Zawartość białka, włókna karotenu i składników mineralnych w sianie pierwszego pokosu zebranym w roku 1965 w PGR województwa koszalińskiego

(1)

R O C Z N IK I G L E B O Z N A W C Z E , T. X V II I , Z. 2, W A R S Z A W A 1968

A N D R Z E J SA PE K , K R Y S T Y N A H E IN SC H

ZAW ARTOŚĆ BIA ŁK A , W ŁÓKNA, K A RO TEN U I SK ŁA D N IK Ó W

M IN ERA LNY CH W SIA N IE PIER W SZEG O PO K O SU , ZEBRANYM

W RO KU 1965 W PG R W OJEW ÓD ZTW A K O SZA LIŃ SK IEG O

S ta cja C h em iczn o -R o ln icza w K o sza lin ie

S ta cja Chem iczno-R olnicza w K oszalinie p o d jęła system ty czne b a

dania n ad zaw artością n ie k tó ry ch składników w sianie zb ieran y m w w o

jew ództw ie koszalińskim . W 1965 r. ograniczono się do b ad an ia siana

pierw szego pokosu w yp rodukow anego w państw ow ych g ospodarstw ach

roln ych. W lipcu 1965 r. zootechnicy S ta cji O ceny Z w ierząt w K osza

linie p ob rali p ró b k i siana zm agazynow anego w gospodarstw ach. Ogó

łem w 233 go sp odarstw ach pobrano 197 pró b ek siana łąkow ego i 36

p róbek siana z koniczyny.

P ró b k i w ielkości 3— 5 kg, dostarczone do S tacji w pap ierow y ch w o r

kach, krojono na sieczkę, pobierano 0,5-kilogram ow ą próbkę lab o rato

ry jn ą , k tó rą m ielono w plasty k o w y m m ły n k u ro ta c y jn y m i przecho

w yw ano w słoiku z ciem nego szkła.

W p ró b k ach oznaczono ogólną zaw artość białk a i w łókna surow ego

wg m etod z e b ran y ch przez S k u l m o w s k i e g o [8], zaw artość k a ro

te n u kolo ry m etry czn ie po up rzed n im ch ro m atograficznym w ydzieleniu

[1], zaw artość składników m in e raln y c h w próbkach spalonych n a m ok

ro: fosfo r ko lo ry m etry czn ie w p ostaci k om pleksu fosforow o-m olibde-

now o-w anadow ego [2], w apń i m agnez m iareczkow o za pom ocą EDTA

zm odyfikow anym sposobem M i d d l e t o n a [5], potas na fo tom etrze

płom ieniow ym

[3],

żelazo

k o lo ry m etry czn ie w

postaci kom pleksu

z o -fe n a n tro lin ą [4], m an g an k olo ry m etry czn ie jako kom pleks z form -

ladoksym em [7] i m iedź k o lo ry m e try cz n ie w postaci kom pleksu z dw u -

ety lo d w u tio k a rb a m in ia n e m [9]. K a ro te n oznaczano w okresie nie dłuż

szym niż m iesiąc od czasu d o starczen ia p ró b ek do lab o rato riu m .

U zyskane w y n ik i zaszeregow ano do g ru p zaw artości w g u k ład u sto

sow anego w p racach N e h r i n g a [6] i podano w tab. 1— 10. Z aw

(2)

ar-590

A. Sap ek , K. H ein seh

T a b e l a

1

Ogólne z a w a r t o ś ć -b ia łka w p r o c e n c i e p o w i e t r z n i e s u c h e j masy s i a n a * T o t a l p r o t e i n g i v e n a s p e r c e n t a g e s o f hay a i r - d r y n a t t e r B ia łk o P r o t e i n S ia n o łąkowe 197 p ró b - 100% Ueadow hay 197 s am p le s - 100% S ia n o z k o n ic z y n y 34 pr ó by - 100% C l o v e r hay 34 sa m pl es - 100% % do - below 6 , 0 3 , 5 -6 , 1 - 7 , 5 8 , 6 -7 , 6 - 9 , 0 3 0 , 4 1 4 ,5 9 , 1 - 1 0 , 5 3 8 , 8 3 8 , 0 1 0 , 6 - 1 2 , 0 1 8 , 2 2 6 , 5 1 2 , 1 - 1 3 , 5 6 , 2 1 2 , 0 ponad - above 1 3 ,5 2 , 3 .9,0 * 85% s u c h e j masy - 85% o f dr y m a t t e r

