Themasessie 3
Binnenmilieu, vocht- en ventilatieproblemen uitbannen
Arjen Meijer
Techniek, gedrag en zelf opgelegde eisen aan ventilatievoorzieningen Nieuwe product- en
systeemconcepten voor ventilatie Inschakelen van de bewoners om vocht- en ventilatieproblemen de wereld uit te helpen
Risico’s bij energiebesparing zijn: te laag
ventilatiedebiet, vervuilingsbronnen worden belangrijker (afvoerloze geisers, emissies uit kruipruimte), vocht en schimmel (koudebruggen), geluid van ventilatievoorzieningen, tocht en koudeval
Vocht- en ventilatieproblemen worden veroorzaakt door: Acute technische oorzaken
Bouwfysische oorzaken Bewonersgedrag Overbewoning
Grondwaterproblemen
Bouwfysische oorzaken en bewonersgedrag zijn het meest lastig te sturen en te verhelpen. De andere oorzaken zijn direct op te lossen of liggen buiten de beïnvloedingssfeer van de woningcorporaties.
Figuur. Circle of blame? Ieder van de betrokken partijen blijkt in de praktijk steken te laten vallen. (Arjen Meijer)
Bouwtechnische oorzaken kunnen zijn: Krappe ventilatievoorzieningen Te hoog geluidsniveau
Koudebruggen
Bedienbaarheid van voorzieningen Bouwfouten
Gebrekkig onderhoud
Regelgeving blijkt geen garantie te zijn voor een goed binnenmilieu. Daarom wordt geadviseerd: Hoger ventilatiedebiet dan in het Bouwbesluit
Lager geluidsniveau dan in het Bouwbesluit
Zorgvuldig ontwerp en aanleg van het ventilatiesysteem
Problemen worden ook veroorzaakt door bewonersgedrag Verkeerd ventileren (onbegrip, ongemak)
o Bewoner snapt ventilatiesysteem niet o Geluidsniveau
o Tocht, koudeval
o Bediening, bereikbaarheid o Inbraakgevoeligheid Hoge vochtproductie
Bewoner neemt laat actie bij problemen Aanbevelingen voor communicatie met bewoners
Folder met tips
o Hoe moet je ventileren?
o Hoe voorkom je vochtproblemen? o Wat te doen bij vochtproblemen? Neem klachten serieus
Geef feedback op klachten
o Wat is er met de klacht gedaan?
o Waarom kan een klacht niet verholpen worden?
o Hoe kan een bewoner meehelpen om de klachten te verminderen? Wat kan en mag de bewoner verwachten?
Een goede communicatie met bewoners is essentieel om ventilatieproblemen en klachten over ventilatie te voorkomen en te verhelpen.
Ongeveer de helft van de deelnemers aan deze sessie is werkzaam bij de woningcorporaties. De andere helft bestond uit mensen uit de industrie, onderhoudsbedrijven, adviesbureaus, gemeenten en
GGD. De respons op de oproep om onderwerpen, opmerkingen en vragen op stickervellen te zetten was groot. Deze konden ruwweg worden ingedeeld in de volgende onderwerpen: Techniek,
Communicatie/bewoners, Beleid en de rol van de GGD. Bij de stemming werden twee onderwerpen gekozen: Communicatie/bewoners (“Welke aanpak/ingreep sluit het beste aan bij de wensen van de bewoners” en “Hoe gewenst ventilatiegedrag uitlokken met prettige ventilatievoorzieningen”) en de rol van de GGD (“Is de GGD partner of hinderpaal bij bewonersinfo over ventilatie”). Techniek werd ook als belangrijk gespreksonderwerp gekozen.
De rol van de GGD zou kunnen zijn: Informatieverstrekking en ondersteuning van de
woningcorporaties en communicatie tussen GGD en woningcorporaties uitdragen naar bewoners. De discussie ging naadloos over naar het onderwerp Communicatie/bewoners:
• GGD kan bewoners ondersteunen om uitleg te geven aan andere bewoners over hoe te ventileren.
• Moeten de gebruikers van ventilatiesystemen een training krijgen? • Moeten de instructies samen met de gebruikers worden ontworpen? • Goede kwaliteit van informatie resulteert niet altijd in goed, gezond gedrag.
• Kan er geen voorlichting worden gegeven door de installatiebranche, in Jip-en-Janneketaal? Ook de technische kant van het binnenmilieu kwam aan bod:
• Stelling: mechanische ventilatie is noodzakelijk voor energiebesparing, omdat je zo garantie kan geven voor het ventilatiedebiet.
• Moeten we niet gaan naar vocht-gestuurde ventilatie?
• Moet je bij grondwaterproblemen niet juist streven naar een damp-open vloer?
• Moet je in vervuild gebied niet juist balansventilatie toepassen (vanwege de mogelijkheid tot filteren)?
• Luchttoevoer is minstens zo belangrijk als luchtafvoer. Dit moet ook gecommuniceerd worden naar de bewoners.
Tenslotte nog enkele opmerkingen over het algemene beleid m.b.t. ventilatie en binnenmilieu: • Bij ‘brede’ problemen is het vaak moeilijk om de verantwoordelijkheid ervoor vast te stellen. • Ontkoppeling van gezondheid en ventilatie veroorzaakt veel problemen.
