Wojewódzki Biuletyn Statystyczny, 1997, nr 6

INFORMACJE I OPRACOWANIA STATYSTYCZNE

c i s

URZĄD STATYSTYCZNY w Katowicach

¿ A

1997 r o l m c t w a

WOJEWÓDZKI BIULETYN

STATYSTYCZNY

CZERWIEC 1997

Urząd Statystyczny informuje:

1. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w kraju w gospodarce narodowej wynosiło:

- w 1996 r .- 873,00 zł

- w II półroczu 1996 r. - 938,20 zł - w I kwartale 1996 r. - 842,90 zł - w II kwartale 1996 r. - 855,35 zł - w III kwartale 1996 r. - 890,54 zł - w IV kwartale 1996 r. - 985,32 zł - w I kwartale 1997 r. - 1008,03 zł

2. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w kraju w sektorze przedsiębiorstw wynosiło:

- w 1996 r. - 956,85 zł

- w I kwartale 1997 r. - 1042,91 zł - w II kwartale 1997 r. - 1130,35 zł - w kwietniu 1997 r. - 1106,66 zł - w maju 1997 r - 1099,73 zł - w czerwcu 1997 r - 1172,12 zł w tym bez wypłat z zysku:

- w 1996 r .- 939,43 zł

- w I kwartale 1997 r. - 1028,37 zł - w kwietniu 1997 r. - 1083,65 zł - w maju 1997 r. - 1084,94 zł - w czerwcu 1997 r. - 1135,35 zł

3. Przyrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w stosunku do poprzedniego okresu wyniósł:

- w 1996 r. -19,9%

- w I kwartale 1997 r. - 5,0%

- w II kwartale 1997 r. - 2.9%

- w kwietniu 1997 r. -1,0%

- w maju 1997 r. - 0,6%

- w czerwcu 1997 r. -1,5%

4. Przyrost cen towarów nieżywnościowych trwałego użytku w II kwartale 1997 r. w stosunku do I kwartału 1997 r. wyniósł 1,9%.

5. Średnia krajowa cena skupu żyta wyniosła za 1 q:

- w kwietniu 1997 r. - 40,88 zł - w maju 1997 r. - 40,13 zł - w czerwcu 1997 r. - 40,48 zł

6. Średnia cena sprzedaży drewna tartacznego iglastego uzyskana przez nadleśnictwa w I-III kwart. 1996 r.

wynosiła 157,80 zł za 1 m .

Dni kalendarzowe i robocze

Wyszczególnienie 1997

Liczba dni roboczych: rok ...

czerwiec ...

styczeń - czerwiec Upływ czasu (w % ) w czerwcu:

kalendarzowego roboczego ...

266 264

20 22

131 131

49,73 49,59

49,25 49,62

Jö O H tn oo ►< z -î> ^ ►< jo^ HiZNn^rac!^

SCHEMAT ORGANIZACJI I STRUKTURY GOSPODARKI

S E K T O R W Ł A S N O Ś Ć F O R M A P R A W N O - O R G A N I Z A C Y J N A

-» organy władzy, administracji, kontroli państwowej -» wymiar sprawiedliwości

---► fundusze

» spółki Skarbu Państwa

L» inne państwowe jednostki organizacyjne -» przedsiębiorstwa państwowe

* fundusze

-» spółki państwowych osób prawnych inne państwowe jednostki organizacyjne -[» jednostki samorządu terytorialnego

'---- » w tym przedsiębiorstwa komunalne fundusze

spółki komunalne

spółki z przewagą mienia sektora publicznego

spółdzielnie i ich związki

-* organizacje społeczne, polityczne, związki zawodowe spółki prywatne

-* fundacje i ich zakłady

» jednostki organizacji wyznaniowych

T* osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą

^---- » w tym gospodarstwa indywidualne rolne

-» przedstawicielstwa firm zagranicznych

-» przedsiębiorstwa zagraniczne drobnej wytwórczości

» spółki z przewagą kapitału zagranicznego

dawny sektor prywatny

dawny sektor uspołe­

czniony Ggu)

własność mieszana spółki z przewagą mienia sektora prywatnego

g 1 1

U ^wagi

o g ó ln e

]

1. Od 1994 r. wprowadzono do stosowania Europejską K lasyfikację Działalności (E K D ) w m iejsce stosow anej K la s y fik a c ji G ospodarki Narodowej (K G N ).

E K D została opracowana na podstawie wydawnictwa Urzędu Statystycznego W spólnot Europejskich E U R O S T A T - "Nom enclature des A ctivités de Communante Européenne - N A C E, rev. I ” .

2. Publikowane dotychczas dane statystyczne w przekrojach działowo-gałęziowych w układzie KG N prezentowane są w układzie E K D według sekcji, działów i - w niektórych przypadkach - grup.

3. D ane prezentow ane w B iu le ty n ie Statystycznym dotyczą całej gospodarki narodowej, tj.: w s z y s tk ic h p od m io tó w g o sp o d arczych zaliczanych do sektora publicznego (własność p aństw ow a, w łasno ść kom unalna, w łasność mieszana z przewagą kapitału publicznego) oraz sektora prywatnego (własność prywatna krajowa m.in. spółdzielnie, organizacje społeczne, polityczne i związków zawodowych, zakłady osób fizycznych, spółki, fundacje; własność zagraniczna - m.in.

zagraniczne przedsiębiorstwa drobnej wytwórczości, sp ó łk i zagraniczne lub z przew agą kapitału

zagranicznego; własność mieszana z przewagą kapitału prywatnego).

4. Dane opracowano zgodnie z każdorazowym stanem organizacyjnym podmiotów gospodarki narodowej.

5. W Biuletynie Statystycznym dane miesięczne w zakresie;

a) pracujących, zatrudnienia i wynagrodzeń dotyczą podmiotów sektora przedsię­

biorstw, w których liczba pracujących przekracza 5 osób, przy czym dane nie obejmują zatrudnionych poza granicami kraju, zatru d n io n ych w d z ia ła ln o ś c i statutow ej organizacji społecznych,

b) produkcji sprzedanej przemysłu, sprzedaży produkcji i usług budownictwa, sprzedaży usług transportu, gospodarki magazynowej i łączności oraz sprzedaży detalicznej towarów dotyczą podmiotów gospodarczych, w których liczba pracujących przekracza 5 osób.

Uwagi ogólne 3

Dane zbiorcze dotyczące pkt a i b obejmują wszystkie jednostki sporządzające m iesięczny meldunek uzupełniony o szacunek zbiorowości jednostek nie objętych badaniem.

c) przychodów ze sprzedaży produktów (wyrobów i usług) w sektorze przedsiębiorstw obejmują jedynie przychody w bieżących cenach bazowych, tj. przychody ze sprzedaży produktów netto (bez podatku VAT) pomniejszone o podatek akcyzowy i powiększone o dotacje przedmiotowe.

d) wyników finansowych przedsiębiorstw dotyczą podmiotów gospodarczych prowadzących księgi rachunkowe i zobowiązanych do sporządzania co miesiąc sprawozdania o przychodach, kosztach i wyniku finansowym - F-01 (z wyjątkiem podmiotów, których podstawowym rodzajem działalności jest działalność zaklasyfikowana według E K D do sekcji "Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo", "Rybołówstwo i rybactwo") przy czym dane w zakresie:

□ górnictwa i kopalnictwa oraz działalności produkcyjnej dotyczą podmiotów, których liczba pracujących przekracza 50 osób,

□ pozostałych rodzajów działalności dotyczą podmiotów, w których liczba pracujących przekracza 20 osób.

6. Ilekroć w Biuletynie jest mowa o sektorze p rz e d się b io rstw , d o tycz y to podm iotów prowadzących działalność gospodarczą w zakresie leśnictw a, pozyskiwania drewna i pokrewnych działalności usługowych: rybołówstwa w wodach

morskich; górnictwa i kopalnictwa; działalności produkcyjnej; zaopatrywania w energię elektryczną, gaz i wodę; budownictwa; handlu hurtowego i detalicznego, naprawy pojazdów mechanicznych, motocykli oraz artykułów przeznaczenia osobistego i użytku domowego; hoteli i restauracji, transportu, gospodarki m agazynowej i łączności; obsługi nieruchomości, wynajmu i działalności związanej z prowadzeniem interesów; odprowadzania ścieków, wywozu śmieci, usług sanitarnych i pokrewnych;

działalności związanej z rekreacją, kulturą i sportem oraz pozostałej działalności usługowej.

Dane dotyczące sektora przedsiębiorstw nie obejmują w yników działalności gospodarczej jednostek budżetowych (z wyjątkiem tablicy -"Przeciętne zatrudnienie i w ynagrodzenie w gospodarce narodowej" - prezentowanej kwartalnie).

7. Ilekroć w Biuletynie jest mowa o przemyśle, dotyczy to sekcji E K D : "Górnictwo i kopalnictwo",

"Działalność produkcyjna" oraz "Zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz. i wodę".

8. W tablicach - o ile nie zaznaczono inaczej - dane podano w cenach bieżących.

9. N iek tó re dane m ają ch arakter danych wstępnych i mogą ulec zm ianie w następnych wydaniach Biuletynu Statystycznego.

