Antoni Lewek
Kronika Wydziału Teologicznego
ATK : styczeń-czerwiec 1983
Studia Theologica Varsaviensia 22/1, 309-323
S tu d ia T h e o l. V a rs. 22 (1984) n r 1
KRONIKA WYDZIAŁU TEOLOGICZNEGO ATK
(sty c z e ń — c z e rw ie c 1983) I. U R O C Z Y S T O Ś C I R O C Z N IC O W E
D n ia 10 m a ja 1983 r. o d b y ła się w A k a d e m ii T e o lo g ii K a to lic k ie j u ro c z y s to ść z o k a z ji 2 0 -lecia e n c y k lik i P a c e m in te r r is o ra z 20. ro c z n i cy ś m ie rc i je j a u to r a —· p a p ie ż a J a n a X X II I. N a u ro c z y s to ść tę p r z y b y ł P r y m a s P o ls k i, k s. k a r d y n a ł J ó z e f G l e m p , k tó r y p rz e w o d n ic z y ł M szy św . k o n c e le b ro w a n e j p rz y w s p ó łu d z ia le m . in . r e k t o r a A T K — k s. p ro f, d r a h a b . R e m ig iu sz a S o b a ń s k i e g o , p r o r e k to r a — k s. doc. d r a h a b . H e lm u ta J u r o s a, d y r e k to r a I n s ty t u t u S tu d ió w n a d R o d z i n ą — k s. b p a p ro f, d r a h ab . K a z im ie rz a M a j d a ń s k i e g o , d z ie k a n a W y d z ia łu T e o lo g iczn eg o — k s. p ro f, d r a h a b . J a n a Ł а с h a, d z ie k a n a W y d z ia łu F ilo z o fii C h rz e ś c ija ń s k ie j — k s. p ro f, d r a h ab . M ie c z y sła w a L u b a ń s k i e g o o ra z d z ie k a n a W y d z ia łu P r a w a K a n o n ic z n e g o .— k s. p ro f, d r a h ab . T a d e u s z a P a w 1 u к a.
W p ro w a d z a ją c w litu r g ię M szy św . k s. r e k t o r R e m ig iu sz S o b a ń s k i p o w ie d z ia ł m . in., że p o n ty f ik a t J a n a X X I I I tr w a ł k r ó tk o , z a le d w ie p ię ć la t, a le m o c n o z a z n a c z y ł się w h is to r ii K o ścio ła. T e p ię ć l a t u ja w n iły w ie lk o ść , k tó r ą w c h rz e ś c ija ń s tw ie n a z y w a się św ię to śc ią . P a p ie ż J a n X X I I I p rz y p o m n ia ł K o ścio ło w i, że a b y m ó w ić ś w ia tu o B ogu, tr z e b a się z a ją ć ś w ia te m . I z o w ego p rz e ję c ia ś w ia te m w y ro s ła o g ło szo n a 11 m a ja 1963 r. e n c y k lik a P a c e m in te r ris . D ziś d z ię k u je m y B ogu za tę e n c y k lik ę , d z ię k u je m y za p r a c ę J a n a X X I I I w K o śc ie le d la p ra w d y , je d n o ś c i i p o k o ju , in s p iro w a n ą m iło śc ią .
P o d c z a s M szy św . h o m ilię w y g ło słi k s. b p doc. d r h ab . B o h d a n B e j z e . P rz y p o m n ia ł o n n a w s tę p ie o s ta tn ie d n i ż y c ia J a n a X X II I od o g ło szen ia e n c y k lik i P a c e m in te r r is do d n ia ś m ie rc i. Z a s ta n a w ia ją c się n a d p y ta n ie m , co z a w d z ię c z a m y p a p ie ż o w i J a n o w i X X II I, ks. b p B e jz e p rz y to c z y ł o rę d z ie z 28 p a ź d z ie r n ik a 1958 r., w k tó r y m J a n X X I I I z w ró c ił się d o lic z n y c h a d re s a tó w : k a p ła n ó w , m is jo n a rz y , la i k a tu w s p ó łp r a c u ją c e g o z h ie r a r c h i ą k o ś c ie ln ą i do w s z y s tk ic h k a to lik ó w o raz c h rz e ś c ija n o d łą c z o n y c h od p a p ie s tw a z a p e le m o p o w ró t d o je d n o śc i. M ó w ił te ż J a n X X I I I o rz ą d z ą c y c h p a ń s tw a m i, w z y w a ją c do z a k o ń c z e n ia sp o ró w i b u d o w a n ia w o ln o śc i i p o k o ju n a c a ły m św cie. P rz y to c z o n e o rę d z ie je s t, z d a n ie m k s. B is k u p a , k lu c z e m do z ro z u m ie n ia ow ego
310
A N T O N I L E W E K[2]
p ię c io le tn ie g o p o n ty f ik a tu , p o d czas k tó r e g o J a n X X I I I z a in ic jo w a ł g łę b o k i p ro c e s o d n o w y K o ścio ła. W ty m ce lu z w o ła ł S o b ó r W a ty k a ń s k i II. K s. b p B ejze z w ró c ił te ż u w a g ę , że w s z y s tk ie w y p o w ie d z i p a p ie s k ie b y ły p rz y jm o w a n e z z a u fa n ie m , t a k ja k się s łu c h a ojca. D u ż ą w ty m r o lę o d e g ra ła n ie z w y k ła osobow ość O jc a św . J a n a X X III. W d o b ie p o n o w n ie z a o s trz a ją c y c h się k ry z y s ó w m ię d z y n a ro d o w y c h , W 20-lecie e n c y k lik i Pacem in terris tr z e b a w ró c ić do tr e ś c i i d u c h a n a u c z a n ia J a n a X X III. N a d c h o d z ą c e ze S to lic y Ś w ię te j n a d z ie je n a r y c h łą b e a ty fik a c ję J a n a X X I I I — p o w ie d z ia ł, n a z a k o ń c z e n ie k s. b p B. B e jz e — są w e z w a n ie m n a s do w d z ię c z n o śc i B ogu za w ie lk ie d z ie ła ro z p o c z ę te w K o śc ie le p rz e d d w u d z ie s tu la ty .
P o u ro c z y s te j M szy św . k s. P r y m a s u d z ie lił z e b r a n e j w sp ó ln o c ie a k a d e m ic k ie j sw eg o p a s te rs k ie g o b ło g o s ła w ie ń s tw a .
D n ia 17 m a ja 1983 r. W y d z ia ł T e o lo g ic z n y A T K z o rg a n iz o w a ł s y m p o z ju m k u u c z c z e n iu ju b ile u s z u 1950-lecia O d k u p ie n ia . P o M szy św . k o n c e le b ro w a n e j p o d p r z e w o d n ic tw e m i z h o m ilią k s. b p a doc. d r a h a b . E d w a r d a O z o r o w s k i e g o , w y g ło sz o n o n a s tę p u ją c e r e f e r a ty : k s. doc. d r h ab . M a r ia n B a n a s z a k — R o k św ięty d a w n iej i dzisiaj, k s. d r h a b . J a c e k S a 1 i j —· R e lig ijn a sym bolika otw arcia, k s. p ro f, d r h ab .
J a n P r y s z m o n t — N aw rócenie jako odpow iedź człow ieka na zba
w cze dzieło Chrystusa , ks. p ro f. d r J o s e f Z i 'e g i e r (R F N ) —· K s z ta ł
towanie życia w Jezu sie C h rystu sie, k s. p ro f, d r F r ie d r ic h B e i s s e r
(R FN ) — O rędzie Jezusa o panow aniu Bo^a. N ie m ie c k o ję z y c z n y r e f e r a t ks. p ro f. Z ie g le ra tłu m a c z y ł n a ję z y k p o ls k i ks. p ro f, d r h a b . J a n P r y s z m o n t , a r e f e r a t (w ra z z d y s k u s ją ) k s. p ro f. B e is s e ra — ks. d r h a b . A n to n i L e w e k . D n ia 30 m a ja 1983 r. z o s ta ła o d p ra w io n a u ro c z y s ta M sza św . z o k a z ji d ru g ie j ro c z n ic y śm ie rc i ks. k a r d y n a ła S te f a n a W y sz y ń sk ie g o , P r y m a s a P o ls k i i W ie lk ie g o K a n c le rz a A T K . M szy św . k o n c e le b ro w a n e j p rz e z k sięży-^pracow .ników n a u k o w y c h A k a d e m ii p rz e w o d n ic z y ł i o k o lic z n o śc io w ą h o m ilię w y g ło sił k s. b p d r S ta n is ła w S t e f a n e k , z a s tę p c a d y r e k t o r a I n s t y t u t u S tu d ió w n a d R o d z in ą A TK .
