Szanowni Państwo! 1. Do egzaminu z prawa prywatnego międzynarodowego proszę się przygotowywać na podstawie zagadnień (patrz spis treści) opracowanych zgodnie z podręcznikiem

(1)

Szanowni Państwo!

1. Do egzaminu z prawa prywatnego międzynarodowego proszę się przygotowywać na podstawie zagadnień (patrz spis treści) opracowanych zgodnie z podręcznikiem Prawo prywatne międzynarodowe prof. Jacka Gołaczyńskiego, Wydawnictwo C.H. BECK.

2. Proszę mieć na uwadze, że stan prawny mógł się zmienić od ostatniego wydania w/w podręczników, dlatego zawsze należy korzystać z najbardziej aktualnej wersji danego aktu prawnego.

3. Proszę pamiętać o hierarchii aktów prawnych: konwencje międzynarodowe w tym tzw. konwencje bilateralne, „konwencje haskie”, rozporządzenia unijne, również o tym, że w zakresie UZNANIA I WYKONANIA NIEKTÓRYCH ORZECZEŃ SĄDÓW PAŃSTW CZŁONKOWSKICH UNII EUROPEJSKIEJ ORAZ POCHODZĄCYCH Z TYCH PAŃSTW UGÓD I DOKUMENTÓW URZĘDOWYCH stosuje się przepisy polskiego kodeksu postępowania cywilnego (DZ.U. 2014 poz.101 t.j.) Zgodnie z brzmieniem Art. 1153

¹³

do orzeczeń sądów państw członkowskich Unii Europejskiej oraz pochodzących z tych państw ugód i dokumentów urzędowych objętych zakresem zastosowania rozporządzenia nr 1215/2012, rozporządzenia nr 805/2004, rozporządzenia nr 1896/2006, rozporządzenia nr 861/2007, rozporządzenia nr 4/2009 i rozporządzenia nr 606/2013 oraz przepisy dotyczące europejskiego postępowania w sprawach transgranicznych.

4. Najbardziej aktualne teksty aktów prawnych dostępne na portalach ISAP, EUR-LEX czy Ministerstwa Sprawiedliwości:

eur-lex.europa.eu isap.sejm.gov.pl

https://bip.ms.gov.pl/pl/ministerstwo/wspolpraca-miedzynarodowa/alimenty/

5. Można korzystać z opracowań poszczególnych aktów prawa unijnego w systemach informacji prawnej LEX, LEGALIS.

ŹRÓDŁA NA EGZAMIN

Ustawa prawo prywatne międzynarodowe z 2011 r. w całości.

UWAGA zmiana w zakresie statutu spadkowego (uchylone przepisy w

ustawie ppm z 2011 r., gdyż od 17 sierpnia 2015 r. w Polsce obowiązuje

rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca

(2)

2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego

Prawo właściwe - Rzym I, Rzym II w całości!!!

Bruksela I bis, Bruksela II bis w całości!!!

Zagadnienia egzaminacyjne z wybranych rozporządzeń i konwencji 1. Rozporządzenie Bruksela I bis, inaczej Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1215/2012 z dnia 12 grudnia 2012 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych! Nie rozporządzenie nr 44/2001! Nowe rozporządzenie obowiązuje od 10 stycznia 2015 r.

Podmiotowy zakres zastosowania,

Podstawowe cele i zasady rozporządzenia Jurysdykcja ogólna

Jurysdykcja szczególna

Jurysdykcja w sprawach dotyczących ubezpieczenia Jurysdykcja dotyczących umów konsumenckich

Jurysdykcja w zakresie indywidualnych umów o pracę

Jurysdykcja wyłączna ( bez względu na miejsce zamieszkania stron) Umowa dotycząca jurysdykcji

Badanie jurysdykcji i dopuszczalności postępowania Zawisłość sprawy – sprawy powiązane

Istota UZNAWANIA I WYKONYWANIA ORZECZEŃ Czy obowiązuje zasada automatycznego uznania?

Odmowa uznania i wykonania Odmowa uznania

Odmowa wykonania

2. ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) NR 2201/2003 z dnia 27 listopada 2003 r. dotyczące jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej, uchylające rozporządzenie (WE) nr 1347/2000

Zakres stosowania

JURYSDYKCJA - Rozwód, separacja i unieważnienie małżeństwa - Jurysdykcja

ogólna

(3)

Powództwo wzajemne Zmiana separacji w rozwód Wyłączny charakter jurysdykcji na podstawie art. 3, 4 i 5

Pozostałe przypadki wskazania jurysdykcji (art. 7) Odpowiedzialność rodzicielska - Jurysdykcja ogólna

Jurysdykcja w przypadkach uprowadzenia dziecka (ogólna zasada) Powrót dziecka (ogólna zasada)

Jurysdykcja w oparciu o obecność dziecka

Przekazanie do sądu lepiej umiejscowionego dla osądzenia sprawy Zawisłość sprawy i postępowania zależne

Uznawanie orzeczeń

Podstawy nieuznania orzeczenia dotyczącego rozwodu, separacji lub unieważnienia małżeństwa ( znać kilka przykładów)

Podstawy nieuznania orzeczenia dotyczącego odpowiedzialności rodzicielskiej ( znać kilka przykładów)

Zakaz badania jurysdykcji państwa członkowskiego pochodzenia Różnice w prawie mającym zastosowanie

Wyłączenie kontroli merytorycznej Zawieszenie postępowania

Wniosek o stwierdzenie wykonalności -Orzeczenia podlegające wykonaniu - Właściwość miejscowa sądu – Orzeczenie sądu

Wykonalność określonych orzeczeń dotyczących prawa do osobistej styczności z dzieckiem oraz określonych orzeczeń, w których zarządzono powrót dziecka - Zakres stosowania - Prawo do osobistej styczności z dzieckiem - Powrót dziecka Stosunek do innych regulacji prawnych (art. 59-63)

3. ROZPORZĄDZENIE RADY (WE) NR 4/2009 z dnia 18 grudnia 2008 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń oraz współpracy w zakresie zobowiązań alimentacyjnych, również uzupełnione stosownymi przepisami z k.p.c. np. Art. 1153

¹⁴

czy Art. 795

¹²

.

