SZKOLENIE BHP
DLA PRACODAWCÓW I OSÓB KIERUJĄCYCH
PRACOWNIKAMI
PROGRAM SZKOLENIA
1.REGULACJE PRAWNE 2.CZYNNIKI SZKODLIWE 3.KOMPUTERY
4.WYPADKI, CHOROBY 5.METODYKA SZKOLEŃ 6.PPOŻ, I POMOC
7.NIEWŁAŚICWE WARUNKI PRACY
8.OCHRONA ŚRODOWISKA
1. PODSTAWOWE
REGULACJE PRAWNE
PRP
Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 września 2016 r.
w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Kodeks pracy, (Dz.U. 2016 poz.
1666)
Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003r. Nr 169, poz. 1650, z późn. zm ),
Obwieszczenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 czerwca 2017 r.
w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy,
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 27 lipca 2004 r.
w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy z późń.zm., Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią,
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 28 maja 1996 r.
w sprawie rodzaju prac, które powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby, (akt ten jest formalnie nieobowiązujący ale traktuje się go jako zasadę bezpieczeństwa i higieny pracy).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dn. 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy z późń.zm.,
PRP
PRP
Rozporządzenie Ministra Pracy I Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe,
Obwieszczenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 września 2014 r.
w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy,
Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 sierpnia 2016 r. w sprawie
ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac.
PRACODAWCA - PRACOWNIK STOSUNEK PRACY
OBOWIĄZKI PRACODAWCY
OBOWIĄZKI PRACOWNIKA
Pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osoba fizyczna , jeżeli zatrudnia
pracowników (art. 3 KP)
Pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy
o pracę (art. 2 KP)
STOSUNEK PRACY
Art. 22
§ 1.
Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do:
wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego
kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem.
Zatrudnienie w w/w warunkach jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy.
Nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umowa cywilnoprawną przy zachowaniu w/w warunków wykonywania pracy.
Aby zatrudnienie miało charakter stosunku pracy, musi spełniać wszystkie poniższe cechy:
- podporządkowanie pracownika kierownictwu pracodawcy, odpłatność wykonywanej pracy,
- wykonywanie pracy osobiście przez pracownika,
- powtarzalność pracy w codziennych lub dłuższych odstępach czasu,
- wykonywanie pracy „na ryzyko” pracodawcy, co oznacza, że pracodawca ponosi ujemne konsekwencje niezawinionych błędów popełnianych przez pracownika,
obowiązany jest spełniać wzajemne świadczenie na rzecz pracownika w przypadkach zakłóceń w funkcjonowaniu zakładu np. przestoju, lub złej kondycji ekonomicznej przedsiębiorstwa,
- wykonywanie pracy w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę.
STOSUNEK PRACY
PRACODAWCA - OBOWIĄZKI
Pracodawca jest obowiązany w szczególności:
Art. 94 K.P.
Zaznajomić pracowników podejmujących pracę z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonym stanowisku oraz ich
podstawowymi uprawnieniami,
Organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji, wysokiej wydajności i należytej jakości pracy,
Organizować pracę w sposób zapewniający zmniejszenie uciążliwości pracy, zwłaszcza pracy monotonnej i pracy w ustalonym z góry tempie,
PRACODAWCA - OBOWIĄZKI
- przeciwdziałać dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania
polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie,
orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy,
- zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić
systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
- terminowo i prawidłowo wypłacać wynagrodzenie,
- ułatwiać pracownikom podnoszenie kwalifikacji zawodowych,
PRACODAWCA - OBOWIĄZKI
- stwarzać pracownikom podejmującym zatrudnienie po ukończeniu szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe lub szkoły wyższej warunki sprzyjające przystosowaniu się do należytego wykonywania pracy,
- zaspokajać w miarę posiadanych środków socjalne potrzeby pracowników
stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich pracy,
- prowadzić dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników,
- wpływać na kształtowanie w zakładzie pracy zasad współżycia społecznego.
I. PODSTAWOWE OBOWIĄZAKI
PRACODWACY
I. PODSTAWOWE OBOWIĄZKI PRACODAWCY
Art. 207.
§ 1.
Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy.
§ 2.
Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy
odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.
W szczególności pracodawca jest obowiązany:
1) zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń,
2) zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
3) zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.
4) Organizować prace w sposób zapewniający BHP - art. 207 KP,
5) Zapewnić odpowiednie warunki w pomieszczeniach i budynkach pracy – art. 214 KP, 6) Ocenić i udokumentować ryzyko zawodowe – art. 226 KP,
7) Zapewnić sprawnie funkcjonujący system udzielania pierwszej pomocy i ewakuacji – art. 2071KP, 8) Zapewnić bezpieczeństwo użytkowania maszyn i urządzeń – art. 215 - 219 KP,
9) Zapewnić bezpieczeństwo użytkowania substancji i preparatów chemicznych, - art. 220 - 225 KP 10) Zapewnić badania profilaktyczne– art. 227 – 232 KP,
11) Zapewnić politykę zapobiegającą wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym, - art. 234 – 237 KP, wypadek 12) Zapewnić szkoleniaw zakresie BHP– art. 237 KP, szkolenia stanowiskowe 2017
13) Zapewnić środki ochrony indywidualnej i odzież roboczą – art. 237, KP, 14) Zapewnić służbę BHP – art. 237 KP,
I. PODSTAWOWE OBOWIĄZKI PRACODAWCY
PRZYKŁADOWA OGÓLNA INSTRUKCJA BHP
Art. 208.
§ 1.
