C z ł o n e k E u r o p e j s k i e j U n i i A k c e p t a c j i T e c h n i c z n e j w B u d o w n i c t w i e — U E A t c C z ł o n e k E u r o p e j s k i e j O r g a n i z a c j i d s . A p r o b a t T e c h n i c z n y c h — E O T A
Dokument Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8363/2010 zawiera 15 stron. Tekst tego dokumentu moŜna kopiować tylko w całości. Publikowanie lub upowszechnianie w kaŜdej innej formie fragmentów tekstu Aprobaty Technicznej wymaga pisemnego uzgodnienia z Instytutem Techniki Budowlanej.
tel.: (48 22) 825 04 71; (48 22) 825 76 55 — fax: (48 22) 825 52 86
Seria: APROBATY TECHNICZNE
APROBATA TECHNICZNA ITB AT-15-8363/2010
Na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 8 listopada 2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upowaŜnionych do ich wydawania (Dz. U.
Nr 249, poz. 2497), w wyniku postępowania aprobacyjnego dokonanego w Instytucie Techniki Budowlanej w Warszawie, na wniosek firmy:
EJOT Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k.
42-793 Ciasna, ul. JeŜowska 9
stwierdza się przydatność do stosowania w budownictwie wyrobów pod nazwą:
Łączniki wkręcane EJOT typów DDS i HDS do mocowania płyt
izolacji termicznej i akustycznej
w zakresie i na zasadach określonych w Załączniku, który jest integralną częścią niniejszej Aprobaty Technicznej ITB.
Termin waŜności:
13 maja 2015 r.
Załącznik:
Postanowienia ogólne i techniczne
Warszawa, 13 maja 2010 r.
Z A Ł Ą C Z N I K
POSTANOWIENIA OGÓLNE I TECHNICZNE
Spis treści
1. PRZEDMIOT APROBATY...3
2. PRZEZNACZENIE, ZAKRES I WARUNKI STOSOWANIA ...3
3. WŁAŚCIWOŚCI TECHNICZNE. WYMAGANIA ...5
3.1. Materiały ...5
3.2. Łączniki ...5
4. PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT...6
5. OCENA ZGODNOŚCI...7
5.1. Zasady ogólne ...7
5.2. Wstępne badanie typu ...8
5.3. Zakładowa kontrola produkcji ...8
5.4. Badania gotowych wyrobów...8
5.5. Częstotliwość badań...9
5.6. Metody badań...9
5.7. Pobieranie próbek do badań... 10
5.8. Ocena wyników badań... 10
6. USTALENIA FORMALNO-PRAWNE ... 10
7. TERMIN WAśNOŚCI ... 11
INFORMACJE DODATKOWE... ... ....11
RYSUNKI ...12
1. PRZEDMIOT APROBATY
Przedmiotem niniejszej Aprobaty Technicznej ITB są łączniki wkręcane EJOT typów DDS i HDS do mocowania płyt izolacji termicznej i akustycznej.
Łączniki objęte Aprobatą są produkowane przez firmę EJOT Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k., 42-793 Ciasna, ul. JeŜowska 9.
Aprobata obejmuje następujący asortyment łączników wkręcanych EJOT:
− łączniki typu DDS w postaci nagwintowanego trzpienia stalowego o średnicy 7,3 mm, zakończonego główką z tworzywa sztucznego o średnicy 25 mm, wykonaną z poliamidu wzmacnianym włóknem szklanym (rys. 1),
− łączniki typu HDS w postaci nagwintowanego trzpienia stalowego o średnicy 7,3 mm, zakończonego główką stalową o średnicy 16 mm (rys. 2).
Łączniki wkręcane EJOT typów DDS i HDS są wykonywane ze stali węglowej, gatunku SAE 1018 według normy ASTM A510M i pokryte cynkową powłoką antykorozyjną o grubości co najmniej 5 µm.
Łączniki EJOT typu HDS są stosowane z talerzykami zwiększającymi powierzchnię docisku:
− HDS - o średnicy 42 mm, ze stali gatunku DC 01 lub DC 03 według normy PN-EN 10130:2009, pokryte antykorozyjną powłoką cynkową o grubości co najmniej 5 µm (rys.
