Stefan Biskupski
Kodeks Prawa Kanonicznego
Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny 1/1-2, 5-28
D
O
K
U
M
E
N
T
Y
KODEKS PEA WA KANONICZNEGO
R e d a k c ja k w a rta ln ik a „ P raw o K a n o n ic z n e ”, pragnąc p rzy czy n ić się do sze rsze g o i d o k ła d n ie j
s ze g o po zn a n ia źró d eł praw a k o śc ie ln e g o , w ni- n ie j s .y m d J a le d ru ko w a ć b ę d zie p e łn y t e k 't K o d e k s u Praw a К n o n ic zn e g o w ję z y k u ła c iń sk im i r ó w r o l e jl e w p o ls k im tłu m a c z e n iu d o k o n a n y m p rz e z ks. prol. dra Stel::n i B isku sk ie g o , d z ie k a na W y d z ia łu
LIBER PRIM US Normae generales
C an. 1. — L icet in C o d ice iu ris
ca n o n ic i E cclesiae q u o q u e O rie n ta lis d isc ip lin a saep e re le ra tu r, ipse ta m e n u n a m re s p ic it L atinam E cclesiam , n e q u e O rie n ta le m o b lig at, n isi de iis a g a tu r, q u a e ex ipsa rei n a tu ra e tiam O rie n ta le m afficiu n t.
C an. 2. — C o d ex , p le ru m q u e , n i
h il d e c e rn it d e ritib u s e t c a e re m oniis q u as litu rg ic i libri, ab Ec c le sia L atina p ro b a ti, se rv a n d a s p ra e c ip iu n t in c e le b ra tio n e sa c ro sa n c ti M issae sacrificii, in adm i- n ’s tra tio n e S ac ra m e n to ru m e t Sa- c ra m e n ta liu m a liis q u e sacris p e r a gen d is Q u a re om m nes litu rg ic a e le g e s vim su am re tin e n t, n isi e a ru m a liq u a in C odice e x p re sse c o rrig a tu r.
Praw a K a n o n iczn eg o .
KSIĘGA PIERW SZA Normy ogólne
K an. i. — C h o ciaż K odeks P r a w a K an. o m aw ia często ta k ż e i k a rn o ś ć K ościoła W sc h c d n ego, d o ty c z y w szakże je d y n ie K ościoła Łac ń sk ie g o i n ie , o b o w ią z u je W sc h o d n 'e g o , c h y b a że w s p r a w ach , k tó re z n a tu r y rzeczy o d n o szą się ta k ż e i do W sc h o d n ie go.
Kan. 2. — K odeks nie p o s ta n a
w ia p rzew ażn ie niczego o o b rz ę d ach i c e rem o n iach , k tó y ch z a c h o w an ie n a k a z u ją k się g i L tu r- g iczne z a tw ie rd z o n e przez K oś ció ł Ł aciński p rz y o d p ra w ia n ;u M szy św ., szafo w an iu s a k r a m e n tó w i sa k ra m e n ta P ó w o ra z in n y c h czy n n o ści' św ię ty c h . D la te go w sz y stk ie p ra w a L tu rg 'c z n e z a c h o w u ją s w o ją m oc, chyba że K odeks n ie k tó re z n ich zm ienił w y raźn ie.
6 C O D E X I U R IS C A N O N I C I
[2]
Can. 3. — C odicis c a n o n e s in ita s
ab A p o sto lic a Sede cum v a riis N a tio n ib u s c o n v e n tio n e s n u lla te n u s a b ro g a n t a u t iis a liq u id o b ro g a n t; e a e idcirco p e rin d e ac in p ra e s e n s v ig e re p e rg e n t, c o n tra riis h u iu s C odicis p ra e s c rip tis m in i m e o b sta n tib u s.
Can. 4. — lu r a aliis q u a e sita ,
item q u e p riv ile g ia a tq u e in d u lta qu ae, ab A p o sto lica Sede ad h aec u sq u e te m p o ra p e rso n is siv e p h y sicis siv e m o ra lib u s' co n cessa, in u su ad h u c su n t nec re v o c a ta , in te g ra m an en t, nisi h u iu s C odicis c a n o n b u s e x p re s se re v o c e n tu r. Can. 5. — V ig e n te s in p ra e s e n s c o n tra ho ru m s ta tu ta can o n u m con u e tu d in e s siv e u n :v e rs a le s siv e p a rtic u la re s , si quidem ipsis can o n ib u s e x p re s s e re p ro b e n tu r, ta n q u a m iu ris c o rru p te la e c o rri g a n tu r, lic e t sin t im m em o rab iles, n e v e s : n a n tu r in p o ste ru m r e v i v is c e re ; a lia e , q u a e q u id em c e n te n a r ia e sin t e t im m em orabiles, to le ra ri p o te ru n t, si O rd in a rii p ro locorum ac p e rs o n a ru m a d 'u n c tis e x is k m e n t eas p ru d e n te r su b m o v eri no n p o sse ; c e te ra e su p p re ssa e h a b e a n tu r, n i s i . e x p re s se C o d ex a liu n d c a v e a t. Сап. 6. — C o d ex v ig e n te m h u c u sq u e d iscip lin am p le ru m q u e r e tin e t, l :c e t o p p o rtu n a s im m u ta tio n es afferat.
Ita q u e :
l-o , Leges q u a e lib e t, siv e uni- w ersailes s iv e p a rtic u la re s , p ra e s
-K an. 3. — -K a n o n y k o d e k so w e w
niczym n ie u s u w a ją an i n ie zm ie n ia ją u m ó w S to lic y Αρ.,-n ie p rz e s ta j ą one p rzeto o b o w iązy w ać n a d al, bez w zg ląd u na sp rzeczn e z nim i p rz e p isy n in ie js z e g o K o d e k su .
K an. 4. — P ra w a p rzez innych
n a b y te , p rz y w ile je a ta k ż e indul- ty, u d z ielo n e przez S to licą A p. aż do teg o czasu osobom fizycz nym lub m o raln y m , je ż e li są w u ży c iu i nie z o sta ły odw o łan e, p o z o s ta ją n ie n a ru sz o n e , ch y b a że p rz e z k a n o n y n in ie js z e g o K o d e k su są w y raźn ie., odw o łan e.
Kan. 5. — O b o w ią z u ją c e d o tą d
z w y czaje, p o w szech n e czy p a rty - k u ra ln e , p rz e c iw n e p o sta n o w ie niom m n ie js z y c h k an o n ó w , j e ż e lib y p rz e z k a n o n y b y ły w y ra ź n ie p o tę p io n e , to, ch o cia żb y p o c h o d z iły od n ie p a n r ę tn y c h c z a sów , n a le ż y je o d rzu cić ja k o n a d u ży cie p ra w a i n:'e m ogą na p rz y szłość o d ży w ać; in n e, g d y b y b y ły stu le tn ie i od czasó w n ie p a m ię t nych, m o g ą b y ć to le ro w a n e , j e ż e lib y o rd y n a riu sz e , o d p o w ied n io do o k o liczn o ści m ie jsc a i osób, uw ażali ro z tro p n ie , że n ;e m ożna ich u su n ą ć ; re sz tą n a le ż y u w ażać ja k o zn iesio n e, je ż e li K odeks w y ra ź n ie n ie p o sta n a w ia in acz ej.
К ап. 6. — K odeks, ch o cia ż w p ro w ad za k o n ie c z n e zm iany, w z a sadzie o b o w ią z u ją c ą d o tą d n a u k ą zac h o w u je . T ak w ięc: l-o . W sz y s tk ie p ra w a , p o w szech n e czy p a rty k u la rn e ,
sprzecz-[3] K O D E K S P R A W A K A N O N I C Z N E G O 7 crip tis h u iu s C odicis o p p o sitae,
a b ro g a n tu r, n isi de p a rtic u la rib u s leg ib u s a liu d e x p re s s e c a v e a tu r; 2-0. C an o n es qui ius v e tu s ex in te g ro re fe ru n t, e x v e te ris iu ris a u c to ria ta te , a tq u e ideo e x re c e p tis a p u d p ro b a to s a u c to re s in te r p re ta tio n ib u s , su n t a e s tim a n d i; 3-0. C a n c n e s qui e x p a rte ta n tu m cum v e te r i iu re c o n g ru u n t, q u a c o n g ru u n t, ex iu re an tiq u o a e stim a n d i su n t; q u a d isc re p a n t, su n t e x su a ipso ru m s e n te n tia d iu d ican d i; 4-0. In d u b io n u m a liq u o d c a n o n u m p ra e s c rip tu m cum v e te r i iu r e d isc re p e t, a v e te r i iu re n o n e s t re c e d e n d u m ; 5-0. Q uod ad p o e n a s a ttin e t, q u a ru m in C odice n u lla fit m e n tio , sp iritu a le s sin t v e l te m p o ra les, m e d ic in a le s v e l, u t v o c a n t, v in d ic a tiv a e , la ta e v e l fe re n d a e se n te n tia e , e a e ta n q u a m ab ro g a
-6-0. Si q u a e x c e te ris d iscip li- n a rb iu s le g ib u s, q u a e u sq u e a d h u c v ig u e ru n t, nec e x p lic ite n ec im p licite in C o d ice c o n tin e a tu r, ea vim om nem am isisse d ic e n d a est, n isi p ro b ttis litu rg ic is lib ris re p e r ia tu r, a u t le x sit iu ris d iv in i siv e p o s itiv i s iv e n a tu ra lis.
