ZSP
SEMESTR LETNI 2018/2019
1. część organizacyjna
2. dowody: zagadnienia podstawowe – przypomnienie
3. osobowe źródła dowodowe: oskarżony sensu largo, świadek, biegły
4. specjaliści, tłumacz
5. wywiad środowiskowy i badanie osoby oskarżonego
6. (oględziny, otwarcie zwłok, eksperyment procesowy)
ZAJĘCIA 24.02.2019r.
Uczestnictwo w zajęciach jest obowiązkowe.
W semestrze letnim dopuszczalna 1 nieusprawiedliwiona obecność.
Każdą kolejną należy zaliczyć (bez względu na powód nieobecności) na konsultacjach przez ustną odpowiedź na pytanie z materii poruszanej na zajęciach, na których student był nieobecny.
Uczestniczenie w zajęciach.
Zaliczanie nieobecności.
Nieobecność należy zaliczyć możliwie szybko, nie później niż w ciągu 30 dni od ustania przyczyny, która ją wywołała.
Jeżeli konsultacje wyznaczone przez prowadzącą dla studentów studiów zaocznych wypadają w terminie późniejszym, to ulega on wydłużeniu do tych konsultacji.
Niezaliczenie nieobecności w terminie będzie skutkowało obniżeniem oceny za dany semestr o pół stopnia (0,5).
Zaliczenie nieobecności
Jeżeli student będzie posiadał więcej niż 3 nieobecności (poza szczególnymi wypadkami) będzie to stanowić podstawę do skreślenie z listy osób uczestniczących w kursie i do niezaliczenia przedmiotu (por.
Zarządzenie Dziekana nr 18/2017).
Ocena końcowa = ocena wypadkowa za:
a)
Kolokwium semestr zimowy – 30%
b)
Kolokwium semestr letni – 50%
c)
Kartkówka – 10 %
d)
Zadania domowe – 10 %
= średnia ważona
OCENA KOŃCOWA
Ocena końcowa będzie ustalona wg następującej skali:
2,0 – 2,99 ndst (2,0)
3,0 – 3,24 dst (3,0)
3,25 – 3,74 dst+ (3,5)
3,75 – 4,24 db (4,0)
4,25 – 4,74 db+ (4,5)
4,75 – 5,0 bdb (5,0)
OCENA KOŃCOWA
26.05.2019r. na drugich zajęciach (13:15-14:45)
Forma pisemna (materiał omówiony na zajęciach przez prowadzącą oraz ewentualnie dodatkowe treści przez niego wskazane. Celem jest sprawdzenie wiedzy dotyczącej zagadnień z zakresu postępowania karnego omówionych odpowiednio: w semestrze zimowym i w semestrze letnim)
KOLOKWIUM
Szczegółowe informacje dotyczące zakresu materiału, który obejmować będzie kolokwium zostanie udzielone ok. trzy tygodnie przed kolokwium.
Obecność na zajęciach, na których przeprowadzane jest kolokwium jest obowiązkowa. Każdemu studentowi przysługują dwa terminy zaliczenia kolokwium. Brak obecności będzie skutkował utratą pierwszego terminu. Jeżeli jednak student przedstawi usprawiedliwienie nieobecności (np. w postaci zwolnienia lekarskiego), to pierwszy termin może zostać mu przywrócony.
KOLOKWIUM
Kolokwium będzie w sposób wszechstronny sprawdzało wiedzę nabytą przez studenta w trakcie zajęć. Kolokwium przeprowadzone będzie w formie imitującej egzamin, tj.
testu obejmującego 20 pytań zamkniętych jednokrotnego wyboru z 3 wariantami odpowiedzi (20 pkt),
3 krótkich pytań opisowych (definicyjnych) – za każde do zdobycia od 2 do 4 pkt (łącznie 10 pkt),
jednego dłuższego pytania opisowego (10 pkt).
KOLOKWIUM
Kolokwium oceniane będzie według następującej skali:
0-20 pkt ndst (2,0)
21-25 pkt – dst (3,0)
26-29 pkt – dst+ (3,5)
30-34 pkt – db (4,0)
35-37 pkt – db+ (4,5)
38-40 pkt – bdb (5,0)
Poprawiać można tylko ocenę niedostateczną.
Poprawa kolokwium z semestru letniego odbywa się najpóźniej na ostatnich konsultacjach w semestrze letnim, wyznaczonych przed rozpoczęciem sesji egzaminacyjnej.
Poprawa odbywa się w formie ustnej.
POPRAWA KOLOKWIUM
Niezaliczenie kolokwium skutkuje oceną niedostateczną z zajęć niezależnie od pozostałej aktywności studenta na zajęciach.
Zaliczenie kolokwium nie zwalnia
studenta z konieczności uczestniczenia
w dalszych zajęciach. Wyjątkiem jest
sytuacja, kiedy student uzyska
wcześniej zaliczenie i zda egzamin
przedterminowy. W takim przypadku
dalsza obecność na zajęciach nie
będzie wymagana.
W semestrze letnim odbędzie się jedna zapowiedziana kartkówka sprawdzająca wiedzę z zakresu postępowania dowodowego i środków przymusu.
TERMIN: 27.04.2019r.
FORMA: test (10 pytań zamkniętych)
Dokładny zakres zostanie podany na zajęciach w dniu 13.04.2019r.
KARTKÓWKA
Kartkówka będzie oceniana wg następującej skali:
0-50 % ndst (2,0)
51-60% dst (3,0)
61-70% dst+ (3,5)
71-80% db (4,0)
81-90% db+ (4,5)
91-100% bdb (5,0)
Na każdych zajęciach zadane zostanie zadanie domowe polegające na przygotowaniu projektu pisma procesowego (np. wniosku dowodowego) lub udzielenie odpowiedzi na zadane pytanie.
Forma: pisemnie ODRĘCZNIE!
Termin na oddanie zadania domowego to następne zajęcia.
ZADANIA DOMOWE
Pozytywna lub wyróżniająca aktywność studenta na danych zajęciach może zostać nagrodzona „+”. Każde trzy „+” skutkować będą podwyższeniem oceny za dany semestr o pół (0,5) stopnia, nie więcej jednak niż o 1 stopień.
Prowadząca zastrzega sobie możliwość bieżącego weryfikowania przygotowania studentów do zajęć. Weryfikacja wiedzy może nastąpić poprzez odpowiedź ustną, pytanie
„na wyrywki”.
Ocena aktywności studenta na zajęciach
oraz jego przygotowania do zajęć.
Prawidłowa odpowiedź na zadane pytania będzie skutkowała uzyskaniem „+”
wliczanego do aktywności. Niezaliczenie odpowiedzi ustnej będzie skutkowało „-”.
Każdy „-” obniża ocenę końcową za dany
semestr o pół (0,5) stopnia. Istnieje
możliwość poprawy „-” na dwóch
najbliższych terminach konsultacyjnych od
odpowiedzi ustnej. W przypadku pozytywnej
poprawy uzyskany „-” nie będzie skutkował
obniżeniem oceny.
1) 24.02.2019r. 10:00-11:30, 2) 27.04.2019r. 14:15-15:15,
3) 19.05.2019r. 14:15-15:15 3) 26.05.2019r. 9:30-11:30 4) 02.06.2019r.