II. Z D Z IA Ł A L N O Ś C I R E K T O R A A T K
W d n iu 18 s ty c z n ia 1983 r. S e n a t A k a d e m ii T e o lo g ii K a to lic k ie j ze b r a ł się w D o m u A rc y b is k u p ó w W a rs z a w s k ic h , b y złożyć W ie lk ie m u K a n c le rz o w i U czeln i, k s. A rc y b is k u p o w i P ry m a s o w i Jó z e fo w i G 1 e m - p o w i ży c z e n ia n o w o ro czn e. D o ży czeń ty c h , s k ła d a n y c h w im ie n iu -S en atu i c a łe j U czeln i, k s. r e k t o r p ro f, d r R e m ig iu sz S o b a ń s k i d o łą c z y ł ta k ż e ży c z e n ia i g r a t u la c j e o ra z w y ra z y ra d o ś c i z o k a z ji p o w o
-[3]
K R O N I K A W Y D Z IA Ł U T E O L O G IC Z N E G O311
ła n ia K s ię d z a P r y m a s a w s k ła d k o le g iu m k a rd y n a ls k ie g o . N a ż y cze n ia i g r a tu la c je o d p o w ie d z ia ł K sią d z P r y m a s w se rd e c z n y c h , b u d z ą c y c h
i n a d z ie ję s ło w a c h , d z ię k u ją c U c z e ln i za je j w k ła d w te o lo g ię i k u lt u r ę
p o ls k ą . T eg o ż d n ia K s ią d z P r y m a s s p o tk a ł się z C h ó re m A k a d e m ic k im A T K n a w ie c z o rz e k o lę d o w y m . Ż y c z e n ia w im ie n iu zesp o łu i m ło d z ie ży a k a d e m ic k ie j zło ży ła m g r J a d w ig a J u r k i e w i c z . C h ó r w y k o n a ł k ilk a p o lifo n ic z n y c h u tw o r ó w o te m a ty c e z w ią z a n e j z B o ży m N a ro d z e n iem . D n ia 2 lu te g o 1983 r. ks. r e k to r S o b a ń s k i b y ł o b e c n y n a u ro c z y s ty m k o n s y s to rz u p u b lic z n y m w W a ty k a n ie , p o d c z a s k tó r e g o O jc ie c św . J a n P a w e ł I I w rę c z y ł K s ię d z u P ry m a s o w i Jó z e fo w i G l e m p o w i b ir e t o ra z p ie r ś c ie ń k a rd y n a ls k i. W d n ia c h 25— 26 m a r c a 1983 r. k s. r e k to r S o b a ń s k i u c z e s tn ic z y ł w z e b ra n iu r e k to r ó w e u r o p e js k ic h u c z e ln i k a to lic k ic h n a le ż ą c y c h do M ię d z y n a ro d o w e j F e d e r a c ji U n iw e rs y te tó w K a to lic k ic h (FIU C ). Z e b r a n ie to o d b y ło się n a U n iw e rs y te c ie K a to lic k im D e u sto w B ilb a o (H isz p a n ia ) i b y ło p o św ię c o n e m . in. p r z y g o to w a n iu X IV Z g ro m a d z e n ia G e n e ra ln e g o F IU C o ra z z a g a d n ie n io m o rg a n iz a c y jn y m w r a m a c h C e n tr a li K o o rd y n a c ji B a d a ń F IU C .
D n ia 9 k w ie tn ia 1983 r. k s. r e k to r p ro f. R. S o b a ń s k i w y g ło sił w B e rlin ie p o d c z a s s y m p o z ju m d o g m a ty k ó w , f u n d a m e n ta lis tó w i k a n o n i- stó w r e f e r a t p t. D uch i fu n k c ja praw a kanonicznego. O ry g in a ln y te k s t te g o r e f e r a tu p u b lik u je A rc h iv f ü r K a th o lis c h e s K ir c h e n r e c h t 1983 n r 1. W s y m p o z ju m ty m u c z e s tn ic z y li z A T K ta k ż e k s. p ro f, d r h ab . A n d rz e j Z u b e r b i e r i k s. doc. d r h a b . H e lm u t J u r o s. II I. S Y M P O Z JA N A U K O W E 1. O d n o w i o n e o b r z ę d y S a k r a m e n t u P o k u t y a k a t e c h e z a W d n ia c h 11— 12 lu te g o 1983 r. o d b y ło się w A k a d e m ii T eo lo g ii K a to lic k ie j o g ó ln o p o lsk ie s y m p o z ju m w y k ła d o w c ó w k a te c h e ty k i i p e d a g o g ik i re lig ijn e j. O tw a rc ia s y m p o z ju m d o k o n a ł r e k t o r A T K , k s. p ro f, d r h ab . R e m ig iu sz S o b a ń s k i . O b ra d o m p ie rw s z e g o d n ia p rz e w o d n i czył k s. a rc y b is k u p d r J e r z y S tro b a , a d ru g ie g o d n ia — ks. p ro f, d r h ab . J a n C h a r y t a ń s k i . P o d c z a s s y m p o z ju m w y g ło sz o n o i d y s k u to w a n o n a s tę p u ją c e r e f e r a ty : d r S ta n is ła w a G r a b s k a — P ro b lem y
d zieci i m łodzieży wobec Sakram entu P o ku ty, ks. d r J a n M i a z e k —
P ra k ty k a pokutna w dziejach Ko ścio ła, k s. d r W ła d y s ła w K u b i k —
W ychow anie do p o ku ty na poziom ie kla s I—IV szk o ły podstawow ej,
312
A N T O N I L E W E K[4]
V— V III , k s. d r W ła d y s ła w K o s k a , ks. d r G e r a r d K u s z i k s. d r E d w a r d M a j c h e r — W ychow anie do po kuty w katechezie dla m ło dzieży.
2. M o d l i t w a w ż y c i u c h r z e ś c i j a ń s k i m
W d n ia c h od 28 lu te g o do 1 m a r c a 1983 r. o d b y ło się w A T K ogól n o p o ls k ie s y m p o z ju m n t. M odlitw a w ży c iu chrześcija ńskim , z o rg a n i z o w a n e p rz e z K a te d r ę T eo lo g ii Ż y cia D u c h o w e g o z o k a z ji 400. ro c z n ic y śm ie rc i św . T e re s y z A v ili. U c z e stn ic z y li w n im p r z e d s ta w ic ie le lic z n y c h z g ro m a d z e ń z a k o n n y c h , s e m in a rió w d u c h o w n y c h i in n y c h ś ro d o w is k k a to lic k ic h . O tw a rc ia s y m p o z ju m d o k o n a ł jeg o in s p ir a t o r i k ie ro w n ik w s p o m n ia n e j k a te d r y , ks. p ro f, d r h a b . S ta n is ła w O l e j n i k . W y g łoszono n a s tę p u ją c e r e f e r a ty : $w. Teresa z A v ili — m istrzy n i
m o d litw y — o. d r D o m in ik W i d e r , M odlitw a w P iśm ie św. — k s.
p ro f, d r h a b . J a n Ł a c h , R o la m o d litw y w życiu duchow ym człow ie ka — b p d r W ilh e lm P l u t a , o rd y n a r iu s z g o rzo w sk i, M odlitw a pu-·
bliczna K o ścio ła — ks. d r h a b . B o g u sła w N a d o 1 s к i T C h r., M odlitw a
w nauczaniu Papieża Ja na Paw ła I I —· ks. doc. d r hab. Je rz y B a j d a ,
Próba teologii m o dlitw y — o. d r h a b . J a c e k S a 1 i j O P. P o n a d to o d
b y ły się d y s k u s je p a n e lo w e n t. M odlitw a we w spółczesnej re fle k s ji teo
log icznej o ra z S p e c y fik a m o dlitw y ch rześcija ń sk iej, k tó r e p ro w a d z ili:
M ie c z y sła w G o g а с z, k s. p ro f. S ta n is ła w O l e j n i k , ks. p ro f. J a n P r y s z m o n t, k s. doc. J e r z y B a j d a , ks. doc. L u c ja n B a l t e r SA C, ks. doc. H e lm u t J u r o s i o. d r O tto F i l e k . O d b y ły się te ż d y s k u s je w g r u p a c h ro b o czy ch .