10. W stosunku do obowiązujących klasyfikacji w B iu letyn ie Statystycznym zastosowano nazwy uproszczone, których pełne brzmienie prezentuje E K D wydanie II - G U S Warszawa 1991 r.

CENA OGÓLNA

W I półroczu br., w warunkach obniżającej sie in fla cji i stopniowej poprawy na rynku pracy, utrzymało się korzystne aczkolwiek wolniejsze niż w II półroczu ub.roku tempo wzrostu gospodarczego.

Dynamika gospodarcza była nieco niższa niż przed rokiem; utrzymał się jednak wysoki wzrost produkcji przemysłu i budownictwa oraz znacznie wyższa niż przed rokiem sprzedaż usług transportu i łączności.

Wyższe zarówno w wymiarze nominalnym jak też realn ym b y ły w yn ag ro d zen ia w sektorze przedsiębiorstw chociaż pogorszeniu uległa kondycja finansowa podmiotów gospodarczych.

Przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w sektorze przedsiębiorstw (w cenach bieżących) wzrosły w I półroczu br.o 15% w stosunku do analogicznego okresu sprzed roku (o 22% w sektorze pryw atnym i 11% w publicznym ) z czego w przemyśle o 15%, budownictwie o 18%, transporcie o 37%.

W przemyśle przychody w cenach stałych były o 4 % wyższe niż w I półroczu ub. roku przy czym najwyższą dynamikę osiągnęły podmioty w czerwcu br. (o 13%). Na przestrzeni całego półrocza br. rosła wydajność na 1 zatrudnionego.

Przedsiębiorstwa budowlano-montażowe uzyskały w I półroczu br. przychody (w cenach bieżących) o 17% wyższe niż przed rokiem. Za wyjątkiem robót związanych z przygotowaniem terenów pod budowę, wszystkie inne prace były znacznie bardziej zaawansowane niż przed rokiem.

W e fe k cie prow adzonej d z ia ła ln o śc i gospodarczej w I półroczu br. wydobyto więcej niż przed rokiem węgla kamiennego, wyprodukowano stali i wyrobów walcowanych oraz przetworów mięsnych i wędlin, natomiast mniej niż w I półroczu ub.roku wyprodukowano energii elektrycznej, gazu ziemnego, koksu oraz nabiału i pieczywa. Znacznie więcej oddano do użytku mieszkań zwłaszcza w budownictwie indywidualnym. Efekty działalności transportowej były korzystniejsze niż w I półroczu ub.

roku w przewozach koleją gorsze w transporcie samochodowym.

Na rynku pracy liczba pracujących w sektorze przedsiębiorstw utrzymywała się w ciągu całego półrocza na poziomie niższym niż przed rokiem aJe z oznakami pewnej stabilizacji.

Ogólna ocena 5

Po utrzymującej się spadkowej tendencji liczby zarejestrowanych bezrobotnych, w czerwcu br. ich liczba nieznacznie wzrosła (o 1 % ) w porównaniu z miesiącem poprzednim, była jednak znacznie (o 33 tys. tj. 21% ) niższa niż w czerwcu ub.

roku. Na poziomie niższym niż w I półroczu ub. roku kształtowała się stopa bezrobocia; z 9 % w I półroczu ub. roku obniżyła się do 7 % w I półroczu br. Trudniej jednak niż przed rokiem można było uzyskać pracę za pośrednictwem urzędów pracy, o czym zadecydowała niższa niż w I połowie ub. roku liczba ofert pracy.

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w o k resie stycz eń -cz erw iec br. w sektorze przedsiębiorstw ukształtowało się na poziomie 1310 zł brutto i 1073 zł netto tj. odpowiednio o 20% i 22%

wyższym niż przed rokiem. Oznacza to, że ich wartość realna przy 16% wzroście cen była o 3 % i 5% wyższa niż w I połowie ub. roku.

Na najwyższym poziomie w I półroczu br.

ukształtowały się (podobnie jak przed rokiem) wynagrodzenia w górnictwie i kopalnictwie; były o ponad 40 % wyższe niż przeciętne w sektorze przedsiębiorstw i 2,5 raza wyższe od najniższego wynagrodzenia w sekcji hotele i restauracje. W cz erw cu br. w ynag rod zen ia w sektorze przedsiębiorstw stanowiły 1419 zł brutto i 1156 zł netto i w wymiarze nominalnym były o około 9,0%

wyższe niż w maju br., w realnym wyższe o 8%.

Ceny towarów i usług konsumpcyjnych były wyższe w czerwcu br. o 1,5% w stosunku do przeciętnego poziomu z maja br. Żywność zdrożała o 2,9%, napoje alkoholowe o 0,5%, nieżywnościowe o 0,8%, usługi o 0,9%. W całym I półroczu br. ceny wzrosły o 16,1% w stosunku do I półrocza ub. roku.

K o n d ycja finansowa przed sięb iorstw w okresie pięciu miesięcy br. uległa pogorszeniu w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego.

W ynik na działalności gospodarczej był niższy aż o 7 5 % od uzyskanego przed rokiem , wskaźnik rentowności obrotu brutto zmalał o 1,4 punkta z czego w sektorze publicznym obserw ow ano wzrost wskaźnika, w sektorze prywatnym spadek, koszty rosły szybciej niż przychody co spowodowało wzrost wskaźnika poziomu kosztów o 1,3 punkta. Gorsza, na koniec maja br. w stosunku do maja ub. roku, aż o 33 pkt była relacja zobowiązań krótkoterminowych do należności i roszczeń. Zobowiązania w maju br. o 70%

przekroczyły należności i roszczenia, przy czym w górnictwie i kopalnictwie były aż 2,5 raza wyższe od należności.

EDNOSTKI GOSPODARKI NARODOWEJ

W rejestrze REG O N w końcu czerwca br.

zarejestrowanych było ogółem 22509 osób prawnych i samodzielnych jednostek organizacyjnych nie m ających oso b ow ości p raw nej (bez spółek cywilnych), tj. o 3,8% więcej niż w końcu 19% r.

(w I półroczu ub. roku przyrost o 4,7%) i o 0,6%

więcej niż w końcu poprzedniego miesiąca. Liczba jednostek sektora prywatnego wynosiła 16242 i wzrosła od początku br. o 5,1% (w analogicznym okresie ub. roku o 6,2%). Nieznacznie zwiększyła się również liczba jednostek sektora publicznego (o 0,4%

od początku br.).

W czerwcu br. zarejestrowano 145 osób p raw n ych i sam o d zieln ych jed n ostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej (bez spółek cywilnych ) tj. o 5,8% więcej niż w maju br. i o 9 ,9 % m niej niż w czerwcu ub. roku.

Z lik w id o w a n o w om aw ianym m iesiącu 19 podmiotów. Liczba nowych jednostek w wybranych grupowaniach według form prawno - własnościowych przedstawiała się następująco :

■ spółki prawa handlowego... 75

w tym : - jednoosobowe spółki mienia komunalnego... 2

- spółki prywatne kapitału krajowego .. 43

- spółki z udziałem kapitału zagranicznego... 29

■ organizacje społeczne,związki zawodowe, partie p olityczne... 48

■ przedstawicielstwa zagraniczne... 3

■ spółdzielnie... 1

■ jednostki samorządu terytorialnego... 3

■ jednostki Kościoła Katolickiego... 3

■ państwowe jednostki organizacyjne... 2

■ pozostałe jednostki ... 10

Jak wynika z powyższego zestawienia najliczniejszą grupę w zbiorowości nowozareje- strowanych jednostek stanow iły spółki prawa handlowego , a wśród nich prywatne spółki kapitału krajow ego. N ow e sp ółki praw a handlow ego najczęściej deklarowały prowadzenie działalności zaliczanych do sekcji : handel i naprawy ( 45,3% ), działalność produkcyjna (16,0%), budownictwo (14,7%). Na swoje siedziby spółki najczęściej w ybierały miasta: Katow ice (17), G liw ice (8), Sosnowiec (5 ) oraz Dąbrowa Górnicza, Piekary Śląskie i Zabrze (po 4).

W procesie restrukturyzacji gospodarki narodowej nie odnotowano w omawianym miesiącu żadnych interesujących faktów.

ATRUDNIENIE.WYNAGRODZENIA.

RYNEK PRACY

W czerwcu br. liczba pracujących oraz p rzeciętna liczba zatrudnionych w sektorze przedsiębiorstw (w dużych i średnich jednostkach) wyniosła odpowiednio 879,2 tys. osób i 851,4 tys.

osób. W porównaniu z miesiącem poprzednim nastąpił niewielki wzrost liczby pracujących (o 0,2%), natomiast liczba zatrudnionych kształtowała się na tym samym poziomie.

Największy wzrost liczby pracujących oraz przeciętnej liczby zatrudnionych miał miejsce w sekcji obsługa nieruchomości i firm odpowiednio 0 4,6% i 4,3%.

W sekcji górnictwo i kopalnictwo w porównaniu do maja br. odnotowano spadek liczby pracujących i przeciętnej liczby zatrudnionych w obu przypadkach o 0 ,3 % . W ielk o ści te w yn io sły odpowiednio 249,4 tys. osób i 249,2 tys. osób.

Porównując z analogicznym miesiącem ub. r. p rzeciętn e zatru d nien ie w sektorze przedsiębiorstw w czerwcu br. spadło o 1,7%.