(plus ewentualnie konsultacje dla SSA w tygodniu)
W każdej sprawie związanej z zajęciami z można kontaktować się pod następującym adresem e-mail: klaudia.grum@uwr.edu.pl
KONSULTACJE
1.
24.O2.2019r.
a)
część organizacyjna,
b)
dowody – przypomnienie,
c)
osobowe źródła dowodowe 2. 13.04.2019r.
d)
Zakazy dowodowe,
e)
zatrzymanie rzeczy, przeszukanie, kontrola
korespondencji, przekazu informacji i przesyłek, kontrola i utrwalanie rozmów telefonicznych,
poszukiwanie oskarżonego
HARMONOGRAM ZAJĘĆ W
SEMESTRZE LETNIM 2018/2019
c) problematyka dowodów prywatnych, d) dowody pośrednio i bezpośrednio
nielegalne
e) Środki przymusu procesowego cz. I 3. 27.04.2019r.
a)
kartkówka,
b)
środki przymusu procesowego cz. II,
c)
postępowanie przygotowawcze i postępowanie międzyinstancyjne
HARMONOGRAM ZAJĘĆ
4. 19.05.2019r.
a)
postępowanie jurysdykcyjne
b)
postępowanie odwoławcze cz. I 5. 26.05.2019r.
c)
postępowanie odwoławcze cz. II
d)
nadzwyczajne środki zaskarżenia,
e)
Kolokwium
6. 08.06.2019r. – postępowania szczególne, postępowanie po uprawomocnieniu się wyroku
HARMONOGRAM ZAJĘĆ
ŹRÓDŁO DOWODU – osoba lub rzecz, od której dowód pochodzi (środek dowodowy).
Rzecz należy tu rozumieć w sensie najszerszym. Będzie nią zatem rzecz ruchoma i nieruchoma, a więc i miejsce poddane oględzinom. Do rzeczy należy zaliczyć także zwłoki.
Każdy produkt aktywności człowiek, a więc i dokumenty.
Osobowe i rzeczowe źródło dowodu.
ŹRÓDŁO DOWODU, ŚRODEK DOWODOWY,
PRZEDMIOT DOWODU
ŚRODEK DOWODOWY – (dowód sensu stricto) to nośnik informacji o fakcie podlegającym udowodnieniu.
Wyjaśnienia, zeznania, opinia biegłego, cechy charakterystyczne ciała ludzkiego poddane oględzinom lub badaniom.
Cechy charakterystyczne rzeczy, miejsca, zwłok, dokumentu.
Dowodem nie jest np. łuska naboju znaleziona na miejscu przestępstwa, ale wszystkie jej cechy ważne ze względu na dostarczoną informację.
ŹRÓDŁO DOWODU, ŚRODEK
DOWODOWY, PRZEDMIOT DOWODU
PRZEDMIOT DOWODU – fakt, który podlega udowodnieniu.
FAKT GŁÓWNY – fakt, którego stwierdzenie jest głównym celem postępowania
dowodowego, jest nim przestępstwo (zestaw znamion przestępstwa).
FAKTY DOWODOWE - fakty, z których
istnienia lub nieistnienia można wyciągnąć wniosek o istnieniu faktu głównego.
ŹRÓDŁO DOWODU, ŚRODEK
DOWODOWY, PRZEDMIOT DOWODU
DOWODY PIERWOTNE ?
DOWODY POCHODNE?
KLASYFIKACJA DOWODÓW
DOWODY PIERWOTNE – pochodzące od źródła dowodu, które bezpośrednio zetknęło się z faktem udowadnianym, np. świadek
naoczny, oryginał dokumentu, wyjaśnienia oskarżonego.
DOWODY POCHODNE – pochodzące od źródła dowodu pośredniczącego między źródłem pierwotnym, a faktem
udowadnianym, np. świadek ze słyszenia, opinia biegłego, kopia dokumentu.
KLASYFIKACJA DOWODÓW
DOWODY OSOBOWE?
DOWODY RZECZOWE?
KLASYFIKACJA DOWODÓW
DOWODY OSOBOWE – pochodzące od osoby (człowieka żyjącego).
DOWODY RZECZOWE – pozostałe
pochodzące od rzeczy w najszerszym tego słowa znaczeniu.
KLASYFIKACJA DOWODÓW
DOWODY POJĘCIOWE?
DOWODY ZMYSŁOWE?
KLASYFIKACJA DOWODÓW
DOWODY POJĘCIOWE – posiadające treść intelektualną, takimi dowodami są wyjaśnienia, zeznania, opinia biegłego i treść dokumentu.
DOWODY ZMYSŁOWE – takie, w których na dalszy plan odsunięta jest treść intelektualna, poznawania bardziej za pomocą zmysłów niż intelektu, właściwości ciała, miejsca i rzeczy.
KLASYFIKACJA DOWODÓW
DOWODY BEZPOŚREDNIE ?
DOWODY POŚREDNIE ?
KLASYFIKACJA DOWODÓW
DOWODY BEZPOŚREDNIE - takie, które dotyczą wprost faktu głównego
DOWODY POŚREDNIE – dotyczą faktu dowodowego
KLASYFIKACJA DOWODÓW
Ma miejsce, gdy brak jest bezpośrednich dowodów winy oskarżonego.
Dowody poszlakowe, jako podstawa ustaleń faktycznych, spełniać muszą następujące trzy warunki:
1) musi istnieć łańcuch poszlak
2) łańcuch musi być nierozerwalny, bez luk – nie może pozwalać na racjonalne lansowanie innej jeszcze wersji
3) Wszystkie dowody poszlakowe muszą być wiarygodne (udowodnione)
PROCES POSZLAKOWY
FAKT GŁÓWNY – ZABÓJSTW0
Dowód bezpośredni: przyznanie się oskarżonego, zeznanie świadka, który widział zabójstwo, zeznanie świadka, który słyszał o tym, kto jest sprawcą
Dowody pośrednie (poszlakowe):
D.P – odciski palców oskarżonego ujawnione na miejscu zdarzenia F.D. – oskarżony był na miejscu zdarzenia
D.P. – zeznanie świadka, który słyszał pogróżki
F.D. – oskarżony groził zemstą zabitemu
PROCES POSZLAKOWY
WYROK SN Z DNIA 14 GRUDNIA 2016R., SYGN. AKT III KK 152/16:
„W SYTUACJI GDY SĄDY ROZPOZNAJĄCE SPRAWĘ PRZYJĘŁY, ŻE SPRAWA MA CHARAKTER POSZLAKOWY, TO TAKA KONKLUZJA OZNACZE PRZEDE WSZYSTKIM WYMÓG WYŻSZEJ STARANNOŚCI PRZY ANALIZIE ZGROMADZONYCH DOWODÓW. W TAKIM WYPADKU NIEROZERWALNY ŁAŃĆUCH POSZLAK ROPATRYWANYCH WE WZAJEMNYM POWIĄZANIU WINIEN PROWADZIĆ DO NIEODPARTEGO WNIOSKU O SPRAWSTWIE OSKARŻOEGO, POMIMO BRAKU NA TO DOWODÓW BEZPOŚREDNICH”.