3. D i a l o g d u s z p a s t e r s k i
W d n iu 2 m a r c a 1983 r. o d b y ło się w A k a d e m ii T eo lo g ii K a to lic k ie j s y m p o z ju m n a u k o w e p o św ię c o n e z a g a d n ie n io m s e m in a ry jn e g o k s z ta ł c e n ia a lu m n ó w p o p rz e z p r a c ę w g r u p a c h o ra z d ia lo g u m ięd zy d u c h o w ie ń s tw e m a lu d ź m i św ie c k im i. U c z e stn ic y s y m p o z ju m w y s łu c h a li d w ó ch r e f e r a tó w w p ro w a d z a ją c y c h , a n a s tę p n ie w p ię c iu g r u p a c h t e m a ty c z n y c h p ro w a d z o n o d y s k u s je n a d o d n o śn y m i z a g a d n ie n ia m i. K s. d r M ic h a ł K a s z o w s k i z W yższego S e m in a riu m D u c h o w n e g o w K a to w ic a c h , p r z e d s ta w ia ją c p ro p o z y c je d o ty c z ą c e o rg a n iz a c ji zajęć d y d a k ty c z n y c h w w y o d rę b n io n y c h g ru p a c h , w s k a z a ł n a sz e re g w a ż n y c h m o m e n tó w , k tó r e p r z e s ą d z a ją o d u ż e j w y ższo ści te j m e to d y n a d tr a d y c y jn ą m e to d ą n a u c z a n ia p o p rz e z fo rm ę w y k ła d u . P r a c a w g r u p a c h m oże m ieć duże z n a c z e n ie fo r m a c y jn e , m oże b y ć in s p ir u ją c a in te le k tu a ln ie , a ta k ż e — p o p rz e z a k ty w n o ś ć c z ło n k ó w g r u p — ro z w ija zd o ln o ści w sp ó łż y c ia w sp o łeczn o ści. J a k z a u w a ż y ł ks. d r K a sz o w sk i,
ι[5]
K R O N I K A W Y D Z IA Ł U T E O L O G IC Z N E G O313
z a g a d n ie n ie w y c h o w y w a n ia i n a u c z a n ia p o p rz e z p ra c ę w g r u p a c h je s t jeszcze — w p r z y p a d k u n a u c z a n ia te o lo g ii — w sfe rz e p r ó b i p r o p o zy cji. P o w s ta je w z w ią z k u z ty m p o tr z e b a o p ra c o w a n ia s p e c ja ln y c h p o d rę c z n ik ó w p rz e z n a c z o n y c h do zaję ć g ru p o w y c h . K s. doc. d r h a b . J a n u s z T a r n o w s k i z A T K w sw o im w y k ła d z ie w p r o w a d z a ją c y m D uszpasterz człow iekiem dialogu w s k a z a ł n a n ie k tó r e a s p e k ty is to ty d ia lo g u , k tó r y m a b y ć „ w c z u w a n ie m się w d ru g ą o so b ę” a lb o — ja k m ó w i B u b e r — „ o b e jm o w a n ie m ” d ru g ie j osoby, co ją w zb o g a c a , ro z s z e rz a . N a to m ia s t p o s ta w a d ia lo g u je s t w ó w czas, g d y k to ś m a w so b ie g o to w o ść o tw a rc ia się n a d ialog. T e o gólne ro z w a ż a n ia s ta ły się w r e f e r a c ie k s. doc. T a rn o w s k ie g o p u n k te m w y jś c ia do p o d ję c ia z a g a d n ie n ia d ia lo g u d u c h o w ie ń s tw a ze św ie c k im i. R y s u ją c y się ju ż w p ie r w s z y m w ie k u p o d z ia ł n a k le r (p a s te rz e ) o ra z lu d (ow ce) fu n k c jo n u je w ja k im ś s to p n iu do dziś. P ró b ę lik w id a c ji teg o p o d z ia łu p o d ją ł L u te r , lecz r a d y k a ln e p o s u n ię c ie — p o p rz e z lik w id a c ję k le r u — n ie ro z w ią z a ło p ro b le m u . C h o d zi b o w ie m o to, b y k a p ła n i s p e łn ia li w e w sp ó ln o c ie K o śc io ła sw o je fu n k c je , a lu d z ie św ie c c y sw o je, z ty m że w s p ó ln o ta ta p o w in n a b y ć je d n a , b ez p o d ziałó w .W tr a k c ie d y s k u s ji w g ru p a c h , k tó r y c h u c z e s tn ik a m i b y li z a ró w n o k a p ła n i ja k św ieccy , p r z e d s ta w io n o k o n k r e tn e p r z y k ła d y p r z e ła m y w a n ia w s p o m n ia n e g o p o d z ia łu w p a ra f ia c h . O k a z u je się w sz a k ż e , iż w c ią ż jeszcze lu d z ie o d n o szą się do k s ię d z a z p e w n y m d y s ta n s e m , z ja k ą ś o b a w ą . S p o tk a n ia b y w a ją b a rd z o o fic ja ln e . O czy w iście w s z y s tk o zale ży od p o s ta w y k s ię d z a i od w ie rn y c h , k tó r z y w id z ą w k a p ła n i e „ in n e g o c z ło w ie k a ”. J a k zau w a ż o n o , n ie w s z y s tk ie p ró b y „ w y jś c ia do lu d u ” d a ją p o ż ą d a n e e fe k ty . T w o rz e n ie g ru p osób śc iśle z w ią z a n y c h z k się d z e m , n a p r z y k ła d w fo r m ie d u s z p a s te rs tw a e lita r n e g o , m oże d z ie lić p a ra f ię . T w o rz ą się b o w ie m „ e lity ”. C hoć p r a k t y k o w a n i e d ia lo g u n ie d z ie je się b e z p e w n y c h tr u d n o ś c i, to je d n a k t e n d ia lo g tr w a .
4. D i a l o g j a k o w a r u n e k ł a d u c h r z e ś c i j a ń s k i e g o D n ia 2 m a ja 1983 r. o d b y ło się w A T K s e m in a r iu m n a u k o w e , p o ś w ięco n e te m a to w i D ialog ja k o w a r u n e k ła d u c h r z e śc ija ń sk ie g o . M iało ono n a c e lu p rz y g o to w a n ie m a t e r i a łu n a k o le jn y k o n g re s M ię d z y n a ro d o w e j F e d e r a c ji U n iw e r s y te tó w K a to lic k ic h (FIU C ) w d n ia c h 21—26 s ie rp n ia 1983 r. w T o ro n to (K a n a d a ). S e m in a r iu m p ro w a d z ił ks. doc. d r h a b . J a n u s z T a r n o w s k i . W p ro w a d z e n ia do d y s k u s ji d o k o n a li p ro f. d r h a b . A n d rz e j Ś w i ę c i c k i i k s. d r T a d e u s z S i k o r s k i . W s e m in a riu m u c z e s tn ic z y li p o n a d to ks. d r J a n K o r y c k i , ks. d r h ab . A n to n i L e w e k , d r h ab . J a n i n a S ł o m i ń s k a z A T K o ra z p ię ć o sób- -s p e c ja lis tó w sp o za u c z e ln i. W to k u o b ra d o m a w ia n o g łó w n ie n a s t ę p u ją c e z a g a d n ie n ia : 1° p rz y c z y n y a k tu a l n e j d e w a lu a c ji d ia lo g u , 2° e t a
314
A N T O N I L E W E K [6] p y re w a lo r y z a c ji d ia lo g u , 3° b u d o w a n ie p rz e z d ia lo g n o w e g o ła d u c h rz e ś c ija ń s k ie g o , 4° w y c h o w a n ie do d ia lo g u za p o ś r e d n ic tw e m u n iw e r s y te tó w k a to lic k ic h . 5. A k o m o d a c j a m i s y j n a W d n ia c h 14— 16 m a ja 1983 r. o d b y ło się w A k a d e m ii T e o lo g ii K a to lic k ie j X I I I o g ó ln o p o lsk ie s y m p o z ju m m isjo lo g ic z n e n t. A kom odacjam isyjn a. T rz y d n io w e o b ra d y o tw o rz y ł o raz w y k ła d w p ro w a d z a ją c y
w y g ło s ił k ie r o w n ik K a te d r y M isjo lo g ii A T K , k s. doc. d r h a b . W ła d y s ła w К o w a 1 a k. P o d c z a s s y m p o z ju m w y g ło sz o n o n a s tę p u ją c e r e f e r a ty : k s. d r B e r n a r d W o d e c k i i(Pieniężno) — Teologia akom odacji
m isy jn e j, ks. p ro f, d r K a r l M ü l l e r (R zym ) — Akom odacja i in k u l-
turacja w dokum entach papieskich, k s. d r h ab . A n to n i L e w e k
(A TK ) — Akom odacja ku lturo w a jako zasada ew angelizacji, k s. d r A n to n i K u r e k (A TK ) — A kom odacja m isyjn a w C h in a ch ( X V I I —
—X V I I I w.), k s. m g r M a r ia n F a 1 i s z e к (K U L ) — M oralność ako
m odacji — akom odacja m oralności, ks. m g r E d w a r d O s i e c k i (P ie
n iężn o ) — Akom odacja katechezy w M elanezji, k s. d r H e n r y k G z e 1- 1 a (P ien iężn o ) — Akom odacja K o ścio ła w In d o n ezji, k s. d r G rz e g o rz 0 к г о y (A TK ) — Akom odacja P o lo n ii zagranicznej.
