Katarzyna CzerwińsKa-Koral
wydawnictwo C.H.Beck
MONOGRAFIE PRAWNICZE
PODZIAŁ QUOAD USUM NIERUCHOMOŚCI
ROLNEJ
MONOGRAFIE PRAWNICZE
KATARZYNA CZERWIŃSKA-KORAL • PODZIAŁ QUOAD USUM NIERUCHOMOŚCI ROLNEJ
Polecamy nasze najnowsze publikacje z tej serii:
Krzysztof Mularski
PRAWO INTERTEMPORALNE Z PERSPEKTYWY NAUKI PRAWA CYWILNEGO. WYKŁADNIA PRZEPISÓW INTERTEMPORALNYCH
Dominika Opalska
OBOWIĄZEK LOJALNOŚCI W SPÓŁKACH KAPITAŁOWYCH
Wojciech Piątek
POWAGA RZECZY OSĄDZONEJ WYROKU SĄDU ADMINISTRACYJNEGO
Ewelina Cała-Wacinkiewicz, Kinga Flaga-Gieruszyńska, Daniel Wacinkiewicz (red.)
WSPÓŁCZESNE INSTYTUCJE PRAWA. OBYWATEL – PAŃSTWO – SPOŁECZNOŚĆ MIĘDZYNARODOWA
Katarzyna Górka
JAWNOŚĆ POSIEDZEŃ SEJMU I SENATU ORAZ JEJ OGRANICZENIA W KONSTYTUCJI RP
Magdalena Wilejczyk
ZAGADNIENIA ETYCZNE CZĘŚCI OGÓLNEJ PRAWA CYWILNEGO
Marek Szydło
PRAWNA KONCEPCJA ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO
Miłosz Kaczyński
PEŁNOMOCNIK Z URZĘDU W SĄDOWYM POSTĘPOWANIU CYWILNYM
www.ksiegarnia.beck.pl
PODZIAŁ QUOAD USUM NIERUCHOMOŚCI
ROLNEJ
KATARZYNA CZERWIŃSKA-KORAL
WYDAWNICTWO C.H.BECK
WARSZAWA 2015
Wydawca: Natalia Adamczyk
© Wydawnictwo C.H.Beck 2015
Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o.
ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa
Skład i łamanie: Tim-Print, Warszawa Druk i oprawa: Elpil, Siedlce
ISBN 978-83-255-7328-7
ISBN e-book 978-83-255-7329-4Spis treści
Wykaz skrótów ... XI Wykaz aktów prawnych ... X
Wykaz literatury ... XIX Wykaz orzecznictwa ... XXXIII Wprowadzenie ... XLIII
Rozdział I. Nieruchomość rolna jako składnik gospodarstwa rolnego ... 1
§ 1. Zagadnienia wprowadzające ... 1
§ 2. Normatywny model gospodarstwa rolnego w Kodeksie cywilnym ... 8
I. Zagadnienia wstępne ... 8
II. Gospodarstwo rolne w ujęciu art. 553 KC – zagadnienia szczegółowe ... 11
§ 3. Siedlisko jako integralna część gospodarstwa rolnego ... 40
§ 4. Charakter prawny gospodarstwa rolnego ... 50
§ 5. Model gospodarstwa rodzinnego w polskim systemie prawnym ... 56
Rozdział II. Współwłasność nieruchomości rolnej ... 61
§ 1. Pojęcie i istota współwłasności ... 61
I. Uwagi ogólne dotyczące współwłasności ... 61
II. Istota współwłasności; pojęcie i znaczenie prawne udziału we współwłasności ... 63
III. Przedmiot współwłasności ... 65
I. Rodzaje współwłasności ... 71
. Powstanie współwłasności ... 76
1. Źródła współwłasności w ogólności ... 76
2. Źródła współwłasności nieruchomości rolnej ... 78
§ 2. Rozporządzanie udziałem we współwłasności; rozporządzanie rzeczą wspólną ... 80
§ 3. Zarząd rzeczą wspólną ... 82
§ 4. Uprawnienia i obowiązki współwłaścicieli ... 88
I. Zagadnienia ogólne ... 88
II. Uprawnienie współwłaścicieli do współkorzystania i współposiadania rzeczy wspólnej ... 91
1. Zagadnienia ogólne; ustawowa regulacja ... 91
I
Spis treści
2. Regulacja umowna ... 96
3. Regulacja sądowa ... 98
§ 5. Roszczenia przysługujące współwłaścicielom ... 99
I. Zagadnienia ogólne ... 99