Największy spadek przeciętnej liczby zatrudnionych wystąpił w sekcji rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo o 2 0 ,3 % , natomiast najw iększy wzrost w sekcji pozostała działalność usługowa, komunalna, socjalna 1 indywidualna o 15,7%.

W okresie styczeń-czerwiec br. przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 857,9 tys. i było niższe niż przed rokiem o 1,3%.

W przemyśle w okresie sześciu miesięcy przeciętne zatrudnienie było niższe o 3,0% niż przed rokiem. Kształtowanie się dynamiki przeciętnego zatrudnienia w przem yśle w poszczególnych miesiącach I półrocza 1997 r. w stosunku do roku poprzedniego przedstawia wykres:

98 M 97

96

95 I II III IV V VI

Przeciętne wynagrodzenie miesięczne w sektorze przedsiębiorstw wyniosło w czerwcu:

■ brutto 1418,92 zł (wzrost o 9,8% w porównaniu do maja br.)

■ netto 1155,61 zł (wzrost o 9,3% w porównaniu do maja br.)

8

Zatrudnienie. Wynagrodzenia. Rynek pracy.

W porównaniu do czerwca ub. roku płace te wzrosły odpowiednio o 32,9% i 34,9%. Najwyższy poziom w czerwcu br. osiągnęły wynagrodzenia w sekcji górnictwo i kopalnictwo 2035,86 zł brutto i

1645,23 zł netto.

W okresie styczeń-czerwiec br. płace brutto i netto w sektorze przedsiębiorstw wyniosły odpowiednio 1309,73 zł i 1072,82 zł. W odniesieniu do analogicznego okresu ub.roku płace te wzrosły odpowiednio o 19,9% i 21,7%.

W przemyśle w okresie sześciu miesięcy przeciętne wynagrodzenie wyniosło:

■ brutto 1468,54 zł

■ netto 1200,04 zł

W porównaniu do sześciu miesięcy ub.

roku płace te wzrosły o 20,1% (płaca brutto) i 21,8%

(płaca netto).

W czerwcu br. w porównaniu z majem n a stą p ił w zro st p ła cy realn e j w sektorze przedsiębiorstw o 7,7%

Liczba zarejestrowanych bezrobotnych w końcu czerwca br. w Rejonowych Urzędach Pracy województwa katowickiego wynosiła 119,4 tys. osób i była wyższa o 1,1 tys. (1,0%) od stanu z końca maja br. i niższa o 32,6 tys. (21,4%) w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. Największy wzrost bezrobocia odnotowano w R U P w Pszczynie (5,6% ), Zawierciu (4,2%), Olkuszu (3,7%), Rudzie Śląskiej i Czechowicach-Dziedzicach (po 3,5%), n atom iast n ajw ię k sz y spadek bezrobocia zarejestrowano w R U P w Katow icach (2 ,1 % ), Tarnowskich Górach (0,9%) i Sosnowcu (0,7%).

W czerwcu br. zarejestrowano 14,3 tys.

osób bezrobotnych tj. o 5,4 tys. więcej niż w ubiegłym m iesiącu. D om inującą grupę stanow iły osoby poprzednio pracujące - 8,7 tys. (60,7%). Wśród nowo zarejestrowanych bezrobotnych 3,9 tys. osób to absolwenci, w tym:

■ szkół policealnych i średnich zawodowych - 2,5 tys. (65,1%),

■ szkół zasadniczych zawodowych - 1,0 tys.

(25,3%),

■ liceów ogólnokształcących - 0,3 tys. (8,5%).

Strukturę bezrobotnych absolwentów zarejestrowanych w II kwartale br. przedstawia wykres:

3,8% -i r 0,7%

4 4 ,0 %

2 9 ,4 %

56,6%

22,1%

kwiecień _maj

absolwenci:

□ szkół wyższych

□ szkól policealnych i śr zawodom

■ liceów ogólnokształcących E szkół zawodowych

■ innych

N ajw ięk sze skupiska bezrobotnych odnotowano podobnie jak w miesiącu poprzednim w R U P w Sosnowcu (9,7 tys.), Bytomiu (8,5 tys.), Gliwicach (7,8 tys.), Chorzowie (7,5 tys.), Zabrzu (7,3 ty s .) a najm niejsze w Pszczynie (1,3 ty s .) i Czechowicach-Dziedzicach (2,0 tys.).

6 5 ,1%

czerwiec

Zatrudnienie. Wynagrodzenia. Rynek pracy. 9

W końcu czerw ca br. urzędy pracy dysponowały ofertami pracy dla 3,0 tys. osób, w tym 1,3 tys. (43,5%) dotyczyło pracy stałej. Na jedną ofertę pracy przypadało 39 osób bezrobotnych tj. o 2 osoby mniej niż w miesiącu poprzednim.

Rejonowe Urzędy Pracy wyrejestrowały w czerwcu br. 13,2 tys. osób. Podobnie jak w miesiącu poprzednim głównymi przyczynami były:

■ nie potwierdzenie gotowości do pracy - 5,9 tys.

osób (4 4 ,6 % ),

■ podjęcie pracy - 5,3 tys. osób (40,4%) - (w tym pracy stałej - 83,9%, prac interwencyjnych -

11,4%, robót publicznych - 4,4%),

■ rozpoczęcie szkolenia lub stażu - 0,8 tys. osób (5,9%),

■ dobrowolna rezygnacja ze statusu bezrobotnego - 0,6 tys. osób (4,6% )

Strukturę bezrobotnych wyłączonych z ewidencji w II kwartale przedstawia wykres:

%

|£jj nie potwierdzenia gotowości do pracy [HO podjęcia pracy

■ rozpoczęcie szkolenia lub stażu

O dobrowolna rezygn.ze statusu bezrobotnego

■ inne przyczyny

Według stanu na dzień 30 czerwca br.

70,7 tys. osób tj.59,2% ogółu bezrobotnych nie posiadało prawa do zasiłku. Największy procent bezrobotnych bez prawa do zasiłku odnotowano w R U P w Pszczynie (76,8%),Zabrzu (65,3%), Bytomiu (6 3 ,6 % ), O lkuszu (6 3 ,5 % ) a n ajm n iejszy w Katowiacch (48,6%) i Gliwicach (49,9%).

W końcu czerwca br. 53 zakłady zgłosiły zwolnienie w najbliższym czasie 3,1 tys. osób, w tym 2,4 tys. to osoby pracujace w sektorze publicznym.

Dc = = = =

RODUKC JA MATERIALNA

W czerwcu br. przychody ze sprzedaży w yrobów i usług w sektorze przedsiębiorstw w yniosły 5568,9 min zł (w cenach bazowych bieżących) i były wyższe o 9,2 % w odniesieniu do maja br.

W s e k c ji górnictw o i ko p alnictw o przychody te osiągnęły wartość 1338,2 min zł(tj.

24,0% przychodów sektora przedsiębiorstw) co stan o w i w zrost o 14 ,2% w porów naniu do m iesiąca poprzedniego.

W z ro st (s p a d e k ) p rzych o d ó w ze sprzedaży wyrobów i usług w czerwcu br. w porównaniu z majem br. w poszczególnych s e k c ja c h sektora p rzed sięb io rstw ilustruje wykre s :

górnictwo i kopalnictwo

działalność produkcyjna [ zaopatrywanie w energię

elektryczną,gaz i wodę budownictwo handel i naprawy hotele i restauracje transport, składowanie i łączność obsługa nieruchomości pozostała dział usługowa komunalna

socjalna i indywidualna -12 -«

* >- f, -

i

0 4 8 12 16 %

W porównaniu z czerwcem ub. roku przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w sektorze przedsiębiorstw wzrosły o 25,2%.

W 1 p ó łro c z u br. p rz y c h o d y ze s p rz e d a ż y w y ro b ó w i u słu g w s e k to rz e przedsiębiorstw osiągnęły wartość 31590,8 min zł i były wyższe o 15,0% niż przed rokiem. Udział s e k to ra p u b licz n e g o w p rz y ch o d a ch ze s p rz e d a ż y w y ro b ó w i u słu g s e k to ra p rzed sięb io rstw w yn o sił 6 3 ,1 % , a sektora prywatnego 36,9%.

W przemyśle przychody ze sprzedaży wyrobów i usług w czerw cu br. osiągnęły wartość 4309,6 min zł (c e n y bazow e b ie ż ą c e ) i w porównaniu z czerwcem ubiegłego roku wzrosły zarówno w cenach bazowych bieżących jak i w cenach bazowych stałych odpowiednio o 26,5%

i o 13,0%.

W zro st p rzychod ów ze sp rzed aży w yrobów i usług (ce n y bazowe b ieżące)w poszczególnych sekcjach EK D w przemyśle w czerw cu br. w porów naniu z analogicznym m iesiącem roku ubiegłego przedstawia wykres:

«o •

38 - 30 25 - 20 15 10 ■

5 -

0-

■

■ -

'

....