W razie gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców, pracodawcy ci mają obowiązek:
1) współpracować ze sobą,
2) wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną pracy wszystkich pracowników zatrudnionych w tym samym miejscu,
3) ustalić zasady współdziałania uwzględniające sposoby postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń dla zdrowia lub życia pracowników.
I. PODSTAWOWE OBOWIĄZKI PRACODAWCY
§ 2
Wyznaczenie koordynatora, o którym mowa w § 1, nie zwalnia poszczególnych pracodawców z obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy
zatrudnionym przez nich pracownikom.
Kodeks Pracy Dział X – BHP
II. PRAWA I OBOWIĄZKI
PRACOWNIKA
II. PRAWA I OBOWIĄZKI PRACOWNIKA
Art. 210.
§ 1
W razie, gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym
osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.
§ 2
Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, o którym mowa w § 1, pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.
.
II. PRAWA I OBOWIĄZKI PRACOWNIKA
§ 3
Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca
zagrożenia w przypadkach, o których mowa w § 1 i 2, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
§ 4
Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego
wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób.
§ 5
Przepisy § 1, 2 i 4 nie dotyczą pracownika, którego obowiązkiem pracowniczym jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia
II. PRAWA I OBOWIĄZKI PRACOWNIKA
Art. 211.
Przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika.
W szczególności pracownik jest obowiązany:
1) znać przepisy i zasady bezpieczeństwa i higieny pracy, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym, 2) wykonywać pracę w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny
pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych,
3) dbać o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy
MASZYNY
II. PRAWA I OBOWIĄZKI PRACOWNIKA
4) stosować środki ochrony zbiorowej, a także używać przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich
przeznaczeniem,
5) poddawać się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosować się do wskazań lekarskich,
6) niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzec współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im
niebezpieczeństwie;
7) współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.
Art. 212.
Osoba kierująca pracownikami jest obowiązana:
1) organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,
STANOWISKA PRACY, DROGI, MAGAZYNY
2) dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,
3) organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie
pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy,
4) dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,
SANITARIA
5) egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
6) zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.
UMOWA O PRACĘ
Art. 25 – 29 KP
UMOWA O PRACĘ
Typy umów o pracę
Umowy o pracę można zawierać:
a) na czas określony, b) na czas nieokreślony.
Każda z wyżej wymienionych umów może być poprzedzona umową na okres próbny, nie przekraczający trzech miesięcy.
UMOWA O PRACĘ
Umowa o pracę określa - strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:
1) rodzaj pracy,
2) miejsce wykonywania pracy,
3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników tego wynagrodzenia i ich wysokości, 4) wymiar czasu pracy,
5) termin rozpoczęcia pracy.
Umowę o pracę zawiera się na piśmie.
Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej,
pracodawca powinien, najpóźniej przed dopuszczeniem do pracy pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie rodzaj umowy oraz jej warunki.
UMOWA O PRACĘ
Pracodawca informuje pracownika na piśmie, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę, o :
- obowiązującej dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, - częstotliwości i terminie wypłaty wynagrodzenia za pracę, - wymiarze przysługującego urlopu wypoczynkowego,
- długości okresu wypowiedzenia umowy,
- a jeżeli pracodawca nie ma obowiązku ustalenia regulaminu pracy - dodatkowo o porze nocnej, miejscu terminie i czasie wypłaty
wynagrodzenia oraz przyjętym sposobie potwierdzania przez
pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności
w pracy.
UMOWA O PRACĘ
ZMIANY WARUNKÓW UMOWY O PRACĘ
WYMAGAJĄ FORMY PISEMNEJ
ROZWIĄZYWANIE UMÓW O PRACĘ
Art. 30 – 67 KP
ROZWIĄZYWANIE UMÓW O PRACĘ
Umowa o pracę rozwiązuje się:
1) na mocy porozumienia stron,
2) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia – roz. umowy o pracę za wypowiedzeniem,
3) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia – roz. umowy o pracę bez wypowiedzenia,
4) z upływem czasu na który była zawarta.
ROZWIĄZYWANIE UMÓW O PRACĘ
Umowa na okres próbny:
- 3 dni robocze – umowa zawarta na okres do 2 tygodni, - 1 tydzień – umowa zawarta na okres powyżej 2 tygodni, - 2 tygodnie – umowa zawarta na okres 3 miesięcy.
Umowa na czas określony / nieokreślony:
- 2 tygodnie - okres zatrudnienia* do 6 miesięcy,
- 1 miesiąc - okres zatrudnienia* co najmniej 6 miesięcy, - 3 miesiące - okres zatrudnienia* co najmniej 3 lata.
*okres zatrudnienia u danego pracodawcy
ROZWIĄZYWANIE UMÓW O PRACĘ
Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata od osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez
wypowiedzenia.
.
WYPOWIEDZENIE ZMIENIAJĄCE – ART. 34 KP
Przepisy o wypowiedzeniu stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikającego z umowy warunków pracy.
Wypowiedzenie warunków pracy i płacy uważa się za dokonywane, jeżeli pracownikowi zaproponowano na piśmie nowe warunki.
W razie odmowy przyjęcia przez pracownika zaproponowanych warunków pracy lub płacy, umowa o pracę rozwiązuje się z upływem okresu dokonanego
wypowiedzenia.
Jeżeli pracownik przed upływem połowy okresu wypowiedzenia nie złoży
oświadczenia o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków, uważa się, że wyraził zgodę na te warunki
WYPOWIEDZENIE ZMIENIAJĄCE
Pismo pracodawcy wypowiadające warunki pracy lub płacy powinno zawierać pouczenie w tej sprawie. W razie braku takiego pouczenia, pracownik może do końca okresu wypowiedzenia złożyć oświadczenie o odmowie przyjęcia
zaproponowanych warunków.