3),
− DDT - o średnicy 70 mm, ze stali gatunku DX51D+Z275 według normy PN-EN
10346:2009, pokryte antykorozyjną powłoką cynkową o grubości co najmniej 20 µm (rys. 4).
Tworzywowe główki łączników typu DDS mogą mieć barwę białą lub beŜową (imitacja włókien drzewnych). Stalowe główki łączników typu HDS i talerzyki dociskowe HDS i DDT mogą być pokryte powłoką lakierową o barwie według palety kolorystycznej RAL.
Wymagane właściwości techniczne łączników EJOT typów DDS i HDS podano w p. 3.
2. PRZEZNACZENIE, ZAKRES I WARUNKI STOSOWANIA
Łączniki EJOT typów DDS i HDS są przeznaczone do mechanicznego mocowania płyt izolacji termicznej i akustycznej do elementów ścian i stropów z betonu klasy nie niŜszej niŜ
C16/20 według normy PN-EN 206-1:2003 lub elementów silikatowych z otworami (drąŜonych) klasy nie niŜszej niŜ 15 według normy PN-EN 771-2:2006.
Łączniki EJOT typów DDS i HDS mogą być stosowane do mocowania płyt:
a) warstwowych z wełny drzewnej (WW) z rdzeniem z wełny mineralnej (MW), według normy PN-EN 13168:2009:
− Tektalan SD o kodzie WW-C/3-MW EN 13168 T1/T3-L1-W1-S2-CS(Y)50-TR20-Cl3,
− Tektalan E31 o kodzie WW-C/3-EN 13168-L2-W1-T1/T3-S3-CS(Y)30-TR10-Cl3,
− Tektalan E21 o kodzie WW-C/3 EN 13168-L2-W1-T1-S3-CS(10/Y)50-TR20-CI3,
− Tektalan C-HA o kodzie WW-C/3 EN 13168-L2-W1-T1-S3-CS(10/Y)70-TR20-CI3, b) warstwowych z wełny drzewnej (WW) z rdzeniem ze styropianu (EPS), według normy
PN-EN 13168:2009:
− Heratekta M-3 o kodzie WW-C/3-EN 13168-L2-W1-T1/T3-S3-CS(10)50-TR20-Cl3, c) z wełny drzewnej (WW) według normy PN-EN 13168:2009:
− Heraklith C o kodzie WW-EN 13168-L1-W1-T1-S2-CS(10)i-Cl1,
− Heraklith CF o kodzie WW-EN 13168-L1-W1-T1-S2-CS(10)i-Cl1,
− Heraklith M o kodzie WW-EN 13168-L1-W1-T1-S2-CS(10)i-Cl3, d) z wełny mineralnej (MW) według normy PN-EN 13162:2009.
Głębokość zakotwienia łączników EJOT typów DDS i HDS w podłoŜu nie moŜe być mniejsza niŜ 20 mm. Głębokość otworu (głębokość wiercenia) nie moŜe być mniejsza niŜ 30 mm.
Średnica wiertła powinna wynosić 6 mm – w przypadku podłoŜa z betonu i 5 mm – w przypadku podłoŜa silikatowego.
Charakterystyczne i obliczeniowe nośności zamocowań łączników objętych Aprobatą podano w tablicach 1 ÷ 3. Liczbę łączników naleŜy określać na podstawie obliczeń statycznych, uwzględniając nośności obliczeniowe podane w ww. tablicach.
Otwór montaŜowy w podłoŜu wykonuje się poprzez mocowaną płytę (montaŜ przelotowy).
Do wkręcania łączników naleŜy uŜywać elektronarzędzi mechanicznych, z końcówkami typu Torx30 (T30).
Ze względu na agresywność korozyjną środowiska, łączniki objęte Aprobatą mogą być stosowane zgodnie z wymaganiami i w środowiskach o kategorii korozyjności atmosfery według normy PN-EN ISO 12944-2:2001.