T a b e l a

2

Ogólna z a w a r t o ś ć włókna surowego w p r o c e n c i e p o w i e t r z n i e s u c h e j masy s i a n a * T o t a l c ru d e f i b r e g i v e n as p e r c e n t a g e s o f hay a i r - d r y m a t t e r Włókno surowe Crude f i b e r Sian o łąkowe 196 p r ó b - 100% Ueadow hay 196 sam pl es - 100% Sia n o z k o n ic z y ny 33 pr ób y . 100% C lo v e r hay 33 s am pl e s - 100% % do - below 2 3 , 0 20 , 6 2 2 , 5 2 3 , 1 - 2 6 , 0 2 6 , 8 2 4 , 0 2 6 , 1 - 2 9 , 0 3 3 , 0 2 2 , 5 2 9 , 1 - 3 2 , 0 1 4 ,5 2 6 , 0 ponad - above 3 2 , 0 5 , 1 5 , 0

(3)

Skład I pokosu siana w w oj. k o sza liń sk im

591

T a b e l a 3

Ogólna z a w a r t o ś ć k a r o t e n u w p r o c e n c i e p o w i e t r z n i e s u c h e j masy s i a n a * T o t a l c a r o t e n e g i v e n a s p e r c e n t a g e s o f hay a i r - d r y m a t t e r K a ro te n C a r o te n Sia no łąkowe 173 pró by - 100% Meadow hąy 173 sam pl es - 100% Sia n o z ko n ic z y ny 25 p r ó b - 100% C lo v e r hay 25 s a m p l e 6 - 100% % do - below 2 , 0 1 1 , 8 4 , 0 2 , 1 - 5 , 0 4 7 , 0 4 0 , 0 5 , 1 - 1 0 , 0 2 8 , 8 4 4 , 0 1 0 , 1 - 2 0 , 0 1 1 , 8 1 2 . 0 pona d - above 2 0 , 0 0 , 6 • * 85% s u c h e j masy - 85% o f dr y m a t t e r T a b e l a 4 Ogólna zaw artość CaO w p ro cen cie p o w ie trz n ie suchej

masy sia n a *

T o ta l CaO g iv en as p ercen tag e of hay a ir - d r y m a tte r CaO Sieao łąkowe 196 prób - 100% Meadow hay I

36

samples - 100% Siano z koniczyny 32 próby - 100% C lover hay 32 samples - 100% % do - below 0,70 42,3 3 ,2 0 ,7 1 -0 ,8 0 19,4 3 ,2 0 ,8 1 -0 ,9 0 15,3 3 ,2 0 ,9 1 -1 ,0 0 6 ,6 25,0 1 ,0 1 -1 ,2 4 9 ,2 34,1 ponad - above 1,25 7 ,2 3 1,1

(4)

592

A. S ap ek , K. H ein sch

T a b e l a 5

Ogólna z a w a r t o ś ć P2 0^ w p r o c e n c i e p o w i e t r z n i e s u c h e j masy s i a n a * T o t a l P20^ g i v e s as p e r c e n t a g e s o f hay a i r - d r y m a t t e r

P2o5

Sian o łąkowe 197 p r ó b - 100% Meadow hay 197 s am pl es - 100% Sia no z k o n ic z y n y 34 prób y - 100% C lo v e r hay 34 sam pl es - 100% % do - below Q,26

