruszy na w łó ­ c z ę g a może gdzie w swej wędrów ce wakacyjnej drogi nasze 'się spotkają.

Kazimierz Bobryk

*) Z Fr. Foerstera.

M2 . P I Ó R O 7

Serce jego — ptak skrzydlaty, Co nad szarą wzbił się cieśń, I tak płynąc wdał w zaświaty, Nuci szczęścia złotą pieśń.

Serce jego wierch skalisty, v Co ku niebu wzniósł swój róg,

W słońcu cały promienisty

Chce się wedrzeć tam, gdzie Bóg!

V ...

Z miesiąca

W ycieczka— Koncert — Wiosna

Nad Świerżami wstawał ch m u rn y , ale ciepły ranek. Zilawalu się, że nic nie zmąci powszedniej ciszy i zw ykłej jnonotonji w iejskiego dnia- nic nie wróżyło, aby miał 011 czem k o lw iek różnić się od całego szeregu innych. Jednakże los chciał inaczej i kazał nam dzisiaj zakłócić... panu­

jący tu spokój. Razem z brzaskiem w ciszę uśpionej wiórki u pad a jakiś, dziwny, n ie sa m o w ity gwar. Czego bo tam nie słychać! Sentymentalna, inelodja średniowiecznej serenady miesza się z pełna niefrasobliw ego humoru żołnierską piosenką, pieśniom Halki sprzeciwia się Titina, rześkie i tryskające zdrową radością tony mazura mąci pijane ilmiimy- w harmonję w esołego śm iechu wpadają jak dysonanb, doby żujące się*

z p'xl stóp płaczącej brzozy bolesne jęki i narzekania na odciski

W ieśniacy, zdumieni tym n ie zw y k ły m hałasem, w yzierają z poza okien i zaspanym ich oczom ukazuje się d z iw n y jak na Świerże widojc- Ulicą przeciąga gromada m łod y ch ch ło p c ó w w szaro czerw onych czapkach. W ię k s z o ś ć z nich dźw iga różnego rodzaju instrumenty.

- J

8 P I Ó R O Ws 2.

a reszta bodaj m ałe pakunki. To zaw iniątko z ch leb em powszednim, a u niektórych może n a w et j e s z c z e ze św ią te c z n y m . Kto to? pytają zd ziw ion e o cz y wieśniaków .

N ik t im nie odpowiada, dom yślają się później sami, że to sem in a ­ rzyści z Chełma. Im dalej id z ie m y w w io sk ę, tem wiecuj ludzi w oknach. Tu w yziera dwoje p o w a żn y ch s ta r u s z k ó w , tam grom ada rozczochranych dzieci, a z ta m tego r m lu i k ie g .) ok ienk a, z pośród pelargonji śmieją się jasn e o czy nadbużańskiej krasa w icy . Za uśm iech płacimy u śm iechem , a n a w et ktoś, widocznie ś m ie ls z y , w y r y w a s :ę.

nie powiem , żeby z w e rs a ls k im k o m p lem en tem , ( b z y z n i k i j ą i kryją się w mrocznej g łę b i izdebki, ale c z y g d z ie ś z ukrycia nie patrzą?

Głośno powiem, że nie w iem , ale w g łęb i d u sz y mocno jestem p rze­

k o n a n y że... Lepiej o ty c h p rzekonaniach nic nie mówić, m ożna n a ra ­ zić się w s z y s t k im córom E w y , a nie ch cę t^go. Krasawica zniknęła, a m y, w cale nie tracąc z te g o powodu hum oru, podążamy dalej i w k ró tc e je s te ś m y u ce lu — szkoły.

Tu sk ła d a m y sw oje pakunki i po krótkim w y p o c z y n k u rozsypujem y się po w io sce w poszukiwaniu łódek. P o szu k iw a n ia w b rew naszym przypuszczeniom idą opornie. G łowy d o m ó w — m ężow ie gdzieś się ; o- rozchodzili, a k o biety nic za p ew n e nie s ły s z a ły js s zc ze o ró w noupraw ­ nieniu, bo nie ch cą same nic postanowić. Dopiero po wielu trudnch zd o b y w a m y k ilk a łódek. Udajemy się w s z y s c y nad B ug i loku jem y w czółnach. Za c h w ilę z nad rz ek i biją g ł o s y trw o g i.