W/w wypowiedzenie nie jest konieczne jeżeli okres zmian warunków pracy nie przekracza 3 miesięcy w roku kalendarzowym.
ROZWIĄZYWANIE UMÓW O PRACĘ (bez wypowiedzenia) art. 52 Kp
Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:
1) ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych, (patrz. art. 100 Kp)
2) popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem, 3) zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania
pracy na zajmowanym stanowisku.
ROZWIĄZYWANIE UMÓW O PRACĘ (bez wypowiedzenia) art. 52 Kp
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika nie może
nastąpić po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy.
Pracodawca podejmuje decyzję w sprawie rozwiązania umowy po zasięgnięciu opinii reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, którą
zawiadamia o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy. W razie zastrzeżeń co do zasadności rozwiązania umowy, zakładowa organizacja związkowa wyraża swoją opinię niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni.
ROZWIĄZYWANIE UMÓW O PRACĘ (bez wypowiedzenia)
Dopuszczalność rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę bez wypowiedzenia z przyczyn przez niego zawinionych jest uzależniona od łącznego spełnienia
następujących przesłanek:
a) wystąpienia zdarzenia stanowiącego przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy;
b) zachowania przez pracodawcę miesięcznego okresu przewidzianego do złożenia oświadczenia o rozwiązaniu umowy, liczonego od dnia uzyskania przez niego wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy;
c) zasięgnięcia opinii właściwego organu związku;
d) złożenia oświadczenia na piśmie w przedmiocie rozwiązania umowy, z przytoczeniem przyczyny uzasadniającej rozwiązanie umowy.
ROZWIĄZYWANIE UMÓW O PRACĘ (bez wypowiedzenia)
Istotnym zagadnieniem prawnym jest skuteczne złożenie oświadczenia woli pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu
wypowiedzenia.
Pracodawca skutecznie oświadcza swoją wolę tylko wtedy, jeżeli wola taka doszła lub mogła dotrzeć do adresata, czyli pracownika.
W dobrze pojętym interesie pracodawcy jest zatem skuteczne dostarczenie pisma pracownikowi o rozwiązaniu umowy o pracę bez zachowania okresu
wypowiedzenia.
W innym przypadku naraża się na zarzut rozwiązania umowy o pracę w sposób obciążony wadą prawną.
ROZWIĄZYWANIE UMÓW O PRACĘ (bez wypowiedzenia) art. 53 Kp
Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia:
1) jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:
a) dłużej niż 3 miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
b) dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące– gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową oraz
2) w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione w pkt. 1, trwającej dłużej niż 1 miesiąc
ROZWIĄZYWANIE UMÓW O PRACĘ (bez wypowiedzenia)
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić w razie nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem (w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku), a w przypadku odosobnienia
pracownika z powodu choroby zakaźnej – w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku.
Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić po stawieniu się pracownika do pracy w związku z ustaniem przyczyny
nieobecności.
WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ
Art. 77 – 93 KP
WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ
Pojęcie „wynagrodzenia za pracę” nie zostało zdefiniowane przez przepisy Kodeksu pracy.
Opierając się jednak na niektórych regulacjach kodeksowych m.in. na art. 22 § 1, art. 78 czy 80 k. p., można przyjąć, że:
wynagrodzenie to świadczenie jakie pracodawca zobowiązany jest wypłacać pracownikowi okresowo w zamian za wykonaną przez niego pracę, odpowiednio do rodzaju tej pracy, ilości oraz jakości.
WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ
WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ
Postanowienie mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy jest nieważne: zamiast niego stosuje się odpowiedni przepis prawa pracy (art. 18 § 2 k. p.).
Jedną z cech odróżniających stosunek pracy od innych stosunków prawnych jest odpłatność pracy, a zatem konieczność zapłacenia wynagrodzenia za wykonaną pracę. Nie można zatrudniać pracownika na podstawie umów przewidzianych w Kodeksie pracy bez określenia w takiej umowie
wynagrodzenia za pracę.
Także po stronie pracownika istnieje obowiązek odebrania należnego wynagrodzenia za pracę, bowiem pracownik nie może się zrzec prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę (art. 84 k. p.).
WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ
Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość świadczonej pracy (art. 78 § 1 k. p.).
Pracodawcy ustalają w układzie zbiorowym pracy wysokość oraz zasady
przyznawania pracownikom stawek wynagrodzenia za pracę określonego rodzaju lub na określonym stanowisku, a także innych (dodatkowych) składników
wynagrodzenia.
WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ
Natomiast u tych pracodawców, którzy zatrudniają co najmniej 50 pracowników i nie są objęci zakładowym lub ponadzakładowym układem zbiorowym pracy
warunki wynagradzania za pracę ustala się w regulaminie wynagradzania.
Jeżeli pracodawca zatrudnia mniej niż 50 pracowników, warunki wynagradzania ustala pracownikowi w umowie o pracę.
WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ
Przepisy kodeksu pracy nakładają na każdego pracodawcę obowiązek m. in.:
- wypłaty wynagrodzenia w umówionej wysokości, nie mniejszej niż wynikająca z przepisów o wynagradzaniu lub umowy o pracę oraz ustawy o minimalnym
wynagrodzeniu pracowników,
- dokonania wypłaty do rąk pracownika, chyba że obowiązek ten zostanie spełniony w innej formie,
- udostępnienia pracownikowi do wglądu dokumentów, na podstawie których zostało obliczone jego wynagrodzenie,
- dokonywania odliczeń i potrąceń z wynagrodzenia pracownika tylko w granicach określonych przepisami praw.