Can. 7. ■— N o m in e S edis A p o sto lic a e v e l S a n c ta e S edis in hoc C odice v e n iu n t n on solum R om a nu s P o n tifex , sed etiam , n isi e x re i n a tu ra v e l Serm onis c o n te x tu a liu d a p p a re a t, C o n g re g a tio n e s, ne z p rz e p isa m i n in ie jsz e g o K o d e k su , s ą z n iesio n e, c h y b a że co do p ra w p a rty k u la r n y c h w y ra ź n ie zarząd zo n o in a c z e j; 2-0. K an o n y , k tó re p o d a ją w cało ści p ra w o d a w n e , n a le ż y o c e n ia ć p o w a g ą p ra w a d a w n eg o i d la te g o w e d łu g in te rp re ta c ji u z n a n y c h a u to ró w ; 3-0. K an o n y , k tó re ty lk o c z ę ś ciow o zg o d n e są z p raw em d a w nym , n a le ż y o c e n ia ć w e d łu g p ra w a d a w n e g o o ile są z nim z g o d n e ; o ile się· ró żn ią, n a le ż y o c e n ia ć w ed łu g w ła sn e g o ic h b rz m ie n ia ; 4-0. W w ą tp liw o śc i, c z y ja k iś p rz e p is k a n o n u ró żn i się od p ra w a d a w n e g o , n ie n a le ż y o d stę p o w ać od p ra w a d a w n eg o ; 5-0. Co się ty c z y k a r, o k tó ry c h K odeks n ic n ie w sp o m in a, bez w z g lę d u n a to, czy są one d u ch o w e lu b d o c z e sn e , w y c h o w a w cze lub ja k m ó w ią o d w eto w e, la
tae lub ieren d a s se n te n tia e , n a
le ż y je u w ażać ja k o z n ie s io n e ; 6-o. J e ż e lib y k tó re z p ra w d y s c y p lin a rn y c h is tn ie ją c y c h d o tąd , n ie b y ło -zaw arte w K odeksie w p ro st a n i u b ocznie, n a le ż y u w a żać, że u tra c iło w sz e lk ą m oc sw o ją, c h y b a że z n a jd u je się w za tw ie rd z o n y c h k się g a c h litu rg ic z n y ch , alb o p o ch o d zi z p ra w a b o żego, p o z y ty w n e g o lu b n a tu r a l n e g o .
K an. 7. — P od m ian o S tolicy A p o sto lsk ie j lu b S to licy św . p o d p a d a ją w n in ie jsz y m K o d ek sie n ie ty lk o B iskup R zym ski, lecz,
je ś li z n a tu r y rz e c z y lu b k o n te k stu n ie w y n ik a in acz ej, ta k ż e
8 C O D E X I U R I S C A N O N IC I [4]
T ry b u n a lia , O fficia, p e r q u ae idem R om anus P o n tifex n eg o tia E cclesiae u n iv e rs a e e x p e d ire solet.
T I T U L U S I.
R l e g i b u s e c c l e s i a s t i c i s
Can. 8. — § 1. Leges in s titu u n
tur, cum p ro m u lg a n tu r.
§ 2. Lex n o n p ra e s u m itu r p e r sonalis, sed te rrito ria lis, n isi aliud co n ste t.
I
Can. 9. — Leges ab A postolica
Sede la ta e p ro m u lg a n tu r p er e d i tionem in A c to iu m A p o sto lic a e
S ed is com n en ta rio oiiiciali, nisi
in casib u s p a rtic u la rib u s aliu s p ro m u lg a n d i m odus fu e rit p ra e s c rip tu s j e t vim suam e x s e ru n t ta n tu m e x p le tis trib u s m en sib u s a d ie qui A cto ru m num ero a p p o si tu s est, nisi ex n a tu ra rei illico lig e n t a u t in ipsa leg e b re v io r vel lo n g io r v a c a tio sp e c ia lite r et e x p re s se fu e rit sta tu ta .
C an. 10. — L eges resp-iciunt fu tu ra , no n p ra e te rita , n isi n o m in a tim in eis de p ra e te ritis c a v e a tu r.
Can. 11. ■— Ir rita n te s a u t inha- b ilita n te s e a e ta n tu m le g e s h a b e n d a e su n t, qu ib u s a u t actu m esse n u llu m a u t in h ab ilem esse p e rso n am e x p re s s e v e l ae q u i v a le n te r sta tu itu r.
k o n g re g a c je rzym skie, u rzęd y , przez k tó re ten że B iskup R zym ski z w y k ł w y k o n y w a ć obow iązki
w K o ściele P ow szechnym .
T Y T U Ł I.
O p r a w a c h k o ś c i e l n y c h
Kan. 8. — § 1. P raw a się u stan a-
n aw ia, g d y się je o głasza.
§ 2. Je ż e li nie w iadom o in a czej, p rzy p u szcza się, że praw o je s t te ry to ria ln e , a n ie osobow e. K an. 9. — P raw a w y d a n e przez Stolicę A p. og łasza się w w yda- w n ctw ie A cia A p o sto 'ic a e S ed is
c o m m ~ n ta iiu m oU iciale, ch y b a że
w p o szczeg ó ln y ch w y p a d k a c h n a k a z a n y zo stał in n y sposób o g ło szen ia; o b o w ią z u ją one d o p iero po u p ły w ie trzech m i e s ę c y od d n ia, k tó r y je s t d a tą num eru
A c to ru m , c h y b a że n a tu ra rzeczy
w y m ag a n a ty c h m ia sto w e g o zobo w ią z a n ia albo w sam ej u staw ie s p e c ja ln ie i w y ra ź n ie w y z n a c z o no k ró tsz e lub dłuższe sp o c z y w an ie.
Kan. 10. — P ra w a o d n o szą się
do p rzy szło ści, a nie do p rz e s z ło ści, c h y b a że w nich p o sta n a w ia się im ien n ie o rz eczach p rz e sz ły ch .
Kan. 11. — Te ty lk o p ra w a n a le ży u w ażać ja k o u n :e w a ż n :a ją c e i u n ie z d a ln ia ją c e , k tó re p o s ta n a w ia ją w y ra ź n ie lu b je d n o z n a c z nie, że c zy n n o ść je s t n iew ażn a albo o so b a n ie z d a tn a .
[5] K O D E K S P R A W A K A N O N IC Z N E G O g
Cart. 12. -— L egibus m ere accle-
siasticis nom te n e n tu r qui b a p ti sm um n o n re c e p e ru n t, nec bap- tiz a ti q u i su lfic ie n ti ra tio n is usu n on g a u d e n t nec qui, lic e t r a tio nis u sum a ss e c u ti, sep tim u m a e ta tis an n u m non d u m e x p le v e ru n t, n isi aliu d iure e x p re s se c a v e a tu r. C an. 13. — § 1 . L egibus g e n e ra libus te n e n tu r u b iq u e te rra ru m om nes pro q u ib u s la ta e sunt.
§. 2. L egibus co n d itis p ro p e c u lia ri te rrito rio ii su b iic iu n tu r p r o 'q u i b u s la ta e su n t q u iq u e ib i dem dom icilium v e l quasi-dom i- cilium h a b e n t e t s:'mul actu com m o ra n tu r, firm o p ra e s c rip to can.
Can. 14. . — § 1. P e re g rin i:
1-o. N o n a d s trin g u n tu r leg ib u s p a rtic u la rib u s sui te r rito rii q u an - diu ab eo a b su n t, n isi a u t e aru m tra n s g re s s io in p rc p rio te rrito rio n o ceat, a u t le g e s sin t p e rs o n a le s;
2-0. N e q u e le g b u s te r rito rii in quo v e rs a n tu r, iis e x c e p tis q u ae o rd in i p u b lico c o n su lu n t, v e l a c tuum so llem n ia d e te rm in a n t;
3-0. A t le g ib u s g e n e ra l b u s te n e n tu r, etiam si h a e suo in te r rito rio n o n v ig e a n t, n rn im e v ero si in loco in quo v e rs a n tu r n o n o b lig en t.
§ 2. V ag i o b lig a n tu r le g 'b u s taim g e n e ra lib u s quam p a rtic u la rib u s q u a e v ig e n t in loco in quo v e rs a n tu r.
C an. 15. — Leges, etiam ir r i ta n te s e t inhabiliitantes, in dubio
K an. 12. — J e ż e li p raw o w y ra ź n ie nie p o sta n a w ia in a c z e j, nie p o d le g a ją p raw o m czysto k o ś c ie l nym ci, co nie z o sta li och rzczen i, an i o ch rzczen i n ie s p e łn a rozum u, an i ci, k tó rz y chociaż m a ją u ży w a n ie rozum u, a le nie u k o ń c z y li jeszcze la t sied m iu . K an. 13. — § 1. P ra w a o g ó ln e o b o w ią z u ją w szęd zie ty ch , d la k tó ry c h z o sta ły w y d a n e . §. 2. N ie n a ru s z a ją c k a n . 14, p ra w o m w y d an y m d la o k re ś lo n e go te ry to riu m p o d le g a ją ci, d la k tó ry c h są one w y d a n e , m a ją tam sta łe lub czasow e m ie js c e zam ieszk an ia i zarazem p r z e b y w a ją a k tu a ln ie .
K an. 14. — § 1, P o d ró żn i:
1-o. N ie są zw iązan i p raw am i p a ty k u la rn y m i sw o jeg o te r y to rium , ja k d łu g o są tam n ie o b e c ni, ch y b a że n ie z a c h o w a n ie ich p rz y n io sło b y szkodę na w łasn y m te ry to riu m albo p ra w a b y ły o so bow e; 2-0. A n; p ra w a m i te ry to riu m , n a k tó ry m p rz e b y w a ją , c h y b a że o n e słu żą p o rząd k o w i p u b lic z n e m u lub o k re ś la ją fo rm aln o ść a k tó w ; 3-0. P o d le g a ją je d n a k praw om ogólnym , c h o ćb y one na w łasn y m te ry to riu m n ie o b o w iązy w ały , c h y b a że n ie o b o w ią z u ją w m ie j scu, gdzie oni p rz e b y w a ją .