Zdawało się, że p ły w a ć tak łatwo! A ty m cza sem prąd porywa łodzie wroz z żeglarzam i i niesie pod most. R ezultat taki, że zaledw ie kilk u pozostaje na rzece, a reszta n iefo rtu n n y ch że g la rzy rozsypuje się po w iosce i zapija m leko Dopiero godzina k oncertu grom adzi w s z y s t ­ kich w szkole. A r ty stó w dużo, led w ie zdołają pom ieścić się na maleńkiej scenie. J est także trochę p ub liczności w sali, a bardzo dużo na dziedziń­

cu. Nic dziwnego, ze złotó w ką c z y pięćdziesięcioma groszam i roztać si<>

ta k ciężko, a szy ld pobliskiej restauracji z w yobrażeniem kieliszka i św inki z filuternie z a k r ę c o n y m o g o n k ie m w y g lą d a tak ponętnie!

Zaczynam y koncert. P ły n ą rzew n e to n y sk rzy p iec, dzwięczą radośnie mandoliny, cza sem tu b a ln ie o d ezw ie się trąba, a inn ym razem z kilku dziesięciu m ęskich piersi w y r y w a się pieśń i „leci wdal... jak g r z in o t“.

Koncert sk o ń czon y . Ż egn ani huczn em i oklaskam i podążam y na stację k rętem i ścieżkam i, wijącemi się pośród p łaskich łąk i pól nad- b uża ń sk ich .

Tu w iosna roztacza ju ż swój urok w całej pełni. Ziemia, n ie d a w n o pogrążona w t w a r d y m śnie, budzi s ię do fcycia, a o w ła d n ięta żądzą

m a cierzy ń stw a z rozkoszą poddaje się radosnej pieszczocie zapładniają- cych promieni słoń ca i rodzi bez opamiętania, bez troski o p rzy sz ły los s w y c h płodów. Zielenią się już lasy, tętnią bujnem ż y c ie m pola.

ty sią cem barw ś w ie ż e g o kwiecia śm ieją się łąki, z pod k ażd ego k a m ie­

nia, z każdej szc zelin y w y t r y s k i radosne życie i śpiew a potężny, d z i ę k - czynn y h y m n za dar istnienia. Śmieje się wiosna, nie radość jej nie w s zy s t­

kich p o ry w a z sobą, dla w ielu jest źródłem cich ego, ale wielk iego sm u tk u , bo przypomina, że m iniona wiosna, ta bardzo b lisk a i bardzo kochana, która niedaw no z pośród takich pól i lasów od eszła — nie wróci już nigdy. T eż była piękna, pełna rad ści i najlepszych nadziei jak ta. Oczarowała ich i p orw ała z sobą. A le później przyszła j e s ie ń t wiosna rozwiała się jak son i cóż z niej zostało? troch ę z e s c h ły c h liści któremi wiatr teraz pomiata i d u ż o w s p o n n i e ń dla tych, którzy przywiązali się do niej całą duszą. Błądzą teraz sm utni, z pochy- ł o n “mi czołami i wśród ś w ie ż y ć i k w ia tó w tę s k n y m w zrok iem w y s z u k u ' ją zw ięd ły ch , d a w n y ch . Te są im tak bliskie! To ś w ia d k i d >brych chwil, dobrzy, serdeczni przyjaciele, co nie opuszczali ni w szczęsn ej, ni w zlej doli, dzielili każdą radofć, kojji sm u tk i. Teraz zost. ł po nich zaledwie ślad, a obok w y i w i t a b eztro sk a rad'>ść n ow ego życia. Nad św ieżą mogiłą szaleje w eso ły m ło d zień czy ś m iech i b oleśnie brzmi w u tz ch tych, którzy w szystko, co mieli w niej, pogrzebali. Nieraz ch cielib y je d n em w ielk iem , a g o r z k ic m s ło w e m z n is z c z y ć radość, w tło ­ c z y ć ją w ziem ię, ale nie u czyn ią tego, niech wiosna n iesie u śm iech y inn ym , oni nie zm ącą jej radości, bo nic nie p ow ied zą o letnich upałach- k iedy ty le k w ia tó w więdnie, o zaw odzeniach wichru je s ie n n e g o , rr.arszu p o g rze b o w y m dla tylu ży ć i m ę tn y ch kałużach — ich grobie. A żeby nie w y czy ta ła z ich oczu, co ju ż p a tr z y ły na ty le je s ie n i i nasiąkły ich sm u tk iem , złeg o dla siebie losu, p rzy m k n ą je i u su n ą się. Zostaną z e sw em i w spom nieniam i, aż złączą się z niem i, sami zostając w s p o m ­ nieniem.