- wypłaty wynagrodzenia za pracę należy dokonywać co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie (art. 85 § 1 k. p.).
WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ
Jeżeli pracodawca opóźnia się z wypłatą wynagrodzenia za pracę, pracownikowi przysługuje prawo żądania odsetek ustawowych z tytułu zwłoki w wypłacie.
Dniem wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dzień określony w regulaminie pracy i jeżeli w tym dniu nie następuje wypłata, a np. dopiero po 5 dniach to pracownik, na podstawie art. 481 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 k. p., może wystąpić z roszczeniem o wypłacenie odsetek.
WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ
Za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek:
1) choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną – trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego – pracownik zachowuje prawo do 80%
wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu,
2) wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo choroby przypadającej w czasie ciąży, pracownik w tym czasie zachowuje prawo do 100% wynagrodzenia,
WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ
Wykroczeniem przeciwko prawom pracownika jest:
- niewypłacanie w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika,
- bezpodstawne obniżanie wysokości wynagrodzenia za pracę lub świadczenia, - dokonywanie bezpodstawnych potrąceń z wynagrodzenia za pracę lub innych
wypłacanych świadczeń.
Pracodawca, który popełnia takie wykroczenie podlega karze grzywny.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
PORZĄDKOWA I MATERIALNA PRACOWNIKA
Art. 108 – 127 KP
ODPOWIEDZIALNOŚĆ MATERIALNA PRACOWNIKA
Za nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonego porządku, regulaminu pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy pracodawca może stosować:
1) karę upomnienia, 2) karę nagany.
Za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy lub przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia,
stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w czasie pracy – pracodawca może również stosować karę pieniężną
ODPOWIEDZIALNOŚĆ MATERIALNA PRACOWNIKA
Kara pieniężna za jedno przekroczenie, jak i za każdy dzień nieusprawiedliwionej nieobecności, nie może być wyższa od jednodniowego wynagrodzenia pracownika, łącznie kary pieniężne nie mogą przewyższać 10 – części wynagrodzenia
pracownika.
Wpływy z kar pieniężnych przeznacza się na poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.
Kara nie może być zastosowana po upływie 2 tygodni od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku pracowniczego i po upływie 3 miesięcy od dopuszczenia się tego naruszenia
ODPOWIEDZIALNOŚĆ MATERIALNA PRACOWNIKA
Kara może być zastosowana tylko po uprzednim wysłuchaniu pracownika.
Jeżeli z powodu nieobecności w zakładzie pracy pracownik nie może być
wysłuchany, bieg dwutygodniowego terminu nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu do dnia stawienia się pracownika do pracy.
O zastosowanej karze pracodawca zawiadamia pracownika na piśmie, wskazując:
- rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych
- datę dopuszczenia się przez pracownika tego naruszenia oraz informując go o prawie zgłoszenia sprzeciwu i terminie jego wniesienia.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ MATERIALNA PRACOWNIKA
Odpis zawiadomienia składa się do akt osobowych pracownika. (art. 109 – 110 k. p.).
Karę uważa się za niebyłą, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa z akt osobowych pracownika po roku nienagannej pracy.
Pracodawca może, z własnej inicjatywy lub na wniosek reprezentującej
pracownika zakładowej organizacji związkowej, uznać karę za niebyłą przed upływem tego terminu (art. 112 – 113 k. p.).
ODPOWIEDZIALNOŚĆ MATERIALNA PRACOWNIKA
Przesłankami odpowiedzialności pracownika są: naruszenie obowiązków
pracowniczych (bezprawność), wina pracownika, wyrządzenie szkody pracodawcy i związek przyczynowy między zawinionym naruszeniem obowiązków
pracowniczych a szkodą.
Wina pracownika może wystąpić w formie winy umyślnej lub nieumyślnej.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ MATERIALNA PRACOWNIKA
Z winą umyślną mamy do czynienia wówczas, gdy pracownik chce wyrządzić szkodę (zamiar bezpośredni), jak i wówczas gdy wyrządzenie szkody przewiduje i z tym się godzi (zamiar ewentualny).
Wina nieumyślna polega na tym, że pracownik nie mając zamiaru wyrządzenia szkody, wyrządza ją jednak na skutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość wyrządzenia szkody przewidywał (lekkomyślność) lub mógł przewidzieć (niedbalstwo).
ODPOWIEDZIALNOŚĆ MATERIALNA PRACOWNIKA
Odszkodowanie ustala się w wysokości wyrządzonej szkody, jednak nie może ono przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia przysługującego
pracownikowi w dniu wyrządzenia szkody.
Jest to maksymalna kwota odszkodowania za szkodę wyrządzoną z winy nieumyślnej.
Jeżeli pracownik umyślnie wyrządził szkodę, jest obowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości. Przez odpowiedzialność w pełnej wysokości rozumie się odpowiedzialność w granicach rzeczywistej straty i utraconych korzyści, których pracodawca mógłby się spodziewać, gdyby pracownik nie wyrządził mu szkody.
(art. 122 k. p.)
URLOP PRACOWNICZY
Art. 152 – 174 KP
URLOP PRACOWNICZY
Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.
Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.
Wymiar urlopu wypoczynkowego:
1) 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat, 2) 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.
URLOP PRACOWNICZY
Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:
a) zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
b) średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
c) średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
d) średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata, e) szkoły policealnej – 6 lat,
f) szkoły wyższej – 8 lat.
Powyższe okresy nie podlegają sumowaniu.
URLOP PRACOWNICZY
Pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego .
Na wniosek pracownika urlop może być podzielony na części, z tym że jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.
Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu.