IV . G O Ś C IE Z A G R A N IC Z N I 1. K a r d y n a ł C a r l o M a r t i n i
25 k w ie tn ia 1983 r. o d w ie d z ił A k a d e m ię T eo lo g ii K a to lic k ie j p rz e b y w a ją c y w P o lsc e w z w ią z k u z u d z ia łe m w u ro c z y s to ś c ia c h k u czci św . W o jc ie c h a w G n ie ź n ie a rc y b is k u p M e d io la n u k a rd . C a rlo M a r t i - n i. P o p rz y b y c iu n a B ie la n y D o sto jn y G ość w to w a r z y s tw ie ks. b p a p ro f, d r a h ab . K a z im ie rz a R o m a n i u k a z a p o z n a ł się z b u d o w ą g m a c h u w a rs z a w s k ie g o M e tro p o lita ln e g o S e m in a r iu m D u c h o w n eg o . N a s tę p n ie , p o p o w ita n iu p rz e z r e k t o r a A T K k s. p ro f, d r a h a b . R e m ig iu sz a S o b a ń s k i e g o , p r o r e k to r a k s. doc. d r a h a b . H e lm u ta J u r o s a, d z ie k a n ó w W y d z ia łu T eo lo g iczn eg o k s. p ro f, d r a h a b . J a n a Ł a c h a , W y d z ia łu P r a w a K a n o n ic z n e g o k s. p ro f, d r a h a b . T a d e u s z a P a w 1 u к a 1 W y d z ia łu F ilo z o fii C h rz e ś c ija ń s k ie j ks. p ro f, d r a h a b . M ie c z y sła w a L u b a ń s k i e g o , k s. k a r d y n a ł C a rlo M a r tin i u d a ł się d o g m a c h u A k a d e m ii T eo lo g ii K a to lic k ie j. P o d c z a s s p o tk a n ia w r e k to r a c ie G ość, k tó r y — z a n im z o sta ł a rc y b is k u p e m M e d io la n u — b y ł p rz e z s z e re g l a t p ro fe s o re rń i r e k to r e m P a p ie s k ie g o I n s ty tu t u B ib lijn e g o i P a p ie sk ie g o U n iw e r s y te tu G re g o ria ń s k ie g o , in te re s o w a ł się k ie r u n k a m i b a
-[7]
K R O N I K A W Y D Z IA Ł U T E O L O G IC Z N E G O315
d a ń n a u k o w y c h p o d e jm o w a n y c h w A T K , a ta k ż e w a r u n k a m i p ra c y p ro f e s o ró w i stu d e n tó w . K a rd . M a r tin i in te r e s o w a ł się szczeg ó ln ie p r a cą W y d z ia łu T eolo g iczn eg o . S a m m ia ł z re s z tą o k a z ję jeszcze te g o s a m e g o d n ia w z ią ć u d z ia ł w p o s ie d z e n iu R a d y W y d z ia łu T eolo g iczn eg o , p o d c z a s k tó r e g o p r z e d s ta w io n o m u p r a c o w n ik ó w n a u k o w y c h W y d z ia łu o ra z k ie r u n k i p r a c b a d a w c z y c h .
P o p o łu d n iu ks. k a rd . M a r tin i o d w ie d z ił w to w a rz y s tw ie k s. b p a p ro f, d r a h a b . K a z im ie rz a M a jd a ń s k ie g o I n s t y t u t S tu d ió w n a d R o d z in ą A T K w Ł o m ia n k a c h k. W a rs z a w y . W a rto do d ać, że b y ła to d r u g a w iz y ta k a rd . M a r tin i n a A T K . W cześn iej, p rz e d 11 la t y o d w ie d z ił w a r s z a w s k ą u c z e ln ię p rz y o k a z ji k o n g re s u b ib lijn e g o w K ra k o w ie .
2. P r o f e s o r o w i e
N a W y d z ia le T e o lo g ic z n y m A T K w y g ło sili g o śc in n e w y k ła d y n a s tę p u ją c y p ro fe s o ro w ie z z a g ra n ic y :
14 s ty c z n ia 1983 r. R u sse l C h a n d r a n, te o lo g p r o te s ta n c k i, r e k to r s e m in a r iu m d u c h o w n e g o w B a n g a lo re (In d ie ) m ó w ił o S to w a rz y s z e n iu T eo lo g ó w T rz e c ie g o Ś w ia ta i te o lo g ii w y z w o le n ia .
19 s ty c z n ia 1983 r. C h ris to f e r L o w e , b e n e d y k ty n a n g lik a ń s k i z L o n d y n u r e f e r o w a ł n t. E ku m en izm osób i eku m enizm in sty tu cji. T eg o s a m e g o d n ia G ü n th e r S t a c h e l z u n iw e r s y te tu w M o g u n c ji (RFN ) w y g ło sił w y k ła d i p ro w a d z ił s e m in a riu m n t. M edytacja w kateche zie.
22 m a r c a 1983 r. p ro f. d r G o ttf rie d B i t t e r , k ie r o w n ik K a te d r y K a te c h e ty k i i H o m ile ty k i n a W y d z ia le T e o lo g ic z n y m U n iw e r s y te tu w B o n n , w y g ło sił w y k ła d p t. W ychow anie do m odlitw y, a p ro f, d r H e in r ic h R e n i n g s, k ie r o w n ik K a te d r y L itu r g ik i n a F a k u lte c ie T eo lo g icz n o -F ilo z o fic z n y m w P a d e r b o r n , p rz e d s ta w ił w sw y c h d w ó ch w y k ła d a c h : s o b o ro w ą K o n s ty tu c ję o li tu r g ii _w a s p e k c ie h is to ry c z n o - g e n e ty c z - n y m o ra z z a g a d n ie n ie p sy c h o h ig ie n y m o d litw y w ie c z o rn e j K o śc io ła (K o m p lety ).
19 k w ie tn ia 1983 r. p rz y b y ł do A k a d e m ii T eo lo g ii K a to lic k ie j d y r e k t o r I n s t y t u t u D u s z p a s te rs tw a K a te c h e ty c z n e g o w In s ty tu c ie K a to lic k im w P a r y ż u p ro f, d r R e n é M a r i é . F r a n c u s k i G ość, w y g ło sił w y k ła d p t. Reform a katechezy fra n c u sk ie j i je j realizacja. N a to m ia s t p rz e b y w a ją c y w A T K 26 k w ie tn ia p ro f e s o r W y ższej S z k o ły F ilo z o fic z n e j oo. J e z u itó w w M o n a c h iu m R o m a n B l e i s t e i n w y g ło sił w y k ła d n a te m a t s y tu a c ji d u s z p a s te r s tw a m ło d z ie ż y w R e p u b lic e F e d e r a ln e j N iem iec.
316 A N T O N I L E W E K
[8]
V. U D Z IA Ł P R A C O W N IK Ó W N A U K O W Y C H W Y D Z IA Ł U W IM P R E Z A C H P O Z A U C Z E L N IA N Y C H
1. Z a g r a n i c ą
W d n ia c h 5—8 k w ie tn ia 1983 r. o d b y ło się w e F r a n k f u r c ie n a d M e n e m (R FN ) II k o lo k w iu m -eu ro p ejsk ieg o C O C T I, czy li K o n fe re n c ji K a to lic k ic h I n s ty tu c j i T e o lo g iczn y ch . T e m a te m s p o tk a n ia p r z e d s ta w ic ie li W y d z ia łó w T e o lo g ic z n y c h E u ro p y , z rz e sz o n y c h (lu b k a n d y d u ją c y c h ) w C O C T I-C IC T , b y ło z a g a d n ie n ie f o r m a c ji d u c h o w e j n a w y d z ia ła c h te o lo g ic z n y c h , ze szcz e g ó ln y m u w z g lę d n ie n ie m d u c h o w o śc i św ie c k ic h s t u d e n tó w . W k o lo k w iu m w z ię ło u d z ia ł 40 p rz e d s ta w ic ie li w y d z ia łó w te o lo g ic z n y c h , w ty m 3 z P o ls k i: z A k a d e m ii T e o lo g ii K a to lic k ie j, z K a to lic k ie g o U n iw e r s y te tu L u b e ls k ie g o i z P a p ie s k ie j A k a d e m ii T e o lo g ic z n e j w K ra k o w ie . W y d z ia ł T eo lo g iczn y A T K r e p r e z e n to w a ł ks. p ro f , d r h a b . J a n u s z S t. P a s i e r . b . P rz e d s ta w ic ie l A T K , p rz e m a w ia ją c ja k o je d y n y P o la k n a d w ó c h s e s ja c h p le n a r n y c h , z w ró c ił u w a g ę n a n a s tę p u ją c e z a g a d n ie n ia : 1° p rz e k a z a ł o b s z e rn ą in f o r m a c ję n a te m a t n o w o p o w s ta łe g o n a A T K k ie r u n k u te o lo g ii d u ch o w o ści. P o in f o rm o w a ł ta k ż e o sy m p o z ju m n t. M o d litw a w ż y c iu c h r z e ś c ija ń s k im , ja k ie z o k a z ji 400 ro c z n ic y ś m ie r
ci św . T e re s y z A v ili zo sta ło z o rg a n iz o w a n e n a W y d z ia le T e o lo g ic z n y m A T K p rz e z K a te d r ę T eo lo g ii Ż y c ia D u c h o w e g o w d n ia c h od 28 l u t e go do 1 m a r c a 1983. P o d c z a s d ru g ie j s e s ji p le n a r n e j p rz e d s ta w ic ie l A T K m ó w ił n a te m a t p rz e k s z ta łc a n ia się m o d e lu k u lt u r y , w a r u n k u ją c e j życie d u c h o w e w sp ó łc z e sn e g o c h rz e ś c ija n in a , p o d k re ś la ją c , iż te o lo g ia w k a ż d e j ep o c e f o r m u ło w a ła p e w ie n w z o rz e c d u c h o w o śc i c h rz e ś c ija ń s k ie j. U p ro g u n o w o ż y tn o śc i d o k o n a ł te g o h u m a n iz m c h r z e ś c ija ń ski, a zw ła sz c z a E ra z m z R o tte rd a m u . B r a k ta k ie g o w z o rc a w sp ó łc z e sn e g o p o w ię k s z a d e z o rie n ta c ję w d z ie d z in ie fo rm a c ji.