M. P.

X» 2. __P I Ó R 0_ _._________ 9_

10 P I Ó R O

^ ---_

yinatoljusz l i s owski

W 1 ^{I S H I}

Czylim wzywał cię lub prosił, Ze dziś do mnie pukasz?

Boska Diano, Roześmiana,

Czemuż ty mnie szukasz?

Pocóż znowu zdążasz ku mnie W strojnych paziów gronie?

Pocóż w łąki W kwiecia pąki

Tchnęłaś słodkie wonie?

Czemuż czekasz, bym cię witał, Czemuż każesz znów mi śnić?

Idźże przecie / poecie

Rozkaż wieńce wić\

Dziś nie wabi mię twój barwny / zielony afisz

(Dawne błędy\) Ty dziś tędy

Do mnie ju ż nie trafisz.

Choć pod niebo z ptasząt gwarem Pieśń ku tobie Icci,

Niechaj nucą Bałamucą Uparci poeci\

Twój czar na mnie ju ż nie działa, Ja dziś milczeć muszę,

Ty zaś we śnie, Choć nie wcześnie ,

l Przyjdź do mnie przez duszę\ J

, ■

ZŁODZIEJ

(opowieść z 1002 nocy)

JjJL.__ P I Ó R _____ __ ^U

Noc była ciemno, ponura. W sypialnej sali bursy Seminarjum Męskiego w Chełmie panowała wielka cisza. Uczniowie, c h ło r c y młodzi, zm ęczen i całodziennem i trudami i bardzo miłemi „randkami" spali snem kamiennym .

Cisza od czasu do czasu tylko przerywana była bardzo skrzy- piącem i bardzo drażniącem g ryzieniem s zc zu ró w w „ s z tu b a c k i-h u kuferkach.

Ale to unisono wcale nie przeszkadzało „miłym chłopakom" w ich śnie m łodocianym. Spali prawie w szyscy; j e d e n tylko kolega, którego óżko stało prawie że przy drzw iach g łó w n y c h , nie spał jeszcze, m y ślą c o „ideał.ich“ może.

Lożi)ł cicho, wpatrzony w ciem ny sufit, upojony nadzw yczajnym spokojem.

W te m krótkie, niespokojne skrzyp n ięcie drzwi i czyjeś prędkie a bardzo ostrożne kroki przerwały mu te rozmyś'ania tak nagle, że z d u ­

miony i podnieć m y nieco, o trzeźwiał w jednej chwili, nabierając jakiejś b o ha tersk iej odwagi.

W net pierzchły w s z e lk ie marzenia i m yśli ml d zieńcze. których miejsce zajęło jedno w ielk ie słow o „złodziej*, które podnieciło go do szy b k ie g o i m ę ż n e g o czynu.

Zdarzało się bowiem , że w n a szy m gm a ch u , podobni d żen telm en i składali już w izyty, w ięc nic d ziw n eg o , że m ożna było się naprawdę

przerazić. *

Zerwał się na rów ne nogi i począł „trochę okiem a trochę w ę ć h e m “, ja k to mówią Żydzi, nasłu ch iw ać,

W miarę jalf słu ch a ł, w ło sy jeden po d ru gim „stawały" prędko

„dęba“ i równie szy b k o i z rezygnacją jakąś opadały, m ówiąc m u „łtipaj!,‘

niespokojne bow iem i ciągle p rzeryw ane szm ery i jak ieś ru ch y w po­

bliskiej sali reakreacyjnej m ó w iły mu, że tam je st ów „gość“.

Rzucił się więc cicho a sz y b k o do pobliskich łóżek, gd zie spala

„strasznie" m o cn y m sn em najstarsza i najmocniejsza „wiara".

W

Ni 2. P I Ó R O 12

i biegł cicho jak nietoperz dalej. Tak u b ie g ł już z pięć razy wzdłuż kilkunastu łóżek, ale nikt nie chciał wstaw ać, nie wiedząc, o co chodzi.

Trudno je s t bow iem podnieść na „równe-nogi" sztubaka bursowego, a jeden ty lk o dzwonek dźwięczny, dzwoniąc równie g ło śno na obiad, jak i na „wstawanie" może go podnieść „momentalnie", ale przecież, mając złodzieja w swojej własnej sali, nie można mu koło, bardzo w y ć w ic z o ­ n ych rąk i uszu zadzw onić przeraźliwie.