3,3

_ 0 , 2 7 - 0 , 3 0 4 , 6 -0 , 3 1 - -0 , 3 4 5 , 1 7, 4 0 , 3 5 - 0 , 4 0

33,0

4 4 , 4 0 , 4 1 - 0 , 4 8

37,2

4 0 , 8 0 , 4 9 - 0 , 5 6 1 3 ,5

3,7

0 , 5 7 - 0 , 6 4 2 , 3

3,7

ponad - above 0 , 6 4

1,0

-* 85% s u c h e j masy - 85% o f d ry m a t t e r

T a b e l a

6

Ogólna z a w a rt o ś ć K20 w p r o c e n c i e p o w i e t r z n i e s u ch e j masy s i a n a • T o t a l K20 g i v e n as p e r c e n t a g e s o f hay a i r - d r y m a t t e r K20 Sian o łąkowe 191 prób - 100% Meadow hay 191 samples - 100% Si an o z ko nic zy ny 32 próby - 100% C lo ve r hay 32 sam ples - 100% % do - below 1, 00 15,7 13, 3 1 , 0 1 - 1 , 5 0 3 1, 4 -1 , 5 -1 - 2 , 0 0 3 0, 4 2 0, 0 2 , 0 1 - 2 , 5 0 1 4, 6 4 6 , 7 2 , 5 1 - 3 , 0 0 5 , 6 2 0 , 0 ponad - above 3 , 0 0 2 , 3

(5)

S k ład I p ok osu sia n a w w oj. k o sza liń sk im

593

T a b e l a

7 Ogólna zawartość Ug w procencie

powietrznie suchej masy siana *

Total Ug given as percentages

of hay air-dry matter

Mg

Siano łąkowe

5 4

próby - 100%

Meadow hay

5 4

samples - 100%

%

0,10-0,15

26,7

0,16-0,20

55,5

0,21-0,25

11,1

ponad - above 0,25

6,7

* 85% suchej masy - 85% of dry mtftter

T a b e l a 8

Zaw a rto ś ć Fe w ppm w s u c h e j m a si e s i a n a L e v e l o f Fe in ppm o f hay d r y m a t t e r Fe - ppm Si a n o łąkowe 1 8 1 -p ró b - 100% Meadow bay 181 sam pl e8 - 100% Sian o z k o ni c z yn y 29 p r ó b - 100% C l o v e r hay 29 sa m p le s - 100% % do - below 100 0 , 5 -101-200 4 4 , 3 2 7 , 5 201-300 3 0 , 6 4 8 , 4 ponad - above 300 2 4 , 6 2 4 , 1

(6)

594 A . S ap ek , K. H ein sch

T a b e l e

9

Z a w a rt o ś ć Un w ppm w s u c h e j m a si e s i a n a L e v e l o f Un i n ppm o f hay d r y m a t t e r lin - ppm Si a n o łąkowe

163

próby -

100%

Meadow bay

163

sam pl es •

100%

Si ano z k o n ic z y n y

30

p ró b -

100%

C lo v e r hay

30

sam pl es -

100%

% do - below

50 4,3

13,3

51-100

36,1

73,4

101-200

51,0

13,3

ponad - above

200

8 , 6 -T a b e l a 10 Z a w a rt o ś ć Cu

w

ppn w s u c h e j m a s i e s i a n a L e v e l o f Cu i n ppm o f hąy d r y m a t t e r Cu - ppm S ia n o łąkowe

192

p ró by -

100%

Meadow hay

132

sam pl es -

100%

Sia no z k o n ic z yn y

34

pr ób y -

100%

C lo v e r hay 34 sa m pl es -

100%

% do - below

5,0

22,8

23,5

5,1- 7,5

31,2

53,0

7,6-15,0

46,0

23,5

ponad - above

15,0

-

-tości poszczególnych składników odnoszą się do siana zaw ierającego

8 5 %

suchej m asy. Tylko w y n ik i d la żelaza, m a n g a n u i m iedzi podano

w ppm suchej m asy.

Z aw artości podstaw ow ych skład n ik ó w w w iększości badanego sia

na łąkow ego nie odpow iadają sta w ia n y m przez n o rm y w ym aganiom .