2“ w
r a m a c h c a r r e f o u r IV (języ k f r a n c u s k i) p rz e d s ta w ic ie lATK
d o k o n a ł n a jp i e r w p r e z e n ta c ji s y tu a c ji n a sz e g o W y d z ia łu ja k o w s p ó l n o ty św ie c k ic h i d u c h o w n y c h w y k ła d o w c ó w i stu d e n tó w . O m ó w ił r o lę d u s z p a s te r s tw a a k a d e m ic k ie g o
ATK
i o śro d k ó w p o z a u c z e ln ia n y c h , s p r a w ę r e k o le k c ji, zn a c z e n ie ru c h ó w c h a ry z m a ty c z n y c h itp . N a p ro ś b ę u c z e s tn ik ó w g ru p y z o b ra z o w a ł s y tu a c ję k u lt u r o w ą w P o lsc e , d o k o n u ją c je j p o r ó w n a n ia z s y tu a c ją k u ltu r o w ą ś w ia ta za c h o d n ie g o , b y u k a zać „ n a p p e s d ’a n tic ip a tio n ” d la f o r m o w a n ia d u c h o w o śc i s tu d e n tó w te o lo g ii. P o d k r e ś lił n ie b e z p ie c z e ń s tw o „ d u c h o w o śc i n o s ta lg ii”, ja k a w y s tę p u je , jeg o z d a n ie m , o b e c n ie n a Z ach o d zie, w y r a ż a ją c e j się w t ę s k n o c ie za d a w n y m k s z ta łte m p o b o ż n o śc i c h rz e ś c ija ń s k ie j. P o w o ła n ie m n a s z y m n ie je s t dziś re k o n s tru o w a ć , lecz k o n s tru o w a ć tę p o b ożność, b io rą c za p u n k t w y jś c ia n ie o d n ie s ie n ia np. do d u c h o w o śc i ś r e d n io [9]
K R O N I K A W Y D Z IA Ł U T E O L O G IC Z N E G O317
w iecza, lecz do k u l t u r y w sp ó łc z e s n e j. J e ś li rz e c z y w iś c ie doszło do sp o - g a n ie n ia Z a c h o d u , n a le ż y p o s tę p o w a ć t a k j a k p o s tę p u ją m is jo n a rz e — in k u ltu r u ją c y czy a k u lt u r u ją c y E w a n g e lię w k o n k r e tn y c h w a r u n k a c h .
D n ia 30 m a r c a 1983 r. ks. p ro f, d r h a b . S ta n is ła w O l e j n i k , k ie ro w n ik K a te d r y T eo lo g ii M o r a ln e j S zczeg ó ło w ej, z o s ta ł p r z y ję ty n a a u d ie n c ji p r y w a tn e j p rz e z p a p ie ż a J a n a P a w ła II w W a ty k a n ie , p o d c z a s k tó r e j w rę c z y ł O jc u św . s w o ją n o w ą k s ią ż k ę p t. Jedność K o ścio ła a
p lu ra lizm życia chrześcijańskiego (w yd. A T K , 1982).
W m a ju 1983 r. ks. p ro f, d r h ab . A lfo n s S k o w r o n e k , k ie r o w n ik K a te d r y T eo lo g ii E k u m e n ic z n e j o raz k s. doc. d r h a b . H e lm u t J u r o s, p r o r e k to r A T K u c z e s tn ic z y li w c e n tr a ln y c h u ro c z y s to ś c ia c h z o k a z ji 500.rocznicy u ro d z in M a r c in a L u tr a , ja k ie o d b y w a ły się w E ise n a c h , E r f u r c ie i W e im a rz e (NRD). W d n ia c h 23— 26 m a ja 1983 r. ks. d r W ła d y s ła w K u b i k i k s. d r R o m a n M u r a w s k i , a d iu n k c i K a te d r y K a te c h e ty k i, b r a li u d z ia ł w s y m p o z ju m k a te c h e ty c z n y m w e F r e ib u r g u (RFN ). 2. W k r a j u K s. doc. d r h a b . H e n r y k M u s z y ń s k i , p r o d z ie k a n W y d z ia łu T e o lo g iczn eg o i k ie r o w n ik K a te d r y B ib lis ty k i S ta r e g o T e s ta m e n tu A T K z o s ta ł — ja k o p rz e d s ta w ic ie l A T K i C h A T — c z ło n k ie m R a d y G łó w n e j N a u k i i S z k o ln ic tw a W yższego w P R L . W ty m c h a r a k te r z e u c z e s tn i czył k ilk a k r o tn ie w p o s ie d z e n ia c h R a d y , w s p ó łp r a c u ją c ja k o c z ło n e k K o m is ji D y d a k ty k i i S p r a w S tu d e n c k ic h , K o m is ji R o z w o ju N a u k i o ra z Z e sp o łu B a d a w c z e g o ds. S tu d ió w D o k to ra n c k ic h . K s. d r M ic h a ł C z a j k o w s k i , a d iu n k t K a te d r y B ib lis ty k i N o w eg o T e s ta m e n tu , k o n ty n u u ją c s w ą o ż y w io n ą d z ia ła ln o ś ć b ib lijn o - d y d a k ty c z - n d, w y g ło sił w o k re s ie s p ra w o z d a w c z y m n a s tę p u ją c e o d c z y ty : 8 s ty c z n ia 1983 r. p o d c z a s o g ó ln o d ie c e z ja ln e g o k u r s u k a te c h e ty c z n e g o w B ia ły m s to k u — B ib lijn e podstaw y e n c y k lik i D ive s in m ise rico rd ia ; 3 lu
te g o w o ś ro d k u d u s z p a s te rs k im d la ś ro d o w is k tw ó rc z y c h w W a rs z a w ie — P ra w da B ib lii; w k la s z to rz e S ió s tr Z m a r tw y c h w s ta n ia P a ń sk ie g o w W a rs z a w ie m ó w ił 27 lu te g o n a te m a t Ja now a teologia M ęki
P a ń skie j, 5 m a r c a — R ela cja m iędzy śm iercią a zm artw ychw staniem
Jezusa, 7 k w ie tn ia — Zm artw ychw stan ie Jezu sa w e d łu i ewangelistów ,
14 m a ja — Zm artw ychw stan ie w edług Paw ła; 27 lu te g o d la a r ty s tó w - p l a s t y k ó w W a rs z a w y w y g ło sił w d o ln y m k o śc ie le pw . św . S ta n is ła w a K o s tk i o d c z y t p t. L e k tu ra egzystencjalna B ib lii; w c e n tr u m d u s z p a s te r s tw a śro d o w is k m e d y c z n y c h w y g ło sił w ty m sa m y m k o śc ie le 5 m a r ca w y k ła d n a te m a t B ib lijn e podstaw y R o k u Św iętego, a 14 m a ja nt.
E w o lu cjo n izm i krea cjo n izm a b ib lijn e opisy stw orzenia; d la ś ro d o
3 1 8 A N T O N I L E W E K
[10]
m a r c a n t. W olność chrześcija nin a w edług E w a n g e lii i w ie lk ic h listów P aw iow ych , B ib lijn e podstaw y R o k u Św iętego, L e k tu ra egzystencjalna
B ib lii. K lu b F ilm o w y P o lite c h n ik i W a rs z a w s k ie j „ K w a n t” z a p ro s ił 12
k w ie tn ia n a d y s k u s ję p a n e lo w ą o film ie Z e fire llie g o Jezu s z Naza retu p ro f, d ra A. J a c k i e w i c z a (PA N ), ks. d r a h a b . J. F r a n k o w s k i e g o i ks. d r a M. C z a j k o w s k i e g o (A TK ). W y w ią z a ła się n a d e r ż y w a i c ie k a w a , p a ro g o d z in n a d y s k u s ja , p rz e w a ż n ie n a te m a ty B ib lii i b ib lis ty k i. K s. d r M. C z a jk o w s k i k o n ty n u o w a ł s w o je w y k ła d y w r a m a c h d u s z p a s te r s tw a a k a d e m ic k ie g o p ro w a d z o n e g o p rz y sto łe c z n e j p a r a f ii N a jś w ię ts z e g o Z b a w ic ie la . W d n ia c h 25— 28 k w ie tn ia o m a w ia ł ró ż n e f o r m y m e s ja n iz m u w P iś m ie św . (m e s ja n iz m d y n a s ty c z n y , m e s ja - n iz m o so b o w y i m e s ja n iz m b e z M e sja sz a ), a w d n ia c h 9— 12 m a ja m ó w ił o a s p e k ta c h r e lig ijn y c h i sp o łe c z n y c h o g łoszonego p rz e z J a n a P a w ła II R o k u O d k u p ie n ia (z o k a z ji 1950. ro czn icy ). W r a m a c h „ U n i w e r s y t e tu R a d ia R iw ie r a ” w y g ło sił 5 m a ja p rz e z ra d io P o lite c h n ik i W a rs z a w s k ie j w je j d o m u a k a d e m ic k im „ R iw ie r a ” w y k ła d n a te m a t lu d z k ic h w y m ia r ó w B ib lii, p o czy m p rz e z d w ie g o d zin y o d p o w ia d a ł n a p y ta n ia słu c h a c z y , k ie r o w a n e d o ń d ro g ą ra d io w ą , p rz e z te le f o n i n a k a r t k a c h p rz y n o s z o n y c h do s tu d ia .
