Ponadto musi ono gwarantowaæ ka¿dej osobie, która podlega jego jurysdykcji, korzystanie z praw cz³owieka i podstawowych wolnoœci

str. 3 PISMO PG

RADA EUROPY zosta³a utworzona w 1949 roku przez 10 pañstw: Belgiê, Francjê, Luksemburg, Holandiê, Wielk¹ Brytaniê, Daniê, Norwegiê, Irlandiê, W³ochy i Szwecjê, do któ- rych do³¹czy³y Grecja i Turcja (sierpieñ 1949). Obecnie Rada Europy liczy 41 pañstw cz³onkow- skich, w tym: Islandia i Niem- cy (1950), Austria (1956), Cypr (1961), Szwajcaria (1963), Malta (1965), Portugalia (1976), Hiszpania (1977), Lichtenste- in (1978), San Marino (1988), Finlandia (1989), Wêgry (1990), Polska (1991), Bu³garia (1992), Estonia, Litwa, S³owenia, S³o- wacja, Republika Czeska, Rumunia (1993), Andora (1994),

£otwa, Albania, Mo³dawia, „dawna republika jugos³owiañska Macedonia”, Ukraina (1995), Rosja i Chorwacja (1996), Gru- zja (1999).

Polska zosta³a cz³onkiem Rady Europy „dopiero” w 1991 roku, ze wzglêdu na to, ¿e pierwsze wybory po zmianie syste- mu nie by³y w pe³ni demokratyczne (Sejm kontraktowy).

Pañstwa ubiegaj¹ce siê o cz³onkostwo, to: Armenia, Azer- bejd¿an, Bia³oruœ oraz Boœnia-Hercegowina. Pañstwa te maj¹ status cz³onka stowarzyszonego, z tym ¿e status ten zosta³ za- wieszony w 1997 roku w stosunku do Bia³orusi, ze wzglêdu na ra¿¹ce naruszanie praw.

Status obserwatora przy Radzie Europy maj¹: Izrael, Ja- ponia, Kanada i Stany Zjednoczone.

Ka¿de pañstwo europejskie mo¿e ubiegaæ siê o cz³onko- stwo w Radzie Europy pod warunkiem, ¿e zaakceptuje zasadê pañstwa prawa. Ponadto musi ono gwarantowaæ ka¿dej osobie, która podlega jego jurysdykcji, korzystanie z praw cz³owieka i podstawowych wolnoœci.

Rada Europy zajmuje siê wszystkimi wa¿nymi problemami nurtuj¹cymi spo³ecznoœæ europejsk¹, z wyj¹tkiem spraw doty- cz¹cych obrony. Jej dzia³alnoœæ obejmuje nastêpuj¹ce dziedzi- ny: prawa cz³owieka, mass-media, wspó³pracê prawn¹, sprawy socjalne i ekonomiczne, problemy zdrowia, nauczania, kultury, dziedzictwa, sportu, m³odzie¿y, w³adz lokalnych i regionalnych oraz œrodowiska naturalnego.

Struktura:

• Komitet Ministrów (41 ministrów spraw zagranicznych pañstw cz³onkowskich)

• Zgromadzenie Parlamentarne (296 cz³onków, przedstawiciele parlamentów poszczególnych pañstw cz³onkowskich)

• Kongres W³adz Lokalnych i Regionalnych Europy

NEC TEMERE, NEC TIMIDE

WSPÓ£PRACA I INTEGRACJA EUROPEJSKA na przyk³adzie Rady Europy oraz d¹¿eñ Polski do cz³onkostwa w Unii Europejskiej

Grupy polityczne:

• socjalistyczna (183 cz³onków)

• europejska partia ludowa (159)

• liberalno-demokratyczno-reformatorska (80)

• europejskich demokratów (78)

• zjednoczonej lewicy europejskiej (46) Komitety Rady Europy

• Komitet ds. Politycznych

• Komitet ds. Prawa i Praw Cz³owieka

• Komitet ds. Socjalnych, Zdrowia i Rodziny

• Komitet ds. Kultury i Edukacji

• Komitet ds. Œrodowiska

• Komitet ds. Planowania Regionalnego i Samorz¹dów Lo- kalnych

• Komitet ds. Nauki i Technologii

• Komitet ds. Rolnictwa i Rozwoju Wsi

• Komitet ds. Ekonomicznych i Rozwoju

• Komitet ds. Migracji, UchodŸstwa i Demografii

• Komitet ds. Relacji z Parlamentami Lokalnymi i Spo³eczeñ- stwem

• Komitet ds. Równych Praw Kobiet i Mê¿czyzn

• Komitet ds. Procedur Prawnych i Immunitetów

• Komitet ds. Bud¿etu

• Komitet ds. Przestrzegania Zobowi¹zañ i Ustaleñ przez Kraje Rady Europy (Monitoring Committee)