II. Roszczenia współwłaściciela przeciwko osobie trzeciej oraz przeciwko innemu współwłaścicielowi ... 101
Rozdział III. Podział quoad usum nieruchomości rolnej ... 117
§ 1. Zagadnienia wprowadzające ... 117
§ 2. Podział nieruchomości ... 118
I. Rodzaje podziału nieruchomości ... 118
II. Tryby podziału nieruchomości ... 122
§ 3. Podział administracyjny nieruchomości wspólnej ... 124
I. Zasady ogólne ... 124
II. Podział nieruchomości rolnej ... 127
§ 4. Sądowe zniesienie współwłasności rzeczy wspólnej ... 129
I. Zagadnienia wstępne ... 129
II. Zasady sądowego zniesienia współwłasności rzeczy wspólnej .... 132
III. Zasady sądowego zniesienia współwłasności gospodarstwa rolnego ... 135
§ 5. Istota podziału quoad usum; cechy charakterystyczne i zasady podziału quoad usum oraz jego skutki ... 140
I. Zagadnienia wprowadzające ... 140
II. Pojęcie podziału quoad usum ... 142
III. Cechy charakterystyczne podziału quoad usum ... 143
I. Cechy umownego podziału quoad usum ... 145
. Treść porozumienia współwłaścicieli ... 148
I. Zakaz dokonania podziału quoad usum ... 151
II. Skutki podziału quoad usum ... 152
§ 6. Istota i ogólne zasady sądowego podziału quoad usum ... 154
§ 7. Nieruchomość rolna jako przedmiot podziału quoad usum ... 159
§ 8. Granice dopuszczalności podziału quoad usum nieruchomości rolnej ... 162
§ 9. Szczególne zasady sądowego podziału quoad usum nieruchomości rolnej ... 168
§ 10. Materialne podstawy prawne podziału quoad usum nieruchomości rolnej ... 176
§ 11. Postępowanie sądowe w sprawach o podział quoad usum nieruchomości rolnej ... 187
I. Zagadnienia wprowadzające ... 187
II Spis treści
II. Krytyka dominującej linii orzecznictwa ... 188
III. Tryb postępowania – podsumowanie ... 194
I. Rola biegłego w sprawie o podział quoad usum ... 197
Rozdział IV. Podział do korzystania nieruchomości rolnej będącej przedmiotem wspólnych praw innych niż własność ... 203
§ 1. Zagadnienia wstępne ... 203
§ 2. Użytkowanie wieczyste jako podstawa prawna posiadania nieruchomości rolnej ... 204
I. Zagadnienia wprowadzające ... 204
II. Treść prawa użytkowania wieczystego ... 207
III. Współużytkowanie wieczyste ... 211
§ 3. Wspólność praw wynikających ze stosunków zobowiązaniowych .... 215
I. Zagadnienia wstępne ... 215
II. Umowa najmu jako podstawa prawna posiadania nieruchomości rolnej ... 219
III. Umowa dzierżawy jako podstawa prawna posiadania nieruchomości rolnej ... 222
1. Umowa dzierżawy w ogólności ... 222
2. Zasady szczególne w przedmiocie dzierżaw rolnych ... 226
3. Bezczynszowe używanie nieruchomości rolnej z art. 708 KC ... 230
I. Umowa leasingu jako podstawa prawna posiadania nieruchomości rolnej ... 230
. Umowa użyczenia jako podstawa prawna posiadania nieruchomości rolnej ... 233
I. Inne umowy związane z korzystaniem z rzeczy jako podstawy prawne posiadania nieruchomości rolnej ... 235
§ 4. Ograniczone prawa rzeczowe jako podstawa prawna posiadania nieruchomości rolnej ... 237
I. Zagadnienia wprowadzające ... 237
II. Prawo użytkowania nieruchomości rolnej (art. 252 KC) ... 238