PROCES POSZLAKOWY
DOWODY ŚCISŁE ?
DOOWDY SWOBODNE ?
KLASYFIKACJA DOWODÓW
DOWODY ŚCISŁE – przeprowadzone w formie określonej w przepisach prawa dowodowego, dowód ten jest bezwzględnie wymagany jako podstawa rozstrzygnięcia o winie i karze
DOWODY SWOBODNE – nieprzeprowadzone w sposób ściśle określony przez przepisy prawa dowodowego i nieutrwalone w formie protokołu.
KLASYFIKACJA DOWODÓW
Wprowadzanie dowodów do procesu – czynność polegająca na włączeniu do procesu karnego źródeł dowodowych w celu wykorzystania w postępowaniu przed danym organem procesowym pochodzących od nich środków dowodowych.
art. 167 - Dowody przeprowadza się na wniosek stron albo z urzędu.
przejaw kontradyktoryjności postępowania, a w odniesieniu do oskarżonego jedna z gwarancji prawa do obrony (NA WINIOSEK STRON)
tradycyjnie uznaje się za jedną z gwarancji realizacji zasady prawdy materialnej ( Z URZĘDU)
Inicjatywa dowodowa stron i organów procesowych. Wyjątkowo przysługuje innym uczestnikom postępowania - Inicjatywa dowodowa biegłych:
◦art. 202 § 2 k.p.k. – na wniosek biegłych psychiatrów do udziału w opinii o stanie zdrowia psychicznego oskarżonego powołuje się biegłego lub biegłych innych specjalności
◦art. 203 § 1 k.p.k. – biegły może wnosić o skierowanie badanego oskarżonego na obserwację w zamkniętym zakładzie leczniczym
WPROWADZANIE DOWODÓW DO
PROCESU
ETAP 1. WNIOSEK DOWODOWY STRONY SKIEROWANY DO ORGANU PROWADZĄCEGO POSTĘPOWANIE
ETAP 2. DOPUSZCZENIE PRZEZ ORGAN PROCESOWY DOWODU WNIOSKOWANEGO PRZEZ STRONY
ETAP 3. PRZEZPROWADZENIE PRZEZ ORGAN PROCESOWY DOPUSZCZONEGO DOWODU
INICJATYWA DOWODOWA STRON
•
Wniosek dowodowy – żądanie strony przeprowadzenia określonego dowodu
•
Sposób wprowadzenia dowodów do procesu charakterystyczny dla procesu kontradyktoryjnego
•
wniosek dowodowy nie zawsze musi być wnioskiem o przeprowadzenie dowodu, może on także zmierzać do wykrycia lub oceny właściwego dowodu
•
Forma:
• Ustna do protokołu – art. 169 Pisemna – art.
119 § 1 i 169
ETAP 1
•
Uwzględnienie – w formie zarządzenia
•
ALE jeżeli wniosek dowodowy został złożony na rozprawie a inna strona się mu sprzeciwia, o dopuszczeniu dowodu decyduje sąd postanowieniem (art. 368)
•
postanowienie niezaskarżalne i nie wymaga uzasadnienia
•
Jeżeli strona złożyła wniosek dowodowy organ ma obowiązek rozstrzygnąć w przedmiocie tego wniosku.
•
Przesłanki oddalenia wniosku dowodowego – art.
170 § 1
ETAP 2
Czynność dowodowa jest zawsze czynnością organu procesowego
ETAP 3
WYMOGI FORMALNE OGÓLNE I SZCZEGÓLNE?
WNIOSEK DOWODY
Wniosek dowodowy złożony w formie pisemnej musi spełniać:
1. ogólne warunki pisma procesowego określone w art. 119 § 1 k.p.k.
Pismo procesowe powinno zawierać:
1. oznaczenie organu do którego jest skierowane oraz sprawy, której dotyczy (DO KOGO)
2. oznaczenie oraz adres wnoszącego pismo (KTO)
3. treść wniosku lub oświadczenia, w miarę potrzeby z uzasadnieniem (CO)
4. datę i podpis składającego pismo
2. szczególne wymogi określone w art. 169 k.p.k
.
we wniosku dowodowym należy podać - obligatoryjnie
1. oznaczenie dowodu, jaki ma być przeprowadzony (wskazać o jakie źródło lub środek dowodowy chodzi)
2. okoliczności, które mają być udowodnione – teza dowodowa, jaką za pomocą tego dowodu ma być wykazana
o fakultatywnie można określić sposób przeprowadzenia
WNIOSEK DOWODOWY
Jeżeli wniosek dowodowy nie spełnia wymogów formalnych organ wzywa do uzupełnienia braków terminie 7 dni pod rygorem pozostawienia bez rozpoznania (art. 120)
WNIOSEK DOWODOWY
KIEDY?
ODDALENIE WNIOSKU
DOWODOWEGO
1. przeprowadzenie dowodu jest niedopuszczalne
np. wniosek o przesłuchanie duchownego co do faktów, o których dowiedział się przy spowiedzi (art. 178 pkt. 2 k.p.k.)
2. okoliczność, która ma być udowodniona nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia
strona chce dowodzić okoliczności, które niewątpliwie nie maja i nie będą miały znaczenia przy rozstrzyganiu danej kwestii ani dla ustalenia sprawstwa czy winy
3. okoliczność, która ma być udowodniona jest już udowodniona zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy
wcześniej przyjęto za udowodnioną tezę wskazaną we wniosku dowodowym
Ważne! Art. 170 § 2 k.p.k. – nie można oddalić wniosku dowodowego na tej podstawie, że dotychczasowe dowody wykazały przeciwieństwo tego, co wnioskodawca zamierza udowodnić.
4. dowód jest nieprzydatny do stwierdzenia danej okoliczności
dowód możliwy i dopuszczalny, ale zupełnie nieprzydatny
5. dowodu nie da się przeprowadzić
faktyczna niemożność przeprowadzenia dowodu – albo w ogóle albo w przewidywalnym terminie (np. świadek zapadł w śpiączkę)
6. wniosek dowodowy w sposób oczywisty zmierza do przedłużenia postępowania
ART. 170 § 1 K.P.K.
ODDALENIE WNIOSKU
DOWODOWEGO
ODDALENIE WD - organ zapoznał się z wnioskiem i z przyczyn wskazanych w art. 170 § 1 k.p.k. nie uwzględnił wniosku
ocena merytoryczna wniosku
ODRZUCENIE WD - wniosek nie spełnia obligatoryjnych warunków formalnych z art. 119
§ 1 i 169 § 1 k.p.k. i strona nie uzupełniła tych braków w sposób wskazany w art. 120 k.p.k.
wniosek może być merytorycznie zasadny, ale i tak nie zostanie uwzględniony
ODDALENIE A ODRZUCENIE
WD
Art. 167 należy interpretować przy uwzględnieniu zasad dominujących na danym etapie postępowania karnego, roli organów procesowych i funkcji stadium procesu.