• Ad Hoc Committees G³ówne cele:

• ochrona praw cz³owieka i demokracji pluralistycznej;

• popieranie rozwoju europejskiej to¿samoœci kulturowej i zwalczanie wszelkich form nietolerancji;

• poszukiwanie sposobów rozwi¹zywania problemów nurtu- j¹cych spo³eczeñstwa (mniejszoœci, ksenofobia, nietoleran- cja, ochrona œrodowiska, bioetyka, AIDS, narkotyki itd.) oraz zachowania warunków ¿ycia Europejczyków;

• niesienie pomocy pañstwom Europy Centralnej i Wschod- niej w reformach politycznych, ustawodawczych i konstytu- cyjnych.

Efekty dzia³alnoœci:

• rozszerzenie obszaru przestrzegania podstawowych praw i wolnoœci (z 10 do 41 wzros³a liczba pañstw przestrzegaj¹- cych, a co najmniej deklaruj¹cych przestrzeganie podstawo- wych praw i wolnoœci);

• wypowiadanie siê w sprawach najwa¿niejszych dla ludzko-

œci, w formie:

• raportów,

• deklaracji,

• rekomendacji,

• konwencji;

• orzeczenia Europejskiego Trybuna³u Praw Cz³owieka s¹ zobowi¹zuj¹ce.

Przyk³ady osi¹gniêæ Rady Europy:

• Europejska Konwencja Praw Cz³owieka

• Europejska Karta Spo³eczna

• Europejska Konwencja o Zapobieganiu Torturom

• Ramowa Konwencja o Ochronie Mniejszoœci Narodowych Nowy Budynek Praw Cz³owieka w Strasburgu

PISMO PG str. 4

• Europejska Deklaracja o Wolnoœci Wypowiedzi i Informa-

• Europejska Konwencja o Telewizji Ponadgranicznejcji

• Europejska Konwencja o Ochronie Danych

• Konwencja o Odpowiedzialnoœci Cywilnej za Szkody Spo- wodowane przez Dzia³ania Niebezpieczne dla Œrodowiska

• Europejska Konwencja o Obywatelstwie

• Europejska Karta Samorz¹du Lokalnego

• Europejska Ramowa Konwencja o Wspó³pracy Transgranicz- nejUNIA EUROPEJSKA (pocz¹tki siêgaj¹ wspólnot europej- skich – Traktat Paryski 1951 r., Traktat Rzymski 1957 r., Trak- tat z Maastricht 1992 r.)

Polska d¹¿y do cz³onkostwa w Unii Europejskiej. Jest to najwa¿niejszy cel do zrealizowania w najbli¿szych 3-4 latach.

Filary UE: 1. Wspólnota Europejska, 2. Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeñstwa, 3. Wspó³praca w dziedzinie spraw wewnêtrznych i wymiaru sprawiedliwoœci.

Cztery Wolnoœci Jednolitego Rynku: 1) przep³yw towa- rów, 2) przep³yw us³ug, 3) przep³yw kapita³u, 4) przep³yw lu- dzi.Struktura:

• Rada Europejska (spotkanie szefów rz¹dów „piêtnastki”)

• Parlament Europejski (626 cz³onków wybranych w bezpo-

œrednich wyborach w krajach „piêtnastki”) Integracja europejska

Na czym polega istota integracji?

• Potoczne rozumienie integracji, jako formalnego dopasowa- nia praw, instytucji i wskaŸników, to znaczne uproszczenie myœlowe (to zdecydowanie za ma³o).

• Istot¹ jest stworzenie warunków daj¹cych Polsce faktyczne mo¿liwoœci uczestniczenia na równych prawach w europej- skiej rodzinie.