S tu d e n c k ie K o ło T eo lo g ó w A T K u rz ą d z iło 8 m a ja 1983 r. o g ó ln o u c z e ln ia n y p a n e l n a t e m a t m iło ści. K s. d r M. C z a j k o w s k i o m ó w ił a s p e k t b ib lijn y , ks. doc. d r h a b . J. B a j d a — a s p e k t te o lo g ic z n o m o - r a ln y , a p ro f. d r M. G o g a c z — a s p e k t filo z o fic z n y teg o te m a tu .
D n ia 26 s ty c z n ia 1983 r. o d b y ł się w W a rs z a w ie d o ro c z n y k u r s f o r m a c y jn y d la m is jo n a rz y i r e k o le k c jo n is tó w ze S to w a rz y s z e n ia A p o s to ls tw a K a to lic k ie g o (K sięża P a llo ty n i). U c z e stn ic y k u r s u w y s łu c h a li i d y s k u to w a li tr e ś c i w y k ła d ó w d ot. z a g a d n ie ń w ia ry , K o śc io ła i e s c h a to lo g ii c h rz e ś c ija ń s k ie j. K s. d r h ab . A n to n i L e w e k , a d iu n k t K a te d r y H o m ile ty k i, w y g ło sił d w a w y k ła d y n t. K a zno dziejstw o w służbie w ia ry o ra z Ka zno dziejstw o in sp iru ją ce w iarę w Ko śció ł. W p ie rw s z y m w y k ła d z ie w s k a z a ł n a p o g łę b ie n ie i w z ro s t w ia r y u c z ło n k ó w K o śc io ła ja k o n a is to tn y cel V a tic a n u m II, f u n d a m e n t so b o ro w e j o d n o w y i p i e r w sz o rz ę d n e z a d a n ie K o ścio ła, a n a s tę p n ie u k a z a ł ro lę k a z n o d z ie js tw a w b u d z e n iu i fo r m o w a n iu w ia r y ja k o p o s ta w y e g z y s te n c ja ln e j c h rz e ś c ija n in a . W d ru g im w y k ła d z ie o m ó w ił is to tę o ra z w sp ó łc z e s n e tr u d n o ś c i w ia r y w K ościół, ja k ró w n ie ż s o b o ro w ą (in te g ra ln ą ) w iz ję K o śc io ła
ad intra i ad extra, ja k a w in n a leże ć u p o d s ta w w ia r y i k o śc ie ln e g o
p rz e p o w ia d a n ia . K s. doc. d r h a b . L u c ja n B a l t e r , k ie r o w n ik II K a te d r y T eo lo g ii D o g m a ty c z n e j w y g ło sił w y k ła d p t. Ja k dziś nie m ów ić
i ja k m ów ić o sądzie Bożym , niebie, czyśćcu i piekle. P r e le g e n t p o d d a ł
k r y ty c e w y s tę p u ją c e jeszcze u w ie r n y c h i u n ie k tó r y c h k a z n o d z ie jó w m y ln e w y o b ra ż e n ia o lo s a c h p o ś m ie rtn y c h cz ło w ie k a , po czym p r z e d s ta w ił w sp ó łc z e s n e u ję c ia p r o b le m a ty k i e s c h a to lo g ii c h rz e ś c ija ń s k ie j.
[И ]
K R O N I K A W Y D Z IA Ł U T E O L O G IC Z N E G O 3 1 9D n ia 9 lu te g o 1983 r . k s. d r h ab . A n to n i L e w e k w y g ło sił w w . w y k ła d y ta k ż e w P ło c k u p o d czas k u r s u d o k s z ta łc a ją c e g o d la k się ż y r e k o le k c jo n is tó w z d ie c e z ji p ło c k ie j. P o d c z a s p o sie d z e n ia K o m is ji E p is k o p a tu ds. S e m in a rió w D u c h o w n y c h , o d b y w a ją c e g o się w d n iu 7 k w ie tn ia 1983 r. w W a rs z a w ie po d p rz e w o d n ic tw e m k s. b p a d r a L e c h a K a c z m a r k a , ks. doc. d r h ab . J a n u s z T a r n o w s k i , k ie r o w n ik K a te d r y P e d a g o g ik i C h rz e ś c ija ń s k ie j, r e f e r o w a ł n a te m a t fo r m a c ji p rz y s z ły c h d u s z p a s te rz y w s e m in a ria c h d u c h o w n y c h . D u c h o w ie ń s tw o p o ls k ie w o b e c Ż y d ó w w o k r e s ie I I w o jn y ś w ia to w e j — oto ty t u ł r e f e r a tu , ja k i w y g ło sił k s. doc. d r h a b . F ra n c is z e k
S t o p n i a k z K a te d r y H is to rii C zasó w N o w o ż y tn y c h i W sp ó łc z e sn y c h K o śc io ła n a m ię d z y n a ro d o w e j s e s ji n a u k o w e j n t. H itle r o w s k ie lu d o
b ó js tw o w P o lsc e i E u ro p ie 1939— 1945, z o rg a n iz o w a n e j w W a rs z a w ie
w d n ia c h 14— 17 k w ie tn ia 1983 r. p rz e z G łó w n ą K o m is ję B a d a n ia Z b ro d n i H itle ro w s k ic h w P o lsce. R e f e r a t p r z e d s ta w ił m . in . u s ta le n ia co do 561 osób sp o ś ró d p o ls k ie g o d u c h o w ie ń s tw a , k tó r e u d z ie liły p o m o cy p rz e ś la d o w a n y m Ż y d o m n a te r e n ie 300 m ie js c o w o śc i w P olsce.
W r a m a c h o b ch o d ó w 4 0 -lecia p o w s ta n ia ż y d o w sk ie g o w g e tc ie w a r s z a w s k im p rz e c iw k o h itle ro w c o m o d b y ła się w W a rs z a w ie w d n iu 18 k w ie tn ia 1983 r. u ro c z y s to ść p rz e k a z a n ia do u ż y tk u o d b u d o w a n e j po z n is z c z e n ia c h w o je n n y c h sy n a g o g i w a rs z a w s k ie j. P o d c z a s te j u ro c z y sto śc i p rz e m ó w ie n ie w y g ło sił m . in. ks. b p p ro f, d r h a b . K a z im ie rz M a j d a ń s k i , b. w ię z ie ń obozu k o n c e n tr a c y jn e g o w D a c h a u , k ie r o w n ik I n s t y tu t u S tu d ió w n a d R o d z in ą A T K .
K s. p ro f, d r h ab . S ta n is ła w O l e j n i k , k ie r o w n ik K a te d r y T e o lo g ii M o r a ln e j S zczeg ó ło w ej o raz k s. doc. d r h a b . H e lm u t J u r o s, k ie ro w n ik K a te d r y E ty k i S p o łe c z n o -G o s p o d a rc z e j u c z e s tn ic z y li a k ty w n ie w s e m in a r iu m n a u k o w y m n t. P o lity k a lu d n o ś c io w a — do bro c z ło w ie k a
i s p o łe c z e ń s tw a p o ls k ie g o , z o rg a n iz o w a n y m w d n iu 6 c z e rw c a 1983 r.
w W a rs z a w ie p rz e z K o m ite t N a u k D e m o g ra fic z n y c h PA N . VI. H A B IL IT A C J E T D O K T O R A T Y
C e n tr a ln a K o m is ja K w a lif ik a c y jn a do S p r a w K a d r N a u k o w y c h p rz y P re z e s ie R a d y M in is tró w P R L z a tw ie rd z iła w m a r c u i k w ie tn iu 1983 r. u c h w a ły R a d y W y d z ia łu T eo lo g iczn eg o z p a ź d z ie r n ik a i g r u d n ia 1982 r. w s p r a w ie n a d a n ia s to p n i n a u k o w y c h d o k to r a h a b ilito w a n e g o te o lo g ii: w z a k re s ie h o m ile ty k i — k s. d ro w i A n to n ie m u L e w k o w i , w z a k r e sie li t e r a t u r y s ta ro c h rz e ś c ija ń s k ie j — ks. d ro w i W in c e n te m u M y s z o - r o w i i k s. d ro w i E m ilo w i S t a n u 1 i o ra z w z a k re s ie so cjo lo g ii r e lig ii — d r J a n i n ie S ł o m i ń s k i e j . W d ru g im se m e s trz e r o k u a k a d e m ic k ie g o 1982/83 o d b y ło się n a W y
320
A N T O N I L E W E K[12]
d z ia le T e o lo g ic z n y m je d n o k o lo k w iu m h a b ilita c y jn e o ra z p ię ć p rz e w o d ó w d o k to rs k ic h . P o n iż e j p o d a je m y o d n o śn e in fo rm a c je .