Pracownikowi przysługują 4 dni urlopu na żądanie (nie ujmujemy ich w planie urlopów).
W okresie wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę przysługuje pracownikowi zwolnienie (urlop na szukanie pracy):
- 2 dni – 2 tygodniowy i miesięczny okres wypowiedzenia, - 3 dni - 3 miesięczny okres wypowiedzenia
URLOP PRACOWNICZY – URLOP OKOLICZNOŚCIOWY
Pracodawca jest zobowiązany zwolnić pracownika będącego:
- członkiem ochotniczej straży pożarnej (w wymiarze 6 dni w ciągu roku kalendarzowego)
- ratownikiem Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (na czas niezbędny do uczestniczenia w akcji ratowniczej i do wypoczynku koniecznego po jej zakończeniu)
2 dni – w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka lub zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma czy macochy.
1 dzień - w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego opieką.
Kodeks Pracy Dział VIII – BHP
UPRAWNIENIA
PRACOWNIKÓWZWIĄZANE
Z RODZICIELSTWEM
Pracownicy w ciążynie wolno zatrudniać w godzinach nadliczbowych ani w porze nocnej. Pracownicy w ciąży nie wolno bez jej zgody delegować poza stałe miejsce pracy ani zatrudniać w systemie przerywanego czasu pracy (art.178KP)
Pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia nie wolno bez jego zgody
zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy, jak również delegować poza stałe miejsce pracy (art.178KP)
Pracodawca zatrudniający pracownicę w porze nocnej jest obowiązany za okres jej ciąży zmienić rozkład czasu pracy w sposób umożliwiający wykonywanie pracy poza porą nocną, a jeżeli jest to niemożliwe lub niecelowe, przenieść pracownicę do innej pracy, której
wykonywanie nie wymaga pracy w porze nocnej; w razie braku takiej możliwości pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownicę na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy
Obowiązki pracodawcy w związku z ochroną pracy kobiet:
Pracodawca zatrudniający pracownicę w ciąży lub karmiącą dziecko piersią, przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, wzbronionej takiej pracownicy bez względu na stopień narażenia na czynniki szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne, jest obowiązany przenieść pracownicę do innej pracy, a jeżeli jest to niemożliwe, zwolnić ją na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy.(art.179KP)
Pracodawca jest zobowiązany udzielać pracownicy ciężarnej zwolnień od pracy na zalecone przez lekarza badania lekarskie przeprowadzane w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy. Za czas nieobecności w pracy z tego powodu pracownica zachowuje prawo do
wynagrodzenia.(art.185 KP)
WYKAZ PRAC WZBRONIONYCH KOBIETOM W CIĄŻY
Uprawnienia związane z rodzicielstwem:
Pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze:
1. 20 tygodni w przypadku urodzenia 1 dziecka przy jednym porodzie 2. 31 tygodni w przypadku urodzenia 2 dzieci przy jednym porodzie 3. 33 tygodnie w przypadku urodzenia 3 dzieci przy jednym porodzie 4. 35 tygodni w przypadku urodzenia 4 dzieci przy jednym porodzie
5. 37 tygodni w przypadku urodzenia 5 i więcej dzieci przy jednym porodzie Przed przewidywaną datą porodu pracownica może wykorzystać nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego
OCHRONA PRACY MŁODOCIANYCH
art. 190-206 Kp
Art. 190. [Młodociany – definicja]
§ 1.
Młodocianym w rozumieniu kodeksu jest osoba, która ukończyła 15 lat, a nie przekroczyła 18 lat.
§ 2.
Zabronione jest zatrudnianie osoby, która nie ukończyła 15 lat, z zastrzeżeniem art. 191 § 21-23.
§ 21.
Osoba, która ukończyła ośmioletnią szkołą podstawową, niemająca 15 lat, może być
zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w roku kalendarzowym, w którym kończy 15 lat.
§ 22.
Osoba, która ukończyła ośmioletnią szkołę podstawową, niemająca 15 lat, z wyjątkiem osoby, o której mowa w § 21, może być zatrudniona na zasadach określonych dla
młodocianych w celu przygotowania zawodowego w formie nauki zawodu.
§ 23.
Osoba, która nie ukończyła ośmioletniej szkoły podstawowej, niemająca 15 lat, może być zatrudniona na zasadach określonych dla młodocianych w celu przygotowania
zawodowego w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy.
Art. 201. [Obligatoryjne badania lekarskie]
§ 1.
Młodociany podlega wstępnym badaniom lekarskim przed przyjęciem do pracy oraz badaniom okresowym i kontrolnym w czasie zatrudnienia.
§ 2.
Jeżeli lekarz orzeknie, że dana praca zagraża zdrowiu młodocianego, pracodawca jest obowiązany zmienić rodzaj pracy, a gdy nie ma takiej możliwości, niezwłocznie rozwiązać umowę o pracę i wypłacić odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia
za okres wypowiedzenia. Przepis art. 51 § 2 stosuje się odpowiednio.
§ 3.
Pracodawca jest obowiązany przekazać informacje o ryzyku zawodowym, które wiąże się z pracą wykonywaną przez młodocianego, oraz o zasadach ochrony przed
zagrożeniami również przedstawicielowi ustawowemu młodocianego.
Prace wzbronione młodocianym związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym:
1) Prace polegające wyłącznie na podnoszeniu, przenoszeniu i przewożeniu ciężarów oraz prace wymagające powtarzania dużej liczby jednorodnych ruchów.