Widzialne przeszkody i bariery (niewydolne struktury, nie- dostatek norm, s³aba wydajnoœæ, niski poziom wykszta³cenia,...);

Niewidzialne przeszkody i bariery (mentalnoœæ, ogólne kwalifikacje spo³eczeñstwa, zachowanie, fobie, bylejakoœæ po- dejmowanie decyzji „na oko” i „na wyczucie”,...)

Dziesiêæ grzechów g³ównych, czyli najwa¿niejsze proble-

my i s³aboœci zagra¿aj¹ce efektywnoœci integracji Polski z UE:

1) specyficznie ukszta³towana œwiadomoœæ i mentalnoœæ spo-

³eczna, nacechowana moralizatorstwem, nietolerancj¹ i indy- widualn¹ „zaradnoœci¹” (dokonuj¹c¹ siê na koszt spo³eczno-

œci) oraz ogl¹daniem siê na pañstwo, co utrudnia wspó³¿ycie spo³eczne wed³ug zachodnich kryteriów;

2) niski poziom kwalifikacji tzw. zasobów si³y roboczej w po-

³¹czeniu z niechêci¹ do dokszta³cania, zamykaj¹cy siê dostêp do kszta³cenia dla wielkich grup spo³ecznych oraz spadaj¹ca jakoœæ kszta³cenia;

3) niespotykana w Europie skala odtwarzalnoœci miejsca w strukturze spo³ecznej, oznaczaj¹ca de facto zmonopolizowa- nie przez w¹skie elity dostêpu do podstawowego dobra, jakim jest wykszta³cenie - powoduje zanik zasady równoœci szans w kszta³ceniu;

4) funkcjonowanie w sferze polityki regu³y negatywnego solidaryzmu spo³ecznego, przejawiaj¹cej siê w popieraniu okre-

œlonych si³ nie dla ich programów, ale w celu niedopuszczenia do zwyciêstwa „wrogów”;

5) naruszanie zasady bezkolizyjnoœci wspó³¿ycia w przestrze- ni publicznej i przekszta³canie tej przestrzeni w obszar walki o uznanie w nastêpstwie sk³onnoœci Polaków do rozszerzania w³asnej prywatnoœci kosztem prywatnoœci innych oraz do zró¿- nicowania szacunku okazywanego partnerom interakcji, zale¿- nie od subiektywnie ocenianych kwalifikacji moralnych;

6) usytuowanie systemu reprezentacji interesu miêdzy ana- chronicznym klientyzmem a postsocjalistycznym korporacjo- nizmem;

7) bardzo niski poziom stosowania prawa przez aparat s¹- downiczy, a zw³aszcza przez administracyjny;

8) kryzys administracji publicznej, przejawiaj¹cy siê wyso- kim wskaŸnikiem uchyleñ jej decyzji przez s¹dy i niezdolnoœæ do sprostania zadaniom wynikaj¹cym z procesu integracji;

9) niezrealizowanie programu niezbêdnych zmian struktu- ralnych, co bêdzie powodowaæ niezdolnoœæ gospodarki i spo-

³eczeñstwa do ekspansji konkurencji;

10) nacisk na orientowanie polityki rolnej na zanikaj¹c¹ ka- tegoriê przeciêtnego gospodarstwa.

Ilustracja z materia³ów promocyjnych Rady Europy adresowanych do m³odych Europejczyków

Ilustracja z materia³ów promocyjnych Rady Europy adresowanych do m³odych Europejczyków

str. 5 PISMO PG PODSTAWOWE PROBLEMY – PIÊÆ ZAKRESÓW:

* Prawo (Acquis Communautaire)

Zdaniem Unii Europejskiej, po uchwaleniu Konstytucji Pol- ska jest pañstwem demokratycznym o stabilnych instytucjach, gwarantuj¹cych prawa i poszanowanie praw cz³owieka oraz ochronê praw mniejszoœci narodowych.

Europejski i polski porz¹dek prawny opieraj¹ siê na podob- nych modelach kultury prawnej. Analiza wskazuje, ¿e budowa- ny przez lata polski model kultury prawnej ma pe³n¹ zdolnoœæ do integracji z kultur¹ prawn¹ Wspólnot.

W sferze Czterech Wolnoœci Jednolitego Rynku, tj. swobo- dy przep³ywu towarów, us³ug, kapita³ów i pracy Polska uczyni-

³a znacz¹cy postêp na drodze do zintegrowania krajowego sys- temu prawnego z systemem europejskim.