W postępowaniu przygotowawczym dominujące znaczenie ma zasada inkwizycyjności i działania z urzędu, a organ procesowy (prokurator lub Policja) dąży do realizacji celów z art. 2 § 1 oraz art. 297
• regułą będzie inicjatywa dowodowa organów procesowych, przy subsydiarnej inicjatywie stron postępowania przygotowawczego (podejrzanego i pokrzywdzonego);
• inicjatywa dowodowa stron jest przejawem kontradyktoryjności postępowania przygotowawczego i gwarancją realizacji prawa do obrony;
• pozwala na pełniejsze zbadanie okoliczności faktycznych przez organ procesowy.
W postępowaniu sądowym – dominuje zasada kontradyktoryjności, a sąd powinien być bezstronnym arbitrem rozstrzygającym spór między oskarżeniem a obroną.
• Inicjatywa dowodowa sądu ma na celu zagwarantowanie realizacji zasady prawdy materialnej.
• Sąd nie może wyręczać stron postępowania w prowadzeniu za nie postępowania dowodowego.
• regułą powinno być przeprowadzanie dowodów na wniosek stron, a wyjątkiem dopuszczenie dowodów przez sąd z urzędu
WPROWADZANIE DOWODÓW Z
URZĘDU
Są to czynności organu procesowego zmierzające do odszukania i ujawnienia śladów oraz dowodów rzeczowych i osobowych, ich zabezpieczenia, uzyskania środka dowodowego z ujawnionego źródła dowodu oraz oceny wiarygodności i przydatności procesowej tego środka dowodowego
1) czynności dowodowe poszukiwawcze - poszukiwanie źródeł, aby uzyskać z nich środek dowodowy: zatrzymanie rzeczy (art. 217 k.p.k.), przeszukanie (art. 219 i nast.
k.p.k.), wydanie korespondencji i przesyłek (art. 218 k.p.k.), zabezpieczenie danych informatycznych (art. 218a k.p.k.), podsłuch procesowy - kontrola i utrwalanie rozmów telefonicznych (art. 237 i nast. k.p.k.), poszukiwanie oskarżonego i wydanie listu gończego (art. 278 i 279 k.p.k.)
2) czynności ujawniające dowody - znane jest źródło dowodowe, a organ procesowy przeprowadza określoną czynność dowodową, aby wydobyć środek dowodowy, np. przesłuchanie, okazanie, opinia, oględziny i otwarcie zwłok
3) czynności kontrolujące dowody - zmierzają do potwierdzenia wartości dowodu wcześniej uzyskanego, np. konfrontacja (art. 172 k.p.k.)
CZYNNOŚCI DOWODOWE
Osobowym źródłem dowodu jest osoba wezwana przez organ procesowy do dostarczenia środka dowodowego.
Kategorie osobowych źródeł dowodowych:
◦ oskarżony – wyjaśnienia;
◦ świadek – zeznania;
◦ biegły – opinia;
◦ osoba poddana badaniom lub oględzinom ciała
◦ zawodowy kurator sądowy/funkcjonariusz Policji
OSOBOWE ŹRÓDŁA DOWODOWE
podstawowa forma pozyskiwania informacji od osobowych źródeł dowodowych
można przesłuchać oskarżonego (podejrzanego), świadka i biegłego
czynność przesłuchania utrwala się w formie protokołu
Art. 171 k.p.k.
§ 1. Osobie przesłuchiwanej należy umożliwić swobodne wypowiedzenie się w granicach określonych celem danej czynności, a dopiero następnie można zadawać pytania zmierzające do uzupełnienia, wyjaśnienia lub kontroli wypowiedzi.
§ 2. Prawo zadawania pytań mają, oprócz podmiotu przesłuchującego, strony, obrońcy, pełnomocnicy, biegli oraz w wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, członkowie składu orzekającego. Pytania zadaje się osobie przesłuchiwanej bezpośrednio, chyba że sąd lub prokurator zarządzi inaczej.
§ 3. Jeżeli osoba przesłuchiwana nie ukończyła 15 lat, czynności z jej udziałem powinny być, w miarę możliwości, przeprowadzone w obecności przedstawiciela ustawowego lub faktycznego opiekuna, chyba że dobro postępowania stoi temu na przeszkodzie.
§ 4. Nie wolno zadawać pytań sugerujących osobie przesłuchiwanej treść odpowiedzi.
PRZESŁUCHANIE
ŹRÓDŁO DOWODU – OSKARŻONY
ŚRODEK DOWODOWY – WYJAŚNIENIA
CZYNNOŚĆ DOWODOWA - PRZESŁUCHANIE
OSKARŻONY
Art. 175 § 1 – oskarżony ma prawo składać wyjaśnienia, może odmówić składania wyjaśnień lub odmówić odpowiedzi na poszczególne pytania.
Ponadto składanie fałszywych wyjaśnień nie jest przestępstwem. O uprawnieniu należy pouczyć oskarżonego (art. 300 § 1 i art. 386)!
Wyjaśnienia mają podwójny charakter: 1. środek dowodowy w procesie 2.
forma realizowania prawa do obrony – może zmieniać swoje wyjaśnienia
W procesie karnym nie ma gradacji wartości poszczególnych dowodów pod względem chronologicznym. Odwołanie czy zmiana wcześniej złożonych wyjaśnień czyni jedynie nowy dowód, jak każdy podlegający ocenie. Od oceniającego sądu zależeć będzie, który z nich wybierze jako ten odpowiadający prawdzie i w jaki sposób to wykaże i uzasadni (por.
postanowienie SN z 28.05.2015 r., II KK 123/15).
Forma składania wyjaśnień – co do zasady ustna, ale w postępowaniu przygotowawczym podejrzany może, za zgodą organu procesowego, złożyć wyjaśnienia w formie pisemnej.
PRZESŁUCHANIE OSKARŻONEGO
Wyrok SN z 15.10.2015 r., III KK 206/15
Wyrażona w art. 74 § 1 k.p.k. reguła nemo se ipsum accusare tenetur, stanowiąca odzwierciedlenie zasady domniemania niewinności (art. 5 § 1 k.p.k.), oznacza zarówno brak po stronie oskarżonego obowiązku dowodzenia swojej niewinności, jak i zakaz jego przymuszania do dostarczania dowodów przeciwko sobie. Konsekwencją tego rozwiązania jest m.in. prawo do odmowy złożenia wyjaśnień (art. 175 § 1 in fine k.p.k.) oraz zakaz stosowania podczas przesłuchania środków kontrolujących nieświadome reakcje organizmu, przemocy lub groźby bezprawnej (art. 171 § 5 k.p.k.). Regulacje powyższe, zawierające uprawnienia oskarżonego, adresowane są do organów procesowych i oznaczają zakaz wymuszania na nim aktywnych form dostarczania oskarżeniu dowodów.
PRZESŁUCHANIE OSKARŻONEGO
ŹRÓDŁO DOWODU – ŚWIADEK
ŚRODEK DOWODOWY – ZEZNANIA
CZYNNOŚĆ DOWODOWA - PRZESŁUCHANIE
ŚWIADEK
Świadek w k.p.k. występuje w dwóch znaczeniach:
1. świadek czynu – osoba, która była świadkiem przestępstwa (np. art. 40 § 1 pkt. 4 k.p.k.)
2. świadek w znaczeniu procesowym – osoba wezwana w tym charakterze (art. 177 § 1 k.p.k.)