Myśli takie, jak prąd elek try czn y na bardzo dobrych przewodnikach, nie trwały zbyt długo. Podniecony falą bohaterskiej krwi, rzucił się do pierwszego lepszego łóżka, szepcąc g w a łto w n ie śpiącemu w oczy, w usta i w uszy:

„Wstawaj, psiakrew, łap zło-dzie-ja, który two-je ulubione golfy ma już w kieszeni!"

Na taką straszną wiadom ość uczeń zerwał się w „okamgieniu".

W parę s ek u n d później już w sz y s c y k oledzy z V -go kursu stojąc na zu- p łnie „równych" n o g a ch widzieli, że ich golfy, przeróżne lakierki, muszki i gran a to w e ubranie są u złodzieja w kieszeni.

Jeden z najbardziej śmiałych, skoczył nagle do drzwi, przez które przed c h w ilą w to czy ła się godna figura „złodzieja", i tak siluie, wprost

„elektrycznie" trzasnął drzwiami, że aż p oło w a n a szych b u r sa k ó w , zb u ­ dzonych ja k strzałem armatnim , siedziało na łóżkach, trąc „piąstkami"

swoje „oczęta".

W tem krzyk j e d n e g o z najniespokojniej m ę żn y ch „Wstawaj! Zło­

dziej w bursie!" „Łipać psiakrew!!!" pirw.iłioh na rów ne nogi.

Na takie bohaterskie hasło, już nietylko w s z y s tk o to, co „trzeźwę"

ale i n ajw ięk sze „śpiochy kątowe", stało kolo s w y c h łóżek i macając po ciem ku , szu k a ło jak ich ś „kłonic", kijów i lasek, zamiast których, jeden drugiego ch w y ta ł, n am acaw szy na g ło w ę , m yśląc, że ma pod ręką buławę.

W jedn ej ch w ili znalazła się g d z ie ś w kącie stara i k rzy w a a bardzo zakopcona lampa „naftowo olejna", znalazły się i zapałki, i nagle stało się widno „jak w dzień“.

A że światło pozwala za w sze w id zieć na dalszą o dległość, w ięc b o ­ haterowie nasi, ujrzawszy się w dość wielkiej liczbie, (bo jak na oko m ierząc w jakiejś trzyd ziestce) a dotego, widząc sw oje bohaterskie i żądne„krwi rozlewu" miny, poczęli nabierać fantazji. Bardzo prędko w ięc i bardzo zgrabnie uform owano się w ten sposób, że k o le d z y z V- ef'o kursu utworzyli czoło, za niemi stanął jak je d e n mąż „ramię do ramienia" kurs IVy i Ill-ci.

Tak z wodzem klanu na czele z kol. Szb, k tóry trzymał wyżej wspom nianą „naftową-olejną* lampę, czy li tak zw. „gromnicę", ruszyli

w kieru nk u sali lek reacyjn ej, tw orząc jakiś dziwny, fantastyczny pochód

„d uchów 1* z „Tysiąca i jednej nocy": w s z y s c y bowiem, będąc w b ie li;- nie, byli biali jak aniołowie, a czerw oni na m arsowych tw arzach j&.k

„gotowane raki".

Cała ta mężna drużyna a właściwie cz ę ś ć jej znalazła się bardzj prędko na środku sali rekreacyjnej, część bowiem najsilniejszych s t a n ę ­ ła „murein* przy drzwiach g łó w n y ch , pełniąc honorową wartę i o c z e ­ kując na defiladę ze „złodziejem".

Tak u s ta w iw s z y się szybko, uciekli nagle jak na k iw nięcie c z a r o ­ dziejskiej „różdzki“, ty lk o g lo s „prowodyra", h u k n ą ł gromko:

„Kto — tu jest!?“. . . Cisza.

„Kto — tu jest!?-1 powtórzył jeszcze głośniej. Poczęto n a słu ch iw tć odpowiedzi. Ale nikt nie odpowiadał.

„ Falangi'1 więc „m aced ońsk ie11, nie d o czeka w szy się odpow iedz1, podnieciwszy się hasłami bojowemi, jak „szukać!11, „walić!“ i „prać!11- - poczęli to p i e r w s z e — czy li szukać. I oto nastąpiło burzenie Sodom y, Gomory, albo Babilonu przynajmniej. R zucono się mężnie na p o szu k i­

wanie zaginionego gościa — za szafy, w szafy i pod szafy, za piece, w piece i na piece, do szatni, w palta i pod palta, do gabinetu lek a rza -- dentysty, szukano nawet na ścianach i na suficie i — n-i-e z-n-a-l-e- z-i-o-n-o. N iepowodzenie to nie zniechęciło młodych wajoników, owszem, m ęstw o ich, żądne krwi i pożogi, podnieciło ich n aw et j e s z c z e silniej.