K s. B ro n is ła w P a n e k , Zorganizow ana a kcja charytatyw na w K r a
kow ie w okresie m iędzyw ojenn ym 1918— 1939.
R e c e n z e n c i: p ro f, d r h a b . R y s z a rd B e n d e r (K U L), ks. p ro f, d r h a b . H ie ro n im E u g e n iu sz W y c z a w s k i (A T K ), k s. doc. d r h a b . F r a n c i sz e k S t o p n i a k (ATK). D a ta k o lo k w iu m h a b ilita c y jn e g o : 23 m a ja 1983 r. R o z p ra w a p o w y ższa, w o p a rc iu o ź ró d ła a r c h iw a ln e d o ty c h c z a s n ie w y k o rz y s ta n e , p rz y z a s to s o w a n iu m e to d y h is to ry c z n o -so c jo lo g ic z n e j, u k a z u je cało ścio w o u ję t y p ro b le m w ie lo k ie r u n k o w e j z o rg a n iz o w a n e j d o b ro c z y n n o ś c i k a to lic k ie j n a te r e n ie K r a k o w a w la ta c h 1918— 1939. U w z g lę d n io n o w z a sa d z ie w s z y s tk ie sto w a rz y s z e n ia , in s ty tu c je i z a k ła d y c h a r y ta ty w n e , k tó r e p o d le g a ły k o n tr o li w ła d z i u s ta w o d a w s tw u k o - śc ie ln o -p a ń s tw o w e m u . N a u w a r u n k o w a n ia p o tr z e b i is tn ie ją c y c h in s ty tu c j i zło ży ły się m. in. s to s u n k i g o sp o d a rc z e K r a k o w a p o d z a b o re m a u s tr ia c k im , s t r u k tu r a o rg a n iz a c y jn a K o ścio ła, tr a d y c je w z a k re s ie d o b ro c z y n n o ś c i i in. (rozdz. I—V). D o b ro czy n n o ść z o rg a n iz o w a n ą p r z e d s ta w io n o w e d łu g sto w a rz y s z e ń , k tó r e s k la s y fik o w a n o n a s to w a r z y s z e n ia n ie p ro w a d z ą c e z a k ła d ó w d o b ro c z y n n y c h i p ro w a d z ą c e ta k ie z a k ła d y (rozdz. V I). D o b ro c z y n n o ść z a k ła d o w a o b e jm o w a ła p o tr z e b u ją c y c h o p ie k i s ta łe j i d łu g o fa lo w e j, p o cząw szy od n ie m o w lą t a sk o ń c z y w sz y n a n ie d o łę ż n y c h o so b ach w p o d e sz ły m w ie k u (rozdz. V II). W reszcie p rz e d s ta w io n o d o b ro c z y n n o ś ć p o z a z a k ła d o w ą , j a k s c h r o n is k a , d o ż y w ia n ie , o p ie k a p o z a sz k o ln a itp . (rozdz. V III). P r e z e n to w a n a r o z p r a w a je s t p ie r w s z ą w lite r a tu r z e p o ls k ie j p r ó b ą n a u k o w e g o o p ra c o w a n ia z o rg a n iz o w a n e j d z ia ła ln o ś c i c h a r y ta ty w n e j.
K s. W in c e n ty Ł a n o w y , Tw órczość kaznod ziejska o. Teodora G ru
bera (1740— 1808) na tle epoki.
P ro m o to r: ks. b p doc. d r h a b . E d w a r d O z o r o w s k i ,
R e c e n z e n c i: k s. p ro f, d r h a b . C z e sła w B a r t n i k (K U L), k s. p ro f, d r h ab . H ie ro n im E u g e n iu sz W y c z a w s k i (A TK).
D a ta o b ro n y d o k to r s k ie j: 7 lu te g o 1983 r.
B a d a n ia o b ję ły a n a liz ę tr e ś c i k a z a ń o. G r u b e r a o ra z r e la c je z a c h o d z ą c e m ię d z y jeg o p rz e p o w ia d a n ie m a w s p ó łc z e s n y m m u sp o łe c z e ń s tw e m p o ls k im . U w z g lę d n io n o ró w n ie ż p o w ią z a n ie u m y s ło w y c h p rą d ó w O ś w ie c e n ia z te m a ty k ą , p o d a w a n y m i m o ty w a m i, s to s o w a n ą b u d o w ą i s ty le m jeg o k a z a ń . P o d s ta w ę ź ró d ło w ą b a d a ń s ta n o w iły k a z a n ia o. G r u b e r a w y d a n e d r u k ie m w la ta c h 1776— 1790. P rz e p r o w a d z o n a a n a liz a w y k a z a ła , że k a z n o d z ie ja z a jm o w a ł się z a g a d n ie n ia m i d o g m a ty c z n y m i, m o r a ln y m i, sp o łe c z n y m i i a s c e ty c z n y m i. W p r z e d s ta w ia n iu p r o b le m a ty k i d o g m a ty c z n e j n ie u le g a ł p rą d o m ep o k i. O B ogu, C h ry s tu s ie , K o
-[ 1 3 ] K R O N I K A W Y D Z IA Ł U T E O L O G IC Z N E G O 3 2 1
ściele i rz e c z a c h o s ta te c z n y c h m ó w ił sp o k o jn ie , b e z w d a w a n ia się w p o le m ik ę św ia to p o g lą d o w ą . T e n d e n c je p a n u ją c e w te o lo g ii m o r a ln e j X V III w . z n a la z ły ró w n ie ż sw ó j w y r a z w o m a w ia n y c h k a z a n ia c h . W w a r u n k a c h ś c ie ra n ia się o d m ie n n y c h s y s te m ó w m o r a ln y c h sta ło p rz e d o. G ru b e r e m n ie ła tw e z a d a n ie u k a z a n ia p ra w d z iw e j w ia ry , n a d z ie i i m iło śc i w ży ciu c z ło w ie k a . C o n ty k a r d y n a ln e n ie z n a la z ły szerszeg o z a in te re s o w a n ia w jeg o p rz e p o w ia d a n iu . G ło sił o n p o tr z e b ę o d n o w y m oralntej n a r o d u p o lsk ieg o . W b u d o w ie k a z a ń o. G r u b e r a w id a ć w y ra ź n ie w p ły w szk o ły f r a n c u s k ie j (M assillo n , B o ssu e t, F é n e lo n , F lé c h ie r). T w o rz y w e m jeg o k a z a ń b y ły te k s ty z P is m a św ., O jcó w K o ścio ła, p i sa rz y s ta r o c h rz e ś c ija ń s k ic h i w ie lk ic h ' teo lo g ó w . A u to r d y sp o n o w a ł ś w ie tn y m n a rz ę d z ie m k a z n o d z ie js k im — b a r w n ą i d o s a d n ą p o lsz c z y zną. K s. E u g e n iu sz S z c z o t o k, D ialog d u s z p a s te r s k i z r o b o tn ik a m i w d ie c e z ji k a to w ic k ie j. P ro m o to r: ks. doc. d r h a b . J a n u s z T a r n o w s k i .
R e c e n z e n c i: k s. doc. d r h a b . J e r z y B a j d a ((ATK), ks. doc. d r h ab . R o m u a ld R a k (KUL).
D a ta o b ro n y d o k to r s k ie j: 21 lu te g o 1983 r.