G³ówn¹ przeszkod¹ w budowie w Polsce prawdziwego pañ- stwa prawa jest niski poziom jego stosowania, zw³aszcza ze strony administracji pañstwowej. Administracja ta prze¿ywa w Polsce g³êboki kryzys, zagra¿aj¹cy integracji Polski z europej- skim porz¹dkiem prawnym.

* Gospodarka i ekonomia

Warunkiem skutecznego poœcigu Polski za krajami Unii i dorównania im pod wzglêdem poziomu PKB jest znaczne zwiêk- szenie inwestycji i finansuj¹cych je krajowych oszczêdnoœci.

Nigdzie nie jest powiedziane, ¿e dla osi¹gniêcia maksimum korzyœci z integracji, konieczne jest jak najszybsze upodobnie- nie struktur gospodarczych Polski do krajów Unii. Dlatego po- lityka gospodarcza Polski w okresie przedakcesyjnym powinna bardziej wykorzystywaæ doœwiadczenia tzw. gospodarek wy³a- niaj¹cych siê, ani¿eli wysoko rozwiniêtych krajów Europy.

Kryzys walutowo-finansowy oznacza³by w Polsce kilkulet- nie os³abienie tempa wzrostu oraz zmianê perspektyw gospo- darczych w zwi¹zku ze wzrostem deficytu bud¿etowego, infla- cji, bezrobocia i napiêæ spo³ecznych. Niebezpieczeñstwa takie- go kryzysu nie widz¹ jednak eksperci zagraniczni, którzy bar- dzo wnikliwie obserwuj¹ polsk¹ gospodarkê. O zagro¿eniu kry- zysem mówi³a czêœæ polskich ekonomistów oraz publicystów, upatruj¹cych œwiadectwa rzekomego przegrzania koniunktury w jednym tylko czynniku. Tymczasem ¿aden powa¿ny kryzys finansowy nie powstaje z jednego powodu, lecz ze splotu przy- czyn, których na razie w Polsce nie widaæ.

* Rolnictwo

Obawy rolników polskich i zachodnich przed negatywnymi skutkami wejœcia Polski do Unii Europejskiej wskazuj¹ na ukryt¹ barierê niedostatecznej lub zdeformowanej informacji co do obustronnych korzyœci, kosztów, szans i zagro¿eñ rozszerzenia Unii o taki kraj, jak Polska.

Dostosowanie polskiego rolnictwa do warunków Unii utrud- nia nie tylko jego wadliwa struktura, ale tak¿e niejasny kszta³t unijnej Wspólnej Polityki Rolnej i zakres objêcia ni¹ nowych cz³onków UE.

Stan infrastruktury technicznej, ekonomicznej i spo³ecznej na polskiej wsi jest z³y, a s³abo wy- kszta³cona ludnoœæ woli otrzymywaæ pomoc od pañstwa, ni¿ dostosowywaæ siê do wymogów ryn- ku.* Polityka

Partie polityczne w Polsce s¹ postrzegane jako reprezentacje interesów okreœlonych grup spo³ecz- nych. Wiêkszoœæ z nich koncentruje siê na skry- tym d¹¿eniu do kontrolowania i penetrowania wa¿- nych ogniw aparatu pañstwowego. Prowadzi to do sprzecznej ze standardami Zachodu kryptopolity-

zacji decyzji administracyjnych, które podejmowane s¹ coraz bardziej dyskrecjonalnie i coraz mniej przejrzyœcie.

Miêdzynarodowa wspó³praca polskich regionów jest doraŸ- na i przypadkowa, a nie œwiadoma, d³ugofalowa i nastawiona na wspomaganie lokalnych strategii rozwoju. Mo¿e to utrudniæ efektywn¹ absorpcjê regionalnych funduszy strukturalnych, któ- re po wejœciu do Unii zostan¹ Polsce udostêpniane.

* Spo³eczeñstwo

Na tle spo³eczeñstw “piêtnastki” Polacy maj¹ niskie kwalifi- kacje, poniewa¿ ucz¹ siê krótko i s³abo, szybko wiedzê zapo- minaj¹ i niechêtnie siê dokszta³caj¹. Jeœli dodaæ, ¿e 75% dzieci przejmuje poziom edukacji rodziców, zaœ 2/3 spo³eczeñstwa polskiego to osoby z wykszta³ceniem najwy¿ej zawodowym, a tylko 7% z wy¿szym, to oka¿e siê, ¿e budujemy spo³eczeñ- stwo, w którym nie ma równoœci szans (sprzeczne z idea³ami Unii) oraz zdolnoœci do ekspansji i wspó³¿ycia. Grozi to marginaliza- cj¹ ca³ych grup spo³ecznych, spychaniem Polaków na podrzêd- ne stanowiska i opóŸnieniami w dostosowywaniu gospodarki do wymogów konkurencyjnoœci.