Poczęto więc formować pochód do drugiej sali bursowej, gdzie spoczywali bardzo spokojnie i błogo koledzy nieco młodzi, a co La tem idzie i nieobdarzeni tak obficie mężnem pulsowaniem czerw onych ciałek krwi. Więc n iektórzy z nich, zbudziw szy się nagle i u jrzaw szy „fantas­

tyczny" pochód „białej armji" z drągami od szkolnej sikaw ki pożarnej, butami i pulpitami w rękach, poczęli dziw n ie się zachow yw ać.

Bo oto najspokojniej z a k r y w sz y g ło w y aż 1/4 częścią bursowego koca, p .ezęli jeszcze głośniej i przeraźliwiej chrapać, zdając się na wolę Bożą.

Opuszczono więc „nieszczęśliwą salę", tylko nieuspokojeni je s zcs e

„biahmrmjejcy" obeszli śmiało korytarze naszego gmachu, op a tru j1 J zamki i klam ki do w s zy s tk ich klas pokoju n auczycielsk iego i kancelarji.

I tam nic nie znaleziono. „Zginął jak kamień w wodę". Powrócono więc n i miejsce spoczynku i spokoju, którego już wcale nie było.

Jeduhk zgodnie z przeznaczeniem nie skończyło się tylko na tem. W ysiano bow iem jeszcze trzech „przedstawicieli kursowych"

na wy-Wady do tak zw. „hadesu", t. j. do składu „manufaktury sztubackiej".

14 P I Ó R O U ^2.

1’rzej więc mężni posłowie, cicho, majest' tyczn ie posuwali się z nieodstępną „gromnicą" hen — na niższe piętra. Obejrzeli więc piw - nice, dr walnie, podwórze, no i p un k t ś r o d k o w y — bades.

F a tu m je d n a k chciało w idocznie, że p. gospodyni bursy szyła s o b h spokojnie w kuchni, g d y ty m cza sem trzej posłowi i znajdowali się w pobliżu m agazynu bursowego, badając nieco z h ałasem całość zam ków.

Hasło to jedn ak strasznie m u siało przestraszyć naszą panią. Stało się więc, że p. g o sp odyn i ,,w nogi a p osłow ie za nią. Po tym to p ości­

g u za n iew inn ą ofiarą p rzedstaw iciele nasi powrócili do sali, p okład a­

ją c się ze śm iechu.

I dopiero za jaką dobrą go d zinę błogi sen powrócił do nas, usypiając niespokojne, rwące się d usze aż do rannego dzwonka.

A co się stało ze złodziejem zapytaję się zapewne czytelnicy, bardzo ciekaw i końca? W ó w cza s odpowiamy: „ Nic “. B y ł to bowiem nasz w ła sn y (powtarzam w łasny) kolega z I go k ursu, który narobiwszy nam ,,b a ła g an u “, narobił sobie strachu i drżał przez całą noc w pełnym r y n s z t u n k u pod o p iek u ń czy m kocem, bojąc się ,,zdrady“, że przyszedł nieco „za póżno“.

Zygm unt 7 ońko

Chełmski

S. JC. S. „Zdrów” v Szczebrzeszynie

(17 maja 1925 r.)

Otrzymaliśmy od S. K. S. ,,Jnnak“ w Szczebrzeszynie za­

proszenie na mające się tam odbyć ,,Tgrzyska Sportowe'.

Z zaproszenia skorzystaliśmy. Na zawody do Szczebrzeszyna w yru szyły drużyny piłki nożnej i koszykowej— znaleźli się też i biegacze na przełaj (3.500 mtr.).

Chociaż Sz. Redaktor polecił mi napisać tylko o naszym

pobycie w Szczebrzeszynie, pozwolę sobie rozpocząć ten opis

przyjazdem do st. Topólczy.

!N° 2

Zaczynam.

Dojeżdżamy do stacji. Naraz ze zdziwieniem słyszymy, że gra jakaś orkiestra, i to gra jakby marsza powitalnego. Czyżby nas w ita li’ Nie może być! A jednak, wesoła rzeczywistość, t*»n marsz- to na naszą cześc, a grają go nasi gospodarze, koledzy Szczebrzeszyniacy.— Z wagonów wysypujemy się jak mrówki.