□ górnictwo i kopalnictwo O działalność produkcyjna

■ zaopatrywanie w energię elektryczną gaz i wodę

Produkcja materialna

W s e k c ji g ó rn ictw o i ko p aln ictw o przychody w cenach bazowych bieżących w czerw cu br. stanow iły 3 1 ,1 % przychodów w przem yśle. W porównaniu do czerwca ub. roku przychody te były wyższe o 16,1% w cenach bazowych stałych.Kształtow anie się dynam iki przychodów ze sprzedaży w sekcji górnictwo i kopalnictw o w cenach bazow ych stałych w poszczególnych m iesiącach br. przedstawia wykres:

W o k re s ie s ty c z e ń - c z e rw ie c br.

produkcja sprzedana przem ysłu w cenach bazowych bieżących wyniosła 25073,5 min zł i w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku wzrosła zarówno w rzeczywistym czasie pracy jak i w porównywalnym czasie w obu przypadkach o 14,5%. W analogicznym czasie pracy przychody w cenach bazowych stałych również wzrosły o 3,7%.

W przeliczeniu na 1 zatrudnionego przychody ze sprzedaży wyrobów i usług (w c e n a c h b a z o w y ch b ie ż ą c y c h ) w o k re sie s ty c z e ń - c z e rw ie c b y ły w y ż sz e niż w analogicznym okresie roku ubiegłego o 18,1%, na co największy wpływ m iał wzrost przychodów na 1 z a tru d n io n eg o w s e k c ji g órnictw o i kopalnictwo o 21,6%.

W c z e rw c u br. k o p a ln ie w ę g la kam iennego wydobyły 11,2 min ton węgla, tj. o 15 ,5% w ięcej niż przed rokiem . W okresie styczeń-czerwiec wydobycie wyniosło 67,8 min ton, tj. o 1,7 % więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego.

W ięcej wyprodukowano również paliw do silników z zapłonem iskrowym (o 65,5% ), stali surowej z pieców elektrycznych (o 28,2% ), o 9,1 % większy byłrów nież przerób ropy naftowej.

W śród w yrobów hutniczych, których produkcja była większa niż przed rokiem należy wym ienić: walcówkę (wzrost o 25,8% ), blachy ocynkowane (o 7 ,4 % ), druty stalowe ciągnione (o 20,2%).

W o k re sie 6 m ie s ię c y br. w ię c e j w y p ro d u k o w a n o ró w n ie ż : w y ro b ó w w alco w an ych z ołow iu (o 3 1,1 % ) , w yro b ów wyciskanych i ciągnionych z cynku (o 67,9% ), maszyn i urządzeń do liczenia (o 60,4% ), sprzętu instalacyjnego (o 17,6%),środków do zmywania ¡czyszczenia (o 142,1%), cem entu (o 26,4%), ubiorów z tkanin (o 21,4%).

W zrost produkcji w ystąpił także przy wyrobach konsum pcyjnych takich jak: przetwory mięsne i podrobowe ze zwierząt rzeźnych (o 23,1%), wędliny mięsne bez końskich (o 15,6%), tuszki drobiowe (o 91,8% ), masło (o 20,6% ), kasza (o 72,3%), wyroby ciastkarskie (o 17,7%), dżemy owocowe (o 55,6%), konserwy warzywne (o 56,1%), m arynaty warzywne (o 96,2%).

Okres styczeń-czerwiec br. przyniósł rów nież sp ad ek produkcji w yrobów , w śród których wym ienić należy: energię elektryczną (spadek o 3,1 % ), oleje opałowe (o 2 ,9 % ), wyroby w yciskane i ciągnione z m iedzi (o 4 1 ,6 % ), narzędzia m etalowe do skraw ania m etali (o 24,8%), okucia metalowe (o 12,3%).

Mniej niż przed rokiem wyprodukowano również środków do prania i mycia (o 21,1% ), środków kosm etycznych do włosów (o 15,2%), p iask u p o d sa d z k o w e g o (o 1 8 ,0 % ), szkła gospodarczego (o 12,2%).

1 2

Produkcja materialna

Odnotowano również spadek produkcji m leka sp o ż yw cz e g o n o rm a liz o w a n eg o (o 24,2% ), serów twarogowych niedojrzewających (o 13,8%), śm ietanki i śm ietany (o 50,2%), mąki pszennej (o 21,6% ), pieczywa (o 8,0%), herbaty naturalnej paczkowanej (o 33,5%), czasopism (o 4,3 % ).

W budow nictw ie w c z e rw c u br.

przychody ze sprzedaży wyrobów i usług (ceny bazowe bieżące) wyniosły 565,8 min zł i były wyższe o 15,4% w porównaniu do analogicznego m ie sią c a ub. roku, przy czym w sektorze publicznym przychody te wzrosły o 12,1% a w sektorze prywatnym o 16,0%. Największy wzrost o 28,7% zanotowano w grupie wynajem sprzętu b u d o w laneg o i b u rząceg o w raz z ob słu g ą operatorską.

P rz y ch o d y ze sp rzed aży produkcji budowlano-montażowej (ceny bieżące) wyniosły w czerwcu br. 407,9 min zł i były wyższe niż przed rokiem o 20,2%.

W I p ó łro c z u br. p rz y c h o d y ze sprzedaży w yrobów i usług w budownictwie w yniosły 2769,1 min zł co w odniesieniu do analogicznego okresu ubiegłego roku stanowiło w z ro s t o 1 8 ,4 % . W p rz e lic z e n iu na 1 zatrudnionego przychody w budownictwie były również wyższe o 21,9%. Największy udział w przychodach w tej sekcji m ają przedsiębiorstwa z a jm u ją ce się w zn o szen iem ko m p letnych budowli lub ich sieci, inżynierią lądową i wodną (76,0% ).

W zrost przychodów ze sprzedaży w okresie styczeń-czerwiec br. w porównaniu do a n a lo g ic z n e g o o k re su roku u b ie g łe g o w p o s z c z e g ó ln y c h g ru p ach w b u d o w nictw ie ilustruje wykres:

a - przygotowanie terenu pod budowę b - wznoszenie kompletnych budowli

lub ich części, inżynieria lądowa i wodna c - wykonanie instalacji budowlanych d - budowlane prace wykończeniowe

e - wynajem sprzętu budowlanego i burzącego

S p rz e d a ż p ro d u k c ji b u d o w la n o - montażowej realizowanej w ram ach zamówień publicznych w I półroczu br. (wykonane silam i w ła s n y m i i o b c y m i) to g łó w n ie ro b o ty in w e s ty c y jn o - m o d e rn iz a c y jn e (7 1 ,8 % ), p o z o s ta ło ś ć o b e jm u ją ro b o ty remontowo-konserwacyjne (28,2%).

W czerwcu 1997 r. oddano do użytku w województwie katowickim 185 mieszkań (3 ,9 % mieszkań przekazanych do użytku w kraju) o powierzchni użytkowej 21,6 tys. m tj. o 3,6 % mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. N ajw ię ce j m ieszkań tj. 144 oddano w budownictwie indywidualnym, a ich

• 2

powierzchnia użytkowa wyniosła 18,4 tys. m . Sp ó łd z ie ln ie m iesz kan io w e p rz e k a z a ły 41 mieszkań o powierzchni użytkowej 3,2 tys. m .2

W okresie sześciu m iesięcy br. oddano do użytku 1130 m ieszkań (4 ,4 % m ieszkań przekazanych do użytku w kraju), tj. o 25,1%

w ięcej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, a ich powierzchnia użytkowa wyniosła 137,5 tys. m . W budownictwie indywidualnym od d an o do u żytku 990 m ie sz k a ń (6 ,7 %

Produkcja materialna 13

mieszkań przekazanych do użytku w kraju)tj.o 4 1 ,8 % w ie ce j niż w analogicznym okresie ubiegłego roku, a ich powierzchnia użytkowa w y n io s ła 126,2 ty s .m 2. S p ó łd z ie ln ie m ieszkaniowe oddały do użytku 76 mieszkań 0 powierzchni użytkowej 6,7 tys. m . Miasta, w których oddano najwięcej mieszkań w okresie styczeń-czerw iec br. to: Dąbrow a G órnicza (103), Rybnik (66), Jastrzębie-Zdrój (58), Gliwice (46), Sosnow iec (46).

Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 m ieszkania przekazanego do użytku w okresie styczeń-czerwiec 1997 r. wyniosła 121,7 m ,przy czym w spółdzielniach m ieszkaniowych 87,6 m , a w budownictwie indywidualnym 127,5 m2.

W okresie sześciu m iesięcy br. wydano 1 505 p o z w o le ń na b u d o w ę b u d y n k ó w m ieszkalnych w budownictwie indywidualnym.

Jednostki transportu samochodowego, które dysponow ały w czerwcu br. taborem o ła d o w n o ś c i 32,5 tys. ton (stan na koniec m iesiąca) przewiozły 1,5 min ton ładunków, czyli o 8,1 % w ięcej niż w maju br. i jednocześnie o 1,6% w ięcej niż przed rokiem.

W pierwszym półroczu przewieziono 8,1 min ton ładunków transportem samochodowym tj. o 6 ,9 % mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.

Śląska D O K P w czerwcu br. przewiozła taborem kolejowym 10,2 min ton ładunków, z czego w ęgielkam ienny stanowił7,9 min ton. Ilość ładunków przewiezionych ogółem w porównaniu z ubiegłym m iesiącem wzrosła o 2,4%, natomiast węgla kam iennego o 1,6%. W ielkość ładunków przewiezionych w okresie styczeń-czerwiec br.

wyniosła 63,5 min ton co stanowi wzrost o 1,9%

w p o ró w n a n iu do a n a lo g ic z n e g o o k re su ubiegłego roku.