2) Prace, przy których najwyższe wartości obciążenia pracą fizyczną, mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonywanie pracy, przekraczają:
- dla dziewcząt – w odniesieniu do 6-cio godzinnego dobowego czasu pracy – 2300 kJ, a w odniesieniu do wysiłków krótkotrwałych 10,5 kJ na minutę,
- dla chłopców - w odniesieniu do 6-cio godzinnego dobowego czasu pracy – 3030 kJ, a w odniesieniu do wysiłków krótkotrwałych 12,6 kJ na minutę.
3) Prace załadunkowe i wyładunkowe, przy przewożeniu ciężarów środkami transportu przy przetaczaniu beczek, bali, kloców itp.
4) Ręczna obsługa dźwigni, korb i kół sterowniczych, przy której niezbędna jest siła przekraczająca:
- przy pracy dorywczej – dla dziewcząt 70 N, dla chłopców 100 N
- przy obciążeniu powtarzalnym - dla dziewcząt 40 N, dla chłopców 60 N
5) Nożna obsługa elementów wymagająca siły przekraczającej:
- przy obsłudze dorywczej – dla dziewcząt 100 N, dla chłopców 170 N - przy obciążeniu powtarzalnym - dla dziewcząt 70 N, dla chłopców 130 N
6) Ręczne dźwiganie i przenoszenie przez jedna osobę na odległość powyżej 25m przedmiotów o masie przekraczającej;
- przy pracy dorywczej – dla dziewcząt 14kg, dla chłopców 20 kg,
- przy obciążeniu powtarzalnym - dla dziewcząt 8 kg, dla chłopców 12 kg
7) Ręczne przenoszenie pod górę, w szczególności po schodach, których wysokość przekracza 5 m, a kąt nachylenia 30o, ciężarów o masie przekraczającej;
- przy pracy dorywczej - dla dziewcząt 10 kg, dla chłopców 15 kg
- przy obciążeniu powtarzalnym - dla dziewcząt 5 kg, dla chłopców 8 kg
8) Przewożenie przez dziewczęta ciężarów na taczkach i wózkach 2-kołowych poruszanych ręcznie.
Wykaz prac wzbronionych młodocianym oraz prac dopuszczonych do praktyki nauki zawodu.
W celu zapewnienia szczególnej ochrony zdrowia młodocianym pracodawca ma obowiązek sporządzić:
1) Wykaz prac wykonywanych w jego zakładzie pracy - wzbronionych młodocianym
2) Wykaz prac wykonywanych w jego zakładzie pracy - wzbronionych młodocianym, ale przy których zezwala się na ich zatrudnienie w celu odbycia przygotowania zawodowego.
W ustalaniu powyższych wykazów powinien uczestniczyć lekarz sprawujący profilaktyczna opiekę zdrowotną nad młodocianymi, a sporządzony wykaz prac wzbronionych młodocianym i stanowisk pracy, na których są wykonywane te prace, należy zamieścić w widocznym miejscu, w każdej komórce organizacyjnej, w której zatrudnieni są młodociani.
Kodeks Pracy Dział X – BHP
VI. PROFILAKTYCZNA
OCHRONA ZDROWIA
Art. 227.
§ 1.
Pracodawca jest obowiązany stosować środki zapobiegające chorobom
zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą, w szczególności:
1) utrzymywać w stanie stałej sprawności urządzenia ograniczające lub
eliminujące szkodliwe dla zdrowia czynniki środowiska pracy oraz urządzenia służące do pomiarów tych czynników,
2) przeprowadzać, na swój koszt, badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów oraz udostępniać je pracownikom.
PROFILAKTYCZNA OCHRONA ZDROWIA
PROFILAKTYCZNA OCHRONA ZDROWIA
Częstotliwość wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r.
w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. nr 33, poz. 166).
Zgodnie z tym rozporządzeniem:
1. Badań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia występującego w środowisku pracy nie przeprowadza się, jeżeli wyniki dwóch ostatnio
przeprowadzonych badań i pomiarów nie przekroczyły 0,1 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia lub natężenia, a w procesie
technologicznym lub w warunkach występowania danego czynnika nie dokonała się zmiana mogąca wpływać na wysokość stężenia lub natężenia czynnika szkodliwego dla zdrowia (2 razy krotność <0,1);
PROFILAKTYCZNA OCHRONA ZDROWIA
2. W przypadku występowania w środowisku pracy czynnika o działaniu rakotwórczym lub mutagennym badania i pomiary przeprowadza się:
- co najmniej raz trzy miesiące – przy stwierdzeniu w ostatnio przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego
powyżej 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (krotność >0,5);
- co najmniej raz sześć miesięcy – przy stwierdzeniu w ostatnio
przeprowadzonym badaniu lub pomiarze stężenia czynnika rakotwórczego lub mutagennego powyżej 0,1 do 0,5 wartości najwyższego dopuszczalnego stężenia (0,1<krotność <0,5);
- w każdym przypadku wprowadzenia zmiany w warunkach występowania tego czynnika.
PROFILAKTYCZNA OCHRONA ZDROWIA
Wstępnym badaniom lekarskim podlegają:
1) osoby przyjmowane do pracy,
2) pracownicy młodociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciążliwe.
Badaniom wstępnym nie podlegają jednak osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o pracę zawartej
bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej umowy o pracę z tym pracodawcą, gdy okres ten nie przekracza 30 dni.
Art. 229.
§ 1. (168)
§ 2.
Pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim w przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do
wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.
§ 3. (169)
Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza się w miarę możliwości w godzinach pracy. Za czas niewykonywania pracy w związku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a w razie przejazdu na te badania do innej miejscowości przysługują mu należności na pokrycie kosztów przejazdu według zasad obowiązujących przy podróżach służbowych.
PROFILAKTYCZNA OCHRONA ZDROWIA
§ 4.
Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym
stanowisku.
§ 5.
Pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji i czynników rakotwórczych lub pyłów zwłókniających jest obowiązany zapewnić tym pracownikom okresowe badania lekarskie także:
1) po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyłami, 2) po rozwiązaniu stosunku pracy, jeżeli zainteresowana osoba zgłosi wniosek
o objęcie takimi badaniami.
PROFILAKTYCZNA OCHRONA ZDROWIA
PROFILAKTYCZNA OCHRONA ZDROWIA
Badania, o których mowa w § 1, 2 i 5, są przeprowadzane na koszt pracodawcy.
Pracodawca ponosi ponadto inne koszty profilaktycznej opieki
zdrowotnej nad pracownikami, niezbędnej z uwagi na warunki pracy.
§ 6.
Pracodawca jest przechowywać orzeczenia wydane na podstawie badań lekarskich.
§ 7.
W razie stwierdzenia u pracownika objawów wskazujących na powstawanie choroby zawodowej, pracodawca jest obowiązany, na podstawie orzeczenia lekarskiego, w terminie i na czas określony w tym orzeczeniu, przenieść pracownika do innej pracy nie narażającej go na działanie czynnika, który wywołał te objawy.
§ 2.
Jeżeli przeniesienie do innej pracy powoduje obniżenie wynagrodzenia,
pracownikowi przysługuje dodatek wyrównawczy przez okres nie przekraczający 6 miesięcy
PROFILAKTYCZNA OCHRONA ZDROWIA
Art. 230.
§ 1.
PROFILAKTYCZNA OCHRONA ZDROWIA
Pracodawca, na podstawie orzeczenia lekarskiego, przenosi do odpowiedniej
pracy pracownika, który stał się niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i nie został uznany za
niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przepis art. 230 § 2 stosuje się
odpowiednio.
Art. 231
PROFILAKTYCZNA OCHRONA ZDROWIA
Art. 232.
Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to
niezbędne ze względów profilaktycznych.
Art. 233.
Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higieniczno-sanitarne oraz dostarczyć niezbędne środki higieny osobistej.
Kodeks Pracy Dział X – BHP
IX. ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ
ORAZ ODZIEŻ I OBUWIE ROBOCZE
IX. ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ ORAZ ODZIEŻ I OBUWIE ROBOCZE
Art. 2376.
§ 1.
Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki
ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz
informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami.
§ 3. (179)
Pracodawca jest obowiązany dostarczać pracownikowi środki ochrony
indywidualnej, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach.
Art. 2377
§ 1.
Pracodawca jest obowiązany dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie odzież i obuwie robocze, spełniające wymagania określone w Polskich Normach:
1) jeżeli odzież własna pracownika może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
2) ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.
§ 2. (180)
Pracodawca może ustalić stanowiska, na których dopuszcza się używanie przez pracowników, za ich zgodą, własnej odzieży i obuwia roboczego, spełniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy.
IX. ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ ORAZ ODZIEŻ O OBUWIE ROBOCZE
§ 3.
Przepis § 2 nie dotyczy stanowisk, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace
powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi.
§ 4.
Pracownikowi używającemu własnej odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z § 2, pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny w wysokości uwzględniającej ich aktualne ceny.
IX. ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ ORAZ ODZIEŻ O OBUWIE ROBOCZE
Art. 2378.
§ 1. (181)
Pracodawca ustala rodzaje środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, których stosowanie na określonych stanowiskach jest niezbędne w związku z art. 2376 § 1 i art.2377 § 1, oraz przewidywane okresy użytkowania odzieży i obuwia roboczego.
§ 2.
Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, o których mowa w art. 2376 § 1 i art.2377 § 1, stanowią własność pracodawcy.
IX. ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ ORAZ ODZIEŻ O OBUWIE ROBOCZE
Art. 2379.
§ 1.
Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez środków ochrony
indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy.
§ 2.
Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony
indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe, oraz zapewnić odpowiednio ich pranie, konserwację, naprawę,
odpylanie i odkażanie.
IX. ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ ORAZ ODZIEŻ O OBUWIE ROBOCZE
IX. ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ ORAZ ODZIEŻ O OBUWIE ROBOCZE
§ 3. (182)
Jeżeli pracodawca nie może zapewnić prania odzieży roboczej, czynności te mogą być wykonywane przez pracownika, pod warunkiem wypłacania przez pracodawcę ekwiwalentu pieniężnego w wysokości kosztów poniesionych przez pracownika.
IX. ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ ORAZ ODZIEŻ O OBUWIE ROBOCZE
Art. 23710.
§ 1.
Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze, które w wyniku stosowania w procesie pracy uległy skażeniu środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi, były przechowywane wyłącznie w miejscu przez niego wyznaczonym.
§ 2.
Powierzanie pracownikowi prania, konserwacji, odpylania i odkażania przedmiotów, o których mowa w § 1, jest niedopuszczalne.
PRACE SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNE
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 26 września 1997 r.
w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy
X. PRACE SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNE Rozdział 6
Prace szczególnie niebezpieczne
A.
Przepisy ogólne
§ 80
1. Przez prace szczególnie niebezpieczne rozumie się prace, o których mowa w niniejszym rozdziale, oraz prace określone jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji, a także inne prace o zwiększonym zagrożeniu lub wykonywane w utrudnionych warunkach, uznane przez pracodawcę jako szczególnie niebezpieczne.
2. Pracodawca jest obowiązany do ustalenia i aktualizowania wykazu prac szczególnie niebezpiecznych występujących w zakładzie pracy.
§ 81
Pracodawca powinien określić szczegółowe wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu prac szczególnie niebezpiecznych, a zwłaszcza zapewnić:
1) bezpośredni nadzór nad tymi pracami wyznaczonych w tym celu osób;
2) odpowiednie środki zabezpieczające;
3) instruktaż pracowników obejmujący w szczególności:
a) imienny podział pracy,
b) kolejność wykonywania zadań,
c) wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach.
WYKAZ PRAC SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNYCH
WYKAZ PRAC WYMAGAJĄCYCH SZCZEGÓLNYCH ZDOLNOŚCI PSYCHOFIZYCZNYCH
B.
Roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części
§ 82
Roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części w miejscach przebywania pracowników zatrudnionych przy innych pracach lub działania maszyn i innych urządzeń technicznych powinny być
organizowane w sposób nienarażający pracowników na niebezpieczeństwa i uciążliwości wynikające z prowadzonych robót, z jednoczesnym zastosowaniem szczególnych środków ostrożności.
C.
Prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych
§ 85
Przepisy niniejszej części dotyczą pracy w zbiornikach, kanałach, studniach, studzienkach
kanalizacyjnych, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych zamkniętych przestrzeniach, do których wejście odbywa się przez włazy lub otwory o niewielkich rozmiarach lub jest w inny sposób utrudnione, zwanych dalej "zbiornikami".
D.
Prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych
Materiałami niebezpiecznymi w rozumieniu rozporządzenia są w szczególności substancje i preparaty chemiczne zaliczone do niebezpiecznych, zgodnie z przepisami w sprawie substancji chemicznych stwarzających zagrożenia dla zdrowia lub życia.
E.
Prace na wysokości
Pracą na wysokości w rozumieniu rozporządzenia jest praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi.
2. Do pracy na wysokości nie zalicza się pracy na powierzchni, niezależnie od wysokości, na jakiej się znajduje, jeżeli powierzchnia ta:
1) osłonięta jest ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi;
2) wyposażona jest w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości.
PRZYKŁADOWE POZWOLENIE NA PRACE SZCZEGÓLNIE NIEBEZPIECZNE
PRACE POŻAROWO – NIEBEZPIECZNE
Należy przez to rozumieć prace remontowo-budowlane.
Związane z użyciem otwartego ognia.
Związane z cięciem z wytwarzaniem iskier mechanicznych i spawaniem.
Prowadzone wewnątrz lub na dachach obiektów, na przyległych do nich terenach oraz placach składowych.
A także prace remontowo-budowlane wykonywane w strefach zagrożonych wybuchem.
Materiały niebezpieczne pożarowo
a) gazy palne,
b) ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 328,15 K (55 °C), c) materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne,
d) materiały zapalające się samorzutnie na powietrzu, e) materiały wybuchowe i wyroby pirotechniczne,
f) materiały ulegające samorzutnemu rozkładowi lub polimeryzacji, g) materiały mające skłonności do samozapalenia,
h) materiały inne niż wymienione w lit. a-g, jeśli sposób ich składowania,
przetwarzania lub innego wykorzystania może spowodować powstanie pożaru;
Organizacja prac pożarowo – niebezpiecznych
1. Weryfikacja zakresu pracy
2. Analiza zagrożenia pod względem pożarowym – co się może zapalić
3. Weryfikacja uprawnień osób wykonujących pracy
4. Weryfikacja przygotowania miejsca wykonywania pracy pożarowo – niebezpiecznej
5. Weryfikacja przygotowania do działań gaśniczych
RĘCZNE PRACE TRANSPORTOWE
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 marca 2000 r.
w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz.U. 2000 nr 26 poz. 313)
Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 kwietnia 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych (Dz.U. 2017 poz. 854)
Rozdział 2 § 6.
1. Organizacja ręcznych prac transportowych, w tym stosowane metody pracy powinny zapewnić w szczególności:
- ograniczenie długotrwałego wysiłku fizycznego, w tym zapewnienie odpowiednich przerw w pracy na odpoczynek,
- wyeliminowanie nadmiernego obciążenia układu mięśniowo-szkieletowego pracownika, a zwłaszcza urazów kręgosłupa, związanego z rytmem pracy wymuszonym procesem pracy,
- ograniczenie do minimum odległości ręcznego przemieszczania przedmiotów, - uwzględnienie wymagań ergonomii.
2. Przy ręcznym przemieszczaniu przedmiotów - tam gdzie jest to możliwe - należy zapewnić sprzęt pomocniczy odpowiednio dobrany do ich wielkości, masy i rodzaju, zapewniający bezpieczne i dogodne wykonywanie pracy.
RĘCZNE PRACE TRANSPORTOWE
WYKROCZENIE PRZECIWKO PRAWOM PRACOWNIKA - z zakresu organizacji pracy art. 212
- Nieprzestrzeganie przepisów lub zasad bhp;
- Brak badań lekarskich, - Brak szkoleń BHP,
- Brak oceny ryzyka zawodowego,
- Brak zdefiniowania prac niebezpiecznych, niebezpiecznych pożarowo, wymagających pełnej sprawności psychoruchowej, wymagających obecności dwóch osób,
- Brak instrukcji BHP,
- Brak sprawnego systemu udzielania pierwszej pomocy, - Brak sprawnego systemu ewakuacji,
- Brak środków ochrony indywidualnej i odzieży roboczej,
- Brak monitorowania czynników szkodliwych i uciążliwych w środowisku pracy, - Dopuszczenie maszyny do pracy niezgodnej z minimalnymi wymaganiami,
- Stosowanie wobec pracownika innych kar niż przewidziane w przepisach prawa pracy o odpowiedzialności porządkowej pracowników,