§ 2. T u łacze są o b o w iązan i do z a c h o w a n :a p ra w o g ó ln y ch , ja k i p a rty k u la r n y c h m iejsca, w k tó ry m p rz e b y w a ją . Kan. 15. — P rz y p ra w n e j w ą tp li w ości, n ie o b o w ią z u ją p ra w a n
a-10 C O D E X I U R I S C A N O N I C I
[6] iu ris n o n u rg e n t; in d u b io au tem
façti p o te s t O rd in a riu s in eis d is p e n s a re , dum m odo a g a tu r d e le g ibus in qu ib u s R om anus P o n tife x d is p e n s a re so le t.
C an. 16. — § 1. N u lla ig n o ra n
tia leg u m irrita n tiu m a u t in h ab i- lita n tiu m ab eisd em e x c u sa t, n i si a liu d e x p re s se d ic a tu r.
§. 2. Ig n o ra n tia v e l e rr o r circa le g e m a u t p o en am a u t circa fa c tu m p ro p riu m a u t circ a factum a lien u m n o to riu m g e n e ra tim n on p ra e s u m itu r; circa factum alien u m n o n n o to riu m p ra e s u m itu r, do n éc
c o n tra riu m p ro b e tu r.
Can. 17. — § 1. Leges a u th e n
tice in te rp re ta tu r le g is la to r e iu s v e su c c e s so r e t is cui p o te s ta s in te r p re ta n d i fu e rit ab eisd em com m issa.
§ 2. In te rp re ta tio a u th e n tic a , p e r m odum leg is e x h ib ita , ean d em vim h a b e t ac le x ip sa ; e t si v e rb a le g is in se c e r ta d e c la re t tan tu m , p ro m u lg a tio n e n o n e g e t e t v a le t re tro rs u m ; si le g e m c o a rc te t v e l e x te n d a t a u t d u b ia m e x p lic e t, n o n r e tr o tr a h itu r e t d e b e t p ro m u lg a ri. § 3. D ata au te m p e r m odum s e n te n tia e iu d ic ia lis a u t re s c rip ti in re p e c u lia ri, vim leg is non h a b e t ' e t lig a t ta n tu m p e rs o n a s a tq u e afficit re s p ro q u ib u s d a ta
est.
Can. 18. — L eges e c c le sia s tic a e
in te llig e n d a e su n t se c u n d u m
pro-w e t u n ie pro-w a ż n ia ją c e i u n iezd a l- n ia ją c e ; w w ą tp liw o ś c i zaś fa k ty c z n e j, o rd y n a riu s z m oże od nich d y sp e n s o w a ć , b y le b y chodziło o p ra w a , od k tó ry c h B iskup R zym s k i z w y k ł u d z ie la ć d y sp e n sy . K an. 16. — § 1. O d p ra w u n ie w a ż n ia ją c y c h i u n ie z d a ln ’a ją c y c h , je ż e li n ie p o w ied zia n o w y ra ź n ie in acz ej, n ie u w a ln ia ż a d n a nie- w iad o m o ść.
§ 2. N ie p rzy p u sz c z a się o g ó l n ie is tn ie n ia n iew iad o m o ści czy b łę d u co do p ra w a , k a ry , fak tu w łasn eg o , lub n o to ry c z n e g o fa k tu cu d zeg o ; d o p ó k i się nie u d o w o d n i czegoś p rz e ciw n eg o , p rz y p u sz c z a się n ie z n a jo m o ś ć fak tu cu d zeg o n ie n o to ry c z n e g o .
Kan. 17. — § 1. P ra w a tłu m a c z y
a u te n ty c z n ie p ra w o d a w c a , jeg o n a stę p c a i ten , k o m u oni zlecili w ład zę tłu m aczen ia.
§ 2. T łu m aczen ie a u te n ty c z n e , w yrażone- na sposób p raw a, ma ta k ą m oc ja k sam o p ra w o ; a gdy w y ra z y p ra w a , sam e w sobie p e w n e , w y ja ś n ia ty lk o , nie w y m ag a o g ło szen ia i d z ia ła w stecz; g d y z a c ie śn ia p raw o lu b ro z c ią ga albo w y ja ś n ia w ątp liw e, nie d z ia ła w ste c z i w y m a g a o g ło sz e n ia . § 3. D ane n a to m ia s t n a sposób w y ro k u sąd o w eg o , lub re s k ry p tu w p o szczeg ó ln ej sp ra w ie , n ie m a m o c y p ra w a i w iąże je d y n ie o so b y o raz d o ty c z y sp raw y , d la k tó ry c h je w y d a n o . K an. 18. — P ra w a k o śc ie ln e n a
[V] K O D E K S P R A W A K A N O N I C Z N E G O 11 p ria m v e rb o ru m sig n ific a tio n e m in
te x tu e t c o n te x tu c o n sid e ra ta m ; q u a e si d u b ia e t o b sc u ra m a n se rit, ad locos C o d icis p a ra lle lo s, si qui sin t, a d le g is finem ac c irc u m sta n tia s e t ad m e n te m le g is la to ris e s t re c u rre n d u m .
Сап. 19. — L eges q u a e p o e n a m
sta tu u n t, a u t lib eru m iu riu m e x e r c itiu m c o a r c ta n t, a u t e x c e p tio n e m a leg e c o n tin e n t, stric ta e s u b s u n t in te rp re ta tio n i.
C an. 20.. — Si c e rta de re d e sit
e x p re s su m p ra e s c rip tu m leg is si v e g e n e ra lis siv e p a rtic u la ris , n o rm a su m e n d a est, n isi a g a tu r d e p o e n is a p p lic a n d is , a leg ib u s la tis in sim ilib u s; a g e n e ra lib u s iu ris p rin ic ip iis cum a e q u ita te c a n o n ic a s e rv a tis ; à sty lo e t p rax i C u ria e R o m an ae; a com m uni con- s ta n tiq u e se n te n tia d o cto ru m .
Can. 21. — L eges la ta e ad p ra e
c a v e n d u m p eric u lu m g e n e ra le , u rg e n t, e tia m s i in c a su p e c u lia ri p e ric u lu m n o n ad sit.
Can. 22. — Lex p o s te rio r, a com
p e te n ti a u c to r ita te la ta , o b ro g a t p rio ri, si id e x p re s s e e d ic a t, a u t sit illi d ire c te c o n tra ria , a u t to tam de in te g ro o rd in e t le g is p r io ris m a te ria m ; sed firm o p ra e s c rip to can. 6, n. 1, le x g e n e ra lis n u l la te n u s d e ro g a t lo co ru m sp e c ia lium e t p e rs o n a ru m sin g u la riu m s ta tu tis , n isi a liu d in ip sa e x p re sse c a v e a tu r.
zn a c z e n ia w y razó w , ro z w a ż a n y c h w te k ś c ie i k o n te k ś c ie ; g d y b y ono p o z o sta ło w ą tp liw e i n ie ja s ne, n a le ż y się o d w o łać do m iejsc ró w n o le g ły c h , je ż e li są ja k ie , do c e lu i o k o lic z n o śc i p ra w a o ra z do m y ś li p ra w o d a w c y . Kan. 19. — P raw a, k tó re u s ta n a w ia ją k a ry , o g r a n ;c z a ją sw o b o d n e w y k o n y w a n ie sw oich u p ra w n ie ń , alb o sta n o w ią w y ją te k od p ra w a , p o d le g a ją tłu m a c z e n iu ścisłem u .
K an. 20 — G d y b y w p e w n e j sp ra w ie b ra k o w a ło w y ra ź n e g o p rz e p isu p ra w a o g ó ln eg o czy par- ty k a ln e g o , to, je ż e lib y nie c h o d ziło o sto so w a n ie k a r, norm ę sta n o w ić m a ją p ra w a w y d a n e w w y p a d k a c h p o d o b n y ch ; o g ó ln e z a s a d y p ra w n e z z a ch o w an iem k a n o n iczn e j słu szn o ści; sty l i p r a k ty k a K u rii R zy m sk iej; p o w sz e c h n a i s ta ła o p in ia u czo n y ch . K an. 21. — P ra w a w y d a n e dla z ap o b ie ż e n ia n ie b e z p ie c z e ń stw a o g ó ln e g o o b o w iązu ją , ch o ciażb y w p o szczeg ó ln y m w y p a d k u teg o n ie b e z p ie c z e ń stw a n ie .było.
Kan. 22. — P raw o p ó źn iejsze,
w y d a n e przez w ła śc iw ą z w ie rz chność, zm ien ia w cz e śn ie jsz e , j e żeli taik sta n o w i w y ra ź n ie , je s t m u w p ro st p rz e c iw n e , albo całą tre ś ć p ra w a w c z e śn ie jsz e g o p o rz ą d k u je c d n o w a; n ie n a ru s z a ją c je d n a k p rz e p isu k an . 6, n. 1, p raw o o g ólne, je ż e li w nim w y ra ź n ie in a c z e j nie zastrzeżo n o , n ig d y n ie zm ien ia p o sta n o w ie ń s p e c ja ln y c h d la p o szczeg ó ln y ch m ie js c i osób.
12 C O D E X I U R I S C A N O N I C I
[8]
Can. 23. — In d u b io re v o c a tio
leg is p ra e e x s is te n tis n o n p ra e s u m itu r, sed le g e s p o s te rio r e s ad p rio re s tr a h e n d a e s u n t e t his, q u a n tu m tr ie ri p o ssit, c o n c ila n d a e .
Can. 24. — P ra e c e p ta , sin g u lis d a
ta, eos q u ib u s d a n tu r, u b iq u e u r g e n t, sed ju d ic ia lite r u rg e ri n e q u e u n t e t c e s s a n t re s o lu to iure p ra e c ip ie n tis , n isi p e r leg itim u m d o cu m en tu m a u t co ram d u o b u s te s tib u s im p o sita fu erin t.
T I T U L U S I I . D e c o n s u e t u d i n e .
Can. 25. — C o n su e tu d o in Ec
c le s ia vim le g is a c o n se n su com p e te n tis S u p e rio ris e c c le sia s tic i u n ic e o b tin e t.
Can. 26. — C o m m unitas q u a e le
gis e c c le s ia s tic a e sa lte m re c ip ie n d a e ca p a x est, p o te s t co n su etu - d nem in d u c e re q u a e vim legis o b tin e a t.
Can. 27. — § 1. Iu ri d iv in o sive
n a tu ra li siv e p o sitiv o n u lla co n su e tu d o p o te s t a liq u a te n u s d e r o g a re ; sed n e q u e iu ri e c c le sia stic o p ra e m d ic iu m affert, n isi fu e rit r a tio n a b ilis e t le g itim e p e r an n o s q u a d ra g in ta c o n tn u o s e t co m p le to s p ra e s c rip ta ; c o n tra leg em v e ro e c c le sia s tic a m q u a e clau su lam c o n t'n e a t fu tu ra s c o n su e tu d in e s p ro h ib e n te m , so la p ra e s c rib e re
po-K an. 23. — W w ą tp liw o ś c i nie
p rz y p u sz c z a się o d w o ła n ia p r a w a d a w n ie js z e g o , lecz praw a p ó ź n ie jsz e n a le ż y łącz y ć z d a w n y m i i, o ile to m ożliw e, u z g a d n iać. Kan. 24. — P rz e p isy d a n e j e d n o stk o m o b o w ią z u ją w szędzie ty ch , dla k tó ry c h z o sta ły w y d a ne, ale n ie m o g ą b y ć d o c h o d zo n e na d ro d z e są d o w e j i u s t a j ą z c h w ilą u s ta n ia u p ra w n ie ń ro z k a z o d a w c y , c h y b a że zo stały n a k a z a n e p rz e z p ra w n y d o k u m e n t albo w o b ecn o ści d w óch św ia d k ów .
T Y T U Ł U . O z w y c z a j u .
K an. 25. — Z w y czaj w K oście
le z y sk u je m oc , p ra w n ą je d y n ie przez zgodę w łaściw eg o p rz e ło żonego k o śc ie ln e g o . Kan. 26. ■— S połeczność, k tó ra je s t zd o ln a p rz y n a jm n ie j do p rz y ję c ia p ra w a k o śc ie ln e g o , może w y tw o rz y ć z w y czaj, k tó ry b y o trz y m a ł m oc p ra w n ą . K an. 27. — § 1, Ż ad en z w y
czaj n ie m oże w niczym o d m ie n ia ć p raw a bożego, n a tu ra ln e g o c zy p o z y ty w n e g o ; n ie m oże ta k że u w łaczać p ra w u k o ś c ie l nem u, c h y b a że je s t ro z u m n y i p ra w n ie p rz e d a w n io n y przez o k res la t c z te rd z ie s tu c ią g ły c h i p e łn y c h i p raw o k o śc ie ln e n ato -m iàst, k tó re o b w a ro w a n e : je s t k la u z u lą z a b ra n ia ją c ą p rzy szły ch zw y czajó w , m oże je d y n ie p
rze-[9] K O D E K S P R A W A K A N O N I C Z N E G O 13 te s t ra tio n a b ilis c o n su e tu d o c e n te n a ria a u t im m em orabilis. § 2. C o n su e tu d o q u a e in iure e x p re s s e re p ro b a tu r, n o n e s t r a tio n a b ilis. C an. 28. — C o n su e tu d o p ra e te r legem , q u a e sc ie n te r a co m m u n i ta te cum anim o se . o b lig a n d i s e r v a ta sit, le g e m in d u cit, si p a r i te r fu e rit ra tio n a b ilis e t leg itim e p e r an o n s q u a d ra g in ta co n tin u o s e t co m p leto s p ra e s c rip ta .
Can. 29. — C o n su e tu d o e s t o p ti
m a legum in te rp re s.
Can. 30. — Firm o p ra e s c rip to can.
5, c o n su e tu d o c o n tra leg em v e l p ra e te r leg em p e r c o n tra ria m co n su e tu d in e m a u t leg em revocatur,· sed, n isi e x p re s sa m de iisdem m en tio n em fecerit, le x n o n re v o cat c o n s u e tu d in e s c e n te n a ria s aut im m em o rab iles, n ec le x g e n e ra lis c o n s u e tu d in e s p a rtic u la re s .
. T I T U L U S I I I . D e t e m p o r i s s u p p u t a t i o n e .
Can. 31. — S alv is le g ib u s litu r-
gicis, tem p u s, n isi aliu d e x p re s se c a v e a tu r, s u p p u te tu r ad n o rm an c a n o n u m qui se q u u n tu r.
Can. 32. — § 1. D ies c o n s ta t 24
h o ris co n tin u o su p p u ta n d is a m e d ia n o cte, h e b d o m a d a 7 d ieb u s. § 2. In iu re n o m in e m enis v e n it sp a tiu m 30, a n n i v e ro
spa-d a w n ić zw y czaj stu le tn i albo n ie p a m ię tn y . § 2. Z w yczaj w y ra ź n ie w p r a w ie p o tę p io n y nie je s t ro z u m n y. K an. 28. — Z w yczaj ob o k p r a w a, k tó r y p rz e z sp o łeczn o ść z a c h o w y w a n y je s t św iad o m ie i z w o lą zo b o w iązan ia sieb ie, z a p ro w adza p raw o , je ż e li ró w n ież je s t ro z u m n y i p rz e d a w n io n y przez o k re s la t c z te rd z ie s tu c ią g ły c h i p e łn y c h .
K an. 29. — Z w yczaj je s t n a j
lep szy m tłu m aczem p raw a.
K an. 30. — N ie n a ru s z a ją c k an . 5, zv y c z a j p rzeciw lub obok p ra w a o d w o łu je się przez z w y czaj lub p raw o p rz e c iw n e ; p r a w o je d n a k , je ż e li n ie m a o n ich w y ra ź n e j w zm ian k i, n ie o d w o łu je zw y c z a jó w stu le tn ic h lu b n ie p a m ię tn y c h , ani p raw o o g ó ln e zw y c z a jó w p a rty k u la r n y c h .
' T Y T U Ł I I I . O r a c h u b i e c z a s u ,
K an. 31. — N ie n a ru s z a ją c p raw
litu rg ic z n y c h , je ż e li in acz ej w y ra ź n ie n ie zastrzeżo n o , czas lic z y się sto so w n ie do k a n o n ó w , któ- ; n a s tę p u ją .
K an. 32. — § 1. D zień sk ład a
się z 24 g odzin c ią g ły c h , licząc od p ó łn o cy , ty d z ie ń — z dni sied m iu .
14 C O D E X IU H IS C A N O N IC I [10]
tiu m 365 d ieru m , n is i m e n sis e t a n n u s d ic a n tu r su m en d i p ro u t su n t in c a le n d a rio .
C an. 33. § 1. In s u p p u ta n d is h o ris d ie i sta n d u m e s t com m uni lo ci u su i; se d iri p riv a ta M issae c e le
b ra tio n e , in p riv a ta h o ra ru m c a n o n ic a ru m re c ita tio n e , in sa c ra com m unione re c ip ie n d a e t in ieiu- nii v e l a b s tin e n tia e le g e s e r v a n da, licet a lia s it u su a lis loci s u p p u ta tio , p o te s t quis se q u i loci tem p u s a u t lo cale siv e v e ru m siv e m edium , a u t le g a le siv e r e g io n ale siv e a liu d e x tr a o rd in a rium .
§ 2. Q u o d a ttin e t ad tem pus u rg e n d i c o n tra c tu u m o b lig atio n es, s e rv e tu r, n isi a lite r e x p re s sa p a c tio n e c o n v en tu m fu e rit, p ra e s c rip tum iu ris civ ilis in te rrito rio v i g en tis.
C an. 34. — § 1. Si m e n sis e t
a n n u s d e s ig n e n tu r p ro p rio nom ine v e l a e q u iv a le n te r, ex gr. m e n
se feb ru a rio , an n o p ro x im e lu tu ro, su m a n tu r p ro u t s u n t in c a le n
d ario .
§ 2. Si te rm in u s a quo n e c e x p lic ite n e c im p licite a ss ig n e tu r, ea:, gr., su sp e n sio a M issa e c e le
b ra tio n e p er m e n se m a u t duos a n n o s, tres in an n o v a c a tio n u m m e n se s, etc., tem p u s su p p u te tu r d e m o m en to ad m o m en tu m ; e t si te m p u s sit co n tin u u m , u t in a l la to p rim o ex em p lo , m e n se s e t p ra w ie p rz y p a d a o k re s 30, pod m ian em zaś ro k u o k re s 365 d ni, ch y b a że m iesiąc i ro k n a k a z a n o b rać, ja k w k a le n d a rz u . Kan. 33. — § 1. P rz y liczen iu g od zin d n ia , n a le ż y trz y m a ć się m iejsco w eg o o g ó ln eg o z w y czaju ; p rz y p ry w a tn y m je d n a k o d p ra w ia n iu M szy, p rz y p ry w a tn y m o d m aw ian iu g o d zin k an o n icz n y ch , p rz y p rz y jm o w a n iu k o m u n ii św . o raz z a c h o w a n iu p o stu ilo śc io w e go i ja k o śc io w e g o , ch o cia żb y w u ży ciu b y ła in n a m ie jsc o w a r a
ch u b a, w o ln o k ażd em u trzy m ać się czasu m ie jsc o w e g o , rz e c z y w iste g o , śre d n ie g o lu b in n e
go n a d z w y c z a jn e g o , albo u rz ę d o w ego, re g io n a ln e g o lub innego n a d z w y c z a jn e g o .