P r z e w o z y ła d u n k ó w ta b o re m kolejowym w poszczególnych m iesiącach br.

przedstawia wykres:

tys.t 12000 ---

[.] ładunki ogółem ffl węgiel kamienny

INANSE

W porównaniu do roku ubiegłego pogorszeniu u leg ła k o n d ycja fin an so w a podm iotów gospodarczych, co obrazują podstawowe wskaźniki.

W ynik na działalności gospodarczej za okres I - V br.

był niższy o 75,4% od wyniku uzyskanego w analogicznym okresie roku ubiegłego i wyniósł 110,8 min zł. W yższa dynam ika kosztów niż przychodów w stosunku do ub.roku w ystąpiła zarówno w sektorze publicznym jak i prywatnym.

W ynik na działalności gospodarczej w sektorze prywatnym był niższy o 38,6% i za okres I - V br.

wyniósł 288,1 min zł. W sektorze publicznym wartość kosztów przewyższała uzyskane przychody, czego efektem była strata na działalności gospodarczej w wysokości minus 177,3 min zł.

S tru k tu rę p rzycho d ów i kosztów w poszczególnych sektorach za 5 m iesięcy br.

przedstawiają poniższe wykresy:

PRZYCHODY

□ ze sprzedazy produktów B ze sprzedazy towarów i materiałów O pfzychody finansowe

■ pozostałe przychody operacy)ne

0 na sprzedaży produktów

ffi wartość sprzedanych towarów i materiałów w cenie zakupu

□ koszty finansowe

■ pozostałe koszty operacyjne

N a ko n iec m aja br. w artość zyskó w nadzwyczajnych była wyższa od kwoty poniesionych strat nadzwyczajnych o 29,8 min zł.

W y n ik finansow y brutto, tj. w y n ik na działalności gospodarczej skorygowany o saldo strat i zysków nadzwyczajnych, za pięć miesięcy br.

w y n ió s ł 140,7 m in zł. W porów n aniu do analogicznego okresu roku ubiegłego był on niższy o 72,6%, należy jednak zauważyć, że w stosunku do okresu I - IV br. wzrósł o 11,0% tj. o 13,9 min zł. Na wysokość wyniku w dużej mierze wpływ miała strata brutto jednostek sektora publicznego, pogłębiająca się od początku roku i za okres styczeń - maj br.

wynosząca minus 146,9 min zł. W ynik finansowy brutto sektora p ryw atn eg o b y ł n iższy od ubiegłorocznego o 38,7% i za okres I - V br. wyniósł 287,5 min zł.

KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODÓW

sektor publiczny

sektor prywatny

0 20 40 60 80 100 %

sektor publiczny

sektor prywatny

0 20 40 60 80 100 %

Finanse 15

W yn ik finansowy netto stanowiący wynik brutto pomniejszony o obowiązkowe obciążenia za okres pięciu miesięcy br. wyniósł minus 345,9 min zł.

Strata netto sektora publicznego ukształtowała się na poziomie minus 457,8 min zł, wynik netto podmiotów zaliczanych do sektora prywatnego był niższy od ubiegłorocznego o 65,5%, za okres I - V br. przyjął on wartość 111,9 min zł.

W y n ik fin a n so w y brutto i netto w podstawowych sekcjach za okres I - V br. przedstawia poniższe zestawienie:

Wyszczególnienie

Wynik finansowy

brutto netto

w milionach złotych Górnictwo i kopalnictwo.. -536,9 -596,9 Działalność produkcyjna.. 251,6 91,8 Zaopatrywanie w energię

elektryczną gaz i wodę. . . 308,3 161,7 Budownictwo... 26,4 -3,6 Handel i n ap raw y... 19,5 -35,2 Transport, składowanie

i tączńość... 17,8 3,5 (Jbsługa nieruchomości

43,4 26,5

Pozostała działalność usługową Komunalną,

socjalna i indywidualna.. 9,5 6,3

Wartość obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego brutto kształtowała się na zbliżonym poziomie jak w roku ubiegłym, za 5 miesięcy br.

wyniosła 486,5 min zł. W poszczególnych sektorach w ie lk o ść ob ciążeń w y n ik u finansow ego przedstawiała się następująco:

■ sektor publiczny 310,9 min zł

- w tym podatek dochodowy 282,1 min zł

■ sektor prywatny 175,6 min zł

- w tym podatek dochodowy 169,0 min z ł.

Relacja obciążeń do wyniku finansowego brutto za okres I - V br. wyniosła 345,9% (wzrost o 250,6 pkt w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego).

Na przestrzeni br. można zaobserwować spadek wartości wskaźników rentowności obrotu.

W porównaniu do okresu I - V ub.roku wskaźnik rentowności obrotu brutto przedstawiający relację w yniku finansowego brutto do przychodów z całokształtu działalności zmalał o 1,4 pkt i wynosił 0,4%. W sektorze publicznym za pięć miesięcy br. wskaźnik ten przyjął wartość minus 0,7% (spadek o 0,9 pkt w stosunku do I - V ub. roku).

W śród pod m iotów z a licz a n ych do sektora prywatnego spadek wskaźnika rentowności obrotu brutto wyniósł 2,6 pkt, bowiem jego wartość obniżyła się z 5,1% przed rokiem do 2,5% za okres styczeń- maj br.

W skaźnik rentowności obrotu netto czyli relacja wyniku finansowego netto do przychodów z całokształtu działalności od dwóch m iesięcy utrzymuje się na niezmienionym poziomie minus 1,1%. W stosunku do okresu I - V ub. roku wskaźnik ten zmalał o 1,2 pkt, spadek w sektorze publicznym wyniósł 0,6 pkt (z minus 1,6% do minus 2,2%), w sektorze prywatnym 2,5 pkt (z 3,5% do 1,0%

za okres I - V br.).

W sekcji górnictwo i kopalnictwo w stosunku do analogicznego okresu ub.r. wskaźniki rentowności wzrosły średnio o 1,4 pkt, jednak nadal pozostają ujemne.

Po d m io ty d z ia ła ją c e w tej s e k c ji z a k la syfik o w an e do sektora p u bliczn eg o ch arakteryzo w ał w zrost w arto ści w skaźnika rentowności obrotu brutto o 1,3 pkt, netto o 1,4 pkt, natomiast jednostki zaliczane do sektora prywatnego cechował spadek odpowiednio o 3,1 pkt i 4,2 pkt.

16 Finanse

W pozostałych sekcjach zanotowano spadek wskaźnika rentowności obrotu średnio o 1,6 pkt, w tym w sektorze publicznym o 1,5 pkt, w sektorze prywatnym o 1,8 pkt.

W artość wskaźników obrotu przedstawia poniższe zestawienie:

Wyszczególnienie

Wskaźnik rentowności obrotu ze

sprzedaży brutto netto w%

Górnictwo i kopalnictwo -5,1 -7,7 -8,6 sektor publiczny . . . . -5,1 -7,8 -8,6 sektor prywatny . . . . -0,7 -6,4 -8,0 Pozostałe sekcje... 3,2 2,6 1,0

sektor publiczny___ 2,8 2,7 0,9

sektor p ryw atn y--- 3,7 2,6 1,1

Zd oln ość podm iotów do term inow ego reg u low an ia zobow iązań krótkoterm inow ych określają wskaźniki bieżącej płynności.

W s k a ź n ik p ły n n o ś c i I sto p n ia przedstawiający relację środków pieniężnych i papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu do zobowiązań bieżących na koniec maja br. przyjął wartość 8,5%. Przeszło trzykrotny wzrost wartości papierów wartościowych pozostających w dyspozycji podmiotów sektora prywatnego nie wpłynął na poprawę wartości tego wskaźnika, ponieważ w stosunku do ubiegłego roku odnotowano spadek o 1,5 pkt (z 10,0% za okres I - V ub. roku).

Sp ad ek o 15,8 pkt w stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego wystąpił w przypadku wskaźnika płynności I I stopnia. Relacja należności i roszczeń, środków pieniężnych i papierów wartościowych przeznaczonych do obrotu do zobowiązań krótkoterminowych na koniec maja br.

wyniosła 67,3% (przed rokiem 83,1 % ). W podziale na sektory wskaźnik płynności II stopnia przedstawiał się następująco:

■ sektor publiczny 63,4% (spadek o 13,7 pkt)

■ sektor prywatny 76,3% (spadek o 26,2 pkt).

W skaźnik płynności U l stopnia czyli relacja majątku obrotowego do zobowiązań bieżących począwszy od końca I kwartału br. utrzymuje się poniżej 100%. Oznacza to, że wartość posiadanego przez podmioty gospodarcze majątku obrotowego jest niższa od kwoty zobowiązań krótkoterminowych. Na koniec maja br. wskaźnik płynności III stopnia przyjął wartość 95,4%, tj. o 20,4 pkt mniej niż przed rokiem.

Pogorszyła się w stosunku do ub.r.płynność III stopnia sektora prywatnego o 37,0 pkt (spadek z 142,4% do 105,4%), jak również sektora publicznego, gdzie wystąpił spadek o 16,5 pkt do wartości 91,1 % w maju br.

W skaźnik poziomu kosztów z całokształtu działalności będący relacją kosztów do przychodów uzyskanych w efekcie prowadzonej działalności na przestrzeni okresu styczeń-maj br. wyniósł ogółem 99,7%, tj. o 1,3 pkt więcej niż przed rokiem.

W poszczególnych sektorach wskaźnik poziomu kosztów przedstawiał się następująco:

■ sektor publiczny 100,8% (wzrost o 0,7 pkt)

■ sektor prywatny 97,5% (wzrost o 2,6 pkt).

Podobnie jak w poprzednich m iesiącach wysoki wskaźnik poziomu kosztów wystąpił w sekcji g ó rn ictw o i k o p a ln ic tw o , bow iem koszty przekroczyły przychody o 7,9%. Dla pozostałych sekcji wskaźnik ten był niższy - koszty stanowiły 97,4% przychodów.

Finanse 17

W artość majątku obrotowego według stanu na koniec maja br. wynosiła 21390,3 min zł (o 14,3%

więcej niż w analogicznym okresie roku ubiegłego).

Na sektor publiczny przypadało 66,4% majątku obrotowego (14209,1 min zł), na sektor prywatny 33,6% (7181,2 min zł). Największy udział (61,6%) stanowiły przysługujące należności i roszczenia w kwocie 13183,3 min zł, w tym z tytułu dostaw i usług wynosiły 11232,2 min zł. Wartość zapasów wyniosła 5173,2 min zł, a ich udział w majątku obrotowym wynosił 24,2%.

Stru k tu rę zapasów w poszczególnych sektorach przedstawia poniższy wykres:

sektor publiczny

] produkcja niezakortczona

sektor prywatny

I I produkty gotowe

Relacja zobowiązań krótkoterminowych do należności i roszczeń na koniec maja br. ukształtowała się na poziomie 170,1%, wzrosła o 33,3 pkt w stosunku do końca maja ub. roku. W sekcji górnictwo i kopalnictwo, na którą przypadało 36,7% ogółu zobowiązań bieżących i 21,2% majątku obrotowego, relacja ta wyniosła 259,3%.

Wartość zobowiązań bieżących (płatnych przed upływem 1 roku) wyniosła 22421,1 min zł, tj.

o 38,7% wiecej niż według stanu na koniec maja ub.

roku, z tego krótkoterminowe kredyty bankowe stanowiły 13,7%, zobowiązania z tytułu dostaw i usług 41,9%, z tytułu podatków 6,9%.

Zob ow iązania długoterm inow e (term in płatności ostatniej raty następuje po upływie 1 roku) na koniec maja br. wynosiły 6022,5 min zł (o 8,8%

mniej niż w roku ubiegłym).

W sektorze publicznym nastąpił wzrost kwoty długoterminowych kredytów bankowych o 10,3% do kw oty 1968,0 m in zł, natom iast w sektorze prywatnym spadek o 53,6 % , ich wartość na koniec maja wynosiła 1065,2 min zł.

W czerw cu br. na rynku województwa katowickiego odnotowano dalsze podwyżki cen detalicznych towarów i usług konsumpcyjnych.

Wśród artykułów żywnościowych, w porównaniu z majem br. (pomijając rynek warzywno-owocowy) najbardziej zdrożały:

■ koncentraty spożywcze - 1,0% - 5,6%

■ wyroby garmażeryjne - 0,3% - 4,2%

■ napoje - 0,7% - 3,8%

W mniejszym stopniu niż w poprzednim miesiącu wzrosły ceny ryb i przetworów rybnych - 0,1% - 3,8%, nabiału - 0,3% - 3,2% (z wyjątkiem jaj, które staniały o 10,7%), wyrobów cukierniczych - 0,4% - 3,6% oraz przetworów zbożowych i pieczywa - 0,8% - 2,4%. Ceny mięsa, podrobów i przetworów utrzymywały się na poziomie ubiegłego miesiąca lub uległy niewielkim obniżkom.

W okresie od stycznia do czerwca br. wśród a rtyk u łó w żyw n o ścio w ych (p o m ijając rynek w arzyw no-ow ocow y, który charakteryzuje się ogromną dynamiką cen) najbardziej zdrożały:

■ przyprawy - 2,9% - 32,5%

■ ryby i przetwory rybne - 0,4% - 28,8%

■ napoje - 15,6% - 27,7%

■ wyroby cukiernicze - 0,4% - 21,3%

W ty m samym czasie ceny nabiału wzrosły od 2,0% do 18,1%, koncentratów spożywczych od 1,4% do 16,2%, przetworów zbożowych, pieczywa i wyrobów ciastkarskich od 1,0% do 13,8%,

a wyrobów garmażeryjnych od 1,1% do 10,7%. Za masło płaciliśm y o 7,9% więcej niż w grudniu ub.roku, a za tłuszcze roślinne od 0,4% do 5,4%.

Najmniej w ciągu ostatniego półrocza zdrożało mięso, podroby i przetwory (0 ,3 % - 5,5% ), a niektóre artykuły z tej grupy w czerwcu br. były tańsze niż w grudniu ub. roku.

XII 1996 = 100

A - woda mineralna "Bonagua"

B - ser dojrzewający "Podlaski"

C - strucla z makiem D - jogurt owocowy E - chleb żytni razowy F - mintaj patroszony

G -galaretka owocowa "Winiary"

H - masło 82,5% tłuszczu

I - szynka wieprzowa konserwowa j - olej rzepakowy, krajowy

19

W I półroczu br. wzrosły również ceny wyrobów alkoholowych, tytoniowych i używek.

N ajw yższą dynam ikę cen osiągnęły papierosy (109,5% - 119,4%), herbata (102,3% - 114,6%), alkohole gatunkowe (108,4% - 112,1%) oraz piwo (109,1%- 111,2%).

Czerwiec br. był miesiącem zarówno wzrostu jak i spadku cen wielu warzyw i owoców. Staniały (w porównaniu z majem br.) przede wszystkim

"nowe" warzywa: ziemniaki (30,6%), pomidory i ogórki szklarniowe (odpowiednio 23,3% i 20,8%), kalafiory (21,1%), sałata (20,5%) oraz rzodkiewki (1 3 ,3 % ). Zdrożały natomiast (jak co m iesiąc) ubiegłoroczne warzywa korzeniowe.

W czerw cu br. na rynku w ojew ództw a katow ickiego p o jaw iły się owoce sezonowe - truskawki i czereśnie, ich średnie ceny były znacznie wyższe niż w analogicznym okresie 2-u ostatnich lat:

V I95 V I96 V I97 cena w zł za kg Truskawki... 2,89 2,86 5,43 C zereśnie... 2,69 2,76 5,49

Z ró żn ico w an ie cen tych ow oców oraz pomidorów i ogórków w III dekadzie czerwca w wybranych miastach ilustruje wykres:

Sosnowiec

Gliwice

Dąbrowa G

Jastrzębie-Zdrój

Chrzanów

zł/kg 0,0 1,0 2 ,0 3,0 4 ,0 5,0 6,0

UD truskawki H czereśnie

□ pomidory ■ ogórki

C en y a rty k u łó w ko n su m p cyjn ych nieżywnościowych w okresie grudzień-czerwiec br.

rosły również systematycznie. Najbardziej zdrożały leki (0,1% - 31,7%), sprzęt gospodarstwa domowego (0,6% - 31,5%), oraz środki czystości i kosmetyki (0,2% - 26,9%). W tym samym czasie ceny tkanin wzrosły od 0,3% do 26,1% a dywanów i wykładzin od 1,2% do 21,9%. Znaczne wzrosty cen zanotowano również w stosunku do ubiegłego miesiąca: okryć od 1,6% do 18,9%, ubiorów gotowych od 0,2% do 15,4%

i obuwia od 0,1 % do 12,2%. Dynamiki cen niektórych artykułów nieżywnościowych przedstawia wykres:

V 1997=100 112

110 1 0 8

O namiot 2-osobowy H spódnica damska letnia UD prodiż elektryczny okrągły 0 sandały szkolne letnie z tw.szt.

■ rower turystyczny'Turing"

2 0

Ceny

W okresie I-VI 1997 r. znacznie wzrosły ceny wszystkich usług konsum pcyjnych. Najwyższe ceny odnotow ano w zakresie usług radiowo-telewizyjnych (9 ,4 % - 51,1%), napraw sprzętu gospodarstwa domowego (9,1% - 25,6%).

N a wysokim poziomie kształtowały się również dynamiki cen usług komunalnych i związanych z utrzymaniem mieszkania - 104,9% - 124,7% oraz usług związanych z nauką i kulturą-102,6% - 124,2%

(najbardziej wzrosły ceny zakwaterowania studentów w domu akademickim).

zł

katowickie bielskie częstochowskie opolskie --- chleb mieszany"Wejski"-1000g

masło o zawart 82,5% tł.-"Ekstra"-200g

W okresie ostatniego półrocza płaciliśm y więcej za przejazdy komunikacją miejską (4.5% - 22,0%) i usługi transportowe (3,1% - 10,2%) co było następstwem wzrostu cen paliw i smarów do środków transportu (3,2% - 11,3%).