W charakterze świadka można również przesłuchać m.in. specjalistów przybranych do oględzin, osoby, które przeprowadzały wywiad środowiskowy. Środkiem dowodowym co do zasady są zeznania.
Niekiedy świadek może stać się przedmiotem oględzin i badań, czyli może dostarczyć innych środków dowodowych. Można go – za jego zgodą – poddać oględzinom ciała i badaniu lekarskiemu lub psychologicznemu (art.
192 § 4 k.p.k.)
Jeżeli karalność czyny zależy od stanu zdrowia pokrzywdzonego, jest on obowiązany poddać się badaniom. Nie dotyczy to osób, które mogą odmówić składania zeznań. Jeżeli istnieje wątpliwość co do stanu psychicznego świadka, rozwoju umysłowego, zdolności postrzegania lub odtwarzania spostrzeżeń sąd lub prokurator może zarządzić przesłuchanie świadka z udziałem biegłego psychologa (art. 192 § 2 k.p.k.).
Przed przesłuchaniem od świadka odbiera się przyrzeczenie (w postępowaniu sądowym). Wyjątki (osoby, od których nie odbiera się przyrzeczenia )– art. 189 k.p.k.
ŚWIADEK
1.Stawienie się na wezwanie (art. 177 § 1 k.p.k.) wyjątek – art. 177 § 2 k.p.k.
2.Złożenie zeznań (art. 177 § 1 k.p.k.) lub poddanie się badaniom (art. 192) niektóre osoby są zwolnione z obowiązku składania zeznań (art. 182 k.p.k.) albo nie mogą być świadkiem (art. 178 k.p.k.) obowiązkiem świadka jest również złożenie przyrzeczenia chyba że zachodzą przesłanki wskazane w art.
189
3.Mówienie prawdy i niezatajanie prawdy (art.
233 § 1 k.k. w zw. z art. 188 § 1 i 190 § 1 k.p.k.)
OBOWIĄZKI ŚWIADKÓW
1.Pieniężna kara porządkowa w wysokości do 3.000 zł.
Można również zarządzić zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie świadka (art. 285 § 1 k.p.k.)
2. Bezpodstawne uchylanie się od złożenia zeznania – pieniężna kara porządkowa do 3.000 zł. Uporczywe uchylanie się od złożenia zeznania – kara porządkowa aresztu do 30 dni (art. 287 § 1 i 2 k.p.k.) w postępowaniu przygotowawczym karę aresztu stosuje na wniosek prokuratora sąd rejonowy, w okręgu którego prowadzi się postępowanie
3.Odpowiedzialność karna za przestępstwo z art. 233 § 1 k.k. warunkiem jest pouczenie świadka albo odebranie przyrzeczenia
SANKCJE ZA NIEDOPEŁNIENIE
OBOWIĄZKÓW
1. Prawo do odmowy składania zeznań (art. 180, 182 k.p.k.)
2. Prawo do odmowy odpowiedzi na pytanie w sytuacji, gdy odpowiedź mogłaby narazić świadka lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność karną (art. 183 § 1 k.p.k.)
3. Prawo do wniesienia o zwolnienie z obowiązku składania zeznań lub odpowiedzi na pytanie, jeżeli świadka z oskarżonym łączy szczególnie bliski stosunek osobisty (art. 185 k.p.k.)
4. Prawo żądania przesłuchania na rozprawie z wyłączeniem jawności, jeżeli treść zeznań mogłaby narazić na hańbę świadka lub osobę dla niego najbliższą (art. 183 § 2 k.p.k.)
5. Prawo do ustanowienia pełnomocnika, jeżeli wymaga tego jego interes w toczącym się postępowaniu (art. 87 § 2 k.p.k.)
6. Zwrot zarobku lub dochodu utraconego z powodu stawiennictwa na wezwanie organu (art. 618b § 1 k.p.k.)
Art. 300 § 3 k.p.k.- POUCZENIE ŚWIADKA
UPRAWNIENIA ŚWIADKÓW
Przysługuje: 1. osobom najbliższym dla oskarżonego 2. byłym małżonkom oraz byłym przysposobionym i przysposabiającym 3. świadkowi, który w innej toczącej się sprawie jest oskarżonym (podejrzanym) o współudział w przestępstwie objętym postępowaniem, w którym zeznaje
Prawo do odmowy składania zeznań jest ustanowione w interesie świadka, nie w interesie oskarżonego. Chroni świadka przed możliwością dostarczenia dowodów niekorzystnych dla siebie (§ 3) lub dla osób najbliższych (§ 1).
Z uprawnienia z art. 182 k.p.k. można skorzystać przed rozpoczęciem pierwszego zeznania w postępowaniu sądowym.
Poprzednio złożone zeznanie nie może stanowić dowodu ani zostać odtworzone. protokoły oględzin ciała podlegają ujawnieniu niezależnie od odmowy składania zeznań.
PRAWO ODMOWY SKŁADANIA
ZEZNAŃ
Świadek może uchylić się od odpowiedzi na pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.
Przepis ustanowiony w interesie świadka – oskarżony nie może powoływać się na jego naruszenie.
Świadek nie ma obowiązku wyjaśniania, dlaczego odmawia odpowiedzi, myślą przewodnią normy jest bowiem to, że nie należy nikogo stawiać w sytuacji przymusowej, w której musi albo kłamać, albo obciążać siebie lub osobę najbliższą (zob. wyrok SN z 28.01.1974 r., IV KR 313/74)
PRAWO DO ODMOWY ODPOWIEDZI
NA PYTANIA – ART. 183 § 1 K.P.K.
Przysługuje osobie, którą z oskarżonym łączy szczególnie bliski stosunek osobisty: chodzi o silną więź emocjonalną lub uczuciową np. narzeczeństwo czy posiadanie wspólnego dziecka
Osoba występująca z wnioskiem z art. 185 k.p.k. musi co najmniej uprawdopodobnić istnienie przesłanek pozwalających na zwolnienie ją z obowiązku składania zeznań (odpowiedzi na pytanie).
Organ ocenia złożony wniosek biorąc pod uwagę okoliczności sprawy. Ocena ta nie może być dowolna.
Odmowa zwolnienia jest niezaskarżalna.
ALE por. art. 302 w odniesieniu do postępowania przygotowawczego
WNIOSEK Z 185 KPK
Ochrona przed wtórną wiktymizacją szczególny tryb przesłuchania świadka małoletniego (art. 185a i 185b k.p.k.); szczególna ochrona ofiar przestępstw z art. 197 – 199 k.k.
(art. 185c k.p.k.)
Ochrona osobista
instytucja świadka anonimowego (art. 184 k.p.k.)
art. 191 § 1b k.p.k. – pytania zadawane świadkowi nie mogą zmierzać do ujawnienia jego miejsca zamieszkania ani miejsca pracy, chyba że ma to znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy
OCHRONA ŚWIADKA W
PROCESIE KARNYM
Świadek małoletni – art. 171 § 3
Świadek małoletni pokrzywdzony – art. 185a poniżej 15 roku życia powyżej 15 roku życia – art. 185a § 4
Małoletni świadek z art. 185b
Pokrzywdzony-świadek w sprawach o przestępstwa z art. 197-199 – art. 185c
RÓŻNE SPOSOBY
PRZESŁUCHANIA ŚWIADKA
Ogólna zasada - art. 170 § 3 k.p.k. jeżeli osoba przesłuchiwana nie ukończyła 15 lat, czynności z jej udziałem powinny być dokonywane w miarę możliwości w obecności przedstawiciela ustawowego lub faktycznego opiekuna, chyba że dobro postępowania stoi temu na przeszkodzie.
