1.
a. Dokąd wracamy?
b. 1. Cele lekcji
i. a) Wiadomości
1. Przypomnienie poznanych utworów, zbliżonych do siebie tematycznie.
2. Przypomnienie treści Przygód Odyseusza J. Parandowskiego.
ii. b) Umiejętności
1. Analiza wiersza, stawianie pytań do treści kolejnych strof.
2. Formułowanie wniosków i przesłań.
3. Transformacja treści wiersza na list.
iii. c) Postawy
1. Współczucie ludziom, którzy przeżywają zmartwienia.
2. Umiejętność pocieszenia, okazania zrozumienia, empatii.
3. Metoda i forma pracy
Praca w grupach, drama, transformacja tekstu poetyckiego na list.
c. 3. Środki dydaktyczne
1. Tekst wiersza Leopolda Staffa pt. Odys.
2. Kserokopie listu „młodszego kolegi” (najlepiej ręcznym, czytelnym pismem).
d. 4. Przebieg lekcji
i. a) Faza przygotowawcza
Nauczyciel wita uczniów i prosi o przypomnienie wszystkich utworów, poznanych w 6 klasie, mówiących o przemijaniu, czasie, drodze życiowej człowieka, jego powrotach do świata metafizycz- nego. Kilkoro uczniów krótko przypomina utwory wraz z ich przesłaniami. 5 min.
ii. b) Faza realizacyjna
1. Wybrany uczeń jest poproszony o jak najkrótsze streszczenie poznanej w tym roku lektury pt.
Przygody Odyseusza Jana Parandowskiego (chodzi tylko o przypomnienie, że Odyseusz wyru- szył z domu na krótką wojnę, a potem niemal przez całe życie wracał do rodzinnej Itaki,
przeżywając wciąż nowe przygody, walki i perypetie). 5 min.
2. Zapisanie tematu lekcji na tablicy i w zeszytach. 3 min.
3. Nauczyciel czyta głośno wiersz Leopolda Staffa pt. Odys. Uczniowie mają utwór przed oczami.
2 min.
4. Nauczyciel pyta, czy wiersz wprowadza raczej pogodny nastrój, czy raczej smutny. (Większość
dzieci zapewne odpowie, że smutny; należ pozostawić wypowiedzi bez komentarza). 1 min.
5. Klasa zostaje podzielona na 3 grupy. Każdej grupie zostaje przyporządkowana jedna strofa wiersza. Każda grupa układa pytanie lub zwierzenie młodszego kolegi (brata, siostry), na które można by odpowiedzieć słowami danej strofy wiersza. Po zakończeniu zadania każda grupa wybiera dwie osoby, które odgrywają przed klasą scenkę z wykorzystaniem obu tekstów. Klasa z nauczycielem oceniają, czy obie wypowiedzi pasują do siebie logicznie; jeśli nie – następuje wspólna weryfikacja tekstu ułożonego przez grupę.
13 min.
6. Teraz nauczyciel pyta, czy wiersz jest raczej optymistyczny, czy pesymistyczny – czy jego strofy w poprzedniej zabawie zostały użyte na pocieszenie kogoś, czy raczej na pognębienie go.
1 min.
7. Każdy uczeń otrzymuje kserokopię listu od młodszego kolegi (teść listu dodana jako załącznik).
Uczniowie mają za zadanie odpisać na list tak, żeby pocieszyć kolegę, odpowiadając mu zgodnie z treścią wiersza, ale własnymi słowami. Napisane przez siebie listy oddają nauczycielowi do sprawdzenia na ocenę. (Należy przypomnieć uczniom, aby stosowali się do znanych im zasad listu prywatnego).
10 min.
iii. c) Faza podsumowująca
Po zebraniu listów nauczyciel pyta, co według wiersza jest najważniejsze w życiu człowieka, o co jedynie chodzi w jego drodze przez życie; prosi o zacytowanie fragmentu, który to wyraża. Kilkoro uczniów krótko przedstawia własną interpretację odpowiedniego fragmentu. Klasa formułuje z pomocą nauczyciela wniosek i zapisuje go na tablicy i w zeszytach (np.: chodzi tylko o to, żeby wciąż do czegoś dążyć i niczym się nie załamywać, bo życie jest tylko drogą powrotną do naszej niematerialnej
ojczyzny). 5 min.
e. 5. Bibliografia
1. Heidegger Martin, tł. Blandzi Seweryn, Znaki drogi, Fundacja Aletheia: Spacja, Warszawa 1995.
2. Marcel Gabriel, tł. Frankiewicz Małgorzata, Tajemnica bytu, Znak, Kraków 1995.
3. Parandowski Jan, Powrót Odyseusza. Wojna trojańska, Nasza Księgarnia, Warszawa 2005.
4. Rutowski Tadeusz, Tajemnice istnienia: filozoficzne odpowiedzi na najważniejsze pytania, Abigail, Toruń 2001.
5. Schopenhauer Artur, tł. Marzęcki Józef, Metafizyka życia i śmierci, Ethos, Warszawa 1995.
6. Stróżewski Władysław, Istnienie i sens, Znak, Kraków 2005.
f. 6. Załączniki
i. a) Karta pracy ucznia
List młodszego kolegi, któremu uczniowie odpisują zgodnie z treścią wiersza.
ii. b) Zadanie domowe brak
g. 7. Czas trwania lekcji
45 minut
h. 8. Uwagi do scenariusza
brak
i. Załącznik:
Cześć! Jestem od tygodnia na obozie sportowym. Tak się cieszyłem, że będę miał ulubione treningi przez miesiąc! A teraz siedzę w kącie i mało nie beczę. Nic mi się nie udaje. Każde ćwiczenie to porażka. Wszyscy są lepsi ode mnie. Straciłem wiarę w swoje zdolności. A tylko w tym byłem dobry.
Chyba nie jestem nic wart. Po co ja w ogóle żyję? Chciałbym stąd wyjechać, ale dokąd? Do domu?
Mama by się zmartwiła, tata by krzyczał, że niepotrzebnie wydał pieniądze na ten obóz… Co ja mam zrobić? Chyba nic już nie ma sensu…