Łączniki EJOT typów DDS i HDS powinny być stosowane zgodnie z projektem technicznym, opracowanym dla określonego obiektu budowlanego, z uwzględnieniem obowiązujących norm i przepisów, postanowień niniejszej Aprobaty Technicznej ITB oraz instrukcji stosowania, opracowanej przez Producenta wyrobu.
3. WŁAŚCIWOŚCI TECHNICZNE. WYMAGANIA
3.1. Materiały
Łączniki EJOT typów DDS i HDS powinny być wykonywane ze stali węglowej, gatunku SAE 1018 według normy ASTM A510M i pokryte powłoką cynkową o grubości 5 µm.
Talerzyki stalowe HDS powinny być wykonywane ze stali gatunku DC 01 lub DC 03 według normy PN-EN 10130:2009 i pokryte powłoką cynkową o grubości 5 µm.
Talerzyki stalowe DDT powinny być wykonywane ze stali gatunku DX51D+Z275 według normy PN-EN 10346:2009 i pokryte powłoką cynkową o grubości 20 µm.
Powłoka cynkowa powinna spełniać wymagania normy PN-EN ISO 4042:2001.
3.2. Łączniki
3.2.1. Kształt i wymiary. Kształt i wymiary łączników EJOT typów DDS i HDS powinny być zgodne z rys. 1 ÷ 4.
3.2.2. Nośności charakterystyczne i obliczeniowe. Nośności charakterystyczne i obliczeniowe zamocowań łączników EJOT typów DDS i HDS podano w tablicach 1 ÷ 2.
Nośności łączników na przeciąganie łba łącznika przez płytę podano w tablicy 3.
Tablica 1
Nośności zamocowań łączników EJOT typów DDS i HDS na wyrywanie z podłoŜa z niezarysowanego betonu według PN-EN 206-1:2003
Głębokość zakotwienia hef
Głębokość otworu
Nośność charakterystyczna
Nośność obliczeniowa Typ łącznika Klasa betonu
mm mm kN kN
DDS / HDS C16/20 20 30 1,74 0,69
DDS / HDS C20/25 20 30 2,77 1,09
DDS / HDS C50/60 20 30 5,21 2,06
Tablica 2
Nośności zamocowań łączników EJOT typów DDS i HDS na wyrywanie z podłoŜa z elementów silikatowych z otworami według PN-EN 771-2:2006
Głębokość zakotwienia hef
Głębokość otworu
Nośność charakterystyczna
Nośność obliczeniowa Typ łącznika Klasa podłoŜa
mm mm kN kN
DDS / HDS 15 20 30 2,54 0,87
Tablica 3
Nośności łączników EJOT typów DDS i HDS na przeciąganie łba łącznika
Typ łącznika Typ płyty / podkładki Nośność charakterystyczna kN
Nośność obliczeniowa kN
DDS / HDS Tektalan SD 0,64 0,21
DDS / HDS Tektalan E31 0,64 0,21
DDS / HDS Heraklith C 0,70 0,23
DDS / HDS Tektalan E21 0,48 0,16
DDS / HDS Heraklith M 0,79 0,26
DDS / HDS Heratekta M-3 0,45 0,15
DDS / HDS Tektalan C-HA 0,49 0,16
DDS / HDS Heraklith CF 0,72 0,24
HDS Wentirock* / HDS 0,20 -
HDS Wentirock* / DDT 0,42 -
HDS Fasrock** / HDS 0,47 -
HDS Fasrock** / DDT 0,92 -
HDS HDS 7,85 4,26
* płyty z wełny mineralnej o kodzie MW-EN 13162-T4-CS(10)10-TR7,5-WS-AW095-MU1 i grubości 80 mm
** płyty z wełny mineralnej o kodzie MW-EN 13162-T4-DS(TH)-CS(10)40-TR15-WS-WL(P)-MU1 i grubości 100 mm
4. PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT
Wyroby objęte Aprobatą powinny być dostarczane oraz przechowywane i transportowane w sposób zapewniający niezmienność ich kształtu i właściwości technicznych,
według zaleceń producenta. Do kaŜdej dostawy powinna być dołączona informacja, zawierająca co najmniej następujące dane:
– nazwę, adres i ew. znak firmowy Producenta,
– oznaczenie wyrobu (nazwę i znak handlowy wyrobu), – numer Aprobaty Technicznej ITB AT-15-8363/2010,
– nazwę jednostki certyfikującej, która brała udział w ocenie zgodności, – numer i datę wystawienia krajowej deklaracji zgodności,
– znak budowlany.