§ 2. G dy c h o d z i o czas, w k tó ry m o b o w ią z u ją z a w a rte um ow y, n a le ż y zach o w ać, je ż e li nie p o stan o w io n o in a c z e j w um ow ie, p rz e p is y p ra w a c y w iln eg o , o b o w ią z u ją c e g o n a d a n y m te r y to r ium . K an. 34. — § 1. J e ż e li m iesiąc i ro k są o z n a c z o n e im ieniem w ła sn y m lub ró w n o z n a c z n ie , np. w lu ty m , w r o k u p rz y szły m , n ależ y je b ra ć ta k , ja k są w k a le n d a rz u . § 2. J e ż e li te rm in a quo ani w p ro st a n i u b o czn ie n ie je s t z a z n aczo n y , np. su s p e n sa od o d pra w ia n ia M s z y p rz e z m iesią c lub dw a lata, tr z y m iesią ce w ro k u w a k a c ji itd., czas n a le ż y liczy ć od
ch w ili do ch w ili; a g d y czas je s t ciąg ły , ja k w p rzy to czo n y m p ierw szy m p rz y k ła d z ie , m iesiące i la ta n a le ż y b ra ć ta k , ja k są
[11] K O D E K S P R A W A K A N O N IC Z N E G O 15 a n n i s u m a n tu r p ro u t su n t in c a
le n d a rio ; si in term issu m , h e b d o m a d a in te llig a tu r 7 d ie ru m , m e n sis 30, a n n u s 365.
§ 3. Si tem p u s c o n s te t u n o v e l p lu rib u s m e n sib u s a u t a n n is, u n a v e l p lu rib u s h e b d o m ad ib u s a u t ta n d e m p lu rib u s d ie b u s, e t t e r m in u s a quo e x p lic ite v e l im p li c ite a ss ig n e tu r:
1-o. M en ses e t a n n i su m a n tu r p ro u t s u n t in c a le n d a rio ;
2-0. Si te rm in u s a quo c o ïn c i d â t cum initio d iei, ex. gr., duo
va c a tio n u m m e n s e s a die 15 a u g u sti, p rim u s d ie s ad e x p len d a m
n u m e ra tio n e m c o m p u te tu r e t te m p u s fin ia tu r in c ip ie n te ultim o die eiu sd em n u m e ri;
3-0. Si te rm in u s a quo non c o in ic id a t cum initio d ie i, e x . gr.,
d e c im u s q u a rtu s a e ta tis annus, a n n u s n o v itia tu s, o c tid u u m a v a c a tio n e sed is ep isco p a lis, de- c e n d iu m ad a p p ella n d u m , etc.,
p rim u s d ies ne c o m p u te tu r et tem p u s fin ia tu r e x p le to u ltim o die eiu sd em n u m e ri;
4-0. Q u o d si m en sis d ie e iu s d em n u m e ri c a re a t, ex. gr, u n u s
m e n sis a die 30 ia n u a tii, tu n c
p ro d iv e rso c a su tem p u s fin ia tu r in c ip ie n te v e l e x p le to u ltim o d ie m en isis;
5-0. Si a g a tu r de a c tib u s e iu s dem g e n e ris sta tis tem p o rib u s r e n o v a n d is , ex . gr., tr ie n n iu m ad
p ro fe ssio n e m p e rp e tu a m post tem porariam , tr ie n n iu m a liu d v e te m p o ris sp a tiu m ad e le c tio n e m re n o v a n d a m , e tc ., tem p u s fin itu r
e o d e m r é c u r re n te d ie quo in c i p it, sed n o v u s actu s p e r in te g rum e u n d em d ie m p o n i p o te s t.
w k a le n d a rz u ; je ż e li p rz e ry w a n y ,
p rzez ty d z .e ń n a le ż y ro zu m .eć 7 d n i, p rz e z m ie sią c — 30, p rzez ro k — 365.
§ 3. J e ż e li czas sk ła d a się z je d n e g o lu b w ie lu m ie się c y albo la t, z je d n e g o lu b w ie lu ty g o d n i albo w re sz c ie z w ielu d n i, a te rm in a quo w y ra ź n ie lub n ie w y ra ź n ie z o sta ł zazn aczo n y :
l-o . M ie sią c e i la ta n a le ż y b rać ta k , j a k są w k a le n d a rz u ; 2-0. J e ż e li te rm in a quo zbiegc się z p o c z ą tk ie m d n ia, np. dwa
m ie sią c e w a k a c ji od dnia 15 sie r pnia, p ie rw s z y d z ie ń lic z y się do
w y k o n a n ia ra c h u b y i czas k o ń czy się n a p o c z ą tk u o sta tn ie g o d n ia te jż e liczby;
3-0. J e ż e li te rm in a q uo n ie z b ieg a się z p o c z ą tk ie m d n ia, n p.
w ie k lat. c zte rd zie stu , r o k n o w ic ja tu , o siem d n i od o p ró ż n ie nia s to lic y b is k u p ie j, d zie się ć dni na a p e la c ję , itp., p ie rw s z y dzień
n ie w licza się i czas się kończy po u p ły w ie o sta tn ie g o d n ia t e j że liczb y ;
4-0. G d y b y m iesiąc n ie m iał d n ia te j liczby, np. je d e n m ie
siąc od dnia 30 s ty c nia, w te d y
o d p o w ied n io do w y p a d k u czas k o ń c z y się n a p o c z ą tk u lub na k o ń c u o sta tn ie g o d n ia m ie sią c a ;
5-0. J e ż e li m ow a o c z y n n o śc ia c h teg o sam ego ro d z a ju , k tó re trz e b a o d n a w ia ć w sta ły c h te rm in a c h ,np. tr z y lata do w ie
c z y s te j p r o le s ji po u p ły w ie c za s o w e j, tr z y lata albo in n y p rz e ciąg czasu do n o w y c h w y b o r ó w
itd., czas s ię k o ń c z y z u p ły w em teg o sam ego d n ia , w k tó ry m się zaczął, n o w y a k t je d n a k m oże
16 C O D E X I U R I S C A N O N I C I [12] C an. 35. — T em pus u tile illud
in te llig itu r q u o d pro e x e rc itio a u t p ro s e c u tio n e su i iu ris ita a licu i co m p etit u t ig n o ra n ti a u t a g e re n o n v a le n ti n o n c u rra t; c o n ti n u u m , qu o d nulllam p a titu r in te rru p tio n e m . T I T U L U S IV. D e r e s c r i p t i s .
Can. 36. — § 1. R escrip ta tum
S edis A p o sto lic a e tu m alio ru m O rd in a rio ru m im p e tra ri lib ere p cs- su n t ab o m n ib u s qui e x p re s se n o n p ro h ib e n tu r.
§ 2. G ra tia e e t d is p e n sa tio n e s om ne g en u s a S ede A p o sto lic a co n c e ssa e e tiam c e n su ra irre titis v a lid a e su n t, salv o p ra e s c rip to c a n . 2265, § 2, 2275, n. 3, 2283.
C an. 37. — R escrip tu m im p e tra ri
p o te s t p ro alio e tiam p ra e te r eiu s a sse n su m ; e t lic e t ipse p o ssit g r a tia p er re s c rip tu m co n c e ssa non uti, re s c rip tu m tam en v a le t a n te e iu s a c c e p ta tio n e m , n isi aliu d ex a p p o stitis c la u su lis a p p a re a t.
Can. 38. — R e sc rip ta q u ib u s g ra
tia c o n c e d itu r sin e in te rie c to e x se c u to re , effectum h a b e n t a m o m en to quo d a ta e su n t litte ra e ; c e te r a a tem p o re e x se c u tio n is.
Can. 39. — C o n d itio n e s in re s c rip
tis tu n c ta n tu m e s s e n tia le s pro
być d o k o n a n y w c ią g u c a łe g o d n ia.
K an. 35. — P rzez czas u ż y te c z
n y ro zu m ie się tak i, k tó ry przy w y k o n y w a n iu lub d o c h o d zen iu sw ego p ra w a ta k ko m u ś p rz y n a leży, że n ie p ły n ie d la teg o , kto o nim nie w ie lub d z ia ła ć nie m oże; cią g ły, g d y n ie znosi ż a d n e j p rz e rw y .
T Y T U Ł IV. O r e s k r y p t a c h .
K an. 36. — § 1. W szy scy , k tó
ry m się te g o w y ra ź n ie n 'e z a b ra n ia , m ogą sw o b o d n ie z y s k i w ać re s k ry p ty zaró w n o S to licy A p., ja k in n y ch o rd y n a riu sz ó w .
§ 2. N ie n a ru s z a ją c p rzep isu k a n . 2265, § 2, 2275, n. 3, 2283, w szelk ieg o ro d z a ju ła s k i i d y s p en sy , u d zielo n e przez S tolicę Ap., n a w e t obło żo n y m cen zu rą, są
w ażn e.
Kan. 37. — R e sk ry p t m ożna z y
sk ać d la k o goś .n nego, n a w e t bez jeg o w ied zy ; a ch o cia ż m ógłby on z ła sk i u d z ie lo n e j przez r e s k ry p t n ie k o rz y sta ć , re s k ry p t je s t je d n a k w a ż n y p rzed jego p rz y ję c ie m , ch y b a że o k azało by się co inn eg o z załą c z o n y c h k la uzul.
Kan. 38. — R 's k ry p ty , przez
k tó re u d ziela się ła s k i bez w y k o naw cy , o s ią g a ją sk u te k od chw ili w y sta w ie n ia pism a; in n e od cza su w y k o n a n ia .
Kan. 39. — W te d y ty lk o w a
[13] K O D E K S P R A W A K A N O N I C Z N E G O 17
ecirundem v a lid ita te c e n se n tu r, cum p e r p a rtic u la s si, dum m odo, v e l aliam eiu sd e m sig n ificatio n is e x p rim u n tu r.
C an. 40. — In om nibus re s c rip
tis s u b in te llig e n d a est, e ts i non e x p re s sa , co n d itio : S i p ie c e s v e
rita te n ita n tu r, salv o p ra e s c rip
to c a n . 45, 1054.
Can. 41. — In re s c rip tis quorum
n u llu s e s t e x s e c u to r, p re c e s v e rita te n ita n tu r o p o rte t tem p o re quo re s c rip tu m d a tu m e st; in ce te ris te m p o re e x se c u tio n is.
Can. 42. — § 1. R e tic e n tia v e ri,
seu su b re p tio , in p re c ib u s non o b s ta t q u o m in u s re s c rip tu m vim h a b e a t ra tu m q u e sit, dum m odo e x p re s sa fu e rin t q u a e d e sty lo C u ria e su n t a d v a lid ita te m e x p rim e n d a .
§ 2. N ec o b sta t e x p o sitio falsi, seu o b re p tio , dum m odo v e l u n i c a c au sa p ro p o s ita v e l ex p lu rib u s p ro p o sitis u n a sa lte m m o tiv a v e ra sit.
§ 3. V itiu m o b re p tio n is v e l su b re p tio n is in u n a ta n tu m p a rte re s c rip ti aliam n o n in firm at, si u n a sim ul p lu re s g ra tia e p e r re s c rip tu m c o n c e d a n tu r.
Can. 43. — G ra tia ab u n a S acra
C o n g re g a tio n e v e l O fficio R om a n a e C u ria e d e n e g a ta , in v a lid e ab a lia S acra C o n g re g a tio n e vel O fficio a u t a loci O rd in a rio , etsi p o te s ta te m h a b e n te , co n c e d itu r sin e a s s e n s u S a c ra e C o n g reg
a-w ażn o ści re s k ry p tó a-w , g d y o z n a czone są przez p a r ty k u ły je ż e li,
b y le b y lub in n e o tym sam ym
zn a c z e n iu . Kan. 40. — N ie n a ru s z a ją c p rz e p is ó w k a n . 45, 1054, w e w sz y stk ic h r e s k ry p ta c h n ależ y d o m y śla ć się, c h o ć b y n ie w y ra ź n e g o w a ru n k u : J e ż e li p ro ś b y o p ie ra ją się na p ra w d zie . K an. 41. — W re s k ry p ta c h , k tó re żad n e g o w y k o n a w c y n ie m a ją, p ro ś b y m u szą o d p o w iad ać p ra w d z ie w czasie, g d y re s k ry p t je s t u d z ie lo n y ; w in n y c h — p o d czas ich w y k o n a n ia . Kan. 42. — § 1. U k ry c ie p ra w d y , czy li s u b re p c ja w p ro ś b a c h n .e szkodzi w ażn o ści i u z n a n iu re s k ry p tu , b y le b y w y ra ż o n e było to, czego s ty l K u rii do w ażn o ści w y m ag a.
§ 2. N ie szk o d zi ta k ż e p o d a n ie n ie p ra w d y , c z y li o b re p c ja , b y le b y je d y n a lub p rz y n a jm n ie j je d na d e c y d u ją c a z w ie lu w y ło ż o n y c h p rzy czy n b y ła p raw d ziw a. § 3. W a d a o b re p c ji lub su b rep - cj.i w je d n e j czę śc i re s k ry p tu n v n iw e c z n y in n e j, je ż e li re s k ry p t u d z ie la je d n o c z e śn ie w ie lu ła sk K an. 43. — N ie n a ru s z a ją c p ra w a św. P e n ite n c ja rii w z a k re sie w e w n ę trz n y m , ła s k a o d m ó w io n a przez je d n ą z k o n g re g a c ji lub u rzęd ó w K urii R zym skiej nie m oże b y ć w ażn ie u d z ie lo n a prze~ in n ą k o n g re g a c ję , u rząd , czy or-Praw o Kanoniczne — 2
18 C O D E X I U R I S C A N O N I C I [14] tioni-s v e l O fficii . qu o cu m vel
q u ib u scu m agi co ep tu m fuit, s a l vo iu re S. P o e n ite n tia ria e pro foro in te rn o .
Can. 44. — § 1. N em o g ra tia m a
p ro p rio O rd in a rio d e n e g a ta m ab alio O rd in a rio , p e ta t, n u lla facta d e n e g a tio n is m e n tio n e ; facta au tem m en tio n e, O rd in a riu s g ra tia m n e c o n ced at, n is i h a b itis a p rio re O rd in ario d e n e g a tio n is ra tio n i bus.
§ 2. G ratia a V ic a rio G e n e ra li d e n e g a ta e t p o ste a , n u lla fa c ta h u iu s d e n e g a tio n is m e n tio n e , ab E piscopo im p e tra ta , in v a lid a e s t; g ra tia au te m ab E piscopo d e n e g a ta n e q u it v a lid e , e tia m facta d e n e g a tio n is m e n tio n e , a V ic a rio G en erali, n o n c o n s e n tie n te E p is copo, im p e tra ri.
Can. 45. — C um re s c rip tis ad
p re c e s alic u iu s im p e tra tis a p p o n itu r c la u s u la : M o tu proprio, v a le n t quid em ea, si in p re c ib u s re tic e a tu r v e rita s a lio q u in n e c e s
sario e x p rim e n d a , n o n ta m e n si fa lsa c a u sa fin alis e a q u e u n ic a p ro p o n a tu r, salv o p ra e s c rip to c a n .
1054.
C an. 46. — R e sc rip ta e tia m
M o tu proprio co n cessa p e rs o n a e
d e iu re com m uni in h a b ili a d c o n seq u e n d a m g ra tia m de q u a a g i tu r, item q u e e d ita c o n tra alic u iu s lo c i leg itim am c o n su e tu d in e m v e l s ta tu tu m p e c u lia re , v e l c o n tra ius a lte ri iam q u aesitu m , n o n
susti-d y n a riu s z a , m a ją c e g o n a w e t w ła dzę, bez z g c d y k o n g re g a c ji lub u rzęd u , gdzie lu b z kim ro z p o częto d z ia ła n ie . Kan. 44. — § 1. N ik t n ie p o w in ie n p ro s ić w ła sn e g o o rd y n a riu sz a o ła sk ę , k tó re j odm ów ił in n y o rd y n a riu sz , bez w zm ian k i o odm ow ie; g d y b y zaś w z m ian k o w ano, o rd y n a riu sz nie p o w in en ła s k i u d z ie la ć bez p o z n a n ia p rz y czy n od m o w y p rzez p ie rw sz e g o o rd y n a riu sz a .
§ 2. N ie w a ż n a je s t łask a, k tó re j odm ów ił w ik a riu sz g e n e ra l ny, u z y sk a n a p ó ź n ie j od b is k u p a bez w zm ian k i o te j odm ow ie; ła sk a n a to m iast,. k tó re j odm ów ił b isk u p , nie m oże b y ć u z y sk a n a w ażn ie u w ik a riu sz a g e n e ra ln e g o bez z g o d y b isk u p a , n a w e t g d y b y w zm ian k o w an o o odm ow ie.
Kan. 45. — G d y p rz y r e s k r y p ta c h u z y sk iw a n y c h na czy ją ś p ro śb ę d o d an o k la u z u lę : M o tu p ro prio, są o n e w ażn e, je ś li w p ro ś b ie z a ta jo n o p ra w d ę , k tó rą sk ą d in ą d n a le ż a ło b y w y ra z ić ; są je d n a k n iew ażn e, jeśli, nie n a r u s z a ją c k an . 1054, p rz y c z y n ę sp ra w c z ą i to . je d y n ą p o d a je się fa łs z y w ą ..
Kan. 46. — R e s k ry p ty n aw et
M otu proprio, u d zielo n e osobie
z p ra w a o g ó ln eg o n ie z d o ln e j do u z y s k a n ia łasiki, o k tó r ą chodzi, ja k ró w n ież w y d a n e w b re w j a kiem uś p ra w n e m u m iejscow em u zw y czajo w i, szczeg ó ln em u s ta tu tow i lub n a b y ty m p raw o m in n ej
[15] K O D E K S P R A W A K A N O N I C Z N E G O 19 n e n tu r, n isi e x p re s s a d e ro g a to ria
c la u s u la re s c rip to a p p o n a tu r.
Can. 47. — R e sc rip ta n o n fiu n t
irrita ob e rro re m in no m in e p e r so n ae c u i v e l a qu a c o n c e d u n tur, a u t lo c i in quo i,psa m o ra tu r, a u t re i d e q u a a g .tu r, d u m m odo, iudicio O rd in a rii, n u lla sit de ip sa p e rs o n a v e l re d u b ita tio .
Can. 48. — § 1. Si c o n tin g a t
u t d e un a ea d e m q u e re duo re s c rip ta in te r se c o n tra ria im p e tre n tu r, p e c u lia re , in iis q u a e pe- c u l.a r ite r e x p rim u n tu r, p ra e v a le t g e n e ra li.
§ 2. Si sin t a e q u e p e c u lia ria a u t g e n e ra lia , p riu s tem p o re p r a e v a le t p o s te rio ri, n is i in a l tero fia t e x p re s s a m en tio d e ' p rio re, a u t n isi p rio r im p e tra to r dolo v e l n o ta b ili n e g lig e n tia suo r e s crip to u su s n o n iu e rit.
§ 3. Q u o d si eo d em d ie fu e rin t c o n c e ssa n ec liq u e a t u te r p rio r im p e tra v e rit, u tru m q u e ir r .tum est, et, si re s ferat, ru r s u s ad eu m qui re s c rip ta d e d it, e s t r e cu rren d u m .
C an. 49. — R e sc rip ta in te lli-
g e n d a su n t secu n d u m p ro p riam v e rb o ru m sig n ific a tio n e m e t com m u n em lo q u e n d i usum , n ec d e b e n t ad casu s alio s p r a e te r e x p re s so s e x te n d i.
osoby, n ie m a ją zn aczen ia, c h y ba że re s k ry p t zo stał o p atrzo n y w y ra ź n ą k la u z u lą zm ie n ia ją c ą .
K an. 47. — R e sk ry p ty nie s ta ją
się n iew ażn e p rzez błąd w im ie n iu osoby, k tó ra je o trz y m u je lub k tó ra ich u d ziela, albo co do m ie js c a , w k tó .y m on a p rzeb y w a łub gdzie z n a jd u je się rzecz, o k tó rą chodzi, b y le b y zd an ie m o r d y n a riu s z a n ie było w ątp liw o ści a n i co do osoby, a n i co d o rz e czy.
K an. 48. — § 1. J e ż e lib y się
zd arzy ło , że u zy sk a n o w je d n e j i te j sam ej sp ra w ie d w a s p rz e c z ne ze so b ą re s k ry p ty , szczeg ó ło w y p rz e w a ż a n ad o g ó ln y m w tym , co zo sta ło w y ra ż o n e w sp o sób szczeg ó ło w y .
§ 2. J e ż e li są je d n a k o w o szcze gó ło w e lub ogólne, w y d a n y w c z e śn ie j p rz e w a ż a n a d późn iejszy m , c hyba że w p ó źn iejszy m je s t w y ra ź n a w zm ian k a o p ierw szy m albo p ie rw e j o b d a ro w a n y ze z łe j w oli lu b d u żeg o n ie d b a lstw a ze s w e go re s k ry p tu n e k o rz y s ta ł.
§ 3. G dyby teg o sam ego d n ia b y ły u d zielo n e i n ie w iadom o b y ło, k tó r y je s t p ierw szy , ob y d w a są n ie w a ż n e i, je ż e li ta k w y p a da, n a le ż y p o n o w n ie w y stą p ić do te g o , k to w y d a ł re s k ry p ty .
K an 49. — R e sk ry p ty n a le ż y p o jm o w ać w e d łu g w łaściw eg o z n aczen ia w y razó w , b ę d ą c e g o w p o w szech n y m u ż y c iu ; nie n ależ y ich o d n o sić do w y p a d k ó w in n y ch , ja k ty lk o do w y m ien io n y c h .
20 C O D E X IU R IS C A N O N IC I [16]
Can. 50. — ln d u b io , re s c rip ta
q u a e ad lite s re fe ru n tu r, v e l iu ra aliis q u a e s ita la e d u n t, v e l a d v e rs a n tu r le g i in com m odum p r i v a to ru m , v e l d e n iq u e im p e tra ta fu e ru n t a d b en eficii e c c le sia stic i asse c u tio n e m , s tric ta m in te r p r e ta tio n em recipiunt,· c e te ra om nia la tam .
Can. 51. — R escrip tu m S edis A p o
sto lic a e in quo n u llu s d a tu r e x se c u to r, tu n c ta n tu m d e b e t O rd i n a rio im p e tra n tis p ra e s e n ta ri, cum id in eisd em litte ris p r a e c ip itu r, a u t de re b u s a g itu r p u blicis, a u t c o m p ro b a re c o n d itio
n es q u a sd a m o p o rte t.
C an. 52. — R escrip ta, q u o ru m
p ra e s e n ta tio n i n u llu m e st d e i in i tum tem p u s, p o ss u n t e x s e c u to ri e x h ib e ri q u o v is tem p o re, m odo a b s it frau s e t d o lu s.
Can. 53. — R e sc rip ti e x se c u to r
in v a lid e m u n e re suo fu n g itu r, a n te q u a m litte ra s r e c e p e r it ea- ru m q u e a u th e n tic ita te m e t in te g rita te m re c o g n o v e rit, n isi p ra e v ia e a ru n d e m n o titia ad eum fu e rit a u c to r ita te re s c rib e n tis tra n sm issa .
C an. 54. — § 1. Si in re s c rip to
c o m m itta tu r m eru m e x se c u tio n is m in isteriu m , e x se c u tio re s c rip ti d e n e g a ri n o n p o te s t, n isi a u t m a n ife ste p a te a t re s c rip tu m v itio su b re p tio n is a u t o b re p tio n is n u l lu m esse , a u t in re s c rip to a p p o n a n tu r c o n d itio n e s q u as e x s e c u to r i c o n s te t n o n e s s e im p letas, au t
K an. 50. — W w ątp liw o ści ś c is łą in te rp re ta c ją o trz y m u ją r e s k ry p ty , k tó re d o ty c z ą sp o ró w , n a ru s z a ją p ra w a p rz e z in n y c h n a b y te, s p rz e c iw ia ją sią p ra w u na k o rz y ś ć o só b p ry w a tn y c h lub w re sz c ie u z y sk a n o je w celu o trz y m a n ia b en eficiu m k o ś c ie ln e g o; w sz y stk ie in n e — szero k ą. K an. 51. — R e sk ry p t S to licy A p., w k tó ry m n ie w y zn aczo n o w y k o n a w c y , ty lk o w te d y należy .przedstaw ić w ła sn e m u o rd y n a r iu szow i, k ie d y to w p iśm ie p o le cono, albo k ie d y m ow a o s p r a w ach p u b lic z n y c h , alb o trz e b a p o tw ie rd z ić p e w n e w a ru n k i.
K an. 52. — R e sk ry p ty , w k tó
ry c h n ie o k re ślo n o czasu na ich o k azan ie, m o g ą b y ć p rz e d s ta w io n e w y k o n a w c y w k ażdym czasie, b y le b y n ie b y ło p o d stęp u lub złej w oli.
K an. 53. — N iew ażn ie sp ełn ia
sw ój u rząd w y k o n a w c a re s k ry p tu p rz e d o trzy m an iem pism a oraz p rz e d stw ie rd z e n ie m jeg o a u te n ty czn o ści i n ie n a ru sz a ln o śc i, c h y b a że w iad o m o ść o nim z o sta ła m u p rz e s ła n a p o w a g ą d a w c y re s k ry p tu . Kan. 54. — § 1. Je ż e li w r e s k ry p c ie p o w ie rz a się zw y k łe j a go w y k o n a n ie n ie m o żn a go o d m ów ić, ch y b a że ja w n ie w ia d o mo, iż re s k ry p t je s t n ie w a ż n y ze w zg lęd u n a w ad ę s u b re p c ji lub o b re p c ji, alb o że w re s k ry p c ie dołączo n o w a ru n k i, o k tó ry c h w y k o n a w c a w ie, że n ie z o sta ły
speł-[17] K O D E K S P R A W A K A N O N I C Z N E G O 21 qui re s c rip tu m im p e tra v it adeo,
iu d icio e x se c u to ris, v id e a tu r in d ig n u s u t a lio ru m o ffe n sio n i fu tu r a s it g ra tia e c o n c e ss io ; quod u ltim u m si a c c id a t,'e x s e c u to r , in te rm issa e x se c u tio n e , statim ea de re c e rtio re m fa c ia t re sc rib e n te m .
§ 2. Q uod si in re s c rip to c o n cessio g ra tia e e x s e c u to rii co m m itta tu r, ip siu s e s t p ro suo p ru d e n ti a rb itrio e t c o n sc ie n tia g r a tiam c o n c e d e re v e l d e n e g a re .
C an. 55. — E x se c u to r p ro c e d e r e d e b e t ad m a n d a ti norm am , e t n isi c o n d itio n e s e s s e n tia le s in litte ris a p p o sita s im p le v e rit ac s u b s ta n tia le m p ro c e d e n d i form am se rv a v e rit, ir rita e s t e x se c u tio .
Can. 56. — E x secu tio re s c rip
to ru m q u a e forum e x te rn u m r e s p ic iu n t, scrip to fa c ie n d a est.
C an. 57. — § 1. R escrip to ru m
^ e x s e c u to r p o te s t aL um p ro suo p ru d e n ti a rb itrio sibi su b s titu e re, n isi s u b s titu tio p ro h ib ita fu e rit, a u t s u b s titu ti p e rs o n a p ra e f i n ita .
§ 2. Si ta m e n fu e rit e le c ta in d u s tria p e rso n a e , e x s e c u to ri non lic e t a lte ri co m m ittere, n is i a c tus p ra e p a ra to rio s . n io n e , alb o te n , k to p ro s ił o r e s k ry p t, zdaniem w y k o n a w c y , w y d a je się ta k d a le c e n ie g o d n y , że u d z ie le n ie m u ła s k i b y ło b y o b ra zą d la in n y c h ; je ż e lib y to o s ta t n ie m iało m ie jsc e , w y k o n a w c a , z a w ;e siw sz y w y k o n a n ie , n a ty c h m ia s t m a p o w ia d o m ić d a w c ę r e s k ry p tu . § 2. J e ż e li u d z ie le n ie ła s k i r e s k r y p t p o w ie rz a w y k o n a w c y , od je g o ro z tro p n e g o u zn a n ia i su m ien ia zależy , czy łask i u d z ie lić, czy też je j odm ów ić.