III. Służebności na nieruchomościach rolnych ... 241
1. Służebności jako ograniczone prawo rzeczowe ... 241
2. Służebności gruntowe ... 243
3. Służebność przesyłu ... 246
4. Służebności osobiste ... 247
5. Konkluzje ... 251
Rozdział V. Szczególne podziały quoad usum nieruchomości rolnych lub ich części ... 263
III
Spis treści
§ 1. Podział quoad usum nieruchomości wspólnej w przypadku odrębnej
własności lokali ... 263
I. Zagadnienia wstępne ... 263
II. Współkorzystanie z nieruchomości wspólnej ... 266
III. Nieruchomość wspólna ... 267
I. Stosunek umowy o podział quoad usum do czynności zarządu rzeczą wspólną ... 270
. Umowa o podział quoad usum ... 274
1. Zagadnienia wstępne; czas zawierania umowy ... 274
2. Treść umowy ... 276
3. Podmioty zawierające umowę ... 277
4. Skutki zawarcia umowy ... 279
5. Jednostronna rezygnacja z obowiązania ... 279
§ 2. Podział quoad usum mieszkania wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego ... 281
I. Prawo do korzystania z mieszkania w celu zaspokojenia potrzeb rodziny – zagadnienia wstępne ... 281
II. Treść i charakter prawny uprawnienia do korzystania z mieszkania w celu zaspokajania potrzeb rodziny ... 283
III. Treść i charakter prawny uprawnienia do korzystania z przedmiotów stanowiących wyposażenie mieszkania w celu zaspokajania potrzeb rodziny ... 288
I. Uprawnienie z art. 281 KRO a ochrona posesoryjna ... 288
. Uprawnienie z art. 281 KRO – podsumowanie ... 290
§ 3. Współposiadanie i korzystanie z rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego ... 291
I. Zagadnienia wstępne ... 291
II. Zasady współposiadania i współkorzystania z rzeczy wchodzących w skład majątku wspólnego małżonków ... 292
§ 4. Rozstrzygnięcie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania w wyroku rozwodowym i w orzeczeniu orzekającym separację ... 294
I. Zagadnienia wprowadzające ... 294
II. Orzekanie o sposobie korzystania ze wspólnego mieszkania przy orzekaniu separacji ... 296
III. Obligatoryjność orzekania o sposobie korzystania ... 296
I. Tymczasowy charakter orzeczenia ... 299
. Przedmiot orzeczenia ... 300
I. Treść orzeczenia ... 301
II. Podstawa prawna orzeczenia o sposobie korzystania ... 305
III. Postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia ... 306
IX Spis treści
IX. Zmiana sposobu korzystania ... 306
X. Kwestie proceduralne ... 307
XI. Konkluzje ... 309
§ 5. Współposiadanie i współkorzystanie z nieruchomości rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego należącego do spadku .... 311
I. Majątek spadkowy ... 311
II. Gospodarstwo rolne jako składnik majątku spadkowego ... 312
III. Współposiadanie i współkorzystanie ze składników majątku spadkowego; podział quoad usum nieruchomości rolnej wchodzącej w skład spadku ... 314
§ 6. Współkorzystanie z mieszkania przez małżonka i osoby bliskiej po śmierci spadkodawcy ... 316
I. Zagadnienia wstępne ... 316
II. Treść uprawnienia ... 317
Zakończenie ... 321
Indeks rzeczowy ... 329