Sposób oznaczania wyrobów znakiem budowlanym powinien być zgodny z rozporzą- dzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U.
nr 198/2004, poz. 2041).
5. OCENA ZGODNOŚCI
5.1. Zasady ogólne
Zgodnie z art. 4, art. 5 ust. 1, pkt. 3 oraz art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. nr 92/2004, poz. 881) wyroby, których dotyczy niniejsza Aprobata Techniczna, mogą być wprowadzane do obrotu i stosowane przy wykonywaniu robót budowlanych w zakresie odpowiadającym ich właściwościom uŜytkowym i przeznaczeniu, jeŜeli producent dokonał oceny zgodności, wydał krajową deklarację zgodności z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8363/2010 i oznakował wyrób znakiem budowlanym, zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198/2004, poz. 2041), oceny zgodności wyrobu, objętego Aprobatą, dokonuje Producent (lub jego upowaŜniony przedstawiciel), mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, stosując system 2+.
W przypadku systemu 2+ oceny zgodności, Producent moŜe wystawić krajową deklarację zgodności z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8363/2010, na podstawie:
a) zadania producenta:
− wstępnego badania typu,
− zakładowej kontroli produkcji,
− badań gotowych wyrobów (próbek) pobranych w zakładzie produkcyjnym, zgodnie
z ustalonym planem badań, obejmującym badania wg p. 5.4.3,
b) zadania akredytowanej jednostki:
− certyfikacji zakładowej kontroli produkcji na podstawie: wstępnej inspekcji zakładu produkcyjnego i zakładowej kontroli produkcji oraz ciągłego nadzoru, oceny i akceptacji zakładowej kontroli produkcji.
5.2. Wstępne badanie typu
Wstępne badanie typu jest badaniem potwierdzającym wymagane właściwości techniczno-uŜytkowe, wykonywanym przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu.
Wstępne badanie typu obejmuje:
– grubość powłoki cynkowej,
– nośności obliczeniowe zamocowań łączników, – nośność na przeciąganie łącznika przez płytę.
Badania, które w procedurze aprobacyjnej były podstawą do ustalenia właściwości techniczno – uŜytkowych wyrobów, stanowią wstępne badanie typu w ocenie zgodności.
5.3. Zakładowa kontrola produkcji
Zakładowa kontrola produkcji obejmuje:
1. specyfikację i sprawdzanie wyrobów składowych i materiałów,
2. kontrolę i badania w procesie wytwarzania oraz badania gotowych wyrobów (p. 5.4.2), prowadzone przez producenta zgodnie z ustalonym planem badań oraz według zasad i procedur określonych w dokumentacji zakładowej kontroli produkcji, dostosowanych do technologii produkcji i zmierzających do uzyskania wyrobów o wymaganych właści- wościach.
Kontrola produkcji powinna zapewnić, Ŝe wyrób jest zgodny z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8363/2010. Wyniki kontroli produkcji powinny być systematycznie rejestrowane. Zapisy rejestru powinny potwierdzać, Ŝe wyrób spełnia kryteria oceny zgodności. KaŜda partia wyrobów powinna być jednoznacznie zidentyfikowana w rejestrze badań.
5.4. Badania gotowych wyrobów
5.4.1. Program badań. Program badań obejmuje:
– badania bieŜące, – badania okresowe.
5.4.2. Badania bieŜące. Badania bieŜące obejmują sprawdzenie:
– kształtu i wymiarów, – wyglądu zewnętrznego, – grubości powłoki cynkowej.
