Definicje
Rodzaje definicji
1. Podział ze względu na to , do czego się odnoszą
- realne
- nominalne
2. Podział ze względu na budowę
- trójelementowy schemat (definiendum, zwrot łączący, definiens) -> definicja równościowa
- Inna budowa -> definicja nierównościowa
Definicja równościowa
Trzy stylizacje:
a) słownikowa b) semantyczna c) przedmiotowa
Definicja nierównościowa
Np. :
a) definicja operacyjna b) definicja nawiasowa c) definicja kontekstowa d) definicja w uwikłaniu
3. Podział ze względu na zadania a) d. sprawozdawcza
b) d. projektująca – d. konstrukcyjna, d.
regulująca
Błędy w definicjach
- Kryterium poprawności definicji oceniamy ze względu na jej cel:
d. sprawozdawcze ze względu na prawdziwość d. projektujące ze względu na użyteczność
Rodzaje błędów
1. Błąd pragmatyczny – brak spełnienia wymogów dot. użyteczności
2. Błąd ignotum per ignotum
3. Błąd idem per idem (bezpośrednie i pośrednie błędne koło)
4. Błąd nieadekwatności
5. Błąd wykluczania się zakresów -> błąd przesunięcia kategorialnego
Pseudodefinicje
kiedy? Gdy pod pewnym względem definicję coś przypomina, ale definicją jednak nie jest
Np. :
- d. perswazyjna - d. ostensywna
- wyjaśnienie poprzez podanie przykładu - wyjaśnienie poprzez odróżnienie
- wyjaśnienie poprzez porównanie - definicja metaforyczna
- definicja retoryczna
Definicje w prawie – definicje legalne
- Definicje te mają charakter projektujący, nominalny.
- Nakaz przestrzegania d. legalnych to podstawowa dyrektywa językowej wykładni tekstu prawnego.
- par. 146 ZTP – powody wprowadzenia d. legalnych:
a) dane określenie jest wieloznaczne
b) dane określenie jest nieostre, a pożądane jest ograniczenie jego nieostrości
c) znaczenie danego określenia nie jest powszechnie zrozumiałe d) ze względu na dziedzinę regulowanych spraw istnieje potrzeba
ustalenia nowego znaczenia danego określenia
Definicje legalne
1. d. równościowe treściowe 2. d. równościowe zakresowe 3. d. nierównościowe
Sposoby umieszczania definicji w tekście prawnym
Wg M. Zielińskiego
1. w specjalnie wydzielonym do tego fragmencie tekstu (tzw. słowniczek)
2. w tekście merytorycznym – w oddzielnych przepisach
3. w przepisach merytorycznych poprzez
wtrącenie w postaci tzw. d. nawiasowych