Zdominowanie dyskursu spo³ecznego przez zasadê moral- nej s³usznoœci zamiast instrumentalnej skutecznoœci, a tak¿e niepewnoœæ regu³ rz¹dz¹cych ¿yciem publicznym, to wa¿ne czynniki, które bêd¹ utrudniaæ wtapianie siê polskiego spo³e- czeñstwa w spo³eczeñstwo europejskie.

Powszechne przekonanie, ¿e Polacy jakoœ sobie z integracj¹ europejsk¹ poradz¹, bo zawsze sobie radzili, pomija skalê pro- blemów, które bêd¹ wymagaæ rozwi¹zania, aby spo³eczeñstwo polskie mia³o równoprawny udzia³ w ¿yciu wspólnot unijnych.

Przy s³aboœci reform strukturalnych zaradnoœæ Polaków utrwa- laæ bêdzie swój charakter sytuacyjno-destrukcyjny wzglêdem systemu.

PODSUMOWANIE

Dokonano ogromnego kroku na drodze do normalizacji i sta- bilizacji sytuacji w Europie. Wspó³praca europejska rozszerza siê i pog³êbia.

Nie wszystkie problemy zosta³y rozwi¹zane, pojawiaj¹ siê te¿ nowe. Przyk³adem mog¹ byæ „Ba³kany” czy te¿ „Czecze- nia”.

Polska ma niepowtarzaln¹ szansê na rzeczywist¹ i szybk¹ integracjê z pañstwami Unii Europejskiej. Kiedy to siê stanie, zale¿y tylko od nas! Konieczny jest ogromny wysi³ek zwi¹zany z „równaniem w górê”, ale te¿ otrzymamy pomoc (œrodki akce- syjne).

Zg³aszane obawy wynikaj¹ najczêœciej z niewiedzy i uprze- dzeñ.

Moim zdaniem, a tak¿e zdaniem wielu, musimy z tej szansy koniecznie skorzystaæ. Powinniœmy siê integrowaæ z Uni¹ Europejsk¹: Bez obaw, ale z rozwag¹ – Nec temere, nec timide!

Prof. Edmund Wittbrodt Senator Rzeczypospolitej Polskiej

Wykorzystane materia³y:

1. The Council of Europe. Activities & Achie- vements. Strasbourg, April 1998 2. Hausner J., Marody M., Wilkin J., Wojty-

na A., Zirk-Sadowski M.: Przyst¹pienie czy integracja? Polska droga do Unii Eu- ropejskiej. EU-monitoring II. Fund. Eri- cha Brosta, Warszawa 1998

3. Materia³y i wyst¹pienia w Senacie RP, Warszawa 1997-2000

PISMO PG str. 6

W dniach 28 - 29 czerwca 2000 roku odby³y siê uroczysto

œci przekazania Ksiêgozbioru Towarzystwa Przyrodni- czego oraz dawnych zbiorów Politechniki Gdañskiej wywie- zionych w 1945 r. do Niemiec .

Przekazanie by³o wynikiem wieloletnich starañ w³adz mia- sta i Uczelni oraz przychylnoœci Senatu i w³adz miasta Bremy, w wyniku których dosz³o do porozumienia i podpisania umowy dotycz¹cej powrotu do Gdañska 851 tytu³ów przedwojennych zbiorów. Najcenniejsz¹ czêœæ ksiêgozbioru stanowi¹ dzie³a z Biblioteki Towarzystwa Przyrodniczego (Naturforschende Ge- sellschaft).