W związku z rozpoczęciem sezonu letniego w czerwcu, w stosunku do ub. miesiąca, znacznie podrożały ceny usług turystycznych (0,8% - 8,3%), fiyzjersko-kosmetycznych (1,6% - 4,7%) oraz usług związanych z ochroną zdrowia (0,6% - 4,2%).

ser twarogowy tłusty parówki wieprzowe

Zróżnicowanie średnich cen detalicznych niektórych artykułów żywnościowych w czerwcu br.

w naszym Regionie ilustrują wykresy:

mięso wieprzowe - schab ser dojrzewający "Gouda”

4.5

3.5

2.5

katowickie bielskie częstochowskie --- ogórki świeże szklarniowe

~Wk~ truskawki

opolskie

Ceny

K u rsy w alut w połow ie czerw ca br. w p ryw a tn y ch kantorach w yb ran ych m iast w ojew ództw a katow ickiego kształtow ały się następująco (ceny w złotych za 100$ lub 100 D EM ):

Wyszczególnienie a - sprzedaż b -skup c - różnica

Dolar

amerykański Marka niemiecka

K ato w ice... a 323,90 187,50

b 321,00 185,00

c 2,90 2,50

C ho rzów ... a 325,00 187,60

b 322,00 185,00

c 3,00 2,60

B y to m ... a 323,00 187,40

b 320,00 185,00

c 3,00 2,40

Sosnow iec... a 325,00 187,50

b 323,00 185,70

c 2,00 1,80

R yb n ik... a 324,00 186,50

b 322,50 185,50

c 1,50 1,00

Tych y...

a

b 319,00 184,00

c

G liw ic e ... a 325,00 187,00

b 321,00 184,00

c 4,00 3,00

Dolary najtaniej można było kupić w Tychach, a marki w Rybniku, natomiast sprzedać marki i dolary najkorzystniej można było w Sosnowcu.

W k r a ju ce n y to w a ró w i u słu g konsumpcyjnych wzrosły w maju br. w stosunku do poprzedniego miesiąca o 0,6% (wobec 1,0% w kwietniu). Najwyższy wzrost cen wykazały towary nieżywnościowe (0,8%).

Od stycznia do maja br. ceny konsumpcyjne rosły znacznie wolniej niż w analogicznym okresie ub.

roku (o 6,6% wobec 10,3%). Podobnie jak przed rokiem najbardziej podrożały w tym czasie usługi (o 11,7%), najmniej podniesiono ceny żywności (o 3,9%) a wzrost cen towarów nieżywnościowych wyniósł 5,3%.

D yn am ik a cen to w a ró w i usług konsumpcyjnych kształtowała się następująco:

Okresy Ogółem Żywność Napoje alkoho­

lowe

Towary nieżywno­

ściowe Usługi Grudzień roku poprzedniego = 100 1996 V 110,3 110,9 106,3 108,8 112,0 1997 V 106,6 103,9 107,8 105,3 111,7

Miesiąc poprzedni = 100

19971 102,9 101,4 100,6 101,5 107,0 II 101,1 100,4 102,4 100,9 101,9 III 100,8 100,3 103,2 101,2 100,8 IV 101,0 101,1 100,8 100,9 101,0 V 100,6 100,6 100,6 100,8 100,6

Analogiczny okres 1996 = 100

19971 117,8 117,9 112,5 116,2 120,6 II 117,3 116,3 114,7 116,1 120,7 III 116,6 114,1 117,8 116,0 120,4 IV 115,3 112,2 118,1 114,9 119,6 V 1)4,6 111,8 117,1 113,6 119,3 I- V 116,3 114,4 116,1 115,3 120,1

Ceny żywności wzrosły w maju br. o 0,6%

(wobec 1,1% w kw ietniu). Podobnie jak przed miesiącem, najbardziej podrożały artykuły w grupie

"ziemniaki, strączkowe, warzywa, grzyby, owoce i przetwory" (o 2,9%). Po wysokich podwyżkach w poprzednim miesiącu, nastąpił spadek cen warzyw i grzybów świeżych (o 2,8%). Jednak ceny niektórych warzyw wykazywały dalszy wzrost. Podrożała m.in.

cebula (o 54,7%), kapusta (o 52,8%) oraz marchew (o 41,8%). Obniżyły się natomiast ceny sałaty (o 31,6%), ogórków (o 25,5%) i pomidorów (o 6,1 % ). Na wzrost cen nabiału o 1,0% wpłynęła zwłaszcza wysoka dynamika cen serów dojrzewających i topionych.

Ryby i przetwory rybne podrożały w maju o 0,9%.

2 2

Ceny

Po spadku notowanych od listopada ub. roku, w drugim z kolei m iesiącu w zrosły ceny mięsa, podrobów i przetworów (o 0,4%). Ceny artykułów w grupie "przetwory zbożowe, pieczywo i wyroby ciastkarskie" wzrosły o 0,3%. Utrzymał się spadek cen jaj (o 5,8%). W piątym z kolei miesiącu obniżyły się ceny cukru (o 5,4%).

W okresie styczeń-maj br. najbardziej wzrosły ceny artykułów w grupie "ziemniaki, strączkowe, warzywa, grzyby, owoce i przetwory (o 17,0%).

Wysoki był również wzrost cen masła (10,1 % ). Ryby były droższe niż w grudniu ub. roku o 7,9%. Nabiał podrożał o 6,9%, w tym sery dojrzewające i topione o 11,2%, a śmietana i śmietanka o 7,0%. Mniej wzrosły ceny przetworów zbożowych, pieczywa i wyrobów ciastkarskich - o 4,3%, w tym pieczywa o 4,8%. Obniżyły się natomiast ceny cukru (o 13,0%), jaj (o 12,0%) a także artykułów znajdujących się w grupie "mięso, podroby i przetwory" (o 0,4%), w tym spadły ceny drobiu (o 3,6%) i mięsa wołowego (o 0 .4 % ), a w zrosły mięsa cielęcego (o 2 ,5 % ) i wieprzowego (o 0,3%).

Na wzrost cen napojów alkoholowych o 0,6%

w płynęły głównie, podobnie jak w poprzednim miesiącu, podwyżki cen piwa (o 1,2%).

Towary nieżywnościowe podrożały w maju br.

o 0,8% (wobec 0,9% przed miesiącem). Wzrosły ceny książek i wydawnictw do nauki (o 1,6%), a także środków do mycia i prania (o 1,1%), wyrobów kosmetycznych i perfumeryjnych (o 1,0%), artykułów metalowych gospodarstwa domowego (o 0,9%) oraz medyczno-farmaceutycznych (o 0,8%). Mniejszy niż przed miesiącem był wzrost cen odzieży (o 0,9%), utrzymywał się natomiast dość znaczny sezonowy wzrost cen obuwia (o 1,5%). Więcej niż w kwietniu podwyższono też ceny paliw do środków transportu (o 1,4%).

Wzrost cen usług o 0,6% (w stosunku do poprzedniego miesiąca) był najniższy w bieżącym roku. Relatywnie wysoko podniesiono opłaty za najem m ieszkania (o 1,4%). S iln ie podrożały przewozy wodne i lotnicze (o 2,2%). Opłaty za żłobek były wyższe niż w kwietniu o 1,9%. Utrzymał sie dość znaczny wzrost cen usług remontowo-budowlanych (1 ,4% ) oraz fryzjerskich i kosmetycznych (1,1%).

Nadal drożały bilety do kin, teatrów i na koncerty (o 1,1%).

ANIECZYSZCZENIE POWIETRZA

Bad ania zanieczyszczenia powietrza prowadzone przez Wojewódzką Stację Sanitarno- Ep id em iolo g iczn ą w K atow icach w m iesiącu pomiarowym od 16.05.97 r. do 15.06.97 r. wykazały przekroczenia dopuszczalnych stężeń dobowych w przypadku:

■ pyłu zawieszonego (PM-10) na 4 spośród 24 stacj i pomiarowych, maksymalnie przez 41,9% czasu w Łaziskach;

■ tlenków azotu na stacji pomiarowej w Jaworznie przez 3,2% czasu;

■ fenolu na 16 spośród 20 stacji pomiarowych, maksymalnie przez 80,6% czasu w Chorzowie;

■ formaldehydu na 5 spośród 20 stacj i pomiarowych maksymalnie przez 9,7% czasu w Kochłowicach;

■ amoniaku na stacji pomiarowej w Olzie przez 3,2% czasu;

■ tlenku węgla na wszystkich 4 stacjach pomiaro­

wych przez 83,9% do 93,5% czasu. W odniesieniu jednak do 8-godzinnej wartości dopuszczalnej zalecanej przez Światową Organizację Zdrowia przekroczenia wystąpiły w Łaziskach przez 2,04%

czasu oraz w Rybniku przez 4,81% czasu.

W analizowanym miesiącu pomiarowym nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych stężeń dwutlenku siarki.