Szczególne warunki przesłuchania małoletnich poniżej 15 lat w procesie karnym z uwagi na rodzaj przestępstwa będącego przedmiotem postępowania
ŚWIADEK MAŁOLETNI
§ 1. W sprawach o przestępstwa popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej lub określone w rozdziałach XXIII, XXV i XXVI Kodeksu karnego pokrzywdzonego, który w chwili przesłuchania nie ukończył 15 lat, przesłuchuje się w charakterze świadka tylko wówczas, gdy jego zeznania mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, i tylko raz, chyba że wyjdą na jaw istotne okoliczności, których wyjaśnienie wymaga ponownego przesłuchania, lub żąda tego oskarżony, który nie miał obrońcy w czasie pierwszego przesłuchania pokrzywdzonego.
§ 2. Przesłuchanie przeprowadza sąd na posiedzeniu z udziałem biegłego psychologa.
Prokurator, obrońca oraz pełnomocnik pokrzywdzonego mają prawo wziąć udział w przesłuchaniu. Osoba wymieniona w art. 51 § 2 lub osoba pełnoletnia wskazana przez pokrzywdzonego, o którym mowa w § 1, ma prawo również być obecna przy przesłuchaniu, jeżeli nie ogranicza to swobody wypowiedzi przesłuchiwanego. Jeżeli oskarżony zawiadomiony o tej czynności nie posiada obrońcy z wyboru, sąd wyznacza mu obrońcę z urzędu.
§ 3. Na rozprawie głównej odtwarza się sporządzony zapis obrazu i dźwięku przesłuchania oraz odczytuje się protokół przesłuchania.
§ 4. W sprawach o przestępstwa wymienione w § 1 małoletniego pokrzywdzonego, który w chwili przesłuchania ukończył 15 lat, przesłuchuje się w warunkach określonych w § 1-3, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że przesłuchanie w innych warunkach mogłoby wywrzeć negatywny wpływ na jego stan psychiczny.
185a kpk
§ 1. W sprawach o przestępstwa popełnione z użyciem przemocy lub groźby bezprawnej lub określone w rozdziałach XXV i XXVI Kodeksu karnego świadka, który w chwili przesłuchania nie ukończył 15 lat, przesłuchuje się w warunkach określonych w art. 185a § 1-3, jeżeli zeznania tego świadka mogą mieć istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.
§ 2. W sprawach o przestępstwa wymienione w § 1 małoletniego świadka, który w chwili przesłuchania ukończył 15 lat, przesłuchuje się w trybie określonym w art. 177 § 1a, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że bezpośrednia obecność oskarżonego przy przesłuchaniu mogłaby oddziaływać krępująco na zeznania świadka lub wywierać negatywny wpływ na jego stan psychiczny.
§ 3. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się do świadka współdziałającego w popełnieniu czynu zabronionego, o który toczy się postępowanie karne, lub świadka, którego czyn pozostaje w związku z czynem, o który toczy się postępowanie karne.
185b kpk
§ 1. W sprawach o przestępstwa określone w art. 197-199 Kodeksu karnego zawiadomienie o przestępstwie, jeżeli składa je pokrzywdzony, powinno ograniczyć się do wskazania najważniejszych faktów i dowodów.
§ 2. Przesłuchanie pokrzywdzonego w charakterze świadka przeprowadza sąd na posiedzeniu, w którym mają prawo wziąć udział prokurator, obrońca oraz pełnomocnik pokrzywdzonego. Na rozprawie głównej odtwarza się
sporządzony zapis obrazu i dźwięku przesłuchania oraz odczytuje się protokół przesłuchania.
§ 3. Jeżeli zajdzie konieczność ponownego przesłuchania pokrzywdzonego w charakterze świadka, na jego wniosek przesłuchanie przeprowadza się w sposób wskazany w art. 177 § 1a, gdy zachodzi uzasadniona obawa, że bezpośrednia obecność oskarżonego przy przesłuchaniu mogłaby
oddziaływać krępująco na zeznania pokrzywdzonego lub wywierać negatywny wpływ na jego stan psychiczny.
§ 4. Jeżeli przesłuchanie odbywa się z udziałem biegłego psychologa, należy zapewnić, na wniosek pokrzywdzonego, aby był on osobą tej samej płci co pokrzywdzony, chyba że będzie to utrudniać postępowanie.
185c kpk
Biegły – osoba posiadająca specjalną wiedzę w jakiejś dziedzinie nauki (sztuki) lub szczególne umiejętności na specjalistycznym poziomie.
Wiadomości specjalne – wykraczające poza przeciętne i praktyczne.
Biegłym może być osoba, instytucja naukowa lub specjalistyczna
Rodzaje biegłych: biegli sądowi – wpisani na listę prowadzoną przez prezesa sądu okręgowego biegli ad hoc – art. 195 k.p.k.;
każda osoba, o której wiadomo, że ma odpowiednią wiedzę w danej dziedzinie
Organ prowadzący postępowanie ma obowiązek zasięgnąć opinii biegłego albo biegłych, jeżeli stwierdzenie okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy wymaga wiadomości specjalnych.
BIEGLI
Biegłego powołuje organ prowadzący postępowanie wyjątek! w przypadku konieczności wydania opinii o stanie zdrowia
psychicznego oskarżonego biegłych powołuje sąd lub prokurator (w postępowaniu przygotowawczym)
Właściwy organ wydaje postanowienie, w którym należy wskazać:
1. imię, nazwisko i specjalność biegłego lub biegłych, a w wypadku opinii instytucji, w razie potrzeby, specjalność i
kwalifikacje osób, które powinny wziąć udział w przeprowadzeniu ekspertyzy ( kogo powołujemy) 2. przedmiot i zakres ekspertyzy, ze sformułowaniem w miarę potrzeby pytań szczegółowych ( co biegły ma badać) 3. termin dostarczenia opinii
Art. 198 § 1 k.p.k. – w zakresie niezbędnym do wydania opinii biegłemu udostępnia się akta sprawy.
Opinia biegłego może być ustna lub pisemna. Biegłych można przesłuchać lub konfrontować
BIEGLI
Biegłym nie może być:
1.obrońca albo adwokat lub radca prawny działający na podstawie ar. 245
§ 1 k.p.k. (udzielający porady prawnej zatrzymanemu) oraz duchowny (art.
178 k.p.k.)
2.osoba, której przysługuje prawo do domowy składania zeznań (art. 182 k.p.k.)
3.osoba, którą można zwolnić z obowiązku składania zeznań z uwagi na szczególnie bliski stosunek osobisty łączący ją z oskarżonym (art. 185 k.p.k.)