Towarzystwo Przyrodnicze, dzia³aj¹ce w Gdañsku od 1743 roku jako „Societas physicae experimentalis”, a nastêpnie „Na- turforschende Gessellschaft”, prowadzi³o szerok¹ dzia³alnoœæ naukow¹. Jego celem by³o inicjowanie, prowadzenie i popula- ryzacja badañ w zakresie nauk zwi¹zanych ze œwiatem przyro- dy, otaczaj¹cym cz³owieka. Do zbiorów biblioteki Towarzys- twa trafia³y bezcenne dzie³a z kolekcji gdañskich uczonych oraz znanych rodów gdañskich. W 1923 roku w wyniku porozumie- nia pomiêdzy Zarz¹dem Towarzystwa Przyrodniczego a Sena- tem Wolnego Miasta Gdañska bezcenny ksiêgozbiór licz¹cy oko³o 30 tys. woluminów zosta³ powierzony jako depozyt bi- bliotece Politechniki. Zawiera³ on dzie³a z zakresu filozofii, historii naturalnej, matematyki, fizyki i astronomii. Umowa, zawarta na czas nieokreœlony, gwarantowa³a dostêp do zbiorów zarówno cz³onkom Towarzystwa, jak i pracownikom oraz stu- dentom Uczelni. Ksiêgozbiór Towarzystwa podzieli³ losy ca³ej biblioteki.

Z czêœci wywiezionej do Niemiec 853 tytu³y zosta³y w 1946 roku przekazane przez prof. Ernsta Witta jako depozyt do Bi- blioteki Pañstwowej – obecnie Uniwersyteckiej w Bremie. W 1993 roku dwie ksiêgi ze zbioru zosta³y przekazane podczas oficjalnej wizyty delegacji gdañskiej w Bremie.

G³ówna uroczystoœæ odby³a siê 2 czerwca 2000 roku.

W Dworze Artusa mia³o miejsce uroczyste symboliczne prze- kazanie ksiêgozbioru przez burmistrza Wolnego Hanzeatyckiego Miasta Bremy – Dr. Henniga Scherfa oraz przedstawicieli Se- natu na rêce JM Rektora Politechniki Gdañskiej prof. Aleksan- dra Ko³odziejczyka.

W uroczystoœciach uczestniczyli przedstawiciele w³adz Gdañska i Bremy: przewodnicz¹ca Rady Miasta Gdañska –

Przekazanie przez w³adze Bremy

dawnego ksiêgozbioru Politechniki Gdañskiej

El¿bieta Grabarek-Bartoszewicz, przewodnicz¹cy Parlamentu Bremy – Christian Weber, prezydent Miasta Gdañska – Pawe³ Adamowicz, burmistrz Miasta Bremy – Dr Hennig Scherf, kon- sul Niemiec w Gdañsku – Roiand Fournes oraz zaproszeni go-

œcie. Spotkanie uœwietni³ koncert Chóru Politechniki Gdañ- skiej.

28 czerwca 2000 uroczystoœciom towarzyszy³o zorganizo- wane przez Bibliotekê G³ówn¹ PG Seminarium Polsko-Niemiec- kie „Ksiêgozbiory Zabytkowe w Bibliotekach Naukowych Gdañska i Bremy”.

W Seminarium udzia³ wziêli przedstawiciele najwiêkszych bibliotek naukowych Trójmiasta. Prezentowane referaty wszech- stronnie ukaza³y problematykê zwi¹zan¹ z gromadzeniem i prze- chowywaniem zbiorów zabytkowych w bibliotekach Wybrze-

¿a. By³y równie¿ okazj¹ do zaprezentowania najcenniejszych czêœci ksiêgozbiorów.

Seminarium poprzedzi³o uroczyste otwarcie przez JM Rek- tor PG prof. Aleksandra Ko³odziejczyka wystawy „Ksiêgozbiór Towarzystwa Przyrodniczego w Politechnice Gdañskiej”. Na wystawie zaprezentowano miêdzy innymi najcenniejsze stare druki ze zbiorów Biblioteki G³ównej oraz czêœæ ksiêgozbioru przywiezionego z Bremy.

Zaproszeni goœcie mieli okazjê zwiedzania pomieszczeñ magazynu z dawnymi zbiorami Biblioteki G³ównej Politechni- ki Gdañskiej. Pomieszczenia te, dziêki nak³adom finansowym Politechniki, zosta³y wyposa¿one w nowoczesne urz¹dzenia gwarantuj¹ce zarówno bezpieczeñstwo, jak i wymagane warunki do prawid³owego przechowywania zbiorów zabytkowych.

Barbara Z¹bczyk-Chmielewska Biblioteka G³ówna Politechniki Gdañskiej