Tylko

2 6 , 7 %

prób ek siana łąkow ego zaw ierało w ięcej niż 10,5% b iałka

ogółem, 23% pró b ek w ięcej niż 1,00% CaO i 16,8% próbek w ięcej niż

0,48% P 20 5. Na 54 analizow ane p ró b ki tylk o 3 za w iera ły ponad 0,25%

m agnezu. Z aw arto ści m an g an u są w y starczające, a n ied o statek m iedzi

stw ierdzono ty lk o w 22,3% próbek.

(7)

S k ład I p ok osu siana w w o j. k o sza liń sk im

595 L IT E R A T U R A

[1] B e r g e r S.: O znaczanie k a ro ten u w m a te r ia le ro ślin n y m . R oczn. PZH , 1953,

4, 473.

[2] J a c k s o n M. L.: S o il C h em ical A n a ly sis. P r e tin c e -H a l, Inc. E n glew ood

C liffs, N. J. 1960, s. 151.

[3] L a n g e B.: K o lo r im e tm c h e A n a ly se. V erlag C hem ie. W ein h eim 1956, s. 108.

[4] M a r c z e n k o Z., S t ę p i e ń A.: Z a g ęszczen ie i k o lo ry m etry czn e oznacza

n ie ty ta n u , glin u , żela z a i m a n g a n u w so li k am ien n ej. C hem ia A naliŁ , 1960,

t. 5, 247— 259.

[5] M i d d l e t o n K. R.: E lim m iation of fo s fa te in te r fe r e n c e in E D T A d eter

m in a tio n o f ca lciu m and m a g n esiu m in p la n t ash. A n a ly st, 1961, 86, 11— 116.

[6] N e h r i n g K. , W a l l i s E., S c h m i d t E.:

U n tersu ch u n g

über

d ie B e

sc h a ffe n h e it d er H eu ern te im G eb iet der D D R . IX . M itteilu n g . Z. f. Landw .

V ersu ch s- und U n ter su c h u n g sw e se n , 1963, t. 9, 329— 348.

[7] S a p e k A. , S a p e k В.: Z a sto so w a n ie fo rm a ld o k sy m u do se ry jn eg o ozna

czan ia m a n g a n u w w y c ią g u g le b o w y m i w m a te r ia le ro ślin n y m . R oczn.

G lebozn., w druku.

[8] S k u l m o w s k i J.: M etod y b a d a n ia pasz. PW R iL, W arszaw a 1964, s. 7— 9.

[9] W a r d G. M. , J o h n s t o n F. В.: C h em ical M ethods of P la n t A n a ly sis.

Q ueens P rin ter and C on troller of S ta tio n ery . O taw a 1960, s. 40.

А. САПЕК, К. ХАЙНШ

СОДЕРЖАНИЕ БЕЛКА, ВОЛОКНИСТЫХ ЧАСТЕЙ, КАРОТЕНА

И МИНЕРАЛЬНЫХ ЭЛЕМЕНТОВ В СЕНЕ ПЕРВОГО УКОСА ИЗ СБОРА

1965 ГОДА В ГОСХОЗАХ КОШАЛИНСКОГО ВОЕВОДСТВА

Агрохимическая Станция, Кошалин

Р е з юм е

В 1965 году были отобраны на территории Кошалинского воеводства 197 образ

цов лугового сена первого укоса и 36 образцов клевера. В образцах определялось

содержание общего белка, сырого волокна, каротена, фосфора, калия, кальция,

магния, марганца и меди.

Подано содержание элементов в воздушно сухой массе сена (85% сухого веще

ства) за исключением содержания марганца и меди — в абсолютно сухой массе.

(8)

Zawartość białka, włókna karotenu i składników mineralnych w sianie pierwszego pokosu zebranym w roku 1965 w PGR województwa koszalińskiego

A N D R Z E J SA PE K , K R Y S T Y N A H E IN SC H