Zakres stosowania

JURYSDYKCJA Przepisy ogólne Wybór sądu

Jurysdykcja wynikająca ze stawienia się pozwanego przed sądem

Jurysdykcja dodatkowa

(4)

Forum necessitatis

PRAWO WŁAŚCIWE – Protokół haski o prawie właściwym dla zobowiązań alimentacyjnych

Zakres stosowania Uniwersalne stosowanie Ogólna właściwość prawa

Właściwość prawa w przypadku zobowiązań alimentacyjnych rodziców na rzecz ich dzieci; osób innych niż rodzice na rzecz osób, które nie ukończyły 21 lat, dzieci na rzecz ich rodziców oraz między małżonkami, byłymi małżonkami lub stronami unieważnionego małżeństwa

Wybór prawa

Zakres stosowania prawa właściwego

4. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego,

uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego,

 również uzupełnione stosownymi przepisami k.p.c. Europejskie poświadczenie spadkowe, art. 1142

¹

do Art. 1142

⁶

.

Zakres stosowania Jurysdykcja ogólna Umowa prorogacyjna

Stwierdzenie braku jurysdykcji w przypadku wyboru prawa Jurysdykcja w przypadku wyboru prawa

Jurysdykcja oparta na wdaniu się w spór Jurysdykcja dodatkowa

Forum necessitatis Badanie jurysdykcji

Badanie dopuszczalności postępowania Zawisłość sprawy - sprawy powiązane Powszechne stosowanie

PRAWO WŁAŚCIWE Zasada ogólna Wybór prawa

Zakres stosowania prawa właściwego

(5)

Rozrządzenia na wypadek śmierci inne niż umowy dotyczące spadku Umowy dotyczące spadku

Ważność materialna rozrządzeń na wypadek śmierci

Ważność formalna pisemnych rozrządzeń na wypadek śmierci

Ważność pod względem formy oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku Odesłanie

Porządek publiczny (ordre public)

Niestosowanie niniejszego rozporządzenia do wewnętrznych kolizji praw UZNAWANIE, WYKONALNOŚĆ I WYKONYWANIE ORZECZEŃ

Podstawy nieuznania orzeczenia Wyłączenie kontroli merytorycznej Wykonalność

Ustalanie miejsca zamieszkania Właściwość miejscowa

Stwierdzenie wykonalności

Odmowa lub uchylenie stwierdzenia wykonalności Zawieszenie postępowania

Brak opłat i należności

EUROPEJSKIE POŚWIADCZENIE SPADKOWE (definicja, treść, skutki, wydanie, procedury odwoławcze)

KONWENCJA dotycząca kolizji praw w przedmiocie formy rozporządzeń testamentowych, sporządzona w Hadze dnia 5 października 1961 r. Dz.

U. 1969 Nr 34 poz. 284

Zakres stosowania art. 1, art. 4, art. 6 i art. art. 12 - Polska skorzystała z możliwości dokonania zastrzeżenia, o którym mowa w art. 12.

INNE AKTY, KTÓRYCH ZNAJOMOŚĆ NA EGZAMIN WYMAGANA JEST W STOPNIU OGÓLNYM

1. KONWENCJA haska o prawie właściwym dla wypadków drogowych, sporządzona w Hadze dnia 4 maja 1971 r. Dz. U. 2003 Nr 63 poz. 585

Znać art. 1 - 11

Zakres stosowania

(6)

Wyłączenia (4 przykłady)

Prawo właściwe – zasada ogólna art. 3 Odstępstwa – art. 4

Zakres prawa właściwego

2. Rozporządzenie (WE) nr 861/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lipca 2007 r. ustanawiające europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń

 Zawarta w nim regulacja jest stosowana bezpośrednio, a jej uzupełnieniem na gruncie polskiego postępowania cywilnego są artykuły 505

²¹

–505

^27a

Kodeksu postępowania cywilnego DZIAŁ VII Europejskie postępowania w sprawach transgranicznych

Cel i zakres zastosowania Przykłady wyłączeń – 4

Pojęcie - Sprawy transgraniczne Procedura

Uznawanie i wykonywane w państwie członkowskim innym niż państwo wydania bez konieczności stwierdzenia wykonalności oraz bez możliwości wniesienia sprzeciwu co do jego uznania.

3. Rozporządzenie (WE) nr 1896/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. ustanawiające postępowanie w sprawie

europejskiego nakazu zapłaty

 Zawarta w nim regulacja jest stosowana bezpośrednio, a jej uzupełnieniem na gruncie polskiego postępowania cywilnego są artykuły 505

¹⁵

–505

²⁰

Kodeksu postępowania cywilnego DZIAŁ VII Europejskie postępowania w sprawach transgranicznych

Cel i zakres zastosowania Przykłady wyłączeń – 4

Pojęcie - Sprawy transgraniczne Procedura

Europejski nakaz zapłaty – skutki, sprzeciw, wykonalność