4.osoba, do której odnoszą się przyczyny wyłączenia wskazane w art. 40 § 1 pkt. 1 – 3 i 5 bezpośrednio zainteresowana sprawą a) małżonek strony, obrońcy, pełnomocnika, przedstawiciela ustawowego, osoba pozostająca we wspólnym pożyciu z jedną z tych osób b) jest krewnym lub powinowatym w linii prostej lub w linii bocznej albo jest związana z jedną z tych osób węzłem przysposobienia, opieki lub kurateli c) brała udział w postępowaniu przygotowawczym jako prokurator, obrońca pełnomocnik, przedstawiciel ustawowy strony albo prowadziła postępowanie przygotowawcze
5. osoba powołana w charakterze świadka lub świadek czynu Jeżeli powyższe okoliczności ujawniły się po wydaniu opinii, to opinia ta nie stanowi dowodu, a organ powołuje nowych biegłych
BIEGLI
§ 1. W celu wydania opinii o stanie zdrowia psychicznego oskarżonego sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, powołuje co najmniej dwóch biegłych lekarzy psychiatrów.
§ 2. Na wniosek psychiatrów do udziału w wydaniu opinii powołuje się ponadto biegłego lub biegłych innych specjalności.
§ 3. Do udziału w wydaniu opinii o stanie zdrowia psychicznego oskarżonego, w zakresie zaburzeń preferencji seksualnych, sąd, a w postępowaniu przygotowawczym prokurator, powołuje biegłego lekarza seksuologa.
§ 4. Biegli nie mogą pozostawać ze sobą w związku małżeńskim ani w innym stosunku, który mógłby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do ich samodzielności.
§ 5. Opinia biegłych powinna zawierać stwierdzenia dotyczące zarówno poczytalności oskarżonego w chwili popełnienia zarzucanego mu czynu, jak i jego aktualnego stanu zdrowia psychicznego, a zwłaszcza wskazanie, czy stan ten pozwala oskarżonemu na udział w postępowaniu i na prowadzenie obrony w sposób samodzielny i rozsądny, a w razie potrzeby także stwierdzenia co do okoliczności wymienionych w art. 93bKodeksu karnego.
OPINIA SĄDOWO-
PSYCHIATRYCZNA – 202 KPK
§ 1. W razie zgłoszenia przez biegłych takiej konieczności, badanie stanu zdrowia psychicznego oskarżonego może być połączone z obserwacją w zakładzie leczniczym tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo, że oskarżony popełnił przestępstwo. Przepis art. 259 § 2 stosuje się odpowiednio, chyba że oskarżony wnosi o poddanie go obserwacji.
§ 2. O potrzebie obserwacji w zakładzie leczniczym orzeka sąd, określając miejsce i czas trwania obserwacji. W postępowaniu przygotowawczym sąd orzeka na wniosek prokuratora. Przepisy art. 156 § 5a oraz art. 249 § 3 i 5 stosuje się odpowiednio.
§ 3. Obserwacja w zakładzie leczniczym nie powinna trwać dłużej niż 4 tygodnie; na wniosek zakładu sąd może przedłużyć ten termin na czas określony, niezbędny do zakończenia obserwacji; łączny czas trwania obserwacji w danej sprawie nie może przekroczyć 8 tygodni. O zakończeniu obserwacji biegli niezwłocznie zawiadamiają sąd.
§ 4. Na postanowienia, o których mowa w § 2 i 3, przysługuje zażalenie. Sąd rozpoznaje zażalenie niezwłocznie.
§ 5. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, określi, w drodze rozporządzenia, wykaz zakładów psychiatrycznych i zakładów leczenia odwykowego przeznaczonych do wykonywania obserwacji, w tym do wykonywania obserwacji osób pozbawionych wolności, oraz sposób finansowania obserwacji, a także warunki zabezpieczenia zakładów dla osób pozbawionych wolności, mając na uwadze potrzebę zapewnienia sprawnego toku postępowania.
OBSERWACJA PSYCHIATRYCZNA
– 203 KPK
Strona z własnej inicjatywy zleca określonej osobie sporządzenie opinii.
Dopuszczalność opinii prywatnych w procesie karnym to nowość, będąca konsekwencją zwiększenia kontradyktoryjności postępowania.
Opinia „biegłego” sporządzona na zlecenie strony postępowania np. oskarżonego nie ma takiego samego statusu jak opinia biegłego powołanego przez organ procesowy.
Strona ma możliwość przedłożenia sądowi opinii prywatnej. Może złożyć wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego i przesłuchania go przed sądem warunkiem jest dopuszczenie przez sąd tak zgłoszonego dowodu
OPINIA PRYWATNA
Ocena opinii biegłego należy do organu prowadzącego postępowanie, ale strony mogą zwracać uwagę na dostrzeżone uchybienia.
Ocenie podlega logiczność i poprawność rozumowania oraz merytoryczna treść opinii.
Powinna być oceniana pod kątem tego czy: 1. biegły dysponuje wiadomościami specjalnymi niezbędnymi do stwierdzenia danej okoliczności; ‚ 2. opinia jest logiczna (nie zawiera sama w sobie sprzeczności) i zgodna z doświadczeniem życiowym oraz wskazaniami wiedzy, 3.
jest pełna i jasna 4. nie zachodzi sprzeczność między nią a inną ujawnioną w postępowaniu opinią T. Grzegorczyk, J.
Tylman, Polskie postępowanie karne, Warszawa 2011, s.
538
OCENA OPINII BIEGŁEGO
Wady opinii:
niejasna – nie jest zrozumiała dla organu procesowego; jej sformułowanie nie pozwala na zrozumienie ocen i poglądów w niej prezentowanych; biegły posługuje się nielogicznymi argumentami; wnioski końcowe są nieścisłe i nie pozwalają jednoznacznie ustalić stanowiska biegłego;
niepełna – nie udziela odpowiedzi na wszystkie postanowione biegłemu pytania, na które – zgodnie z posiadaną wiedzą i danymi – powinien udzielić odpowiedzi; pomija istotne okoliczności; nie jest należycie uzasadniona
sprzeczna: wewnętrznie – zawarte w niej wnioski są nielogiczne albo nie opierają się na przeprowadzonych badaniach; w opinii zawarto kilka różnych, wykluczających się wzajemnie ocen i wniosków zewnętrznie – zachodzi sprzeczność między różnymi opiniami wydanymi w tej samej sprawie
Niedopuszczalne jest zlecenie tzw. superekspertyzy, czyli zlecenie biegłemu oceny opinii wykonanej przez innego biegłego (jej prawidłowości czy wiarygodności). Nie wyklucza to możliwości zadawania pytań o przyczyny rozbieżności między różnymi opiniami albo żądania opisu i oceny badań zastosowanych w ramach ekspertyzy przez innego biegłego
OCENA OPINII BIEGŁEGO
MIEJSCA
RZECZY
OSOBY
Oględziny osób lub badania ciała, które mogą wywołać uczucie wstydu powinna dokonać osoba tej samej płci.
Poddanie się oględzinom to jeden z obowiązków dowodowych oskarżonego – art. 74 § 2 pkt 1 Oględziny świadka – art. 192 § 1
W toku oględzin można dokonywać innych czynności dowodowych np. przesłuchań.