R o z p ra w a s k ła d a się z d w ó ch części: C zęść I p t. K o śc ió ł w o b e c k la s y
r o b o tn ic z e j p o s ia d a c h a r a k t e r h is to ry c z n y i o m a w ia n a jp ie r w p o w s ta n ie
o raz p ro b le m y k la s y ro b o tn ic z e j w E u ro p ie Z a c h o d n ie j n a tle r e w o lu c ji p rz e m y s ło w e j, a n a s tę p n ie r y s u je d z ie je Ś lą s k a , d a ją c p o g lą d n a s y tu a c ję ś w ia ta ro b o tn ic z e g o n a Ś lą s k u i p a n u ją c e ta m s to s u n k i d u sz p a s te rs k ie . W id ać tu b a rd z o w y ra ź n ie , że w ię ź m ię d z y d u s z p a s te rz a m i a ro b o tn ik a m i r o z w ija ła się p o m y ś ln ie j n a Ś lą s k u n iż w E u ro p ie Z a c h o d n ie j. C zęść II z a ty tu ło w a n a : R o z w ó j d ia lo g u d u s z p a s te r s k ie g o z ro
b o tn ik a m i, z a jm u je się p o ję c ie m d ia lo g u w ś w ie tle filo z o fii i d o k u
m e n tó w M a g is te r iu m K o ścio ła. N a jp ie r w f o r m u łu je p o ję c ie d ia lo g u d u s z p a s te rs k ie g o , a n a s tę p n ie d a je opis p e w n y c h d z ia ła ń d u s z p a s te r sk ic h , in te r p r e to w a n y c h ja k o z a sto so w a n ie d ia lo g u d u s z p a s te rs k ie g o w d ie c e z ji k a to w ic k ie j. C e le m ro z p r a w y b y ło : 1° w y k a z a ć w o p a rc iu o f a k ty h is to ry c z n e , że u p rz e m y s ło w ie n ie i u r b a n iz a c ja n ie k o n ie c z n ie m u s i p ro w a d z ić do d e c h ry s tia n iz a c ji k la s y ro b o tn ic z e j; k ry z y s r e l ig i j n y m a sw e ź ró d ło n ie ty le w in d u s tr ia liz a c ji, co r a c z e j w u tr a c ie w ię z i d u s z p a s te rz y z ro b o tn ik a m i; 2° u z a s a d n ić , że w d u s z p a s te rs tw ie te ra ź n ie js z o ś c i i p rz y s z ło śc i d ia lo g u r a s ta do r a n g i je d n e j z n a jw a ż n ie js z y c h m e to d d u s z p a s te rs k ic h . S. C z e sła w a S o n d e j, K o le ż e ń s tw o i p r z y ja ź ń ja k o p r o b le m k a t e c h e ty c z n y . P ro m o to r: ks. p ro f, d r h ab . J a n C h a r y t a ń s k i . 21 — s t u d i a T h eo l. V ars. 22 (1984) n r 1
3 2 2 A N T O N I L E W E K [ 1 4 ] R e c e n z e n c i: ks. p ro f, d r h a b . M ie c z y sła w M a j e w s k i (K U L), ks. doc. d r h ab . J a n u s z T a r n o w s k i (ATK). D a ta o b ro n y d o k to r s k ie j: 7 m a r c a 1983 r. C e le m p o w y ż sz e j ro z p r a w y d o k to r s k ie j b y ło z n a le z ie n ie o d p o w ied zi n a p y ta n ie , czy i ja k k a te c h e z a p o ls k a u w z g lę d n ia z a g a d n ie n ie k o le ż e ń s tw a i p rz y ja ź n i? A n a liz a źró d eł, w s k ła d k tó r y c h w c h o d z ą p o d r ę c z n ik i i m a te r ia ły p o m o cn icze do p ie rw s z e g o i d ru g ie g o p ro g r a m u szczeg ó ło w eg o w y k a z a ła , że k a te c h e z a m o r a ln a dużo u w a g i p o św ię c a z a g a d n ie n iu k o le ż e ń s tw a i p r z y ja ź n i o ra z u czy k a te c h iz o w a n y c h p r z e ż y w a n ia k o le ż e ń s tw a i p r z y ja ź n i w d u c h u c h rz e ś c ija ń s k im . R ó w n ie ż k a te c h e z a p rz y g o to w u ją c a u c z n ió w do życia w e w sp ó ln o c ie K o ścio ła d o s trz e g a w ży ciu k o le ż e ń s k o -p rz y ja c ie ls k im te r e n , n a k tó r y m m o g ą k s z ta łto w a ć się p o s ta w y e k le z ja ln e . P o n a d to p rz y w p r o w a d z a n iu k a te c h iz o w a n y c h w ta je m n ic ę K o śc io ła k a te c h e z a u w z g lę d n ia d o św ia d e z e - , n ia k o le ż e ń s tw a i p rz y ja ź n i, tr a k tu j ą c je ja k o n a t u r a l n ą p o d s ta w ę do
b u d z e n ia re lig ijn e g o d o ś w ia d c z e n ia rz e c z y w is to ś c i K o ścio ła.
K s. P io tr К o s m o 1, W s p ó łc ze s n e p o g lą d y na p r o b le m r e la c ji p r a w a i m o ra ln o ści. P ro m o to r: ks. doc. d r h ab . H e lm u t J u r o s. R e c e n z e n c i: ks. p ro f, d r h ab . S ta n is ła w O l e j n i k (A TK ), ks. p ro f, d r h ab . S ta n is ła w W i t e k (K UL). D a ta o b ro n y d o k to r s k ie j: 7 m a r c a 1983 r.
W ro z p r a w ie p o d ję to p ro b le m n ie n o w y , lecz m a ją c y ju ż d łu g ą h i s to rię . P o s ta w io n o go je d n a k n a now o, b o w ie m w o s ta tn ic h czasach w y w ią z a ła się w o k ó ł n ieg o sz e ro k a d y s k u s ja i z a ry s o w a ły się te n d e n c je jeg o o d m ie n n e g o , n iż to b y ło w p rzeszło ści, ro z w ią z a n ia . R o z p ra w a m ia ła słu ży ć ich k ry ty c z n e m u r o z p a trz e n iu o ra z w y p ra c o w a n iu n ow ego, b a rd z ie j w ła śc iw e g o m o d e lu r e la c ji p r a w a i m o ra ln o śc i. J e s t to z a te m p r a c a o c h a r a k te r z e sy s te m a ty c z n o -m e to d o lo g ic z n y m . S k ła d a się z d w ó c h części. P ie r w s z ą p o św ię c o n o s p re c y z o w a n iu p o ję ć — k o re la tó w ro z p a tr y w a n e j w p ra c y re la c ji, a n a s tę p n ie ro z e jrz e n iu się w h is to rii p ro b le m u , r o z p a trz e n iu w y s u w a n y c h w p rz e s z ło śc i p ro p o z y c ji jeg o ro z w ią z a ń . W y su n ię to tu k ilk a te o r e ty c z n ie m o ż liw y c h m o d e li u s ta w ie n ia r e la c ji p r a w a i m o ra ln o śc i. A n a liz a h is to ry c z n a pozw m liła n a w y łą c z e n ie ju ż z g ó ry n ie k tó r y c h z n ich . W o d n ie s ie n iu do in n y c h s p r a w a o k a z a ła się n ie ta k a p ro s ta . T rz e b a by ło je b a rd z o g ru n to w n ie p rz e a n a liz o w a ć , co s ta ło się p rz e d m io te m d ru g ie j części ro z p r a w y . S ta r a n o się n a p rz ó d w y e lim in o w a ć r o z w ią z a n ia n ie d a ją c e się u tr z y m a ć w ś w ie tle oceny k r y ty c z n e j, n a s tę p n ie zaś z a p re z e n to w a n o p ró b ę b a rd z ie j w ła śc iw e g o u ję c ia r e l a c ji p r a w a i m o ra ln o śc i, w y ra ż o n ą p o s tu la te m k o re la c ji, a n a w e t p e w n e j in te g r a c ji p r a w a i m o ra ln o śc i.
[ 1 5 ] K R O N I K A W Y D Z IA Ł U T E O L O G IC Z N E G O 3 2 3
K a z im ie rz D o m a g a l s k i , O b ra z d u c h o w o śc i m a łż e ń s k ie j w o p a r
ciu o c za so p ism o „L ’A n n e a u d ’O r”. S tu d i u m soc jolo lic z n o -te o lo g ic z n e d u c h o w o śc i. P ro m o to r: ks. doc. d r h ab . J e r z y B a j d a . R e c e n z e n c i: ks. doc. d r h a b . S e w e ry n R o s i k (K U L), k s. doc. d r h a b . W ito ld Z d a n i e w i c z (A TK). D a ta o b ro n y d o k to r s k ie j: 8 c z e rw c a 1983 r. P r a c a ta je s t p ró b ą p rz e d s ta w ie n ia p o d s ta w o w y c h ry s ó w m o d e lu m a łż e ń s tw a , ja k i w y p ra c o w a n o n a Z a c h o d z ie (F ra n c ja ), k o n k r e tn ie w cz a so p iśm ie p t. „ L ’A n n e a u d ’O r” u k a z u ją c y m się w la ta c h 1945— 1967 i o b e jm u ją c y m 138 zeszy tó w . A u to r p r ó b u je n a k re ś lić m o ż liw ie p e łn y o b ra z m a łż e ń s tw a c h rz e ś c ija ń s k ie g o w o p a rc iu o r e f le k s ję b ib lijn ą , te o lo g iczn ą, a n tr o p o lo g ic z n ą z p o g ra n ic z a filo zo fii, e ty k i, p sy c h o lo g ii, w o p a rc iu o d o św ia d c z e n ie , „ p rz e ż y c ie ” z a w a r te w a n k ie ta c h c z y te ln ik ó w , ja k i w o p a rc iu o g łę b o k i h u m a n iz m w id o c z n y w s p o jrz e n iu te o lo g iczn y m a u to r ó w c z a so p ism a n a a rc y d z ie ła li te r a t u r y p ię k n e j tr a k tu j ą c e o p ro b le m a c h m a łż e ń s tw a .