K an. 55. — W y k o n a w c a m usi p o stę p o w a ć sto so w n ie do z le c e n ia, to te ż w y k o n a n ie b y ło b y n ie w ażn e, g d y b y n ie w y p e łn ił is to t n y c h w a ru n k ó w p o s ta w io n y c h w p iś n r e alb o n ie za c h o w a ł is to t n e j fo rm y p o stę p o w a n ia . K an. 56. — W y k o n a n ia re s k ry p tów , k tó re o d n o szą się do z a k re s u z e w n ę trz n e g o , n a le ż y d o k o n a ć n a piśm ie. K an. 57. — § 1. J e ż e li z a s tę p
stw o nie jest. z a b ro n io n e albo o so b a z a stę p c y n ie je s t o k re ś lo n a, w y k o n a w c a re s k ry p tó w m oże, w e d łu g sw ego ro z tro p n e g o u z n a
n ia, z a s tą p ić się k im in n y m . § 2. Je ż e li je d n a k w y k o n a w c a z o sta ł w y b ra n y ze w zg lęd u na o so b iste p rz y m io ty , n ie godzi m u się w y rę c z a ć kim innym , ch y b a że chodzi o c zy n n o ści p rz y g o to w aw cze.
C an. 58. —- R e sc rip ta q u a e lib e t К ап. 58. ·— Je ż e li w y k o n a n ie
zglę-22 C O D E X I U R IS C A N O N IC I
[18] e tiam ab e x se c u to ris su c c e sso re
in d lg n tä te v e l offlc o, n isi fe u rit e le c ta in d u s tria p e rs o n a e .
Can. 59. — § 1. E x se c u to ri, tas
est, si quoq u o m edo in re s c rip to ru m e x se c u tio n e e rra v e rit, iteru m ead em e x s e c u tio n i m a n d a re .
§ 2. Q u o d a ttin e t ad ta x a s pro re s c rip to ru m e x se c u tio n e , s e r v e tu r p ra e s c rip tu m can. 1507, § 1.
Can. 60. —- § 1 .R e s c rip tu m , p e r
p e c u lia re m S u p e rio ris ac tu m r e v o catu m , p e rd u r a t u sq u e dum re v o c a tio ei, q u i illud o b tin u it, sig n ificetu r.
§ 2. P er le g e m c o n tra ria m n u l la re s c rip ta re v o c a n tu r, n isi aliud in ip sa le g e c a v e a tu r, a u t lex la ta sit a S u p e rio re ip siu s r e s c ri b en tis.
Can. 61. — P er A p o sto lic a e
Sedis a u t d io e c e sis v a c a tio n e m n u llu m eiu sd em S edis A p o sto lic a e a u t O rd in a rii re s c rip tu m p e rim i tu r, n isi aliu d ex ad d itis c la u s u lis a p p a re a t, a u t re sc rip tu m co n tin e a t p o te s ta te m a licu i factam c o n c e d e n d i g ra tia m p e c u lia rib u s p e rs o n is in eo d em e x p re s sis , e t
r es a d h u c in te g ra sit.
Can. 62. — Si re s c rip tu m c o n ti
n e a t n o n sim p l'cem g atiam , sed p riv ile g iu m v e l d isp e n sa tio n e m , s e r v e n tu r in s u p e r p ra e s c rip ta c a n onum qui se q u u n tu r. du n a o so b iste p rzy m io ty , w sz e l kie re s k ry p ty m ogą b y ć w y k o n a n e ta k ż e p rzez n a stę p c ę w g o an o ścr lu b na urzędzie. K an. 59. — § 1. G d y b y w y k o n a w ca p rz y w y k o n y w a n iu re s k ry p tó w w ja k ik o lw ie k sposób pobłądził, w o ln o m u w y k o n a ć je p o n o w n ie . § 2. W sp ra w ie o p ła t za w y k o n a n ie re s k ry p tó w , n a le ż y z a c h o w ać p rzep is k a n . 1507 § 1. Kan. 60. — § 1. R e sk ry p t o d w o ła n y p rz e z sp e c y ja ln y a k t p rzeło żo n ego tr w a d o tąd , d o p ó k i o d w o ła n ie nie z o sta n ie p o d a n e do w ia d o m o ści teg o , kto re s k ry p t otrzy m ał. § 2. P raw o p rz e c iw n e nie o d w o łu je żad n eg o re s k ry p tu , ch y b a że je s t to z a strzeżo n e w sam ym p r a w ie albo w y d a n e zo stało pr~ez p rzeło żo n eg o sam ego d a w c y r e s k ry p tu . K an. 61. — Je ż e li in a c z e j n ie w y n ik a z załą c z o n y c h k la u z u l, albo je ż e li re s k ry p t nie z a w ie ra ł w ła d z y u d z ie le n ia ła s k i p o sz c z e g ó l nym w y m ie n io n y m osobom , a s p ra w a je s t d o tą d n ie n a ru sz o n a , to przez o s ie ro c e n ie S to licy A p. albo d ie c e z ji n ie w y g a sa żad en re s k ry p t te jż e S to lic y A p. lub o r d y n a riu sz a . K an. 62. — Je ż e li re s k ry p t n ie
z a w ie ra z w y k łe j ła ki, lecz p rz y w ilej lub d y sp e n s ę , n a le ż y n ad to
za ch o w a ć p rz e p isy k a n o n ó w , k tó
[19] K O D E K S P R A W A K A N O N I C Z N E G O 23 T I T U L U S V.
D e p r i v i l e g i i s .
Can. 63. — § 1. P riv ile g ia acq u iri
p o s s u n t n on solum p e r d ire c ta m c o n cessio n em c o m p e te n tis a u c to r i ta tis e t p e r c o m m u n icatio n em , sed e tia m p e r leg itim am c o n su e tu d i nem a u t p ra e sc rip tio n e m .
§ 2. P o ssessio c e n te n a ria v e l im m em o rab ilis in d u c it p ra e s u m p tio n em co n c e ssi p riv ile g ii.
Can. 64. — P e r co m m u n icatio n em
p riv ile g io ru m , e tiam in form a a e q u e p rin c ip a li, e a ta n tu m p riv ile g ia im p e rtita c e n se n tu r, q u a e d i re c te , p e rp e tu o e t sin e sp eciali r e la tio n e ad certu m locum a u t rem a u t p e rs o n a m co n c e ssa fu e r a n t prim o p riv ilig ia rio , h a b ita e tiam ra tio n e c a p a c ita tis su b iecti, c u i fit com m unicatio.
Can. 65. — C um p riv ile g ia a c q u i
ru n tu r p e r c o m m u n ic a tio n e m in form a a c c e ss o ria , a u g e n tu r, im m in u u n tu r v e l a m ittu n tu r ipso facto, si fo rte a u g e a n tu r, im m in u a n tu r v e l c e ss e n t in p rin ic ip a li p riv ile g ia rio ; secus si a c q u ira n tu i p e r co m m u n icatio n em in form a aeq u e p rin c ip a li.
Can. 66. — § 1. F a c u lta te s h a b i
tu a te s q u a e c o n c e d u n tu r v e l in p e rp e tu u m v e l ad p ra fin itu m te m pu s a u t c e rtu m n u m e ru m casuum , a c c e n s e n tu r p riv ile g iis p ra e te r ius. § 2. N isi in e a ru m co n cessio n e e le c ta fu e rit in d u s tria p e rs o n a e T Y T U Ł V. O p r z y w i l e j a c h . К ап. 63. — § 1. P rz y w ile je m o ż n a n a b y w a ć nie ty lk o przez b e z p o ś re d n ie n a d a n ie w ła śc iw e j zw ie rz c h n o śc i j p rz e z u c z e s tn ic tw o, a le ta k ż e p rz e z p ra w n y z w y czaj albo z ad aw n ien ie.
§ 2. P o sia d a n ie s tu le tn ie lub od czasó w n ie p a m ię tn y c h n a p ro w ad za n a do m iem an ie o u d zielo n y m p rz y w ile ju . Kan. 64. — P rzez u c z e stn ic tw o w p rz y w ile ja c h , n a w e t w form ie n ie z a le ż n e j, te ty lk o p rz y w ile je u w a ż a się za n a d a n e , k tó r e z o s ta ły u d z ielo n e p ierw szem u u p rz y w ile jo w a n e m u w p ro st, n a sta łe i bez w z g lę d u na o k re ś lo n e m ie j sce, rzecz lub osobę, m a ją c p rz y ty m n a u w ad ze zd atn o ść p o d m io tu do u c zestn ictw a.
K an. 65. — G dy w p rz y w ile ja c h
u c z e stn ic z y się w form ie zale ż n e j, z w ię k sz a ją się one, z m n ie j s z a ją ,i g in ą p rzez fakt, że p rz y p ad k o w o z w ię k sz a ją się, z m n ie j s z a ją lub g in ą w p ierw szy m u p rz y w ile jo w a n y m ; je s t p rzeciw n ie, g d y się je n a b y w a przez u c z e s t n ictw o w form ie n ieza leżn ej.
Kan. 66. — § 1. U p ra w n ie n ia
s ta łe , u d z ie la n e na zaw sze lub na czas o k re ś lo n y albo n a p e w n ą ilość w y p ad k ó w , z a lic z a ją się do p rz y w ile jó w o b o k p raw a.
§ 2. J e ż e li nie zo sta ły u d z ie lo ne ze w zg lęd u na p rz y m io ty o s o by, albo n ie zastrzeżo n o w