OGLĘDZINY
Zakazy dowodowe- normy zabraniające przeprowadzania dowodu w określonych warunkach lub stwarzające ograniczenia w pozyskiwaniu dowodów.
Każdy zakaz dowodowy powoduje zmniejszenie szans wykrycia dowodu, a więc jest odstępstwem od zasady prawdy materialnej, trzeba uznać za regułę wiążącą, że zakazy takie obowiązują tylko w zakresie określonym przez prawo i w jego mocy.
ZAKAZY DOWODOWE
Informacje i ślady uzyskane wbrew zakazom dowodowym nie mogą stanowić dowodu, a zatem nie mogą stanowić dowodu i na którym oparte zostanie rozstrzygnięcie organu.
ZAKAZY DOWODOWE
ZAKAZY DOWODOWE
ZAKAZY
DOWODZENIA OKREŚLONYC
H FAKTÓW
ZAKAZY
DOWODZENIA ZA POMOCĄ
PEWNYCH DOWODÓW
ZAKAZY
STOSOWANIA OKREŚLONYC
H METOD
DOWODZENIA
Zakaz ponownego dowodzenia
przestępstwa, kiedyś już osądzonego prawomocnie, popełnionego przez
oskarżonego, który teraz jest sądzony i którego podejrzewa się o to, że jest
recydywistą.
Recydywę ustala się na podstawie akt poprzedniej sprawy, nie rozstrzygając kwestii będących już przedmiotem
wyrokowania z uwagi na zasadę ne bis in idem.
ZAKAZY DOWODZENIA
OKREŚLONYCH FAKTÓW
Zakaz dowodzenia prawa albo stosunku prawnego wbrew konstytutywnemu orzeczeniu innego sądu, wynikający z ograniczeń zasady samodzielności jurysdykcyjnej sądu karnego (art. 8 § 2 k.p.k.)
Zakaz dowodzenia przebiegu narady sędziowskiej i sposobu głosowania sędziów (art. 108 § 1 k.p.k.)
ZAKAZY DOWODZENIA
OKREŚLONYCH FAKTÓW
Zakaz dowodzenia treści zeznań złożonych przez świadka, który skorzystał z prawa do odmowy zeznań (art. 182 k.p.k.) albo został zwolniony z obowiązku złożenia ich na jego wniosek (art. 185 k.p.k.).
Zakaz dowodzenia okoliczności objętych ochrona świadka koronnego.
ZAKAZY DOWODZENIA
OKREŚLONYCH FAKTÓW
Zakaz przesłuchania duchownego co do faktów, o których dowiedział się podczas
spowiedzi (art. 178 ust. 1 k.p.k.).
Zakaz przesłuchiwania jako świadka obrońcy lub adwokata udzielającego pomocy zatrzymanemu co do faktów, o których dowiedział się, udzielając porady
prawnej lub prowadząc sprawę (art. 178 ust.
2 k.p.k.).
ZAKAZY DOWODZENIA ZA
POMOCĄ PEWNYCH DOWODÓW
Zakaz przesłuchania mediatora co do faktów, o których dowiedział się od oskarżonego lub pokrzywdzonego, prowadząc postępowanie mediacyjne, z wyjątkiem informacji o przestępstwach, w przypadku których niezawiadomienie o nich stanowi przestępstwo zgodnie z art. 240 § 1 k.k. (art. 178a k.p.k.).
Zakaz powoływania jako biegłych osób wyłączonych od dopuszczalności pełnienia funkcji biegłego w procesie na podstawie art.
196 § 1 k.p.k.
ZAKAZY DOWODZENIA ZA
POMOCĄ PEWNYCH DOWODÓW
Zakaz wykorzystania w procesie złożonego wobec biegłego albo wobec lekarza udzielającego pomocy medycznej oświadczenia oskarżonego dotyczącego zarzucanego mu czynu (art. 199 k.p.k.).
ZAKAZ DOWODZENIA ZA
POMOCĄ PEWNYCH DOWODÓW
Zakaz przesłuchania świadka, który skorzystał z prawa do odmowy zeznań (art. 182 k.p.k.).
Zakaz przesłuchania świadka, którego organ zwolnił od obowiązku zeznawania, uwzględniając wniosek świadka motywowany łączącym go z oskarżonym szczególnie bliskim stosunkiem osobistym (art. 185 k.p.k.).
ZAKAZ DOWODZENIA ZA
POMOCĄ PEWNYCH DOWODÓW
Niedozwolone metody przesłuchania (art. 171 § 5 i § 7 k.p.k.).
Zakaz zastępowania dowodu z
wyjaśnień oskarżonego treścią pism, zapisków lub notatek urzędowych (art.
174 k.p.k.).
ZAKAZY STOSOWANIA
OKREŚLONYCH METOD
§ 1. Rzeczy mogące stanowić dowód w sprawie lub podlegające zajęciu w celu zabezpieczenia kar majątkowych, środków karnych o charakterze
majątkowym, przepadku, środków kompensacyjnych albo roszczeń o naprawienie szkody należy wydać na żądanie sądu lub prokuratora, a w wypadkach niecierpiących zwłoki - także na żądanie Policji lub innego uprawnionego organu.
§ 2. Osobę mającą rzecz podlegającą wydaniu wzywa się do wydania jej dobrowolnie.
§ 3. W razie zatrzymania rzeczy stosuje się odpowiednio przepis art. 228.
Protokołu można nie sporządzać, jeżeli rzecz załącza się do akt sprawy.
§ 4. Jeżeli wydania żąda Policja albo inny uprawniony organ działający we własnym zakresie, osoba, która rzecz wyda, ma prawo niezwłocznie złożyć wniosek o sporządzenie i doręczenie jej postanowienia sądu lub prokuratora o zatwierdzeniu zatrzymania, o czym należy ją pouczyć. Doręczenie powinno nastąpić w terminie 14 dni od zatrzymania rzeczy.
§ 5. W razie odmowy dobrowolnego wydania rzeczy można przeprowadzić jej odebranie. Przepisy art. 220 § 3 i art. 229 stosuje się odpowiednio.
ZATRZYMANIE ART. 217
KPK
§ 1. W celu wykrycia lub zatrzymania albo
przymusowego doprowadzenia osoby podejrzanej, a także w celu znalezienia rzeczy mogących stanowić dowód w sprawie lub podlegających zajęciu w
postępowaniu karnym, można dokonać
przeszukania pomieszczeń i innych miejsc, jeżeli istnieją uzasadnione podstawy do przypuszczenia, że osoba
podejrzana lub wymienione rzeczy tam się znajdują.
§ 2. W celu znalezienia rzeczy wymienionych w § 1 i pod warunkiem określonym w tym przepisie można też
dokonać przeszukania osoby, jej odzieży i podręcznych przedmiotów.
PRZESZUKANIE ART. 219
KPK
§ 1. Przeszukania może dokonać prokurator albo na polecenie sądu lub prokuratora Policja, a w wypadkach wskazanych w
ustawie - także inny organ.
§ 2. Postanowienie sądu lub prokuratora należy okazać osobie, u której przeszukanie ma być przeprowadzone.