5.4.3. Badania okresowe. Badania okresowe obejmują sprawdzenie nośności charakterystycznych zamocowań łączników.
5.5. Częstotliwość badań
Badania bieŜące powinny być wykonywane zgodnie z ustalonym planem badań, ale nie rzadziej niŜ dla kaŜdej partii wyrobów. Wielkość partii wyrobów powinna być określona w doku- mentacji zakładowej kontroli produkcji.
Badania okresowe powinny być wykonywane nie rzadziej niŜ raz na 3 lata.
5.6. Metody badań
Badania naleŜy wykonywać metodami podanymi w p. 3 oraz według poniŜszych opisów.
5.6.1. Sprawdzenie kształtu i wymiarów. Sprawdzenie wymiarów naleŜy przeprowadzać za pomocą przyrządów pomiarowych zapewniających uzyskanie dokładności pomiaru do 0,01 mm.
Kształt naleŜy sprawdzać przez porównanie z rysunkiem technicznym.
5.6.2. Sprawdzenie wyglądu zewnętrznego. Sprawdzenie wyglądu zewnętrznego naleŜy wykonywać wizualnie, okiem nieuzbrojonym.
5.6.3. Sprawdzenie grubości powłoki cynkowej. Sprawdzenie grubości powłoki cynkowej naleŜy wykonywać według normy PN-EN ISO 3497:2004.
5.6.4. Sprawdzenie nośności charakterystycznych zamocowań łączników. Sprawdzenie nośności charakterystycznych zamocowań łączników naleŜy wykonywać na łącznikach osadzonych w podłoŜu. Pomiaru sił naleŜy dokonywać za pomocą urządzenia o zakresie dobranym do spodziewanej wartości siły niszczącej, umoŜliwiającego stałe i powolne zwiększanie siły aŜ do zniszczenia. Błąd pomiaru nie powinien przekraczać 3% w całym zakresie pomiarowym.
5.6.5. Sprawdzenie nośności łączników na przeciągnie przez wyrób do izolacji cieplnej.
Sprawdzenie nośności łączników na przeciągnie przez wyrób do izolacji cieplnej naleŜy wykonywać według ETAG 004.
5.7. Pobieranie próbek do badań
Próbki do badań naleŜy pobierać losowo, zgodnie z normą PN-83/N-03010.
5.8. Ocena wyników badań
Wyprodukowane wyroby naleŜy uznać za zgodne z wymaganiami niniejszej Aprobaty Technicznej ITB, jeŜeli wszystkie wyniki badań są pozytywne.
6. USTALENIA FORMALNO - PRAWNE
6.1. Aprobata Techniczna AT-15-8363/2010 jest dokumentem stwierdzającym przydatność łączników wkręcanych EJOT typów DDS i HDS do stosowania w budownictwie, w zakresie wynikającym z postanowień Aprobaty.
Zgodnie z art. 4, art. 5 ust. 1, pkt. 3 oraz art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych (Dz. U. nr 92/2004, poz. 881) wyroby, których dotyczy niniejsza Aprobata Techniczna, mogą być wprowadzane do obrotu i stosowane przy wykonywaniu robót budowlanych w zakresie odpowiadającym ich właściwościom uŜytkowym i przeznaczeniu, jeŜeli producent dokonał oceny zgodności, wydał krajową deklarację zgodności z Aprobatą Techniczną ITB AT-15-8363/2010 i oznakował wyroby znakiem budowlanym, zgodnie z obowiązującymi przepisami.
6.2. Aprobata Techniczna ITB nie narusza uprawnień wynikających z przepisów o ochronie własności przemysłowej, a w szczególności obwieszczenia Marszałka Sejmu
Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 13 czerwca 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo Własności Przemysłowej (Dz. U. nr 119, poz. 1117).
Zapewnienie tych uprawnień naleŜy do obowiązków korzystających z niniejszej Aprobaty Technicznej ITB.