Nasz „prezes" E. Onuszkiewicz na całą Topóiczę wrzesz­

czy „baczność", „zbiórka", a za chwilę, przez „cześć" witamy spotykających nas kolegów z orkiestrą. Uroczysty wmarsz do Szczebrzeszyna— miasta. Gospodarze pamiętają o pokarmie dla dusz naszych— wiodą nas prosto do kościoła.

Nabożeństwo, Msza śpiewana. Chór Seminarjalny.

Po mszy znów z orkiestrą maszerujemy do Seminarjum.

Tam na boisku w imieniu całej szkoły powitał nas krótkiemi słowy kolega Ostaszewski, „radząc" pi żytem, abyśm y się tu czuli jak u siebie w domu.

Następuje ogólne witanie się, wzajemne poznawanie się, naprawdę koleżeńska atmosfera. Po śniadaniu zwiedzamy Szcze­

brzeszyn (kto chce m oże odpoczywać).

O 2-giej obiad,— po obiedzie przygotowania do rozrywki w piłce koszykowej.

Punktualnie (!) o godz. 3.12 zagrywka, gra od początku w bardzo żywym tempie. Piłka przechodzi od kosza do kosza rezultatem w trzeciej minucie .J u n a k “ wbija kosz drużynie

„Zdrów“.

„Zdrów“, gwałtem chce się zrewanżować, atakuje zaciekle na kos-s ..Junaka Dużo karnych, jeszcze więcej kornerów.

Przed samą przerwą odgwizdm iem psuje sędzia doskonały atak drużyny , Zdrów*.

Pi zerw a Zmiana koszów, W trzeciej minucie po przerwie

„Zdrów ' z karnego wbija piłkę do kosza „Junaka". W trzy­

nastej i szesnastej minucie następują też po sobie doskonałe strzały na korzyść ,,Zdrów“.

Za minutę, ,,Junak1 rewanżuje się jednym strzałem' P 'd koniec gry „Junak“, wbija z karnego kosz drużynie

„Zdrów*. Gwizdek. Ostateczny wynik : 5 : 5.

Stosunek rogów 9:1 (6:1) na korzyść „Żdrów“.

Selziownł p. prof. Maź.

d. n.

16 P I Ó R O ^{H 2.}

Ukazał się pierwszy Nr. tegoroczny „Nauki i Szkoły" kwartal­

nika Towarzystwa Akc. “Urania, poświęconego urządzeniom szkolnym i naukowym pod redakcją Aleksandra Patkow skiego

języku polskim i francuskim. Nr. pomieniony w dziale polskim zamieszcza artykuły: S t a n i s ł a w a A r n o l d a : Polska Piastowska. Objaśnienia do mapy historycznej. J e r z y S m o l e ń s k i : Pomoce naukowe do geografji.

W a c ł a w J e z i e r s k i : Zenitarjum. K a z i m i e r z C z e r ­ w i ń s k i : Pierwszy mikroskop polski. A l e k s a n d e r J a n o w s k i:

obrazy ziem polskich.

W

kronice podane zostały szczegółowe informacje o udziale polski w Wystawie Dydaktycznej we Florencji

marcu i kwiet­

niu r. b . ,

o zjazdach naukowych i in., w przeglądzie wydawnictw szczegółowe informacje o produkcji kartograticznej “Uranji,, w dziedzinie map historycznych Polski, wiadomości o wydanych obrazach i tablicach ściennych i in.

Dział francuski wydany również oddzielnie dla celów pro­

pagandowych prócz artykułów tłumaczonych działu polskiego zamieszcza:

A. P-: O produkcji polskiej pomocy naukowych i urządzeń szkolnych, w dziale kroniki podaje streszczenia francuskie artykułów drukowanych w poprzednich N-rach „Nauki i Szkoły"

informacje o przewodniku po dziale polskim W ystaw y Dydak­

tycznej w e Florencji oraz wiadomości o wydawnictwach graficznych i kartograficznych „Uranja" dla celów szkolnych.

Śród szeregu ilustracyj znajdujemy zdjęcia z W ystaw y w e Florencji oraz wnętrze sceny komedji Stefana Żeromskiego

„Uciekła mi przepióreczka" urządzone przeź Tow. „Uranja“.

Prenumerata kwartalna 1,20

Cena pojedynczego numeru 40 groszy.

Redaktor:

Administrator:

Redaktor odpowiedzialny: