Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego Gdańsk 2020
Recenzenci prof. dr hab. Zbigniew Luty prof. dr hab. Marzena Remlein
Redakcja wydawnicza Julia Gierczak
Projekt okładki i stron tytułowych Filip Sendal
Skład i łamanie Mariusz Szewczyk
Publikacja sfinansowana ze środków Dziekana Wydziału Zarządzania oraz Katedry Rachunkowości Uniwersytetu Gdańskiego
© Copyright by Uniwersytet Gdański Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
ISBN 978-83-8206-035-5
Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego ul. Armii Krajowej 119/121, 81-824 Sopot
tel.: 58 523 11 37, 725 991 206 e-mail: wydawnictwo@ug.edu.pl
www.wyd.ug.edu.pl
Księgarnia internetowa: www.kiw.ug.edu.pl Druk i oprawa
Zakład Poligrafii Uniwersytetu Gdańskiego ul. Armii Krajowej 119/121, 81-824 Sopot
tel. 58 523 14 49
Wspaniałej żonie Ani
oraz trójce kochanych dzieci
Wstęp . . . 9
Rozdział 1. Ewolucja pojęcia wartości firmy oraz jej ujmowania i wyceny . . . 17
1.1. Istota wartości firmy . . . 17
1.2. Narodziny pojęcia wartości firmy . . . 31
1.3. Alternatywne koncepcje goodwilla . . . 36
1.4. Ewolucja ujęcia rachunkowego wartości firmy w przepisach amerykańskich . . . 41
1.5. Zmiany podejścia księgowego do goodwilla w regulacjach brytyjskich . . . 53
1.6. Ujęcie wartości firmy w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości (MSR) i Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) . . . 60
1.7. Wartość firmy w polskich regulacjach w XX wieku . . . 73
1.8. Podsumowanie . . . 80
Rozdział 2. Wartość firmy w MSSF 3, wybranych regulacjach krajowych i międzynarodowych . . . 83
2.1. Ujęcie, wycena i prezentacja nabytej wartości firmy według MSSF 3 . . . 83
2.2. Porównanie rozwiązań MSSF 3 z ustawą o rachunkowości . . . 102
2.3. Porównanie MSSF 3 z przepisami niemieckimi – Handelsgesetzbuch (HGB) . . 121
2.4. Porównanie rozwiązań MSSF 3 z regulacjami amerykańskimi – US GAAP . . . 125
2.5. Podsumowanie . . . . 132
Rozdział 3. Analiza koncepcyjnej spójności zasad rozpoznawania i pomiaru wartości firmy w świetle Założeń Koncepcyjnych oraz MSR/MSSF . . . 135
3.1. Aktywa według Założeń Koncepcyjnych MSSF . . . . 135
3.2. Pojęcie i zakres wartości niematerialnych w świetle MSR 38 . . . 140
3.3. Wartość firmy jako skutek przeszłego zdarzenia . . . . 146
3.4. Wartość firmy jako składnik kontrolowany przez jednostkę . . . . 149
3.5. Wartość firmy jako źródło przyszłych korzyści ekonomicznych i prawdopodobieństwo ich realizacji . . . 151
3.6. Wiarygodna wycena wartości firmy . . . 157
3.7. Wartość firmy a zasady rachunkowości . . . 166
3.8. Podsumowanie . . . . 171
Rozdział 4. Analiza wartości firmy w sprawozdaniach finansowych spółek giełdowych sporządzanych według MSSF i US GAAP . . . . 175
4.1. Podmioty objęte badaniem . . . . 175
Spis treści
Spis treści
Spis treści
8 Spis treści
4.2. Przedmiot i ograniczenia badania . . . 177
4.3. Zakres badania i przeprowadzone testy . . . 182
4.4. Podsumowanie . . . . 209
Rozdział 5. Prawa do jednostek zależnych jako alternatywa dla wartości firmy . . . 213
5.1. Nowe spojrzenie na definicję wartości firmy – pojęcie praw do jednostek zależnych . . . . 213
5.2. Wycena „praw do jednostek zależnych” na dzień początkowego ujęcia . . . 222
5.3. Wycena „praw do jednostek zależnych” na kolejny dzień bilansowy . . . 245
5.4. Ustalanie wartości „praw do jednostki zależnej” w szczególnych przypadkach . . . 263
5.5. Podsumowanie . . . . 282
Zakończenie . . . . 285
Bibliografia . . . 291
Spis tabel . . . 301
Spis schematów . . . 303
Załączniki . . . 305
Załącznik 1. Podmioty zakwalifikowane do badania . . . 305
Załącznik 2. Zakres badania – przykładowe dane podlegające analizie . . . 309