6.3. ITB wydając Aprobatę Techniczną nie bierze odpowiedzialności za ewentualne naruszenie praw wyłącznych i nabytych.
6.4. Aprobata Techniczna ITB nie zwalnia Producenta od odpowiedzialności za właściwą jakość wyrobu, a wykonawców robót budowlanych od odpowiedzialności za jego właściwe zastosowanie.
6.5. W treści wydawanych prospektów i ogłoszeń oraz innych dokumentów związanych z wprowadzaniem do obrotu i stosowaniem w budownictwie łączników wkręcanych EJOT typów DDS i HDS, naleŜy zamieszczać informację o udzielonej tym wyrobom Aprobacie Technicznej ITB AT-15-8363/2010.
7. TERMIN WAśNOŚCI
Aprobata Techniczna ITB AT-15-8363/2010 waŜna jest do 13 maja 2015 r.
WaŜność Aprobaty Technicznej ITB moŜe być przedłuŜona na kolejne okresy, jeŜeli jej Wnioskodawca lub formalny następca wystąpi w tej sprawie do Instytutu Techniki Budowlanej z odpowiednim wnioskiem nie później niŜ 3 miesiące przed upływem terminu waŜności tego dokumentu.
KONIEC
INFORMACJE DODATKOWE
Normy i dokumenty związane
PN-EN 206-1:2003 Beton. Część 1: Wymagania, właściwości, produkcja i zgodność PN-EN 771-2:2006 Wymagania dotyczące elementów murowych. Część 2: Elementy
murowe silikatowe
PN-EN 10130:2009 Wyroby płaskie walcowane na zimno ze stali niskowęglowych do obróbki plastycznej na zimno. Warunki techniczne dostawy
PN-EN 10346:2009 Wyroby płaskie stalowe powlekane ogniowo w sposób ciągły.
Warunki techniczne dostawy
PN-EN 12329:2002 Ochrona metali przed korozją. Elektrolityczne powłoki cynkowe z dodatkową obróbką na Ŝelazie lub stali
PN-EN 13162:2009 Płyty drewnopochodne do stosowania w budownictwie.
Właściwości, ocena zgodności i oznakowanie
PN-EN 13168:2009 Płyty drewnopochodne do stosowania w budownictwie.
Właściwości, ocena zgodności i oznakowanie
PN-EN 26157-1:1998 Części złączne. Nieciągłości powierzchni. Śruby, wkręty i śruby dwustronne ogólnego stosowania
PN-EN ISO 3497:2004 Powłoki metalowe. Pomiary grubości powłok. Metody spektrometrii rentgenowskiej
PN-EN ISO 4042:2001 Części złączne. Powłoki elektrolityczne
PN-EN ISO 12944-2:2001 Farby i lakiery. Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocą ochronnych systemów malarskich. Część 2: Klasyfikacja środowisk
PN-83/N-03010 Statystyczna kontrola jakości. Losowy wybór jednostek produktu do próbki
Raporty i sprawozdania z badań, oceny, klasyfikacje
1. LOK-1223/A/08. Raport i ocena techniczna z badań łączników typu DDS/HDS do mocowania płyt termoizolacyjnych oraz akustycznych. Oddział Śląski Instytutu Techniki Budowlanej, Katowice
2. LOK-01223/A/08/U. Raport z badań łączników typu DDS/HDS do mocowania płyt termoizolacyjnych oraz akustycznych. Oddział Śląski Instytutu Techniki Budowlanej, Katowice
RYSUNKI
Rys. 1. Łącznik EJOT typu DDS... 13
Rys. 2. Łącznik EJOT typu HDS... 14
Rys. 3. Talerzyk dociskowy HDS ... 15
Rys. 4. Talerzyk dociskowy DDT ... 15
L = 50, 65, 75, 85, 100, 110, 125, 135, 150, 175, 200, 225 lub 250 mm
Rys. 1. Łącznik EJOT typu DDS
L = 50, 65, 75, 85, 100, 110, 125, 135, 150, 175, 200, 225 lub 250 mm
Rys. 2. Łącznik EJOT typu HDS
Rys. 3. Talerzyk dociskowy HDS
Rys. 4. Talerzyk dociskowy DDT