Miesięczne stężenia składników pyłu w okresie od 16.04.97 r. do 15.05.97 r. osiągały poziomy:

■ ołów od 60 ng/m3 w Łubowicach do 536 ng/m3 w Żyglinku,

3 3

■ kadm od 0 ng/m w Raciborzu do 12,1 ng/m w Żyglinku,

3 3

■ mangan od 14 ng/m w Łubowicach do 13 6 ng/m w Chorzowie,

3 3

■ nikiel od 0 ng/m w Raciborzu do 34,1 ng/m w Pszczynie,

■ chrom od 3,6 ng/m3 w Toszku do 36,9 ng/m3 w Sosnowcu,

• 3 3

■ miedź od 0,06 |ig/m w Sosnowcu do 0,46 |ig/m w Katowicach.

24 Zanieczyszczenie powietrza

ŚREDNIE DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA W OKRESIE 16.05.1997 R. - 15.06.1997 R.

(według danych WSSE Katowice) P Y Ł Z A W I E S Z O N Y

Katowice, ul. Raciborska 39 Katowice - Szopienice Bukowno Bytom Chorzów Gliwice Jastrzębie-Zdrój Łaziska Średnie Miasteczko Śląskie Piekary Śląskie Pilica Pszczyna Ruda Śląska Sosnowiec Tychy Toszek Zawiercie Rudnik - Łubowice Rudziniec, Bojszów Zebrzydowice

ug/m3 20 40 60 80 100 120 140 160 180

Wartość dopuszczalna stężenia d obow ego - 120 ug/m

rocznego - 50 ug/nr

Zanieczyszczenie powietrza

ŚREDNIE DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA (cd.) (według danych WSSE Katowice)

D W U T L E N E K SIARKI

I

I

Katowice, ul. Raciborska 39 Katowice, ul. Konopnickiej 2

Będzin Bytom Chorzów Chrzanów Gliwice Jastrzębie - Zdrój

Jaworzno ^

Łaziska Średnie Miasteczko Śląskie - Żyglinek Pszczyna Racibórz Ruda Śląska - Kochłowice Rybnik Siemianowice Sosnowiec Tarnowskie Góry Toszek Tychy Zabrze Zawiercie Gorzyce Rudnik - Łubowice

Rudziniec - Bojszów ug/m

80 100 120 140 160 180 200

Wartość dopuszczalna stężenia dobowego - 200 ug/m

O

rocznego - 32 ug/m ~

26 Zanieczyszczenie powietrza

ŚREDNIE DOBOW E STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POW IETRZA (cd.) (według danych WSSE Katowice)

Katowice, ul. Raciborska 39 Katowice, ul. Konopnickiej 2

Będzin Bytom Chorzów Chrzanów G liwice Jastrzębie-Zdrój Jaworzno Łaziska Średnie M iasteczko Śląskie - Żyglinek Pszczyna Racibórz Ruda Śląska - Kochłowice Rybnik Siemianowice Śląskie

Sosnowiec Tarnowskie Góry Toszek Tychy Zabrze Zawiercie Gorzyce Rudnik - Łubowice Rudziniec - Bojszów

D W U T L E N E K AZOTIJ

ug/m

20 40 60 80 100 120 140 160

3

Wartość dopuszczalna stężenia dobowego - 150 ug/m

rocznego - 50 ug/m ^*5

Zanieczyszczenie powietrza 27

ŚREDNIE DOBOWE STĘŻENIE ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA (dok.) (według danych WSSE Katowice)

T L E N E K W Ę G L A

Katowice

Chorzów

Łaziska Średnie

Rybnik

mg/m 10

Wartość dopuszczalna stężenia: dobow ego - 1 m g/m '

rocznego - 0 , 1 2 mg/m

Wartość dopuszczalna w edług zaleceń WHO - 10 mg/m

TAN BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO

W p ierw szym p ó łro czu 1997 r.

utrzym ywała się tendencja rosnąca przestępstw stwierdzonych. W porównaniu z analogicznym okresem 1996 r. liczba przestępstw stwierdzonych wynosząca w I półroczu br. 40,9 tys. wzrosła o około 17 % . W ięk szo ść przestępstw stw ierdzonych stan ow iły przestępstwa krym inalne: 35,2 tys.

przestępstw, 85,9% ogółu. Najczęstsze przestępstwa to włamania do obiektu prywatnego (33,6% ogółu) oraz kradzież mienia (13,8%). Dynamiką znacznie w yższą od przeciętnej ch arakteryzo w ały się przestępstwa związane z łamaniem ustawy o n ark o m a n ii, g w ałtam i, cz yn n ą n ap aścią.

Utrzym yw ała się rosnąca dynamika przestępstw kryminalnych (118,0%), natomiast liczba przestępstw gospodarczych utrzym yw ała się na zbliżonym poziomie (dynamika 99,5%).

W czerwcu 1997 r. wystąpiło 8,8 tys.

p rzestęp stw stw ierd zo n ych : około 7,4 tys.

kryminalnych, 0,8 tys. gospodarczych i 0,3 tys.

o charakterze drogowym. Ogólna liczba przestępstw stwierdzonych w czerwcu br. była o 26% większa niż w czerwcu ub. roku.

Wraz z rosnącą przestępczościąobniżała się wykrywalność przestępstw. Procent wykrycia sprawców z ogólnej ilości przestępstw stwierdzonych

wyniósł w I półroczu br. 58,4% i był niższy w I półroczu 1996 r. o 3,7 pkt procentowego. Sprawcy przestępstw kryminalnych zostali wykryci w 55,2% , a g osp od arczych w 7 8 ,3 % (p rzed rokiem odpowiednio: 58,8% i 80,4%).

Liczba przestępstw stwierdzonych w stosunku do liczby ludności województwa wyniosła w I półroczu br. około 1041 na 100 tys. ludności (odpowiednio w roku ubiegłym 890). Najbardziej zagrożone przestępczością b yły rejony m iast:

Chorzowa (wskaźnik około 1,6 tys. przestępstw na 100 tys. mieszkańców), oraz Dąbrowy Górniczej, G liw ic i Katowic. Przestępczość w I półroczu 1997 r.

wzrosła w rejonach wszystkich miast województwa za wyjątkiem Wodzisławia Śląskiego i Pszczyny.

Na drogach województwa katowickiego w ydarzyło się w I półroczu br. około 2,8 tys.

wypadków drogowych wobec 2,3 tys. wypadków w I półroczu ub. roku. Wzrosła także liczba rannych i zabitych w wypadkach drogow ych. W roku bieżącym zginęło w wypadkach drogowych 223 osoby, a 3355 osób zostało rannych. Najwięcej wypadków drogowych m iało miejsce w rejonie Katowic, G liw ic i Tych.

KONIUNKTURA GOSPODARCZA P r z e m y s ł p r z e t w ó r c z y

(aane dla kraju)

M A J 1997

10

o

-10

-20

Kl OQÖLNEGO KtJMiÄü U ¡KÖ^PJNSCTUiRALiNIEiaÖ

S E K T O R Y

--- ogółem (O ) ---sektor publiczny (Ru) --- sektor prywatny (P r) 20 --- --- --- 20

-30 VI |x XII III VI IX XII III VI IX XII III VI IX XII III VI IX XII III V

19Q2 1993 199-4 1995 1996 1997

O

-10

-20

P R Z E D S I Ę B I O R S T W A

- - - m ałe (K/l) (6-50 pracujących) ... średnie (Ś ) (51-500 pracujących)

duże (D ) (501 -2000 pracujących) wielkie (W ) (powyżej 2000 pracujących)

40

30

20

10

O

-10

-20

-30

1992 1993 1994 1995 1996 1997

Prezentowane w opracowaniu wskaźniki powstały na podstawie opinii dyrektorów przedsiębiorstw.

Sposób obliczania wskaźników przedstawiono w zeszycie metodycznym "Badanie koniunktury" W-wa, marzec 1994 r, G U S.

30 Koniunktura gospodarcza

r 31 Moszyny i aparaturo elektryczno

¿VyS/VN5

A

< v \

r

\J

40 VI a ^{XII III} VI K XII III VI K Ml III VI 0! XII III VI K XII III V

1982 1 993 1994 199S 199« 1997

Wartość ogólnego wskaźnika klimatu koniunktury w przemyśle przetwórczym wyniosła w maju plus 9, co oznacza spadek o 1 punkt w stosunku do kwietnia. Wśród badanych przedsiębiorstw 22% oceniało swoją koniunkturę jako dobrą, a 13% jako złą. We wszystkich klasach przedsiębiorstw i w obu sektorach własności klimat koniunktury oceniany był pozytywnie, w podziale na klasy wielkości najlepiej - przez jednostki duże i średnie, zaś w sektorach własności - przez przedsiębiorstwa prywatne. Pogorszenie koniunktury zanotowali przede wszystkim producenci: chemikaliów, instrumentów medycznych, precyzyjnych i optycznych, maszyn i urządzeń, wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych, metali. Poprawa koniunktury nastąpiła głównie u producentów: pozostałego sprzętu transportowego, pojazdów mechanicznych, przyczep i naczep, sprzętu i aparatury radiowo-telewizyjnej, wyrobów z drewna, mebli.

* w edług Europejskiej Klasyfikacji Działalności (która od stycznia 1994 r. zastąpiła Klasyfikację Gospodarki Narodowej K G N ), poszczególne działy przem ysłu przetwórczego (sekcja D ) oznaczone są symbolami od 15 do 36 (pełne nazwy działów podane są w załączonej w kładce).